Your search found 1924 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 801-900:

vidimus florentissimum ac inter Christiana regna potentissimum, coram Thurcarum imperatore disceptetur et utrique regi illius arbitrio sit standum. Adhuc nihil intelligimus, quid de nobis sit decretum. Quicquid erit, conabor Vestram Sanctitatem facere certiorem statim. Ego sub mirabili sidere sum natus: occupato per Thurcas episcopatu Sirmiensi, quem mihi divus rex Ludovicus cum cancellariatu dederat, nunc episcopatum Quinqueecclesiensem teneo et ipsum Thurcis ad iii vel iiii miliaria vicinum, adhuc quidem satis insignem, sed magno periculo expositum.

3.467  Factus homo passus sęui nihil artibus hostis
3.468  In quo constaret tantarum ars condita rerum.
3.469  Atque ea Patris ego sum proles prodita, qualem
3.470  Nunc uobis refero, cunctis incognita terris.
3.471  Neue time tanto promisso credere, cuius

Officia, alternosque simul lauisse uicissim.
3.602  Quicquid custodit maior, non dedecet illud
3.603  Obseruare suos; etenim me recte Magistrum
3.604  Atque uocatis Herum; sum namque id natus ab aeuo.
3.605  Aequum uos ideo studio contendere mecum
3.606  Altius et sentire suo iam nolle Magistro.
3.607  Qui capit hęc et seruat, eum iam certa

et carus sanguis, mea pignora, non hęc
4.248  Sunt mansura diu, iam iamque excussus abibo.
4.249  Protinus amissum quęretis, scilicet olim
4.250  Quod sum testatus Iudęis, iura sequendi
4.251  Haud concessa ducem gressus gradientis et ante,
4.252  Iuxta uos eadem iam nunc repetita monebo.

uoluntas
4.325  Debet", ait, "duce me liceat quo pergere tuto
4.326  Et uera tenebras sub luce repellere; namque
4.327  Ipsum ego sum Verum, Vita insuper, ac Via certa,
4.328  Accessus sane sane]

sane] suprascr. pro solum erroris mortalibus expers
4.329  Qua patet ad Patrem, species certissima Patris.
4.330  Qui sum adeo, ut meme meme] memet A

inquit, se missos quęrere Christum. 3
5.524  "Christus", ait, "uoti haud cassi, sum scilicet ipse."
5.525  Hęc mitis roseo Christus simul ore ferebat:
5.526  Armis instructi retro simul inde ruebant,
5.527  Ceu campi

medius clauso simul astitit, infit:
10.289  "Pax uobis, tutos qua degere larga facultas,
10.290  Et formido procul, procul et timor omnis abesto:
10.291  Ipse ego sum, neu quo turbentur pectora motu!"
10.292  Stabant non animi percussi compotis illi,
10.293  Ne qua oblata sibi forsan foret umbra timentes.
10.294  "Ecce licet palpare manus,

hac in aetate constituere quam tot honestarum rationum causis contineri. Vinci tandem illas ambigui animi mei fluctuationes ab honestissimo desyderio uestro ac plurimorum uestri amantium passus sum. Nam, cum mihi exploratum sit, superioribus annis plures in hac uestra Vrbe eruditissimos huiusce facultatis professores extitisse, sub quibus iuuenes uestri et doctrina et probis moribus atque exemplis aucti egregie fuere foelicyssimos illos ac fortunatissimos esse dixerim quibus

haberet, posteaquam Gritteam cladem evaseras, et quam saepissime de vita etiam tua ob varios casus, quibus te actum ferebatur, dubitasse: quandoquidem diu te nobis et fidiculis Austriaca factio Viennae Pannoniae torserat et carceribus exstinxerat. Quoties ego tunc vicem tuam indolui, quoties tui sum misertus, et maledictis fortunam istam tuam incesserim, quae nullibi adhuc tibi certam sedem constituere voluerit, et surgentem te semper nequitia sua, virtuti quippe tuae non tibi inimica quasi manu colliserit: equidem confido, te, cui animus meus apertus est, vel me tacente perspecturum

te, cui animus meus apertus est, vel me tacente perspecturum facile, idque sine dubio crediturum; quum te sincero corde semper amaverim, meque abs te amari non vulgaribus argumentis cognoverim. Nunc vero accepto certo nuncio, te esse in oppido Kesmark, vehementer ipsi mihi et gavisus et gratulatus sum, quod superesses et certe valeres, utererisque tanti viri contubernio ac patrocinio, statimque pro mea in te benevolentia scribendum mihi ad te esse duxi, ut saltem mutuis litteris colloqueremur et una essemus. Habes jam animum erga te meum, habes et voluntatem. Restat, ut te soler, si solandus

Antonius Wrancius Petro Porembio. S. Accepi litteras tuas per Erasmum Gyerlachonzchy regis mei secretarium datas, quae mihi eo quidem jucundiores exstiterunt, quo diutius fuerunt exspectatae. Visus sum hoc tempore, quo non mediocriter varia hujus regni fortuna affligimur, maximo gaudio affici, intelligens, te et vivere, et bene valere, esseque optimo loco, et auctum beneficiis ac dignitate conspicua atque insigni. Illo enim triduo, quo Cracoviae persistens nuper in amicitiam tecum concessi,

vix crederes, quantum doloris suffero, quantum molestiarum ac moeroris devoro. Neque mireris; quandoquidem, ut ommittam, quam obsequens, quam morigera in omnibus mihi semper extitit; tantam eius fidem, tantum erga me amorem sum expertus, quantum nullius hominis alterius amicae a nativitate mea. Juva igitur eam opera, studio, re atque industria tua, et utrumque nostrum salvum reddes, altero conservato.

mihi objicitur, mel pro veneno, album pro nigro. Parui. Quid, negassemne? Profectus nihil illorum reperi, quae mihi large fuerant promissa, neque quod ad profectum nostrum futurum fuerat. Quare elegi, satius esse eo reverti, unde discesseram, quam in aula regis tam magni mendicati vivere. En, hic sum, sed in magna indignatione avunculi qui ex pulice, ut scis, elephantos gignit. Gratia Deo Optimo Maximo, in cujus potestate sto, quod regiam majestatem, dominum meum clementissimum, pro me habeam; quique me de manu leonis eripuit. Illud autem vehementer admiror, quod tantus dominus cum hoc

me de manu leonis eripuit. Illud autem vehementer admiror, quod tantus dominus cum hoc pulice tanta contentione contendat, et quasi immortale bellum gerat. Sed mihi ista eo faciliora videntur, quanto assuetiora. Pro triumpho habeo, quod mihi Deus in eo misericors fuit, quod nullius sceleris mihi sum conscius. Jam ut omittam mea, ad tua venio. Iste meus dolor nihil est respectu illius, quem capio ex tuis adversitatibus. Tuae etiam rationes apud ipsum avunculum pessimo loco sunt, propterea quod Petrus Croata palam et gravissime conquestus sit de te

Regiae Maiestatis Romanorum etc. legatum. Anno 1542. 1. Excedens Vienna die iulii 17. viam obliquam et asperam per deserta Dalmatie arduaque montium Mesie, iussu Vestrae Sac. M.tis, magnis itineribus sum aggressus: sol preterea urebat plurimum existens in Leone: quibus difficultatibus et iter tardabatur et XI equi confecti sunt. Sed neque labore neque damno commovebar, quum sciebam, Vestram Sac. M. velle tempus extrahere. Per Thurciam

Galatam ad fratrem Antonium deferret. Dicebat, se quoque observari, timere, ne sibi mortem, mihi vero periculum contrahat. 2. [Colloquium cum Solymanno Bassa] Et eodem die quo veni Constantinopolim post audientiam publicam vocatus sum ad Solimanum Bassam. Is est eunuchus, primus consiliarius. Redditisque ei litteris et salutem nomine V.re Sacr. M.tis primum omnium conatus sum, eum reddere benevolum V.re S.M.ti. Dicebam, serenissimum dominum meum audivisse singularem

cum Solymanno Bassa] Et eodem die quo veni Constantinopolim post audientiam publicam vocatus sum ad Solimanum Bassam. Is est eunuchus, primus consiliarius. Redditisque ei litteris et salutem nomine V.re Sacr. M.tis primum omnium conatus sum, eum reddere benevolum V.re S.M.ti. Dicebam, serenissimum dominum meum audivisse singularem eius prudentiam ac dexteritatem in gubernanda republica et quam strenue atque feliciter Indiam domino suo quesivisset: idciro esse in summa gratia et

chrstianitatis; mallet serenissimus dominus meus Budam de manu Imperatoris accipere quam eam vi armorum assequi; scit enim, quod eo pacto Regnum Hungariae cum bona vestra amicicia in pace possideret, vi adeptus gravi et periculoso bello distringeretur. Quare sincere sum misssus non solum ad petendam pacem sed etiam ad ineundam et confirmandam, habeoque ad id plenum mandatum, modo assentiat postulatis mei principis Imperator, et sic intelligetis, me verum esse legatum non exploratorem. Nec Reg. Ma. gratis hoc petit, dabit

emendi quasdam res. Ipse autem Thurcus duxit eum ad barizelum ex composito; ibi servitor vinctus est. Rediit Thurcus sine servitore, dixit servitorem se amisisse in frequentia hominum, sed, inquit, statim ipse redibit. Quum nec ea die nec sequenti rediret, questus sum vi et fraude nobiscum agi, violari fidem Imperatoris. Venit ad me barizelus, interrogavit, quid esset actum de servitore? Quid, inquam, credis nos esse cucurbitas, ut non intelligamus nobiscum fraude agi et perfidiose? Ille vero, a se factum dissimulans, iussit

fuerat fama, ademptum esse mihi caput. 5. [Secundum colloquium cum Solimanno Bassa.] In prima sequente audientia missus est ad me interpres Imperatoris pro literis quas V. M. scripserat ad ipsum Imperatorem. Eodem die post meridiem vocatus sum ad Solimanum Bassam. Quum consedissemus, quesivit, quo iure pertineret Regnum Hungarie ad V. M. In congressu, inquam, Maximiliani cesaris, Ladislai regis Hungarie et Sigismundi regis Polonie Vienne, quum rex Ladislaus despondisset filiam suam reginam Annam serenissimo regi meo,

el Re mio ser.mo non gravandolo con le condition troppo dure. 7. [Tertium colloquium cum Solimanno Bassa] His peractis fui multos dies in hospitio expectans responsum. Postea petii colloquium Solimani Basse. Consensit, vocatus sum. Aderat Jonus Beg et alius interpres. Diu, inquam, hic hereo, mora hec inutilis est. Serenissimus dominus meus avide meum reditum expectat, quuum videbit, sibi non responderi neque me dimitti, desperabit de pace et ipse hostilia cogitabit. Dum res integre sunt,

ut tu hic maneas, donec te dimittat. Ego inquam: Igitur vestra porta patet intrantibus, clausa est exire volentibus. Summa celeritate me serenissimus dominus meus misit, ut suae Reg. M.ti quamprimum responsum reportem et non hic heream inaniter. Qua fide sum admissus, eadem reditum mihi patere equum est. His dictis porrexi Basse salvum conductum Imperatoris. Bis eum legit, diuque in eo meditatus est, quum nullum scrupulum invenisset, quo mihi negocium exhiberet. Inquit: Ubi sunt altere littere, que fuerunt his annexe?

quicquam, quod iure mihi obesset, nec ipse auderet fidem Imperatoris reprehendere, dixit: Hec est voluntas Imperatoris, ut tantisper hic sedeas, donec te dimittat Jonus Beg mirabatur, in quem eventum tamdiu detinerer. Hinc recta profectus sum ad Rhustam Bassam. Recensui illi verba Solimani Basse de responso Imperatoris. Non est, inquit, hoc responsum, ibis cum alio responso, fortasse cum meliore (hec autem ironice loquebatur). Venies ad bellum cum Imperatore, videbis, nos quoque scire bellare per

et nihilominus oppugnaret Pestum. Dicebam, bene agere M.tem Reg., postquam de pace nihil renuntiatur, nolle occasioni deesse, satis diu expectavit responsum. Hoc egit Imperator me detinendo. Tunc illi: Si saltem hoc nuntiaret rex tuus Imperatori, tuus sum, omnia impetraret. Omnia, inquam, dicta sunt bassis que debuerant dici. Propterea sic illis respondebam, quia sciebam, eos omnia mea verba deferre ad bassas. Post vigesimum circiter diem vocavit me Rhustan Bassa dixitque: Propterea vocavi te, ut

circiter diem vocavit me Rhustan Bassa dixitque: Propterea vocavi te, ut tibi darem malum noscere; venit a beglerbeg chiechaia nuntians, Alemanos discessisse a Peste, timuisse, quod audissent, jantizaros venire subsidio nostris, sed nondum locutus sum cum eo. Recta ivit ad Imperatorem ad Bechusi. Est autem hortus Imperatoris eo nomine in littore in Asia prope Constantinopolim, ubi redierit. Omnia significabo tibi; credidit rex tuus, nos esse faciliores femina. Non potuit Budam recipere ab una femina, et ea

liberavit, sed nihil vult Regi respondere ad hanc legationem ultimam, quoniam et Rex Imperatori ad eius petitionem nihil respondit. Ego autem dabo regi tuo bonum consilium, sed velim iures, nemini ea que dixero, te revelaturum nisi ipsi Regi. Iuravi. Hec que dicturus sum, ex memetipso dicam, non ex Imperatoris voluntate. Consulo igitur, ut Rex mittat oratores, spero, non autem promitto, quod optinebit pacem, si quatuor illas civitates dederit unacum iis machinis, que nunc in illis sunt. Ego me interponam apud Imperatorem sicuti

suffectum superavit ac vita privavit, eorumque dominio potitus est. Nisi Reg. M.tas sequatur consilium meum, sine dubio Imperator ineunte vere maximis copiis regna eius invadet. Sic a Solimano Bassa cum bona eius gratia, comeatu accepto, profectus sum ad Rhustan Bassam. Multa locutus est contra dignitatem V.re M.tis, fidem eius elevando, quod ego graviter et constanter defendi. Dixit: Rex tuus mittat exploratum Samandriam, inveniet 300 maiores bombardas ibi fundi, tribus in locis

Beg ex Posega mittitur Valonam, cum quo (compertum habeo) tractaverunt exules ea de re, ut anno superiore V.re M.ti declaravi Prage. Vehementer timebam, ne in Bosna me tollerent, in qua multi nuntii perierunt. Sed preter spem Dei benignitate servatus sum. Ulama Beg sanzacum reperi in Thesna, tunc commode Buda redierat. Nuntiavit V.re M.ti frustra mitti oratores ad Imperatorem; precidat V.ra M.tas et quid optet ab Imperatore, nuntiet illi: se, inquit, sperare rem perfecturum, habere enim

sylvestrem et alpinam gentem tam intime, tamque diu, velut aeternum a vobis solum venissem, degam. Et quamquam me hominem ex vultu membrisque agnoscam, quod et os fero sublime, et coelum videam, quippe qui nondum omni ex parte destitutus sum ratione, humanitatis tamen atque urbanae conversationis perinde ac oblitus; quum hic ubique pene paganus sim ac montanus, non alium me quam Cyrcaeam quandam Metamorphosim factum putem, tuncque magis adhuc credam, id mihi contigisse,

iisdem iniectis mihi vinculis, quibus iam pridem colligauerat. Siquidem a die, qua in eius familiaritatem ascendi, semper incredibili beneuolentia me complexus est: omnemque vim humanitatis in me non obscure exercuit. Cuius tam excellentis tamque beneuoli principis non modo non sum reluctatus voluntati, sed parui equidem haud inuitus: nam vinci humanitate semper turpissimum iudicaui. Hic igitur magnanimus Comes quum partim iuridicundo, partim aliis publicis et priuatis amicorum negotiis plurimum occuparetur, atque hic omnia fere symposiis definirentur, nolui bonas horas,

quum saepe inuisens ex officio reperisset, tandem pro amicicia conatus est ab instituto abducere. Atque illo negante philosophiam anteferri debere viuendi rationibus, me autem affirmante, orta est non leuis disputatio, quam ego literis mandaui, vt extaret ocii ratio, quo tunc abundabam: Sequutus sum tenue genus orationis, et a pigmentis rhetoricis penitus abstinui: ne in difficillimis rebus explicandis ornatu ipso, cumulandoque hilem argumentationum et exemplorum, quae cateruatim occurrebant, oratio redderetur obscurior, implerenturque volumina. Proinde rem perstrinxi quam breuissime, luce

aethernis suscaeptis contentionibus aduersus probitatem: tamen mihi concaedi postulo, si nunc magnis quibusdam rationibus vna in re sentire tecum prohibear, nec propterea velim credas immutatam esse meam erga te voluntatem, aut quicquam tibi de meo iudicio decidisse. Non sum inquam adeo ambitiosus, vt offendar, si quisquam praesertim vir optimus atque amicissimus, in quo albo te collocaui, diuersus eat a mea sententia: fieri enim potest, vt integra amicitia, nonnunquam inter se amici dissentiant. Quippe veram amicitiam, quae manauit ex fontibus honesti, egitque

de recte improbeque factis, tantisper dum corpori sumus alligati: nihil igitur restat, nisi vt credamus rationem ab vnoquoque reposci post mortem, ac iustos quidem manere vitam deorum beatam, iniustos vero supplicia aetherna. Fuerat nobis propositum loqui de philosophia, sed coactus sum respondere ad tuas interrogationes, tametsi nihil decaessimus ab instituta disputatione. Immo quasi consentientes circa bonum philosophiae in arcana et intima philosophia versati sumus, Haec enim pars eius tanto praeclarior est iis, quae de moribus et dicendi ratione tractant: quanto

ipso comite, viro alioqui gravissimo, tibique tum affinitate, tum studiis in Rempblicam coniunctissimo: ac per illud breve tempus, quo apud ipsum in villa Wieviorka fui, pauca quaedam de Republica scripsi succisivis horis ad vestros Optimates, quae vestra omnium interesse arbitratus sum. Hanc sane opellam cogitanti mihi, cui potissimum nuncuparem, cuius authoritate niteretur, tu primus occurrebas, et recenti memoria beneficiorum tuorum, et quod inter Optimates eminentem locum obtines, nullamque pro salute patriae non subeundam esse dimicationem putas. Aequum est

inflictum sit, adeo quidem, ut altero pene oculo esse orbata videatur, partim quod adhuc ea integra, et postea rebus eius inclinatis, non postremam ipsius partem multos per annos curaverim, susceptis aditisque pro illius regni salute magnis laboribus atque periculis; tamen arbitratus sum, fore salubre vobis et frugiferum ad conservandum praesentem statum vestrae Reipublicae cognoscere; et quibus artibus Regnum illud adversus omnem vim externam, fortunaeque minas et impetus, per multas aetates firmum inconcussumque steterit et per quas deinde contaminationes brevi corruerit.

quibusdam prolixior visus fuero; hi velim sciant, hoc a me consulto esse factum, ut qui aut in Republica quacunque ratione versantur, aut domi militiaeve magistratus gerunt, habeant tanquam in brevi tabella depictum, quod vel fugere vel sequi, sibique ac suae Reipublicae sumere possint. Atqui non sum nescius, viri optimates, quanta rerum domesticarum et externarum experientia: quapropter non dubito, haec fere omnia, quae hactenus dixi, et quae deinceps dicturus sum, vestrum aliis esse cognita, aliis etiam cogitata: tamen haud existimo arroganter me, aut temere facere. Neque

habeant tanquam in brevi tabella depictum, quod vel fugere vel sequi, sibique ac suae Reipublicae sumere possint. Atqui non sum nescius, viri optimates, quanta rerum domesticarum et externarum experientia: quapropter non dubito, haec fere omnia, quae hactenus dixi, et quae deinceps dicturus sum, vestrum aliis esse cognita, aliis etiam cogitata: tamen haud existimo arroganter me, aut temere facere. Neque vereor curiosus in aliena Republica videri, si aut metu vestri periculi, aut vestrarum utilitatum incitatus cupiditate, non modo cogitem de vestris commodis; sed etiam

AIT Dido apud Vergilium:
Non ignara mali, miseris succurrere disco. Est enim naturale, eas aliorum calamitates misericordia prosequi, quas tu aliquando perpessus es. Ego igitur, inuictissime et augustissime Caesar, qui Turcicam captiuitatem tredecim annos expertus sum, septies uenditus sum, cui ipsis sensibus explorata sunt mala eius uitae, statui breui libello imaginem illarum Tragoediarum leuiter delineare: nam ad plenum exprimere, nulla uis ingenij humani poterit. Vt qui adhuc liberi sint, intelligant, quantopere illis omnibus opibus et uiribus enitendum,

Dido apud Vergilium:
Non ignara mali, miseris succurrere disco. Est enim naturale, eas aliorum calamitates misericordia prosequi, quas tu aliquando perpessus es. Ego igitur, inuictissime et augustissime Caesar, qui Turcicam captiuitatem tredecim annos expertus sum, septies uenditus sum, cui ipsis sensibus explorata sunt mala eius uitae, statui breui libello imaginem illarum Tragoediarum leuiter delineare: nam ad plenum exprimere, nulla uis ingenij humani poterit. Vt qui adhuc liberi sint, intelligant, quantopere illis omnibus opibus et uiribus enitendum, ne in hanc miseriam

dominus in bello inter pericula mortis libertatem legarit. Matrimonia illis quidem permissa sunt, sed liberi eorum pro arbitrio domini distrahuntur, quae res sapientiores a nuptijs abhorrere facit. Alios qui circuncisionem repudiant, immaniter tractant: quam miseriam per tredecim annos expertus sum, nec ullis uerbis consequi possum, quid sit calamitatis in hoc genere uitae. QVOMODO AGITVR CVM Christianis artium Mechanicarum ignaris. DVrissima illorum sors est, qui artes mechanicas non didicêre: eae enim solae

ExItalorumregione sumex Ventia Venetia .

tsochsuccurAllaha. Egoliberatus sum,summalausDeo. AMEN.

in bello viuant, quaeque item in singulis locis tum Asiae, tum Europae, vel maiestate visenda sunt, vel religione veneranda, vel nouitate admiranda. Omnia enim peragraui, neque id cursim, sed cum longa mora adeo, vt rerum indagationi spacium temporis non defuerit, qua in re Platonem, Pythagoramque sum imitatus, quantum nostrae tenuitati licuit. Superest nunc, vt de prophetia quadam inter Mehemmetanos celebratissima mentionem faciam. Illa enim gens, vt ab initio a Christianis deriuata est, (nihil enim a principio nisi secta quaedam et haeresis fuit) ita multa adhuc habent non

fecerit. Iam igitur cum et ego deuotionem animi mei erga tuam amplitudinem declarare vellem, nihil habebam nisi istud Turcicum vaticinium quod offerrem: quod tametsi nugatius et vanius est, quam vt tuae magnitudini inscribi debeat, tuae tamen humanitatis benignitate fretus, id ausus sum facere. Cum enim coelum post tot luminaria stellarum, etiam lucernarum tenuem illam lucem non reijciat, certissime mihi persuadeo, id quod tenuis cliens offert, quantumcunque sit tenue, tuae celsitudini cum summa humanitate coniunctae odiosum non fore. Vale Praesul

mergitur illa ratis. Epistola exhortatoria CONTRA INFIdeles, ad Illustrissimum Principem Maximilianum Archiducem Austriae, Bartholomaei Georgieuits. SAEPE mecum admiratus sum Princeps Illustrissime, cur quum omnia videantur Christianis polliceri victoriam, nunquam tamen eam inter tot annos consequan tur. Habemus Christum Deum, qui vnica nocte castra Sennacherib deleuit, qui Pharaonem submersit, qui foeminea manu puellae Iudith Holophernem extinxit, et vt breuiter

hostem opprimendum. HAEC ad te scribere libuit Maximiliane Augustiss. Augustissime Caesarum inclyta proles: tum quia miserias Christianorum, et illas intolerandas calamitates sub imperio Turcarum et inspexi, et expertus sum: tum quia omnes de te eam spem, ominaque concipiunt, quod existimant te et Maximiliani proaui tui mores, patris item Ferdinandi, et Caroli Caesaris patrui tui relaturum: quae expectatio hominum maxime confirmatur, dum quotidie virtutes tuae istius excellentissimae indolis aspiciunt. Nobis

suo in me officio memorem me D. V. R. cognoscet atque gratum. Cumque nec patria nec parentes mei D. Vestrae Reverendae ignoti essent, brevi tamen narratione rem omnem litteris istis complecti volui. Ex nobili et antiqua stirpe Dominorum Croatiae sum oriundus. Patria mihi est Kamychaz [W: Kamychacz] insigni arce celebris, patrem habui Gregorium Wthyssenith [W: Wthysenith] , matrem vero Annam ex veteri et nobili prosapie [W: prosapia] Marthinusevitiorum [W: Marthynusevitiorum] natam. Octo

Wthyssenith [W: Wthysenith] , matrem vero Annam ex veteri et nobili prosapie [W: prosapia] Marthinusevitiorum [W: Marthynusevitiorum] natam. Octo igitur annos natus cum essem relicta patria in amplissimam Curiam Illustrissimi Joannis Corvini Ducis deductus sum, ab eoque in Transsylvaniam in arcem suam Hunyad missus, ubi tredecim annos non sine magna curialium miseria versatus sum, ad 20. vero aetatis annum in aulam honestissimam illustris, ac magnificae Dominae matris serenissimi quondam Principis mei Domini Joannis Regis Hungariae me contuli. Cumque

[W: Marthynusevitiorum] natam. Octo igitur annos natus cum essem relicta patria in amplissimam Curiam Illustrissimi Joannis Corvini Ducis deductus sum, ab eoque in Transsylvaniam in arcem suam Hunyad missus, ubi tredecim annos non sine magna curialium miseria versatus sum, ad 20. vero aetatis annum in aulam honestissimam illustris, ac magnificae Dominae matris serenissimi quondam Principis mei Domini Joannis Regis Hungariae me contuli. Cumque [W: Quumque] aulica vita mihi displicere coepisset, religionem Heremitarum ingressus, quatuor annos in

ictu interiret. Itaque Ludovico Rege in clade mohacziensi [W: Mohachiensi] exstincto, cum Joannes Rex in Regem Hungariae suffragio omnium ordinum Regni enuntiatus esset, Ferdinandique exercitu regia Budensi pulsus ac ad oppidum Zina [W: Zyna] profligatus esset, vocatus sum a Rege ex monasterio Laad ut res quasdam suas pretiosas mihi ad asservandum daret, quas recipere recusavi; deinde Rex Joannes desertus a suis in Poloniam profectus est; ultro in Poloniam usque eum secutus, terque ex Polonia iter pedibus causa Regis in Hungariam confeci, Regis inopiam ex

dubito, quin aliter longe de me esset iudicatura. Ego enim mea conditione (quae etiam me invito a serenissimo quondam principe meo, domino Joanne rege Ungarie etc., domino et benefactore meo clementissimo mihi delata est) ita sum contentus, ut praeter hanc nihil omnino quaeram amplius. Illum vero episcopatum, de quo accusor immerito, usque adeo non attigi, ut, cum administratio tantum regni mihi tradita sit, praeter cerimonias et alios ritus in ecclesia illa

ueritas placeret. Hinc soluens ueni Calmanceum ubi uerbum Dei sesqui mensem annunciaui. Deus nobis adfuit. Nam plurimi abiecta impietate adhaeserunt Christo, praesertim Matthaeus Endericus studiosus Patauinus, magister scholae, et nonnulli sacerdotum. Hinc uocatus sum Zeblebsium, quod oppidum est prope Rubeum portum, uulgo Vuebrebsmarch uocatum, ibi Iesu propitio fixi pedes. Etsi autem haec regio furibus, praedonibus et homicidis fuit refertissima, tamen fere omnes poenitentiam agentes ad Iesum Christum sunt conuersi. Cum autem cum Michaele Stario pastore

tota fere Pannonia usque ad Mysiam utramque sparsum et diuulgatum est. Tametsi autem multas aerumnas ac persecutiones sumus passi, tamen dominus affuit nobis, atque nos contra uim omnium portarum inferorum defendit et conseruauit. Tandem post duos annos et nouem menses a quibusdam piis hominibus sum uocatus Tholnam atque in extremo ciuitatis dominico collocatus. Hic uulgus scissum est, alii adhaerent Christo, alii regnum Papae amplectuntur et pedibus manibusque defendunt. Hic multa nobis et ardua certamina fuerunt; sed Dominus nos admirabili modo per

exercendae suae solitae liberalitatis in hominem conjunctione studiorum mihi perquam charum. Nam quam amans hujusmodi hominum sit, quanta cura provehat bona studia, nemo est ad quem fama nominis ejus pervenit, qui nesciat. Etsi ego non sum tantae dementiae ut me inter doctos connumerem, tamen nescio qua opinione vel litterarum vel meae virtutis semper posteaquam in notitiam ejus perveni sic complexus est tot me beneficiis vel absentem ornavit ut si vel paulum esse gratus

Vatibus indubiam credis inesse fidem.
1.6.43  Me quoque, qui vatum veneror vestigia, saepe
1.6.44   Cogit Apollineus fingere multa calor;
1.6.45  Et nunc tam duros tibi sum mentitus amores,
1.6.46   Quos legis in scriptis Bonna diserte meis.
1.6.47  Quandoquidem audieram, blandam coepisse Dionem
1.6.48   In tua nescio quos damna movere dolos;

vero excubiis hac illa in parte locandis,
2.3.30   Et plena est vario quaelibet hora metu.
2.3.31  At quanquam me tot cinxit fortuna periclis,
2.3.32   Cultor amicitiae sum tamen usque tuae;
2.3.33  Et, quid te pariles vereor perferre labores,
2.3.34   Adversos doleo te quoque habere Deos.
2.3.35  Tu quoque sume parem de me Bizantice curam,

4.6.17  At tu noster amor, tu nostrae gloria gentis,
4.6.18  Immiti absumptus fato Pontane iacebis?
4.6.19  Munera nec gelido dabimus suprema sepulchro?
4.6.20  Non sum adeo veteris Calydore oblitus amici,
4.6.21  Nec me adeo immemorem fecerunt gramina Lethis,
4.6.22  Ut non spiret adhuc cineris mihi semper amati
4.6.23  Gratus odor, teneatque

saepenumero legerim alias, et mecum altius considerarim, consultisque etiam aliis authoribus et multis hominibus locorum eorum peritis, atque etiam inibi incolentibus, cupidus aliquid veritatis elicere, nunquam tamen rem proprius visus sum perspexisse, si modo perspexerim, quam hisdem locis visis et peragratis. Igitur quum a Belgrado ad oppidum Niis, qui tractus еa via, quam nos egimus, tota sit latitudo Mysiae, nullum aliud flumen vidimus, praetereoque illud, quod

Illyricum est. Proinde hoc primum loco, hospite nostro nobis referente, didicimus, viam, qua pergebamus, stratam esse in Romanum morem, et Trajanam appellari, sumereque initium apud Belgradum, et ad Constantinopolim desinere. Miratus sum tanti imperatoris memoriam adhuc apud tam rudes barbaros superesse. Verum non animadversa hac via a Belgrado ad hunc pagum, vel quod sit alio translata, vel terra obruta, diligentius illam deinceps observavi, et comperi rem ita esse.

praebetque non alia illi commoda, quam piscium, idque citra magnam copiam. Post paulo infra Alutae ostium e Transalpina ab Transsylvania venientis Danubium ingreditur. Izcarem autem Ciabrum esse non difficili conjectura assequutus sum. Primum quod juxta positionem in Ptolomaeo hujus fluminis aliud flumen nullum est, deinde quod moderni quoque incolae hunc ipsum amnem et urbem Zophiam terminum ponunt inter Mysiam superiorem et

curare de fratrum et amicorum suorum incommodis, dum se quibuscumque inventis suis, speciem tantummodo, non rem utilitatis cuiuspiam habentibus, sese Principibus insinuant. Quod quantum a generosis animis alienum esse debeat, certus sum dominationem Vestram Reverendissimam non ignorare; eaque causa Eandem quoque magnopere peto, velit huic negotio meo adesse; mihique illud ita expedire, ut possim quandoque dicere in sola me Dominatione Vestra Reverendissima conquievisse. De confirmationis nostrae

tuto litterae paulo ponderosiores credi possint; quamvis etiam negotia mihi commissa nonnihil temporis subtraxerint. Ne autem longior justo sim in hoc praeambulo et excusationis, breviter rem aggredior. Spaletum profectus egi rem diligenter et multis verbis, et auditus sum benigne et cum multa comitate; tandem sic mihi respondit: si esse neminem in tota hac provincia et alia, quocum id negotii et tutius et etiam libentius confecisset quominus illa autem quae illi ex

quam propriam habent. Putatur a nonnullis illa esse Syriaca, quod non ita est: verum est eius alia ratio et forma. Rex his acceptis, dixit se scripturum ad summum Iudaeorum sacerdotem, ut quae exposita essent, perficerentur. Hic ego sum ratus adesse tempus agendi illa, de quibus saepe ante Sosibium Tarentinum et Andream, primores regis custodes, allocutus fueram, ut liberarentur illi, qui a patre regis traducti ex Iudęa fuerant. Nam ille adortus partes cavae Syriae et Phoeniciae, cum et

praebere dextram: ideo illud prius feci. Hic autem dies in singulos annos per totam vitam meam erit mihi solennis et magnus, quo vos ad me venistis. Et quia contigit ut ad me veniretis tempore illo, quo ego navali adversus Antigonum praelio victoria sum potitus: ideo volo hodie vobiscum coenare. Iussitque suo convenienti ordine et modo convenire et adesse omnes magnates et potentiores suos, interque eos nos quoque, cupidos et paratos. Diversoria vero in quibus illi seniores quiescerent et morarentur,

omnibus approbantibus, cum acclamatione convivium replebatur laeticia, Rege sine intermissione omnia ad hilaritatem referente. Ego autem o Philocrates fui longior in commemorandis istis: sed tu dabis veniam mihi. nam ego supra modum admiratus sum istos viros, ita ex tempore respondentes de rebus meditationis longi temporis. Nec vero ego solum admirabar tum interrogantis solertiam in meditandis singulis quaestionibus, tum facultatem tam promptam respondentium ita apte et sapienter ad singulas

quendam, ex abditis tenebris nunc primum erutum, PAVLVS MANVTIVS, singulari vir eloquentia doctrinaque ornatus, ea mihi conditione donavit, ut eum Latinis hominibus Latine loquentem communicarem. quod ego mihi oneris imponi pro mutua benevolentia facile sum passus. quamquam me non lateret, quam difficili in loco versaretur eorum industria, qui Graeca Latine interpretanda susciperent. Nam si Graeca cum Latina lingua conferatur; qui, quaeso, illa plenius, quid hac ieiunius inveniri queat? quod nos in

sed ex illis, si quae sunt dicendi virtutes, caperent, vitia vero studiose declinarent. Atque in illis quidem libris, cum de historicis non nulla attigissem, etiam ea quae mihi de Thucydide viderentur, ostendi. quae quidem omnia breviter et summatim sum complexus: non equidem negligentia, neque vero quod earum rationum, quibus propositum nostrum confirmare ac stabilire possemus, copia me deficeret; sed quia omnem meam scriptionem ad ea quae maxime opportuna esse, et ad rem facere viderentur, veluti

attingerem. Cum vero cupere te animadvertissem, ut separatim de Thucydidis historia commentarios conficerem, in quibus quae in illo animadversione digna sunt, omnia persequerer, eo libro, quem de Demosthene tum in manibus habebam, reiecto, pollicitus sum tuae me voluntati obtemperaturum. nunc vero, re confecta, quod tunc promiseram, tibi persolvo. De singulis autem verba facturus, pauca quaedam de me ipso, deque huius tractationis genere praemittam; non tua sane, neque tui similium caussa, qui nihil

philosophiam contra eos qui eam immerito oppugnarent, defendi. Quod cum ita sit, non ego nunc primum indignam homine libero, a me vero longe alienam improbitatem, Thucydidis historicorum omnium clarissimi scripta insectando, hominibus patefacere sum aggressus. de quo quidem scribendi genere multo plura quae dicerem habebam: sed ero contentus paucis. nam quam sint vera quae attuli. quamque mihi conveniant, et tu ipse, et qui elegantis doctrinae studio tenentur, iudicabunt. In Thucydidis vero

et tu ipse, et qui elegantis doctrinae studio tenentur, iudicabunt. In Thucydidis vero scriptis excutiendis, non est nostri consilii, eius institutum ac dicendi facultatem oppugnare. eiusque scripta reprehendere: neque hoc animo ad scribendum aggressus sum, ut vitia tantum colligerem, aut eiusmodi aliquid facerem, neque ut, quae in eo praeclare confecta animadverterem, silentio praeterirem; ea vero quae non optime dicta essent, invaderem: sed ut, quae mea de eius oratione esset sententia,

sensum cadunt, ne artifice quidem ipso sit inferior. huc enim omnis ars intendit, hincque iudicandi sumit initium. Verum ne longiorem hac in parte imprudens sermonem consumam, haec prooemii loco sufficiant. Sed antequam aggrediar ad ea quae de Thucydide sum dicturus, pauca quaedam libet commemorare de ceteris historicis, tum vetustioribus, tum iis qui temporibus iisdem, quibus ille, floruerunt. ex quo et illius in rebus deligendis consilium, quo superiores vicit; et in exponendis facultas, dilucide

degentes ab inferis profectas, pelago innatantes, semiferas, cum hominibus coeuntes, et ex mortali divinoque concubitu semideam sobolem, et alia quaedam, quae nostra aetas, ut incredibilia planeque delira, contemnat. Neque vero ut haec dicerem, eo sum adductus, quod illos viros accusem; quibus etiam veniae multum tribuo, si, cum in explicanda nationum et locorum historia versarentur, fabulosa figmenta receperunt: quandoquidem apud omnes homines, tum communiter de locis, tum proprie de urbibus,

quibus tantarum rerum erat concredita summa, et sentire et dicere de sua patria apud alias civitates consueverunt, ea omnes communia arbitrantur esse eius civitatis quae eos legasset. Sed de dialogis quidem hactenus. Ex concionibus vero illam magnopere sum admiratus, in primo libro Athenis a Pericle habitam, in qua agitur ne Lacedaemoniis Athenienses cedant: cuius hoc est initium: τῆς μὲν γνώμης, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, ἀεὶ τῆς

omnibus, exercitum terrestri itinere vellet abducere; ac siquae sunt aliae eius generis conciones, purae ac dilucidae, et ad veras contentiones accommodatae. Illam profecto Plataeensium responsionem supra omnes, quae septem libris continentur, admiratus sum; nullam aliam ob causam magis, quam quod nullis fucatis, et curiose conquisitis, sed veris et naturalibus coloribus sit depicta. Sententiae in ea sunt commiserationibus plenae; ipsa vero dictio minime aures offendit: compositio iucunda, figurae rebus

secunda fortuna utuntur, amentissimi sunt: sin vero necesse sit, aut finitimis cedentes imperata facere, aut pro victoria belli adire discrimen; profecto, qui cedunt, iis qui resistunt, reprehensione sunt digniores. equidem idem, qui antea, sum, neque a mea sententia discedo: vos vero inconstantes; qui, antequam detrimentum ullum sustineretis, mihi assentiebamini; nunc vero, calamitate accepta, consilium mutastis . Praeterea illa etiam: δουλοῖ γὰρ φρόνημα

tuere,
Namque aliter Galli nec tibi nomen erit. Matthaeus Desseus Ragusinus. Nobilis Iacobus Grauisius praeceptor publicus reverendo Sebastiano a Lege, ciui Traguriensi
Hoc ego tuque sumus, sed quod sum non potes esse
Tu quod es ex populo quilibet esse potest.

Illustrissimae Amplitudinis Vestrae, tum etiam Illustrissimae cardinalis Augustani authoritate, qui itidem scripserat ad me de hoc ipso negotio) nihil omnino pro meis viribus rationum earum in hac harena praetermisi, quibus arbitratus sum id me controversia ad optatam compositionem tantorum cardinalium auspiciis existimationeque adiutum posse deducere eundemque doctorem Illicinum in pristinam gratiam praesulis sui restituere. Nec multos dies praeterire passus ad

et ad bona studia sua ipsius natura sponte currenti; contra vero me genius meus ut desidem cunctabundumque statim ab adolescentia coepit incitare atque impellere ut in communia commoda pro viribus incumbam. Ego vero qui sum ut Deo maxime salutaria praecipienti resistam? Essem equidem culpae affinis si contumeliis et maledictis temere per memet ipsum iactatis quemquam proscinderem. Nunc autem quod eloquor quae Deus posuit in os cur in vitio vertitur?

imbecillitati; non domi tantum, sed longe lateque in exteris nationibus, praesertim quae tunc fama percrebuerat florere clarissimis ingeniis in optimo genere disciplinarum, atque cum eminentissimis nostri aevi familiariter conversatus sum. Postea immiscui me nominatim evocatum in aulis Regum; an hinc forte aliquid adiumenti mihi accederet atque in tractatione negotiorum publicorum cum nostris externisque Principibus (citra iactantiam loquor) multos annos consumpsi non

publicorum cum nostris externisque Principibus (citra iactantiam loquor) multos annos consumpsi non admodum (ut spero) infeliciter. Igitur si propter stupiditatem hebetis ingenii consuetudine doctorum hominum parum doctrinarum consequutus sum, certe verisimile est postremis meis laboribus nonnihil iudicii ad hoc tempus mihi accessisse ut iam possim discernere inter fabam et cicerculam, quid honestum sit, quid inutile, quid ferat mortales ad gloriam, quibus infamia

ex eo animum mihi tuum percipere liceret, quom de sermonibus, quos de praeclaris literarum studiis cum magna optimaque uoluntatis significatione rectissimoque iudicio habuisses, mihi narraret, plura ipse ab eo de regno et Maiestate Tua percunctatus sum, multa ille de ea memoriter et iucunde narrare solebat; me uero, uere quasi scienter addentem, admirans interrogauit, unde in regione tam remota ea sumerem. Tum ego illi auctorem certum ac fidei plenum, tamquam testem rerum Hungaricarum praeclare gestarum locupletissimum ac

honesta uidebuntur. Quamobrem crebritate officiorum, studio et diligentia efficiam profecto, ut Hungaris, quos meo semper nomine dilexi plurimum, et ex tuis familiaribus praecipue, quibus propter Maiestatem Tuam arctissimo amoris uinculo obstrictus sum atque deuinctus, pro meae fortunae facultate satisfaciam, praecipuam gratiam Maiestatis Tuae quaerens atque expectans, quam in perpetuum foelicissimam cupio. Datum Rhacusii quinto Kal. Martii,

supressisse videar quodam animi ardore incensus memorabilem Civitatis Curzulensis deffensionem jampridem a me conscriptam sub nomine proprii Auctoris (quando aliter per sacras leges non licet) in lucem edere, gloriae Dei, et consolationi fidelium arbitratus sum nonnihil expedire. Scio non defuturos, qui verborum inopiam, orationis ariditatem, intentionis finem, ac historiae rationem carpant. Quibus quicquid in me perstrepent, uno hoc verbo satisfaciam, quod nemini facultatem meliora texendi praeripuerim, vel aditum

ille martyrii fervor? Ubi antiquum occasionis hujusmodi desiderium? Ubi illae voces? Melior misericordia Domini super vitas. Preciosa mors Sanctorum. Beati mortui, qui in Domino moriuntur. Beati, qui persecutiones patiuntur. Ego in flagella paratus sum. Funes ceciderunt mihi in praeclaris. Si consistant adversum me castra non timebo, et alia hujusmodi verba, quae quotidie ore, et labiis recolimus, corde autem, et opere adimplere recusamus. Audite Fratres. Ego vobis nunquam suaserim tentare Deum, ut

et universum populum oppressum pavore angustiis, et amaritudine. Accidit interea, ut vetula quaedam ad Archidiaconum accedens revelabo inquit inquit Z: dixit D tibi visionem, quam hac nocte intuita sum. Videbar ante pedes V. Mariae provoluta poscere huic urbi subsidium, ab eaque mihi responderi. Subsidium dabitur, dic tantum Archidiacono ut robustus sit, et viriliter agat. Et plura erat dictura, sed ad hanc primam mulieris vocem ille a ***

1571. jun 30. si de his te absentem admoneam, de quibus coram agere prohibuit ingens silva tuorum negotiorum. Ea tamen, etsi tibi cognita sunt, neque ego hanc mihi sapientiam temere arrogo, neque adeo sum impudens, ut quasi sus Minervam te doceam, virum ingenio singulari praeditum, excultumque studiis doctrinarum. Sed certe, ut iustis rationibus tibi persuadeam, ne differas ceteris praetermissis accingere te ad decus et famam nominis

Christi dictum ac mandatum) depromendo, etiam, alios adeo ditare ac beare possint, ut verbum cognitioque Dei in eis abundantissime habitet, utque fiat fons saliens in Dei gloriam, ac vitam aeternam. Porro, quod CLAVIS SCRIPTURAE nomen huic Operi imposui, facile agnosco, hoc tum invidio sum valde esse: tum etiam rem, tanti splendoris appellationi minime parem videri. Solus enim agnus Dei est finis legis, et solus ille aperit librum clausum: solus ille tum legi, tum etiam cordi nostro velamen illud obscuritatis Mosaicae detrahit. Denique ille solus nobis Scripturam aperit, et cor

sursum versus aut ultra tendendo: ut cum Septuaginta ac Vulgata verterunt in Psal. 110, mischechar, Ante auroram seu luciferum genuite. Sic accipitur Proverb. 8 bis, Dominus possedit me מפעלו mipealau, Ante opera sua. Et mox, Constituta sum טקדמי micadme, ante primordia terrae. Atque ob hac significatione Ante videtur venire illa eius comparativa significatio, veluti per quandam metaphoram. Nam in comparatione alterum comparatorum uidetur praeire, antecellere aut

Dominus possedit me initio viarum suarum, exponit per Ante, dicens, Sapientiam Dei fuisse antequam omnino quicquam fieret, institueretur, crearetur aut fabricaretur, sive caelum sive terra. Tale est illud dictum Dei Isaiae 43, Etiam a die מיום ego sum: id est, ante diem, vel ante quam dies essent, ut Monsterus vertit. ubi manifeste a, מן Min, significat ante. Causa vero huius hebraismi et obscuritatis etiam ea esse potest, quod Min, A vel Ab, omnino in genere initium ab aliqua meta temporis aut loci

negligere, aut a se removere. Sic Deus dicitur per metaphoram, abiicere, aut non abiicere a se, vel totum populum, vel singulos homines. Psal. 94, Non abiiciet Deus populum suum 1. Sam. 15. Quoniam abiecisti mandatum, abiecit te Dominus, ne sis amplius rex. Ionae 2, Abiectus sum a conspectu Domini. Isa. 41: Elegi te, non abieci. Sic contrâ crebro dicitur populus abiicere legem Dei. Isaiae 5, Amos 2. Sic Paulus negat se abiicere gratiam Dei, Galat. 2. Contra autem idem nos

Iob 3. ¶ Negligere. Abscondere se aliquem ab alio, significat aliquoties non opitulari illi. cui simile est Germanicum, cum imploras amicorum opem, Nemo domi est. De Deo sunt haec exempla. Psalm. 89. Usquequo abscondes te Domine in seculum? Sic Psalm. 30. Abscondisti faciem tuam, et sum territus. Talia exempla sunt Psalm. 44. 69. 13. 11. Sic Mich 3. Et abscondet faciem suam ab eis eo tempore. Contra, respicere, illuminare faciem. De homine autem haec sunt exempla Isa. 58. Non abscondes te a carne tua: id est, a tuis cognatis et consanguineis, eos ne prives tua ope.

pro immensis calamitatibus. Psal. 71. Ex abyssis terrae rursus ascendere fecisti me. Ostendisti mihi multas et malas angustias, et conversus vivificasti me. Et Psalm. 42, Abyssus abyssum advocat. Sic, De profundis clamavi ad te Domine: pro, ex immensis calamitatibus, quibus sum obrutus. Eadem figura ponitur vox haec pro immensa Dei sapientia, et occultis eius iudiciis et consiliis. inquit enim Psal. 36. Iustitia tua sicut montes Dei, et iudicia tua abyssus multa. Sic profunditas sapientiae et scientiae Dei a Paulo dicitur, Rom. 11. Eadem quoque est

pro אל elalias pro ל lamed Hebraeo, alias pro aliis. Annotabimus igitur aliquas eius proprietates. Contra aliquando significat Ezech. 13, Ecce ego אל El ad pulvillos: id est, missurus sum iram poenasque. Aliquando videtur subiectionem et superioritatem quandam exprimere. Gen. 3, Cupiditas tua sit ad, id est, sub viro tuo, et ipse dominetur tibi. Item Gen. 4. Appetitus aut cupiditas peccati sit ad te, aut sub te, et tu domineris illi. Iuxta dies, Iud. 7, Dabo tibi decem

et veluti iram Dei illi imprecari, si quippiam nominatum fecerit, aut non fecerit, dixerit aut reticuerit. ut 1. Sam. 14, Saul adiurat populum imprecatione maledictionis, si quis ea die quicquam gustaverit. Sic Salomon dicit ad Semei, 1. Reg. 2. Non ne adiuravi te per Dominum, et protestatus sum tibi dicendo, In die qua, etc. Sic et 2. Paralip. 30. Dari aliquem in adiurationem, Num. 5. pro, execrationem. De tali adiuratione habetur Matthaei 26. Marci 5. Actor. 19. 1. Thessal. 5. ADIUVARE, notae significationis: sed cum aliis vocibus aliquas obscuriores

quae sit conceptura et paritura verum Emanuelem Meschiam, qui et persona et officio est Deus nobiscum: id est, cum ipse per se est revera Deus nobiscum habitans, ac carnem gestans, tum etiam patrem nobis adducens ac propitium faciens. Quo denique et illud recte adduci posset, quod prius oblitus sum dicere, quod ipsemet Propheta testatur illud miraculum conceptionis et partus, futuris aliquando post longum intervallum temporib. a Deo dandum esse: quia praedicit praecessuram antea esse captivitatem Assyriacam et etiam Babylonicam, ut eam praedictionem ad tempora Meschiae referri sit

quod sint supra communem sortem rerum, supraque humilis vulgi conditionem. Sic Dominus dicitur in altis habitare. Psal. 138. et vocatur Altissimus, Gen. 14. Num. 24 Psalm. 9. et passim in Scriptura. Ier. 17, Solium gloriae et altitudo a principio: pro, solium Dei glorio sum fuit ab aeterno. Sic altitudo Domini Isaiae 10. Item Christus dicitur adscendisse in altum, Psalmo 68. Ephes. 4. et Exaltatus esse, Ephes. 1, Phil. 2: quod summam beatitudinem, dignitatem, potentiam ac maiestatem significat. Sic 2. Reg. 9. domus dicitur futura altissima, id est

Tales farme fuerunt duo Decii et Curtius, quorum apud Livium fit mentio. ANCILLA, alias conditionem, alias humilitatem ac promptitudinem in serviendo significat: et quidem nonnunquam iunctim ponuntur. Ruth. 2, Quod consolatus sis me, et loquutus ad cor ancillae tuae: Et ego non sum sicut una ex ancillis tuis. priore loco est humilitatis, posteriore conditionis. Sic et 1. Sam. 25, Abigail inquit ad Davidem: Ecce ancilla tua in ancillam ad lavandum pedes tuos. Sicut oculi ancillae ad manus dominae suae. Id est, omnia inde expectans. Ecce ego servus tuus, et filius

essentiarum. Imo et satanae nonnunquam tribuitur. De quo significationis discrimine ex textu, adiectisque vocibus iudicandum. Pro ministris hominibus accipitur in hisce Exemplis. Genes. 32, Et misit Iacob nuncios ante se ad Esau. Numer 14. Nunquid nunciis, quos misisti ad me, loquutus sum? Proverb. 16. Nuncius improbus adest in malum. Ios. 16. Quoniam Rachab abscondit nuncios, quos misimus. Sic 1. Sam. 23, et 1. Reg 19. Caeterum Malach. 2. locus insignis est, sacerdotum munus describens: Labia sacerdotis custodient scientiam, et doctrinam quaerent ex ore eius, quoniam

quod sonat, falsi apostoli. APUD aliquem aliquid esse significat alias, in eius potestate esse: alias, eius iudicio. ut, Copiosa apud te est redemptio, Psal. 130. pro, Dominus prompte, plene, ac omni tempore liberat. Sic, Apud te est propitiatio, ut timearis. Peregrinus sum, et incola apud te, ut omnes patres mei: Psalm. 39. Vel coram te, ut legitur 1. Paral. 29. pro, te teste, tuo iudicio seu potius te ita volente ac operante. Non est apud Deum, ut auxilietur inter magnum, et eum cui non est fortitudo. 2. Paral. 14. subintellige, discrimen. Perinde

Bibliographia locorum inventorum

Beneša, Damjan (1476-1539) [1534], De morte Christi, versio electronica (, Dubrovnik), 8402 versus, verborum 61948, Ed. Vladimir Rezar [genre: poesis - epica] [word count] [benesaddmc].

Petrović, Nikola (1486-01-15 – 1568-04-16) [1538], Oratio salutatoria ad Rhagusinum senatum cum primum se ad illorum Vrbem contulit, versio electronica (), 984 verborum, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa - oratio] [word count] [petrovnorrhag].

Vrančić, Antun (1504-1573) [1538], Epistulae anni 1538, versio electronica (), Verborum 4332, Ed. László Szalay [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [vrancicaepist1538].

Vrančić, Antun (1504-1573) [1540], Epistulae anni 1540, versio electronica (), Verborum 996, Ed. László Szalay [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [vrancicaepist1538].

Vrančić, Mihovil (1507 - ante 1571) [1540], Antonio fratri epistula, versio electronica (, Buda), verborum 288, Ed. László Szalay [genre: prosa - epistula] [word count] [vrancicmepist15400301].

Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1543], Commentarius rerum actarum Constantinopoli anno 1542. Versio electronica (), Verborum 4922, Ed. Srećko M. Džaja Guenter Weiss [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [andreisfconst].

Vrančić, Antun (1504-1573) [1543], Magdalenae Millaversiae, versio electronica (, Alba Iulia), Verborum 523, Ed. László Szalay [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [vrancicaepist15430720].

Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1544], Dialogus philosophandumne sit, versio electronica. (), Verborum 8149, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - dialogus] [word count] [andreisfphilos].

Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1545], Ad optimates Polonos admonitio, versio electronica (, Cracovia; Polonia), Verborum 8436, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - oratio; prosa oratio - epistula] [word count] [andreisfpolonos].

Đurđević, Bartul (c. 1506 - c. 1566) [1545], De Afflictione, Tam Captivorum Quam Etiam Sub Turcae tributo viventium Christianorum : cum figuris res clarè exprimentibus ; Similiter de Ritu, deque Caeremoniis domi, militiaeque ab ea gente usurpatis ; Additis nonnullis lectu dignis, linguarum Sclavonicae & Turcicae, cum interpretatione Latina, libellus (, Leuwen), Ed. Đurđević, Bartul [genre: prosa oratio - epistula; prosa oratio - libellus; poesis - epigramma] [word count] [djurdjevicbafflictio].

Đurđević, Bartul (c. 1506 - c. 1566) [1545], Prognoma, sive Praesagium Mehemetanorum : primùm de Christianorum calamitatibus, deinde de suae gentis interitu, ex Persica lingua in Latinum sermonem conversum. (, Leuwen), Ed. Đurđević, Bartul [genre: prosa oratio - epistula; prosa oratio - libellus; poesis - epigramma] [word count] [djurdjevicbprognoma].

Utješenović-Martinuzzi, Juraj (1482-1551) [1545], Epistola ad Antonium Verantium, versio electronica. (), Verborum 599, Ed. Utiešenović, Ognjeslav M. László Szalay Gusztáv Wenzel [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [utjesenovicjepist15450228].

Utješenović-Martinuzzi, Juraj (1482-1551) [1547], Frater Georgius episcopus Varadiensis cardinali Alessandro Farnese, versio electronica (, Varadin), Verborum 897, Ed. Bessenyei József [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [utjesenovicjepist15470207].

Vlačić Ilirik, Matija; Zigerius, Emerik (1520-1575) [1549], Epistola cuiusdam pii concionatoris, ex Turcia, ad M. Illy. missa, qualis nam status Euangelii et Ecclesiarum sub Turco sit indicans, cum Praefatione Illyrici (1549), versio electronica (, Tolna; Magdeburg), Verborum 1772, Ed. Stanko Andrić [genre: prosa oratio - epistola; poesis - epigramma] [word count] [zigeriuseepist].

Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1550], Antonio Verantio Tranquillus Andronicus, versio electronica (, Tragurii), Verborum 210, Ed. László Szalay Gusztáv Wenzel [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [andreisfepist15500225].

Paskalić, Ludovik; Camillo, Giulio; Molza, Francesco Maria; Volpe, Giovanni Antonio (c. 1500–1551; c. 1480–1544; 18. 6. 1489 – 28. 2. 1544; 1515–1558) [1551], Carmina, versio electronica (), 2642 versus, verborum 17191, Ed. Sanja Perić Gavrančić [genre: poesis - elegia; poesis - sylva; poesis - epigramma] [word count] [paskaliclc].

Vrančić, Antun (1504-1573) [1553], Iter Buda Hadrianopolim, versio electronica (), Verborum 10368, Ed. László Szalay [genre: prosa oratio - itinerarium; prosa oratio - diarium] [word count] [vrancicaiter].

Vrančić, Antun (1504-1573) [1557], Casimiro nepoti suo salutem, versio electronica (, Vienna), Verborum 440, Ed. László Szalay [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [vrancicaepist15571224].

Vrančić, Mihovil (1507 - ante 1571) [1558], Antonio fratri epistula, versio electronica (, Šibenik), verborum 1499, Ed. László Szalay [genre: prosa - epistula] [word count] [vrancicmepist15581227].

Grbić Ilirik, Matija (1503/1512 - 1559) [1559], Aristeae historia cum conversione Latina, versio electronica (), Verborum 3353, Ed. Nino Zubović [genre: prosa oratio - historia; prosa oratio - versio] [word count] [grbicmaristea].

Dudić, Andrija; Dionysius Halicarnassensis (1533-1589) [1560], De Thucydidis historia iudicium... A. Duditio interprete (), Verborum 18906, Ed. Petra Šoštarić [genre: prosa - epistula; prosa - versio] [word count] [dudicathucydid].

Grauisius, Iacobus; Mladinić, Sabo; Mazarelli, Valerio; Statilić, Marin; Pridojević, Ivan; Vranius; Gaudentius; Matthaeus Desseus Ragusinus; Michael Racetinus (1561/1563 - 1620-21; c. 1650; c. 1600) [1565], Carmina occasionalia e codice Traguriensi Variorum Dalmaticorum, versio electronica (), 175 versus, 1267 verborum, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - epigramma; poesis - elegia] [word count] [aavvcarmoccvd].

Vrančić, Antun (1504-1573) [1567], Antonius Verantius episcopus Agriensis cardinali Commendone, versio electronica (, Prag), Verborum 632, Ed. Bessenyei József [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [vrancicaepist15670405].

Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1569], Ad Reverendissimum dominum Antonium Verantium Archiepiscopum Strigoniensem, versio electronica (, Posonii), Verborum 1794, Ed. László Szalay Gusztáv Wenzel [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [andreisfepist15691019].

Beneša, Petar (fl. 1570) [1570], Epistula ad Ioannem II. Zapolyam, versio electronica (, Dubrovnik), 482 verborum, Ed. Vlado Rezar [genre: prosa - epistula] [word count] [benesapepist1570].

Rozanović, Antun (1524-1594?) [1571], Vauzalis sive Occhialinus Algerii Prorex, Corcyram Melaenam terra marique oppugnat nec expugnat, versio electronica (), 15122 verborum, 255 versus, Ed. Nives Pantar [genre: prosa oratio - historia; poesis - ode] [word count] [rozanavauz.xml].

Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1571], Ad Archiepiscopum Strigoniensem Antonium Verantium, versio electronica (, Posonii), Verborum 901, Ed. László Szalay Gusztáv Wenzel [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [andreisfepist15710630].

Vlačić Ilirik, Matija (1520-1575) [1581], Clavis scripturae sacrae, pars prima, versio electronica (), 600000 verborum, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa - tractatus; prosa - vocabularium; poesis - elegia; poesis - epigramma] [word count] [flaciusmclavis1].

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report