Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | qui sumus | textus | auxilia | tolle, lege! | |
Bibliographic criteria: none
(All documents) Search criteria: Sacr.* Your search found 6555 occurrences
First 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 Last Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
Occurrences 1101-1200:1101. Andreis, Franjo... . Quattuor epigrammata in libris,... [Paragraph | Section] Latię excoluere Camęnę
13
Ad desperantem exhortatio c. 14
De peccatorum confessione c. 15
De iis qui confiteri negligunt c. 16
De sacramento corporis Christi c. 17
In eos qui sacramentum male sumunt c. 18
In eos qui sacramentum sumere recusant c. 19
De ieiunio et
De peccatorum confessione c. 15
De iis qui confiteri negligunt c. 16
De sacramento corporis Christi c. 17
In eos qui sacramentum male sumunt c. 18
In eos qui sacramentum sumere recusant c. 19
De ieiunio et refectione c. 20
Quale debet esse
De iis qui confiteri negligunt c. 16
De sacramento corporis Christi c. 17
In eos qui sacramentum male sumunt c. 18
In eos qui sacramentum sumere recusant c. 19
De ieiunio et refectione c. 20
Quale debet esse ieiunium et quanta sit eius uirtus c. 21
De uitio uictum
indubitatę credulitatis assensu suscipiamus.
Ut iacto rectę fidei fundamento |
cęteras quibus beata uita comparatur, uirtutes superędificare possimus |
et de nobis dici queat:
alterum sine altero nihil proficit ad salutem.
Cęterum fieri solet, ut ad sectę huius professionem accedentes
nonnihil suspensum animum primitus gerant,
deinde (si tamen dignoscendę ueritatis proposito hoc agunt) magis
illuminati |
nihil uerius esse existimant quam quod Sacrarum Litterarum monumentis contineri cognoscunt.
Qui ita in fide stabiliri cupiunt
(omnes autem cupere debent)
Deo supplicent |
et hominem illum imitentur, qui in Euangelio ait:
Ecclesię iam immortalitatis natiuitate lętantur,
translati de mundo isto corruptibili ad mundum incorruptionis |
et de terreno habitaculo ad cęleste regnum.
Cuius immensam et ineffabilem gloriam nunc in Ecclesia laboribus
occupata constituti cogitatione comminiscimur,
dum solemnia sacra celebramus,
qui Domini flagello eiecti fuere de templo dicentis:
esse,
in hoc ueritatem.
in illa promissionem,
in hoc perfectionem.
et non planxistis.
Quid enim aliud
dignitas efferre,
si animum habendi auiditas inquietare,
adulterio inquinabitur ut Herodes,
metu ad negandum subuertetur ut Petrus,
optimum quenque contemnet | ut pontifices et scribę Christum |
et dum lucra sectatur ut Iudas, nec furtis abstinebit nec sacrilegio.
quam autem turpissimum sit, cum bene coeperis male desinere |
et nunc hoc nunc aliud uelle,
alię quoque in Euangelio similitudines indicio sunt.
et humana transgressi sublimitate contemplationis cęlestibus
insererentur.
Ex his quę dicta sunt, discere possumus,
ut ille perquam raro conuersetur cum hominibus,
qui sępe cum Deo esse desyderat.
Nunc his qui sacerdotalibus initiari sacramentis uolunt ostendemus,
quibus rebus et bonus constet sacerdos |
et malus efficiatur,
ut discant, quę sibi expetenda quę-que fugienda sint,
ut bonorum potius gloriam consequantur |
quam in sortem concedant
malorum.
noui sacerdotii tanto purior successio sit quam ueteris,
quanto et sacerdos noster Christus omnibus qui ante illum hoc munere usi sunt, noscitur esse pręstantior.
Neque enim arietum ut olim aut uitulorum sanguine nunc sacrificatur,
sed ipse Christus uerus Deus et uerus homo,
uiuus et immortalis,
licet aliena specie uelatus,
offertur .
Quod si etiam priscis dictum sit:
Populum meum docebunt inquit,
quid sit inter sanctum et pollutum
inter mundum et immundum ostendent eis.
et cum fuerit controuersia,
stabunt in iudiciis meis |
et iudicabunt.
Exigitur ergo a sacerdote ut eruditus in Lege sit |
et quicquid in sacris litteris continetur, pro uiribus ediscat.
alioquin sacerdotio indignus existimabitur,
dicente Domino per Osee prophetam:
uobis qui opulenti estis in Syon |
et confiditis in monte Samarię,
optimates,
capita populorum,
ingredientes pompatice domum Israhel!
Quicquid de pastoribus dicitur,
et de presbyteris dictum intelligas.
Cui enim sacramenta uitę quis ministrat,
eius et pastor esse debet,
quantum officio suo conuenit,
monendo,
corripiendo |
et quicquid commodis eius cui pręficitur,
saluti-que opportunum putabit, exequendo.
Episcopi tamen proprium est et peculiare |
publicos edere ad populum sermones,
conuersus dic cum Petro:
Pręceptor per totam noctem laborantes nihil cepimus;
in uerbo autem tuo laxabo rete.
Et cum hoc inquit euangelista fecissent,
concluserunt piscium multitudinem copiosam.
Quod si demum in Scripturę sacrę pelago piscari te delectabit,
tu quoque implebis pectoris tui nauiculam saluberrimorum pręceptorum
copia,
quibus et ipse uiuere | et alios docendo poteris sustentare.
Tanta est enim diuinorum uirtus uerborum,
ut fideliter et incorrupte et contente legentibus intellectum
et:
Quam dulcia faucibus meis eloquia tua domine | super mel et fauum ori meo.
Dulcia sane in cortice eloquia Domini,
sed multo dulciora in medulla.
Sacros codices pie indubitanter-que legenti adsistit Christus,
applaudunt angeli,
congratulantur sancti |
et cęlestium uerborum sono maligni exterrentur spiritus ac fugiunt.
denique nihil ita aut uirtutes animi conseruat |
aut uitia
cęlestis magistri amplectebatur disciplinam,
optimam partem dicitur elegisse, quę non auferetur ab ea.
Christum enim elegerat,
in cuius unius contemplatione tam suauiter requiescebat.
Quotus autem quisque est,
qui sic in ecclesia sacris prędicationibus interesse nititur,
ut pręcepta uitę absque operatione non elabi sinat?
alius nullo amoris affectu illa suscipit,
alius tametsi donec audit aliquantulum compungitur,
mox tamen inde discedens ad consuetas nequitię sordes reuertitur,
tanto nequitior factus,
dolendo emendaret.
Sed tamen pristinę gratię statum recuperare de radice corrupta geniti
nequiuimus,
donec ille qui non per copulam carnis,
sed de Virgine intacta per Spiritum Sanctum est natus,
in mundum ueniret |
et nos corporis sui sacrificio expiatos Deo Patri reconciliaret.
Exinde credentibus atque poenitentibus cęlum patere coepit.
Quod siquis a malo,
quod deinceps
Lex diuina uxorem proximi,
bouem,
ancillam |
et quicquid illius est concupiscere prohibet.
si concupieris tantum,
legem Dei pręuaricatus es.
qui autem sic peccat,
nisi eum poenituerit,
non poenam temporariam meretur,
sed ęternam.
Ideo in Sacris Litteris est scriptum:
|
ac tum demum poteris esse discipulus Christi,
cum desieris esse mammonę seruus.
Porro,
si Venereę uoluptatis obscoenitatibus es pollutus |
et tua te accusat conscientia,
ingemisce compunctus,
ora ut munderis.
mundata autem conscientia per confessionis poenitentię-que sacramentum
|
dicet tibi Dominus, quod ante dixit adulterę:
Neque aliam ob rem festo die cessare debent manuum exercitia,
nisi ut quisque cęteris omnibus curis expeditus diuina tantum tractet,
templa uisitet,
precationibus incumbat,
missalibus sacrificiis intersit,
prędicationes audiat |
et totum tempus illud in Dei laudem cultum-que expendat.
Cum ergo Dominicis feriatis-que ab Ecclesia institutis diebus maxime a
scelere abstinendum sit,
cur uos infrenis ac petulans iuuentus tunc
proficere
et sapientia compleri incipies.
Hoc tibi Baruch prophetę uerbis promittitur.
Neque enim fallit ille,
per cuius os Spiritus Sanctus locutus est:
Audi, inquit, Israhel, mandata uitę!
Auribus percipe, ut scias prudentiam.
Et Iesus, Sirach filius, cuius dicta sacris uoluminibus inseri
meruerunt:
Fili, ait, concupiscens sapientiam,
conserua iustitiam,
et Deus prębebit illam tibi.
Ac ne de aliqua alia,
quam quę in mandatis continetur,
justitia dictum putares,
alibi explanat dicens:
illud sibi deperisse arbitratur.
Porro, satis erit | sex horas ad mediam noctem somno dare,
a media uero nocte Romano ritu initium diei capere,
nisi aliqua corporis imbecillitas longiorem sibi quietem exegerit.
Iste autem a media nocte ad sacrificia laudis Deo offerenda exurgendi
mos omnibus monachorum collegiis iam inoleuit.
Et quod Ecclesię instituto probatum apparet,
id sequi,
id curare atque amplecti saluberrimum esse sentimus.
Sic olim sanctissimi uiri prędicauerunt,
Sine intermissione orate!
Post gloriosam Domini ascensionem |
de ipsis eius apostolis traditum est,
quod perseuerantes erant in oratione cum mulieribus et Maria matre
Iesu et fratribus eius.
Et si apostolis opus erat iugiter orationum sacrificio,
quis tutum se a tentationum periculo sperabit,
nisi semper orauerit?
Hoc quoque roganti necessarium,
ut nunquam de Dei misericordia diffidat,
sed semper se impetraturum speret quod petit,
si modo illud fuerit
nitimur,
quia dicitur:
poenitentia ab Ecclesię corpore separato.
Separatum enim a corpore membrum non uiuificatur,
sed quamdiu diuisum est,
manet in morte.
Confessionis autem sacramentum tam ueteribus quam nouis hominibus
commune est.
ulla unquam
deleret obliuio,
mediatoris atque redemptoris Christi locum in terra tenere coeperunt sacerdotes.
Per eos ipse uerus Agnus, pro nobis semel oblatus,
quotidie offertur.
Per eos Ecclesię sacramenta participiamus
|
remissionem-que accipimus peccatorum .
et postquam hic penitus mundati uita ista decedimus,
non iam ad inferos ut ueteres illi,
sed ad cęlestem patriam,
ut in Christo renouati transmigramus.
Tantę
Remissio minuit culpam,
emundatio tollit poenam et confert beatitudinem,
dicente Domino:
Beati mundo corde, quoniam ipsi Deum
uidebunt.
De sacramento corporis Christi
Caput XVII
Poenitentes de iis quibus te offendimus Domine,
et eadem sacerdoti tuo confessi |
atque ab ipso, cui tu soluendi potestatem dedisti, absoluti,
ad mensam saluberrimi conuiuii tui
tuo confessi |
atque ab ipso, cui tu soluendi potestatem dedisti, absoluti,
ad mensam saluberrimi conuiuii tui accedimus,
ut corpori et sanguini tuo communicemus.
Indigni quidem, sed tamen abs te inuitati,
qui infirmitati nostrę pręsentaneum porrigens remedium,
sacratissimum corpus tuum sub specie panis:
Accipite inquis et comedite |
hoc est corpus meum.
deinde preciosum sanguinem tuum sub specie uini in calice infusum
propinans ais:
Bibite ex hoc omnes.
Hic est enim sanguis meus Noui Testamenti,
qui pro
Confitemur te esse Verbum,
a quo facta sunt omnia |
et sine quo factum est nihil.
Quid ergo factu tibi impossibile,
si modo illud ut fiat,
tuę conuenit maiestati?
Absit igitur ut quicquam dubitemus de tam mirabili stupendo-que
sacramento,
cuius tu et autor es et testis.
In quo magis mirari licet tuę in nos benignitatis magnitudinem,
quam incomprehensibile operis arcanum.
Tu te nobis Domine pręstas in cibum,
qui te pro nobis supra crucem obtulisti in
sacramento,
cuius tu et autor es et testis.
In quo magis mirari licet tuę in nos benignitatis magnitudinem,
quam incomprehensibile operis arcanum.
Tu te nobis Domine pręstas in cibum,
qui te pro nobis supra crucem obtulisti in sacrificium.
sed ibi uisibilis et passibilis et mortalis apparebas,
hic lates gloriosus et deuicta iam morte triumphans.
Ibi abscondita erat in homine diuinitas,
hic panis uini-que figura cęlatur et humanitas.
Sed licet neutrum cernant oculi,
utrunque tamen confitetur fides.
Tu
ubicunque diuinitas est,
illic si uolueris,
et humanitatem tuam esse necesse est.
Quid ergo mirum,
si in multis locis es qui in uno,
si in pluribus hostiis qui in una?
Porro cum tibi placuisset |
ineffabili corporis et sanguinis tui sacramento fideles tuos pascere
et tibi unire,
sub panis uini-que figura latere uoluisti,
ut nemo horreret gustare,
quod fideliter gustatum beatitudinem confert.
Primus Melchisedech in sacrificio panem et uinum obtulit.
tibi placuisset |
ineffabili corporis et sanguinis tui sacramento fideles tuos pascere
et tibi unire,
sub panis uini-que figura latere uoluisti,
ut nemo horreret gustare,
quod fideliter gustatum beatitudinem confert.
Primus Melchisedech in sacrificio panem et uinum obtulit.
Inde tu diceris |
in ęternum sacerdos,
non secundum ritum eorum qui pecora sacrificabant,
sed secundum ordinem Melchisedech,
qui pane uino-que litauit.
Illius tamen sacrificium signum et umbra fuit,
gustare,
quod fideliter gustatum beatitudinem confert.
Primus Melchisedech in sacrificio panem et uinum obtulit.
Inde tu diceris |
in ęternum sacerdos,
non secundum ritum eorum qui pecora sacrificabant,
sed secundum ordinem Melchisedech,
qui pane uino-que litauit.
Illius tamen sacrificium signum et umbra fuit,
tuum autem ueritas est et lux.
tuum istud et prophetę futurum
prędicauerunt |
et figurę significarunt,
ut in eo credendo,
quod et
Primus Melchisedech in sacrificio panem et uinum obtulit.
Inde tu diceris |
in ęternum sacerdos,
non secundum ritum eorum qui pecora sacrificabant,
sed secundum ordinem Melchisedech,
qui pane uino-que litauit.
Illius tamen sacrificium signum et umbra fuit,
tuum autem ueritas est et lux.
tuum istud et prophetę futurum
prędicauerunt |
et figurę significarunt,
ut in eo credendo,
quod et uetustas promitteret |
et nouitas exiberet,
fides nostra
in umbra eius;
uiuent tritico |
et germinabunt quasi uinea;
memoriale eius sicut uinum Libani.
Et a Zacharia:
Quid enim bonum eius est |
et quid pulchrum eius,
nisi frumentum electorum et uinum germinans
uirgines?
Et a Malachia:
In omni loco sacrificatur et offertur nomini meo oblatio munda,
quia magnum nomen meum in gentibus, dicit Dominus exercituum.
Figurę autem atque signa fuere:
sacrificium Melchisedech sacerdotis,
manna in deserto,
agnus paschalis,
hostia sanctorum
et uinum germinans
uirgines?
Et a Malachia:
In omni loco sacrificatur et offertur nomini meo oblatio munda,
quia magnum nomen meum in gentibus, dicit Dominus exercituum.
Figurę autem atque signa fuere:
sacrificium Melchisedech sacerdotis,
manna in deserto,
agnus paschalis,
hostia sanctorum oblata pro peccato,
hostia pacificorum oblata Domino,
subcinericius panis Elię in itinere,
panes propositionis in templo.
Quicquid in his fuit
deserto,
agnus paschalis,
hostia sanctorum oblata pro peccato,
hostia pacificorum oblata Domino,
subcinericius panis Elię in itinere,
panes propositionis in templo.
Quicquid in his fuit significatum,
in tui Domine glorificati corporis sacramento credimus impletum.
atque ideo non quod uidemus in eo,
sed quod credimus adoramus.
ut Petri apostoli tui promissum te donante nobis persoluatur dicentis:
In quem nunc non uidentes creditis,
credentes exultabitis lętitia inenarrabili et glorificata |
pulchrum eius,
nisi frumentum electorum
et uinum germinans uirgines?
Bonus et pulcher es,
non reprobis sed electis et fidei uirginitatem consecutis,
non hereticis a sponsa tua Ecclesia alienatis atque fornicantibus.
Tui pręterea sacramenti dulcedo a psalmista mel dicitur,
quoniam nihil aliud in terra gustu dulcius inuenit,
cuius nomine illam exprimeret.
Cibauit illos, inquit, ex adipe frumenti,
et de petra melle saturauit eos.
prius in tenebris ignorantię erant,
iam intelligentię donum attingant.
Perinde atque illi,
quorum oculi tenebantur ne te agnoscerent,
et postea quidem cognouerunt,
dum te ad suum diuertere hospitium cogunt,
dum te aperiente Scripturas discunt |
per panis fracti sacramentum in tui agnitionem se uenisse confessi
sunt.
Huius panis uirtute animam quoque effici pulcherrimam Ezechielis prophetę testimonio discimus dicentis:
Similam et mel et oleum
comedisti,
et decora
tuę passionis et nostrę redemptionis constituisti dicens:
Hoc facite in mei commemorationem ,
pręsta ut quotidie ista meditantes,
nullo die,
nulla hora,
nullo temporis momento obliuiscamur tui.
In eos, qvi sacramentvm male svmvnt
Caput XVIII
Cum igitur tanti emolumenti sit |
tantę-que felicitatis uero pane ac uero potu isto uti,
nonne miseri sunt et infelices,
qui uel indigni ad sumendum
Nam de Iuda quoque scriptum est,
quod post bucellam Sathanas in eum introiuit.
Atque ita ille maligna suggestione superatus maturauit scelerate
perficere,
quod impie cogitarat.
et qui Dominicam coenam ore sacrilego delibare pręsumpsit,
factus est Domini proditor.
Hunc si imitari in gustando sacramento perges,
nonne etiam tibi dicere poterit Dominus:
Ecce manus tradentis me, mecum est in mensa.
et vę homini illi per quem Filius hominis
Atque ita ille maligna suggestione superatus maturauit scelerate
perficere,
quod impie cogitarat.
et qui Dominicam coenam ore sacrilego delibare pręsumpsit,
factus est Domini proditor.
Hunc si imitari in gustando sacramento perges,
nonne etiam tibi dicere poterit Dominus:
Ecce manus tradentis me, mecum est in mensa.
et vę homini illi per quem Filius hominis tradetur ?
Tradidit illum Iudas impiis Iudeis,
tu eundem tradis
Periit et Oza infelix,
qui prophanam manum arcę sanctę,
licet labenti supponere fuit ausus.
percussit eum Dominus (ut ait Scriptura) super temeritate et mortuus est.
Atque ut apertius intelligas distantiam digne et indigne ad
sacrosanctum libamen accedentium,
disce quid in Esaia scriptum sit:
Hęc dicit Dominus Deus inquit:
ecce serui mei comedent,
et uos esurietis;
ecce serui mei bibent,
et uos sitietis;
ecce serui mei laudabunt prę exultatione
Quod si certum est damnandos esse eos |
qui impoenitentes decesserint,
quanto magis cum ad impoenitentiam accesserit temeritas indigne communicandi?
In eos qvi sacramentvm svmere excvsant.
Caput XIX
Cęterum non fortasse minus peccant illi,
quibus tametsi uereantur polluti accedere,
magis libet abstinere |
quam operam dare ac moliri |
ut digni accedant.
Quidni? Si uetus quoque Lex id testetur dicens:
Quod ergo nunc inuitatus gustare negligis,
postea cum maxime cupies, attingere non poteris.
Tunc enim erit tempus iustitię atque iudicii,
nunc est miserationis et uenię.
Pręterea si isti qui flagitii alicuius conscii sacramentum sumere
perhorrescunt,
damnabiles habentur,
quid de illis dicemus |
qui omnino contemnunt?
et infidelitate quadam lapsi illo sibi non opus esse asseuerant?
De iis quidem per Osee prophetam ait Dominus:
De iis quidem per Osee prophetam ait Dominus:
Dominus in dextera sua
|
et in brachio fortitudinis suę |
se non daturum ultra triticum neque uinum.
Non enim possunt mereri gratiam fructum-que sacramenti,
qui uel dubii sumunt illud |
uel increduli despiciunt |
acrius tandem puniendi quam qui olim Legalibus sacrificiis
detraxissent,
dicente Apostolo:
ut credendo,
ut poenitendo,
ut Domino in omnibus obediendo |
ad tam salutare conuiuium accedamus.
In quo et pręsentis infirmitatis certissimum est remedium |
et futurę beatitudinis perfecta gloria.
Hactenus de eucharistię sacramento.
ad quod quoniam ieiuni accedere solemus,
non incongrue nunc de ieiunio disseremus.
De ieivnio et refectione.
Caput XX
refectione pane et aqua contenti sunt,
aliis abstinent.
Sed uirium habenda ratio est |
atque ita ieiunandum,
ut corpus non lasciuiat |
et tamen ad uitę religiosę opera possit sufficere.
Satius est orare in ecclesia,
psallere,
laudis sacrificia offerre,
diuina discere uel docere |
quam abstinentia nimia debilitatum nihil horum posse pręstare.
His autem omnibus moderata ieiunia conferunt multum |
plurimum-que iuuamenti subministrant.
Vnde quosdam uini usu se abdicare uilioribus-que
cibis uitam
Itaque sibi uitam,
posteris regnum amisit |
seruo illud occupante,
prole quoque domini sublata.
Balthasar Caldeorum rex quo die uasis,
quę de templo Hierosolymitano sublata fuerant,
in celebri conuiuio perpotauit,
eodem occisus est |
sacrilegio-que addita ebrietas finem uitę fecit.
Olophernem Assyriorum ducem,
qui uiris armis-que tam potens fuit,
ut quocunque se uerteret,
urbibus,
prouinciis,
regnis terrori esset,
epulis uino-que grauem unius foeminę
colla submisere?
De scientia divinitvs tradita et sapientis officio
Caput IV
Hęc est scientia,
quam a nobis exigit Dominus dicens:
Misericordiam uolui et non sacrificium,
et scientiam Dei plus quam holocaustum. .
Hanc ipsam autem Dei scientiam a se peti iubet,
cum ait:
Siquis sitit, ueniat ad me et bibat. .
et:
Ego sum ostium, inquit,
per me siquis introierit saluabitur. .
Non est itaque aditus ad beatitudinem |
cum infideli?
qui autem consensus templo Dei cum idolis?
Tantum abest igitur ut sapiens sit,
qui ethnicorum sapientes pręter modum emulatur,
ut etiam iniquus et infidelis esse possit conuinci.
Et quoniam sola Dei sapientia,
quę in Sacris litteris continetur,
uera est sapientia,
ideo ipse Dominus per prophetam exclamat dicens:
Non glorietur sapiens in sapientia sua,
et non glorietur fortis in fortitudine sua,
et non glorietur diues in diuitiis suis,
sed in hoc
homini,
qui immundi spiritus imperio paret.
Pharao
Idem pharao est rex Aegypti,
rex tenebrarum.
id enim interpretatur Aegyptus.
Pharao ergo est, qui populo Dei est molestus,
nolens eum dimittere,
ut sacrificium offerat Deo,
sed ut sibi seruiat,
ad terrena et lutea opera compellens.
Seon
Est et Seon rex Amorreorum.
Seon arbor infructuosa interpretatur et procera.
utrunque demoni conuenit,
qui nullum ex se boni fructum gignit
et supra modum
demonvm a rebvs inanimatis.
Caput XV
Postremo, ut apertior eius nequitia sit,
nonnulla nomina etiam a rebus inanimatis sortitus est.
Nam et gladium et clypeum appellatum in Sacris litteris apparet |
In Ezechiele:
Gladius exacutus et limatus ut cędat uictimas.
Et paulo post:
Veniat, inquit, gladius regis Babylonis.
Hoc gladio impios concidendos minatur Dominus,
nisi corrigantur.
In Naum propheta dicitur:
Clypeus fortium eius
a scelere in quo perseuerant recessuri.
Nocuit Israhelitico populo habitasse cum Aegyptiis.
Inde enim Moyse duce egressi ritu eorum uiuere uolebant,
crapulari,
ludere,
diis gentilium sacrificare .
atque hęc causa fuit,
ut posteri quoque eorum toties inimicis subiecti seruirent.
Recte itaque dicitur:
Filii abominationum sunt filii peccatorum,
et qui conuersantur secus domos
sancto sanctus eris,
et cum innocente innocens eris,
et cum electo electus eris,
et cum peruerso peruerteris.
Inter innocentes autem manus lauare |
est eos imitando iustitię operationibus exerceri.
Altare autem Domini circumdat,
qui sacramenta eius alta mente contemplatur |
et cęlestium meditationum fruitur iocunditate.
Sed nisi cum magis discedere curaueris ab Herode |
et illos comitari,
illis adhęrere studueris,
quorum uitę splendor et sanctimonię claritudo
ipse iudicatur.
Optimorum similitudo morum Ionatham iunxerat Dauidi,
Eliseum Elię,
Paulum Petro,
reliquos etiam apostolos innocentia inter se animi-que simplicitas copulauerat.
Solus cum illis nequiuit permanere sacrilegus Iudas,
quia eum,
quem illi amabant,
ipse uendidit.
et hic quidem de grege Domini egressus faucibus
incidit lupi ac periit.
Ipsos uero concors inter se erga
|
et cum iisdem conuiuio gratanter fuit exceptus |
nulla tamen benignitate amici motus est ne perficeret,
quod animo uersabat |
inter epulas ipsum primo Godoliam,
deinde illos qui in pręsidio erant concidit |
oppidum-que occupauit.
Eo loci postea octoginta uiros Hierosolymam ad sacrificandum pergentes,
ut ad se in Masphat diuerterent rogauit,
ueluti pro magno habiturus,
si tales hospites habere sibi contigisset.
cum autem uenissent,
rebus uita-que simul spoliauit.
pręter decem,
quibus non pietate sed auaritia ductus pepercit.
quod thesaurum in agro
docente didicimus.
De fructibus bonitatis.
Caput XII
Primum quidem iustorum preces exaudiri |
et eorum merito in impios quoque uindictam differri sacrę historię ueritas fidem facit.
poenitentibus aliquid non remittatur,
sed quod sic peccanti ad poenitentiam conuertendi se facultas
denegatur,
ueluti indigno Dei gratia qui sciens ac prudens Deo ausus sit
aduersari |
et iam cognitam sibi ueritatem linguę
petulantia polluere |
tanto-que se sacrilegio sponte astringi.
Illos quoque in inferno magis plectendos credimus,
qui credentes |
euangelicis-que instructi doctrinis delinquunt |
quam qui mandatorum Dei ignari peccant.
quod testatur Saluator dicens:
Seruus qui scit uoluntatem
post hęc ne per narium foramina illapsus odor sua suauitate animum uirilem effoeminet |
et homo unguentis delibutus contemnatur,
qui autoritate pręstare debet.
Odores quippe ipsos,
quemadmodum et cantus oris et neruorum tibiarum-que sonos ad sacrorum
cultum datos esse meminerimus Deo-que laudes celebrandas,
non ad corporis humani uoluptatem.
Odoribus tamen morbos quosdam curari,
quosdam ne ueniant prohiberi constat |
et cytharę sono Saulem regem conualuisse legimus.
Rosis itaque et
Porro illos maxime mundas manus habere decet,
quibus a propheta pręceptum est dicente:
|
plenior-que infunditur gratia,
quoties pie sancte-que uiuendi pręcepta releguntur.
Ibi iustorum pręmia malorum-que poenę
etiam segnes excitant ad colendam animi sanctitatem
nequitiam-que fugiendam.
Legendo itaque Sacras litteras,
quibus talia continentur,
in proposito bonarum actionum solidamur,
non legendo reddimur imbecilliores.
Apostolus ait:
sane pręcipit Apostolus dicens:
Israhelitę parua manu ingentes Palestinorum copias fuderunt.
Territi enim hostes tonitru et fragore de cęlo misso terga uerterunt.
Non est autem acceptior Domino holocausti oblatio quam elemosinarum pia largitio.
ipso dicente:
Misericordiam uolo et non sacrificium.
|
pauperes autem quorum non es misertus |
patiebantur mala.
tu nunc cruciaris illi consolantur.
Auaritia
(!)
Cum-que hoc ita sit,
eo tamen processit ista auri sacra fames,
ut quę natura saluti hominis consulens terra occultauerat,
ea fossionibus in profundum actis erruere coeperint .
montes cuniculis subruuntur,
et homo cęlum suspicere genitus,
ultro se in ima telluris immergit.
nec supra
Ioram uero ne fratribus quidem pepercit |
ut eorum bona usurparet,
uita ipsos priuauit.
Iudas Ichar.
Iudas etiam (ut ueteribus noua copulemus) a Domino ascitus apostolus,
miracula operandi facultate ab eodem donatus,
sacrę communionis particeps factus,
osculo exceptus |
quia tamen pecunię auidus fuerat,
triginta argenteis illum uendidit,
a quo iam tot beneficia acceperat.
Neminem itaque uere diligunt hi,
quibus habendi cupido dominatur.
de mortalitate ad immortalitatem.
ICXC
Atque etiam ut post pręuaricationem,
per quam a tanto exciderat bono,
pristinę gratię statum eidem repararet,
filium suum unigenitum misit,
qui humanę mortalitatis carne assumpta pro homine se Deo Patri in sacrificium obtulit |
omnes-que per primorum parentum culpam sub maledicto uenundatos suo ipse sanguine redemit,
etiam in ingratos beneficus et in delinquentes pius.
Primus in se credentibus regnum cęleste promittere coepit.
Primus poenitentibus
ab iis qui ante Diluuium fuere initium capiamus,
gratus erga Deum fuit Abel,
qui primogenita et pinguiora quęque gregis sui offerebat Domino.
quod autem propterea a Domino dilectus fuerit,
Scriptura testatur.
ait enim:
Respexit Deus ad sacrificia Abel,
ad Cayn autem sacrificia non respexit.
Maledixit quoque Cayno Dominus,
quia ille ob hoc ipsum fratri inuidens,
quod sibi pręferretur,
ad se euocatum interfecerat.
Enos
initium capiamus,
gratus erga Deum fuit Abel,
qui primogenita et pinguiora quęque gregis sui offerebat Domino.
quod autem propterea a Domino dilectus fuerit,
Scriptura testatur.
ait enim:
Respexit Deus ad sacrificia Abel,
ad Cayn autem sacrificia non respexit.
Maledixit quoque Cayno Dominus,
quia ille ob hoc ipsum fratri inuidens,
quod sibi pręferretur,
ad se euocatum interfecerat.
Enos
qui fugiebant elaberentur.
Tot igitur miraculis testatum est,
quantum ei Dominus faueret.
quia erga se in omnibus gratum fidum-que sciebat.
Patriarchę
Sed ne cathalogum sacrorum texere uidear,
grati erga Deum fuere omnes illi patriarchę,
illi duces,
illi sacerdotes,
illi iudices,
illi reges,
illi prophetę,
qui in mandatis Dei,
in Lege,
in omnibus cerimoniis constanter pie-que permansere.
Tales autem eligere
innocentem falsis criminationibus circumuenerunt,
iustum condemnarunt,
ludibrio habuerunt |
et spinis coronatum flagellis-que cęsum cruci confixerunt .
tantum-que inualuit semel insitum infidis mentibus odium,
ut ne tunc quidem ad poenitentiam tanti sacrilegii mollescere quiuerint,
cum illo in cruce pendente |
sol obscuraretur,
terra tremeret,
sepulchra aperirentur,
templi parietes dissilirent,
saxa frangerentur.
Nam depositum quoque ac sepultum custodiri iusserunt.
cum-que ipsi
et perire |
quam sequi ueritatem et saluari.
Quid est autem quod Christum negando multo maiorem experti estis Dei iram |
diuturniorem-que passi calamitatem |
quam cum uitulum adorastis,
quam cum Baal,
Astaroth,
Acharon,
Belphegor,
Belzebub |
aliorum-que demonum simulachris sacrificastis?
Nam licet antea quoque cędes,
incendia,
rapinas,
captiuitates,
seruitutem,
exilia patrii-que soli miserabilem desolationem pertulistis,
quoties tamen uos Deum uestrum offendisse poenituit,
toties de malis omnibus liberati fuistis.
Longissima illa apud Babylonem
semel a Romanis uicti,
euersi,
dispersi,
nullam unquam pristini status faciem,
nullam amissę dignitatis umbram recepistis?
Iam mille quadringenti et octuaginta anni sunt,
ex quo incerta sede uagi per omnes orbis partes errastis,
sine lege,
sine sacrificio,
sine duce,
sine rege,
sine propheta.
dicite si potestis quo crimine,
qua culpa id patimini?
non idola (ut olim sępe contigit) colitis,
non execrandos gentilium ritus exercetis |
unum Deum,
unum cęli terrę-que Dominum adoratis,
et tamen nullus est miserię
Arrius
Arrius ab Euangelio alienatus |
impie-que de Trinitate sentiens uentris profluuio extinctus est.
Olympius
Olympius Arrianus dum blasphemias in sanctam Trinitatem ore sacrilego proferret,
fulmine ictus conflagrauit.
Anastasius augustus
Anastasius augustus Euticetis erroribus implicatus,
uerbum Dei in carnem mutatum |
et in Christo incarnato unam tantum esse naturam asserebat.
cum-que ab hac
dementiam,
ut eius proditor fieres,
cuius fueras discipulus,
ut eum crucifigendum inimicis offerres,
cuius eras natura famulus,
beneficio socius,
dilectione frater,
promissione cohęres,
non terreni patrimonii,
sed cęlestis.
Nunquid te cum coenaret,
a mensa repulit?
cum sacramentum corporis et sanguinis sui discumbentibus porrigeret,
pręteriit?
cum iisdem pedes lauaret,
nunquid non se ad tuos inclinauit?
nunquid cum amplecti eum uelles |
restitit?
cum osculum offerres,
faciem auertit?
Omnia quidem ille tanquam sibi
tanquam hosti insidiabaris,
tanquam seruum uendebas,
tanquam parricidam in manus perdere uolentium dabas.
Porro tam cruenti facinoris,
postquam ille crucifixus est,
iam et ipse conscius,
peccasse te fatebaris,
argenteos quos acceperas proiiciebas.
Poenitebat te quidem commissi sacrilegii,
sed uenię spe destitutus |
dolore-que superatus laqueo collum tuum confregisti |
et pendens diruptis uisceribus |
effluentibus-que intestinis infelicem animam emisisti.
O dirum et crudele mortis genus,
nequitię tamen tuę conueniens |
tua-que impietate dignum,
non
illud interpretetur sed secundum spiritum uiuificantem.
Sciat aperire sensus uerborum ambage uelatos |
et in medium proferre |
et ad auditorum emolumenta conuertere.
ut sunt uisa dicta-que prophetarum |
et cerimoniarum ritus ac sacrificiorum |
quę si spiritaliter et per tropologiam non intelligantur,
similia deliramentis anilibus erunt.
contra dei Legem alienigenas acceperant |
prolem-que cum his multam susceperant.
Difficile fuit uxores dimittere,
difficilius ex se genitos a se separare |
utrunque tamen factum sacerdotis adhortationibus historia sacra testatur.
tantum ergo prodest idoneum habere doctorem,
qui uitia increpet et ad uirtutem accendat,
ut ipso audito etiam ea quę incorrigibilia uidentur corrigantur |
et quę uix sperari queunt eueniant.
In Prouerbiis a
Quoniam uero prędicandi ac docendi exercitatio ad eruditos tantum pertinet,
simplicibus et indoctis eam dabimus exercitationem,
quę corporis manuum-que labore constat.
Iuuat enim post soluta precationum sacrificia operis aliquid facere,
ut habeat mens et cogitatio in quo se occupet |
et minus libera sit facultas euagandi per illas rerum temporalium uanitates,
quę uel inuitis nobis obrepere interdum et obuersari animo solent.
Honestus quique
habeat liberos,
quem Deo deuotum despexit.
Nicanor
cęsis ab angelo exercitibus,
fugere coactus est a moenibus Hierosolymę urbis quam obsederat,
et cum Niniuen peruenisset,
a filiis fuit interemptus .
Balthasar
genere est dictum:
Quoniam autem nihil mali est,
quod lex diuina non prohibeat,
neque boni quod non imperet uel pręcipiat,
omnium prorsus abstinentia uitiorum |
omnium-que exercitatio uirtutum obedientia est.
Ita ut ne fidei quidem sacramenta proderunt nobis,
nisi ipsam obedientię coluerimus uirtutem.
Vnde gentium apostolus Paulus:
illis,
qui gentilium deos adorare nollent.
At uero fortissimi fidissimi-que Christi milites perferre multo grauiora quam tyrannorum impietas excogitare poterat,
parati erant.
Promissis etiam ingentibus ad sacrificandum solicitabantur opum,
honorum,
dignitatum.
Sed qui suppliciorum terrificationibus non cędebant,
nec pollicitationum quidem magnitudine moueri poterant.
Itaque in proposito perstantes non modo imperata non fecerunt,
uerum
terrena uobis curę esse non cęlestia |
et nomen uos habere christianorum non religionem neque iustitiam.
Vir enim fidelis obturare statim manibus aures debet,
ne uocem Dominum suum maledicentis audiat,
uel repente auersus fugere,
ne sacrilegi oris petulantię fauere uideatur,
si manserit |
uel auscultarit |
et simul cum maledico ipso diuinam incurrat ultionem.
Quod si murmurantis populi contumaciam Deus iustus sępissime corripuit,
quomodo sceleratissimorum hominum
afficere?
Et si neminem simultate atque inimiciciis persequi debemus,
quanto minus eos,
qui pro omnibus quotidie precationi insistunt,
quotidie pro omnibus sacrificia offerunt |
Deum-que nobis propiciare totis uiribus contendunt.
nobis baptismum,
nobis peccatorum remissionem subministrant,
ęgrotantibus assistunt,
mortuos efferunt,
pro elatis Deo supplicant?
nunquid redditur pro bono malum,
ut his infensi simus,
quibus pro
enim tanquam ex faecundissimo quodam seminario dignissimi in omni uita uiri prodiere. Quorum qui domi claruerint, nemo est qui scire non possit, si perquirere libet. Ex his autem qui lustrandi studio et Romani nominis propagandi causa Italia egressi sunt, deuotissimi Sanctitatis tuae et sacrosanctae Sedis Apostolicae filii Bernardinus, Ioannes, Nicolaus et Michael descendere. Quorum res gestas et merita, quoniam uitali aura adhuc perfruuntur, silentio inuoluam. Quantae tamen maiores eorum pietatis, relligionis et auctoritatis fuerint, non ab re erit pauca commemorasse.
componendam impensas fecit, perniciosissimum schisma extinxit et eam qua nunc quoque fruimini pacem uobis comparauit.
5. Nicolaum uero, huius Ioannis filium, praecipua laude et omni commendatione dignum quis iure non estimauerit? Nam cum ditissimus esset, magna in Deum et sacra loca pietate flagrauit, complura diuersorum
Post diuersorum usque ad certo certius (c. 12)
lacunam coniecit Glavičić
unius freti obiectu aut breuissimi tractus intercapedine tutos se diu esse posse ab hostibus arbitrantur! An non eadem haec olim mens Graecis erat et Thracibus, Macedonibus quoque et maiori iam Illyriae parti, quorum gloria et imperium tanquam aqua praeteriit? Sed quo ritu uiuant nunc, aut quibus sacris initientur, o Paule apostole, Corinthii tui, Ephesii, Philippenses et Galatae si uideres, maximo certe dolore afficereris! Tu enim infirmantibus coinfirmabaris, patientibus uero remedium solamenque afferre consueueras. Et ut de laeta Maesia, de Epyro, de docta Graecia, de copiosa auri atque
Ingentes domorum moles erigimus easque ac si perpetuo in eis habitaturi essemus auro et marmoribus incrustamus. Quid preciosa suppellex? Et aurum, quod ad captiuorum redemptionem habere debet Ecclesia, ne in hostium potestatem deueniat (ut de templo Domini Assyrios sustulisse refert Ambrosius), in sacro quid facit, si prophanantur templa, sacraria spoliantur, uirgines corrumpuntur, sanctuarium Dei polluitur, si sacratissimum Christi corpus sacrilega hostium manu de tabernaculis educi et pedibus conculcari nullo uindice uidemus et patimur? Duo – per Deum omnipotentem! – pueri ex
Marulić, Marko (1450-1524) [1516], Evangelistarium, versio electronica (), Verborum 155872, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [marulmareuang].
Kožičić Benja, Šimun [1516], De Corvatiae desolatione, versio electronica (, Roma), verborum 1764, Ed. Bratislav Lučin [genre: prosa oratio - oratio] [word count] [begniusscorvatiae].
Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
|
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.