Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | qui sumus | textus | auxilia | tolle, lege! | |
Bibliographic criteria: none
(All documents) Search criteria: LIn.* Your search found 3704 occurrences
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 Last Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
Occurrences 801-900:801. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Audisti humilitatem, attende gloriam. Propter quod inquit et Deus exaltauit illum | et donauit illi nomen, quod est super omne nomen, ut in nomine Iesu omne genu flectatur cęlestium terrestrium et infernorum, et omnis lingua confiteatur, quia Dominus Iesus Christus in gloria est Dei Patris . Neque humilius diuinitas inclinare se potuit, quam ut hominem assumeret, se-que hominum potestati submittere ad flagella et mortem per ludibria
802. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
803. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
et quod seculo renunciarint irrident,
ipsi mox ridiculi futuri demoniis.
804. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] qui primum ab oriente uenientes posuerant sibi sedem in terra Senaar.
Turrim enim ędificarunt ,
cuius altitudinem ad cęlum usque educere decreuerant.
Tam igitur stulta est superbia,
ut etiam nulli mortalium possibilia pręsumat.
Inter ędificandum linguis confusi sunt,
deinde per orbem dispersi,
ita ut |
neque intelligere alter alterum |
neque simul consistere quiuerint.
Senacherib
805. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
Et in Euangelio ipse Factor noster ac Dominus:
806. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] uno direpta atque ablata nunciauit. Si filio orbatus es, illius filios et filias omnes unius domus ruina simul extinxit. Si aduersa laboras ualitudine, ille a planta pedis usque ad uerticem capitis hulceribus totus tabefactus, non in lectulo sed in sterquilinio sedens, non molli linteolo sed duriore fictilis uasis testa uulnerum saniem deradebat. non habuit amicos qui sic languentem consolarentur, sed qui magis exasperarent exprobrantes ei peccata, quorum expers erat. Insuper uxor ipsa ad
807. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] aliud apponet. Primo enim damno rapto, id est accepto | aliud applicat | et malis quibus affligitur, cumulum addit. Quid autem dementius | quam tribulationum pondus grauare linguę procacitate aut aliqua immodica animi perturbatione? Quicquid enim patienter toleratur, leuius fit. Quid etiam magis perniciosum | quam Deum iratum, cum placare humilitate debeas,
808. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] In deum maledicta proferens
(!)
Quid dicam de illis,
quorum in tantum excedere solet furor,
ut aliquid aduersi passi in Deum maledicta euibrent atque iaculentur?
Proh facinus omnium sententiis execrandum.
lingua illa quam fecit Deus,
ipsum blasphemat |
et creatura Creatorem suum uerbis petulantibus inuadere audet.
ipsum Regem regum ac Dominum dominantium plena probri procacitate lacessere non ueretur.
809. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Leuit. 24
Vbi nunc est illa Iudeis data Dei lex,
qua blasphemi lapidibus obrui iubentur?
qua quidam cum altero rixatus cum nomen Domani maledixisset,
extra castra eductus est |
ut hominum consortio indignus |
et lapidum ictibus interemptus linguę impietatem morte corporis persoluit?
Vbi est illud Babylonii regis uno miraculo conuersi edictum:
810. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] est. Ex odio enim proficiscitur, quicquid mali in personam tantum confertur. Disce itaque tres esse male irascendi gradus | alium alio nequiorem. Si tacitus irasceris | et linguam a contumelia coerces, reus es iudicio. quia quod iracundię motus intra te deliquit, hoc rationis iudicium, ne foras erumpat refrenauit. Grauius autem peccas, cum iratus in uerba opprobrii prorumpis | tanto-que magis, quanto furiosius id egeris.
811. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] De benedicendi stvdio. Caput XXVIII Post hęc optimum erit | ad seruandam erga omnes humanitatem animi-que mansuetudinem benedicentię linguam assuescere | ac semper ueluti immane pręcipitium sic euitare maledicti uerbum. Omnibus benedicere | et ne maledicentibus quidem maledicta referre | magnę constantię | magnę-que
812. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] et pacem, non huius mundi pacem uel gratiam, sed Dei Patris et Domini nostri Iesu Christi et Spiritus Sancti. Nihil ei deesse poterit, quem ubique Dei gratia comitabitur. Qui autem linguam suam ad benedicendum assuefecerit, hic uere Christi seruus habebitur, illorum in cęlo copulandus consortio, quorum morem in terra fuerit emulatus. De maledicendi neqvitia caput XXIX
813. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] terra fuerit emulatus.
De maledicendi neqvitia
caput XXIX
Vt autem benedicendi studio diligentius incumbamus,
opportunum uidetur nunc scrutari,
quantum mali maledicis et impurę linguę hominibus propositum sit.
814. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] cum fornicariis et idolorum cultoribus.
Qui autem inde repulsi sunt eos ad inferos cruciari certum est.
Quoniam impii ac scelesti non solum bono summo priuantur,
sed etiam suppliciis ascribuntur ęternis.
Ita ut lingua nequam nulli perniciosior sit |
quam ipsi cuius est.
815. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] sit cum maledico consuetudo.
dicente in Prouerbiis Salomone:
dicta auscultant |
et illos de quibus dicta sunt,
si impatienter tulerint.
Ipsi tamen qui detrahunt,
multo magis sibi quam aliis nocent.
domino per Osee prophetam succlamante ac dicente:
dicta sunt,
si impatienter tulerint.
Ipsi tamen qui detrahunt,
multo magis sibi quam aliis nocent.
domino per Osee prophetam succlamante ac dicente:
merebitur pręmium,
qui diabolo,
supplicium .
De calvmnia et detractione.
Caput XXX
Ad hęc quoniam omnis offensa,
quam per linguę intemperantiam alicui irrogamus,
maledictum dici potest,
etiam ille qui conuitiatur |
qui-que famam carpit aliorum non minus maledicus est,
quam qui denotatione aliquem damnat.
Conuitiis autem contendere atque rixari | insanire est.
dicente
sunt super terminos eorum.
propterea uiuo ego dicit Dominus exercituum Deus Israhel | quia Moab ut Sodoma erit,
et filii Ammon quasi Gomorra.
Ad inferos ergo pręcipites delabentur Sodomę et Gomorrę urbium instar,
qui linguam a contumelia probro-que non coercent.
Nam hoc quoque illorum uitium est,
quod tam impatientes ad ferendam contumeliam sunt |
quam auidi ad inferendam.
apparet detractores ab Ecclesię communione alienandos | et promissam fidelibus paradisi regionem non ingressuros,
nisi ad poenitentiam conuersi sese correxerint.
De isto hominum genere psalmista ait:
quibus et imprecatur dicens:
Muta fiant labia dolosa,
quę loquuntur aduersus iustum in superbia et abusione.
Quin etiam ipse Dominus minacibus admodum uerbis aggreditur detractorem dicens:
Quorum dentes?
quorum leonum molas?
Illorum utique de quibus alibi ait:
Illorum utique de quibus alibi ait:
eos; in miseriis non subsistent.
per carbones et ignem et miserias
sed offendi suis sycophantiis malignus nugator cognoscat,
et pudore confusus obmutescet.
Id quoque Salomon testatur dicens:
ubi scriptum est:
dixerit non uoto corrigendi proximum suum,
sed in inuidiam mittendi uerba profert.
Cui iterum Propheta poenam denunciat increpando ac dicendo:
prorumpunt clamores.
inde ne manibus quidem temperant.
De uerbis enim ad uerbera facile peruenire proprium contentiosorum est atque contumacium.
Cum-que diu obstinatis animis fuerit altercatum,
sanguine et cędibus pertinax finitur contentio |
vsque adeo noxium esse solet |
nolle linguę moderari |
et superbię uitio ab altercationibus non recedere.
Recte itaque Iacobus apostolus:
manent,
qui a malis mentem animum-que non auerterit |
et odii sermonibus non abstinuerit.
Vnde rursum Salomon ait:
ori frenum taciturnitatis.
Quemadmodum loquacitas prona est ad lites et contentiones,
ita silentium quietis et placabilitatis est custos.
in senectute sua deceptum a Pelagianis agnouisset,
silentium usque ad mortem tenuisse |
|
ex ore uestro non procedat,
sed siquis bonus |
ad ędificationem fidei,
ut det gratiam audientibus.
Audi | et Prophetam dicentem:
Memento quoque quod indignus habetur monachi nomine,
qui tacere nescit cum oportet.
dicente Iacobo apostolo:
ait:
Potest ergo omnibus corporis sensibus imperare,
qui sic linguę suę fungitur officio,
ut non delinquat.
Recordare etiam ideo duas quidem te habere aures et os unum,
ut multa audias |
et pauca loquaris.
Lingua si bene uteris iuuat,
si male,
perimit.
Salomonis hęc sententia est dicentis:
Salomonis hęc sententia est dicentis:
ad loquendum,
sentiet mala.
et iterum:
Responsio mollis frangit iram,
sermo durus suscitat furorem. lingua sapientum ornat scientiam,
os fatuorum ebullit stulticiam.
Quę igitur malum dementia est ,
cum tui arbitrii sit linguam facere bonam,
committere potius ut facias malam?
Beatus es si cum beato Iob dicere poteris:
,
cum tui arbitrii sit linguam facere bonam,
committere potius ut facias malam?
Beatus es si cum beato Iob dicere poteris:
quod maledixerit Deo
et regi, lapidibus interficerent. Quo extincto uineam possedit
Achab. Helias autem Samariam ueniens ait ad eum: Hęc dicit Dominus:
Occidisti, insuper possedisti. In loco hoc, in quo linxerunt canes
sanguinem Naboth, lambent quoque sanguinem tuum, et delebo domum tuam
sicut Hieroboami et Baasę. Canes quoque comedent Iezabel in agro
Iezrahel. Achab scidit uestimenta sua, operuit se cilicio,
est tibi? Achab etiam iussit Micheam trudi in carcerem, donec ipse
reuertetur. Inito certamine Achab sagittę ictu interficitur. Cadauer relatum
Samarię sepelitur et, sicut prędictum fuerat, canes sanguinem eius
linxerunt. Regnauit annis XXIII suscepitque regnum filius eius Ochozias.
OCHOZIAS
OCHOZIAS, Achabi filius, Samarię rex, seruiuit Baal patris matrisque secutus
ciuitatemque eius liberaturum se de manu regis Assyriorum. Esaias posuit
massam ficorum super ulcus eius et pristinę sanitati illum restituit.
Promissi autem adimplendi signum fuit reductio umbrę per lineas, per quas
iam descenderat decem gradibus in horologio Achaz. Merodach, Babyloniorum
rex, misit ad eum legatos cum muneribus gratulatum, quod conualuisset. Ipse
uero gloriabundus omnes suas opes eis ostendit. Sed ne
pater et mater de absente filio tristantur. Dimisso tandem Raguele Tobias
et Raphael et Sarra ueniunt Carras ancillis et seruis comitantibus. Quibus uisis
et cognitis gauisi sunt Tobię parentes. Tobias ab angelo edoctus fele illo
piscis linitis patris oculis uisum ei restituit. Reparato uisu Tobias pater Deo
gratias egit; omnes lętati sunt. Ductori, nescientes quod esset angelus,
offerebant pro mercede dimidium bonorum. Quo ille recusato pręcepit, ut de
omnibus Deo
apertionem . Manifestat,
quę etiam miracula facturus erat:
Tunc , inquit, aperientur oculi cęcorum et aures surdorum patebunt.
Tunc saliet sicut ceruus claudus et aperta erit lingua mutorum.
Prophetauit pręterea de eucharistię mysterio, in quo sub panis uinique
specie Christum sumimus. Faciet, inquit, dominus exercituum
omnibus populis in monte hoc (id est in ecclesia)
illud, ecce conuertimur ad gentes. Post hęc poenam
quoque obstinatis denunciat propheta: Terra, inquit, uestra
deserta desolabitur et derelinquetur filia Syon. Et iterum: Ruit
Hierusalem, quia lingua eorum et adinuentiones eorum contra Dominum.
Et rursum: Auferam sepem eius et erit in direptionem. Demum ait:
Hęc dicit Dominus: Ecce in
Porro Triphon in animo habens Antiochum ab Asia pellere Bethsan ire
contendit ibi Ionatham per dolum opprimendi causa. Processerat obuiam
Ionathas cum ingenti militum manu. Ille uenientem amice atque humaniter
excepit aliud lingua foris promens, aliud celans in corde. Multis denique
blanditiis persuadet, ut dimisso exercitu secum cum paucis ad Ptolomaidem
pergat, ob hoc se uenisse testatus, ut eam ipsi traderet. Vbi autem
Ptolomaidem ingressi
septem fratres tam fortes fuere in sustinendis pro lege Dei poenis
quam illi Mathatię filii bello strenui duces in pręlio cum hostibus
commitendo. Septem erant et, cum suillam edere cogi nequiuissent, iussit
rex primogenito linguam amputari, cute caput denudari, manus pedesque
pręcidi et sic truncum corpus in sartagine torreri, reliquos quoque in
proposito persistentes eodem confici supplicio. Aderat mater spectatrix
Soldanus a Thurcis attritus. Quo quidem in bello cum maxima huius Thurcae cupido Thurcae cupido. totum orbem possidendi / tum execrabile in Christianos odium apparuit. Quippe quum esset initurus dubiam martis aleam / admonenti sacerdoti / qui eorum lingua Deruise appellatur / Deruise sacerdos Thurcarum vt voueret Machometo Machometus.
Gorgias. orator primus auream statuam in
templo Apollinis Delphici posuerit. Idcirco nobiles certatim tradebant suos liberos
eloquentiae sacris iniciandos. Nec postea quidam ex Caesaribus Romanis
erubuerunt in utraque lingua declamare,
Quidam ex Caesaribus in utraque lingua declamauerunt. ac publica frequentare
declamantium auditoria. Gnaeus Pompeius Gnaeus
Pompeius. iam
posuerit. Idcirco nobiles certatim tradebant suos liberos
eloquentiae sacris iniciandos. Nec postea quidam ex Caesaribus Romanis
erubuerunt in utraque lingua declamare,
Quidam ex Caesaribus in utraque lingua declamauerunt. ac publica frequentare
declamantium auditoria. Gnaeus Pompeius Gnaeus
Pompeius. iam spoliis trium partium orbis onustus, adepto quoque cognomine
magni exercuit se declamando,
/ et sacrae supplex obtemperet aulae:
et Iesu Naue,
qui *corr. ex Samosetanus
solem stare coegit, et Helia, qui ignem e cęlo euocauit aduersus quinquagenarios
regis Achab, et rege Iuda Ezechia, cui datum est signum uitę longioris reuersio solis ad
decimam usque umbrę lineam horologii Achaz. Sed nemo istorum se Christum esse professus est,
et talia miracula non sibi, sed Deo tribuebant. Iesus uero palam se Filium Dei esse dixit,
missum ad oues Israhel, quę perierunt, et Filium hominis, pro hominibus homo factus. Alia
itaque faciebat Deum
propositum apud
scelestos homines laudis habere locum, sed detractionis. Detrahunt *corr. ex
turbato
**corr. ex uinciri
ieiunanti, cauillantur comedentem, et dum uitiis suis fauent, uirtutis cultores
linguę procacitate lacessunt. Hinc est, quod Iudei nullo placati Christi miraculo,
murmurabant de illo — Ioannes ait — eo quod dixisset: Ego sum panis uiuus,
qui de cęlo descendi. Nihil ergo, quod ad diuinitatem eius referri posset, admittere
ex iis, quę dicta erant, latebat.
Diuersa ergo prophetantium merita diuersos faciunt prophetas. Mali enim sicut boni ad
intelligendum illuminari non merentur. Quid igitur malis prodest prophetare, si non datur
intelligere? Magis itaque optandum est, ut uitam habeas probram quam linguam prophetantem.
Timuerunt autem Iudei terrena amittere, et non timebant Dei aduersum se indignationem
prouocare hominem persequendo innocentem. Quam ob rem merito quidem illis contigit hoc, quod
timebant. Illorum enim et locum destruxerunt Romani et gentem captiuam in
Nunquid ego sum, Domine, respondentibus, audacter
reclamat: Nunquid ego sum, Rabbi?
Post esum agni illa, ut reor, quę Ioannes narrat, fiunt. Surgit — inquit —
Iesus a coena et ponit uestimenta sua. Et cum accepisset linteum, pręcinxit se. Deinde
misit aquam in peluim et coepit lauare pedes discipulorum et extergere linteo, quo erat
pręcinctus. O admirandam Saluatoris nostri humilitatem! Deus hominum pedes lauat,
Dominus seruorum extergit pedes, Magister ad discipulorum lutulentos
Post esum agni illa, ut reor, quę Ioannes narrat, fiunt. Surgit — inquit —
Iesus a coena et ponit uestimenta sua. Et cum accepisset linteum, pręcinxit se. Deinde
misit aquam in peluim et coepit lauare pedes discipulorum et extergere linteo, quo erat
pręcinctus. O admirandam Saluatoris nostri humilitatem! Deus hominum pedes lauat,
Dominus seruorum extergit pedes, Magister ad discipulorum lutulentos pedes inclinatur. Quis
talia consyderans non ponet supercilium, non fastum dimittet, non cordis molliet
ac procaci exclamat: Quid
non respondes ad ea, quę isti aduersum te testantur? Sed quoniam nihil prodest
respondere iniquis nullamque accusati defensionem admittentibus, ipse Iesus nullum contratulit
uerbum, tacere satius esse existimans quam frustra se tuendo linguam fatigare. Princeps uero
sacerdotum tacentem ad responsionem prouocabat quęrens ab eo occasionem magis probabilis
accusationis. Adiuro te — inquit — per Deum uiuum, ut dicas nobis, si tu es
Christus, Filius Dei. Tot miraculis eius credere
supplicium omnium
credentium peccata delerentur. Ibi ergo crucifixerunt eum et cum eo duos latrones, alterum ad
dextram eius et alterum ad sinistram. Cruci titulum apposuit Pilatus litteris Hebraicis,
Gręcis et Latinis conscriptum: Iesus Nazarenus, rex Iudeorum. Tot linguis exarata
est inscriptio, ut et ciues legere possent et aduenę. Hanc quoque inscriptionem cauillabantur
Iudei, ne Christus rex eorum nuncuparetur. Et certe in eo, quod inuidię uitio seruiebant, non
erat eis rex Christus, in eo autem, quod Creator et Sustentator erat,
rex Israhel
est, descendat de cruce, et credimus ei. Confidit in Deo: Liberet nunc eum, si uult
(eum).* Dixit enim: Quia Filius Dei sum. Idipsum (ut Mattheus** et Marcus aiunt)
improperabant ei latrones. Parum erat eum per tormenta interimere; linguę quoque
petulantis uenena uulnerato infundunt. Mouent capita, clamant, exprobrant, signis exterius
ostendunt, quantis interius furiis agitentur. Vah, qui destruis templum Dei,
dicunt, cum ipsi, quantum in eis erat, destruerent illud in cruce. Et quod illi
ita ut per triduum nemo alterum uidere aut
se mouere de loco, in quo erat, potuerit; si Iosue iubente sol et luna refrenato cursu, donec
ille fugientem prosterneret hostem, perstiterunt ipsum tunc diem multo longius, quam alias
solent, protrahentes; si reuersus est sol decem lineis per gradus, per quos descenderat, in
signum protelatę uitę regis Ezechię, cum orasset, — quid mirum, quod idem sol Creatoris sui
passionem senserit et quasi in luctu positus lucem retraxerit radiosque absconderit et
tenebris dederit locum, ut terram contegerent, sicut
Circa horam nonam — inquit — clamauit Iesus uoce magna dicens: Heli, Heli,
lamazabatani? Hoc est: Deus meus, Deus meus, ut quid dereliquisti me? Hoc quoque supra
naturam est, ut quis moriendo uoce magna clamet. Deficiente enim spiritu torpet lingua,
languent arterię, uix respirare datur, nedum clamare. Clamauit ergo moriens, ut,
dum moritur, se mortis uictorem esse ostenderet, quam primus homo peccando inuexit. Clamauit,
ut posse non mori declararet, si mori nollet. Clamauit, ut, qui in uita miracula
et petiit corpus Iesu, et
depositum inuoluit syndone. Venit autem et Nicodemus (ut Ioannes
testatur) qui uenerat ad Iesum nocte primum, ferens mixturam myrrhę et aloes quasi
libras centum. Acceperunt ergo corpus Iesu et ligauerunt linteis cum aromatibus,
sicut mos est Iudeis sepelire. Et prosequitur Ioannes dicens: Erat autem in
loco, ubi crucifixus est, hortus et in horto monumentum nouum, in quo nondum quisquam positus
erat. Ibi ergo propter Parasceuen Iudeorum, quia iuxta erat monumentum,
fungatur, uideri morem gerere uoluntati eorum. Sed iam cuncta, quę postremo narrata sunt, per
tropologiam explicare operęprecium erit.
Ioseph, uir iustus, a Pilato impertrauit , ut tolleret corpus Domini iam
exanime, depositum Nicodemus unxit odoribus; mundis linteaminibus inuolutum posuerunt illud in
monumento nouo, quod erat in horto. Pharisei autem munierunt sepulchrum cum
custodibus, lapidem, qui aduolutus erat, signantes. Iam primum, iustus sit oportet et
odore fragrans uirtutum, qui Domini corpus, modo uiuum et nulli
semen tuum
quasi puluis terrę. Dilataberis ad orientem et occidentem et septentrionem et meridiem. Et
benedicentur in te et in semine tuo cunctę tribus terrę.
Ad Dauid promissio
Denique, per successionis lineam peruenit ista benedictio usque ad regem Dauid Domino
ad eum per prophetam dicente: Cum completi fuerint dies tui et dormieris cum
patribus
* corr. ex Abrehę
tuis, suscitabo semen tuum
dicens: Generationem eius
quis enarrabit? Siquidem et in cęlo genitus est sine matre et in terra sine patre, in
cęlo Deus ex Deo, in terra ex homine Deus et homo. Duę naturę in unitate personę Christi tam
mirabiliter conuenerunt, ut, nisi fides credat, nec lingua effari nec mortalium mens possit
comprehendere. Hoc tamen ita esse credimus ei, qui ueritas est, nulli obnoxia mendacio,
nullius particeps falsitatis.
Genuit enim Virgo Filium, ancilla Dominum et suum creatura Opificem. Quę cum ab angelo
didicisset, quod esset
factum
in Euangelio. In Osee propheta Deum Patrem audio loquentem: Ex Aegypto uocaui filium
meum. Hoc in Domino nostro Saluatore impletum Mattheus testatur. Et si de alio quam de
Messia hoc prędictum foret, etiam tum ab Hebreis eius assertio argueretur. Hebrea enim lingua
scripsit Euangelium. Recte igitur prophetę dictum usurpauit ad narrationis suę confirmationem,
ut, *corr. ex Naon
quod ipse referat iam factum, ostendat multo ante fuisse pręnunciatum.
Nihil pręterea habent Euangelii
eiicit demonia. Credere enim debuerunt prophetis, et quod Dei
erat, demoniis non tribuere. In Esaia est scriptum: Deus ipse ueniet, et saluabit nos.
Tunc aperientur oculi cęcorum, et aures surdorum patebunt. Tunc saliet sicut ceruus claudus,
et aperta erit lingua mutorum. Nonne hoc est illud, quod in Mattheo discipulis Ioannis
quęrentibus, an ipse esset, qui uenturus erat, respondit dicens: Euntes renunciate
Ioanni, quę audistis et uidistis: cęci uident, claudi ambulant, leprosi mundantur, surdi
audiunt, mortui
homo pacis meę, in
quo speraui, qui edebat panes meos, magnificauit super me supplantationem. Idem dixit
in Euangelio: Cui ego panem intinctum dedero, ipse est. Sanctus etiam Spiritus in
illum inuehi uidetur, ubi ait: Os tuum abundauit malitia, et lingua tua concinnabat
**corr. ex eum
dolos. Sedens, aduersus fratrem tuum loquebaris, et aduersus filium matris tuę
ponebas scandalum. Hęc fecisti, et tacui. Sustinui, inquit, talia pro tempore, postea
tibi non impune
Et sicut uinea germinans foliis uirentibus uestitur, ita ille beatitudinis luce
operietur et in conspectu diuinę maiestatis perfecti amoris uino inebriabitur.
Inter coenandum autem Dominus exurgens impleuit peluim aqua et lauare coepit pedes
discipulorum et extergere linteo, quo erat pręcinctus. Hanc lotionem pręuidit Propheta, qui
ait: Lauabis me, et super niuem dealbabor. Ipse enim Dominus iis, qui credunt in
eum, quasi ignis conflans — ut Malachias ait — et quasi herba fullonum; et sedebit
conflans et emundans
quem illi comprehendere deberent.
Qua de re dixerat Propheta: Nox nocti indicat scientiam. Nox nocti — Iudas
Iudeis. Quemcunque osculatus fuero — inquit — ipse est, tenete eum.
Vnde alibi dicitur ei: Os tuum abundauit malicia, et lingua tua cincinnabat
dolos. Et iterum alibi: Molliti sunt sermones eius super oleum, et ipsi sunt
iacula. Molliti erant***, cum ille diceret: Aue rabbi et osculo
blandiretur, sed idem iacula erant, quia necem intendebant ei, qui tali signo
cor meum. Factus est enim obediens usque ad
mortem, mortem autem crucis. Vincula quoque passurum Ezechiel propheta prędixerat Spiritu
Sancto dicente: Et tu, Fili hominis, ecce data sunt super te uincula, et ligabunt te in
eis, et non egredieris de medio eorum. Et linguam tuam adherere faciam palato tuo, et eris
mutus. Mutum fore Esaias etiam cecinit dicens: Sicut ouis ad occisionem ducetur,
et quasi agnus coram tondente se
*corr. ex insurrexunt
obmutescet, et non aperiet os suum. Dum enim accusatur, dum uexatur, nihil
respondit.
Petrus uero Domini sui ulturus iniuriam Malchum, pontificis seruum, ferit et a Domino
arguitur. Malchum hunc, qui fortasse (ut seruorum mos est) linguę petulantia Dominum
lacessierat, figurabat ille Semei, filius Gerra, de Saulis cognatione, qui Dauid regem, cum
Absalonis seditionem fugeret, maledictis probrisque incessuit et lapidibus insecutus est.
Abisai autem uindicare uolentem rex inhibuit. Ita et Christus Petro, ut
eum de his, quorum exortem esse sciebant, aliud habentes in corde, aliud in ore,
innocentem reum esse mortis dicendo. Deinde ueluti iam damnatum contumeliis, quibus poterant,
afficiebant. Hoc futurum significare uolens Esaias ait: Super quem dilatastis os, et
eiecistis linguam? Nunquid non uos filii scelesti, semen mendax? Ipsius etiam Domini
in psalmis lamenta audimus: Confusio — inquit — faciei meę cooperuit me, a
uoce exprobrantis et obloquentis, a facie inimici et persequentis. Et iterum:
fuit, iuxta illud Apostoli: Christus factus est
obediens usque ad mortem, mortem autem crucis. Propter quod et Deus exaltauit illum, et
donauit illi nomen, quod est super omne nomen, ui in nomine Iesu omne genu flectatur
cęlestium, terrestrium et infernorum, et omnis lingua confiteatur, quia Dominus noster Iesus
Christus in gloria est Dei Patris. Non credit hoc Iudeorum perfidia, sed tunc demum
confiteri cogentur, cum nihil omnino proderit confiteri ad inferos damnatis. Quanto igitur
satius eis foret nunc errorem suum agnoscere quam
coepi
***corr. ex cepisset
****corr. ex presentibus
egerint, scient, cum experiri coeperint diuitis purpurati miseriam sepulti in
inferno, ubi cum totus arderet, guttam aquę petiit, qua linguam tantum refrigeraret, ac ne
ipsam quidem potuit impetrare. De hoc satis. Ad ea, quę proposuimus, redeat oratio.
Adoratus a sanctis mulieribus Dominus, cum aliquantulum mente consternatas uidisset:
Nolite timere — inquit — ite, nunciate
abeunte — ut Euangelista ait — exiit Petrus et
ille alius discipulus, et uenerunt ad monumentum. Currebant — inquit — duo
simul, et ille alius discipulus pręcucurrit* citius Petro, et uenit primus ad monumentum. Et
cum se inclinasset, uidit posita linteamina, non tamen introiuit. Venit ergo Symon Petrus
sequens eum, et introiuit in monumentum, et uidit linteamina posita, et sudarium, quod fuerat
super caput eius, non cum linteaminibus positum, sed separatim inuolutum in unum locum. Tunc
ergo introiuit et ille discipulus,
Currebant — inquit — duo
simul, et ille alius discipulus pręcucurrit* citius Petro, et uenit primus ad monumentum. Et
cum se inclinasset, uidit posita linteamina, non tamen introiuit. Venit ergo Symon Petrus
sequens eum, et introiuit in monumentum, et uidit linteamina posita, et sudarium, quod fuerat
super caput eius, non cum linteaminibus positum, sed separatim inuolutum in unum locum. Tunc
ergo introiuit et ille discipulus, qui uenerat
primus ad monumentum, et uidit, et credidit. Quid uidit aut quid credidit,
pręcucurrit* citius Petro, et uenit primus ad monumentum. Et
cum se inclinasset, uidit posita linteamina, non tamen introiuit. Venit ergo Symon Petrus
sequens eum, et introiuit in monumentum, et uidit linteamina posita, et sudarium, quod fuerat
super caput eius, non cum linteaminibus positum, sed separatim inuolutum in unum locum. Tunc
ergo introiuit et ille discipulus, qui uenerat
primus ad monumentum, et uidit, et credidit. Quid uidit aut quid credidit, nisi
quod mulier uiderat et crediderat? Vacuum uidelicet sepulchrum et
Israhel quippe Deum uidens
interpretatur. Ad istos autem dixit Dominus: Qui uidet me, uidet et Patrem meum.
In Sophonia quoque scriptum est: Reliquię Ishrahel non facient iniquitatem, nec
loquentur mendacium, et non inuenietur in ore eorum lingua dolosa. Reliquię autem
Israhel sunt non solum illi, qui ex Iudeis in secundo Christi aduentu reliqui erunt, sed,
etiam apostoli ipsi et quicunque ex Iudeis crediderunt. Hoc et Paulus ad Romanos scribens
testatur et ait: Cęcitas ex
parte
coeperit, sed qui perseuerauerit usque in finem, hic
saluus erit. Nec obliuiscantur, quid in Apocalypsi promittat Dominus: Esto
fidelis — inquit — usque ad mortem, et dabo tibi coronam uitę.
Sequitur in Euangelio: Viderunt linteamina posita, et sudarium, quod fuerat super
caput eius, non cum linteaminibus positum, sed separatim inuolutum in unum locum.
Dicat quisque, quod sibi uisum fuerit, ego quidem sic sentio tam curiosam narrationem mysterio
non carere. Quid enim sibi uult alibi
obliuiscantur, quid in Apocalypsi promittat Dominus: Esto
fidelis — inquit — usque ad mortem, et dabo tibi coronam uitę.
Sequitur in Euangelio: Viderunt linteamina posita, et sudarium, quod fuerat super
caput eius, non cum linteaminibus positum, sed separatim inuolutum in unum locum.
Dicat quisque, quod sibi uisum fuerit, ego quidem sic sentio tam curiosam narrationem mysterio
non carere. Quid enim sibi uult alibi linteamina posita, alibi sudarium, quando quidem ad
fidem resurrectionis
linteamina posita, et sudarium, quod fuerat super
caput eius, non cum linteaminibus positum, sed separatim inuolutum in unum locum.
Dicat quisque, quod sibi uisum fuerit, ego quidem sic sentio tam curiosam narrationem mysterio
non carere. Quid enim sibi uult alibi linteamina posita, alibi sudarium, quando quidem ad
fidem resurrectionis faciendam satis erat spolia corporis uidisse ibi relicta. Si enim corpus
ipsum alio translatum fuisset, simul cum linteaminibus translatum esset. Quare altius quidem
ista uidentur repetenda, ut uidelicet
ego quidem sic sentio tam curiosam narrationem mysterio
non carere. Quid enim sibi uult alibi linteamina posita, alibi sudarium, quando quidem ad
fidem resurrectionis faciendam satis erat spolia corporis uidisse ibi relicta. Si enim corpus
ipsum alio translatum fuisset, simul cum linteaminibus translatum esset. Quare altius quidem
ista uidentur repetenda, ut uidelicet dicamus nos quoque istorum, de quibus loquimur, exemplo
inclinari debere in monumentum Domini et contemplatione mentis in abdita eius intrare et
linteamina, quę nobis reliquit Dominus, fide
ipsum alio translatum fuisset, simul cum linteaminibus translatum esset. Quare altius quidem
ista uidentur repetenda, ut uidelicet dicamus nos quoque istorum, de quibus loquimur, exemplo
inclinari debere in monumentum Domini et contemplatione mentis in abdita eius intrare et
linteamina, quę nobis reliquit Dominus, fide complecti. Quod est Scripturarum credere
testimoniis et ea cuncta de Deo, de Dei Filio, de Spiritu Sancto sentire, quę ab Ecclesia
recepta esse nouerimus, nihilque omnino de his dubitare, quin immo, his delectari, hęc
quotidie
de Dei Filio, de Spiritu Sancto sentire, quę ab Ecclesia
recepta esse nouerimus, nihilque omnino de his dubitare, quin immo, his delectari, hęc
quotidie cogitare, de his ratiocinari, de his scribere, altiora autem his non scrutari.
Sudarium enim, quod supra caput fuerat, ab his linteaminibus separatum est, nec separatum
tantum, uerum etiam inuolutum. Iudicia Dei abyssus multa, inuestigabiles uię
eius. Quis est, qui possit omnium operum Dei causas rationesque inuenire? Ezechiel in
sua uisione traducitur per aquam *corr. ex
ad angelorum uisionem
expauit. Eum enim, quem amabat, quęrendi cupiditate affecta nihil aliud attendere poterat,
nihil curare. Duos tantum uidit, sed si multa milia talium spirituum uidisset, inter multos
tamen non dubitasset eum unum quęrere, cuius amore tota flagrabat. Non ex linteis cum sudario
iacentibus, non ex angelorum lęto habitu percipiebat Domini resurrectionem. Doloris enim
passio mentis rationem oppresserat. Sine intermisione ergo flebat, donec uoti, quo ueluti
furore agitabatur, compos fieret.
Quęrimus, cur primo unus angelus
plurima. Quando ergo insufflauit, tunc gratiam eis
contulit remittendi peccata atque retinendi. Sequitur enim: Quorum remiseritis peccata,
remittuntur eis, et quorum retinueritis, retenta sunt. Quando autem de cęlo missus
uenit Spiritus Sanctus, donum acceperunt linguarum, diuersi idiomatis gentibus Euangelium
prędicaturi, doctrinę, ut Scripturas intelligerent, audacię, ne persecutores timerent,
miraculorum, quibus ea, quę docent, uera esse testarentur, prophetię, ut futura quasi
pręsentia cernerent et, cum res exigeret,
neque iteratur sacramentum istud. Semel enim Christus
passus est, ut nos redimeret. Cuius redemptionis gratiam per fidem baptismumque participamus.
Signa autem eos — inquit — qui crediderint, hęc sequentur: In nomine meo
demonia eiicient, linguis loquentur nouis, serpentes tollent, et si mortiferum quid biberint,
non eis nocebit. Super ęgros manus imponent, et bene habebunt. Credentibus quidem
discipulis data sunt signa hęc: de obsessis corporibus per inuocationem nominis Christi
demonia eiiciebant;
et si mortiferum quid biberint,
non eis nocebit. Super ęgros manus imponent, et bene habebunt. Credentibus quidem
discipulis data sunt signa hęc: de obsessis corporibus per inuocationem nominis Christi
demonia eiiciebant; Spiritu Sancto super eos descendente uariis linguis locuti sunt; Paulo
uiperę morsus nihil nocuit; Ioannes apostolus uenenum impune bibit; ęgrotos Petri umbra
sanauit. Nemo dicat Christianos illos non c redere, in quibus talia signa sequi
non uidet. Omnes in Christo unum corpus sumus. Quicquid membra
est, omnium est. Ac nequis cauilletur, non merita
nunc metimur, sed fidem. Cęterum eadem signa, si spiritaliter interpretentur, quottidie
in Ecclesia fieri apparebit. Demonia eiiciuntur, cum per poenitentiam et
peccatorum confessionem a diaboli seruitute liberamur. Linguis loquimur nouis, cum gentilium
poetarum auribus blandiens eloquium philosophorumque argutias omnia in incertum reuocantium
prudenter abiicimus et ad diuinas conuersi litteras de ueritatis disciplina incipimus
ratiocinari. Serpentes tollimus, quando hereticorum prauitatem
et mortis conditione superata Saluator noster cum homine assumpto ascenderit in cęlum
et ad dexteram Dei sederit, quomodo Deus illum exaltarit donans ei nomen, quod est super omne
nomen, ut in nomine Iesu omne genu flectatur cęlestium, terrestrium et infernorum, et omnis
lingua confiteatur, quia Dominus noster Iesus Christus in gloria est Dei Patris.
Igitur de ascensione eius Marcus ita scribit: Assumptus est in cęlum, et sedet a
dextris Dei. Hoc idem paulo plenius refert Lucas in Euangelio, sed multo copiosius in
Actibus
pauperi, aperiant os ad benedicendum, hoc est, ad docendum eos, qui sibi commissi sunt, si
post Dominum in cęlum ferri desyderant.
*corr. ex dinoscitur
Sunt autem nonnulli, qui facile quidem benedicunt et ad docendum linguam non inuiti
exercent, sed ad inopis miseriam respicere negligunt. Siquid ab illis petieris, auertuntur, si
supplicaueris, indignantur. Hi non eleuatas manus in cęlum habent, sed in terram demissas,
auaritię magis quam pietati dediti, quam aliis prędicant. De quibus
Prosequitur itaque Lucas dicens: Et cum complerentur dies Penthecostes, erant omnes
pariter in eodem loco. Et factus est repente de cęlo sonus, tanquam aduenientis spiritus
uehementis, et repleuit totam domum, ubi erant sedentes. Et apparuerunt eis dispartitę linguę
tanquam ignis, seditque super singulos eorum. Et repleti sunt omnes Spiritu Sancto, et
coeperunt loqui uariis linguis, prout Spiritus Sanctus dabat eloqui illis. Dies
Penthecoste
Penthecostes apud Hebreos
Et factus est repente de cęlo sonus, tanquam aduenientis spiritus
uehementis, et repleuit totam domum, ubi erant sedentes. Et apparuerunt eis dispartitę linguę
tanquam ignis, seditque super singulos eorum. Et repleti sunt omnes Spiritu Sancto, et
coeperunt loqui uariis linguis, prout Spiritus Sanctus dabat eloqui illis. Dies
Penthecoste
Penthecostes apud Hebreos primitiarum erat, nobis uero Spiritus Sancti aduentu
consecratus est. Hic dies a Paschate quinquagesimus est, unde et nomen
— cognoscent
omnes, quod mei discipuli estis, si inuicem dilexeritis. Adueniente autem Spiritu de
cęlo fit sonus, ne aliunde illum uenisse quis putaret, quam unde uenturum audierant. Qui
quidem, quo magis manifestus fieret, et luce domum repleuit et ignitas linguas super
*corr. ex ipse
discipulos apparere fecit. Prius enim mens ad ueritatis cognitionem illuminatur,
deinde diuini amoris flamma succenditur, ut nihil aliud nisi cęlestia et ęterna cogitent. Et
tunc demum ex abundantia
deinde diuini amoris flamma succenditur, ut nihil aliud nisi cęlestia et ęterna cogitent. Et
tunc demum ex abundantia cordis os in uerba soluitur. Nam de his loqui quenque delectat,
quorum studio plurimum dicitur.
Repleti Spiritu Sancto coeperunt loqui uariis linguis. Possumus intelligere alium
alia lingua sermonem fecisse, uerba, quę uellet, protulisse, et tamen diuersorum idiomaę tum
homines, quid illi dicerent, ita plane percepisse, ut quisque sua lingua locutos* censeret.
Conuenit multitudo, et mente confusa est,
nisi cęlestia et ęterna cogitent. Et
tunc demum ex abundantia cordis os in uerba soluitur. Nam de his loqui quenque delectat,
quorum studio plurimum dicitur.
Repleti Spiritu Sancto coeperunt loqui uariis linguis. Possumus intelligere alium
alia lingua sermonem fecisse, uerba, quę uellet, protulisse, et tamen diuersorum idiomaę tum
homines, quid illi dicerent, ita plane percepisse, ut quisque sua lingua locutos* censeret.
Conuenit multitudo, et mente confusa est, quoniam audiebat unusquisque lingua sua illos
dicitur.
Repleti Spiritu Sancto coeperunt loqui uariis linguis. Possumus intelligere alium
alia lingua sermonem fecisse, uerba, quę uellet, protulisse, et tamen diuersorum idiomaę tum
homines, quid illi dicerent, ita plane percepisse, ut quisque sua lingua locutos* censeret.
Conuenit multitudo, et mente confusa est, quoniam audiebat unusquisque lingua sua illos
loquentes. Aderant illic Parthi, Medi, Elamitę, et qui habitant Mesopotamiam, Iudeam,
Cappadociam,* Pontum et Asiam, Phrygiam et Pamphiliam, Aegyptum et
alium
alia lingua sermonem fecisse, uerba, quę uellet, protulisse, et tamen diuersorum idiomaę tum
homines, quid illi dicerent, ita plane percepisse, ut quisque sua lingua locutos* censeret.
Conuenit multitudo, et mente confusa est, quoniam audiebat unusquisque lingua sua illos
loquentes. Aderant illic Parthi, Medi, Elamitę, et qui habitant Mesopotamiam, Iudeam,
Cappadociam,* Pontum et Asiam, Phrygiam et Pamphiliam, Aegyptum et Cyrenen**, Romani, Cretes,
Arabes. Singuli sua lingua audiebant eos loquentes magnalia Dei. Pars
Marulić, Marko (1450-1524) [1517], De Veteris instrumenti uiris illustribus, versio electronica (), Verborum 29840, Ed. Branimir Glavičić [genre: prosa oratio - vita] [word count] [marulmarvirill].
Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1518], Oratio Tranquilli Parthenii Andronici Dalmatae contra Thurcas ad Germanos habita, versio electronica (, Augsburg), 35 versus, verborum 5015, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - oratio] [word count] [andreisfthurcgerm].
Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1518], Oratio de laudibus eloquentiae auctore Tranquillo Parthenio Andronico Dalmata in Gymnasio Lipsensi pronuntiata, versio electronica (, Leipzig), Verborum 4822, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - oratio] [word count] [andreisfeloq].
Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1518], Ad Deum Contra Thurcas Oratio Carmine Heroico, versio electronica (, Nürnberg; Ingoldstadt), 326 versus, verborum 2269, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - carmen; poesis - silva] [word count] [andreisfthurcher].
Marulić, Marko (1450-1524) [1519], De humilitate, versio electronica (), Verborum 81625, Ed. Branimir Glavičić [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [marulmarhumil].
Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
|
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.