Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | qui sumus | textus | auxilia | tolle, lege! | |
Bibliographic criteria: none
(All documents) Search criteria: certe Your search found 1524 occurrences
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
Occurrences 1301-1400:1301. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 | Paragraph | Section] statum liberorum variae speciei
hominum numerus adeo auctus est ut is nobilium censum longe anteiret.
1302. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 | Paragraph | Section] de 1222. adhuc qua junior rex
confirmaverit, constat.
1303. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 | Paragraph | Section] etiam ejus praedecessores inauguralia diplomata edidisse, sicut vicissim, cum aliquot ejus
praedecessores inaugurale nuncupasse sacramentum superius ostensum sit, hos etiam postremos
tres primae periodi reges id praestitisse vix dubio locus videtur.
1304. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 | Paragraph | Section] cum Bela inito pacto evenisse dicunt.
1305. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3426 | Paragraph | Section] donationes, privilegia aliaque grationalia in iis exercebant (h).
Palatini nullae adhuc fuerunt partes tempore interregni.
1306. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3426 | Paragraph | Section] praerogativas reputabant (c).
1307. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3426 | Paragraph | Section] filio ejus Bela IV Tartaris hic vix exiguum proprii militis numerum
cogere potuerit.
1308. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3426 | Paragraph | Section] suffragiorum numquam stabilita fuit, ut adeo inter inconditas tantae
multitudinis vociferationes
28.6 vociferationes: vociferationis B
nihil utique, nisi aut solius, veluti copiosoris, minoris nobilitatis voto, aut certe
per combinatam, ut supra explicuimus, seu regis seu optimatum praepotentiam determinari
potuerit.
5-o Nullus fixus comitiorum terminus.
1309. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3426 | Paragraph | SubSect | Section] nulla alia quam specifica illa S. Stephani
corona peragi, nullus nisi eadem redimitus aliquem regiae potestatis actum legitime possit
exercere.
1310. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3460 | Paragraph | SubSect | Section] hujus officium praestiterit.
1311. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3460 | Paragraph | SubSect | Section] Ludovici II anno intercesserit, extra dubium omne
collocare videtur illud quod his temporibus nullus adhuc inauguralium diplomatum usus
viguerit.
1312. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3460 | Paragraph | SubSect | Section] leges perferri concessit.
1313. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3460 | Paragraph | SubSect | Section] significare
potest quam quod nobiles lucrum camerae a subditis suis exigere et aerario
regio inferre debuerint.
1314. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3460 | Paragraph | SubSect | Section] et a Ludovico I et ab ejus decessoribus compluribus civitatibus
privilegia per quae cives ipsi a persolvendis ejusmodi tributi immunes pronunciantur (a).
1315. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3470 | Paragraph | SubSect | Section] "de voluntate etiam et consensu" adhibeatur, non excessit limites
potestatis suae Ludovicus si honorem hunc matri proprio etiam nutu detulit.
1316. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3470 | Paragraph | SubSect | Section] id certe de systemate constitutionis absque statuum nutu
decerni non poterat.
1317. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3470 | Paragraph | SubSect | Section] designasse, individuae vero eligendi
potestatem comitatibus reliquisse indicant.
1318. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3470 | Paragraph | SubSect | Section] (c) "Demum ipso termino (verba sunt diplomatis) feliciter adveniente
ipsisque nobilibus universaliter in locum praedictum juxta Nostrae Celsitudinis decretum
convenientibus.
1319. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3470 | Paragraph | SubSect | Section] non tantum sub Sigismundo, sed sub reliquis etiam
regibus plerumque tantum medio nunciorum ad comitia evocatos fuisse, testantur praefationes
decretis eorum praemissae (a).
1320. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3470 | Paragraph | SubSect | Section] quidem in conclusione ejus Elisabetham regnum jure geniturae
concernere agnoscant; cum denique Eusebius Verinus protulerit litteras e Goldasto quibus
status in casum mortis Alberti sibi haeredibusque suis successionem detulisse Elisabetha
affirmat (b).
1321. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3512 | Paragraph | SubSect | Section] Transylvaniae vojvodae,
detulisse e Verböczii parte 2-a tit. 14. et 38. constat.
1322. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3512 | Paragraph | SubSect | Section] Ladislaum propter necatum Belgradi Cileae comitem, ab
aemulis Hunyadianae domus impulsus, Budae extremo affici supplicio curasset, tum demum, quod
hactenus gliscebat tantum, schisma eripit totumque in Hunyadianam et Garaianam factionem
regnum discessit, quod ultimum certe eidem exitium erat adlaturum nisi Turca opportunam hanc
perdendae Hungariae occasionem neglexissent.
1323. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3512 | Paragraph | SubSect | Section] regum periodo
exemplum contra continuum neque postea etiam interruptum contrarium usum, contra positivas,
quas jam memoravimus, constitutionales sanctiones nihil probare potest.
1324. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3512 | Paragraph | SubSect | Section]
1325. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3512 | Paragraph | SubSect | Section] ut prius super singulis quinque portis non plus nisi unus florenus tantum semel
in anno ubique exigatur...
1326. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3512 | Paragraph | SubSect | Section] sub Mathia 32, quibus regnavit, annorum curriculo novemdecim
consilia, et quidem ab anno 1470. usque 1479. annua celebrata fuisse ex iis tantum, quae
hactenus productae sunt, litteris apparet.
1327. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3512 | Paragraph | SubSect | Section] invadere, si aut in comitiis status in suam cogat sententiam, aut de iis,
quae secus natura sua ad objecta legislationis pertinent, proprie tantum arbitrio disponat.
1328. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3512 | Paragraph | SubSect | Section] id
diserte indicare non intermississent; si faciliores atque debiles aliquot sui pradecessores
in sententiam suam habuit status, id proprio eorum facto evenit; erat enim eotum adhuc
armata tota regni nobilitas.
1329. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3584 | Paragraph | SubSect | Section] Friderici in successionem Hungariae contineant,
authores in utrum disputant; mihi affirmativa inde confici videtur quod in posterioribus
1491. pactis, quibus Maximiliano Friderici filio ius successionis in Hungariam addicitur,
nulla ad anni 1464. provocatio fiat, quod certe vix intermissum fuisset nisi iis per
subsequum 1477. pactum derogatum fuisset.
1330. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3584 | Paragraph | SubSect | Section] Cum enim §-o 5-o dicatur: "ut, si
sententiae discrepent, magister janitorum regalium vota viritim colligat", debuerunt utique
omnes status in eodem loco considere, secus provincia vota colligendi magistro janitorum
regalium tantum relate ad tabulam procerum delata, aut certe id expressum fuisset ut
collectis procerum votis eodem fine ad conclave statuum transeat.
1331. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 | Paragraph | SubSect | Section] pag. 462 provocatur mandatum
Uladislai regis ad comitatum Szaladiensem 1508. in festo S. Ioannis Bapt. datum, quo jubet
subsidium unius floreni annui ad necessitates confiniorum diaetaliter impositum dicatoribus
suis eatenus expeditis resignari.
1332. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 | Paragraph | SubSect | Section] in hyberna dimissus est idque dedit Maximiliano occasionem ut illo
adhuc autumno non tantum Austriam receperit, sed et potiorem Transdanubianae Hungariae
partem occupaverit.
1333. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 | Paragraph | SubSect | Section] inter hanc et reliquas leges contradictio, quibus stipendiarius regis et baronatuum
miles a banderiali et portali diserte distinguitur et illum quidem etiam extra limites regni
educendi facultas regi conceditur, quoad banderialem autem et portalem negatur.
1334. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 | Paragraph | SubSect | Section]
1335. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 | Paragraph | SubSect | Section]
1336. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 | Paragraph | SubSect | Section] in rem
hanc momentum id etiam adtulisse puto quod nota jam Ioannes Corvini mascula indole metuerint
olygarchiae et anarchiae studiosi, ne per hunc, perinde atque Mathias, naturalis ejus
parens, fecit, in officio contineantur.
1337. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 | Paragraph | SubSect | Section] etiam diaeta leges aliquas perlatas fuisse.
1338. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 | Paragraph | SubSect | Section] civem subire soleat depromtum semel licet facultatibus suis superiorem
vivendi splendorem dimittere.
1339. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 | Paragraph | Section] – tum vero talem efformare
constitutionem ut minor hic populus obvenientem sibi partem in utilitatem et
dignitatem totius in complexu monarchiae conferat quidem, de pacto tamen sua
libertas et gubernii forma illaesa permaneat, grandis certe negotii momentum habet.
Primus modus.
1340. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 | Paragraph | Section] his et extremis sententiis, quae ergo demum ratio iniri
potest ut monarchia, i.e. communis utriusque populi rex et minoris illius populi viribus pro
salute dignitateque sua pro modulo uti, et tamen hujus libertas et gubernii forma illaesa
possit permanere?
1341. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 | Paragraph | Section] Quoad militem confiniarium.
1342. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 | Paragraph | Section] adscripti sunt aut porro adscribentur, confiniarius populus, quasi conflata
alioquin e nobilium bonis, quam confinia occupant, plaga a S. Regni corona avulsa esset, sub
oppressivo militari, adeoque peregrino gubernio fatiscere debeat, id enim vero commune
monarchiae bonum certe non exposcit.
1343. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 | Paragraph | Section] salva unionis substantia perferantur.
Quoad reliquos proventus regni.
1344. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 | Paragraph | Section] Si sub praetextu oeconomiae civilem etiam jurisdictionem usurpare possit, periculosum
statum in statu efficit, politicam jurisdictionem suae subdit potestati,
totumque demum monarchiae gubernium in militare imperium transformat.
1345. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 | Paragraph | Section] monarchiae interest ut magnam hujus directionis partem Hungari
obtineant.
1346. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 | Paragraph | Section] teneantur.
1347. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 | Paragraph | Section] legibus quos revera potior nationis pars pertulit.
1348. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 | Paragraph | Section] ecclesiasticis, religionariis, litterariis, aut
commissariaticis facere possit.
1349. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 | Paragraph | Section] quoque eidem integra relinquatur, salus reipublicae exposcere videtur.
1350. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 | Paragraph | Section] ad effectum tantum pertinet prioris
constitutionis.
1351. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 | Paragraph | Section] g) Ut militia etiam statibus fidem juramento voveat, in ipsa potestatis
legislativae communione radicatur.
1352. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 | Paragraph | Section] tantum una, sed et altera legislativi
corporis pars tranquillisetur.
1353. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 | Paragraph | Section] juxta provocata paulo ante Carolini diplomatis verba, explicare, aut in meliorem
formam redigere integrum sit, et habent paratam in iis, qua proposuimus, et diplomatis, et
articulorum ante coronationem materiam, quae si bona ab utrinque fide concertentur, poterit
certe tale prodire resultatum quo et diffidentia imposterum omnis inter regem et status
penitus sufferatur, et nos exspectationem, quam intenta in res nostras Europa concepit, plane
expleamus.
ille cogitandi modus, ut curas suas ultra usuale oeconomiae systema extendere superfluum putent et apud magistratus exequentes opinio illa: quasi commercialia eiusmodi, aut oeconomiae publicae obiecta, eodem quo reliqua politica negotia zelo promovere, ad partes officii sui non attineret, aut certe, quod eius intuitu omnis eorum obligatio eo restricta sit, ut emanatas hoc in passu altiores ordinationes publicas reddant. Quae quidem opinio in eo fundari videtur, quod pleraque eiusmodi obiecta, hactenus nec in legem relata, nec sibi eadem curandi officium per hanc diserte impositum
indubie exhauriet.
Quoad vegetabile, ac in specie frumentum: si res intimius expendatur, status agriculturae in eo subsistit, quod in partibus illis, quae occasione fruges distrahendi gaudent eaque ipsa de causa populo abundant, illa, si non ad summum, ad magnum certe perfectionis gradum, seu eius instrumenta seu arandi, firmandi componendique modum spectes, perducta sit; alibi, ubi aut nulla, aut rara distractionis occasio affulget, et ideo minor etiam est populatio, sicut ad propriam tantum necessitatem restringitur, ita satis oscitanter tractatur.
Italico semine, factum est periculum longas illas et usui maritimo maxime idoneas canabes procreandi. Et respondit conatibus eventus, tantum quod idem mercator eas minus maturuisse et immersionem earum haud debite tractatam fuisse referat. Verum et haec industria aut intercidit aut certe paucis tantum in locis adhuc retinetur.
§ XXXIV.
artificum ab anno 1772. in duabus tertiis accrevisse, adeoque 50.000 in praesens efficere supponamus; adhuc ad 140 personas, nonnisi unicus opifex obveniet, quod praesertim relate ad illa, quorum plerique incolas usum habent, velut: linea, lanea, lignea artefacta, aequabilem illam proportionem certe non inducit. In particulari, quod Regnum ne primae quidem necessitatis et commoditatis opificiis adhuc satis provisum sit vel inde apparet, quod ingens vis pecuniae quotannis pro ligneis artefactis efferatur, quodve quantitas elatae hoc titulo pecuniae de tempore in tempus continuo crescat.
aut ad extremam aeris inopiam reddi deberet. Nunc is est insensibilis circulationis pecuniae cursus, ut massa quidem eius in aliqua provincia vel augeri vel minui possit; ipse tamen affluxus et refluxus semper certam teneat proportionem. Si in Hungaria via commercii minus aeris afflueret, minus certe Hungari Viennae expenderent, minus peregrinarentur, minus per omnes, quos paulo ante declaravimus canales, pecuniae e Regno educerentur. Sicut e converso, quo plus aeris imposterum etiam commercium Hungariae infundet, eo etiam plus per eosdem canales educetur.
Neque obstat, quod in
sed urgeant, instent neque remittant, doneccunque populum eiusmodi industriae ramo manum effective admovisse videant. Si Consilium systematicas de effectu relationes periodice urgere non desistat; si denique omnia haec magistratibus, qua pars eorum officii, lege publica imponantur, excutiet certe populus, praesenti utilitate allectus ignaviam omnesque utiles industriae species sensim apprehendet.
§ XCVI.
lege publica sanciatur: 1) quod lithanthraces cuiuscunque demum sint speciei, inter metalla non censeantur, sed ad liberam privatorum industriam pertineant; 2) ut proposita iam inventoribus pecuniaria praemia ad ea solum loca restringantur, ubi torfae et lithanthracum aut praesens usus haberi aut certe unde ad loca, quae hoc lignorum surrogato egent cum lucro transportari possint; 3) si proposita praevia ratione praemia non proficiant, ut liberum sit comitatibus penuria lignorum laborantibus peritum et inveniendi et tractandi producti huius hominem, sumptibus cassae domesticae conducere,
enim hoc eius est generis, quod paratam semper in septemtrionales provincias, nimirum ubi oves eiusmodi ali non possunt, habeat distractionem. Hungaria autem eiusmodi provinciis adiacet, e quibus necessariam pro vilioribus pannis crassioris lanae quantitatem, si domi sufficientem non habeat (quod certe nonnisi tardissime eveniet) emere possit. Proinde cum delicatior lana longe cariori veniat adhuc, in illum etiam casum interesset hanc vendere, crassiorem autem aliunde procurare.
§ CLI.
intermittam. Utinam inimica tibi nigra cohors etiam thesaurarii conatus non
intervertat!
Amice! validi tibi sunt duo hostes ignorantia et
ambitio. Hos superare Herculeum certe laborem requirit. Iam
primum, necdum eradicatum est e mentibus popularium nostrorum falsum illud
principium quod homines litterati minus idonei sint ad res agendas.
Authoris et magistratus
Ipsi illi, qui illud non
legent, nomen authoris praedicabunt. Haec demum vera et digna erudito homine
gloria est. Huic scriptor omnes aetatis suae, quae plerumque ingrata esse
solet, iniurias sacrificare debet. Pauci certe adeo felices fuerunt ut
honore, quem ipsis opera sua apud contemporaneos conciliare debuisset, vivi
perfrui potuerint. Verbo: omnis scriptor non praesentem aetatem sed
posteritatem respicere debet. Hoc ego, ut amicus. Tu
In decretis bis tantum aut ter eorum mentio, sed tenuis fit. In
diplomatibus, quae mihi inspicere licuit, vix in tribus quatuorve locis
occurrit. Verum cum tu plura eorum millia possideas, si haec excutiantur,
occurrent certe loca, quae obiectum hoc illustrare possint. Quare anima
authorem ut ad complendum opus suum hunc laborem suscipiat, et licet
lucubratio forte vix unam aliamve fileram efficiat, in forma supplementi
in eodem
opus suum hunc laborem suscipiat, et licet
lucubratio forte vix unam aliamve fileram efficiat, in forma supplementi
in eodem formato edat. Quisquis principale opusculum iam
habet, supplementum hoc sibi certe comparabit.
Ceterum video in opusculo hoc
quae in
articulis alioquin indicantur, in tali diaeta confecta sint. Denique 6-to
tales litterae quae ad explicationem momentosi alicuius articuli pertinent.
Si tu te his limitibus vis continere, certe totum opus uno adhuc tomo
absolves tuaeque apud posteros existimationi magis prospicies quam si nos
congesta unde unde faragine rerum porro quoque obruere pergis.
Quare mactes nos cum illis 100, quas te congesisse
libenter ego mutuarem operam meam in iis
quoque, quae tomus 1. habet, decretis illustrandis; et tunc erasis, quae ad
stabilita superius principia revocari non possunt, instrumentis prodiret
unicus iustus tomus, pro quo maiorem certe tibi et praesens publicum et
posteritas gratiam referret quam si aucta heterogeneis instrumentis penu
opus ad 5 tomos produxeris. Contrahe itaque vela et fac ut unicum adhuc, sed
eum proximius tomum obtineamus. Ad reliqua
superest ut completam
insignis huius operis editionem supervivere possim. Unde enim sumptus pro
tam vasto et sumptuoso opere? Quantum temporis censura abripiet? Quanto
tempore typothetae ad perficiendum laborem egebunt? Ego certe persuasus sum
omnia haec ne sexennio quidem perficienda esse. Tantum autem vitae vix mihi
audeo polliceri. Video itaque eripi mihi pulcherrimum, quo mihi blandiebar,
solatium. Verum id penes tuam volumen undeunde augendi
desiderarem. Nempe
de iis, quae in diaetis agitata fuisse aliunde constat, neque tamen
articulis inserta sunt.
Alterum de subsidiis ad iurisprudentiam Hungaricam erit perinde illustre. Hic
primum certe locum obtinere debet Diploma Mathaei Bani de 1270., quod
adiecta notis, quas in illud feci, suprema manu, si optas, tibi suo tempore
remittam. Nescio an tibi noti sint Zakmardiani, Szermaiani, Klosziani, et
Gregoriani, in
Pag. 15. modificavi tantisper paraphrasim qua in littera mea ad te usus
fueram, non ut illam operi inseras, sed ut te ab inserendo, quo Sigismundus
Hungariam Alberto donavit, decreto dimoveam. Nam ita, ut fuit, incurrisset
certe in oculos censorum, et te probabiliter ad indicandum, qui illam
scripsit, amicum, me vero ad reddendam rationem facti coegissent. Si me
amas, exmitte, et totum hoc in se vitiosum, lectori inutile, et a Katona
alioquin iam
et 1495. subsidio loquatur, non recte arguis annis his diaetam
celebratam fuisse. Supra enim pag. 277. docuisti hanc etiam in
Provincialibus Congregationibus, id est comitatibus,
offerri consuevisse. Usus certe hic primo sub Uladislao, in diaeta 1504, si
bene memini, art. 7. sublatus, et statutum est ut subsidia tantum in diaeta
offerri possint. Quare cuperem ut paragraphum hunc modifices.
In charta paginae 321 sub * adnexa
scripta earum exemplaria conficiebantur. Sicuti enim privati litteras, quae
eorum iura et posessoria continebant, sollicite et usque ad superstitionem
secreta conservabant, ita e converso publicorum documentorum nulla, aut
certe exigua aevo illo cura fuit. De publico aliquo tabulario nemini vel
incidit cogitare. In 1-a periodo reges ipsi nullum fixum archivi locum
habuisse videntur. In 2-da Budae in Domo Tavernicali, sed satis obiter,
illud
iudicialium antiquitatum nostrarum capita contineantur, nullibi illud
commodius edi poterat quam hoc tomo; quod si factum fuisset et iurisconsulti
nostri duo haec affinia documenta uno obtutu complecti potuissent,
evincassent certe tanquam e somno, et vidissent in quantis tenebris hactenus
versati sint, et pars adminus iudicialis antiquitatum nostrarum, etiamsi ego
fortasse systematicum meum opus non absolvam, utcunque elucubratum fuisset.
Sed haec
in rem data
habeamus. Forte opus Schonvisneri, cuius supra memini de monetis, maximo
illi subsidio esse posset.
Si tu Bibliothecam Manuscriptorum de rebus Hungaricis edideris,
praeclare certe mereberis de re litteraria Hungarica.
interesse habent, et ideo ad summum iis, qui
eruditionem ex instituto assectantur, usui esse possunt. Horum autem quam
exiguus sit numerus, ipse nosti. Acta e contra et Diaria
Diaetarum terentur certe in omnium manibus, qui aliquam in
administratione reipublicae partem habent. Accedit quod hoc sit maxime
homogeneum obiectum Vestigiis quae iam
edidisti. Duplex certe hoc opus nomen tuum
Diaetarum terentur certe in omnium manibus, qui aliquam in
administratione reipublicae partem habent. Accedit quod hoc sit maxime
homogeneum obiectum Vestigiis quae iam
edidisti. Duplex certe hoc opus nomen tuum magis illustrabit, quam si
Vestigiis statim heterogeneum opus subiicias. Dices te
utrumque praestiturum. Verum depone quaeso tandem praesumptuosam istam
cogitationem; vastis enim tuis
Copiam alterius, sed Andreae 3-tii Decreti Mandichius mihi
omnino iam dudum tradidit. Sed illud paucas admodum novas notitias
suppeditat.
Si quid ad provehendam tuam sortem conferre possem, facerem certe lubens. Sed
ego arctis officii mei limitibus conclusus nullum iam prorsus in
dicasterialia obiecta influxum habeo, et ideo nullum, etiamsi faciam,
commendationis meae pondus mihi possum polliceri.
collectoribus
grandi aere vendere sicque novum pro aliis operibus fundum tibi parare.
Utinam Supplementa adminus Vestigiarum vel ita, ut
illa censura truncavit, tandem aliquando prodeant! Ego certe iam tabesco tam
diuturna operis exspectatione, et, cum pro pluribus Minorum
Scriptorum tomis paratos habeas Maecenates, vereor ne hi ita
typographiam occupent ut tempus edendorum Supplementorum
diplomate dicitur, utebantur, exprimuntur. Textum
quidem diplomatis huius iam Kerchelichius Notitiis
Praeliminaribus inseruit, verum nisi hic per idoneas notas
explicetur, concives nostri aut non legent illud, aut certe cum fastidio
abiicient. Scis me illud iam olim notis illustrasse; sed quia ex iis, quae
postea detexi, me in his in aliquot locis errasse deprehendi, repetii illud
a te ut hos errores possim emendare. Quod cum iam
Producentes Proportio?
Hungaria cum adnexis partibus (nec Transylvania nec Militaribus Confiniis
eo computatis) Anno 1787. 7.116.789 animas numeravit. Croatica,
Sclavonica, et Banatica confinia certe ultra 383.211 Capita etulerunt,
adeoque tota Regni populatio Anno illo 7 et medium Millionem superavit.
Si summa haec ad 4499 quadrata milliaria, quae Hungariae extensio
effert, applicetur, ad unum milliare
tota Regni populatio Anno illo 7 et medium Millionem superavit.
Si summa haec ad 4499 quadrata milliaria, quae Hungariae extensio
effert, applicetur, ad unum milliare 1777. animae obvenient, qui numerus
notabilem certe exhibet Populationem, et tamen si fertilissimae
meridionalis Regni Partes Danubianae et Tibiscanae spectentur, in his
Loca Populosa tanto ad invicem intervallo distant, ut illic Populatio
vix primum adhuc
Populationem Anni 1787. subsecutum sequenti statim Anno Turcicum Bellum,
Hostilisque in Banatum irruptio tantisper quidem diminuit. Verum cum
Confinia uno aliove Centeno mille plus, quam supra assumptum est certe
etulerint, cum per ipsum hoc Belli tempus copiosus emigrantium
Turcicorum subditorum numerus in Regnum receptus sit: denique cum ipse
Naturalis Populationis progressus ephemera eius modi Damna intra paucum
privata Industria, sed vere materna Augustae Mariae
Theresiae Sollicitudo Culturam eius excitavit.
Si de aliquo Producto naturalisando, propagandaque eius Cultura genuina via
inita est, hanc certe quoad Sericum attestata Augusta inivit. Constituit
illa Eszekini in Cuius peripheria aliquot a Relictis adhuc per Turcas moris,
propagatae arbores supererant, artis huius Magistrum, sedemque
manipulationis huius ibi
colligi non
potest. Id constat, quod emanatum 1788. Bellum Turcicum omnem hanc
manipulationem interceperit, in aliis vero Comitatibus diversa in
praesens usque quoad hoc Institutum Norma vigeat. Augusto certe
Iosepho II equatium illud adeo Cordi fuit, ut pro stabili eius dote
residuos ab intertentione Turmae Praetorianae m/10 Florenos
Instituto huic pro stabili dote assignaverit, manipulationemque eius
Inadaequatae licet Iurisdictionum Relationes, necessariam
Legislationi de Statu Fabricarum notitiam dare possunt.
Fabrica, eo quo §.40 definito est Sensu Sumpta, aut nulla, aut
Certe paucae adhuc in Hungaria extant. Nihil itaque obstat, quominus
manufacturae et fabricae promiscue pertractentur. Verum harum quoque Status
nonnisi inadequate exhiberi potest. Postremae enim, quae exstant de Anno
1787 et
invehantur, cogitur
Hungaria necessariis sibi mercibus se tantum e Germanicis Provinciis
providere, e converso 6o cum omnes illi Hungarici Articuli quibus Germanicae
Fabricae opus habent vel extra educi prohibeantur, vel certe gravibus
Portoriis impediantur, in Germanicas vero Provincias aut sine ullo, aut erga
exiguum Portorium induci permittantur, cogitur interim Hungaria complura
Producta Sua tantum Germanicis Provinciis distrahere, atque
cum ea parte minor vigeat communicatio ducentes
etiam ad hos passus viae Collateralibus accensendae esse
videntur. In hos Capitales Ductus ex Emporialibus Locis
viae aut iam influunt, aut certe influere deberent. Harum aliquae eadem
qua Capitales viae Soliditate instauratae: aliae levius
reparatae: plurimae in Naturali adhuc suo Statu relictae sunt.
paucos aut
unum tantum et hunc exilem habeat,
Producta sua, ac
praesertim vina, et ipsa Styria partim Producta, partim etiam artefacta sua
Levi impendio dimittebant. Si Danubius et Dravus iam tunc repulsandibus viis
provisus fuisset, Ductus hic Capitalem Certe Navigationis
Canalem effecisset. Nunc fluvius hic
aliaque ferrea Instrumenta plerumque Eszekinum aliquando
ultro etiam ratibus transportent. Quodsi tamen aut Belgradum aliquando
reciperetur, aut forte interea Zemlinum in Celebre Emporium assurgat, operae
pretium certe erit regulato Dravo tam secundam, quam et
adversam Canali hoc Navigationem debite instaurare.
Caeterum Collateralem huius Dravi Canalem Mura efficit, qui ab
Oppido Beltinecz
Hungaria expensis Proventus Camerales, qui perinde ad Cassas Viennenses
deferuntur. Quantum hae Summae efficiant arithmetice definiri non potest,
quamcunque tamen moderato Politico Calculo assummantur, duos
certe illos et quod superat billancis Milliones facile absummunt. Et certe
si in Hungariam vel duo Milliones via Commercii e Germanicis Provinciis
effluerent, quin per alios iterum Canales in easdem refluant, intra 50 Annos
deferuntur. Quantum hae Summae efficiant arithmetice definiri non potest,
quamcunque tamen moderato Politico Calculo assummantur, duos
certe illos et quod superat billancis Milliones facile absummunt. Et certe
si in Hungariam vel duo Milliones via Commercii e Germanicis Provinciis
effluerent, quin per alios iterum Canales in easdem refluant, intra 50 Annos
illa peccuniis reddundare, hae vix aliquid Aeris
fuit legitima proles, ergo etc.; sed Bavari adulterarunt hanc vocem
ehelich (legitima) et scripserunt männlich (mascula proles); colludebat Bavarus cum aliis
principibus, maxime cum aula Gallica, quae ceteroquin semper fuit aemula Austriacorum; actum
fuisset hinc certe de monarchia Theresiae, nisi Hungari, semper fidi et sinceri, ipsi omnibus
succurrisset viribus, fractisque Gallis et ejectis bis Bavaris ex ipsa Bavaria sustinuissent
coronam Mariae Theresiae; ad hoc praetendentes accesserunt etiam rex Poloniae et Saxones; et
Fridricus rex
nuncupatur, sed tantum ad mares extensa est haec dignitas; tardius tamen etiam
ad feminas extensa est haec dignitas (Frisiae vero et Groningae vicariatus permansit penes
stripem juniorem, nempe principes Nassovienses).
est, his incarceratis
substituti sunt Chatolici; aggressa est dein Parlamentum vetus, omnia antiquitus decreta,
sanctionata, deleri et rejici curavit, novos deputatos submitti jussit, nempe non reformatos; ex
eodem religionis zelo nuptias fecit cum Philippo rege Hispaniae, quod certe bonum Angliae non
promovit; nuptiae hae sub his conditionibus sunt initae: Maria reservavit sibi jus et liberam
dispensationem officiorum, aerarii Angliae; 2-o si filius nasceretur ex hoc matrimonio, ad eum
spectaret regnum Angliae, cum comitatu Burgundiae et 17 provinciis
sic alter est imperator, rex, archidux, dux, magnus dux, magnus princeps,
princeps et comes; pro diversitate titulorum, diversas etiam honoris praerogativas habent.
haec
tamen societas subesse debet imperio civili.
non quidem ea bonitate, sed multo leviori pretio haberi possunt.
mutationem perferre posset
per religionis negotia; experientia crebra docuit corruptioni locum non exiguum esse in
parlamento, vel saltem in electione deputatorum.
Škrlec Lomnički, Nikola (1729-1799) [1791], Descriptio physico-politicae situationis Regni Hungariae, editio electronica (), Verborum 26295, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [skerlendesc].
Škrlec Lomnički, Nikola (1729-1799) [1791], Quindecim epistulae ad Martinum Georgium Kovachich, editio electronica (), Verborum 12898, epistulae 15, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [skrlepistkov].
Škrlec Lomnički, Nikola (1729-1799) [1791], Status actualis oeconomiae publicae, versio electronica (), Verborum 39967, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [skerlenstatus].
Barić, Adam Adalbert (1742-1813) [1792], Statistica Europae, versio electronica (), Verborum 91598, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [baricastat].
Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
|
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.