Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | qui sumus | textus | auxilia | tolle, lege! | |
Bibliographic criteria: none
(All documents) Search criteria: H?orath?I.* Your search found 1749 occurrences
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
Occurrences 601-700:601. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
Ad hęc in Marco scriptum est,
quod ualde diluculo surgens abiit in desertum locum |
et ibi orabat.
602. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] ut autem perseuerantius oremus, factus in agonia prolixius orauit. Sublatis quoque in cęlum oculis orasse traditur, ut et tu dum oras, mentis oculos ad Deum cui supplicas intendas | et non alio uerba, alio cogitationes ire sinas. Parum efficax est lubricę uagę-que mentis oratio | et non illuc intentę ubi uult exaudiri. Omnium uirtutum exemplum unus Christus Ac ne singula perquirere nimis prolixum sit, omnium uirtutum | omnis-que sanctitatis cum pręceptum | tum exemplum | a
603. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] super terram | de omni re quamcunque petierint, fiet illis a Patre meo, qui in cęlis est. Vbi autem sunt duo uel tres congregati in nomine meo, ibi sum in medio eorum. Porro illi in nomine Christi congregati sunt, qui pari mente atque animo Christo seruiunt | et piis orationum actionum-que obsequiis Deo famulantur. Optimi cuiusque lateri crebro adhęrens, nunquam non addisces aliquid | uel dictum sapienter | uel factum prudenter | uel obseruatum sancte. Adde quod neque pręcepta | neque exempla, quę
604. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
iam supra mundum secura triumphet |
et omni terrena potestate sublimior dicat:
605. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] dictum: Pauperes fiducialiter requiescent. Idem submissius supplicant et efficacius exaudiuntur. iuxta illud: Deprecatio pauperis usque ad aures perueniet. et illud in psalmo: Exaudiuit pauperes Dominus, et uinctos suos non despexit . Quorum autem exauditur oratio, iis pro breui inopia ęterna tribuitur beatitudo, dicente Domino: Beati pauperes spiritu, quoniam ipsorum est regnum cęlorum. et: Beati qui nunc esuritis, quoniam saturabimini. de diuitibus uero e contrario est dictum, quod facilius transibit camellus per
606. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] uiuant illi,
sub quibus et ipsi quiete se uicturos ac secure sperabant.
Hoc idem Apostolus pręcipit dicens:
607. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
Elia deprecante ne plueret,
suspensus fuit cęli humor |
per annos tres cum dimidio.
Quo rursum ut plueret orante |
cęlum dedit pluuiam et terra fructum.
Idem in Sarepta uiduę pauperculę nihil habenti,
farinę olei-que copiam non largitione sed oratione contulit |
filium-que eius mortuum ad uitam reuocauit.
quid adhuc?
fluminis cursum stare fecit,
donec diuisis aquis ad ulteriorem ripam per siccum transiret.
eius mortuum ad uitam reuocauit.
quid adhuc?
fluminis cursum stare fecit,
donec diuisis aquis ad ulteriorem ripam per siccum transiret.
solo suscitauit,
et qui iam in corpore non uiuebat,
alterum uiuificare meruit.
Quid multa?
Diuini homines adhuc in terra degentes cęlo imperant.
non exaudiuntur.
Neque enim liberari de peccato,
sed de calamitate desyderant.
Ait ergo Scriptura:
Timotheo discipulo pręcipit dicens:
Viduas honora,
quę uere uiduę sunt.
Has etiam qualiter se gerere debeant instruens ait:
Quę autem uere uidua est et desolata,
speret in Deum |
et instet obsecrationibus et orationibus nocte ac die.
Nam quę in deliciis est,
uiuens mortua est.
Illas ergo quę delicias mundi,
ut Christum lucrifacerent spreuerunt,
et reuereri |
et si indiguerint,
Ecclesię alimentis mandat sustentari.
Honor enim in
et paternam
domum ne inter mulieres uersarentur derelinquunt |
et urbibus excedunt |
et sola atque hominum cultu deserta loca penetrant.
ibi Domino seruientes,
quo ne nomen quidem foeminę possit accedere.
Siqua eos aliquando uisę mulieris cogitatio molestat,
noctes uigiles ducunt,
orationibus instant,
ieiunia frequentant,
pectus pugno uerberant,
donec Domino miserante pristina menti reddatur quies |
et aduersario in fugam conuerso uictorię succedat solatium.
Nihil isti circa se conspiciunt nisi rupes et siluas,
nihil audiunt nisi rugitum ferarum et auium cantum
nonne per ieiunium euitata saturitate |
scelus quod ab ea proficisci credimus simul uitabitur?
Cęterum cum turpis libido demonium illud sit,
quod non eiicitur
(ut Saluator ait)
nisi in ieiunio et oratione,
orandum quoque erit,
ut ipse in nobis castitatis uirtutem protegat qui dedit.
Iungantur igitur ieiunio preces |
et quod ipsi per se pręstare non possumus,
a domino postulemus ut possimus.
omnis abeat torpor |
non est ociosorum ista uirtus.
multa uigilia,
assiduo labore tuendus est thesaurus,
quem suppilare cupit caro,
demoliri conatur diabolus |
et dissipare nititur mundus.
Ieiunio ergo et orationi succedat lectio.
quę te uel in aliorum lapsu cautiorem efficiat |
uel in aliorum fortitudine continentiorem.
Redintegratur animi uigor ad uirtutum perseuerantiam |
plenior-que infunditur gratia,
quoties pie sancte-que uiuendi pręcepta releguntur.
ne alteri generationis operam exigenti alter deneget.
sequitur enim:
Mulier sui corporis potestatem non habet,
sed uir.
similiter autem et uir sui corporis potestatem non habet sed
mulier.
Hinc ait:
Nolite fraudare inuicem nisi forte ex consensu ad tempus ut uacetis orationi.
Quare hoc,
nisi ne forte illius qui consentire noluerit,
concupiscentia periclitetur |
et dum licito coitu nequit uti,
ad illicita desyderia declinet?
repudii |
turpissimum tamen est |
repudio dignam uideri.
Sarra
Sit pręterea diuinę rei studiosa et ad preces Deo offerendas prompta,
ut Tobię coniunx Sara,
quę antequam coniugalem operam iniret,
triduum cum illo in oratione perseuerasse traditur.
et ambo quidem felicem connubii euentum habuerunt,
eo quod initia illius Domino consecrassent.
Sit postremo in incessu modesta,
grauis in aspectu,
in sermone uerecunda,
simplex in ornatu,
et in his rebus quę
impetrabunt,
cum casti puri-que ad supplicandum Deo processerint.
Hoc sane pręcipit Apostolus dicens:
simplici mulierculę largitur,
ut ipsam suę libidini consentire compellat.
Quicquid autem mali finem habet,
malum sit necesse est.
Nunc ad id quod proposuimus,
nostra redeat oratio,
ut de uerę elemosinę ratione atque fructu disseramus.
Qvibvs danda est elemosina.
Caput XIII
Omne beneficium quod necessitatem patienti misericorditer impenditur,
Reprimitur igitur Dei uindicta in peccatores,
quoties misericordia exercetur in pauperes.
In libris itidem diuinis audimus Raphaelem angelum Tobię dicentem:
Hęc autem omnia pręstare poterit fidelis ac syncerę mentis elemosina.
regnum cęlorum,
si modo tibi credita recte dispensaueris.
sin uero quod professus es,
implere neglexeris,
nec tibi quod a Domino promissum erat dabitur,
et dum temporalia bona sectaris,
amittes ęterna.
Domum enim orationis fecisti domum negociationis,
uendendo columbas,
hoc est Spiritus Sancti dona in quęstum conuertendo.
cum Christus clamitet dicens:
Gratis accepistis,
gratis date.
An ad Apostolum confugies dicentem:
Hi tanto grauius puniendi erunt,
quanto fallacius egerint.
dicente Domino:
Semen quippe uerbi Dei in spinis cadit et suffocatur,
cum diuitum auribus exceptum curis huius seculi mentem occupantibus nequit fructum facere.
Tunc enim (ut Ecclesiastes ait)
opum studiosi ad ecclesiam conueniant,
corpore in templo sunt,
animo in foro uersantur |
totus de mercemoniis sermo est.
et dum recitantur Dei uerba,
illi de nundinis inter se colloquuntur,
digni Domini flagello eiicientis eos ac dicentis:
Domus mea domus orationis est |
vos autem fecistis illam speluncam latronum.
date.
Eos autem qui in templo uendunt columbas,
hoc est dona Spiritus Sancti,
eiicit flagello |
ut fidelium consortio indignos.
et,
(!)
Labore quippe corporis uegetatur intellectus,
uoluptatum appetitio coercetur,
superbia frangitur,
uirtus retinetur |
et quicquid per ocium corruptum fuerit,
per laborem instauratur.
Denique operum orationum-que uicissitudine diaboli tentamenta superantur |
et in proposito uitę sanctioris in finem usque perseueratur.
Si paupertatem professus es,
magis liber eris,
cum manuum labore uictum quęsieris |
quam cum elemosinam acceperis.
ac promptior ad soluenda precum uota redderis
.
Nam quemadmodum uarius cibus appetentiam edendi prouocat |
et coena placet in qua apponuntur alię dapes diuersę-que ab illis,
quę in prandio fuerunt,
ita et orationem gratiorem faciet magis-que delectabilem alterius operis uicissitudo.
Quod autem ait Dominus:
in Euangelio centurio:
a mandato declinantes cum illis futuri sint,
quibus dicetur:
Ite maledicti in ignem ęternum,
qui paratus est diabolo et angelis eius.
Cum-que dicat Dominus:
Obedientiam uolo et non sacrificium,
quid quęso prodest hostias orationes-que offerre,
et ei quem laudas,
quem deprecaris,
cui supplicas,
obedire nolle?
1. Si animis uestris excidisse crederem quod longa satis et miserabili oratione praedixisse me recolo, uberiori nunc lachrymarum torrente
SIMONIS BEGNII, EPISCOPI MODRVSIENSIS, DE CORVATIAE DESOLATIONE ORATIO AD LEONEM X, PONTIFICEM MAXIMVM, 1. Si animis uestris excidisse crederem quod longa satis et miserabili oratione praedixisse me recolo, uberiori nunc lachrymarum torrente subsequutam Coruatiae desolationem prosequerer. Verum quoniam hodierna haec dies de priori illa iudicium faciet, legationis huius munus detrectare non debui, quandoquidem et ad te ueni, Pater beatissime, qui benignissime
klasičnom korpusu; usp. za prvu
klasičnom korpusu; usp. za prvu
in Raphidin. Iterum murmurarunt ob aquę penuriam. Moyses
percussit uirga petram Oreb, et fluxerunt aquę. Nomen loco inditum
Dei mandata exhortatus mactauit uictimas boum
XXII milia, ouium CXX milia. Dedicauit templum, festa celebrauit pro
dedicatione templi dies VII, die VIII dimisit populum. Apparuit ei Dominus
per quietem et ait: Exaudiui orationem tuam, sanctificaui domum hanc. Si
ambulaueris coram me sicut pater tuus, ponam thronum regni tui super
Israhel in sempiternum, sicut promisi Dauidi, seruo meo. Sin autem
auersi fueritis, auferam Israhel de
repręhendit factum Ozię atque ipsos orare iubet, ut Deus
Israhel consilii, quod mente agitabat, adiuuet propositum. Deinde ingressa
cubiculi sui oratorium induit se cilicio, cinere sparsit caput, prostrata
clamauit ad Dominum. Peracta oratione Abram uocat, ancillam suam, deponit
cilicium, ungit se odoribus et ornat urbemque egressa adit Olophernem. Ille
forma eius captus benigne susceptam, nequid timeat, hortatur. Ipsa ex composito
illum urbe potiturum pollicetur.
Elemosina
prophetam pauit, pro pugillo farinulę et modico oleo non defuit illi
farina in hydria nec oleum in lecyto, donec pluuiam daret Dominus super
terram. Eiusdem mulieris filius paruulus cum fuisset mortuus, ad orationem
Helię reuixit. Erat fames in Samaria. Rex Achab in pascuis occurens Helię:
Tune es Helias, inquit, qui conturbas Israhel? Audacter
ille respondit: Non ego turbaui Israhel, sed tu et domus tua
Jovanović
optimum sane visum est / me / cui vtinam tanta acerbitas minus constaret partim vires ac rabiem truculentissimae gentis tuos Germanos edocere: partim ostendere necessariam esse contra Thurcas expeditionem. Qui alioquin omnia deuastabunt / nisi Germanorum virtute reprimantur. Hanc itaque orationem tuae Maiestati legendam venerabundus offero / Te Christianorum principum caput / ac certissimum terrarum numen atque tutelam Caesar obsecrans obtestansque / vt ruenti fidei Catholicae mature consulas / Te omnes sequentur Principes: tu vel sola tua florentissima Germania et oppressos
periculis / et fides nostra est verior et sanctior / eo certius recta in coelum es euolaturus.
zaglavlje
TRANQVILLVS PARTHENIVS. M. VITO VVERLERO uiro doctissimo et integerrimo. S.
D.
Quid sentiam de Lipsensi Gymnasio, a quo summa beneuolentia, singularique honore tuis
inprimis attestationibus exceptus sum, in Oratione, quam nudiustertius habui de laudibus
eloquentiae, breuiter significaui, diffusius oportuniore loco meam mentem declaraturus.
Quam quidem Orationem (tametsi doctas aures reformidat, quod obstrepentibus hinc inde
rusticis exarata est) ad te mitto: quo
de Lipsensi Gymnasio, a quo summa beneuolentia, singularique honore tuis
inprimis attestationibus exceptus sum, in Oratione, quam nudiustertius habui de laudibus
eloquentiae, breuiter significaui, diffusius oportuniore loco meam mentem declaraturus.
Quam quidem Orationem (tametsi doctas aures reformidat, quod obstrepentibus hinc inde
rusticis exarata est) ad te mitto: quo nugas meas legendo, quibus olim delectabare,
nostri memoriam revoces.
Vale.
Cicerone, Cicero et scientia
Quae necessaria ad oratoriam. comprehendenda rerum plurimarum, sine qua
uolubilitas uerborum inanis atque irridenda est, et ipsa oratio conformanda non solum
electione, sed etiam constructione uerborum, et omnes animorum motus quos hominum generi
rerum natura tribuit, penitus pernoscendi, quod omnis uis, ratioque dicendi, in eorum
qui audiunt, mentibus, aut sedandis, aut concitandis
ad optatum finem
perducere: nec ut ea nos consequeremur, magnam partem aetatis consumeremus,
nisi nobis constaret, tantorum laborum iucundissimos exitus fore. Proinde nemo sciret
nisi edoctus, exordio Partes orationis.
allicere auditorum animos, et blandiendo in suam partem trahere, postea pro commodo
narrare, deinceps argumentis instando sua confirmare et confutare contraria, postremo
concludere et deprecari, quod in Epilogis, praecipue quando mouendi sunt
coepit eloquentia doceri, omnes homines in sui admirationem
conuertit: tantusque honor huic disciplinae habebatur, ut illi foelicissimi, singulari
fatorum benignitate, iudicarentur, qui in ea proficere possent. Cuius rei
locupletissimum testimonium facit tum una oratio ab Isocrate Isocrates uiginti talentis uendita, tum etiam quod Gorgias Gorgias. orator primus auream statuam in
templo Apollinis Delphici posuerit. Idcirco
Eloquentia sine arte loquacitas appelanda
est. Porro, licet natura Natura et ars
eloquentiam perficiunt. ipsa suggerat copiam et illecebras quasdam, et leporem
in dicendo, faciatque orationem instar torrentis fluere, unde multae laudis oratori
praestabitur occasio: tum si illi impetus animi naturales, illa inquam uis et ubertas
arte dirigentur excolerenturque, tunc uideretur uere robusta et magnifica dicendi
facultas, tunc apparerent illa
fluere, unde multae laudis oratori
praestabitur occasio: tum si illi impetus animi naturales, illa inquam uis et ubertas
arte dirigentur excolerenturque, tunc uideretur uere robusta et magnifica dicendi
facultas, tunc apparerent illa fulgura et tonitrua orationis, tunc demum ueri ac
eloquentissimi oratoris nomen consummaretur. Vt enim gladiatores nec apte uulnera
inferre, nec ictus excipere aut repellere, nec se protegere nouerunt, nisi prius edocti
fuerint: quamquam firmissimas uires et robur corporis a natura
cognitionem,
Historiae cognoscendae oratori. non
immerito necessariam oratori putamus, siue prudentiae splendorem intueri uelis, qua res
humanae gubernantur, siue consyderentur uires exemplorum, quae neruos orationis recte
appellaueris: hisque maior fides adhibetur, plus assentiuntur homines, quam
inductionibus, Enthymematis, Epichrematis, atque ipsis Mathematicis demonstrationibus.
Nec poetice segreganda est ab oratore:
cupido quadam sibi a natura ingenita est. Hinc Ciceronem Cicero. adductum fuisse arbitror, ut initium
orandi conditoribus urbium ac legum latoribus dederit, qui coegerunt primo ex syluis
agrestem populum, orationeque ad cohabitandum simul, et iisdem moribus et legibus
utendum constrinxerunt. Quorum primum Qui
primi oratores. fuisse Orpheus
Orpheus. opinantur, qui
Qui
primi oratores. fuisse Orpheus
Orpheus. opinantur, qui non cithara et cantu saxa duxerit (ut fabulae ferunt)
sed ingenia hominum duriora et asperiora marmore, quo uoluit, oratione deflexerit. Epilogi primae partis per amplificationem.
Magna profecto est uis eloquentiae, nihilque ad degendam uitam mortalibus accommodatius,
si uel conciliandi sunt auersi animi, uel seditiones
Vlyssis Vlysses. facundia? Quid aliud
plebem Romanam, quando in sacrum montem secesserat, patribus conciliauit, quam efficax
Menenii Agrippae Menenius Agrippa.
oratio? Neque turpissimae perniciosissimaeque seruituti populus Romanus renunciauisset, nisi ad expellendos ab urbe Tarquinios, Tarquinii. oratione Bruti
Menenius Agrippa.
oratio? Neque turpissimae perniciosissimaeque seruituti populus Romanus renunciauisset, nisi ad expellendos ab urbe Tarquinios, Tarquinii. oratione Bruti Brutus. concitatus fuisset. Neque secundi
belli punici finis haberetur, nisi Scipio
Scipio. senatui persuasisset oratione, exercitum esse traiiciendum
Tarquinii. oratione Bruti Brutus. concitatus fuisset. Neque secundi
belli punici finis haberetur, nisi Scipio
Scipio. senatui persuasisset oratione, exercitum esse traiiciendum in
Aphricam. Num negabitur Hegesiam
Hegesias. ui eloquentiae effecisse, quod plaerique mortalium ultro
sibi manus inferrent, ac uiolentam necem
Iulius
Caesar. Nonne traiecto Rubicone fluuio,
Rubicon fluuius. quum tot a se rebus egregie gestis, nulla suae uirtutis Romae
consyderatio haberetur, confirmauit oratione dubios militum animos in perniciem
aduersariorum, et rei publicae detrimenta?
Secunda pars orationis. Caeterum seposita omni hac utilitate uel hoc ipsum
pulchrum est, auctore Fabio,
fluuius. quum tot a se rebus egregie gestis, nulla suae uirtutis Romae
consyderatio haberetur, confirmauit oratione dubios militum animos in perniciem
aduersariorum, et rei publicae detrimenta?
Secunda pars orationis. Caeterum seposita omni hac utilitate uel hoc ipsum
pulchrum est, auctore Fabio, Fabius. ex
communi intellectu, uerbisque quibus utuntur omnes, tantum assequi laudis et gloriae, ut
non loqui et
coaluere, fiunt omnium
procul dubio clarissimi. Etenim quum sit omnes uirtutes complexa, ut uel unius defectu
amittat nomen eloquentiae, necessum est, ut caeteris longe anteponatur. Et profecto,
nullius est tantum flumen ingenii, nullius tanta uis et ubertas orationis, ut hanc
praestantissimam uirtutem, hoc inquam excellentissimum dei et naturae munus, satis
dignis laudibus possit extollere. Quis enim tuum sacratissimum numen non admiretur
eloquentia?
ut illum tradas? Iam uoluntate tradidisti. Quamquam ille pro
salute omnium tradi uoluit, tu tamen electus es, qui non obsequio, sed cupiditate traderes et
auaritię studio ipse subuersus perires.
Iam tandem ad exponendam Iudeorum infandam atrocitatem nostra dirigatur oratio.
Cogitauerunt — Ioannes inquit — principes sacerdotum, ut Lazarum
interficerent. Quare hoc? Nempe, quia (ut idem ait) multi propter
illum abibant ex Iudeis et credebant in Iesum. Lazarum occidere cogitauerunt;
ingressus (ut omnes
Euangelistę tradunt) flagello de funiculis facto hos illosque feriendo eiiciebat foras, illos
utique, qui uenditare et emere consueuerant offerenda in templo. Mensas nummulariorum
cathedrasque uendentium columbas euertit et dixit eis: Domus mea domus orationis est,
uos autem fecistis illam speluncam latronum. Mira res! Vnum multi fugiunt, nemo
resistit. Necdum tamen diuinitatis uim in homine consyderant, cum pręsertim bis hoc egisset,
semel, quod Ioannes, iterum, quod reliqui tradunt. Sed in eum, quem toties
esset et a morte suscitandus.
Cum igitur corpus suum in cruce mortuum reliquit, tunc deposuit uestimenta sua. De cruce autem
sublatus in sepulchro recubuit. Et rursum uestem carnis humanę, quam exuerat, a mortuis
resurgendo assumpsit.
Nunc illo nostra redeat oratio, ubi dicitur: Et cum recubuisset. Ex quo satis
constat, quia post pedum lotionem ad mensam resedit, ut peracto Veteris Legis sacrificio
*corr. ex iustificat
Nouę sacramentum institueret, sicut ab aliis Euangelistis est
Transire quippe a se calicem passionis petiit Iesus, quia pati ut homo exhorrebat, ut
Saluator uolebat, ut Deus disponebat.
Et quoniam recedens a discipulis pręmiserat ***corr. ex premiserat : Sustinete hic et uigilate,
eosdem ab oratione rediens, cum dormientes inuenisset, increpuit dicens: Non potuistis
una hora uigilare mecum? Vigilate et orate, ut non intretis in tentationem! Vos —
inquit — qui profitebamini mori mecum, ne uigilare quidem mecum potuistis. Vigilate et
nostris pro nobis ualeret pati et in suis posset nos beatificare. Pro nobis
itaque tristatur, pro nobis orat, pro nobis ardenter orando ęstuat et sudat.
Factus — inquit — in agonia prolixius orabat. Hoc est, contentione
quadam animi in oratione perseuerabat, ut et tu morte imminente feruentius ores, cupidius
ueniam postules Iudici te mox offerendum sciens, qui, quicquid de te statuet, ęternum erit.
Sudans autem Dominus sanguinis guttas nemine uerberante, nonne ostendit, quod uolens passioni
sese offerat, quod
et, qui pro peccatis
nostris mortem pati uoluisti, eadem pietate suscipe poenitentes et gratiam facere dignare ante
te humiliatis, fragilitatis humanę memor, quę nisi tua ope sustentetur, labatur et corruat
necesse est.
Sed iam redeat, unde digressa est, oratio!
Mori debet — inquiunt — quia se Filium Dei fecit. O cęcam inuidorum
mentem! Fatentur, quod se Filium Dei faceret, et falso eum id astruere existimant. Si Dei
Filius est, cur ei non creditis? Si non est, cur Deum potius non
aceto plenam.
Scilicet parum fuerat ad crucem eunti ac sitienti uinum fele et myrrha mixtum porrexisse, nisi
nunc iterum acetum propinarent in cruce morienti. O flagitium ingens, o impietas omnes uincens
impietates. Os illud fele et aceto potatur, a quo omni melle dulcior fluebat oratio, omni auro
preciosior, omni chrystallo purior, omni medicinę genere potentior atque salubrior. Fele et
aceto potatur Doctor ueritatis, Institutor uitę, salutis ęternę Largitor. Veruntamen non
humana potestas, non uis hominum ad hęc subeunda illum cogit, sed immensus
per te reuiuiscam,
pręterita peccata plangens et plangenda ultra non committens. Da, ut te et tua dona tuaque
beneficia nunquam obliuiscar, sed cuncta memoriter tenens tibi soli placere studeam, a quo
solo plus quam a memetipsa me amari fateor. Redeat iam, unde huc declinauit oratio, et illud
hastę uulnus paulo altius consyderemus!
Res quippe ista neque miraculo caruit neque mysterio. Aqua et sanguis de plaga lateris
fluxit, de plaga hominis mortui, de quo adhuc uiuo fluere destiterat aliis atque aliis
uulneribus confecto. At etiam
apostolis et ueniret omnibus, qui sub maledicto Legis erant, ut liberarentur.
Iudas
De Iuda etiam, Christi proditore, prędictum illic manifeste apparet, ubi in psalmis
legitur: Cum iudicatur, exeat condemnatus, et oratio eius fiat in peccatum, et
episcopatum eius accipiat alter. Condemnatus est enim, quia desperauit. Episcopatum
autem eius Matthias accepit in locum eius suffectus, ut numerum duodecim impleret apostolorum.
Et ne plura superfluo labore scrutemur, si certum est
in Testamento Veteri prędicta, nonne illa, quę pauloante recensuimus, ad omnes simul
referenda erunt? Neque enim simile ueri uidetur, ut de quibusdam specialis fiat mentio et de
toto eorum collegio taceatur. Sed de his hactenus. Ad ea, quę restant consyderanda,
progrediatur oratio.
Nauigat cum discipulis Magister et Dominus. Eo dormiente turbatur mare. Excitatus a somno
uentis et mari imperat fitque tranquillitas magna. Quod factum admirantes, qui aderant:
Qualis est hic — inquiunt — quia uenti et mare obediunt
et exaltat, ut in cęlestibus secum habitet in eternum beata.
Cętera, quę in ea se uidisse dicit propheta, cuncta spiritali expositione ad Ecclesię
spectant dignitatem, quę nunc referre libri huius angustia non patitur. Et ad reliqua de
Christo memoranda festinat oratio. Nec tamen prętermittam, quę alibi de Ecclesię sanctę
magnificentia referri meminerim. De illa in psalmis canitur: Magnus Dominus et
laudabilis nimis, in ciuitate Dei nostri, in monte sancto eius. Fundatur
exultatione uniuersę terrę mons
talia pro tempore, postea
tibi non impune futura. Eidem ipse Propheta imprecatur: Constitue — inquit
— super eum peccatorem. Qualem peccatorem? Continuo declarat subiungens:
Diabolus stet a dextris eius. Cum iudicatur, exeat condemnatus, et oratio eius fiat in
peccatum
.
Fiant dies eius pauci, et episcopatum eius accipiat alter. Hoc impletum est,
quando post bucellam Sathanas in illum introiuit, et ipse ueniam desperans suspendio sibi
uitam erripuit Mathiasque in locum eius
Domino
constitutus minor haberetur.
Iesus uero, postquam ingressus est urbem, introiuit in templum et flagello de funiculis
facto inde negociantes eiecit, mensas nummulariorum euertit et in illos iratus: Scriptum
est — inquit — Domus mea domus orationis uocabitur, uos autem fecistis illam
speluncam latronum. Hoc a Domino bis factum sentit Augustinus, et primam quidem
eiectionem de templo a Ioanne descriptam, hanc uero secundam a cęteris tribus memoratam. Hoc
futurum prospexit Zacharias dicens: Non erit
Quanuis igitur toti terrę gentes dominentur Machumetanę, semper
extabit hęc uictoria, quę uincit mundum, fides nostra. Et hanc unam, quam orbi imperans
Romanorum potentia delere nequiuit, nec Turcarum quidem uis delebit. Plus multo uirium habet
unica Christi pro Petro facta oratio quam omnium hominum in aduersum tendentium conatus. Bono
animo estote, fideles, nec uos terreat, quod inimici uestri terram occupent, uos seruitute
premant, spolient, trucident. Non sunt condignę passiones huius temporis ad futuram gloriam,
quę reuelabitur in uobis. Vos
sciebat. Postremo tunc de interitu eorum risit, cum (sicut ipse prędixerat) a Romanis passi
sunt urbis excidium regnique amissionem. Quod ipsum ante per prophetas futurum notificarat.
Sed hoc monstrandum alio loco differimus, ne modum partis huius, quam nunc tractamus, excedat
oratio.
Libet tamen parumper alloqui eos, qui offenderunt in lapidem electum, angularem, probatum,
ut esset illis lapis offensionis et petra scandali, ne putent deesse sibi locum poenitentię et
ex desperatione uenię magis indurentur. Ad Hierusalem, id est ad uos, o Iudei,
est a tribulatione peccatoris populi, qui
et in uita poenas daturus erat per patrię desolationem et in morte per iusti iudicii
damnationem. Hoc pium Dominum angebat, hoc molestiam ei ingerebat. Pro hac sollicitudine
Patrem in psalmis orabat dicens: Auribus percipe, Domine, orationem meam, et intende
uoci deprecationis* meę in die tribulationis meę. Et in alio psalmo: Voce mea ad
Dominum clamaui, uoce mea ad Dominum deprecatus** sum. Effundo in conspectu eius orationem
meam, tribulationem meam ante ipsum pronuncio.
Patrem in psalmis orabat dicens: Auribus percipe, Domine, orationem meam, et intende
uoci deprecationis* meę in die tribulationis meę. Et in alio psalmo: Voce mea ad
Dominum clamaui, uoce mea ad Dominum deprecatus** sum. Effundo in conspectu eius orationem
meam, tribulationem meam ante ipsum pronuncio.
Cęterum secundum assumpti hominis naturam etiam de sua passione tristabatur. Si
possibile est — inquit — transeat a me calix iste. Et: Spiritus
promptus est,
meum
uigilat. Cum illis enim humanitatis fragilitatem communicabat assumpta serui forma,
sed in se non minuebat semper peruigilem diuinitatis uirtutem. Vigilate — inquit
— et orate, ne intretis in tentationem. Dum enim dormiunt homines et in oratione
pernoctare negligunt, inimicus diabolus, ubi satum est triticum, superseminat zizania et uitii
suggestione propositum perimit sanctitatis.
Intrauit autem in hortum Dominus, ut primorum parentum peccatum in horto perpetratum, in
horto a Iudeis *corr. ex
ablue lachrymis trini generis peccatum: cogitationis, uerbi et operis. Audi Prophetam
dicentem: Exitus aquarum deduxerunt oculi mei, quia non custodierunt legem tuam.
Si cum lachrymis ueniam petieris, respondebit Dominus, sicut respondit Ezechię regi:
Audiui orationem tuam, uidi lachrymas tuas*, et ecce sanaui te.
Cęterum, antequam Petrus tertio negasset, Iesus a pontifice de sua doctrina interrogatus —
ut Ioannes tradit — quid me interrogas, respondit, cum palam docuerim et in occulto
locutus sum nihil.
alterum ingratitudinis atque auaritię fuit. Quid autem nequius quam ei uelle diffidere, qui
omnia potest, uel a quo plurima acceperis beneficia, eidem aduersari? Igitur de Iuda impio
omniumque scelestissimo dictum est in psalmis: Cum iudicatur, exeat condemnatus, et
oratio eius fiat in peccatum. Quare hoc, nisi quia tanti parricidii conscius nullo
modo se ueniam consecuturum credidit? Et quoniam de ipsius flagitio superius abunde est
dictum, necis eius typus fuisse uidetur Achitophel ille, qui iniquo animo ferens, quod Absalon
aduersus
egerint, scient, cum experiri coeperint diuitis purpurati miseriam sepulti in
inferno, ubi cum totus arderet, guttam aquę petiit, qua linguam tantum refrigeraret, ac ne
ipsam quidem potuit impetrare. De hoc satis. Ad ea, quę proposuimus, redeat oratio.
Adoratus a sanctis mulieribus Dominus, cum aliquantulum mente consternatas uidisset:
Nolite timere — inquit — ite, nunciate fratribus meis, ut eant in
Galileam. Ibi me uidebunt. Quod paulo ante angelus dixerat, hoc repetit nunc
concupiscis, faciat
participem.
Erasmi Roterodami libellos, quos misisti, accepi, pietatis eruditionisque plenos nec eloquentię
minus. Magna me afficiunt uoluptate legentem. Etenim post diui Hieronymi tempora ad nostram
usque ętatem abfuit a theologis nostris excultę orationis lepos. Laudabamus multorum in
syllogismis enthimematisque argutias, quorum tamen scripta nemo lectione antiquiorum uel parum
delectatus absque tedio legere poterat. At nunc Erasmo autore ipsa ecclesię sanctę structura, quę per
istorum simpliciter philosophantium negligentiam pene
lumbos
uestros in ueritate et induite loricam iustitie, et calciati pedes in pręparationem euangelii
pacis, in omnibus sumentes scutum fidei, in quo possitis omnia tela nequissimi ignea
extinguere. Et galeam salutis assumite, et gladium spiritus, quod est uerbum Dei, per omnem
orationem et obsecrationem, orantes omni tempore in spiritu et in ipso uigilantes in omni
instantia et obsecratione pro omnibus sanctis. Hęc sunt igitur Christianonum arma armis
Herculis longe potentiora atque solidiora: ueritas, iustitia, pax, fides, spes, charitas,
deprecatio. His uincitur
autori. Hoc idem uel huic
simile superius disseruimus, si memoria tenes, in Pasiphes tauro, in Olympię ludis, in Ericis
pugna, fortasse et in quibusdam aliis. Nec piget sępius repetere, quod semper plurimum
prodest obseruare.
POETA: Recreasti me oratione tua, o theologe, ita ut, si optio mihi detur, multo malim me esse
Christianum quam esse Herculem.
THEOLOGVS: Neque id immerito quidem. Nam uides fortia eius facta et cuncta, quę de illo prisci
uates fabulantur, longe inferiora esse et pene nihil
in Rhacusanos persuadet reginae ut cum imperatore agat ut insulae Rhacusanis
nuper attributae liberae sub Caesaris imperio de caetero essent, ne
Rhacusanorum simul regendi inscitia, simul tyrannide perditum eant.
Sigismundus uxoris oratione inductus dat Iaxiae Naresio literas ad Rhacusanos,
quibus iubebat eos insulis excedere atque a potestate Rhacusanorum omnino
exemptas Iaxiae tradi, Rhacusanis oratoribus apud Caesarem nequicquam
nitentibus ne insulae fidelibus
de epularum usu prędicat Apostolus : Non est regnum Dei esca et potus, sed
iustitia, et pax, et gaudium in spiritu sancto . De hoc satis. Nunc ad
reliqua propositi nostri explicanda redeat oratio. Coepimus quippe de
persecutione Antichristi loqui. Tanta igitur erit calamitas temporum illorum,
ut, si paulo longius protenderetur, etiam electi deficerent, dicente Domino in
Euangelio: Nisi breuiati fuissent dies illi,
cum uenerit Dominus, inueniet
uigilantes. Amen dico uobis, quod pręcinget se et faciet illos discumbere et
transiens ministrabit illis
. Vigilant nunc serui Dei in orationibus,
in prędicationibus, in ieiuniis, in laboribus; postea uero discumbent in
conuiuio pacis quietisque ęternę, ut, qui olim in bonis operibus Domino
ministrarunt, his deinde in regno cęlesti Dominus ministret per eorum
(
quod susceptum negotium atque historiae numeros parum absoluerim. Nam ne in patriam, quae
et Graecis et Latinis literis ac si alia Christiani orbis ciuitas exculta est, in seculumue hoc,
quaestui magis quam eruditioni aut eloquentiae deditum, uitium meum coniciam, simplici stylo ac inelaborata oratione, quo nos res ipse duxerunt, consulto secuti sumus.
Neque enim his lucubrationibus humanam gloriam, quam electione contempsimus,
quaesiui, sed ocium ac desidiam euitaui.
Placuit igitur, quicquid post regis Matthiae Chugniadis Coruini excessum (inde enim
historiam
aram sub eadem testudine erectam rem
diuinam acturus ascendit. Absoluta re diuina episcopus Nuceranus, qui nomine
Ferdinandi regis Neapolitani orator ad Matthiam aliquot ante mensibus uenerat, uir non
ineruditus, pauca admodum in regis funere uerba fecit, magisque ritum funeris ea oratione seruauit quam quicquam dignum illo rege disseruit, propterea quod omni pene laudatione omissa tantum modo de eius exitu locutus est, affirmans nullum genus mortis,
quantumcunque id horrendum eueniat, hominem fato functum infęlicem reddere, quem
praeterita satis commendet uita. Atque haec
oratione seruauit quam quicquam dignum illo rege disseruit, propterea quod omni pene laudatione omissa tantum modo de eius exitu locutus est, affirmans nullum genus mortis,
quantumcunque id horrendum eueniat, hominem fato functum infęlicem reddere, quem
praeterita satis commendet uita. Atque haec oratio eo pertinere uisa est, ne scilicet regi
dedecori tribueretur, quod usu linguae luminumque amisso morientis officium
Christiani propalam obire nequiuerit.
At ubi episcopus perorauit, donaria maximi precii rege adhuc uiuente templo illi
dicata, omnia ad rem diuinam
suis uicatim habitantes, non modo ab omni tributo liberi agunt, sed etiam omnia
iura in colonos suos, quae dominis fere in seruos sunt, habent.
cupidissimus, ratus praefecturae, quam gerebat, maiestate se quoque
fauorem sibi hominum conciliaturum, priusquam regnum Hungariae ab externis peteretur, quod quidem propediem fore, ut euenit, suspicabatur, Hungaros, si forte eis posset
persuadere, ut regnum ad indigenam defferrent, oratione tentandos censuit, neminem
unum sigillatim designans, non ausus plane quemquam nominare, prius quam principum
animos exploraret. Tametsi quidam existiment Stephanum seorsum, inter amicos et
quibus rem tuto committi credebat, fratris filio Georgio regnum obliqua petiisse
oratione tentandos censuit, neminem
unum sigillatim designans, non ausus plane quemquam nominare, prius quam principum
animos exploraret. Tametsi quidam existiment Stephanum seorsum, inter amicos et
quibus rem tuto committi credebat, fratris filio Georgio regnum obliqua petiisse oratione
- ad id maxime tentandum prouocatus Michaelis Selagii exemplo, qui itidem
Transiluanam praefecturam gerens Matthiam Chugniadem Coruinum sororis filium, ut
supra dictum est, regem creari Hungaros coegerat ― quo scilicet Stephanus opera sua
fratris filio rege
datum est ad gratiam Hungarorum ineundam, et Alberthi in Hungariam profectio prima praetermissa occasione sera fuit, animis
Hungarorum iam fauore Vuladislaui praeoccupatis.
rege assumpto quiquid terrarum inter Sarmaticum oceanum et
Adriaticum mare iacet, aut sub ditione uestri nominis erit, aut amicitia ac societate iunctum habebitis.
pręsertim publico praesidio optimatibus munitis. Nam apud Hungaros, gentem armis deditam, potentiamque
ac diuitias solum admirantem, nulla est tanta dignitas, modo sit inermis, quae suae tantum maiestatis reuerentia contra uim satis sit tuta.
Secundum Boëmos Alemani auditi sunt, quorum oratio, quum nullo praesenti decore
innixa esset, Hungaros minime mouit, tametsi Romani imperii dignitas antiquusque
familiae splendor commemoratus sit, et ille senatus Hungarici conuentus, Ladislauo
Posthumo Praghae extincto, in memoriam reductus, quo scilicet Fridericus,
nam Feudarense monasterium precio
conduxerat ― multum tamen, eo quod in Hungaria inueterauerat, de regionis hauserat
immanitate, et ipse mero simul et ira, quam singularis auaritia exasperauerat, malis consultoribus incitatus, ministros conuocat, de iniuriis monasterio illatis longa conqueritur
oratione.
Erat enim, ut ab his, qui hominem nouere, accępi, natura, ut plerique sunt Dalmatae,
usque ad fugam audientium, ut dicitur, loquax. Quos ubi ad ulciscendam iniuriam satis
concitatos uidit ― quippe Hungari his, quos mercede colunt, fere in omnibus promptissime
Kožičić Benja, Šimun [1516], De Corvatiae desolatione, versio electronica (, Roma), verborum 1764, Ed. Bratislav Lučin [genre: prosa oratio - oratio] [word count] [begniusscorvatiae].
Marulić, Marko (1450-1524) [1517], Catulli carminis epitomae, versio electronica (), Verborum 1474, Ed. Bratislav Lučin [genre: prosa oratio - epitome] [word count] [marulmarcatull].
Marulić, Marko (1450-1524) [1517], De Veteris instrumenti uiris illustribus, versio electronica (), Verborum 29840, Ed. Branimir Glavičić [genre: prosa oratio - vita] [word count] [marulmarvirill].
Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1518], Oratio Tranquilli Parthenii Andronici Dalmatae contra Thurcas ad Germanos habita, versio electronica (, Augsburg), 35 versus, verborum 5015, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - oratio] [word count] [andreisfthurcgerm].
Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1518], Oratio de laudibus eloquentiae auctore Tranquillo Parthenio Andronico Dalmata in Gymnasio Lipsensi pronuntiata, versio electronica (, Leipzig), Verborum 4822, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - oratio] [word count] [andreisfeloq].
Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1518], Ad Deum Contra Thurcas Oratio Carmine Heroico, versio electronica (, Nürnberg; Ingoldstadt), 326 versus, verborum 2269, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - carmen; poesis - silva] [word count] [andreisfthurcher].
Marulić, Marko (1450-1524) [1519], De humilitate, versio electronica (), Verborum 81625, Ed. Branimir Glavičić [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [marulmarhumil].
Marulić, Marko (1450-1524) [1519], Dialogvs de Hercule a Christicolis superato, versio electronica (), Verborum 8236, Ed. Branimir Glavičić [genre: prosa oratio - dialogus] [word count] [marulmardial].
Posedarski, Stjepan; Stephanus Possidarski (floruit 1520.) [1519], Oratio habita apud Leonem Decimum, Pontificem Maximum, pro Domino Joanne Torquato Comite Corbaviae defensore Crovaciae (1519), versio electronica (, Rim), 6 versus, verborum 766, Ed. William Roscoe Thomas Roscoe [genre: prosa oratio - oratio; poesis - epigramma] [word count] [posedarskisoratio].
Crijević Tuberon, Ludovik (1458-1527) [1520], Commentariolus de origine et incremento urbis Rhacusanae, versio electronica (), Verborum 5404, Ed. Vladimir Rezar [genre: prosa oratio – historia] [word count] [tuberocommrhac].
Marulić, Marko (1450-1524) [1520], De ultimo Christi iudicio sermo, versio electronica (), Verborum 16879, Ed. Branimir Glavičić [genre: prosa oratio - sermo] [word count] [marulmarultiudic].
Crijević Tuberon, Ludovik (1458-1527) [1522], Commentarii de temporibus suis, versio electronica (), Verborum 118743; librorum 11, capitum 165, Ed. Vladimir Rezar [genre: prosa oratio - historia] [word count] [tuberocomm].
Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
|
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.