Your search found 1264 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 1-1264:

et librum cum lectionibus dominicis, et cum canticis monasticis, et orationalem de pasca usque in sancti Martini, et alium ymnarium, et ordo de dominicis diebus siue cotidianis secundum ordinem sancti Benedicti, et psalterium cum litteris francigenis 100. Tempore transacto erat consuetudo in regno Croatorum: erant septem bani qui eligerant regem in Croacia,

de curia sua Belcano, et Marco, qui etiam iuraverunt ei, ut ipsi, et filii eorum essent specialiter homines regis Bodini et filiorum, vel haeredum eius, deinde coepit Bosnam posutque ibi Stephanum kncsium. Post haec potestate Francorum, qui erant in Durachium, et in tota terra Duracenorum, mortuo Riberto Guiscardo tulit, atque obtinuit rex Bodinus totam terram Duracinorum et ipsam civitatem Durachium. Post haec facta pace cum

Veneti eis expediuerunt quinquaginta galeas et totidem magnas naues ac totidem alias ad subuectionem equorum et uictualium et armorum. Preter hec autem fuerunt et aliarum nauium expeditiones priuatim conductarum factusque est stolus naualis exercitus copiosus. Hoc etiam Veneti conditionaliter Francigenis studuerunt apponere, ut ubicumque ipsi uellent cum toto exercitu applicare, tenerentur ex pacto contra omnes homines Venetos adiuuare. 3Erant autem eo tempore Iaderenses Venetis multum infesti. Quacumque enim ex parte poterant, Venetos inuadebant, bona eorum

uniuersa classium multitudo sustulerunt se a Venetiis anno domini millesimo ducentesimo tertio, mense octubri, et uenientes circa oras Ystrie, intrauerunt in Dalmatiam, applicuerunt prope Iaderensium ciuitatem. 5Erant autem insigniores duces ipsius exercitus: ex parte Francorum quidam Symon comes de Monteforti, ex parte uero Venetorum erat dux Henricus Dandolus, uir ualde strenuus et circumspectus. Qui licet corporalibus oculis cecutiret, mente tamen satis nouerat perspicaciter intueri. 6Igitur ubi se Iaderenses uiderunt ab exercitu

Veneticam, ita ut multa edificia ad terram ruerent, ciuitas uero Brixiana ex magna parte sui prostrata est multaque hominum multitudo et maxime hereticorum oppressa est et extincta. 13Eodem anno in die assumptionis Dei Genitricis, cum essem Bononie in studio, uidi sanctum Franciscum predicantem in platea ante pallatium publicum, ubi tota pene ciuitas conuenerat. Fuit autem exordium sermonis eius: angeli, homines, demones. De his enim tribus spiritibus rationalibus ita bene et diserte proposuit, ut multis litteratis, qui aderant, fieret admirationi non modice sermo

decem galearum, iussu Ducali ex parte quirinali portus Iadrę ultra Sagularum obsedit Iadram, ita quod exeuntibus et intrantibus penitus erat uia artissima. Ad quem Marcus Cornario, tunc comes Iadrę, cum comitiua duorum nobilium de ciuitate, quorum unus Biualdus Gregorii de Botono, alius Georgius Francisci de Carbanossis appellati sunt, transfretarunt. Considerantibus itaque Iadertinis, quod eorum comes ad regimen ciuitatis accedere minime gliscebat, de huius actu inter ipsos ciues Iadrę grandis dicitur fuisse admiratio, cum simile opus, cuius non habetur memoria, extitit perpetratum.

et fidelibus dignetur acceptare, quos olim piissimus dominus Krolus, fęlicissimus genitor Sanctę maiestatis, tanta affectione tutabat, quod non minus ipsis Iadertinis, benigniorem charitatem quam vni ex Panonis premonstrabat. Et electione inter ipsos ciues nobilesque solemniter celebrata, Franciscum quondam Pauli de Georgio, ipsorum conciuem, elegerunt in missum. Qui XVI o12 die post crepusculum dicti mensis Augusti suum iter ad dictum regem accelerauit in breuibusque diebus ad dictam regionem Vngarię peruenit et ad ipsum regem debita reuerentia impensa accessit. Cui prono capite

is, qui in occidente fabricatus fuerat, priusquam męnia iactus eiusdem attigisset, in humum ruit. Postquam aliquibus retroactis diebus extitit erectus. Concipientibus Iadertinis, quod ipsa militia prolixo tangebat inducias, pro inquirenda veritate duos legatos, quorum nomina sunt Franciscus Pauli de Georgio et Paulus de Grubogna, ciues, qui continue in dicto exercitu persistunt, exercitus vigilanti animo festinanter transmiserunt, tertiodecimo die noni mensis tercium nomine Cerne de Fanfogna, ad duces. Et cum ipsi nuntii coram Stephano bano Bosnensi, rebelli dictę

Lodouicus, Dei gratia rex Vngarię, fidelibus suis Iudicibus, Rectoribus, Consilio et Comuni ciuitatis Iadrę salutem et gratiam plenam. Nouerit vestrę comunitatis fidelitas nobiles viros Cerne de Fanfognis, Paulum de Grubogna et Franciscum de Georgio, ambassatores et consocios vestros, simul cum litteris vestris tractabiliter et fauorabiliter recepisse ambassatamque et legationes vestras plenius audiendo intellexisse, quos super facto vestre comunitatis fidelitati sic prouidimus respondere. Petentes et exhortantes,

die eiusdem mensis delegantur. Et ante conspectum regis presentantes reuerentiam condecentem impenderunt ac claues vrbis offerentes pariter et omnem vulgum. Quorum nomina nunciorum: antistes ciuitatis, Paulus de Varicassis, natus Stani, et Andreas Viti de Sloradis nec non Cerne de Fanfogna et Franciscus Pauli Georgio, qui in dicto exercitu continue morabantur atque cum eadem militia ab Vngaria peruenerunt. Partis tenorem suarum legationum humiliter in hanc explicarunt formam: Viuat regia Serenitas et triumphum peremniter de inimicis contineat suppetatque suberbos cum augmento

15. madii applicuit Iadram novus banus dominus comes Thomasinus de Sancto Georgio. Die 8. mensis iulii revelata fuit proditio, quam volebant facere Zaninus draperius, Dancarolus cognatus eius et Petrus Franchalanca una cum Miscolo Milesich. Die 11. dicti mensis praedicti Zaninus, Dancarolus et Petrus in hora tertiarum fuerunt trassinati per civitatem et capita eorum fuerunt amputata in platea Iadrae et corpora ipsorum, separata a capitibus, ibi steterunt per totam

Edvigae sororis eius, ac dominae Elizabeth matris earum, quae unio fuit firmata sacramento praestito eodem die super brachio Sancti Grisogoni martyris et alias res super altari in ecclesia Sanctae Barbarae, per ipsum dominum banum corporaliter, et per ser Saladinum de Saladinis, Franciscum de Zadulinis et Cosam de Begna, rectores Iadrae, cum viginti tres nobilibus de consilio dictae civitatis ac totius communitatis nostrae. 1385.

et cum societate eius corporis fuerunt tres nobiles, scilicet ser Benedictus de Gallo, ser Marinus de Matafaris et ser Gregorius de Nassis. Die iovis 10. mensis februarii creatus fui procurator conventus minorum Sancti Francisci de Iadra, exeunte guardiano religioso, venerando domino fratre Benedicto, quondam Lucae de Iadra. Die martis 24. mensis madii, in generali consilio Iadrae in sala communitatis, exeuntibus rectoribus dominis Paulo de

Marchuli canonici traguriensis, ser Artivitii de Rivignano cancellarii Iadrae, dominarum Marchete viduae quondam ser Ioannis de Calzina, Vladislavae uxoris praedicti ser Andreae de Grisogonis, Margaretae uxoris ser Doyci domini Ioannis de Grisogonis, dominae Catharinae uxoris ser Francisci domini Pauli de Georgiis, Perutiae uxoris ser Mazoli Petri Andreae et quamplurimum aliorum procuratorio nomine, cum filia mea Michlina matrimonium per verba de praesenti contraxit, alter alterius manum in nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti tangens et idem Artivitius

Clerius Perusinus, filius eius, Bartholomaeus etiam nepos eius, Marcus Crisani, Crisan filius dicti Marci Crisani, Nicolaus et Marinus filii Bercich, Ioannes Ioannis de Bononia, Mladinus recevo de Tragurio, Dominicus Mlinich, Daniel Barbanus et filius eiusdem Danielis, Petrulus Satnich, Franciscus et Nicolaus eiusdem Petruli nepotes, duo Natalichi, Dominicus Prodanicus Bergomensis, Dominicus filius Marci Barberii, Laurentius Cyma, Bosichius de Saxis, Bernardus et Stephanus Barcich, Blasius Radoscevich, Antonius Stanich, Marinus Radosunich, Nicolaus et Georgius Derchevich,

Franciscus et Nicolaus eiusdem Petruli nepotes, duo Natalichi, Dominicus Prodanicus Bergomensis, Dominicus filius Marci Barberii, Laurentius Cyma, Bosichius de Saxis, Bernardus et Stephanus Barcich, Blasius Radoscevich, Antonius Stanich, Marinus Radosunich, Nicolaus et Georgius Derchevich, Franciscus et Nicolaus Pocoavancich, Georgius Prodassich, Nicolaus Gavranich et Nicolaus Supernich: Duymus Zaneri, qui huius sceleris primus auctor erat, poenitens eum tot malorum fuisset causa, fugit Sibenicum et ibi mortuus est. Principales ergo huius facinoris ut dicitur hi fuere et esse:

Duymus Zaneri, qui huius sceleris primus auctor erat, poenitens eum tot malorum fuisset causa, fugit Sibenicum et ibi mortuus est. Principales ergo huius facinoris ut dicitur hi fuere et esse: Marcolus Slovides, quattuor nati Gardelcichi et quintus autem non impedivit se in istis duo marcuadis, Franciscus Siburni et Dessa Jacobi. Die 21. mensis octobris hora quasi vesperarum fuit maximus terraemotus in Iadra, bene septies successive; ipsorum primus fuit terribilissimus, et nocte sequenti similiter fuerunt plures, et

aliquem tractatum qui voluit fieri in Ragusio, non praesumat accedere ad civitatem Sibenicensem, vel districtum eius sub poena, qua puniendus esset Ragusio, si caperetur. Die 7. praedicti mensis aprilis licentiavimus ser Franculum Flori de Spaleto, ut cras per totam diem recederet de Sibenico et cum presbytero qui venerat secum pro aliqua legatione. Dio 11. mensis aprilis relegavi quinque personas de Sibenico, videlicet ser Nicolaum Dissori et

gener eius et die mercurii de meridie reversa est Iadram, quam associavit ser Ioseph, gener eius. Die 27. mensis augusti, existentibus rectoribus civitatis Iadrae, videlicet domino Guidone de Matafaris et Paulo quondam domini Francisci de Georgiis, ac ser Simone de Fanfogna, duobus eorum absentibus a civitate, scilicet praedictis dominis Guidone et Paulo, militibus, qui una cum ser Damiano de Nassis et ser Georgio de Rosa die praecedenti iovis, scilicet 24. eiusdem mensis augusti iverunt ambasciatores pro communi Iadrae

bona ser Damiani de Nassis, praecipiens ipsa describi per scribam eius, praecipiens etiam uxori suae et filio Petro, ut usque tertiam diem evacuaret domum. Die lunae 5. mensis februarii dominus Antonutius et dominus Franciscus de Contarenis cum gentibus eorum armigeris, una cum vice-bano Harvoy et ser Aloysio de Matafaris, transiverunt versus Bihachium. Eodem die dominus Paulus Bisseno, noviter creatus per Ungaros banus Chroatiae, per gentes Harvoye ductus fuit captivus Iadram et datus in manus

est in mari. Die dominica immediate sequenti, turris magna quae tenebatur pro domino nostro rege a gente sua, eisdem intrantibus reddidit se et die veneris de sero galeotta nostra, quae fuit Pagensium, sub patronatu domini Francisci domini Pauli de Georgiis, qui etiam ambasciator pro parte nostri comitis ad ipsos intrantes ivit in favorem ipsorum Arbensium, qui aufugerunt una cum domino Lodovico de Matafaris eunte cum brigentino in quo eodem die redierat a Cherso, recessit a portu Iadrae et

ad partes nostras, et illae quae venerunt per plures dies ante tempus consuetum transfretaverunt ultra mare, et ubi aliis temporibus bis ante recessum nidificabant, tunc semel. Die lunae 7. mensis aprilis, religiosa domina Francischina de Zivalellis, abbatissa monialium Sancti Nicolai monialium de Iadra, obiit et cras die sequenti sepulturae tradita fuit. Die iovis 17. mensis aprilis, religiosa domina soror Coliza, filia quondam domini Francisci

domina Francischina de Zivalellis, abbatissa monialium Sancti Nicolai monialium de Iadra, obiit et cras die sequenti sepulturae tradita fuit. Die iovis 17. mensis aprilis, religiosa domina soror Coliza, filia quondam domini Francisci de Georgiis, monialis eiusdem monasterii, electa et pronuntiata fuit in abbatissam praedicti monasterii et die sabbati eiusdem mensis aprilis 26., ipsa domina soror Coliza migravit in Domino et die sequenti scilicet dominico, corpus suum traditum fuit

Grisogonis tunc absente, ser Colano de Matafaris et ser Gabrieli de Nosdrogna, in secreto consilio Iadrae, in quo fuerunt tredecim nobiles, videlicet domino Guidone da Matafaris, domino Cresciolo de Zadulinis, ser Ioanne de Nassis, ser Cosa de Begna, ser Elia de Grubogna, ser Georgio de Rosa, ser Francisco de Georgiis, ser Iacobo de Ferro, ser Simone de Fanfogna, ser Colano de Galello, ser Crescio de Rainerii, ser Colano de Gnaro examinatore loco domini Antonii rectoris praedicti, et me Paulo de Paulo, captum et deliberatum fuit per omnes, quod insula Novaliae intromittatur pro communi

Die 8. mensis aprilis Sibenico fuit magnus ignis, ita quod multae domus concrematae fuerunt. Die dominico 22. mensis aprilis quidam actus devotissimus factus extitit in Iadra per Francolum aporcorarium filium Anzeli de Galgano, cum una imagine gloriosae Virginis, cum imagine Gabrielis archangeli fuerunt portatae in ecclesia fratrum minorum cum maxima solemnitate et comitata domino archiepiscopo, omni clero, rectoribus, militibus et nobilibus multis civibus

civibus et forensibus ac popularibus dominabus et foeminis puellis, virginibus et maritatis, cum magnis cautionibus ecclesiasticis et musicis instrumentis et cum multa effusione lachrymarum pro devotione, ubi consecratae fuerunt per dominum archiepiscopum cum solemnitate missarum, quo die idem Francolus magnum fecit et solemne convivium nuptiarum ad instar ipsius beatae Virginis ob reverentiam. Die lunae 25. mensis iunii dominus Lucas de Firmo, archiepiscopus iadrensis per homines Cyofi castellani Iadrae, captus in

Idem ad eumdem. Superiori die cuidam de Campolongo commisi, ut meis verbis te exoraret, disertissimus iuris consultus Johannes de Prato ut aliquid ipso dignum adderet ad subtile consilium Francisci de Capitibusliste: pecuniam quam miseram. Nihil postea certi habui, quare, si homo ille ad te venerat, me certum facias. Reliquum est, ut luculentam illam oratiunculam ad me mittas, quam ex Pergamo ille adolescens habuit in funere fortissimi ac

Joan. de Zredna. Script. Rer. Hung. Tom. II. epistola I. – Dedit has ad Eugenium IV. PP. litteras e Comitiis Pestini celebratis, in quibus Ladislaus Posthumus, technis Laurentii de Hederwara, Palatini, haud obstantibus, communi voto Rex agnitus, postulatusque fuit; legatis ad Fridericum Imperatorem destinatis. Aeneas Sylvius epistola LXXXI. – Ex iisdem scripserat etiam ad Carolum, Francorum regem, suppetiarum gratia, ut huius responsoriae docent. –

1.168.2  Formosus nostro est Troilus in gremio. 169. IN EUNDEM
1.169.1  Interpres, Line, codicum sacrorum,
1.169.2  Francisci rigidam secute sectum;
1.169.3  Audires mea forte confitentem
1.169.4  Dum me crimina; saepe non negavi,
1.169.5  Lascivo cubuisse cum cinaedo.

1.344.3  Ne crede ingratum, neve admirere; referri
1.344.4  Gratia tunc debet, cum satis aequa potest. 345. EPITAPHIUM IN FRANCISCUM BARBARUM
1.345.1  Heu! qualem Veneti Francisci funere civem,
1.345.2  Amittunt! qualem gens Barbara perdit alumnum!
1.345.3   Quantus doctrina fuerit, gesta inclita monstrant;

referri
1.344.4  Gratia tunc debet, cum satis aequa potest. 345. EPITAPHIUM IN FRANCISCUM BARBARUM
1.345.1  Heu! qualem Veneti Francisci funere civem,
1.345.2  Amittunt! qualem gens Barbara perdit alumnum!
1.345.3   Quantus doctrina fuerit, gesta inclita monstrant;
1.345.4  Quantus iustitia, sex rectae

EPITAPHIUM NICOLAI PONTIFICIS MAXIMI
1.356.1  Quintum quae tegit urna Nicolaum,
1.356.2  Cunctarum tegit artium parentem. 357. AD FRANCISCUM ARETINUM
1.357.1  Francisce, interpres legum, Aretine, sacrarum,
1.357.2  Nec minus Aonia nobilis in cithara;
1.357.3   Iustitiae mensura tibi servatur in omnes,

1.356.1  Quintum quae tegit urna Nicolaum,
1.356.2  Cunctarum tegit artium parentem. 357. AD FRANCISCUM ARETINUM
1.357.1  Francisce, interpres legum, Aretine, sacrarum,
1.357.2  Nec minus Aonia nobilis in cithara;
1.357.3   Iustitiae mensura tibi servatur in omnes,
1.357.4  In solo nostri est nullus

serta tegant.
3.5.45  Non me captivum, sed amicum ex hoste parastis,
3.5.46  Pacem vobiscum conciliatus ago. 6. AD FRANCISCUM DURANTUM FANENSEM
3.6.1  Quas tibi pro tali referemus carmine grates?
3.6.2  O decus, o patriae, gloria magna, tuae!
3.6.3  Ut placido cantu nostras demulseris aures,

1421. Consecrata fuit ecclesia in Uodice, in nomine sancte crucis, die 19 mensis octobris. 1423. die ultima madij. Consecrata fuit ecclesia sancti Francisci Fratrum minorum in Sibenico. 1444. die 10 mensis madij. Consecrata fuit ecclesia in monte Kamenicnich in nomine sancti Michaelis.

2012-04-15 Početna verzija. Epistola CXXXIII. Nicolaus Restis clarissimo equiti d. Francisco Barbaro s. Si oblivione, vel potius aliqua intermissione tuae maximae in me benevolentiae his superioribus temporibus saepissime ad te meas litteras dare destitissem, merito hominis ingratissimi nomen, quod ab ineunte aetate mea totis viribus evitare

matronarum praestantissima, nec fratres eius parentis sentirent desiderium, coepit deo dicatum pectus zelo religionis feruescere. Clarescebat autem iam tunc nomen religiosissimi doctissimique uiri magistri Francisci, conciuis et auunculi sui, nunc summi pontificis papae Sixti, qui per id tempus Senis suis fratribus sacras scripturas interpretabatur. Hunc optimum Christianae militiae magistrum optimus futurus discipulus, quamuis puerili aetate, uirili tamen sensu

uirili tamen sensu sibi delegit; ad quem a religioso quodam sene multis exorato precibus inscia matre perductus est; diuino, ut opinor, nutu futurus ad apostolatum tam strenuus minister ad futurum sedis apostolicae mittitur antistitem. Quem ubi conspexisset Franciscus iam religionis ueste indutum, quam idcirco iuuenis in itinere assumpserat quo se facilius magistro suo insinuaret, multis eum hortatus est ut ad suos remearet et matris fratrumque curam, ut coeperat, ageret uel

praestolaretur aetatem, quae pati melius iugum Christi posset. Sed cum pueri constantiam nullis blanditiis, nullis persuasionibus, nullis denique minis euincere posset, diuinum, ut erat, in eo aliquod munus arbitratus, hortantibus fratribus diui eum Francisci sacris initiauit, seruatisque pro more religionis rite caerimoniis uestem Christi induit. Qua assumpta ita omnia tyrocinii rudimenta libens promptusque et perdiscebat et exsequebatur ut nemo dubitaret et prudentiam illi et uires ante

ut Veneti legatos ad Turcum mittant, affirmans, si uenerint, ex sententia rem composituros esse. Mittuntur ergo duo legati, Nicolaus Coccus et Franciscus Capellus, qui conscensa naui primum ad dispotae filiam, quae in quodam uico Macedoniae a priuigno ei dato tunc manebat, inde, allocuti mulierem, terrestri itinere Bizantium se conferunt, ubi, salutato ex more gentis Turcorum principe, reliqua

agunt. Et cum de condicionibus non conuenirent, legati per litteras quas pacis condiciones Turcus offerret Senatum certiorem reddunt. Veneti reiectis conditionibus ex Senatus decreto legatos domum reuocant. Interim Franciscus Capellus febri correptus moritur. Nicolaus, alter legatus, primum piscatoria nauicula Lemnum, inde, nactus Venetam triremem, Cretam se contulit. Dum legati proficiscuntur,

pugnę
Increpuit resonam Cinthius ipse lyram
Et toto plaudente polo, mirantibus astris,
Victoris cecinit fortia facta Iouis. Ad Franciscum Sricham saltatriculum
Exercere choros et molli ludere saltu
Et terram tremulo uix tetigisse gradu
Et pede lasciuo dulces circundare gyros
Te circum tenero sępe micante sinu,

gradu
Et pede lasciuo dulces circundare gyros
Te circum tenero sępe micante sinu,
5  Postremo ad citharę uocem saltare canorę
Nunc his, nunc aliis, denique mille modis,
Sic, Francisce, soles ut dicant forte puellę:
»Hunc docuit lusus nostra Diana suos!« Ad Franciscum

modis,
Sic, Francisce, soles ut dicant forte puellę:
»Hunc docuit lusus nostra Diana suos!« Ad Franciscum Martiniacum
Nascenti, Francisce, tibi risere Camenę
Porrexitque suam lętus Apollo lyram,
Et tua ter sacra lustrans cunabula lauro
Ter quoque Castaliis illa rigauit aquis.

puellę:
»Hunc docuit lusus nostra Diana suos!« Ad Franciscum Martiniacum
Nascenti, Francisce, tibi risere Camenę
Porrexitque suam lętus Apollo lyram,
Et tua ter sacra lustrans cunabula lauro
Ter quoque Castaliis illa rigauit aquis.
5  Hinc nondum puber, sed adhuc puerilibus annis,

faueant mihi numina Cyrrhę
Siue colit Nysę qui iuga celsa deus,
Effari, Nicolae, tamen non carmine possem
Quam mihi sit nostrum dulce sodalicium. Ad Franciscum Natalem
Dum, Francisce, meum tollis super ęthera nomen
Assiduo cantu carminibusque tuis,
Efficis ut comptę mirer dictata Camenę
Ipsaque Phoebea uerba sonanda lyra.

Siue colit Nysę qui iuga celsa deus,
Effari, Nicolae, tamen non carmine possem
Quam mihi sit nostrum dulce sodalicium. Ad Franciscum Natalem
Dum, Francisce, meum tollis super ęthera nomen
Assiduo cantu carminibusque tuis,
Efficis ut comptę mirer dictata Camenę
Ipsaque Phoebea uerba sonanda lyra.
5  Cingent Aonię lauro tua tempora Musę

lacertos
Coepit et insana lactea colla manu.
5  Me miserum! Fecit quod me fecisse iuuaret.
Si licet hoc Baccho, parue Cupido, uale! Ad Paulum de Franco moecho
Si potes uxorem Franco seruare furente
Non Argus sed tu, Paule, tetrargus eris. In Margaritam meretricem
Margarita suos sine certo

colla manu.
5  Me miserum! Fecit quod me fecisse iuuaret.
Si licet hoc Baccho, parue Cupido, uale! Ad Paulum de Franco moecho
Si potes uxorem Franco seruare furente
Non Argus sed tu, Paule, tetrargus eris. In Margaritam meretricem
Margarita suos sine certo coniuge natos
Edit: Lucinam, non

despice, stulte, tuum! POSLANICE I ELEGIJE Francisco Natali Marci Maruli in Valle surda commorantis responsio
Grata salutatrix a te mihi littera uenit
O Francisce, meę cultor amicicię!
Hęc docuit quanto est absentia nostra dolori
His quibus

I ELEGIJE Francisco Natali Marci Maruli in Valle surda commorantis responsio
Grata salutatrix a te mihi littera uenit
O Francisce, meę cultor amicicię!
Hęc docuit quanto est absentia nostra dolori
His quibus extiteram semper in urbe comes.
5  Tum quod tristitię cumulus superadditur isti
Dum pecus in prędam ferri

Denique quę mensę donat Pomona secundę,
40   Vel pira uel ficos uel melimela dabo.
Ergo, si qua meos nunc cura fatigat amicos
Visendique mei si qua cupido tenet,
Dic ueniant – iter est modici, Francisce, laboris –
Cumque illis, si me diligis, ipse ueni.
45  Non sic aduentu quondam lętatus Ulyxis
Hortorum cultor dicitur Alcinous,
Nec tanto exceptum pastoris amore Molorchi =

Ipse ego quam uobis hilari ferar obuius ore
50   Et toto cędam protinus hospitio!
Cunctorum, quęcunque Deus mihi donat, amicos
Consortes fieri participesque uolo.
Solari interea Martis, Francisce, maligni
Casibus afflictos hac ratione potes:
55  Nec frangi aduersis nec lętis fidere rebus
Egregium quiddam magnificumque putent.
Terrarum nihil orbis habet firmumue ratumue:

iubemus,
Ante salutetur Barbarus usque meus;
Ille licet Musis et sanguine pręstet auorum,
Non tamen inuitus carmina nostra legit. Francisco Natali Marci Maruli responsio
Angebant, Francisce, mei me funera fratris,
Nulla quies lacrimis nec modus ullus erat.
Omnibus ex illis fuit hic charissimus unus
Quę quandoque animo grata fuere

Ille licet Musis et sanguine pręstet auorum,
Non tamen inuitus carmina nostra legit. Francisco Natali Marci Maruli responsio
Angebant, Francisce, mei me funera fratris,
Nulla quies lacrimis nec modus ullus erat.
Omnibus ex illis fuit hic charissimus unus
Quę quandoque animo grata fuere meo.
5  Non sic ipse suum dilexit Castora Pollux,

Non animos perimit nec uigilare uetat.
Tu me, somne, meam superans torpedine mentem
Non ubi sum, non si sim quoque nosse sinis. Ad Franciscum Martiniacum quod senectus non annis sed ualetudine conferenda est
Sum quoniam, Francisce, tibi charissimus unus
Optas me multas uiuere Olympiadas;
Hoc propter uotis diuos precibusque fatigas
Nec

Non ubi sum, non si sim quoque nosse sinis. Ad Franciscum Martiniacum quod senectus non annis sed ualetudine conferenda est
Sum quoniam, Francisce, tibi charissimus unus
Optas me multas uiuere Olympiadas;
Hoc propter uotis diuos precibusque fatigas
Nec cessas sacris thura cremare focis.
5  Accipe sed quare longeuę tempora uitę

PREPJEVI Ad Virginem beatam M. Marulus Hieronymo Papali salutem. Nuper petenti tibi ut Francisci Petrarchę, inter Thuscos poetas facundissimi, de beata Maria matre semper uirgine cantilenam suo uernaculo sermone compositam Latinam facerem, negare non potui, licet enim partim ingenii eruditionisque meę paruitas, partim ipsa

PRILOZI [1.] Franciscus Natalis Marco Marulo in Valle Surda commoranti
Cultor et antistes Surdę, celeberrime, uallis,
Marule, perpetui Regis amator, aue!
Cuius in auxilium fidei dictamina nostrę
Plura uigent scriptis

Integer espectans aethernę pręmia uitae,
Irrides nostri temporis exicium,
Inconcussa fides suffert tentamina mundi,
Concilias Christum dum tibi, Marce, tuum,
Quem pro Francisco uelis exorare misello,
Perpetuo sic te donet, amice, bono. [2.] Franciscus Natalis ad Marcum Marulum de obitu Valerii fratris
Marule, Socraticę

mundi,
Concilias Christum dum tibi, Marce, tuum,
Quem pro Francisco uelis exorare misello,
Perpetuo sic te donet, amice, bono. [2.] Franciscus Natalis ad Marcum Marulum de obitu Valerii fratris
Marule, Socraticę non dispar gloria uitę,
Pręualido fultum robore pectus habens,
Exemplar uirtutis, honos, lux, Marule, nostri
Temporis, o

Ad Franciscum Istrum
2.17.1   Hei mihi, cur laceras discedens pectora nostra,
2.17.2   Eurialos inter semper habende meos?

2.17.1   Hei mihi, cur laceras discedens pectora nostra,
2.17.2   Eurialos inter semper habende meos?
2.17.3   Sollicitat te dulcis amor, Francisce, tuorum
2.17.4   Carior et uita forsan amica tua.
2.17.5   I celer, et facilem donent tibi numina cursum,
2.17.6  

Ad Franciscum
2.25.1   Lux, Francisce, aderit natalis crastina nostri,
2.25.2   O mihi iucundam terque quaterque diem!
2.25.3   Dimidium

Ad Franciscum
2.25.1   Lux, Francisce, aderit natalis crastina nostri,
2.25.2   O mihi iucundam terque quaterque diem!
2.25.3   Dimidium cordis libeat, Francisce, uenire,

2.25.1   Lux, Francisce, aderit natalis crastina nostri,
2.25.2   O mihi iucundam terque quaterque diem!
2.25.3   Dimidium cordis libeat, Francisce, uenire,
2.25.4   Natalem faustum si cupis esse meum.
2.25.5   Certe Castalie uenient mea turba puelle
2.25.6  

Qui micat totam Patauam per urbem
2.28.36   Sicut Apollo.
2.28.37   Praesides ambo faueant, precamur,
2.28.38   Clara Franciscus Veneris propago
2.28.39   Et simul nostris celebranda Musis
2.28.40   Gorgia proles.
2.28.41   Hec tibi nostre cecinere

3.12.10.1   Venit et October uentis imbutus aquosis,
3.12.10.2   Mensis et hic nobis candida festa dabit.
3.12.10.3   Quarta dies rutilat Francisci lumine claro,
3.12.10.4   Stygmiferi toto nomen in orbe uiget.
3.12.10.5   Lux octaua dabit iusti Symeonis honores,

dimicasset, licet uicerit 216. Perollę obedientia erga patrem 279. Homo. Ęthiopes primi hominum 11. Stilponem mirati ut uerum hominem 192. Gothi qui sint 447,457. Ostrogothi, Visigothi, Hunni, Longobardi, Vandali 458,462. Franci 462. Hospitalitas. Germani conuictibus et hospitali mensę supramodum studebant 347. Odores. Bagophanes, qua Alexander Babylonem ingressurus erat, odoribus uiam strauit 219. Balsami arbor quando primum a Romanis uisa 363. Opus

tecum est uictoria; Christo
1.3.6   Velle tuum par est: quod facis, ille facit.
1.3.7  Auspice quo sociis caelo tua militat armis
1.3.8   Francia; coniurant terra polusque simul.
1.3.9  Vtque tuas acies summus non deserit aether,
1.3.10   Conspirante Deo uincere uelle tuum est.

aequore cursus,
1.3.38   Ocyus et solito uela uolare cupit.
1.3.39  Vela uolare cupit, seu iuncto ponte teneri,
1.3.40   Vt pedes oppositas Francia calcet aquas.
1.3.41  Trans freta nanque simul Gallos spectare licebit,
1.3.42   Accessu solo Turca subactus erit.

Austro:
1.3.70   Instar et alato Bellerophontis equo,
1.3.71  Rursus et in Solymo tentoria puluere figet
1.3.72   Per maria et terras Francia uecta suas,
1.3.73  Victricemque piam palmis ornabit Idume,
1.3.74   Adsuetam gesis monstra fugare suis.
1.3.75  Interea relegens

2.5.75  Hostis et uanos, quibus implicamur,
2.5.76   Effice nexus. 6. Fratri Francisso pro poetica
2.6.1  Si quibus humanae cognata poetica menti
2.6.2  Contigit, aethereis est sedibus insita seque
2.6.3  Cęlitus esse probat, pariter

insita seque
2.6.3  Cęlitus esse probat, pariter mentisque suique
2.6.4  Auctorem testata Deum, quis munera diuum
2.6.5  Insimulet, Francisse? Quis arguat aetheris alti
2.6.6  Particulam et caelo quicquid bacchamur ab alto?
2.6.7  Quis rudis, ignarus, simplex, mysteria nescit

ignarus, simplex, mysteria nescit
2.6.8  Summo uestra polo manare et amoris inurri
2.6.9  Corpus in humanum diuini uulnera? Quorum
2.6.10  Francissus ueram faciem monimentaque gestat
2.6.11  Quae uolucer depinxit Amor; nam uulnere caeco
2.6.12  Saucia mens pariter corpus consauciat ipsum

2.6.107  Declinanda, melos aut suaue nouemplicis aethrae
2.6.108  Nec dulces Musas et amabile carmen amemus?
2.6.109  Cur igitur Christi Francissus dogma secutus
2.6.110  Vt moribundus olor supremo in funere fertur
2.6.111  Nescio quos cecinisse modos? Nanque ipse Redemptor

2.7.83  Fastidire uelim: mores et Dorica laudo
2.7.84  Carmina Pythagoraeque sonos ritusque Laconum. 8. F. Francisso Pedemontano de concaeptione Virginis
2.8.1  Infestare suos contagia prisca nepotes
2.8.2   Constat et a primo serpere uirus auo.
2.8.3  Attamen ambigitur

2.8.11  Vtcunque, haud feelix uictoria: nanque necesse est
2.8.12   Sanctorum spoliis constet onusta piis.
2.8.13  Ergo pari studio certes, Francissene, semper?
2.8.14   Te pugnare magis quam superare decet.
2.8.15  Nobilior palma est haec rixa et foedere quouis,
2.8.16   Hac

10.
3.10.1  Non quia communi sortitus origine nomen
3.10.2   Turcharum aut sanguis barbarus esse uelis,
3.10.3  Francisce, o gentis Gonzagae nobile sidus,
3.10.4   Omine sed certo Turchus ubique sonas.
3.10.5  Nam, uelut inuictis tribuit Germania Drusis,

6.6.28  Trani praesidium clientis: illum
6.6.29  Obliuiscar ubi suo retrorsum
6.6.30  Titan limite deuius recurret.
6.6.31  Francisce hinc, soboles Rogadaeorum,
6.6.32  Nostris sensibus efflues, Quiritum
6.6.33  Cum scita et populi rogationes
6.6.34  Et praetoria

mallem quam compare morbo
7.14.6   Dulcis amicitiae crescere uincla, Mari! 15. Epitaphium Ludouici regis Francorum
7.15.1  Arma inter dux, miles eram Ludouicus: Alpes
7.15.2   Testor, in armatum Mors fuit ausa nihil:
7.15.3  Scilicet, oppeterem ut positis uxorius

7.27.12   Vectura est humeris Ausonis ora suis. 28.
7.28.1  Praestat hyems quod tu spacium, Francisse, negasti:
7.28.2   Dat nobis gratas saeua procella moras.
7.28.3  Vt tua Rhacusam doceat facundia, uellem
7.28.4   Nunquam

7.28.7  Ergo mane, necdum tuta hibernacula uites,
7.28.8   Neue elucteris uincula nostra, precor;
7.28.9  Ne tristis, quam te cupimus, Francisse, morari,
7.28.10   Intempestiuam puniat unda fugam. 29.

duplex elementum, terra polusque,
7.46.2   Certamenque suum sustinuere diu;
7.46.3  Riualique suo neuter decedere passus,
7.46.4   Terrane Francissum uendicet anne polus,
7.46.5  Dum certant, sibi corpus iners rapit improba tellus,
7.46.6   Quod pressum est oneris proditione sui.

leuitate sua et uirtute uolauit
7.46.8   Spiritus et caelsi sedit in arce poli.
7.46.9  Non tamen orbari cognato corpore caelum
7.46.10   Francissumque tulit parte carere sui.
7.46.11  Ergo ait: »Interea cineres molire caducos
7.46.12   Exuuiasque breues, inuida terra, tege;

puluis,
7.46.14   Venturus pennis praepes in astra nouis!« 47.
7.47.1  Francissum dum poscit humus, dum uendicat aether,
7.47.2   Nec cupido tellus cedit auara polo,
7.47.3   Certauit uariis duplex natura rapinis,

Laurentii habet locum vocatum maceriolas, ubi Noricum de Norico nostro oppidum erat et ab eo Noricus portus ubi salis copia conficitur. Et ad [h]ostium eius Crappanum Crappanum insula plana, in qua coenobium est fratrum sub observantia divi Francisci degentium. Est et in superiori agro Noricus mons in loco vocato Nucetum. In supremo vero et Lucano plurima antiquitatis reperiuntur vestigia in aere et argento et auro et marmore. Verum, ut agri Hilisci agro Traguritarum contermini percipiatur conditio,

Neven Jovanović 2008-08-27T00:50:28 Francisci Luciani Gondolae praefatio in ridiclae fraudis historiam tituli Baptistinus Nebulonis cuiusdam: qui sub fregosi illustrissimi Baptistini nomine non nullis ellusis imposuit.

Luciani Gondolae praefatio in ridiclae fraudis historiam tituli Baptistinus Nebulonis cuiusdam: qui sub fregosi illustrissimi Baptistini nomine non nullis ellusis imposuit. Francischus Lucianus Gondola Claro uiro Marino Iu. Gradeo. S. CVM Ex recenti iam dolore me curae acrius urgerent: Quo me conferem potius: ubi delinimenta merori salubria meo quaererem: quam ad haec

aegrum ipse animum rebus leuo: tu quandoque languentem excita. Vale. Eiusdem francisci. L. Gond. Baptistinus incipit. [V]IR quidam nostris hominibus prorsus ignotus mortalium redemptionis anno octuagesimo nono supra milesimum quadringentesimum mense septembri cum mercatoribus quibusdam

uere nouo exeuntem opperiret. Quae uerba Petro animum diuitias per compendia querere (ut in adulterato prius argento indicauerat) properanti labefactauere: fortunaque in huiuscemodi uirum fauente credens incidisse: negociatione omissa Francisci cuiusdam qui cum eo uenerat licet consanguinei fraudum tamen ut quidam ex perspectis signis iam tum suspicauere conscii suasu hospitio ueteratorem cum omni famulatu suscepit: qui explorata illico diligenter urbis conditione: non

aperte dicerent eum (ut in ethruria audierant) antonium esse quendam monegliam nuncupatum: nebulonem dolosissimum effectum: cum Baptistini illius fregosi per aliquot ante anos fuisset stipendiarius: qui uir gestarum rerum gloria summus franchorum maximo apud regem in honore haberetur: Eundem uero antoninum senis nuperime quod uolateranum inter agrum senensemque pileum cardinalatus sibi alatum simulans diuiti cuidam grandem stabulario mutuatam

discesisse: uerbaque uniuersae ciuitati posse iactari se dedisse. Franciscus luci. Gondola. Claro uiro Francisco Delphino. Sal: Et si me splendor ciuitatis meas has istuc ad te dare nugas absterret: tua in me tamen officia innumera

ciuitati posse iactari se dedisse. Franciscus luci. Gondola. Claro uiro Francisco Delphino. Sal: Et si me splendor ciuitatis meas has istuc ad te dare nugas absterret: tua in me tamen officia innumera compulere: ut tibi uel hoc munusculo gratificarem: non

Prvi unos. Aristotelis Politicorum libri VIII Impressum est hoc opus Rome per Magistrum Eucharium Silber: alias Franck: Absolutumque die Jouis. xiiii. Kal. Aug. Anno dni. MCCCC.XCII.

M.

u odnosu na izvornik. Aristotelis Politicorum libri VIII Impressum est hoc opus Rome per Magistrum Eucharium Silber: alias Franck: Absolutumque die Jouis. xiiii. Kal. Aug. Anno dni. MCCCC.XCII.

M. Nimireus

vel ipsius Leonardi Aretini traductioni coaptata, librariis imprimenda tradidisti, qui mille et quingenta volumina uno tenore, summa cura, summaque diligentia expresserunt cum tuis illis conclusionibus vel argumentis, quae sub nomine reverendissimi atque optimi principis mei Francisci Piccolhominei cardinalis Senensis in fine cuiusque libri iusseras apponi; egregium sane commentum et quod legentibus incredibilem utilitatem sit allaturum, et his, qui in intelligenda mente philosophi laborare solent, maximum lumen delectationemque prestaturum.

totiens victor evasit. His itaque, ut reor, confisus avibus, huic adherens omini cum toto suo exercitu ausus est ad campestria descendere loca, sed primum delecto milite colles viasque pręmunivit, qua Turchia erat reversura. Aderant multi locorum domini nobiles et barones. Affuerunt et comites de Franchapanibus, cum ipsis Corbavię, Modrusię et Lichę provinciarum milites, omnes pene delecti viri egregiique propugnatores: cucurrit et plebs pedestris lęta gestiensque, quibus omnibus una mens fuit, amor omnibus idem: aut reportare de tyranno triumphum aut ipsam pro fide Christi oppetere

Prva verzija za CroALa XXXVII Franciscus Natalis
1  Plurima Callymachi venerantur saecula manes
2  Scriptaque Nasonis dulcia 2 ad Astra ferunt,
3  Est qui Pyndareos uario modulamine

residui erat, cęteris offerebat, nihil solicitus in crastinum, sed quęrens regnum Dei et iustitiam eius. Quod quidem facile est adeptus, dum et suam calamitatem patienter fert et miseretur alienę. Franciscus, ordinis Minorum pater (quibus solis tantum possidere lex est, ut medicare necesse sit) dum iter ageret, incidit in hominem, cuius uestimenta diutino usu detrita uix pudenda corporis operuerant. Et nuditatem eius

uix pudenda corporis operuerant. Et nuditatem eius dolens substitit, suspirauit, ingemuit. Frater uero, qui illum comitabatur: Quid, inquit, ita tristaris, pater? Etsi hic indumentis eget, forsan abundat concupiscentiis. Tunc Franciscus, fraterni erroris non dissimulator, sed corrector iussit protinus, ut ille sua se tunica exuens pauperem tegat, et quod de ipso perperam opinatus fuerat, ab eodem ueniam roget ac tandem discat nefas esse miserorum

esse uelint. Nec mirum aliquem interdum plausu assentatorum suorum blanditiisque duci, cum frater Leonardus etiam cogitationum suarum circumuentus fuisset, nisi mature, qui eum periculo erriperet, inuenisset. Beatum Franciscum asello insidentem ipse pedes comitatus mente uoluere coepit, quanto ante illum quondam ierit generis nobilitate potentiaque seculari. Franciscus Spiritu Sancto edoctus, ut intellexit gliscentem in pręcordiis comitis

circumuentus fuisset, nisi mature, qui eum periculo erriperet, inuenisset. Beatum Franciscum asello insidentem ipse pedes comitatus mente uoluere coepit, quanto ante illum quondam ierit generis nobilitate potentiaque seculari. Franciscus Spiritu Sancto edoctus, ut intellexit gliscentem in pręcordiis comitis tumorem, statim desiliens asellum se illi cedere dixit, ipse potius pedibus iter facturus, eo quod obscuriore loco natus esset. Agnouit ille

confitens ueniam impetrat, cautius deinceps humilitatis propositum seruaturus. Aratrum quippe tenens post tergum respexerat, sed magistri opera rursum cito conuersus aptum se fecit regno Dei. Idem Franciscus, cum se inter homines fama sanctitatis efferri percepisset, ne quam ex eo uoluptatem caperet, alteri negocium dedit, ut econtra probris petulantiaque ipsum incesseret. Et cum ille rusticanum, idiotam, ignauum

temporali inopia diuitias esset recepturus sempiternas, et patri adhuc orbitatem suam lugenti causam pręberet consolationis et nobis materiam imitationis. Pari paupertatis uoto ardens Minorum pater Franciscus. Et nescio, an etiam magis in proposito firmus, quando quidem neque persecutionibus auerti potuit, quin nudus nudum Christum sequeretur. Tam primum Romam profectus, cum pauperculo cuidam occurrisset, suas cum illius

habere nihil, possidere nihil et, quo se submissius gerant, uictum mendicando quęrere. Inhient nunc struendis facultatibus mortales et totis uiribus congregare nitantur diuitias, nisi plus glorię Francisco sua compararit inopia quam ulli unquam regum suum regnum, nisi eius nomen etiam regibus ipsis honori habeatur et hominibus pariter et angelis celebre sit! Vos uero, Ecclesię antistites, qui uillici personam

absque terrore erit. Serpens autem ille antiquus, qui fraudulentis perniciosisque suasionibus seducere mortales non cessat, neutiquam decipere potuit humillimum precatorem Dei serrum Franciscum. Qui cum die quodam prolixius oraret, audiuit calmantem: Francisce, poenitentibus ignoscit Deus, non se tam pertinaci fatigatione conficientibus. Agnouit in uerbis dolos et, sicut coeperat, orando perseuerauit atque

autem ille antiquus, qui fraudulentis perniciosisque suasionibus seducere mortales non cessat, neutiquam decipere potuit humillimum precatorem Dei serrum Franciscum. Qui cum die quodam prolixius oraret, audiuit calmantem: Francisce, poenitentibus ignoscit Deus, non se tam pertinaci fatigatione conficientibus. Agnouit in uerbis dolos et, sicut coeperat, orando perseuerauit atque etiam ad perferendos pro Christo labores magis exarsit. Sciebat enim

paruum, quoniam tanquam momentum staterę (ut Scriptura ait) sic est ante Deum orbis terrarum, et tanquam gutta roris antelucani, qui descendit in terram. Sed quid nunc de te, pater Francisce, dicam? Quantum tibi quoque adhuc in terra degenti tua contulit contemplatio! Vidisti fulgentem Saluatoris nostri crucem, uidisti sanctum Seraph, a quo Seraphicus dici meruisti. Inde tibi singulari quodam priuilegio

solitamque Beatę Virginis frui colloquiis; librum etiam, qui Viarum Dei dicitur, angelo dictante ab ea scriptum. Cum hęc ita sint, nonne paradisum habuit in terris, quoniam mente semper in cęlis fuit? Clara uirgo, beati Francisci pręceptis imbuta dignaque tanto magistro discipula, pridie quam Natalis Domini ueniret, ęgrotauit nec licuit illi cum reliquis sororibus ad agendas sacrę noctis precationes pergere. Veruntamen aduersa ualitudo

dum ad ęternę salutis beatitudinem adipiscendam omnes inuitat, illud in Psalmo Prophetę promissum implens: Docebo iniquos uias tuas, et impii ad te conuertentur. Minorum uero pater Franciscus etiam illud executus uidetur: Ite in mundum uniuersum et prędicate Euangelium omni creaturę! Sic enim hominibus prędicauit, ut mundum repleret monasteriis, sic auibus, ut ad audiendum dociles

Veruntamen iussioni maiorum obtemperans talem fecit sermonem, qualis exercitatissimo tribui potuisset. Exinde prędicationibus operam dare coepit. Cumque aliquando de cruce Domini nostri Iesu Christi uerba faceret, patrem Franciscum, qui uuius adhuc alia in prouincia longe sepositus degebat prope astare in aere uidit nutu confirmantem omnia, quę ab ipso dicebantur. Ad tam sublime euangelizandi munus non nisi per humilioris gradum ascendit, hoc

subsidia comparans. Nam et palmes ille in Euangelio, quanuis fructuosus atque foecundus, adhuc purgatur, ut fructus plus afferat et prouentu in dies lętiore copiosius exhuberet. Fratrum quoque Minorum institutor ac pater Franciscus, licet omni sanctitatis genere pręstiterit, non minimum in hoc laudatur, quod maximo semper honore sacerdotes prosecutus sit. Dicere solitum tradunt, si cui sanctorum e cęlo in terram delapso et cum illo simul

autem res esset sacerdotium, in eo ostendit, quod se indignum illo iudicans nunquam promoueri passus sit soloque diaconatus officio contentus, quoad uixit, fuit. Cogitent nunc sacerdotes, qualis eos decet perfectio, si Franciscus non sufficere credidit. Ioannes primus, qui Hormisdę, in summo pontificatu successit, Constantinopolim uersus pergens, cum Corinthum diuertisset, equum ei, a quo commodatum acceperat, restituit. Hoc equo, quod

eorum exemplo ad uirtutes capessendas uiamque perfectionis confidenter aggrediendam magis accenderemur. Quis autem perfectionem uitę professus in ędibus magnatum secure uersari poterit, si Seraphicus Franciscus eam ob causam diuino permissu demonum uerbera passus sit? Apud Leonem, Sanctę Crucis cardinalem, dies aliquot moratur, poenam sustinuit et culpam agnouit illicoque discessit atque ad monasterium rediens rem, quę

uitam mortuos reuocans. Cuius, quęso, regum auro gemmisque refulgens aut cocco purpuraque rubens uestimentum tantę unquam uirtutis fuit, quantę sancti huius saccus iste cilicinus? Neque te, pater Francisce, hoc loco pręteribo. Cuius tegendo corpori tunica una et ea sane crassi admodum fili impolitęque texturę satis fuit, quam pro cingulo pręcinxerat funis nodo astrictus, ubi committebatur, non fibula. Caput et

inuentum atque ad monasterium reductum ostendit Deus, quanti talem in illo uitę austeritatem faceret, sine cunctatione disponendo, ut ab his ipsis honoraretur, qui expulerunt. Pater etiam Minorum Franciscus, quam in se durus extiterit, cum sępe aliis tum illo potissimum tempore monstrauit, quando connubii cogitationibus eum impugnari contigit. Sibimet enim iratus, proiectis repente indumentis et fune, quo pręcinctus

extra monasterium prorumpens, in altam niuem, sicut nudus erat, se deiecit diuque uolutauit. Ac deinde ex illa compactas hominum effigies identidem toto corpore astringens ipse se alloquebatur increpandoque dicebat: En tibi, Francisce, uxor, en tibi liberi! Aut uesti illos, ne sic algeant, aut dimitte omnia et uni Domino serui! Sic ille tandem carnis petulantiam domuit flagellis et libidinis incendium gelidas niues nudo amplexans pectore

Basolus quoque, Rhemensis abbas in Gallię partibus dum montem solitarius incoleret nec aquam haberet, Deum precatus fontem de rupe manare fecit, qui etiamnum fluere dicitur. Beatus etiam Franciscus, dum rustici cuiusdam sitim in solitudine miseratur, procumbens Dominum deprecatus est moxque humus fonticulum emisit, cuius haustu rusticus, qui iam moribundus sicco ore anhelabat, recreatus uixit. Ac ne plura

crure aliorum aucupium effugisset, ipse sua precatione sanatum dimiserit. Qui enim benigne alios accipit, facile, quod a Domino petit, impetrat. Scriptum quippe est: Mansuetis dabit gratiam. Francisci quoque lenitatem auicularum audacia mirabiliorem fecit. Ad prędicantem confluebant neque refugiebant manum eius, usque adeo obsequentes, ut non nisi, cum ipse iussisset, abirent, non nisi, cum ipse innuisset,

fruteta deambularet, cicada ficulneam linquens super euocantis manum consedit et, Deum laudare iussa, uoce tinnula, gutture fistulato, suauiorem solito stridorem edidit. Humanum igitur consortium effugere solitę bestiolę, Franciscum omnibus ex mansuetudine applaudentem creaturis adire non timuerunt neque potuerunt non obtemperare imperanti, cui iam diuina inerat uirtus. Talibus enim dictum est: Si monti huic dixeritis: Tolle et iacta te

euasisset, tunc sane apparuit, quantum docilis taciturnitas uanę et arroganti loquacitati esset pręferenda. Cęterum et hac in parte diaboli insidię uitandę sunt. Cuidam ex fratribus perpetuum silentium seruanti pater Franciscus, ut semel tantum in hebdomada confessionem faceret, persuadere non potuit. Et ille sibi de se magis quam pręposito suo credens, excidit a sanctorum collegio et ad uomitum est reuersus. Primum irrationabile erat tam

descendere solitos accepimus, ut gelascentium aquarum frigore calorem corporis temperarent castitati infestum. Audomarum, Taruanensem * corr. ex Tamanensem episcopum, in uespribus, patrem Franciscum in niuibus nudum uolutasse corpus, ut ea castigatione uoluptatem carni insitam edomarent. Rursum Bernardus illam, quę libidinis furore percita uim castitati suę inferre conabatur, clamoribus abegit; Thomas

genis fuisse ferunt. Vincentium quoque prędicatorem ad lachrymas promptissimum extitisse legimus, sed tunc pręcipue, cum salutarem hostiam offerret, corpori et sanguini Christi communicaturus. Francisco, Minorum patri, plorandi assiduitas hebetauerat uisum. Et cum oculis parcere moneretur, respondebat haud esse tanti ipsos corporis sensus, ut eorum causa languescere debeat deuotę mentis uigor, qui certe suspiriis

ista Ioannes. Cum enim Scriptura diuina dicat: Nescit homo, utrum amore an odio dignus sit. Qua ratione homo in altero sciet, quod in se nescit, utrum scilicet aliquis odio uel amore dignus sit? Beatus uero Franciscus etiam obliquę suspicionis culpam in fratre castigauit. Cum enim pauperculo quodam sibi obuiam facto nuditatem eius dolens identidem ingemisceret et frater, quocum una iter agebat, dixisset: »Pater, etsi ille rebus

Spiritui Sancto iniuriam facit, qui donum eius in illo, cui datum est, petulanter sugillare contendit. Sed nos ab huiuscemodi fatuitate abhorrentes imitemur Bernardum illum de Quintaualle, beati Francisci in terris olim laboris socium, nunc in cęlo glorię consortem regnique cohęredem. A cuius oculis, ueluti duabus lucidissimis stellis, miri splendoris radios promicare in uisu conspexit Leo frater. Et accepit ipsum

dignitate effulsit, multis denique miraculorum signis nobilitatus fuit. Itaque tantum illi aliquando ęgrotasse profuit, quantum, si semper sanus perseueraret, fortasse nocuisset. Ipse etiam nunquam satis laudatus Franciscus non ante coepit esse perfectus quam grauissimam corporis ualitudinem incurrisset. Vigesimo ętatis suę anno infirmatus didicit terrena contemnere, quę sanus dilexerat. Aeger soli Deo seruiendum intellexit, qui

ostendere matri, ne scilicet scandalizantem oculum, quem a se iam proiecerat, rursum quęrere uideretur. Perseuerauit ergo in monasterio, et factus est Dei filius, qui matris esse noluit. Et beatum Franciscum ipse, qui genuerat, pater infenso admodum animo persecutus est nec efficere potuit, quin ille, sicuti coeperat, post Christum ire perseueraret. Verberatur ergo Franciscus, despoliatur, contemnitur, et gaudet, quod

filius, qui matris esse noluit. Et beatum Franciscum ipse, qui genuerat, pater infenso admodum animo persecutus est nec efficere potuit, quin ille, sicuti coeperat, post Christum ire perseueraret. Verberatur ergo Franciscus, despoliatur, contemnitur, et gaudet, quod dignus habitus sit pro nomine Iesu contumeliam pati. Et quoniam omnia aduersa subire prius paratus erat quam proposito discedere, mox uirtutum operatione uitęque sanctitate

felicem uiri exitum, cuis beatitudinem locus, tempus, gestus testati sunt. Adde etiam defuncti miracula, eo quod ęgroti et a spiritibus uexati, cum ad tumulum eius adducti essent, conualuere. Patrem Franciscum legimus nudum se super nudam humum deponi fecisse, cum diem expectaret supremum, fratribusque benedixisse et Dominico exemplo singulis buccellam panis dedisse, sumpto demum salutis uiatico uita discessisse. Sic

fecisti et, sicuti Ioannem, apostolum tuum, ita et hunc, seruum tuum, Virgini Matri uirginem commendasti, ut pariter ostenderes, quantum ipse meruisset et prędicandi officio et proposito castitatis. Francisci etiam patris (a quo Minorum ordo coepit) ut uita, ita uitę finis nobilis ac magnificus fuit. Quo expirante quidam fratrum animam eius in stellę specie de ore eius emicuisse cęlumque petiisse uidit. Eadem illa hora

uidit. Eadem illa hora minister Terrę laboris grauiter ęgrotans, cum iam deficiente spiritu et languescente lingua obmutuisset, repente in uocem prorupit dicens: »Expecta me, pater, expecta me!« Et interrogatus patrem Franciscum se uidere dixit multa cum luce cęlum uersus tendentem. Hoc dicto de corpore exiit et uerba re comprobauit, illum continuo sequens, quem cernere se aiebat. Nunc cum illo cęlestibus fruitur diuitiis,

uersus tendentem. Hoc dicto de corpore exiit et uerba re comprobauit, illum continuo sequens, quem cernere se aiebat. Nunc cum illo cęlestibus fruitur diuitiis, quocum simul terrenas contempsit. Cęterum Franciscus, sicut hic multis humilior, ita illic clarior. Quod ne dubitaremus, in uisu apparens figuram stellę fulgentis prę se tulit. Nam etsi alii quoque sancti stellis comparentur, stella tamen a stella differt in

Validacija oznaka u Oxygenu (TEI P5), tipovi pjesama, id:xml za tekstove Choice kod ispravaka. Označen metar. Francisci Natalis carmina 1.

8.22  Da Musis uerae munera laetitiae. 9. Ad Franciscum Martiniacum ut elegiaco carmini se totum tradat
9.1  Sacra Venus puerum cum corripuisset Amorem

9.6  Inferius, supplex talia uerba dedit:
9.7  "Hactenus excultus uiguit, Francisce, Catullus;
9.8   Nasonis uiguit gloria, Gallus erat.

34.14  Discite, qui nocuas non iubet esse feras. 35. Francisco Raynerio amicae suae nomen declarat
35.1  Quae, Francisce, tuos puella uultus
35.2  Exarsit teneros, candide, scire cupis.

qui nocuas non iubet esse feras. 35. Francisco Raynerio amicae suae nomen declarat
35.1  Quae, Francisce, tuos puella uultus
35.2  Exarsit teneros, candide, scire cupis.
35.3  Addam pollicitis fidem libenter,

36.27  Ah, Neptune, tuo figam quae dona sacello;
36.28  Tyndaridae, uobis, quae tibi, Leucothoe?
36.29  Ni cito dulce meum Francisci nomen amici
36.30  Littoribus soluat stupea uincla meis.
36.31  Ni bona signa fugae celeri tam sidere fausto

37.140  Fama uolat, uolitet sed sine fine precor." 38. Francisco Raynerio, patricio Venetiarum
38.1  Fama decusque domus patriae uenerabile sidus,
38.2  Vnica Pierii gloria, docte, chori:

38.1  Fama decusque domus patriae uenerabile sidus,
38.2  Vnica Pierii gloria, docte, chori:
38.3  Quid, Francisce, facis, librosne amplecteris ulnis?
38.4  An sedet in gremio mollis amica tuo?
38.5  Nectit adoratas circum tua tempora

tibi terra potens, Venetae celeberrima gentis
38.66  Gloria, dat grauidae sarcina structa ratis.
38.67  Tu modo sidereos spectas, Francisce, ministros,
38.68  Nunc oculos retinet uncta palaestra tuos.
38.69  Hic tibi materiam nitidi formosa puella

38.76  Copia, Phoebeam docta Thalia lyram. 39. Tabellas alloquitur, ut eundem Franciscum secure adeant
39.1  An quia magna times intrare palatia forsan
39.2  Et domino mixtis oscula ferre iocis,

precor at memori, placeat si, percipe mente,
39.26  Quae referas domino, pauca sed apta dato:
39.27   "Non tibi pauca meis possunt, Francisce, libellis
39.28  Reddere condignas carmina facta uices.
39.29  Nam tua tanta seges cumulati muneris explet

39.72  Mortuus obliquo substituam capite." 40. ad eundem Franciscum Raynerium
40.1  Seruet chrysocomos suos paratus
40.2  Croesus, purpureos Tyros amictus

40.7  Quos tu dulcisonos mihi dedisti,
40.8  Non tantum proprio sinu tenebo,
40.9  Francisce, Aonidum decus sororum,
40.10  Discam sed, totiens benigne lectis,
40.11  Et tangam citharae canora fila,

seruat
45.36  Te duce Marcus. 46. ad Franciscum Raynerium de laudibus Aloysii Capelli, praetoris Spalatensis dignissimi
46.1  Hanc tibi Franciscus mittit, Francisce, salutem,
46.2  Vernula Dalmaticis, si petis unde, locis.

46. ad Franciscum Raynerium de laudibus Aloysii Capelli, praetoris Spalatensis dignissimi
46.1  Hanc tibi Franciscus mittit, Francisce, salutem,
46.2  Vernula Dalmaticis, si petis unde, locis.
46.3  Quisquis is est nescis, audito nomine

46. ad Franciscum Raynerium de laudibus Aloysii Capelli, praetoris Spalatensis dignissimi
46.1  Hanc tibi Franciscus mittit, Francisce, salutem,
46.2  Vernula Dalmaticis, si petis unde, locis.
46.3  Quisquis is est nescis, audito nomine forsan.

Heu scelus! hoc dubiae posset tibi surgere menti;
46.32  Quid tua Lethaeis pectora dantur aquis!
46.33  Oblitus non sum rerum, Francisce, tuarum,
46.34  Oblitus non est quem pius urit amor.
46.35  Desinet insiliens aurata palatia circum

uiret nusquam, solet ut, non gramina rident;
46.102  Et tamen aestati uer dedit ecce locum.
46.103  Quid tibi commemorem tantos, Francisce, dolores.
46.104  Nostra quibus crescens multiplicatur humus?
46.105  Quid mala tot numerem, gemebundi maxima luctus

aue! 49. responsio eiusdem
49.1  Candida fama prius mihi te, Francisce, poetis
49.2  Cantabat nostri temporis esse parem.
49.3  Carmen ubi ardiua formatum

53.72  Concilias Christum dum tibi, Marce, tuum.
53.73  Quem pro Francisco uelis exornare misello,
53.74  Perpetuo sic te donet, amice, bono.

primum
60.46  Incipiet iuuenis; sic tibi frater ero. 61. ad Franciscum Martiniachum 62. in

65.6  Quo pereunt reges unicus assis emit! 66. ad Franciscum Bolanum, comitem Brachiae
66.1  Inter auos nitidae prolis memoranda, Bolane,
66.2  Gloria; magnanimi summe leonis honos!

66.1  Inter auos nitidae prolis memoranda, Bolane,
66.2  Gloria; magnanimi summe leonis honos!
66.3  Sic, Francisce, tuum uiuat decus, optima coniunx;
66.4  Sic tibi sint nati, saluus uterque parens;
66.5  Sic domus et patriae crescant uexilla

72.8  Post obitum: studuit sic potuisse mori. 73. epitaphium Francisci Martiniaci
73.1   Curtius, ut rupto patriam seruaret hiatu,
73.2  Armatus fouea

73.5  Tabida pestiferi cernens contagia morbi
73.6   Franciscus patriam corripuisse suam,
73.7  Constituit certo caput obiectare periclo,
73.8  Quo foret huic propria morte

(Finis laus Deo) 80. epitaphium Marci Maruli per Franciscum Natalem
80.1  Irrita res mors est: non sunt obnoxia morti
80.2  Corpora, si semper uiuere posse datur.

GEORGII BENIGNI SALVIATI OR. MI. ORATIO FVNEBRIS HABITA PRO MAGNIFICO ET GENEROSO SENATORE IVNIO GEOR. PATRITIO RHAG. IN AEDE DIVI FRANCISCI. XIII. CAL. MARTIAS. MCCCCLXXXXVIIII. Admirabili divinae artis opificio si diligenter animo revolvere voluerimus, ipsum hominem esse conditum inveniemus, Rector excelse, P. optimi senatoresque amplis., cui parens

adeamus suo tempore aedes ibique ambroscia divinae visionis et nectare dulcissimo illius fruitionis potiri per cuncta saecula saeculorum valeamus. Dixi. Francisi Gal. Rha. Pierii Epi. In Iun. Georg.
Altera pars terras Iuni, pars altera caeli
Nobilior summi regna superna tenet.
Plurima patritium decorant quem facta nec urbi

legentium animis satis aperte infundere curaui. Quicquid prisci illi gręci latinique theologi quicquid et iuniores, presertim Thomas ille angelicus sum Alexandro et Bonauentura seraphico: hi enim in docendo conueniunt: Et Ioannes sublimis dunsiensis studii Oxoniensis doctor unicus cum Francisco Landulfoque et cęteris imitatoribus, Et solennis Henricis Gandauensis cum Godfredo de fontibus. Tres nanque precipue iuniorum theologorum docendi uię: Quicuqid inquam hac in re ab his omnibus egregie dictum hic reperies, pleraque ab aliis intacta tractauimus, modos nouos: nouasque

beatitudine: peccato et malorum infoelicitate, Locutionibus et illuminationibus Nec non et de ipsorum ęuo simul ac loco et delationibus. Atque hierarchiis ordinibus et presidentia siue superioritate: Et hic Thomma, ille Henricum, alius Scotum, nonnulli Ariminensem illum Gregorium, pars Landulfum Franciscum et alii alios inducebant auctores: Quibus facere satis per nostri exilitate ingenii curauimus. Aderant certo et duo in humanis atque diuinis rebus eruditissimi uiri: Antonius Victorius Fauentinus meus et Franciscus Argillagues de Valenti, phisici huius ciuitatis qui etiam patritios

ille Henricum, alius Scotum, nonnulli Ariminensem illum Gregorium, pars Landulfum Franciscum et alii alios inducebant auctores: Quibus facere satis per nostri exilitate ingenii curauimus. Aderant certo et duo in humanis atque diuinis rebus eruditissimi uiri: Antonius Victorius Fauentinus meus et Franciscus Argillagues de Valenti, phisici huius ciuitatis qui etiam patritios iuuenes ad disputandum hortabantur. Et ne inquam et inquit sępius interponerentur, ita hoc opus, ac si sermo a

uisusque audire tonantem,
14  Dulceque quod Christi manat ab ore melos. Iacobus Bonus Hieronymo And. S. Franciscum Mariam filium meum statim ab ipso paschalis solennitatis aduentu solicitaram, qua te praeceptorem suum nactus aliquo munusculo prosequeretur. quod nescio quibus ex causis ab illo neglectum sit. Verum scio quod pluribus antea

pręmii aliquid a Deo expectant, ita idem et illi sibi sperent, qui eam publicandam curant. Ista, quę nunc mitto archetypa nostra, postquam impręssorum typis exscripta fuerint, nobis restitue, simul etiam aliquot exemplaria Euangelistarii nostri ad me mitte meque Francisco Lucensi nostro, cui ipsum Euangelistarium iampridem dono misi quique plus etiam remisit, ne ingratus uideretur, plurimum commenda! Vale, et cum ista impręssa fuerint, alia expecta! VIII. Kalendas

Pręsules eqs.: cf. Per. 12,52? 42. A 83v/3, ubi Mutinę ad Sanctum Franciscum; cf. CIL XIV 3797 MVTINAE HIC LOCVS VTI MACERIA CLV- SVS EST AD RELIGIONEM SEPVL- TVRAE LOLLIARVM ATTICILIAE FI- LIAE ET STACTES VXORIS.

est, ut litterarum nostrarum praedicatione et testimonio non indigeat. His igitur virtutibus et obsequiis tuis inducti imperpetuum nostrae erga te benevolentiae incrementum ex speciali gratia nostra et de regiae nostrae potestatis plenitudine tibi ac per te Mathiae, fratri tuo carnali, necnon Francisco et Alexio filiis eiusdem Mathiae, et eorum haeredibus et posteritatibus universis ad arma familiae vestrae avita, quae in scuto coelestini coloris hominem armatum ab hostibus insecutum in cymbam transfretatoriam compulsum et in navicula ipsa concitatissimo cursu in aliam fluminis ripam

and he doesn’t get any from the Fuggers in spite of the King having instructed them to lend him some. If he does not receive money soon, he will be compelled to sell everything he has and crawl back to Hungary in shame with barely one servant. – 4. He, too, deems the diplomatic mission to France mentioned by King Louis quite useful, but he cannot travel there without money. Sacra Regia Maiestas, Domine, Domine mihi Gratiosissime. Post humillimam servitutis meae commendationem. [1.] XXVIII huius mensis Augusti venit Sanctissimus

might have reached Rome in the second half of May. 7  Brodarics and Marsupino were heard at a consistory session on 4 September. See Magyarországi pápai követek jelentései 1524–1526. Budapest, 2001. 8  Unfortunately, we have no more letters addressed to King Louis from Rome. 9  Francesco Marsupino, a cleric of Humanist knowledge, a doctor of both laws, one time secretary of Archbishop Bakócz, stayed in Rome from 1518 as a permanent Hungarian envoy. After 1526 he represented Szapolyai in the papal court. István Brodarics and Ferenc Frangepán both considered him a close

was one of the most important financial institutions of the era that gave credits. They had several branches in Hungary too. More on their activities: Richard Ehrenberg, Das Zeitalter der Fugger. Geldkapital und Creditverkerhr im 16. Jahrhundert, Jena, 1963. 14  Brodarics’ planned legation in France did not happen. 15  In the first part of the letter Brodarics says August is the current month, yet the date at the end of the letter is 1 September. This highlights the nature of diplomatic letters: they are summaries, and writing them often took several days as suspected here.

together with two others addresses to the Pope dated in Vilnius on 22 October. The accompanying letter to Brodarics was probably written around 22 October too. 3  Another manuscript: BCzart TN 35. 378–379. According to the version kept in the Naruszewicz Collection, this letter was intended to Francesco Marsupino, which cannot be excluded, since the earliest known manuscript of it is known only from a 16th-century copy kept in Kórnik. This is what I used. Its address says the letter is to the Hungarian King’s envoy at the Holy Seat (oratori regis Hungariae apud Sedem Apostolicam).

5  Erazm Ciołek (1474–1522), Bishop of Płock, died as an envoy of Sigismund in Rome on 9 September 1522. More on his life: Henryk Folwarski, Erazm Ciołek biskup i dyplomata, Warszawa, 1935. 6  Hungarian King Louis II was the cousin of Sigismund. 7  Without doubt this is a reference to Francesco Marsupino. 8  Pope Hadrian VI. meritissimum, quem nos Suae Sanctitati praesentamus. 9 Nam nos alium nequamquam admittere volumus neque possemus contra iura nostra et statuta regni nostri, quae infringi regnicolae nostri nullo modo

that Sigismund advised his cousin to consider signing peace or at least armistice with the Turks, since he is left on his own by Christian rulers. Brodarics feels Sigismund could not have given better or more beneficial advice, since he has been working on obtaining aid to Hungary sideby-side with Francesco Marsupino, and with the envoy of Archduke Ferdinand, for a whole year now, and received nothing but empty promises. Neither the Holy Seat nor other rulers can be counted upon, so Hungary and Poland themselves have to reach agreement with the Turks.

dies et noctes sollicitando aliquod subsidium pro nepote Maiestatis Vestrae, promissa sunt mihi maria et montes, 5 declarati cardinales in Hungariam mittendi, multi menses in his consultationibus et legatorum expeditionibus frustra consumpti, actum non solum per me et collegam meum Franciscum Marsupinum, 6 sed etiam per oratorem serenissimi principis Ferdinandi 7 diligentissime atque acerrime toto isto tempore maximo labore et 3  Cardinal Francesco Soderini, Bishop of Volterra, was arrested on 27 April 1523 for encouraging the French King to

consultationibus et legatorum expeditionibus frustra consumpti, actum non solum per me et collegam meum Franciscum Marsupinum, 6 sed etiam per oratorem serenissimi principis Ferdinandi 7 diligentissime atque acerrime toto isto tempore maximo labore et 3  Cardinal Francesco Soderini, Bishop of Volterra, was arrested on 27 April 1523 for encouraging the French King to occupy Sicily. Soderini was locked up in the Saint Angel Castle and a legal procedure started. Only the death of Hadrian VI brought it to an end. He was released after 14 September 1523,

Castle and a legal procedure started. Only the death of Hadrian VI brought it to an end. He was released after 14 September 1523, what’s more, he was allowed to participate in the conclave. More on his life: K. J. P. Lowe, Church and Politics in Renaissance Italy. The Life and Career of Cardinal Francesco Sodarini (1453–1524), Cambridge, 1993. (Cambridge Studies in Italian History and Culture) 4  Pope Leo X (1513–1521) 5  glorians maria montisque polliceri coepit: Sallustius: Cat. 23, 3 , 4 . Only Sallustius uses this combination of words in classical literature.

Sodarini (1453–1524), Cambridge, 1993. (Cambridge Studies in Italian History and Culture) 4  Pope Leo X (1513–1521) 5  glorians maria montisque polliceri coepit: Sallustius: Cat. 23, 3 , 4 . Only Sallustius uses this combination of words in classical literature. 6  Francesco Marsupino, one-time Secretary of Archbishop Bakócz, stayed in Rome from 1518 as a permanent Hungarian envoy. 7  Starting with 7 February 1523, Ferdinand had two envoys in Rome, Pedro de Cordoba (Pedro Salamanca) and Girolamo Balbi. Pedro de Cordoba left Rome at the end of April, while

not succeed in capturing it. On hearing about the approaching rescue army they had to retreat. 3  See the previous letter. 4 Louis II, Hungarian King (1516–1526). 5  I have found no data about the identity of the Milan envoy. 6  Duke Charles de Bourbon, an eminent commander in chief of Francis I fell out with the French ruler in 1522 as a result of inheritance issue, deserted him and sided with Charles V. France was attacked from three directions under his leadership at the end of 1522: The English landed in Picardia, a Spanish army besieged Bayonne, a German mercenary army

4 Louis II, Hungarian King (1516–1526). 5  I have found no data about the identity of the Milan envoy. 6  Duke Charles de Bourbon, an eminent commander in chief of Francis I fell out with the French ruler in 1522 as a result of inheritance issue, deserted him and sided with Charles V. France was attacked from three directions under his leadership at the end of 1522: The English landed in Picardia, a Spanish army besieged Bayonne, a German mercenary army intruded into Champagne under the leadership of Wilhelm von Fürstenberg. See Rázsó Gyula, A lovagkor csatái, Budapest,

due, and the 200 forints that Lászai owed them according to his will. – 2. He asks Várdai to send also the 16 forints that Kálnai borrowed for the journey home and for which Brodarics vouched. – 3. There is still no Pope; the French are stationed at Milan; the Emperor is about to intrude in France from Navarra. – 4. Kálnai is brought into his attention again. Kálnai’s loyalty and knowledge make him worthy of becoming Archdean of Telegd. Reverendissime Domine, Domine mihi Colendissime. [1.] Iam binas dedi litteras 3 ad Dominationem

ut sententia ferretur, sicut latius poterit haec idem Emericus referre. Eiusdem Vestrae Reverendissimae Dominationis perpetuus servitor et capellanus Stephanus Brodarych orator

3 Cardinals mentioned. Even though Clement VII sent an envoy to Charles V on 8 December 1523 in connection with peace, he was not a Cardinal but one of the Pope’ Chamberlains, Bernardino della Barba. The next peace envoy Cardinal Nikolaus von Schönberg set off for his round trip through Spain, France, and England only in March 1524. Compare: Ludwig von Pastor, Geschichte der Päpste IV/2... 179. 26 István Brodarics to Sigismund I Rome, 15 December 1523 Manuscript used: BN T. 5. fol. 41r–v.

Sárkány. 18  Andreas da Burgo 19  Pope Clement VII. appointed Baron Burgio Nuncio in Hungary on 22 January 1524. The Baron returned to Hungary from Rome. Compare: Magyarországi pápai követek jelentései 1524–1526. Budapest, 2001, XCV. 10  See the previous letter to Ferdinand. 11  Francesco Marsupino ut Hannibal Cyprius 12 legationem suam exsequatur. Proderit enim fortasse nunc vel inposterum, si ille princeps de nostra voluntate fuerit factus certior. Poterit insuper omnia ad nos ex illis

Szalkai, Bishop of Eger, Chancellor. He got archbishopric of Esztergom and the attached position of High Chancellor after Szatmári’s death. 6  Novara, town in Northern Italy west of Milan. The French army, having given up on the siege of Milan, retreated this way towards France chased by the Spanish led by Marquis Pescara. Vestram intellexisse de litteris Sophii, 7 ad caesarem et serenissimum dominum 8 meum, in quibus

meo, domino Ioanni cardinali de Salviatis Regni Hungariae protectori etc., domino mihi semper observandissimo. In fact, Brodarics could leave for Rome in February 1525 only. Giovanni Marsupino, brother of Francesco Marsupino who worked as an administrator in Rome from 1518. He worked as an emissary of Szapolyai in Rome in the 1530s. See also the notes for the letter by Brodarics on 1 September 1522. 8  In theory, the bishopric of Pécs became vacant in 1522 when György Szatmári became Archbishop

Rwchy, and should the King have any claims regarding the estate in question, transfer those to the Révay brothers. Sacra Regia Maiestas et Domine, Domine Gratiosissime. Supplicatur Maiestati Vestrae in personis fidelium eiusdem egregiorum Stephani et Francisti de Rewa 2 in eo humillime, quatenus dignetur Maiestas Vestra illi fassioni et perpetuae venditioni, quam nobilis Ambrosius Rwchy de Bodogazzonzakaya super totali portione sua possessionaria in eadem possessione Bodogazzonzakaya habita 3  Clement VII wanted

illi fassioni et perpetuae venditioni, quam nobilis Ambrosius Rwchy de Bodogazzonzakaya super totali portione sua possessionaria in eadem possessione Bodogazzonzakaya habita 3  Clement VII wanted to commission Cardinal Salviati (1490–1553) to create peace between Charles V and Francis I as a legate in Lombardy. The Pope finally appointed the Cardinal as Legate after the French defeat (24 February 1525), in a very different situation, only on 5 May 1525. On Salviati’s activities as legate see Brodarics’ letters to Sigismund I on 17 May 1525 and to Salviati on 20 May

and Palatine’s Secretary Ferenc Révay regarding their trial against Ferenc Szántói Botka. Sacra Regia Maiestas, Domine Gratiosissime. Supplicatur Maiestati Vestrae in personis fidelium eiusdem egregiorum Stephani Theryek de Zenthersebeth 3 et Francisci de Rewa 4 secretarii palatinalis in eo, uti dignetur Maiestas Vestra ex innata sua clementia illas duas partes iudiciarias oneris et gravaminis sententiae, in quo nobilis Franciscus Bothka de Zantho per omissionem iuramenti sui in praesenti termino celebrationis idiciorum contra

Maiestati Vestrae in personis fidelium eiusdem egregiorum Stephani Theryek de Zenthersebeth 3 et Francisci de Rewa 4 secretarii palatinalis in eo, uti dignetur Maiestas Vestra ex innata sua clementia illas duas partes iudiciarias oneris et gravaminis sententiae, in quo nobilis Franciscus Bothka de Zantho per omissionem iuramenti sui in praesenti termino celebrationis idiciorum contra nobilem dominam Margaretham, relictam quondam Francisci similiter Bothka de dicta Zantho coram personali praesentia Maiestatis Vestrae convictus exstitit et aggravatus, dictis supplicantibus

in eo, uti dignetur Maiestas Vestra ex innata sua clementia illas duas partes iudiciarias oneris et gravaminis sententiae, in quo nobilis Franciscus Bothka de Zantho per omissionem iuramenti sui in praesenti termino celebrationis idiciorum contra nobilem dominam Margaretham, relictam quondam Francisci similiter Bothka de dicta Zantho coram personali praesentia Maiestatis Vestrae convictus exstitit et aggravatus, dictis supplicantibus pro fidelibus servitiis eorundem conferre gratiose. Concessit Maiestas Regia in profesto cathedrae Sancti Petri Apostoli 1525. Stephanus

Datum Cracoviae feria quarta post Palmas. 42 Sigismund I to István Brodarics Cracow, [April 1525]1 Manuscript used: BJ 6556 fol. 16r–v. 1. He has learnt that the Observant Franciscans in Rome are trying to procure monasteries of the Conventuals in Bohemia and Poland, and it seems as if this was the intention of Sigismund too. – 2. He requests Brodarics to take steps against this, because this is exactly the opposite of what Sigismund wants who regards Conventuals

Knights’ defeat. 3  10 April 1525. 1  Date uncertain. Brodarics says in his letter on 17 May that he received several letters but we cannot be sure that he refers to these two. 1  An [1.] Intelleximus fratres Sancti Francisci de observantia id agere, ut loca conventualium in regno nostro et Bohemiae sibi a Sanctissimo Domino Nostro impetrarent, quasi haec sit voluntas nostra, ut ea illi potius haberent. [2.] Postulamus a te, obstes, quominus id perficere valeant. Tantum enim abest, ut haec voluntas

he has; it is also said that the Turks will not attack Hungary this year but this is consolation only inasmuch as it gives some respite. – 8. If there is a need for intervention regarding the Duchy of Bari, he asks Sigismund to let him know; if he happens to be away from Rome, his fellow envoy Francesco Marsupino or Cardinal Lorenzo Pucci will forward letters addressed to him. Turri or Marcus de Torre, Franciscan monk born in Venice, Polish provincial. Taught theology at the Cracow University in 1519. He was confessor of Bona Sforza, so he had excellent relationship with the

some respite. – 8. If there is a need for intervention regarding the Duchy of Bari, he asks Sigismund to let him know; if he happens to be away from Rome, his fellow envoy Francesco Marsupino or Cardinal Lorenzo Pucci will forward letters addressed to him. Turri or Marcus de Torre, Franciscan monk born in Venice, Polish provincial. Taught theology at the Cracow University in 1519. He was confessor of Bona Sforza, so he had excellent relationship with the Polish court. See also AT V. 242., 253.; AT VI. 268., 306.; AT VII. 63., 83., and Fraknói Vilmos, Magyarországi pápai

Krzycki, Bishop of Przemiśl. Brodarics uses cipher in several letters, which is only partially deciphered so far. 18  Brodarics visited the French King imprisoned by Charles V after the battle of Pavia (24 February 1525) in the town of Pizzighettone. Unfortunately, he misjudged Francis’ “noble heart”: he would recall this encounter in his report on the Battle of Mohács written 2 years later, and reproach the French ruler for promising help to Hungary against the Turks, something he did not keep. (“[...] regi Gallorum et illud in memoriam reducit [sc. Louis II],

to the Duchy of Bari before. (More on the case of the Duchy of Bari: AT, VIII. 295–379.) 17  16  Andrzej faciat me certiorem. Litterae Vestrae Maiestatis etiam si interim discederem per collegam meum, dominum Franciscum Marsupinum, qui hic erit, vel etiam per reverendissimum dominum cardinalem Sanctorum Quattuor fideliter ad me mittentur. Me et servitia mea in gratiam Vestrae Maiestatis rursus humillime commendo. Romae 17. Maii 1525. Eiusdem Vestrae Sacratissimae Maiestatis minimus servulus

Dantiscus. – 2. He does not travel to the Emperor in Spain. He himself does not know the reason; the Pope says that the relevant letter from King Louis arrived late. He would have been happy to serve the cause of peace among Christian rulers there too, and would have worked hard on setting King Francis free as instructed by King Louis. Such a mission would have been useful for the Polish and the Hungarian causes alike, because the prestige of the two Kings who carry the burden of war against Turkey by themselves could have helped reconciliation more than anybody else’s. – 3. The Pope

may write after the College of Cardinals, his intention is the same. Brodarics wishes King Louis followed Sigismund’s example in the matter of armistice with the Turks because if he does not do this in the hope of some support, the country’s fall is to be feared. – 5. He has no news on King Francis being taken to Spain. Hope for peace has not evaporated completely, but has diminished considerably. Janissaries in Constantinople rose demanding higher pay. Several houses were ransacked, that of Pasha Ibrahim among them. The Sultan suppressed the revolt with great difficulties and had to

has not evaporated completely, but has diminished considerably. Janissaries in Constantinople rose demanding higher pay. Several houses were ransacked, that of Pasha Ibrahim among them. The Sultan suppressed the revolt with great difficulties and had to fulfil the demands of the soldiers. King Francis is said to have arrived in Barcelona on 17 June. 5 Serenissime Princeps et Domine, Domine mihi Clementissime. Post mei et servitiorum meorum in gratiam Vestrae Maiestatis humillimam commendationem. [1.] Accepi nudius tertius

apud eos, ubi id faciendum videbatur, loqui et clamare, neque hinc scribere. Deus det suae maiestati et dominis meis suae maiestatis consiliariis talem mentem, ne illud nobilissimum ac potentissimum regnum sub spe nescio quarum expeditionum amittant. [5.] Novi nihil est, nisi quod de regis Franciae in Hispaniam adventu nihil adhuc habemus, neque scimus, quid speremus aut quid desperemus. Nuper, quod Vestrae Maiestati scripseram, in maximam spem pacis erecti eramus, quae non est illa quidem adhuc penitus sublata sed certe non parum diminuta. Venerunt nova de Constantinopoli, quae

According to Władisław Pociecha (Władisław Pociecha, Królowa Bona... 545.), this letter has a replica in the Czartoryski Library, on page 62 of manuscript 3645. However, in the catalogue of manuscripts in the Czartoryski Library the item with this number contains accounts of a Conventual Franciscan monastery from the 18th century. 3  Bona Sforza also asked Dantiscus in his letter dated 5 July to make moves with the Emperor in connection to the issue of the Duchy of Bari, and to utilise Brodarics’ help. Compare: AT VII. 297–298.

Vale! Spalati, pridie Nonas Apriles, anno Domini MDVII. Marcus Marulus Tuus Reuerendo pręsbitero Francisco Lucensi meo nomine gratias age! Octo codices opusculi nostri Te curante impressi mihi dono misit, implens illud in Ecclesiaste dictum: Da partes septem necnon et octo. Det ei Deus peracto uitę huius tempore, quod septenario numero censetur, ad ogdoadem

* A keziratban: tollerantia. ' U. 0. claementia. virtutum in gubernanda re publica defuit prudentia. Quae vero liberalitas illius fuerit tot largitiones in egenos docent. Nam Francissenis et Dominicenis annuas pecunias et aureas vestes ad Sacerdotes ornandos et festorum pompas obtulit: multo etiam plura semotis arbitris mercantium familiis dedit, ostentationis et aurae popularis contemptor in sororis etiam filia collocanda quadrantem dotis dono supplevit, multorum

Opus Aureum. M. Io. Policarpi Seueritani Sibenicensis Dalmate predicatorii Ad illustrem Guidobaldum Ruerium Castri Duranti comitem inuictissimi Vrbini et Sorre Ducis Francisci Marie filium Solimaidos Libri tres. + Lucas Maurocenus Sibenicensis Dalmata Ordinis Praedicatorum Reverendo Domino Hieronymo Sacrato Nobilissimo Patricio Ferrariensi, utriusque

atria sacra coluntur. 20 Ma. Io. Policarpus Seueritanus Sibenicensis Dalmata predicatorus Illustri principi Guidobaldo Ruerio, Castriduranti Comiti inuictissimi, Vrbini et Sorre Ducis, Francisci ma. filio. S. P. D. Potus tyro Vir grauis Edito hoc opusculo, mi princeps, sepius conueni Egregium Virum, prudentia et omni probitate perspicuum Petrum Tyronum

quoque apud lectorem haberet, qamuis olim in molli incude pressa fuit cuiusdam Barbule agnomine, non Policarpi, nunc grauiori ere emissam tibi mi princeps, quod et ego concupiebam dicari uoluit, nec ab re tibi est pater illustrissimus Laus ducis Urbini. Dux Franciscus Maria in maximis et belli et pacis tempore negociis exercitatus, quem ueluti alterum Martem hostes exhorrent, et nunc belli et pacis arbitrium et moderatorem uniuersa Italia habet et reueretur, praecipue Adrianus VI. sanctissimus Pon. Max. cum R. pub. Florentina hylari animo

mundum seruat et ipse deus
b5.3  Hoc opus assidue Policarpi nobile carmen
b5.4  In quo tu, lector, discere multa potes. Ad inuidum. Io. Francisci Cartharii Forisemproniensis Policarpi discipuli Carmen.
b6.1  Si tu non mordi pro scriptis, inuide, queris
b6.2  Hinc abs te intactus nunc Policarpus eat
b6.3  Error si quis erit, Policarpo nec tribuatur

pro cui deceptio paradisi pro descriptio consiliis quid consilii, nautra pauonis pro natura. Errores ex secundo, inuocat stetu a fletu, uxores conditio uxoris
Impressum Venetiis per Ioannem
Franciscum et fratrem eius filios
quondam Georgii de Rusconi
bus. Anno Domini M. D.
XXII. Die V. Augusti.
Regnante Inclito Prin
cipe Antonio Gri
mano Duce

Jacobus Bannicius a Caesareis secretis Stephano Ponchierio Reverendissimo Episcopo Parisiensi salutem. Ludovicus Helianus, qui a Christianissimo Francorum Rege vestro hic apud invictissimum Caesarem nostrum oratorem agit, habuit orationem de Caesare, proceribus Germanisque omnibus adversus Venetianos ac Turcas concitandis, deque factiosis quibusdam concilium ac sanctissimam Principum confederationem interrumpere conantibus comprimendis. Non

s. 44 (Google Books). 16. Fervier. 1512. stile de France Serenissima Madama. Humillima comendatio: superioribus diebus scripsi Serenitati Vestrae proxime preteritis diebus, quae tunc occurrebant: in presentiarum nil aliud scribendum

est ad Catholicum Regem, vere ego nescio, quo ad responsa que attulit nihil simile videtur injunctum fuisse sibi, cum idem Secretarius retulerit nobis Catholicum Regem laudare confederationem Caesaris cum Serenissimo Rege Anglie et hortari ut quanto citius communicato consilio rumpatur in Francia, ex quibus constat nullatenus fuisse sibi suasas indutias persertim particulares: ulterius indutie iste Oratori Urreae, quando eas per me intellexit, cum eas antea semper et negaret et improbaret, qui eundem Secretarium ad Catholicum Regem expediverat, adeo sunt vise importune et acerbe,

rebus eorum. Cardinales Sancti Crucis et Sancti Severini, qui Pisis honeste detinebantur progrediuntur Romam cum tanta faustu, ac si essent nedum Cardinales sed Semi Pape: coopertum est ex litteris eorum interceptis quales practicas faciunt pro Rege Francie solicitando ut mittatur Ordo Sancti Michaelis Domino Juliano de Medicis fratri Pontificis, sed credo cum fuerint in statu Ecclesiae deponent vella faustus eorum, verum est quod res est eis cum Pontifice nimis miti et benigno. Res status Mediolani sunt in maximo

Idem Pontifex practicat ut fiat liga inter eum, Ducem Mediolani, Florentinos et Helvetios, et policetur Helvetiis pensionem ad aliquod tempus per Florentinos solvendam. Scriptum est mihi ab aliquo quod idem sanctissimus Dominus noster destinat Legatum suum, ad Franciam et Angliam etiam. Reverendissimum Dominum Archiepiscopum Gnesnensem Polonum, qui est Rome Orator ejusdem Regis Polonie. Preparabatur Romae Julianus frater Pontificis ad eundum ad Regnum Neapolitanum ad capiendam in conjugem filiam condam Joannis

1712, s. 50 (Google Books). [21. Fevrier. 1512. stile de France.] Serenissima Madama. Humillima commendatio: Quod servitus mea sit grata Serenitati Vestrae sicut ipsa per litteras suas nuper ad me datas, testari dignata est, quod semper desideravi, et omni

practicas suas, fuerunt omnino repulsi et nescio si ad Dietam admittentur. Scripsit Reverendissimus Dominus Cardinalis de Lucemburg ad sanctissimum Dominum nostrum multum deprecatorias, rogans et obsecrans reconciliationem Regis Francorum cum Sanctitate sua rejiciens omnem culpam preteritorum in Consilium, et multis persuadet ut Regi petenti veniam parcat, si non vult Regi, Delphino saltem successori et Regine que flens precatur veniam.

s. 58 (Google Books). 2. Mars. 1512. stile de France. Serenissima Madama. Humillima commendatio: hodie venerunt litterae ex Verona ab Episcopo Tridentino et ex Inspruk ab Oratoribus Hispanis videlicet Urrea et Comite Carriati qui est Orator

nova Hungaros fecisse indutias cum Turcis et nomine eorum ac Caesaris cum eis contraxisse, ad quantum autem tempus vel quomodo non scribit, cum aliud intellexero scribam. Debet etiam S. V. intellexisse de indutiis initis inter Christianissimum Regem Francie et Catholicum Regem Arragonum quae rogo Deum omnipotentem sint faelices et fauste ambabus Majestatibus et omnibus aliis Christianam Religionem profitentur: qualem autem fructum afferent rebus Caesaree Majestatis et suorum Serenissimorum filiorum non post multos hos dies

intelliget nec ego scirem quid ulterius scribere. Cardinales Sancti Crucis et de Sancto Severino qui alias per faelicis recordationis Julium fuerant privati omni dignitate et Beneficiis scripserunt et Pilis ad Caesarem quod, audito obitu Julii, navigaverunt ex Francia in Italiam, ut juxta statuta Concilii Constansiensis et Basiliensis uniretur Electio * *Les Cardinaux qui adheroient au Concile de Pise avoient dessein de faire un Pape de leur parti, mais ils furent prevenus par ceux qui estoient a Rome.

et jam undequaque exciebantur partes Gallorum, et nisi subito ipse Illustrissimus Dominus Vicerex mutasset consilium et deliberasset permanere in defensione Ducatus Mediolani, et venissent nova a Caesare quibus declarabat se et Regem Anglie, nolle servare indutias factas inter Regem Arragonum et Franciae, item nova a Pontifice quod volebat facere omnia pro defensione status Mediolani et jam Helvetii etiam descendebant, profecto jam actum esset de statu Mediolani et forte de majori parte Italiae, quam Galli cum Venetis diviserunt ad invicem, sed, Deo ita volente, res fuerunt sedate: Dux

taille douce. v. 2: Foppens, 1712, s. 31 (Google Books). Serenissima [3. Fevrier 1512. stile de France.] Madama. Humillima commendatio. Hiis diebus accepi litteras Serenitatis Vestrae quas in responsum aliarum mearum placuit mihi scribere, et cum eis accepi litteras Dominorum de Rogendorf et Dum Beltrami de Gavara quas scribunt ad

idem homo in partibus inferioribus estate preterita, et ego ob illos respectus quos scribit Serenitas Vestra semper suadebam ut susciperetur: Majestas Caesarea semper renuit dubitans in eo offendere Catholicum Regem, unde (credo) ipsa videns hanc adversitatem fortune, dedit secundo genitum Regi Franciae et est in Francia, postea Caesar consensit quod Dominus Gurcensis daret sibi salvum conductum ut iret ad manendum in Burgundia, quod tamen non credo ipsam facturam; rogabam ego Caesarem tunc quod illos filios posuisset cum Serenissimo Principe et filias cum Serenitate Vestra vel

inferioribus estate preterita, et ego ob illos respectus quos scribit Serenitas Vestra semper suadebam ut susciperetur: Majestas Caesarea semper renuit dubitans in eo offendere Catholicum Regem, unde (credo) ipsa videns hanc adversitatem fortune, dedit secundo genitum Regi Franciae et est in Francia, postea Caesar consensit quod Dominus Gurcensis daret sibi salvum conductum ut iret ad manendum in Burgundia, quod tamen non credo ipsam facturam; rogabam ego Caesarem tunc quod illos filios posuisset cum Serenissimo Principe et filias cum Serenitate Vestra vel Serenissimis Dominabus,

apud latinos poetas reperiri non memini. Sed de huiusmodi plura uiderint doctiores.

Me uero cum primis, Ioannes Baptista, recreat quoddam ueluti omen huiusce impressionis beneque sperare facit de rege Francorum bellum hoc, quo Romana res concussa penitus fuit, quae deuictis hostibus postea totius orbis imperium consecuta est. Sed utinam quicquid iacturae factum est boni consuleretur, ut publico saltem commodo cederet! Noui Christianissimorum regum mores: nunquam putauisse

depuis 1504. jusques et compris 1514. Divisees en IV. Tomes et enrichies de Portraits en taille douce. v. 2: Foppens, 1712, s. 235 (Google Books). 17. Janvier. 1514. stile de France. Serenissima Madama. Humillima commendatio, licet nunquam fuerit tanta facilitas, vel totaliter humiliandi Venetos, vel eos saltem ad debitas conditiones pacis compelendi, sicuti nunc est, nihilominus ita volente Beatitudine Pontificis

rem hanc curat. Galli damnato et reprobato Conciliabulo Pisano et omnibus in eo actis et inde secutis, adheserunt Concilio Lateranensi quos Pontifex cum rejicere non potest, quandoquidem Ecclesia nunquam redeunti claudit gremium, benigne complexus est eos, et quum in mandato Regis Francie super hujusmodi adhesione taxabatur Caesar, Comes Carpensis protestatus est in Concilio contra eandem taxationem, cujus protestationis copia hiis annectitur. Serenissimus Rex Portugalie auxit regnum suum in Africa, potitus est Marochio, et aliquibus locis insignibus

MARVLI SPALATENSIS EVANGELISTARIVM. Iesus Christus. Venerabili Presbytero Francisco Lucensi Cantori ecclesiae Venetae sancti Marci. M. Marulus. S. P. D. Librum, quem de imitatione Christi ędidi, Tibi mittere pollicitus fueram, et certe misissem, sed is mihi (ut nosti) ab illo fuit interceptus, cui reluctari non

uero tactus animam perimet. Pecunię quoque crebra contrectatio animum ad auaritiam stimulat. Quamcunque enim rem tangere delectat, eius largius copiosius-que potiundę auiditas crescit. Prudens itaque constitutio Seraphici Francisci fuit, qua cauetur, ne monachi paupertatem professi nummos contingant, sed illam elemosinam, quę pecunia constat, secularium ministrorum manibus colligant. ęra igitur quę necessitas emendicare compellit, periculum tangere

Sic egerunt inter summos pontifices | Syluester, Gregorius, Leo | et Cęlestinus; inter episcopos Martinus, Nicolaus, Ambrosius et Augustinus; inter abbates Antonius, Hilarion, Hieronymus et Benedictus; inter monachos Dominicus, Vincentius, Franciscus et Bernardinus; inter eremitas Paulus Thebeus, Honophrius, Arsenius, Archebius et Theonas; inter uirgines Maria Virgo simul et Mater. Ipsum enim genuit Saluatorem, quem sicut de Spiritu Sancto concepit, ita

patrem duce Matthia nuper haud magno deuictum negotio ludibrio habuissent, quemque per se etiam, regno Hungariae hostibus undique exposito, haud idoneum censerent. Sane occurrebat animis Maximilianum post soceri sui Caroli, Belgarum ducis, mortem, quem satis constat nunquam bello Francorum regi cessisse, bonam Belgicae Galliae partem, quae sub ipsius Caroli imperio fuerat, parui spatio temporis ac ferme sine certamine amisisse, neque unquam cum praefectis Francorum regis parem in acie fuisse.

soceri sui Caroli, Belgarum ducis, mortem, quem satis constat nunquam bello Francorum regi cessisse, bonam Belgicae Galliae partem, quae sub ipsius Caroli imperio fuerat, parui spatio temporis ac ferme sine certamine amisisse, neque unquam cum praefectis Francorum regis parem in acie fuisse. Alberthi quoque legatio supprimitur. Alberthi legatio eadem fere, quae fratris fuit. Qui quamquam uirtutis suae fama non paruam procerum partem cum tota pene humilioris fortunae nobilitate ad

esset, a regina pecunia corruptum, quando uir ille aetate sua religiosissimus sit habitus, tum dolis ac astu Iani Boëmi, Varadinensium praesulis, cuius rei conscientia et pudore, ut sunt plerique alienae maligni interpretes mentis, sese praesulatu abdicasse fertur, ordinisque diui Francisci habitum sumpsisse, perinde ac timuisset, ne regnum Hungariae non sine suo periculo Vuladislauus retinere non posset, propterea quod ad ultimum prope discrimen Vuladislauo rege declarato regnum deductum esse uisum est, hostibus undique in Hungaros ingruentibus. Qui quidem tunc in

maxima curarum parte eos liberabis, et te a pestifero contagio reddes conseruatum. Laeto animo haec a rege oratio accepta: itaque quum meritas Iano egisset gratias, affirmauit se eius consilium secuturum. Ianus D. Francisci ordinem amplexus Vuladislauo Volphangum quendam pro praesulatu commendat; rex, illum uerbis suis necquidquam mouens, aegre tandem annuit. Caeterum, quoniam decreuerat Ianus, regno a Vuladislauo inito, extemplo praesulatu abire, reliquum uitae in ordine diui

Francisci ordinem amplexus Vuladislauo Volphangum quendam pro praesulatu commendat; rex, illum uerbis suis necquidquam mouens, aegre tandem annuit. Caeterum, quoniam decreuerat Ianus, regno a Vuladislauo inito, extemplo praesulatu abire, reliquum uitae in ordine diui Francisci acturus, quod quidem eum fecisse supra demonstrauimus, orat supplex regem, ut in eius locum Volphangum quendam sacerdotem subrogaret, qui sane apud Ianum primum amicitiae locum obtinebat. Verum rex diu uoluntati eius aduersatus ― erat enim molestum regi

ut plaerique uestrum experientia ipsa nostis, gens nostra pari numero cum Hungaris conflixit, nunquam ferme inferior extitit. Quod profecto cum saepe alias, tum hoc ipso Austriano bello declaratum est, quum dux Saxonum parentis mei auspiciis aduersus Hungaros militans Franciscum Aragonium, Matthiae Chugniadis uxoris fratrem, ac iusti exercitus ex fortissimisque Hungarorum conscripti ducem, pro moenibus Nouae Vrbis parua manu fugauit omnibusque exuit impedimentis. Itaque si eo tempore, quo Hungari Austriae arma intulere, pater meus uel exigua manu illis obuiam

haberem, nec huius expeditionis necessitas nobis esset imposita. Neque enim arma in Hungaros mouissem, ni ab eis iniuria, et ea insigni, et saepius fuissem lacessitus. Verum me tunc in Morinis agente, maximisque, ut scitis, negotiis implicito, ubi scilicet bellum cum rege Francorum gerebam, pater meus aetate iam confectus, dum magis religionem ac ocium quam arma sectatur, literisque potius quam collatis signis cum hoste pugnat, regis Matthiae Chugniadis auxit uires, animumque ad bellum

Gemius Otomanus, Bazethis frater, ueneno necatus interierat. Quem Rhodiorum equitum princeps, Magnum illi magistrum uocant, Innocentio Octauo, Romano pontifici, uenditum, ut mox ostendemus, Alexander Sextus, insecutus pontifex Romanus, e custodia eductum Francorum regi Carolo Octauo inuitus tradiderat. Cuius sane interitus Christianos, Turcis praesertim conterminos, non mediocribus affecit incommodis, propterea quod Bazethes, qui antea ueluti fraenis quibusdamue compedibus uinctus continebatur, sublato fratre non secus ac fera bestia

uiribus fieret certo enim sciebat Gemium a popularibus studio, ut fit, nouarum rerum ualde desiderari - uerum etiam se bonam imperii partem eo facto Turcis adempturum. Quippe arbitrabatur Bazethem fraterno metu nullam pacis conditionem ab se dictam recusaturum, legatos ad Lodouicum, Francorum regem, Turcam petitum mittit. Gallus, nondum enim, ut arbitror, Deus propter scelera nostra a Turcis auersus erat, ne Rhodiorum animos offenderet, negat se Hungaro, quod postularet, iure praestare posse, excusans Turcam haudquaquam esse sui iuris, utpote quem Rhodii per sese

sed etiam perfidia atque humano sanguine sacerdotia apud Christianos parari, si Christiani appellandi sunt qui nihil praeter nomen habent Christianorum. Mortuo Innocentio Alexander Sextus, pontificatum pecunia adeptus, Gemium in Caroli Octaui, Francorum regis, tunc Neapolitanum regnum petentis, coactus, ut supra dictum est, permisit potestatem, dato ei prius ueneno haud quidem praesentaneo, sed quod ad occultandam facinoris inuidiam aliquot diebus mortem protraheret. Ferunt autem hunc pontificem adeo deplorata uita atque ad

Ad haec accedebat suspicio aduersus ipsos Venetos nuper exorta: audiuerat enim Bazethes eos cum Gallis pace facta nouum foedus percussisse, atque Lodouici Sfortiae odio, per quem sane stetit, ne Veneti Pisis (ea est Ethruriae urbs) potirentur, Lodouicum Genebium seu Aurelianensem, Francorum regem, in Circumpadanam Italiam accire. Etenim Turcae, quamquam Venetos contemptui habebant, Gallorum tamen, quos nondum nouerant, arma haud paruifacere. Caeterum ne, dum ipse arma in Venetorum urbeis moueret, Hungarus occasionem secutus eius consilia turbaret, cum

grossas uulgo uocant, armis militibusque instructas cum onerariis sexaginta adiungunt, Methonemque ad Crimanum proficisci iubent. Nec confisi hoc nauium ad hostem terrendum numero, a Lodouico Aurelianensi in locum demortui Caroli Octaui Francorum regis suffecto, cum quo amicitiam, ut dictum est, nuper contraxerant, precibus impetrant, ut illas circiter duodecim turritas naueis, cum quatuor triremibus ad Crimanum auxilio mitteret, quas sane Massiliae et in caeteris Narbonensis prouinciae locis Galliarum

sese receperant, efficitur, trium millium passuum interuallo iactis anchoris constiterunt, deliberaturi quid nam postero die esset agendum: neque enim Turcas ibi praeter unam noctem, ut euenit, moraturos arbitrabantur. Eodem die paulo ante solis occasum Massiliensis classis, quam a rege Francorum missam supra docuimus, se cum Veneta classe coniunxit, maximoque clamore ac plausu, laetitiae indice, ita ut Turcae quoque haud laeto animo id audirent, excaepta est. Igitur praefectis nauium, quos

apud eum nullo fere in precio erant. Ab armorum et equitandi studio prorsus abhorrebat, ac si cuiuspiam mercatoris, non autem principis filius esset, magisque meminerat se ciuem Mediolanensem esse, cuius proprium est opificio ac mercaturae, ut plaerisque Italis mos est, incumbere, quam Francisci Sforciae nepotem, qui quidem quum esset nouus homo, bellica tamen uirtute Mediolanense per adoptionem promeruit imperium, accaepta in uxorem Philippi Mariae Vicicomitis, Insubrium ducis, filia. Congressus praeterea uirorum, qui uitae integritate rerumque usu clari

Italiae, antiquo Caroli Magni instituto, quod luxus et insolentiae sacerdotalis maximum est fomentum, pontifici Romano tributarium, nec sine eius interposita auctoritate rex ibi creari solet ― tanta peruicacia in pontificem Alexandrum Sextum usus est, ut ille iniuriae impatiens Carolum Octauum, Francorum regem, id ualde cupientem, ad occupandum Neapolitanum regnum per literas adhortatus sit. Quum igitur Lodouicus Sforcia, cuius in Italia id temporis ob ingenii calliditatem longe maxima erat auctoritas, percepisset Alfonsum a suis ciuibus

calliditatem longe maxima erat auctoritas, percepisset Alfonsum a suis ciuibus odio haberi, pontifici infensum esse, ratus, ut erat, datam sibi ad oppugnandum hostem occasionem, et ipse socium se addit pontifici Neapolitanisque principibus ad euertendum Alfonsi regnum. Igitur pollicitus Francorum regi praeter ducenta millia aureorum nummum omnem suam operam se in expellendo e regno Alfonso nauaturum, persuasit ei ut in Italiam, deinde in regnum Neapolitanum cum exercitu ueniret. Qui quidem transmissis cum non mediocri manu Alpibus ubi Astam togatae Galliae oppidum

contegat splendore suo liberalitas, aut minus conspecta faciat? Galli Neapolim et decem diebus totum regnum occupant; Veneti cum Ludouico Sfortia contra Gallos societatem ineunt, sed Ludouici fraude caeduntur. At Francorum rex audita Alfonsi fuga, castra Neapolim confestim mouit, urbeque potitus est, ciuibus eam nullo Ferrandini respectu habito ultro dedentibus. Ferrandinus enim quum regni nouitate, tum hoste potentissimo urgente, nullam apud suos auctoritatem

uellet offensum uideri, neque ipsorum Venetorum fortunam efficere auctiorem. Quod ubi palam factum est, ferunt Alfonsum, ut sunt plaerique Neapolitani Hispana iactantia infecti, paucis ante quam obisset diebus Francorum regi, ad iter se in Galliam iam accingenti, cuniculum cauea inclusum ex Sicilia, queis sane quadrupedibus ea insula abundat, dono misisse, qua scilicet re significaret Gallicam stoliditatem Italico astu in insidias praecipitatam. Nec profecto, quantum in Venetorum

ex Sicilia, queis sane quadrupedibus ea insula abundat, dono misisse, qua scilicet re significaret Gallicam stoliditatem Italico astu in insidias praecipitatam. Nec profecto, quantum in Venetorum animo fuit, falsus extitit uates. Comparatis etenim ingentibus copiis Veneti Francorum regi Gallias repetenti obuiam ire, iterque eius legionibus obstruere constituunt. Peruenerat iam rex in agrum Parmensem, quum allatum est ad eum uiam, qua eundum esset, a Veneto exercitu interclusam. Rex arbitratus Venetos, utpote bello nequaquam indicto, nihil

coeptum persequi. Cui quum Veneti exercitus imperator legatorum instinctu, qui quidem patritii Veneti erant, uulgo prouiditores appellantur, respondisset, se inconsulto Veneto senatu Gallos progredi non permissurum, ira percitus, Enim uero, inquit, nec Francorum regi iter precario petendum, nec uel fortissimorum hostium, nedum mercatorum arma Francis timenda esse, immo, ut uiros decet, ferro iter aperiendum. Quo dicto aciem extemplo instrui, et signum pugnae dari iubet. Veneti

qui quidem patritii Veneti erant, uulgo prouiditores appellantur, respondisset, se inconsulto Veneto senatu Gallos progredi non permissurum, ira percitus, Enim uero, inquit, nec Francorum regi iter precario petendum, nec uel fortissimorum hostium, nedum mercatorum arma Francis timenda esse, immo, ut uiros decet, ferro iter aperiendum. Quo dicto aciem extemplo instrui, et signum pugnae dari iubet. Veneti tum suorum multitudine fręti, tum Gallorum paucitatem contemnentes,

Veneti tum suorum multitudine fręti, tum Gallorum paucitatem contemnentes, ac de uictoria per imperitiam artis bellicae fere certi, et ipsi haud inuiti cum Gallo manus conserunt, Francisco Gonzaga, duce Veneti exercitus, pro captu Italorum satis strenuo, consilium ualde improbante, et quod nullam iustam belli causam uideret, et quod suis copiis magna ex parte ex opificibus coactis parum admodum fideret. Sed quum legatis ad arma pertinaciter uocantibus resistere nequiret,

Gonzaga, duce Veneti exercitus, pro captu Italorum satis strenuo, consilium ualde improbante, et quod nullam iustam belli causam uideret, et quod suis copiis magna ex parte ex opificibus coactis parum admodum fideret. Sed quum legatis ad arma pertinaciter uocantibus resistere nequiret, aciem qua Franci transituri erant ex aduerso direxit. Statuerant autem Veneti uanis animis uictoriam sibi, ut diximus, pollicentes Gallos ab inuadenda Italia aut regis nece captiuitateue, aut magna Gallici exercitus strage deterrere, quo scilicet, submotis externis hostibus, fractisque Neapolitanorum regum

arbitrantur, causam parricidii dicere apud regem cogeretur, et conuictus sceleris e Mediolanensium imperio pelleretur, constituto in eius locum consobrino suo Lodouico Genebiorum duce, quam ciuitatem nunc Aureliensem uocant. Hic est Lodouicus, qui postea Francorum rex creatus Mediolanense imperium iure haereditario ad se spectans armis sibi uendicauit. Hoc praelio Veneti praeter famae ac tot millium hominum iacturam, licet ipsi ritu mercatorum nulla honesti habita ratione omnia utilitate metiantur, totam Galliarum nobilitatem in

imprimis, decernit expeditionem, quam dum maximo conatu parat, neruorum resolutione, quem morbum Graeca uoce paralysim uocant, subito extinctus est, sobole nulla ex sese relicta. Mos est apud Gallos, quos Francos appellant, foeminas ad regni successionem non admittere. Itaque decessoris regis sororibus praeteritis, Gallorum nobilitas Lodouicum Aureliensem longa cognatione stirpi regiae annexum in locum demortui regis sufficit. Qui quidem una cum regno, uxorem etiam ipsius regis in

prima coniuge nouo inter Christianos exemplo repudiata, apud quos sane coniugium non nisi morte alterius dirimitur. Ferunt autem Aureliensem hoc consilio tantum facinus Alexandro Sexto Romano pontifice annuente admisisse, ne scilicet a Francorum regno Armoricae ciuitates, quas gentes nunc Brithones uocant, ad imperium et ius Annae, uxoris Caroli, spectantes deficerent, si illa alium uirum sibi matrimonio adiungeret. Haec enim mulier nulla in domo paterna uirili sobole superstite Brithonum regionem hereditario iure

ui oppresso. Neque enim, ut impii arbitrantur, Deus negligit mortalia, quamquam hoc seculum seu mortalis uitae curriculum uidetur potius esse naturae quam iudicii. Itaque dum ab se pestem auertere conatur, Galliarum prius pariter et Germaniae principibus nequicquam in nouum Francorum regem solicitatis, aduersus Gallicas copias iam Alpes transgredientes atque in se aduentantes parat exercitum, propriis uiribus tandem sese postea quam externa deerant auxilia defensurus. Coacta igitur magna militum ui castra in Ligustico agro ad urbem Alexandriam ducem exercitus sui

ob segnitiem uaccae nomen indiderant, oratore Sebastiano Iustiniano, oratione quam maxime miserabili (ipsi etenim eam aeditam uidimus) detegendo clades sibi ab hostibus illatas hortati sunt regem, non suo solum nomine, quod quidem supplices infimis praecibus egerunt, sed etiam Romani pontificis, Francorumque ac Hispaniarum regum, ad Venetos auxilio iuuandos bellumque communibus uiribus aduersus hosteis gerendum. Sed quum rex ex oratione et postulatis Veneti oratoris ad concilium principum retulisset, nemini fere praeter Thomam, Strigoniensium pontificem et Romanae Ecclesiae cardinalem,

quae res opes etiam illorum uehementer attriuerat, nec ullis fere Christianorum regum auxiliis, praeterquam solo nomine ac fama Hungaricae magnitudinis adiuuabantur. Ad haec cura Italicarum rerum ipsos a Turcis auertebat. Iam enim Lodouicus Aureliensis Duodecimus, Francorum rex, Italia Circumpadana atque Mediolanensi imperio occupato, diuiserat cum Ferdinando Hispano rege, ut supra diximus, regnum Neapolitanum, eiecto inde Friderico, Alfonsi Secundi fratre. Quos sane reges uel per se graues accolas, nedum immixtos Italiae rebus

Appuliae, Barletum incolae uocant, haud memorabili praelio compulsis, regnum Galli occuparunt. Erat Hispanis dux Consaluus Adigarius, sicut pacis artibus uir insignis, ita omni bellica laude dignissimus, quem supra diximus Cephaleniam de Turcis coepisse. Qui quum uidisset Italos Francis conciliari, iamque in eorum ditionem totum regnum concessisse, statuit quoad Galli simul incolarum fauore, simul suis ipsorum uiribus florerent, certamine supersedere, nec manum cum his conserere, uerum cunctatione atque mora eos

strenui, se in oppido obsidendum permisit, atque eo tandem inopiae deuenit, ut in sola fuga spem omnem salutis collocaret. Iamque naues, Hispanos fugientes auecturae, paratae erant, quum Veneti, nullo socialis fidei respectu ― erant enim cum Gallo rege tunc foedere iuncti ― aduersus Francos clam mittunt nauibus ad Consaluum cum commeatu ac stipendio sexingentos circiter Heluetios milites, quos haec aetas Suizaros appellat, rati Venetae reipublicae haud expedire Gallos ad Mediolanense imperium Neapolitanum regnum sibi adiungere.

firmanda per inducias agebant. Itaque Consaluus, uir caetera egregius, religione induciarum per dissimulationem spreta, qua scilicet citra famae iacturam se hostibus impositurum putauit, quia nondum inducias inter reges pactas nuntii palam attulerant, signum pugnae proponit, Francosque in agro Cethignolano decem et octo millibus passuum procul a Barleto agentes, propter spem proximam pacis certaminis securos, atque ob id ad praelium imparatos (credebant enim inducias esse) aggreditur. Galli re improuisa perculsi primo trepidare, mox collecto animo aciem instruunt,

(credebant enim inducias esse) aggreditur. Galli re improuisa perculsi primo trepidare, mox collecto animo aciem instruunt, atque in hostem ex aduerso uenientem impetum faciunt, primoque congressu turbatum loco mouent Hispanum. Sed quia Deus regnum Neapolitanum Hispanis destinarat, dux Francorum, dum in primam aciem equo prouectus Gallos ad pugnam hortatur (nam Consaluus suos iam terga dantes ac fugam spectantes in pugnam reuocauerat), tormento forte ab hostibus misso ictus cecidit. Cuius casu Galli perturbati terga hosti confestim uertunt ac foeda fuga dissipantur,

possunt. Intra paucos dies arx quoque Neapolitana capta, muris eius, qua aditum Hispani moliti sunt, cuniculo puluere accensibili repleto atque incenso dirutis. Gallorum reliquias solum uertere coegerunt. Quod ubi Francorum rex Lodouicus Aureliensis accepit, accusata Hispanorum fraude, suorum ignauia, exercitum in Circumpadana Italia reparare constituit, quo celeriter confecto, regnum Neapolitanum repeti iubet, creato exercitus duce Francisco Gonzaga, principe Mantuano. Iam Francorum copiae

reliquias solum uertere coegerunt. Quod ubi Francorum rex Lodouicus Aureliensis accepit, accusata Hispanorum fraude, suorum ignauia, exercitum in Circumpadana Italia reparare constituit, quo celeriter confecto, regnum Neapolitanum repeti iubet, creato exercitus duce Francisco Gonzaga, principe Mantuano. Iam Francorum copiae fines regni Neapolitani ingressae ad Lyrim peruenerant, ponteque amnem Franci iungebant, quum Consaluus, cum modica quidem suorum manu, sed duro in armis milite, eo accessit transitu hostem prohibiturus. Caeterum

Quod ubi Francorum rex Lodouicus Aureliensis accepit, accusata Hispanorum fraude, suorum ignauia, exercitum in Circumpadana Italia reparare constituit, quo celeriter confecto, regnum Neapolitanum repeti iubet, creato exercitus duce Francisco Gonzaga, principe Mantuano. Iam Francorum copiae fines regni Neapolitani ingressae ad Lyrim peruenerant, ponteque amnem Franci iungebant, quum Consaluus, cum modica quidem suorum manu, sed duro in armis milite, eo accessit transitu hostem prohibiturus. Caeterum effecto opere, Hispanis nequicquam obstantibus,

ignauia, exercitum in Circumpadana Italia reparare constituit, quo celeriter confecto, regnum Neapolitanum repeti iubet, creato exercitus duce Francisco Gonzaga, principe Mantuano. Iam Francorum copiae fines regni Neapolitani ingressae ad Lyrim peruenerant, ponteque amnem Franci iungebant, quum Consaluus, cum modica quidem suorum manu, sed duro in armis milite, eo accessit transitu hostem prohibiturus. Caeterum effecto opere, Hispanis nequicquam obstantibus, atque ad utranque partem pontis castellis cum praesidio impositis, Galli partem copiarum

traducebant, ac leuia certamina cum hostibus uario euentu inibant. Nam quantum equites Galli hosticis praestabant equitibus, tantum pedites Hispani Gallis peditibus superiores erant. Quum hic rerum status ad Lyrim esset, Franciscus Gonzaga, marchio Mantuanus, iussu Galli regis ad exercitum uenit. Quem quum inuenisset soluto imperio inertem, imbecillem, commeatus ac omnium rerum necessariarum inopia laborantem, licentia ac lasciuia corruptum, ad haec graui ualetudine tentatum, eo quod castra sicut

nihil quod aut ipsis salutare esset, aut regi honorificum gloriosumue foret, ad animum admittere, sed omnia foeda seditione ac tumultu labefactare coeperunt. Quod ubi marchio Mantuanus animaduertit, Gallorum insania cum Consalui ingenio collata, qua erat prudentia, facile intellexit Francis certam impendere perniciem, quippe qui bonis consiliis nihil iuris reliquerant. Itaque ne sua culpa clades accaepta cuiquam uideretur, excusata ualetudine, quam, ut ferunt, simulauerat, Mantuam sese recępit, atque ad regem literas conscripsit, quibus et Gallos solutae militaris disciplinae

Neapolitani abiecta, procul ab his finibus per se abituros. Petrus ducis adhortatione accensus, assumpta cohorte sua, et id roboris in exercitu Hispano erat, plenus bonae spei uadit ad oppugnandum castellum in ea parte pontis constructum, quae ad Hispanos uergebat. Nec uana spes fuit: nam Franci cum ne conspectum quidem Hispanorum sustinuissent, eodem impetu in illud quoque castellum, quod ad alteram partem pontis aedificatum diximus, irrumpunt. Consaluus occupato a suis ponte, quem Gallis pauore attonitis ne

studio auersi, ne tentato praelio dissipantur. Qui uero per ualetudinem effugere nequiuerunt, positis armis hosti sese dediderunt. Dux Hispanus arbitratus non minus decorum esse uictis parcere quam hostes superare, suos a caede hostium inhibuit, Francosque armis spoliatos dimisit incolumes. Quosdam etiam ex hostibus illustriores uiros, Christiana ac rara uictoris in deuictos usus benignitate, ne in itinere necessariarum rerum inopia deficerent, memor humanarum rerum uiatico iuuit.

deficerent, memor humanarum rerum uiatico iuuit. Galli, pace cum Hispanis confecta, in Venetos uindictam meditantur; hi apud imperatorem et alios principes quaerunt suppetias; Alexandri pontificis morte ditionem suam augent. Francorum regi clades suorum alia super aliam nuntiata iram in Venetos ob eorum infidam societatem adeo accendit, ut statim consilium coeperit de bello cum Hispano rege finiendo, quo facilius Venetorum iniurias ulcisceretur. Nihil enim regem latebat eorum, quae

eorum competeret, ita transactum est, ut rex Hispanus dimidiam eius partem iure prioris foederis obtineret, alteram partem dotis nomine ita possideret, ut singulis annis quinquaginta millia nummum aureorum regi Francorum penderet. Adiecta insuper haec conditio est, ut, si ex hoc matrimonio filius susceptus esset, totum regnum Neapolitanum illi cederet. Sin autem rex Hispanus nihil liberorum ex hoc connubio relinquens decessisset, ad regnum ipsum nihil obstante priore foedere Francorum

regi Francorum penderet. Adiecta insuper haec conditio est, ut, si ex hoc matrimonio filius susceptus esset, totum regnum Neapolitanum illi cederet. Sin autem rex Hispanus nihil liberorum ex hoc connubio relinquens decessisset, ad regnum ipsum nihil obstante priore foedere Francorum rex perueniret. Pace, quo diximus modo, inter Gallum et Hispanum facta, atque ad Venetos literis legati sui, qui apud Hispanum regem erat, perlata, ingenti ex conscientia perfidiae metu perculsi sunt. Itaque quo et ipsi

ementitus non ex se genitum esse, sed ex uiro, cuius uxorem, quod satis constat, ipse adulterauerat. Qui ut magnis sceleribus rudimentum poneret, Gemium, Mehmethis Turcarum regis filium, iussu parentis, ut fama obtinuit, ueneno sustulit, dum una cum Turca quasi obses a patre datus Carolum Octauum, Francorum regem, regnum Neapolitanum, ut supra demonstrauimus, petentem, inuitus sequitur. Ab hac immanitate facinora sua incipiens cum fratris uxore consuetudinem habuit. Quae res quum fratri natu maximo, Candiensium duci, querela ipsius, qui iniuria afficiebatur, innotuisset, adulterum

est, a quo in carcerem coniectus quum diu uaria consilia euadendi animo uolutasset, tandem sanguinarius homo, ne ab ingenio suo degeneraret, subsidium ab audacia et crudelitate petendum censuit. Itaque simulata scelerum poenitudine uocat ad se quendam Caesiae sectę, cuius diuus Franciscus auctor est, sacerdotem, cui scilicet Christiano ritu peccata aperiret. Qui cum custodum permissu carcerem ingressus esset, in sede procul ab hostio carceris de industria collocata confessionem auditurus considere iubetur. Caesar, quantum temporis confessioni satis esse putauit moratus,

Iam coeperant Christiani principes pontificis uerba non modo auribus, sed et animis admittere: nam praeterquam quod reges natura ipsa, cuius uis maxima est, uitae ac fortunae, ut fit, dissimilitudine populorum imperium auersantur, utilia simul et honesta suadebat. Itaque Francorum regem per se quoque in Venetos male animatum rogat, ut se octingentorum equitum auxilio ad Bononiensem expeditionem iuuaret. Decreuerat autem Iulius pontifex, quo Venetis aliena calamitate metum incuteret, ostenderetque se iam coepisse res ecclesiasticas repetere,

armis arceri; Iulium uero pontificem exercitum per sese ad oppugnandam Bononiam, quod nemo unquam pontificum fecisset, duxisse. Quod ubi Venetis nuntiatum est, qui quidem malebant Bononiam a Bentiuola quam a Romano pontifice teneri, uocato in senatum Ioanne Laschare, Graeco homine ac Francorum regis oratore, multis uerbis expostulant eo quod rex, Veneto senatu inconsulto pontificem, Venetis infensum, in oppugnanda Bononia suis iuuisset auxiliis. Et perinde ac eo facto societas uiolata esset, homines insolentissimi adiciunt haud mirandum esse si regem poenitebit.

qua Tyberis in Tuscum mare influit) primum diuertisse, atque cum Iulio Secundo, Romano pontifice, collocutum esse; deinde Sauonae (urbs est in Ligustico litore sita) cum rege Gallo congressum, cum utroque autem de bello Venetis inferendo sermonem contulisse. Per idem enim tempus Francorum rex Genuam haud procul a Sauona distantem, quae, ut fama est, Venetorum in primis instinctu defecerat, per se eo cum exercitu accedens deditione ciuium recaeperat. Non enim senatus Genuensis, sed plebs, in cuius manu res Genuensis est, ab officio decesserat.

officio decesserat. Caeterum Maximiliano, qui et ipse Venetis sese acerrimum hostem prae se ferebat, ingenti uulnere filii morte icto, bellum Venetum, quoad is elugeret, dilatum est, eo magis quia Maximilianus uano spiritu inflatus primas aduersus Venetos partes sibi deposcens tam in regem Francorum quam in Iulium pontificem mobili esse animo habebatur, propterea quod ita Venetis, quas in Italia tenebant urbes, eripi uolebat, ut etiam a iure pontificis Francorumque imperio Italia eximeretur, atque imperator Alemanus, quem quidam Germani

Maximilianus uano spiritu inflatus primas aduersus Venetos partes sibi deposcens tam in regem Francorum quam in Iulium pontificem mobili esse animo habebatur, propterea quod ita Venetis, quas in Italia tenebant urbes, eripi uolebat, ut etiam a iure pontificis Francorumque imperio Italia eximeretur, atque imperator Alemanus, quem quidam Germani principes regem Romanum dictum in imperatorem Christiani exercitus designant, in sua ditione Italiam solus haberet. Vnde quidam Gallus, qui id temporis Mediolanensibus Francorum regis nomine praeerat, satis

uolebat, ut etiam a iure pontificis Francorumque imperio Italia eximeretur, atque imperator Alemanus, quem quidam Germani principes regem Romanum dictum in imperatorem Christiani exercitus designant, in sua ditione Italiam solus haberet. Vnde quidam Gallus, qui id temporis Mediolanensibus Francorum regis nomine praeerat, satis urbane in Maximilianum iocatus affirmauit illum ingentia infirmis manibus semper amplecti, atque ob id et pacis et belli iura confundere, nec pacta ulla seruare religione, aliisque, ne quid rei gerant, magis impedimento esse quam ipsum

Videbatur enim illi iure imperatorio urbes Venetis parentes repetitum iri, propterea quod Gregorius Tertius, Romanus pontifex, abrogato Leoni Constantinopolitano imperio, eo quod haud recte de religione sentiret, ius Romani Imperii in Francos primum transtulerat, Luithprando Longobardorum rege Ecclesiam Romanam bello uastante, eo maxime tempore, quo ipse Leo urbem Constantinopolitanam aegre a Saracenis tutabatur, nec sese, nedum Italiam defendere poterat, licet mox, quum centum annos Romani nomen Imperii

in Francos primum transtulerat, Luithprando Longobardorum rege Ecclesiam Romanam bello uastante, eo maxime tempore, quo ipse Leo urbem Constantinopolitanam aegre a Saracenis tutabatur, nec sese, nedum Italiam defendere poterat, licet mox, quum centum annos Romani nomen Imperii Franci obtinuissent, deficiente Caroli Magni genere in Lodouico, Lotharii filio, id ius in Germanos Leo Octauus, Romanus pontifex, contulerit. Quo quidem Germani nunc quoque utuntur, paruo admodum Christianae reipublicae emolumento, quandoquidem nusquam Christiani nominis hostibus

Gallos insuper (cum quibus foedus et societatem rex Lodouicus nondum ruperat), quo et Galli in causam descendentes Alemanico illigarentur bello, rogare, ut cum Maximiliano bellum pro sociis ex foedere suscipiant. Et quoniam Francorum rex cupiens sibi cum Maximiliano omnia integra esse, conscripto exercitu nihil auxilii Venetis portabat, sed Mediolanensis imperii fines quietis stationibus tantumodo tutabatur, apparebatque haud aegre laturum Gallum, si clade aliqua Maximiliani animus minueretur,

per se, partim per legatos indicto concilio Samarobrinam conuenere, ibique inter illos ad internitionem Veneti nominis foedus ictum est. Porro Samarobrinam nunc quidam Cameracense, alii diui Quintini oppidum appellant. Et quoniam pontifici nihil prius potiusque uidebatur quam Francorum regem sibi adiungere, utpote eas uires allaturum quibus hostes haud quaquam pares essent futuri, ipsum imprimis regem ad hoc bellum suscipiendum enixe hortatus est, tametsi nolebat Venetorum opes ita frangi, ut externi reges Italiam

allaturum quibus hostes haud quaquam pares essent futuri, ipsum imprimis regem ad hoc bellum suscipiendum enixe hortatus est, tametsi nolebat Venetorum opes ita frangi, ut externi reges Italiam sibi uendicarent. Vnde ferunt ipsum pontificem legato, quem ad regem Francorum, Lodouicum Duodecimum, misit, mandasse, ut apud illum ita perplexe uerba faceret, ut si rex, cuius solius uires, nempe uicini et ualidi regis, Veneti formidabant, aduersus communem hostem uictor extitisset, nihil sibi assumendum existimaret, praeterquam quod illi pontifex, qui suo

praeterquam quod illi pontifex, qui suo praescripto omnia agi uolebat, permisisset. Itaque societate inita cum Maximiliano Caesare, Lodouico Aureliensi, Ferdinando Aragonio, altero Gallorum, altero Hispanorum rege, ascriptis insuper foederi Alfonso Ferrariensium duce, Franciscoque Gonzaga, marchione Mantuano, huiusmodi orationem apud Francorum regem pontificis legatus habuisse dicitur: Etsi, Lodouice, rex Christianissime, pontificem Romanum, qui plane Christi locum in terris obtinet, nihil magis decet quam non modo paci studere, uerum

permisisset. Itaque societate inita cum Maximiliano Caesare, Lodouico Aureliensi, Ferdinando Aragonio, altero Gallorum, altero Hispanorum rege, ascriptis insuper foederi Alfonso Ferrariensium duce, Franciscoque Gonzaga, marchione Mantuano, huiusmodi orationem apud Francorum regem pontificis legatus habuisse dicitur: Etsi, Lodouice, rex Christianissime, pontificem Romanum, qui plane Christi locum in terris obtinet, nihil magis decet quam non modo paci studere, uerum etiam Christianos dissidentes in gratiam reducere, ac praescriptis quemque

ferre potes, quam ex ea, quae te titulo ecclesiastici assertoris decorabit: nulla uictoria hac gloriosior, nullus triumphus honestior. Caeteris quidem Christianis regibus turpe est Romanam Ecclesiam, aliena ope indigentem, pati esse desertam, regi uero Francorum Lodouico nefas, quippe cuius maiores huiusmodi defensio maxime illustres atque apud omnes gentes celeberrimos reddidit, Christianissimos cognominari fecit. Dices forsan, Lodouice regum religiosissime, non esse muneris pontificii res ecclesiasticas a Christianis bello repetere,

quantum aequitas permiserit et ipse pontifex annuerit, tibi assumpseris. Haec apostolicus legatus. Contra rex (tametsi intelligebat, qua mente pontifex modestiam ei suaderet: nempe, ut demonstrauimus, pontificis consilium erat Venetorum spiritus submitti, non autem Francorum uires in Italia augeri) se primas huius belli partes libenter sumpturum respondet, daturumque operam, ut Veneti dignas improbitate sua poenas luant, seque ita in potestate Romani pontificis futurum, ut caeteris quoque Christianis testatum sit Lodouicum, Francorum regem, nihil

submitti, non autem Francorum uires in Italia augeri) se primas huius belli partes libenter sumpturum respondet, daturumque operam, ut Veneti dignas improbitate sua poenas luant, seque ita in potestate Romani pontificis futurum, ut caeteris quoque Christianis testatum sit Lodouicum, Francorum regem, nihil sua seorsum causa facere, sed omnia ad communem utilitatem referre. Gallorum rex Ludouicus XII Venetis bellum indicit, qui conditiones propositas respuentes manum conserere statuunt; rex Triuilio Ripaltaque ab

misso Venetias uno ex aulicis nobili uiro senatui Veneto suo solius nomine (et ita inter socios conuenerat) bellum denuntiauit. His autem uerbis nuntium, qui hoc bellum indixit, usum esse ferunt: Lodouicus Duodecimus, Francorum rex, magnis ac multis iniuriis uestris irritatus, Veneti, uobis bellum indicit, quippe qui foederis religionem saepius uiolastis, hostes eius auxiliis modo ac pecunia iuuando, modo, quod his haud minus sceleratum est, cum amicis regibus eum committendo. Vnde non qui prior arma

inferre, quum probe sciat rex nullam causam Venetos praebuisse, cur deberet iure dirimi societas; quare se regem uelle monitum esse, ut cum Venetis in societate permaneat, nec lacessat bello gentem Christiani orbis potentissimam. Ad ea Gallus subridens, Leonarde , inquit, scito Francorum regem nihil de Venetis aut temere credere, aut aduersus eos inconsulte facturum. Satis enim compertum habet, qua religione amicitiam ac societatem foedere iunctam coluistis, nec praeterea eum latet Venetos opibus beatos esse, et auro mercaturis quaesito abundare. Sed haec parua

fines Mediolanensis imperii ad Mincium producti sunt. Eo Veronenses atque Vicentini, Patauinique legatos ad regem misere, qui significarent se, quae rex imperasset, facturos. Ille eas urbes ad imperatorem Romanum pertinere fassus iussit Maximiliani de se arbitrium expectare. Quo facto Francorum rex non minorem modestiae laudem quam uictoriae tulit, tametsi hac animi moderatione totum uictoriae fructum pene effuderit. Nam tunc haec ferebatur opinio: si cum uictore exercitu Mestrim progressus esset, respublica

si rex castris ad Mestrim in litore Venetiis proximo positis pronunciasset eorum, qui diripuissent, praedam futuram. At ego crediderim Deum maluisse Venetos illa clade admonere iustitiae, cuius alioquin eos ingens obliuio coeperat, quam funditus perdere, quandoquidem non magis Francorum regis modestia quam Maximiliani mora, deinde inter ipsos reges dissidium rem Venetam subleuarit. Vnde Venetos tot regum coniuratione non obrutos fuisse diuinae claementiae potius quam ipsorum regum errori procul dubio tribuendum. Nihil enim

interposita in uincula coniectis eam Veneti occupauerant. Inde Ceruiam, Fauentiam, Cesenam, Ariminum, et quicquid eo in tractu locorum ad Romanam Ecclesiam unquam pertinuit, uoluntaria item omnium deditione in potestatem pontifex redegit. Eodem quoque tempore Alfonsus Ferrariensium dux, Franciscusque Mantuanus marchio, quicquid Veneti de eorum imperio ad illam diem tenuerant, recuperarunt. Vrbes item regni Neapolitani pignori, ut supra demonstrauimus, datae pulsis Venetis in fidem Hispani regis uenerunt. Satis creditur Cretenses Cypriosque descituros fuisse si, ad quem

duci bellum indicit; irritum in Gallia celebratur concilium; pontifex a Mirandula repellitur, Hispanos rupto foedere in Gallos concitat. Iulius Secundus, pontifex Romanus, uidens totam profligati Veneti gloriam penes Lodouicum Duodecimum, Francorum regem, haud immerito esse, simul Ligustico ingenio, unde originem ducebat, quietis impatiens, ad haec aegre ferens, sibique ac Ecclesiae Romanae metuens si externi et maximi regum armis opprimeretur Italia, satis gnarus pontificiam maiestatem magis opibus ac Christianorum regum

Quo consilio capto pontifex omnia diuina atque humana iura permiscuit, nec solum pontificis, sed ne Christiani quidem hominis officio fungi curauit, dum Francos ex Italia pellere conatur, non communi quidem Christianorum utilitati, ut pontificem decet, inseruiens, sed quo securior ipse luxui ac superbiae amoto censore indulgeret. Itaque uana spe inflatus cum Venetis in gratiam rediit, omniumque Christianorum principum animos in regem Francorum

dum Francos ex Italia pellere conatur, non communi quidem Christianorum utilitati, ut pontificem decet, inseruiens, sed quo securior ipse luxui ac superbiae amoto censore indulgeret. Itaque uana spe inflatus cum Venetis in gratiam rediit, omniumque Christianorum principum animos in regem Francorum sollicitare instituit. Et quia Alfonsum Hestensem, Ferrariensium ducem, ut secum in regem Gallum coniuraret, inducere nequiuerat, ei bellum indicit, crimine impudentissime obiecto, uectigali non soluto (est enim Ferrariensium ciuitas Romanae Ecclesiae

licentiae, minime conducere putant, rupto nefarie pacis foedere inter se simultates exercebant, non solum sua ipsorum aemulatione ac inuidia, sed etiam pontificis in Gallum odio tanquam furia quadam eos committente, quicunque Francorum regi infensus erat, is pontificis insaniam fouebat. Itaque re alia alio, ut fit, trahente, animisque in diuersa studia uersis, nihil quod aut ad instaurandos sacerdotum mores, aut ad hostes Christiani nominis contundendos pertineret, agi tunc potuit. Deposito igitur

in agrum Rauennatem transferunt, quo magnam uim uarii commeatus mari Adriatico ex Apulia conuexerant: cum Gallis enim signa conferre uehementer cupiebant. Rursus Galli aegre patiebantur Hispanum armata manu suam prouinciam inuadere. Itaque Caston Fuxius, Francorum regis sorore ortus, cui summa rei Gallicae in Italia permissa erat a rege, iuuenis raro animi simul et corporis robore, lustrato ad Ferrariam exercitu pergit ad hostem. Hispani, ut sunt insita uafri calliditate, praelium ex occasione commissuri et Gallos, ut saepe alias fecere, temporis

confestimque ingenti exercitu confecto Vasconum fines Gallicae ditionis, qua illa gens Pompelonenses attingit, ingredi iubet, ad Pompellonemque urbem, quae tunc in societate Galli regis erat, sedem belli constituit, eo consilio, ut inde Aquitaniae imminens Francos ab Italia auerteret. Maximilianus quoque, qui et per se Gallis gloriam semper inuidit, Germanos milites, qui mercede conducti cum Gallis in Italia militabant, Hispani regis, affinis sui, pontificisque rogatu inuitos domum pro auctoritate sua reuocat, ut erat homo nouandis rebus

in Asia exortos, Iuliumque Secundum, pontificem Romanum, ingentis spiritus uirum, quem ferunt Turcaici belli semina iam iecisse. Et sane hominem in ea dignitate collocatum asserunt Christiani ius habere omnes suae sectae principes in nos concitandi, ex quibus Francorum ac Hispanorum reges lumina mundi appellant, quorum alter iam multos annos aduersus nostrae religionis gentem, Aphricae incolam, felici incoepto bellum gerit, alter nihil aliud meditatur quam deuicta Italia, cuius iam maiorem partem habet in potestate, Venetisque sub iugum

quorum alter iam multos annos aduersus nostrae religionis gentem, Aphricae incolam, felici incoepto bellum gerit, alter nihil aliud meditatur quam deuicta Italia, cuius iam maiorem partem habet in potestate, Venetisque sub iugum missis, nobis arma inferre. Et affirmant Gallicae nationis periti Francos, qui sane ab ultima origine Sarmatae sunt, eos esse bellatores, qui nostrae genti facile conferri possint, nec multum Hungaris, grauibus accolis nostris, uel animi magnitudine, uel caedis auiditate concedere.

Galliisque res quietae erant. Quae ut suis temporibus reddantur, his rebus coniungendae sunt: et ita, quae in diuersis, Christiani praesertim orbis, regionibus gesta sunt, commemoro, modo ea digna cognitu uideantur, ac si unius ciuitatis res perscriberem. Lodouicus Duodecimus, Francorum rex, existimans Iulii pontificis morte multum de hostium uiribus in Italia demptum esse, decem millia peditum cum quadringentis fraenatis equitibus in Italiam, Mediolanense imperium recuperaturus, misit, prius cum Venetis non modo pace composita, sed

positam esse, eo cum omni oppugnandae urbis apparatu contendunt. Prius tamen quam uim ullam inferrent, tentarunt rem consilio peragere, alias aduersus huius adolescentis parentem satis prospere inito. Itaque hortati sunt Alemanos, ut praecio ingenti accepto Lodouici Mauri filium regi Francorum traderent. Sed ubi Germanos flagitium aspernari uident, aggredi oppidum constituunt. Iamque deiecerant aliquantum muri tormentis, quum subito Alemani ex oppido erumpentes Gallum, nihil minus quam eruptionem hostium timentem, inuadunt, et quum multum terroris ac tumultus

Magistri Ioannis Policarpi Seueritani Sibenicensis Dalmate predicatorii ad illustrem Guidobaldum Ruerium, Castriduranti comitem, inuictissimi Vrbini et Sore ducis Francisci Marie filium Feretreidos libri tres. Magister Ioannes Policarpus Seueritanus Sibenicensis Dalmata predicatorius clarissimo Guidobaldo Ruerio,

Magister Ioannes Policarpus Seueritanus Sibenicensis Dalmata predicatorius clarissimo Guidobaldo Ruerio, Castriduranti comiti, illustrissimi et inuictissimi Vrbini et Sore ducis Francisci Marie filio salutem plurimam dicit. Parthorum regem, ut inquit Calidonius, mi clarissime princeps, nemo sine munere salutare poterat. Mores Parthorum Ego uero, Predicatorie Religioni a teneris

propter magnitudinem rerum gestarum omnibus Enotrie principibus notus fuit. Cui fuit germanus Constantius Sfortia, Constantius Sforcia. summe spei iuuenis, et qui nulla ex parte maioribus suis inferiorem se promisit, et patruus Franciscus Sfortia, Franciscus Sfortia. summus dux, mater Constantia Varana, laudatissimi nominis femina. Tanta litteratura fuit hec inclyta Baptista, quamquam familia nobilissima et qua nescio an in Italia sit

notus fuit. Cui fuit germanus Constantius Sfortia, Constantius Sforcia. summe spei iuuenis, et qui nulla ex parte maioribus suis inferiorem se promisit, et patruus Franciscus Sfortia, Franciscus Sfortia. summus dux, mater Constantia Varana, laudatissimi nominis femina. Tanta litteratura fuit hec inclyta Baptista, quamquam familia nobilissima et qua nescio an in Italia sit uenustior, plus tamen litteris, quam nobilitate celebrata fuerit,

deos precibus assiduis pura sanctitas ut non mortalis femina, sed dea uideatur et iudicetur quam nihil aliud est laudare nisi eius laudes proferre non posse. Hoc tantum addam ne pro eius pietate ingratus uidear, patrem habuit Franciscum Mariam Mantue principem, summum ducem, cui adeo fortuna tribuit, ut et Venetus Senatus, fulminante in eum grauissima cede Iulio pontifice Maximo et fere totius imperii eorum exitio, in eo spem totam poneret. Tanti erat in bello gerendo consilii, tanteque fortitudinis ut Turcarum Cesar,

tibi sit et se iactitet. De tua clarissima genitrice Leonora, Coniunx ducis Vrbini. illustri Mantue principis filia, quid aliud referam, nisi quod pudicitia et omnis sanctitas sibi cedit, ducique clarissimo tuo illustri parenti Francisco Marie, summo quippe duci, et cui ex eo plurimum debet etas nostra quod habemus quem possumus cum priscis illis Cesaribus magnitudine rerum gestarum in Italia comparare, Laudes et gesta Francisce Marie Vrbini ducis. hic

sanctitas sibi cedit, ducique clarissimo tuo illustri parenti Francisco Marie, summo quippe duci, et cui ex eo plurimum debet etas nostra quod habemus quem possumus cum priscis illis Cesaribus magnitudine rerum gestarum in Italia comparare, Laudes et gesta Francisce Marie Vrbini ducis. hic adhuc prima lanugine tinctus adeo floruit consilio rerum gerendarum et belli apparatu ut Iulius pontifex maximus ausus fuerit eum ducem dare toti exercitui Romani Imperii pro expugnanda Bononia, ubi adeo se ingenue et strenue habuit ut

praecipit inuadi Ferrariam, prudens animaduertit, laqueos uitat, oratores mittit, se uelle obtemperare tanto pontifici, uerum enimuero non posse pugnare, at ille parato ingenti exercitu profligare ducem enititur, utrimque pugnatur, subest magna manu pontifex et dux Laurentius. Franciscus Maria, domat Picenum, subigit Umbriam, infestat Perusiam, defendit regnum, o admirandum ducis ingenium, Ingenium ducis. parua manu sepius profligat hostem. Desperat Leo salutem, ne deterius fiat, subacto Laurentio, et

deorum nutu et celorum conflexu cuncta domari necessum est, hinc quae omnium rerum dari uicissitudinem uidemus. Laurentius cum coniuge et prole ab eo suscepta moritur, Alphonsina mater paulo post extremum diem claudit. Dei ultio pro uero et christiano duce Francisco Maria. Duos annos seuiendo Leo e superis discedit, quo genere mortis ipsos etiam clynycos uel peritissimos latuit. Quoniam nature legem Lex nature. nec deus, nec Christus deus ipse

caueto. Non iniuria quidem sit Medices clarissime domui Clara domus Medices. dei fere prese maiestatem ferenti, sed quorundam malo consilio id factum et iniuste factum fuisse dixerimus, placuit inde deo. Audita morte pontificis Franciscus Maria, pater tuus clarissimus, congregato paruo exercitu fretus populi amore recipit regnum Quoniam recipit regnum dux mortuo pontifice maximo. magno omnium

secula fore praestantiorem pro tuenda et Re Romana et tota Italia. Quo decreto prefectum et proconsulem eum agere perpetuo uoluerunt Romane urbis et ecclesie exercitus, quod et diis auspicibus effectum est. Decernit senatus Puniceus Franciscum Mariam ecclesie Romanae perpetuum ducem uita et gestis. Ecce mi princeps qualem te nobis deus dederit breuibus exposui. Quare deum optimum maximum obsecro, ut te talem quales tui parentes sint nobis prestent, ut bonis omnibus opem assidue possis auxiliumque

Magistri Ioannis Policarpi Seueritani Sibenicensis Dalmatae Predicatorii ad Illustrem Principem Guidobaldum Ruerium, Castriduranti Comitem, Illustrissimi et Inuictissimi militie ducis Vrbini Francisci Marie Filium, Feretreidos Liber Primus.
1.1  Vos precor, Aonides, sacras mihi ferte coronas, Inuocat.
1.2  Cingite fronde comas lauri, per tempora laurus

cano per secula nomen, Proponit simul.
1.4  Nomen et eternum, quo nec mihi clarius unquam
1.5  Extitit aut orbi, quam quod tenet aurea proles
1.6  Francisci Marie natus, Guidobaldus alumnus,
1.7  Principis egregii, quo non uel fortior armis Laus illustrissimi ducis Vrbini Francisci Marie.
1.8  Vel fuit ingenio, decorans Feretria

aut orbi, quam quod tenet aurea proles
1.6  Francisci Marie natus, Guidobaldus alumnus,
1.7  Principis egregii, quo non uel fortior armis Laus illustrissimi ducis Vrbini Francisci Marie.
1.8  Vel fuit ingenio, decorans Feretria sceptra.
1.9  Hic est Vrbini dux, hic super ethera notus,
1.10  Hic uultu placidus, populis hic fronte benigna

1.14  Improba, Niliacis populis Memphytica tellus
1.15  Quos alit, aut Ganges, Rodope glacialis et Hermus
1.16  Te Themis hic coluit, probitas te, cana fidesque,
1.17  Maria Franciscus, princeps, Regumque ducumque
1.18  Gloria, conseruat. Quo fit quod carmine nostro Quibus uirtutibus ornatus dux inclytus.
1.19  Et uestro

Poetae admiratio.
1.147  Et ut uera feram paucis ego cuncta resoluam,
1.148  Est genus a proauis Lyguro de sanguine pater Laus illustrissimi ducis Vrbini Francisci Marie a progenie.
1.149  Iannes prefectum quem diui numine firmant Illustris pater ducis Rome praefectus.
1.150  Huic genitor Romane gentis et undique fulgent

Magistri Ioannis Policarpi Seueritani Sibenicensis Dalmate predicatorii ad illustrem principem Guidobaldum Ruerium Castriduranti comitem, illustrissimi et inuictissimi militie ducis Vrbini Francisci Marie filius, Feretreidos Liber Secundus.
2.1  Plaudite Thespiades, celebrem uiuacis oliue Inuocat
2.2  Ferte ramum, noster curae quibus est honor olim

Magistri Ioannis Policarpi Seueritani Sibenicensis Dalmate predicatorii ad illustrem Guidobaldum Castriduranti comitem, illustrissimi et inuictissimi militie Ducis Vrbini Francisci Marie filium, Feretreidos Liber Tertius.
3.1  Talia secretus quum nostra mente refferem,
3.2  Continuo sese nostris pulcherrima uisu
3.3  Obtulit hic oculis uenerando et pectore uirgo,

3.196  Stat superis, quare uasti te preside mundi
3.197  Conditor, expetimus fiat quod turba sororum
3.198  Exoptat, natus nobis est aurea proles
3.199  Francisci Mariae ducis, ut scis, filius almus,
3.200  Fonte sacro puerum perfundas, conditor ingens,
3.201  Pensaque parcarum durent sibi tempora longa,
3.202  Vt fiat uirtutis honos et

3.210  Vrbine gentis petat illuc qui tua seruat
3.211  Limina, Mercurius, narret quod Iuppiter alto
3.212  Descendet celo uenturus ad atria diui
3.213  Francisci Mariae narret cui quae tibi dixi.
3.214  Et si dixerit, ignoro loca, tu sibi serto
3.215  Vrbine pulchram uallem mirabere gentis

3.251  Extans nam bello magnum prestabis Achillem
3.252  Agmen agens equitum et florentes ere cateruas,
3.253  Picenos domuit tua dextera, uictor ubique Franciscus Maria dux ubique uictor.
3.254  Diceris, hoc narrant populi Camerina per arua,
3.255  Hoc strages Perusina canit Malatesta benignus Superat Picenum et Camerinum et

seclo, Hesperiae magne spes altera princeps
3.261  Cessit Martigeno tibi, tunc uictoria quando
3.262  Imperiale nemus cingis fulgentibus armis, Magna laus ducis Francisci Marie.
3.263  Est tibi religio diuum, est tibi pectus honestum,
3.264  Iustus es et placide miseris succurris ubique
3.265  Magnanimosque duces prae te fers, inclyte Caesar,

Qualis sit ornatus aule principis pro aduentu Iouis ad ipsum.
3.281  Dum fiant haec te expectabo suscipe uires.
3.282  His dictis tacuit, placidus cui talia fatur
3.283  Maria Franciscus: Diuum uenerande minister,
3.284  Quamuis non sim dignus quod mea tecta supernus
3.285  Conditor ingrediens uideat, tamen ipse ego seruus
3.286  Indignus seruabo tanti iussa

3.308  Sorte potens simili diuum de stirpe creata,
3.309  Hunc Tarthesiacis induti uestibus omnes
3.310  Donarunt puerum. Quibus omnibus undique uisis
3.311  Maria Franciscus cepit tunc dicere: Diuum Sermo ducis.
3.312  Omnes quos uolui sunt hic mihi, sancte minister,
3.313  Die quibus est opus, aut quo te duce tendimus ultro

ego sum dignus. Sat erat mihi conditor ut sic
3.349  Diceret: Ecce tuus natus sit saluus et esset.
3.350  At quia uenisti, tibi sit laus gloria sitque. Ostenditur Franciscus Maria dux esse uerus cristianus.
3.351  Cui deus omnipotens, natus de uirgine pura,
3.352  Ipse deus sine fine manens in corpore uisus:
3.353  Te genus humanum cernens in Tartara tendi

mea perpetuo seruasti iussa libenter,
3.360  Seruasti miseros semper de nomine nostro.
3.361  Hanc ob rem tibi demisi memorabile munus Quare deus suffragatur duci Francisco Marie.
3.362  E celo, puerum. quare pergamus et illuc
3.363  Vt genio sancto tandem moderatus et alter
3.364  Infestet nunquam natum uicturum secula longa.

3.394  Te, leo, sed domitum, quamuis fortissimus esses.
3.395  Fortis et hic fuerat magna stipante caterua
3.396  Seque suosque duces diuino sanguine cretos
3.397  Maria Franciscus, solus dux inclytus armis
3.398  Solus et hic alios decimum post truncat et omnes
3.399  Indomiti fuerant. Quare, quid uertere muros
3.400  Profuit Vrbini, minime quem menia

ad lectorem tetrasticon.
b1.1   Carmine laurigeri Policarpi fertur ad astra
b1.2   Clara Feretrorum sanguine progenies,
b1.3   Maria Franciscus noster dux inclytus et qui
b1.4   Perpetuo uiuet hoc opere egregio. Ad lectorem Gismundi Montaini Pergulensis,

Eiusdem ad lectorem.
b5.1   Hic cantat ueras Policarpus carmine laudes
b5.2   Francisci Marie Feretriaeque domus. Benedicti Iacobutii Calliensis, Policarpi discipuli carmen.
b6.1   Lector

Policarpi discipuli carmen.
b6.1   Lector et auditor, Policarpi perlege librum
b6.2   Quo noster uates laudat ubique ducem
b6.3   Franciscum Mariam. Tanta est reuerentia recti,
b6.4   Cesare progenitus tura Sabea petat
b6.5   Numina qui uidit duris obnoxia fatis
b6.6  

Qui uult Feretriae bene noscere stemata gentis
b7.2   Hic Policarpus adest, Musarum gloria uates. Impressum Venetiis per Magistrum Ioannem Franciscum et Ioannem Antonium fratres de Rusconibus. MCCCCCXXII. die XXIIII. Iulii. Errores ex primo libello: mox adeunt

ita summam humanitatem summae coniunxit sapientiae, ut quasi quidam novus Moyses afflictos Christi populos a dira Aegypto, atque adeo a barbarica liberet foeditate. Optimam quippe de te apud omnes concitasti opinionem, quam reverendus pater et dominus Franciscus Cheregatus orator tuus, ut omnium est horarum homo, mirifice secundat augetque, ut maxima sit spes vel solo tuo ductu posse immanem Turcarum contundi tyrannum. Non enim (quod sacrae testantur literae) in multitudine dominica consistit virtus, neque in equorum

Neven Jovanović 2008-08-22T00:03:49 Validacija u Oxygenu. Franciscus Natalis Petro Lucharo suo S. D. P.

Cogitanti mihi, praestantissime Petre Luchare, hinc admirabille desiderium Francisci Iuliani, uiri sane

Franciscus Natalis Petro Lucharo suo S. D. P.

Cogitanti mihi, praestantissime Petre Luchare, hinc admirabille desiderium Francisci Iuliani, uiri sane tum in litteris eminentissimi, tum in moribus continentissimi, erga laudatissimam uitam ac probatissimos mores Marci Maruli nostri dignoscendos, illinc uero promptitudinem animi tui erga Iulianum obsequiosissimam, uisum fuit non absurde uobis ambobus uno tempore

annis,
Qualiter aetherii nunc tenet astra poli,
Natalis legat ille mei monumenta diserti,
Quo nihil in nostra doctius urbe uiget. Vita Marci Maruli Spalatensis per Franciscum Natalem, conciuem suum, composita

Marcus Marulus, gente generosis natalibus ortus, patrem habuit Nicolaum Marulum, uirum non modo politicis moribus et liberalibus studiis excultum, sed studiosorum quoque omnium fautorem praecipuum rei

iuris consultissimus, Thomas Niger, episcopus Traguriensis reuerendissimus, duo fratres Cippici, Petrus et Hieronymus, utriusque iuris doctor eximius, duo fratres Martiniaci, Hieronymus et Franciscus, uiri eruditissimi, ego itidem Franciscus, licet ingenio ac doctrina nouissimus, in amore tamen ipsius secundis honoribus minime contentus, Nicolaus et Antonius Alberti, fratres nobilles ac in litteris admodum consummati. Hii omnes post obitum quoque illius Marci carminibus et

iuris consultissimus, Thomas Niger, episcopus Traguriensis reuerendissimus, duo fratres Cippici, Petrus et Hieronymus, utriusque iuris doctor eximius, duo fratres Martiniaci, Hieronymus et Franciscus, uiri eruditissimi, ego itidem Franciscus, licet ingenio ac doctrina nouissimus, in amore tamen ipsius secundis honoribus minime contentus, Nicolaus et Antonius Alberti, fratres nobilles ac in litteris admodum consummati. Hii omnes post obitum quoque illius Marci carminibus et elegantibus et innumeris amicitiam testati

a Natali Christi anno MDXXIIII, non difficulter (ut alii solent) aut diutina aegritudinae consternatus, sed laudans Dominum, creatorem suum. Integer uitae scelerisque purus spiritum efflauit, bonum certamen certauit, cursum consumauit, fidem seruauit. Sepultus est honorrifice in ecclesia diui Francisci extra muros in proauorum suorum sepulchro, ueluti ipsemet testamento mandauerat, per quod quicquid sibi remanserat Christi pauperibus legauit. Et hiis quae secuntur epitaphiis exhornatus ad celestem patriam, ad quam iugiter aspirabat, feliciter euolauit.

ad celestem patriam, ad quam iugiter aspirabat, feliciter euolauit. Explicit. Epitaphium Marci Maruli per Franciscum Natalem
Irrita res mors est: non sunt obnoxia morti
Corpora si semper uiuere posse datur.
Marulus aeternum diffusus nomen in aeuum
Viuere post cineres incipit ecce magis.
Viue igitur, quicumque sapis, uirtute magistra,
Funereo cupias si

puto, credibile est dominis placuisse duobus."
"Hic placuit: tanto uir fuit ingenio.
Macte, uiator ades quisquis, uirtutibus esto,
Qui cupis et mundo gratus et esse Deo." Francisci Martiniaci Spalatensis
Exemplar nitidum beatioris
Vitae, Marulus hic situs quiescit.
Cuius pars melior polum petiuit,
Fama sed celebrem magis superstes
Reddit post cineres diuque reddet.
Famam uiuida – quis neget? – perennem
Virtus,

Epitaphia Marci Maruli 1 Epitaphium Marci Maruli per Franciscum Natalem
1.1  Irrita res mors est; non sunt obnoxia morti
1.2   Corpora si semper uiuere posse datur.
1.3  Marulus aeternum diffusus nomen in

cupias si superesse rogo. 2 Aliud epitaphium per eundem per Franciscum Natalem
2.1  Quis iacet hic?- Marcus.- Quis Marcus?- Marulus ille,
2.2   Cuius honos terras, spiritus astra tenet.

2.8   Qui cupis et mundo gratus et esse Deo. 3 Francisci Martiniaci Spalatensis
3.1  Exemplar nitidum beatioris
3.2  Vitae, Marulus hic situs quiescit,
3.3  Cuius pars melior polum petiuit,

f. 96r, 107v = Marković 1954, c. LXXI = LXXXI (p. 113, 121); Trag. f. 53r; V f. 58v = Šrepel 1899, p. 18; tit. Aliud... eundem S f. 107v: Epitaphium eiusdem S f. 96r, Dicti Francisci M. M. Trag., Aliud per eundem V, Šrepel 1899; v. 4 Vindicat: Vendicat S, Trag., V, Šrepel 1899; eloquio: elloquio S; v. 8 Qui: Si

LXXI 3 S 107v-108r = Marković 1954, c. LXXXII (p. 121); Trag. f. 52v; V f. 59r = Šrepel 1899, p. 18; tit. Franc-i Martiniaci Marco Marulo epitaphium; v. 5 Reddit S, V, Šrepel 1899, Marković 1954: Reddidit Trag; v. 6 Famam S, Marković 1954, Trag.: Fama V,

ob antiqua Graecorum cum orientalibus praelia Graeci ex omnibus Europae populis magis eis innotescerent, omnes occidentis uiros Graecos esse iudicauerunt, quemadmodum et hisce nostris temporibus Graeci et Thurcae et omnes passim orientis populi uniuersos catholicae fidei occidentalis orae uiros Francos esse arbitrantur. Sed ad Histros mea nunc uergente oratione Et Histri sunt Slaui. mirari satis nequeo Blondi Foroliuiensis Blondus de Italia illustrata, in tractatu de Histria. (48) ac Philippi Bergomatis

collecta sunt, uno quoque eorum aliquid de aliquo horum attestante. (100) Iulii Capitolini, Tribellii Polionis, Flauii Vopisci, Sexti Aurelii Victoris Eutropiique ac Pauli Diaconi nec non et eorum, qui post gesta imperatorum scripserunt, lucubrationes, Blondi Platinaeque ac Francisci Petrarcae uernacula lingua summos Pontifices et Caesares perstringentis, Sabellici quoque ac Pii papae diuique Antonini et Petri episcopi Echilini, quos in hac Caesarum Augustorumque ennumeratione, ubi prae caeteris eos aliquid de Slauis dixisse perspexi, nominatim citatos esse uolo, et

Lutius, Petrus Hectoreus, qui inter caetera eleganti metro Nasonem de remedio amoris in Illyricum idioma cum magna omnium admiratione transtulit uel minimum iota non ommittens, et Michael Peregrinus, hii quatuor Pharii, cum Andronico Tranquillo Tragurita et Georgio Bixantio Catharensi ac Francisco Niconitio Corculensi, multique alii, quorum uirtus et eruditio in dies elucescit. Marcus Marulus, Cypicus Coriolanus, Helius, Ioannes Stoicus, Georgius Benignus, Ioannes Staphileus, Ioannes Pelicarpus, Hieronymus Priboeuius, Ioannes Arbensis, Paulus Paladinus, Thomas

dominum Strigoniensem omni gratia prosequendum. Non sum ego nescius earum rerum, quę hic hiis diebus preteritis contigere, non sermonum, quos multos cum Vestra Sanctitate et quidem liberrimos habui, sed res ita se habet, ut a domino Francisco Marsupino Vestra Sanctitas intelliget. Ad quem plura scribo, ut dixi, et certe omnia verissima. In summa: maiestas regia omnino optat a Vestra Sanctitate ac ei enixe suplicat, ne dominus Strigoniensis in hac petitione

singulari certe prudentia iuvenis. Denique habeo optimam spem res bene ac ex desiderio ac prescripto Vestrae Sanctitatis curans, sed fundamentum nullum firmum neque aliud plane video, quam quod ad dominum Franciscum perscripsi. Rege ipso nihil posset esse melius in veritate neque ad omne bonum inclinatius flexibiliusque, sed est etate nimium adhuc immature ad tantum onus. Deus nos iuvabit et post Deum eius vicarius sanctissimus.

hec etiam pauca, que nunc ad Vestram Sanctitatem scribo, aliena manu mihi esse scribenda. In causa est oculorum lippitudo, qua tamen levari incipio et brevi penitus liberari spero. Alia Vestra Sanctitas partim ex litteris regiis et domino Francisco Marsupino, partim ex litteris domini baronis intelliget. Hoc volui etiam litteris meis significare huius rei, pro qua Maiestas Regia ad Vestram Sanctitatem scribit, conficiende Maiestatem Eius cupidissimam esse. Ego vero, cum

similisque (qui canitur a te) Pastor praestante domino nostro Iesu Christo, cui sit laus omnis et honor ac gloria, Amen. Vale. Romae apud sanctum Franciscum Transtyberim XVI. Calend. Iunias. MDXXVI. IACOBI BONI RACVSAEI /

duces belli erant nullo certo loco, sed ubi res postulasset, dextrum eius cornu banus Croatiae cum Ioanne Tahy, sinistrum, quod wayvodae Transsylvaniae, si adesse potuisset, designatum fuerat, Petrus Pereni curabat. Erant in hoc priori agmine plures ex primoribus, in quibus Antonius Palochy, Franciscus Homonnay, Gabriel Pereni, Thomas Zechy, Andreas Bathory, Emericus Czibak et plures alii. Tormenta bellica statim post principia posita erant. Secundum agmen sive illa acies, quam nos statariam appellamus, in qua rex erat, ex equite magis constabat, paucos admodum pedites e lateribus

historica commemorare nunc non permittit. Servatus fuit et Michael Fekethe ac Bartholomaeus Maytiny, qui postea magno aere fuerunt inde redempti. Perierunt in eo praelio et in fuga praeter regem ex antistitibus Ladislaus Zalkanus archiepiscopus Strigoniensis, Paulus Thomory Colocensis dux belli, Franciscus de Peren Varadiensis, Philippus More Quinqueecclesiensis, Blasius Paxy Iauriensis, Franciscus Chaholy Chanadiensis, Georgius de Palyna Boznensis episcopi, ex baronibus Georgius de Zapolia comes Scepusiensis alter belli dux, Ioannes Dragffy iudex curiae, Franciscus Orzagh cubiculariorum,

Maytiny, qui postea magno aere fuerunt inde redempti. Perierunt in eo praelio et in fuga praeter regem ex antistitibus Ladislaus Zalkanus archiepiscopus Strigoniensis, Paulus Thomory Colocensis dux belli, Franciscus de Peren Varadiensis, Philippus More Quinqueecclesiensis, Blasius Paxy Iauriensis, Franciscus Chaholy Chanadiensis, Georgius de Palyna Boznensis episcopi, ex baronibus Georgius de Zapolia comes Scepusiensis alter belli dux, Ioannes Dragffy iudex curiae, Franciscus Orzagh cubiculariorum, Petrus Korlatkeöy et Andreas Trepka ianitorum, Simon Horvath pincernarum regalium magistri,

Thomory Colocensis dux belli, Franciscus de Peren Varadiensis, Philippus More Quinqueecclesiensis, Blasius Paxy Iauriensis, Franciscus Chaholy Chanadiensis, Georgius de Palyna Boznensis episcopi, ex baronibus Georgius de Zapolia comes Scepusiensis alter belli dux, Ioannes Dragffy iudex curiae, Franciscus Orzagh cubiculariorum, Petrus Korlatkeöy et Andreas Trepka ianitorum, Simon Horvath pincernarum regalium magistri, Thomas Zechy, Gabriel Pereni, Ambrosius Zarkan, Antonius Palochy, Mathias Zetchiny, comes de Frangepanibus, Sigismundus Banffy, Franciscus Hampo, Ioannes de

Ioannes Dragffy iudex curiae, Franciscus Orzagh cubiculariorum, Petrus Korlatkeöy et Andreas Trepka ianitorum, Simon Horvath pincernarum regalium magistri, Thomas Zechy, Gabriel Pereni, Ambrosius Zarkan, Antonius Palochy, Mathias Zetchiny, comes de Frangepanibus, Sigismundus Banffy, Franciscus Hampo, Ioannes de Batthyan, Stephanus Slyk Bohemus et nonnulli alii Bohemi et Moravi; ex nobilioribus et potioribus regni Franciscus Balassa, Nicolaus Tharczay, Ioannes Paxy, Ioannes Istwanffy, Emericus Warday, Michael Podmaniczky, Gregorius Orlowchich capitaneus Segniensis, Stephanus

regalium magistri, Thomas Zechy, Gabriel Pereni, Ambrosius Zarkan, Antonius Palochy, Mathias Zetchiny, comes de Frangepanibus, Sigismundus Banffy, Franciscus Hampo, Ioannes de Batthyan, Stephanus Slyk Bohemus et nonnulli alii Bohemi et Moravi; ex nobilioribus et potioribus regni Franciscus Balassa, Nicolaus Tharczay, Ioannes Paxy, Ioannes Istwanffy, Emericus Warday, Michael Podmaniczky, Gregorius Orlowchich capitaneus Segniensis, Stephanus Aczel castellanus Posoniensis, Sigismundus Pogan, Ioannes Tornaly, Ioannes et Stephanus Kalnay, Nicolaus Forgach; praeter hos nobiles

regiae Mti. In his est insistendum mgcae. Dtioni. vrae.; nam regia Mtas. misit me huc, ut gentes ipsas exspectem vel veniant ad Munkacz vel ad Homona. nam datum est negotium hoc exsequendum mgco. dno. Francisco de Homona, si etiam per illam viam venerint. Ad quemcunque autem locum ex his gentes ipsae venerint, reperient ea, quae erunt necessaria, sicuti per mgcam. Dtionem. vram. fuerit cum eis concordatum; dummodo mgca. Dtio. vra.

zaglavlje. Neven Jovanović 2011-12-30T11:22:06 Epistula Stephani Broderici ad Francescum di Nobili dictum Cheream (25. Ianuarii 1531.) A di 21 ditto. Copia di vna lettera da Buda di 25 Zener 1531 per il reverendo domino Broderico, eletto sirmiense, consiliario regio, a

di Nobili dictum Cheream (25. Ianuarii 1531.) A di 21 ditto. Copia di vna lettera da Buda di 25 Zener 1531 per il reverendo domino Broderico, eletto sirmiense, consiliario regio, a domino Francesco di Nobili ditto Cherea. Magnifice domine et amice honorande salutem et seruiciorum comendationem. Ego post meum a Vestra dominatione discessum, licet fuerim in multis et diversis difficultatibus et

qui Majestatem regiam obsidebat. Hoc etiam ea causa volui ad Vestram dominationem perscribere, ut serenissimo Principi et domino domino duci Venetiarum, domino nostro gratioso, Vestra dominatio ostendere velit, et etiam dominis meis observandissimis oratoribus regum Francie et Anglie. Dominationem vestram felicissime valere opto. Datum Bude xxv Jannuarij anno Domini 1531. Sottoscritta E. V. magce. amicus et frater S.

et Anglie. Dominationem vestram felicissime valere opto. Datum Bude xxv Jannuarij anno Domini 1531. Sottoscritta E. V. magce. amicus et frater S. Brodericus, electus Sirmiensis, consiliarius regius.

Julii, Rhagusio Rector et consilium Rhagusii Clementi papae VII. Segr. Stato, Principi, 6, f. 236r. Beatissime pater etc. Mittimus ad Sanctitatem Vestram Franciscum Parisium, scribam nostrum, qui litteras has reddet, nostro nomine cum Sanctitate Vestra qui agat, quę nostra nostraeque reipublicae haud parvi referunt. Supplicamus, dignetur Sanctitas Vestra eum audire, et, quae referet,

caulium et raparum et tertium nescio quod semen ex Apulia mihi allatum, et lentem magni grani, preterea pauculum semen cuiusdam rubri floris purpurei sed nullius odoris, et unum magnum citrum pomum, et duas pixidulas tiriace. Vnam dabis domino Sarkano, alteram domino Francisco Segnej. Item septem pixidulas cidoniati nostratis, duas pro te seruabis, reliquas quoque dabis domino nostro Magnifico. Hęc pauca sed grata accipias et beneuola, ut soles manu. excusatum me habeas quod narancias nec tibi nec domino

vassallo, ita enim Joannem appellabat. Hic postea venitur ad arma, et nostro fato vel infelicitate Joannis primores Hungariae: Paulus archiepiscopus Strigoniensis, Petrus Veremi 46 waÿvoda Transilvanus, cui Joannes coronam regni servandam tradiderat, Andreas Bathori, Franciscus Bothiani 47 , et non nulli alii, in quos Joannes vires et facultates suas partitus fuerat, quibus maxime confidebat, ad Ferdinandum deficiunt, ea etiam spe, quod ille eis policebatur non solum certissimam recuperationem omnium sub rege Ludovico et Ladislao amissorum, sed etiam

Abbreviatio – in longitudine circiter 0,5 cm – legi non potest. 44 Locus circiter litterarum quattuor (1 cm) exesus. 45 Locus circiter litterarum quattuor (1,5 cm) exesus. 46 Petrus de Peren. 47 Franciscus de Batthyan. 48 Litterae – circiter quattuor in longitudine 1,5 cm – sunt illegibiles. 49 Litterae circiter septemdecim – in longitudinem 7 cm – sunt illegibiles. 50 Desideratur in longitudine 2 cm locus

pollicitus ei non solum sinceram amicitiam, sed et contra quoscunque inimicos maxime contra archiducem Austriae auxilia totiens, quotiens esset opus, etiam in persona propria, testatus in eo sermone, quem cum rege habuit, non displicere sibi, quod rex haberet amicitiam Christianissimi regis Franciae, cuius oratorem apud regem provideret, et aliorum etiam principum Christianorum atque inibi Paulo etiam archiepiscopo de Strigoniensi, Petro item Perenÿ tunc captivo regio, paulo ante waiwode Transilvano – quos ambos superius nominavimus – gratiam a rege impetrat.

pater et domine, domine mihi gratiosissime! Post beatorum pedum oscula humilemque servitiorum meorum commendationem. Ob quibusdam urgentissimis importantissimisque negotiis praesentium exhibitorem nobilem Franciscum Zubranich, familiarem meum ad Sanctitatem Vestram mittere decrevi. Quamobrem humiliter supplico Sanctitati Vestre, tanquam domino meo gratiosissimo, quicquid idem nuntius meus Beatitudini Vestre meo nomine retulerit, dignetur

periculo expositum. Deus Optimus Maximus Sanctitatem Vestram semper conservet felicem et incolumem. Ex Quinqueecclesiis, 8. Maii 1533. Eiusdem Vestrę Sanctitatis humillimus servulus et capellanus Stephanus Brodericus Sirmiensis manu propria 33 Familia de Casaliis legationibus insignis fuit. Eo tempore Franciscus, Gregorius et Iohannes connexus habebant cum legatis Iohannis regis. Franciscus et Iohannes et in Hungaria versabantur, ubi hic a rege Ferdinando anno 1535 deprehensus est.

periculo expositum. Deus Optimus Maximus Sanctitatem Vestram semper conservet felicem et incolumem. Ex Quinqueecclesiis, 8. Maii 1533. Eiusdem Vestrę Sanctitatis humillimus servulus et capellanus Stephanus Brodericus Sirmiensis manu propria 33 Familia de Casaliis legationibus insignis fuit. Eo tempore Franciscus, Gregorius et Iohannes connexus habebant cum legatis Iohannis regis. Franciscus et Iohannes et in Hungaria versabantur, ubi hic a rege Ferdinando anno 1535 deprehensus est.

Neven Jovanović 2011-12-30T11:22:06 XXXIII/1 1533. 5. Julii, Budae Frater Franciscus de Frangepanibus Clementi papae VII. Segr. Stato, Principi, 8, f. 105, 114. Sigillo claudente. Editio: THEINER 1863, n. DCCCLI, p. 622- 623.

Beatissimo in Christo patri et domino domino Clementi VII. sacrosancte Romane et universalis ecclesie summo pontifici, domino meo clementissimo [Alia manu:] July 1533. Di fratre Francesco Frangepane sopra le cose d'Hungheria Beatissime Pater et domine domine clementissime! Post pedum beatorum oscula et servitutis mee humilem commendationem. Si non me et

Sanctitati offerens me paratum orare, quoad vivam pro Vestra Sanctitate et Sancta Sede Apostolica, in cuius gremio et vivere et mori cupio et volo, et cum hiis me Sanctitati Vestre humillime commendo, quam Deus Optimus Maximus sanam et felicissimam conservet ad multa tempora. Bude, 5. Iulii, 1533. Eiusdem Vestre Sanctitatis deditissimum mancipium frater Franciscus de Frangepanibus

73  Tempus, et impulsu fortunae haud mota ruebat.
74  Sed prior insanos furibundae intercipit ictus
75  Et medium Petrus ludenti ostenderat unguem,
76  Pauperie lecta, Francisci veste recinctus.
77  O felix animi, o Croesi iam ditior aura,
78  Qui pedibus pressit fastus Acherontis avari.
79  Et famam spernit, degitque ignobilis aevi

Sacrę Maiestati Ferdinando, Dei gratia regi Romanorum etc. salutem plurimam dico T1 Sacre… dico] titulus primae epistolae, cui addita est transcriptio litterarum ad Franciscum regem et Carolum imperatorem Audio Alemaniam turbari, tumultuarioque milite feruere, et duces nescio quos (nihil enim huc liquido perfertur) uelle esse tibi molestos. Quę res ob pietatem eam, qua Tuam Maiestatem amplector, non parum cruciat repetentem

occipio. Namque animi mei affectus is est, ut quam maxima fieri potest pietate Maiestatem Tuam obseruem, sed inanibus uerbis cartas occupare deuito. Quicquid id ergo est, boni consulat Sacra Maiestas Tua et me pietate erga eam obstinatissima teneto. Cęterum in hanc sententiam litteras ad regem Francorum Imperatoremque, fratrem Maiestatis Tuae, scribo, quarum copiam hic adiunxi. Porro litterę cum praesentibus annexę sunt, ut Maiestas Tua perferri mandet, quo diriguntur, si futurum sperat, ut quid prodessent. Opto fęlicem augustumque faciat Te semper Diuina Maiestas.

Maiestas. Scripta 1534, die XVI Iunii Ragusę Damianus Benessa, Tuae Regie Maiestatis obsequentissimus 23 obsequentissimus] sequitur transcr. epist. ad Franciscum um regem et Carolum imperatorem Sacrę Maiestati Francisco Primo, Francorum regi Christianissimo T2

23 obsequentissimus] sequitur transcr. epist. ad Franciscum um regem et Carolum imperatorem Sacrę Maiestati Francisco Primo, Francorum regi Christianissimo T2 Sacrę…Christianissimo] titulus secundae epistolae, cui addita est transcriptio litterarum ad Carolum imperatorem Cum Sacra Regis Romanorum Maiestate ob principis probissimos mores et satis

23 obsequentissimus] sequitur transcr. epist. ad Franciscum um regem et Carolum imperatorem Sacrę Maiestati Francisco Primo, Francorum regi Christianissimo T2 Sacrę…Christianissimo] titulus secundae epistolae, cui addita est transcriptio litterarum ad Carolum imperatorem Cum Sacra Regis Romanorum Maiestate ob principis probissimos mores et satis humanum ingenium aliqua

deuictas, aditam Germaniam, et ingentes inde prędas auectas, metumque esse rerum omnium internitionis. Tum quam grande studium curaque principibus Christianis debeat incumbere, ut labenti reipublicae succurratur, pręsertim Tuę Maiestatis pro nomine quod geris, totque partis titulis Regum Francię! Deplorem item in mutuum odium infestos principum animos, totam Christiani status rempublicam cotidie atteri, Maumetanos recipere inde uires. Sed breue est ad dicendum quod datur epistolaris occassio: quam breuissime ergo fieri potest expediatur, quod dicendum est. Quos fratres

Verum quamlibet cui uidear audacior tanto regi ausus ea referre, nihilominus si postremo in iudicio ex me debeant ista exigi, mallo mallo sic iudicari audacior modo, quam tunc reprobari iussis non obtemperasse. Sed nil equidem dubito Franciscum Francorum regem Christianissimum ullam conditionem auersurum, si uno consensu omnium de cunctis gentibus Christianis unus debeat constitui populus. Cui legibus caueatur, ut pax omnibus perpetua constet, de infidelium manibus regna recuperentur et amissę oues suum in ouile redeant. Ratio

cui uidear audacior tanto regi ausus ea referre, nihilominus si postremo in iudicio ex me debeant ista exigi, mallo mallo sic iudicari audacior modo, quam tunc reprobari iussis non obtemperasse. Sed nil equidem dubito Franciscum Francorum regem Christianissimum ullam conditionem auersurum, si uno consensu omnium de cunctis gentibus Christianis unus debeat constitui populus. Cui legibus caueatur, ut pax omnibus perpetua constet, de infidelium manibus regna recuperentur et amissę oues suum in ouile redeant. Ratio ergo

cognoscat: mitis benignusque omnibus, seuerus tamen contra reipublicae corruptores, oppugnatorque hostium fidei acerrimus. Totus orbis in id Tibi impendat, ut non tamen sentiant Tuum Tibi cumulari aerarium, neque rem Tuam agi, sed communem omnium. Opus ut bene Maiestati Tuę conueniat cum rege Francorum, qui ceu primogenitus filius post Te prima dignitas, dignitas ] dignitas est FeFr quamque coniunctiores uestrę uobiscum fuerint uoluntates, tam firmiorem pacatioremque Christianum Christianum statum ] statum Christianum

statum ] statum Christianum FeFr statum futurum spes erit. Ipse Te apicem sentiat, Maiestas Tua illum filium, dignitatique eius accedat ex aula imperii in meliorem formam restituti, ut qui hodie proximi Maiestati Tuę sunt loco decedant illoque subeant maiores honores. Rex Francorum, rex Romanorum, Senatus Venetus, rex Anglię, si cum Sede Apostolica sibi sibi ] ei Fe conuenit, rex item Portugalię, deinceps cęteri. cęteri] cęteri, ut nemini dignitas deteratur, sed omnibus crescat sine priuato detrimento

epistola quicquam absoluerem, sed potius primis lineis designarem, arbitratus bene constituto imperio futurum, ut cuncta reliqua componantur commodissime. Iccirco Imperatorem omnium patrem, eius aulam totius orbis terrę senatum uolui. Posthac cuiusque regni pręscribi limites poterunt- regni Francorum, regni Hispanorum cęterorumque- ut emineat tamen imperialis maiestas, maiestas] potestas FeFr et omnes sentiant in reformato imperio auctam sibi dignitatem et confirmatam rerum suarum salutem. Atque ut reuertar eo, quod exemplo proposui:

utinam fuerint hi panes, qui latebant apud puerum! Quamuis tamen senex, ego ob imprudentiam merito puer possum existimari. Sed qualescunque hos utinam Christus dominus noster in totum populum partiretur, ut inde omnes satientur, tandemque cuncta pacentur! In hanc eandem materiam scripsi ad regem Francorum, hortatus principem ad perpetuę pacis et illustrissimę dignitatis rationem ineundam. Scripta 1534, die XVI Iunii Damianus Benessa, seruus obstinatissima pietate

ad zefiros contra est Lustiza supinus,
Scilicet et mediis se se erigit aequoris vndis
Saedes Lignipedum 22) Scopulum in quo aedes B. M. V. et Coenobium olim S. Benedicti, dein Canonicor. Caelest., postea O. M. S. Francisci — recte "Madonna degli Stradioti". longe acceptissima patrum;
Quam iuxta placido diues salit insula ponto 23) Insula S. Gabrielis it. "dell' Arcangelo",

hoc longe frondosior, et mage multo
Fertilior, lateque suis se frondibus ornans.
Lignipedes hic tecta patres in margine ripae 31) Templum S. Bernardini et Coenobium Fratrum Ord. S. Francisci.
160  Atque aedem statuunt, vbi diuae Virginis ara
Erigitur, celsusque tholus, venerandaque templi
Maiestas, nouum opus, pario de marmore surgit.
Hic dulces voluens latices et arundine, et aluo
Frondenti caput

veniunt, redeunt, illae, et sub pondere gaudent.
170  Seraphici hinc coetus diui pia tuba Minores
Diruta tecta parant ipsis sub moenibus urbis
Erigere, atque suas iterato hic ponere sedes. 33) Templum S. Francisci et Coenobium Fratr. eiusdem Ordinis.
Heu qua parte ferox nobis belli impetus olim
Non saeuit, bellique furor, dextra, atque sinistra
175  Templa iacent prostrata Deum, plantaribus horti

S. Nicolai Ord. Praedicatorum. noua condit ab imo
Calua cohors, cui pulla toga est, tunicaeque niuales.
At caetu stipata suo, stipata puellis 68) Templum nunc S. Clarae nuncupatum et Monasterium FF. Min. Ord. S. Francisci — Ab origine S. Mariae noncupatum, et Monast. Monialium S. Benedicti, dein S. Clarae.
Clara sedet, prolisque suae Zebedeia coniux
305  Prospectat phanum proprii de limine templi.

quam nullus coniugis olim
Flexit amor, sacrae famulatur Virginis arae. 72) Templ. et coenobium Monialium S. Mariae de Angelis.
Mox amor 73) Templ. S. Spiritus ubi et coenobium Fr. Min. S. Francisci strictioris Observantiae. Nunc Seminarium Leoninum. aetherei Regis, quem penna columbae
Circundat radiis, fulgentique igne coruscum
315  Celsa tenet delubra, et plenis ignibus aram.
Ac demum 74) Templ. S. Bartolomaei

Jovanović Luka Špoljarić 2012-03-04 Novo, unificirano zaglavlje. Prva verzija. Antonius Wrancius Francisco Musnensi S. Quoniam unicus avunculus meus Statilius, episcopus amplissimus, prae omnibus caeteris mortalibus datus est, quem colere, quem observare, quem vereri, quem non offendere, cui demum per omnes numeros obtemperare debeam propter

qua pollicendo, nonnihil etiam terrendo ampullosioribus apparatibus nostris, si modo tanta bellua exiguitate nostra terreri possit. Quod si quid insequenti molietur contra nos novi, aut etiam si non, speramus nos Pauli III. pontificis maximi, Caroli V. imperatoris, Francisci regis Galliarum et senatus populique Veneti marte, ac duce Christo secum tuto pugnaturos, praesertim si tantorum principum foedus et consensus non refrigescet. Tu interim ad quae moveo, hortor, urgeo, adhibe animum, et redi vel fratris tui gratia, qui te plurimum in hoc regno esse

Vale. Colosvarii XII. Octobris die 1538. Antonius Wrancius Francisco Andronico Tranquillo S. Veteri necessitudine nostra, quam tum patria tum diuturna et fraterna olim inter nos consuetudo conciliavit, plurimum vero moribus tuis candidissimis, ac eruditione et comitate singulari, multaque humanitate, dudum, mi Tranquille,

id est, ex amore facere, quo te prosequor, omnesque honorum utilitatumque accessiones tibi optare, quas quemque sibi ipsi ab immortali Deo optare decet. Reliquum est: Hieronymo Lasky, oro, commendes me et ita in gratiam ejus restituas, ut quicquid a maligno vel potius mendaci quodam homine ex Francia mali animi in me contraxerat, totum in bonum convertat, efficeque, ut me diligat, quemadmodum, si potest fieri, charissimos soleat; scis me eo etiam tempore ipsum semper coluisse et magnifecisse, quo illi cum avunculo meo non conveniebat, idque memor certe sapientis illius sententiae: ita

Vale. Albae Juliae Transsylvanae X. kal. Julii MDXXXVIII. Antonius Wrancius Francisco Andronico Tranquillo S. Binas tuas accepi litteras, quas amore, officio, atque humanitate similes meis exspectabam, neque credebam, te magis ingeniosum in diluendis criminibus tuis esse velle, quam in recuperanda gratia principis, Statilii patrocinio,

kal. Aprilis. M. D. XXXVIII. Antonius Verancius Thomae Myndzentino S. Odiosiores, ut ais, colloquutiones, quae inter me et Franciscum Baccium proxime contigerunt, ex equisonum nostrorum temulentia scito provenisse, nec arbitror eorum rixas ac jurgia tanti debuisse fieri, ut nostras succendissent, et amicitiam, quae mihi secum intercedit, aut violassent aut exstinxissent. Quandoquidem illum ego semper per Deum sincere

Neven Jovanović Početna verzija. Franciscus Andronicus Tranquillus Antonio Werancio S. (1538. jul. 11; Szalay 6, 11) Scis meas necessitates et tu jam in amplissima fortuna es: cuppas et alias res, quas Budae accepisti, vel earum pretium mittas mihi.

2010-12-18 Neven Jovanović Početna verzija. Franciscus Andronicus Tranquillus Antonio Wrancio S. (3. Oct. 1538.; Szalay 6, 19) Binas tuas litteras hodie accepi, alteras kalendis Augusti, alteras quinto nonas Octobris datas. Prioribus vehementer fuissem offensus si

ego sciebam, expeditum et donatum esse, fuisse Constantinopoli detentum propter quasdam controversias in confinibus Polonie cum Thurcis secutas. Ante Nicolai quatriduo in Novo Pazar inveni tabellarium Ragusinorum ferentem literas ad Thurcum de clade regis Francie ad Parpininum facta-, unus ipsius regis nuntius precesserat uno die, quatuor magnis itineribus eum sequebantur, dicebant, missos esse petitum auxilium a Thurco. Nam et per alios, quos habet Constantinopoli, mirabiliter sollicitat pro classe, ut fecit anno

gentilis in nominatiuo, Csiaferun) id est, gentilis in genitiuo, quasi dicerent gentilis regis. Memleket) significat regnum, quamuis et alia habeant diuersa vocabula ad significandum regnum, vt Istan) quia cum Italiae siue Franciae aut etiam Hispaniae regnorum mentionem faciunt, tunc dicunt Frank istan) quod significat tam Italorum, Gallorum, quam Hispanorum regna. Frank) significat hominem harum regionum vt Frank Gyaur) id Italus, Gallus, vel

quoque nobis breui coelitus auxilium sit mittendum. Quod si fieret, quis non speraret, quin breui futurum sit, vt Imperator Rom. non minus Constantinopolitano quam Romano imperio insignis sit futurus? Ferdinandus non minus in Hungaria quam apud Getas, Dacos, Scythas regnaturus, atque itidem rex Franciae suis ditionibus Asiam minorem ad diturus: Lusitani Aegypto potituri: Hispani tota Africa, Itali omnia littora quae cunque habet mare mediterraneum in sua potestate habituri. Angli quoque inter Turcas suum imperium amplificaturi. Nunc digladiamur pro vno et altero

Reuerendiss. Reuerendissimus D. Martinus de Kecheth Episcopus Vuesprimiensis, elegantia et belli laudibus mire insignis, et natus (vt videtur) in Turcarum perniciem, vir praedecessori suo Petro Berisso in re militari vel iam par, vel mox futurus. His addo Franciscum Turzonem ecclesiae Nitriensis praesulem, de quo omnes mira et laeta augurantur. Item inter Barones clarissima est domus Bathorea, qui auita indole praediti, armis animisque infestissimi sunt Turcico generi. Nec magnifici viri Thomas Nadasdi, Franciscus Batyani, Balassea domus

vel iam par, vel mox futurus. His addo Franciscum Turzonem ecclesiae Nitriensis praesulem, de quo omnes mira et laeta augurantur. Item inter Barones clarissima est domus Bathorea, qui auita indole praediti, armis animisque infestissimi sunt Turcico generi. Nec magnifici viri Thomas Nadasdi, Franciscus Batyani, Balassea domus illustrissimae dignitatis suo officio deerunt, inter quos facile pri mus Melchior Balassa. Atque adeo nuper in gratiam regis Ferdinandi recepti Barones inclyti egregiam spem de se praebent Raphael et Ioannes Apodamian, quibus merito adiungitur Franciscus

Nadasdi, Franciscus Batyani, Balassea domus illustrissimae dignitatis suo officio deerunt, inter quos facile pri mus Melchior Balassa. Atque adeo nuper in gratiam regis Ferdinandi recepti Barones inclyti egregiam spem de se praebent Raphael et Ioannes Apodamian, quibus merito adiungitur Franciscus Reuai vicepalatinus regni Hungarici, de cuius consilio, prudentia, et fide, quid uis sperare licet. Sed vt omittam Nyari Franciscum, Bartholomaeum Horuat, qui saepius cum victoria, multis occisis, multisque captis, ad regem Ferdinandum redierunt. Frater quoque Georgius Episcopus

Atque adeo nuper in gratiam regis Ferdinandi recepti Barones inclyti egregiam spem de se praebent Raphael et Ioannes Apodamian, quibus merito adiungitur Franciscus Reuai vicepalatinus regni Hungarici, de cuius consilio, prudentia, et fide, quid uis sperare licet. Sed vt omittam Nyari Franciscum, Bartholomaeum Horuat, qui saepius cum victoria, multis occisis, multisque captis, ad regem Ferdinandum redierunt. Frater quoque Georgius Episcopus Varadiensis, nunc tutor regij pueri et vxoris Ioannis Vaiuodae, ducis Transyluaniae, qui si firma subsidia contra

Segr. Stato, Principi, 14, f. 382–383. Copia. Editio: THEINER 1863, n. DCCCCI, p. 659–660. ETE IV, n. 507, p. 531–534. [Inscriptio:] Reverendissimo in Christo patri et domino, Alexando Francisco, titulato Sancti Laurentii in Damaso, Sanctae Romanae Ecclesie vicecancellario, domino meo illustrissimo et observandissimo. Reverendissime in Christo Pater et Domine, Domine mihi Observandissime! Obsequiorum meorum in

f. 96r, 107v = Marković 1954, c. LXXI = LXXXI (p. 113, 121); Trag. f. 53r; V f. 58v = Šrepel 1899, p. 18; tit. Aliud... eundem S f. 107v: Epitaphium eiusdem S f. 96r, Dicti Francisci M. M. Trag., Aliud per eundem V, Šrepel 1899; v. 4 Vindicat: Vendicat S, Trag., V, Šrepel 1899; eloquio: elloquio S;v. 8 Qui: Si S f. 96r,

Marković 1954 c. LXXI 3 S 107v-108r = Marković 1954, c. LXXXII (p. 121); Trag. f. 52v; V f. 59r = Šrepel 1899, p. 18; tit. Franc-i Martiniaci Marco Marulo epitaphium; v. 5 Reddit S, V, Šrepel 1899, Marković 1954: Reddidit Trag;v. 6 Famam S, Marković 1954, Trag.: Fama V, Šrepel

prudenti Lectori facile erit Corrigere, tu F. I. ubi pro tibi Et ubi incipiunt Sylvae, ibi erat incip. Liber Quartus. THEOCRENUS IULII CAMILLI AD POTENTISS. REGEM FRANCISCUM.
2.1  Iam primo Aurora ortus patefecerat orbi,
2.2  Sydera sed nondum roseo praestrinxerat ore,
2.3  Quae pulchre tremula in divino fonte natabant,

parantem.
2.66  Hic rerum arcanis, numeroque opressus Iolas,
2.67  Obticuit, vallesque simul tacuere quietae. IO. FRANCISCI MARIAE MOLSAE AD BENEDICTUM ACCOLTUM CAR. ELEGIA
3.1  Ecquid, sepositis dum te iuvat optime veris
3.2   Hadriacis vitam ducere littoribus:
3.3  Et Venetos spectas cives, ausamque superbis

vivat memoria. Ut enim non obscure vixit, meritoque inter ductores belli relatus fuerat, ubi etiam obiit clara et memorabili morte, clade Joannis Cocianeri in Comitatu Valco apud arcem Ivancam, quae erat ante, quam a Turcis capta est, Francisci Zay collegae mei, dum fugientis nostri exercitus qua frontem, qua latera, et demum omnes partes unus inter duces magno animo et periculo suo protegendo, identidem in hostium insultantium procurrit cuneos.

Jovanović Luka Špoljarić 2012-03-04 Novo, unificirano zaglavlje. Prva verzija. Antonius Verancius Petro Francisco Parrhisio suo S. Proxime quum Belgradi essem, dedi ad te litteras cuidam nobili viro, Josepho nomine, qui se dicebat in patriam profecturum. Iis litteris quoniam latius refricavi inter nos mutuam nostri memoriam, non est quod his plura scribam, intentus

Hoc anno fiunt ubique maximi apparatus. Turca emittit 130 triremium classem; Venetus 80; rex Philippus naves rotundas armatas 60, praeterea contra Gallum numerosissimum exercitum. Idem Gallus contra tam equitatu quam peditatu ferme par viribus accedit. Inter alia fertur in Francia tam magnam multitudinem Lutheranorum inundasse, ut jam frustra jure animadverti in eos conentur, unde regi fit majus ferme negotium quam ab esterno hoste. Exspectantur oratores congratulatorii ab omnibus christianis principibus: Serenissimus

7. z. p. 1. Promisit autem, quotiescunque datum fuerit illi negotium ut fiant, perficiet totum opus in spatio mensium trium. De ocularibus, cum advenissem, retulit Zacharias, quod nullus artificum repertus sit, qui eo modo, quem optat dominatio vestra reverendissima, sciat ea facere. Ego tamen cum Francisco Caligorio quendam reperi, qui promisit facere experientiam; si fient, ut bona sint, mittentur brevi ad eam. Pictorem cum maxima difficultate reperimus; omnes affirmant plus in tanto temporis spatio, quo isthuc irent, domi se lucraturos; tamen unus juvenis obtulit

Reverendissimo domino domino Antonio Verancio, episcopo Agriensi, perpetuo comiti Hewesiensi, sacratissimae caesareae majestatis consiliario, domino semper observandissimo. Viennae ad manus reverendi domini Francisci de Andreis, supremi capellani reverendissimi domini Strigoniensis. Salutem et felicitatem. Receptae Agriae 21. Februarii 1559. Salutem et felicitatem. Quod paulo tardius scribam ad dominationem vestram

etiam cumulate; unde visus est consolari et magno animo tolerare fortunae casus; videt enim non se solummodo tactum sed etiam plures in hac civitate, qui optimos filios et juvenes amiserunt. Nuper etiam soror novercae unicum filiolum amisit; mortem obiit etiam Joannes Longus alias Misich, et Franciscus Seniunich alias Ciunteta. Vina fuere paucissima, fruges carissimo pretio acquiruntur, et alia omnia desunt, ita ut a longo tempore in pejori statu haec civitas non fuerit. Caeterum nunc si utiquam alias tempus et occasio est emendi stabilia, qui sumptibus abundat.

spiraret vehementissimus Boreas, ita ut nemo vel accedere propius potuerit ad exstinguendum; tamen praeter omnium opinionem, singulari Dei miraculo exstinctum est incendium in medio cumulo ligneorum aedificiorum, non multis absumptis domibus. Aliud nihil est tale scitu dignum, nisi si hoc: quod Franciscus Semiunich Civuleta mortem obierit, desponsata in mortis articulo Dragna concubina ejus, et turpiter et indigne ad damnum filiae suae unicae. Noster autem consanguineus dominus Michael Lucich ex Venetiis satis honorifice rediit. Auctum enim est illi stipendium

die 9. Februarii 1559. Interim, hisce diebus praeteritis, ipsa optime capiet consilium ex praeteritis. Servitia sua commendat Franciscus Butrisith cum debita reverentia, eamque salute impertit. Salutabit autem dominatio vestra reverendissima meo nomine omnes suos praecipuos familiae charos, praecipue autem dominum Joannem Bassanum, et Joannem Pechy, et Lackonem. De Belgramonio nihil habeo. Bene valeat.

beata quiete. Ad dominum Valerium Mazzarellum in Ioannis Lucari obitum. Pridoevius
Defleo dum tristis lacrymoso lumine nati
Francisce, o nimium funera amara tui,
Nescio quis, fateor, suaui modulamine dulces
Ad vada Parnasi fundit abunde sonos.
Num Verona uirum, Venusina urbs, Corduba, Sulmo,
Smyrna, Ocnus, Thebae, aut Bilbilis, Ascra dedit?

Vidimus et flentes Parnasia numina, Musas.
Exprimis, en, lachrimas, culte poeta, deis. Ad Ioannem Pridoevium in obitum nobilis dominae Franciscae Papalis Valerius Mazzarellus
Franciscam pietas ardens ad sydera uexit,
Recta fides, probitas, et sine labe pudor,
Sed celebrem terris reddit Pridoeua Camena
Auspice quo uidet nomen ubique

Exprimis, en, lachrimas, culte poeta, deis. Ad Ioannem Pridoevium in obitum nobilis dominae Franciscae Papalis Valerius Mazzarellus
Franciscam pietas ardens ad sydera uexit,
Recta fides, probitas, et sine labe pudor,
Sed celebrem terris reddit Pridoeua Camena
Auspice quo uidet nomen ubique suum.

uoti magis et foelicitatis quam mearum uirium uel fortunae esse uidebam, ut me in amicitiam tuam insinuarem. Sed accidit tempus optatum magis quam speratum, ut uoti mei aliqua ex parte compos fieri sperarem. Nam quom superiori anno Franciscus Forgacius Rhacusium ad me domum uenisset, uir summa grauitate, multa magnarum artium et illustrium scientia ac sapientia ornatissimus, et rerum plurimarum, sed pręcipue Hungaricarum, usu peritissimus, Tuae uero Maiestatis ita perstudiosus, Dignitatisque

et iucunde narrare solebat; me uero, uere quasi scienter addentem, admirans interrogauit, unde in regione tam remota ea sumerem. Tum ego illi auctorem certum ac fidei plenum, tamquam testem rerum Hungaricarum praeclare gestarum locupletissimum ac grauisssimum citaui. Cuius Franciscus miro uidendi desiderio accensus maiori studio a me contendere coepit, ut illum sibi ostenderem, ostensum uero perlectum atque probatum affirmauit auctorem talem, qualem splendida atque eruditissima ingenia probarent, et quali optimus quisque delectari posset, perindignum esse iacere in

sub crepusculum eas dimisit, et postero die mitius agens aperuit portas urbis, ut emitti possent impedimenta in navigia, quae in ancoris stabant. Omnes demum, qui abire voluerunt vela ventis dedere sexto Idus Augusti. Non est omittendum, quod abeuntibus Franciscanis contigit.(Utraque enim familia, et Dominicanorum, et Franciscanorum superioribus diebus ante alios aufugerat). Hi de monasterio suo, quod est in scopulo majori procul ab urbe duo millia passuum ex orientali parte jampridem crucifixi immaginem

portas urbis, ut emitti possent impedimenta in navigia, quae in ancoris stabant. Omnes demum, qui abire voluerunt vela ventis dedere sexto Idus Augusti. Non est omittendum, quod abeuntibus Franciscanis contigit.(Utraque enim familia, et Dominicanorum, et Franciscanorum superioribus diebus ante alios aufugerat). Hi de monasterio suo, quod est in scopulo majori procul ab urbe duo millia passuum ex orientali parte jampridem crucifixi immaginem mirificam, et aliam divae Virginis Mariae Matris Domini picturam in

per viginti dies subtraxerunt. Nonnunquam tamen cymbala cum litteris, et nuntiis e vicino litore furtim se ad nos proripiebat. Annuntiatum igitur fuit quarto Idus Augusti esse in valle Juliana septem semitriremes Noviensium, et in eas incidisse Presbiterum Franciscum Adonisium cum plerisque aliis nostratibus, qui Ragusium petebant. Juliana est in continenti e regione Augustae inter Melenam, et Melitam. Nocte sequenti illi Novienses extra insulam nostram avecti, et tenebrarum silentio in portum ab incolis

avolvit a profluvio, et statim exsiccatus est locus. Altera quod ex unico ictu bombardellae secus eadem omnium sanctorum jugum, seu axem rotans rotans Z: rotarum D confractum Nicolaus Missulius, et Franciscus Pauli carpentarii eodem Archidiacono cohortante, et facibus cereis lumen ministrante, et coadjuvante, pene quatuor horarum spatio refecerunt. Circa Idus Augusti ex Epidauro nuntium certum accepimus potitos Alchinio Butua, et Antibari hostes

podcrtano Z Nos sacrificium prosecuti circumlustrata urbe etiam tertio iteravimus Missae sacrificium in omnium Sanctorum aede ante mirificam V. Mariae [aedem] scriba ipse delevit Franciscanorum effigiem. Ibi contigit quidam ex nostris ex labore, sive lacrymis, vel forsan propter timorem hostium pati spiritus defectionem; ita ut domum delatus tres, aut quatuor horas jacuerit intercluso halitu semimortuus. Nihilo minus postridie vix

pene paris aetatis ad Hieronime Z: paene eiusdem aetatis cum Hieronymo. D . Nicolaus Vidosius senior, qui licet aegrotaret, tamen ad pugnam exierat, Nicolaus Arnerius, Nicolaus Gabrielius, Hieronymi filius, Franciscus Urbanus, Vincentius Roseneus, Lucas Baraneus, Marcus Grusius, tunc Curiae minoris judex, Franciscus Sevileus, Michael Cetineus Cosmae filius, Franciscus Prismius, Antonius Marineus, Joannes Scemanus, Joannes Petrovius, Franciscus Tulius Nicolaus

Hieronymo. D . Nicolaus Vidosius senior, qui licet aegrotaret, tamen ad pugnam exierat, Nicolaus Arnerius, Nicolaus Gabrielius, Hieronymi filius, Franciscus Urbanus, Vincentius Roseneus, Lucas Baraneus, Marcus Grusius, tunc Curiae minoris judex, Franciscus Sevileus, Michael Cetineus Cosmae filius, Franciscus Prismius, Antonius Marineus, Joannes Scemanus, Joannes Petrovius, Franciscus Tulius Nicolaus Dragineus, Antonius Baptistinus, Marinus Sacneus, Joannes, alterius Marini Sacnei filius. Civium

licet aegrotaret, tamen ad pugnam exierat, Nicolaus Arnerius, Nicolaus Gabrielius, Hieronymi filius, Franciscus Urbanus, Vincentius Roseneus, Lucas Baraneus, Marcus Grusius, tunc Curiae minoris judex, Franciscus Sevileus, Michael Cetineus Cosmae filius, Franciscus Prismius, Antonius Marineus, Joannes Scemanus, Joannes Petrovius, Franciscus Tulius Nicolaus Dragineus, Antonius Baptistinus, Marinus Sacneus, Joannes, alterius Marini Sacnei filius. Civium vero, et incolarum [era]

Hieronymi filius, Franciscus Urbanus, Vincentius Roseneus, Lucas Baraneus, Marcus Grusius, tunc Curiae minoris judex, Franciscus Sevileus, Michael Cetineus Cosmae filius, Franciscus Prismius, Antonius Marineus, Joannes Scemanus, Joannes Petrovius, Franciscus Tulius Nicolaus Dragineus, Antonius Baptistinus, Marinus Sacneus, Joannes, alterius Marini Sacnei filius. Civium vero, et incolarum [era] scriba ipse delevit seu artificum erat numerus 66,

Marini Sacnei filius. Civium vero, et incolarum [era] scriba ipse delevit seu artificum erat numerus 66, videlicet Marcus Ressa carpentarius bombarderius ad puteum salsum, quem Slatinam dicunt, Franciscus de Milo graecus mercator. Mucus Radatovius nauta. Georgius de Ragusio Rosenorum domesticus. Nicolaus Epirota, alter Rosenorum famulus sagittandi peritia satis instructus

Nicolaus Epirota, alter Rosenorum famulus sagittandi peritia satis instructus sagittandi peritia satis instructus Z: excellens sagittarius D , Anton de Ragusio bajulus, Franciscus Profaticus Profaticus Z: Profacius D Nauta seu piscator, Nicolaus Christophori piscator. Lucas Macellarius. Christophorus de Paulis Latomus. Franciscus ejusdem Christophori filius

D , Anton de Ragusio bajulus, Franciscus Profaticus Profaticus Z: Profacius D Nauta seu piscator, Nicolaus Christophori piscator. Lucas Macellarius. Christophorus de Paulis Latomus. Franciscus ejusdem Christophori filius similiter Latomus. Marcus Radius Agricola, Toncus Toncus Z: Tomas D Osliza bajulus infirmus, et inutilis. Franciscus Jurievius Doliarius, qui et ipse

Lucas Macellarius. Christophorus de Paulis Latomus. Franciscus ejusdem Christophori filius similiter Latomus. Marcus Radius Agricola, Toncus Toncus Z: Tomas D Osliza bajulus infirmus, et inutilis. Franciscus Jurievius Doliarius, qui et ipse bombarderii munus in praelio satis naviter satis naviter Z: optime D obiit. Gregorius Clariceus bajulus, Nicolaus Magliceus pistor, Jacobus Matcovus de

Martuleus Martuleus Z: Marticleus D nauta, Nicolaus Vlacotimus Vlacotimus Z: Vulathotinus latomus. Marinus Suturiza cognomento Rex piscator, Franciscus Gerbinus Gerbinus Z: Garbinus D piscator. Petrus famulus Tronconeorum alias Philippinorum. Nicolaus Gurdius surdus Doliarius. Joannes Grusius piscator, et Stephanus eius filius. Nicolaus

Antonius Costa latomus. Nicolaus eius filius bombarderius adustus Gregorius Doimius latomus, Marinus Surateus pede truncus truncus Z: trunculus D latomus. Antonius Pomeneus senior carpentarius, Franciscus Bonvardo piscator. Antonius Vitcovius piscator. Marinus Bavonisius Bavonisius Z: Banisius D , alias Baziza agricola bombarderius. bombarderius,

Bavonisius Bavonisius Z: Banisius D , alias Baziza agricola bombarderius. bombarderius, Andreas Vlacotinus Z: bombarderius. Andreas Riganus baiulus. Franciscus Carlius latomus. Marcus Milanconus agricola bombarderius. Andreas Vulatcotinus D Andreas Vlacotinus nauta aegrotus. Matheus Calavagna bajulus senex, Franciscus eius filius bajulus, Joannes Valentinus cerdo. Franciscus Pauli de

Andreas Vlacotinus Z: bombarderius. Andreas Riganus baiulus. Franciscus Carlius latomus. Marcus Milanconus agricola bombarderius. Andreas Vulatcotinus D Andreas Vlacotinus nauta aegrotus. Matheus Calavagna bajulus senex, Franciscus eius filius bajulus, Joannes Valentinus cerdo. Franciscus Pauli de Lesina carpentarius, et in hac expeditione papalis tormenti bombarderius valde utilis, et commendabilis, Lupus Ucatius, Franciscus Batocanius latomus bombarderius adustus. Paulus

Riganus baiulus. Franciscus Carlius latomus. Marcus Milanconus agricola bombarderius. Andreas Vulatcotinus D Andreas Vlacotinus nauta aegrotus. Matheus Calavagna bajulus senex, Franciscus eius filius bajulus, Joannes Valentinus cerdo. Franciscus Pauli de Lesina carpentarius, et in hac expeditione papalis tormenti bombarderius valde utilis, et commendabilis, Lupus Ucatius, Franciscus Batocanius latomus bombarderius adustus. Paulus Radeteus bajulus. Vincentius Goriglavius, alias

nauta aegrotus. Matheus Calavagna bajulus senex, Franciscus eius filius bajulus, Joannes Valentinus cerdo. Franciscus Pauli de Lesina carpentarius, et in hac expeditione papalis tormenti bombarderius valde utilis, et commendabilis, Lupus Ucatius, Franciscus Batocanius latomus bombarderius adustus. Paulus Radeteus bajulus. Vincentius Goriglavius, alias Ardentinus, Vincentius de Ragusio bajulus, Joannes Theodori grecus de Valona externus, quem licet suspectum haberent Cives, tamen experti sunt

undecim D , videlicet Joannes Orebus, Nicolaus Bajus Bajus Z: Bacius D , Antonius Petrovus, Jacobus Pigeus Gregorius Cheus, Joannes Ragienus. Helius Glavocius, Franciscus Baicius Joannes Castrophilus, Antonius Sincovus, Paulus, Bossidarus. Octo fuere Pupnatenses, videlicet Videlicet Marcus Matusius Z: videlicet Marcus Marchiosuus. Petrus et Michael Separei. Marcus

Bernichius Jelicius, Nicolaus Musius, Marinus Radinus, Joannes Radinus, Marcus Cernogareus, Marcus Rogaceus, Stephanus Melissae. Zernovini ceteros superavere; utpote quorum numerus triginta quinque armatos explevit, et sunt isti scilicet Franciscus Ostovius, Andreas Uscocius, Jacobus eiusdem Andreae filius. Antonius Barcotius, Joannes Scocandus. Antonius Zuitanus, Jacobus Cebalius, Franciscus Zagoreus, Andreas Stancovas, Franciscus Catharinus, et Hieronymus, et alter Hieronymus Banisii

Zernovini ceteros superavere; utpote quorum numerus triginta quinque armatos explevit, et sunt isti scilicet Franciscus Ostovius, Andreas Uscocius, Jacobus eiusdem Andreae filius. Antonius Barcotius, Joannes Scocandus. Antonius Zuitanus, Jacobus Cebalius, Franciscus Zagoreus, Andreas Stancovas, Franciscus Catharinus, et Hieronymus, et alter Hieronymus Banisii Roseneorum coloni, et clientes. Marcus senior, et alter Marcus Culianovi Antonius Zugareus, Joannes Nicolicius, Franciscus Luchinus, Antonius cum filio

triginta quinque armatos explevit, et sunt isti scilicet Franciscus Ostovius, Andreas Uscocius, Jacobus eiusdem Andreae filius. Antonius Barcotius, Joannes Scocandus. Antonius Zuitanus, Jacobus Cebalius, Franciscus Zagoreus, Andreas Stancovas, Franciscus Catharinus, et Hieronymus, et alter Hieronymus Banisii Roseneorum coloni, et clientes. Marcus senior, et alter Marcus Culianovi Antonius Zugareus, Joannes Nicolicius, Franciscus Luchinus, Antonius cum filio Joanne

Antonius Zuitanus, Jacobus Cebalius, Franciscus Zagoreus, Andreas Stancovas, Franciscus Catharinus, et Hieronymus, et alter Hieronymus Banisii Roseneorum coloni, et clientes. Marcus senior, et alter Marcus Culianovi Antonius Zugareus, Joannes Nicolicius, Franciscus Luchinus, Antonius cum filio Joanne Joane Bericius Z: Joanne, et Marco fratre Cocchionovus, Marcus et Jacobus Radovini, Jacobus Vaceta. Marcus Bericius D Bericius, Marcus Pignatiza,

Franciscus Luchinus, Antonius cum filio Joanne Joane Bericius Z: Joanne, et Marco fratre Cocchionovus, Marcus et Jacobus Radovini, Jacobus Vaceta. Marcus Bericius D Bericius, Marcus Pignatiza, Franciscus Cernogoreus, Joannes Croilo, Marinus Cuspilus, Michael Baranus, Petrus Cuspilus, Jacobus Businovus. Nicolaus Cuspilus, Joannes Bosinovus. Stephanus Bella infirmus. Praeter hos, qui centum, et quinquaginta trium summam complent nemo alius manum

nisi forte quisque infans, ut erat Horatius, et Annibal Vidalei in ea repertus est, quin et ex his senio confecti, et effatis viribus plerique erant. Ex omnibus nostris duos tantum invenimus interemptos, Andream Uscocium ad latus, Vincentii Rosenei, et Franciscum de Ostois obrutum ruinis maeniorum ex ictu hostili collapsorum. Vulneratos, et quidem leviter sex, totidem quoque mulieres saucias, adustos ex rapida festinatione a semetipsis quinque, quorum unus Franciscus Costa latomus paucis post diebus

Andream Uscocium ad latus, Vincentii Rosenei, et Franciscum de Ostois obrutum ruinis maeniorum ex ictu hostili collapsorum. Vulneratos, et quidem leviter sex, totidem quoque mulieres saucias, adustos ex rapida festinatione a semetipsis quinque, quorum unus Franciscus Costa latomus paucis post diebus interiit dignus certe juvenis memoria perenni, ut pote qui maluit cum parente, et patria commune [omnia] scriba ipse delevit subire periculum, quam sibi

sponte se intra muros inclusit semper sermone, et re ipsa cives ad deffensionem Patriae cohortatus, quem eo libentius collaudo, ut discat posteritas imitari. Alter eorum eorum Z: etiam D Franciscus Batocamius arefacta manu, et utroque pede claudus, evasit; reliqui convaluere. Numerus elapsorum fuit centum paulo plurium nec ab hostibus, quisquam captus fuit praeter solam Catharinam Marci Radoevvii pastoris suburbani filiam.

Pharensibus, qui urbem deseruerant, et in arcem confugerant sex dies sumpserunt sumpserunt Z: consumpserunt D , in quibus totum pene suburbium cum duobus Monasteriis Franciscano, et Dominicano, et intra maenia multas aedes sacras et prophanas concremaverunt. Per totam quoque Pharensem Insulam circum vicina maria prepravljeno iz maenia impune vagati incendiis, et

Z: Terstenizae D viginti quatuor stadia procul a Curzola ex orientali parte per duas oras substitit. Ibi ter aciem instruxit tanquam in nos irruiturus, ter etiam instructam solvit. Demum a caeteris avulsae quatuor semitriremes ad Franciscanorum scopulum perexerunt, et monasterium totius Illyrici pulcherimum ablatis campanis incenderunt. Templum autem augustissimum non potuit cremari, quoniam ex saxo vivo, et topho in fornicis modum constructum fuerat, interiora tamen quaeque lignea in

semel ad Clementem Septimum ejus nominis pontificem maximum anno Domini 1531. secundo post Caroli V. imperatoris coronationem. Reversus ex urbe denuo ad Sigismundum regem ter est missus, post has Polonicas legationes alia Romae perfunctus ad Paulum tertium pontificem, ad Franciscum Galliae regem cum mandatis prosectus est. Inde statim ad Henricum VIII. regem Anglorum in Britanniam usque secessit. Hinc reversus cum aliis regis sui oratoribus ad Ferdinandum regem Romanorum Viennam est missus. Ea legatione non satis ex voto regibus subsecuta,

pro praesenti suo flatu minoribus quibusdam dignitatibus ecclesiasticis honoratus est, quoad tribus circiter autumnis elapsis primum ad Alypassam Budam cum mandatis missus est. Nec multo post quinque ecclesiensis pontifex creatus, et inter regios consiliarios assertus, statim orator in Turciam cum Francisco Zay post memorabilem illam Agriensem obsidionem pro pace impetranda delegatus. Magni ea legatio momenti fuit, nam et apud barbaros agebatur, et eos quidem tot victoriis triumphisque nuper reportatis insultantes, divino tamen beneficio peragrata late Cappadocia, caeterisque

istas externas pietatis laruas, vestes loca, ritus, motus ac gesticulationes plurimum ad mortificationem facere. Verum Deus, qui dixit, Non occides, nequaquam praecepit tristia media, longas vigilias, nuditates ac frigora, et comestionem cinerum, ut de quibusdam monachis legitur: aut, ut Franciscus sese nudum in nivem abiecit (vel ut quidam etiamnum, praesertim Hispani) more Baalitarum semet flagellis et scorpionibus consauciarunt, Nimis facile etiam validissima natura frangi potest. Sic sane potatores ac scortatores corpus suum mortificant et enervant. Vult autem Deus, ut ipsum

successus, aut propagationis Evangelii mihi metitus est. Gal. 6 in quit Apostolus: Pax super eos qui secundum hanc regulam incesserint ubi regula doctrinam significat, ab ipso praescriptam. Monachi id ad suas monasticas regulas traditiuncularum rapiunt, praesertim cum sequatur de stigmantibus S. Francisci. Eadem metaphora et sententia est Philip. 3, Eâdem incedamus regula, idem sentiamus. per regulam, normam doctrinae et pie agendi significat, iubetque eos concordes esse. REIECTAMENTUM, Philip. 3. habet Vulgata versio, ubi in Graeco est

filios: cum interim Synagoga in servitutem generans multos haberet. Reddiderunt sterilitatem animae meae, vel orbitatem, Psal. 35. i. privare me sunt conati ipsa vita. STIGMATA Domini circumfero in corpore meo, Gal. 6. quod (si Funigeris credendum est) Paulus de sancto Francisco, et de eorum Regula prophetavit. Verum vetustiores intellexerunt, quod sicut olim domini suos servos, praesertim fugitivos, suis quibusdam stigmatibus notare solebant, ut facile agnosci possent, nemoque eos pro suis vendicaret: sic etiam Paulus dicat, se et cruce et propagatione

Creatore propositam, ut eam solam in hac obscura tenebrarum et miseriarum valle religiosissime sequamur. Dominus IESUS vestras Celsitud. suo S. Spiritu imbuat ac regat, ad sui nominis gloriam, et afflictissimae Ecclesiae utilitatem: Amen. Francofurti ad Moenum, Calendis Augusti, Anno Domini M. D. LXVII. ELEGIA AD LECTOREM, MATTHIAE

ac socii eius, et quibusdam regibus Iuda sub finem regum. Sic et Christus Petro, et filiis Zebedaei nomina mutet. Quem morem et monachi servant, ut indicent se ex familia Christi in familiam aut peculium Francisci aut Dominici migrasse, neglectoque priore foedere baptismi, nunc per cucullum initiari et consecrari tanquam per novum baptismum aut rebaptizationem. Cuculli enim efficaciam baptismo aequalem esse docent. Eodem mysterio etiam Pontifex Romanus assumit nomen novum, ut iam peculiaris sit

sibi rapuit totum regimen conscientiarum, Ecclesiae et Religionis. Quid ergo opus est Sacris codicibus? 44 Innumeri libelli in Papatu miserae multitudini obtruduntur, in quibus nec mica quidem Scripturae tractatur aut explicatur: ut sunt, Hortuli animae, Rosaria, Vitae et miracula Francisci, aut aliorum sanctulorum: Missalia, Breviaria, Officia, Exe quia, Benedictionaria, Agendae, innumerae Summae, Specula, Exempla sanctorum, infinita Sententiariorum volumina, et similia. Quare necessario Bibliae oblivisci coguntur, in tanta monasti carum nugarum copia. 45 Recte

et eius Pseudospiritualium contemptus sacrarum Literarum et syncerae Theologiae, etiam ex eo perspicue deprehenditur, quod non solum alios Christianos ob inscitiam sacrarum Literarum laudarunt, dictaruntque id esse Christianam simplicitatem: sed etiam illos ipsos Ecclesiae gubernatores ac lumina, Franciscum et alios: quem negant literatos monachos pro suis fraterculis aut sectatoribus coram Christo extremo iudicio agniturum, ut est in ipsorum libro Deformitatum aut Conformitatum. 53 Quantopere regno Antichristi sacrarum Literarum autoritas et eruditio aut institutio contemnatur,

eorum factis cernitur. 52 Tristissimus exitus eorum, qui contra conscientiam vel abnegarunt agnitam huius Religionis veritatem, vel etiam persequuti sunt, satis indicat, divinam hanc esse et veram doctrinam, ut Spierae nostra aetate, ut Iuliani Apostatae, aliorumque multorum. Francisci Spierae, qui Evangelium Christi Venetiis abnegavit, horrendus casus in celeberrima Patavii urbe a plurimis spectatus, et plurimorum ac fide dignorum linguis et scriptis celebratus, aeternum monumentum est omnipotentiae Christi et veritatis Evangelii. 53 Quaecunque in Scriptura

forum gratiae 326. iustitiae. ibid. fora duo, iudicii, divini et approbationis hominum, Scripturam constituere. ibid. forensem morem nosse, theologo necessarium 329 Fragilitatis humanae typus 277 Francisci Spierae horrendus casus 445 fratres qui dicantur in Scriptura 85 frigus ieiunos plus affligere quam saturos 309 fruges cur in Iudaea citius maturescant quam in nostris regionibus 331 frui, quid 93. 94 fructus

zaglavlje. Neven Jovanović 2011-10-23T17:26:26 Carmina Latina Francisci Musaei Sicensis e codice Iadertino Variorum Dalmaticorum (Znanstvena knjižnica Zadar, sign. 25290, ms. 617) De

comitatur gloria semper.
Sic nitor aeternae laudis decorabit utrumque
30  Perpetuoque dabit celebrandum protinus aeuo. Francisci Musaei de Petri Difnici / uiri illustris obitu carmen tit. illustris: illustri
Te quoque lanificae nobis rapuere sorores,
Candide Petre, tuae decus indelebile gentis
Illyrides Tuscaeque

celebrabit in aeuum. De Ioannis Lascari nobilissimi / atque honoratissimi uiri optime de / Veneta Republica meriti obitu / Francisci Musaei Sicensis carmen
Lascara gens merito latum memorata per orbem,
Historiis celebrata nouis, celebrata uetustis,
Caesareo splendore nitens ac stemmate pulchro;
Principibus bene fida suis et cognita laude,

Si reverendae dominationes vestrae consulunt ad duas tresve septimanas retinendi adhuc bombardarii, sin minus, die Lunae expediendi Zagrabiam. Cum his reverendas dominationes vestras felicissime valere optamus. Sciscii feria sexta in festo sancti Francisci confessoris 1591. Reverendarum dominationum vestrarum servitores deditissimi, spani Sciscienses. A tergo: Reverendis dominis capitulo ecclesiae Zagrabiensis etc., dominis et patronis

Alterum in Drenchina alimus et, ut iubent, adhuc per mensem alemus. Aquae acreverunt bene, Deo volente, sed nondum demissum milium natabit. Valeant reverendae dominationes vestrae felicissime, nostri memores. Sciscii feria secunda proxima post Francisci confessoris 1591. Reverendarum dominationum vestrarum servitores deditissimi, spani Sciscienses. (PS.) Accepit stipendium duorum mensium, una septimana plus servivit, prout nuper scripseramus, nondum

Neven Jovanović 2012-08-24T14:00:59 Početna verzija. FRANCISCI PATRICII ZOROASTER ET EIUS CCCXX ORACULA CHALDAICA EIUS OPERA E TENEBRIS ERUTA ET IN LATINE REDDITA AD HENRICUM CAIETANUM, S. E. R. CARDINALEM Illustrissimum, et Amplissimum Camerarium

possit videri non immerito, catholica fidei, omnium primus, etiamsi rudia, fere iecisse fundamenta. Eum ergo tibi consecro, et tu, me tam rari muneris ne spreveris largitorem. Vale Ferrariae. Tui observantissimus Franciscus Patricius Zoroastrem magiae inventorem fuisse, satis apud authores convenire scribit Plinius. Sed unus ne hic fuerit Zoroaster, an et alius, non satis constare

FLAVIUS IACOBUS Eborensis Olysipponensibus Ludimagistris. S. D. Scripseram superioribus annis Catonis exemplo, Disticha nonnulla Latino sermone, quae Francisco Magno Etruriae Duci dedicare in animo habebam, ut Cosmus puer suavissimus, qui biennio ante illi e Ioanna Austria natus erat, cum primum per aetatem licuisset, his quasi et morum, et literarum rudimentis imbutus, in avitam, paternamque virtutem incenderetur. At cum flos ille, in quo omnis

5.6  Et censor cupis Atticus videri.
5.7  Pallentes age cerulas repone.
5.8  Pomponi miniatulas putabo. In obitum Francisci Medicis Magni Etruriae Ducis.
6.1  Occidit ille soli magnus regnatur Etrusci.
6.2  Occidit, et nusquam est, qui modo tantus erat.
6.3  Sic iacet indomitis Aquilonibus eruta quercus.

et Aonius mentem calor impulit. inde
1.1.66  Nobile Socratis versibus extat opus. Ad Antonium Medices Capellum Francisci Magni Etruriae Ducis Filium
1.2.1  Dispulit ut tenebras, et lucem Aurora reduxit.
1.2.2  Surge puer, somni tardior hora nocet.

1.4.120.2  In regem, aut cives ceperis arma tuos.
1.4.121.1  Quem semel ornaris, perges ornare Marine,
1.4.121.2  Aurea Francisci vox ea regis erat.
1.4.122.1  Vincere si nequeat, mortem sibi quaerit honestam,
1.4.122.2  Hesperius quoties miles in arma

1.4.138.2  Flavius haec vobis qualiacunque dicat. PRAEFATIO IN SECUNDUM Librum Carminum Moralium ad Antonium Medices Francisci Magni Etruriae Ducis Filium
1.5.1  Qua A A Caiana villa Laurentii Medicis senioris Politiani carminibus celebrata. Caiana vetus Lauri

et lachrymas Tusce Ruberte dabis.
1.11.11  Captus eram bello, succurrit Medus, et inquit,
1.11.12  Esto forti animo, liber, et aere meo.
1.11.13  Excipit hospitio peregrinos Dalmata Francus.
1.11.14  Pro quantum laudis Dalmata Francus habet.
1.11.15  Creditor his vinclis inopem me strinxit iniquis.
1.11.16  Vincla levat Nicon, et iubet ire domum.

eram bello, succurrit Medus, et inquit,
1.11.12  Esto forti animo, liber, et aere meo.
1.11.13  Excipit hospitio peregrinos Dalmata Francus.
1.11.14  Pro quantum laudis Dalmata Francus habet.
1.11.15  Creditor his vinclis inopem me strinxit iniquis.
1.11.16  Vincla levat Nicon, et iubet ire domum.
1.11.17  Coecus iter monstrat, cum quis quam nesciat

si sorte tua nil appetis ultra,
11.16.2  Si tibi nil prisca relligione prius.
11.16.3  Si leges, et iura colis, quid denique multis?
11.16.4  Si facis, atque sapis, France, beatus eris. De Regno, et Republica
11.17.1  Quaeritis, an praestet florens respublica regno?

perit hora brevis. FLAVI IACOBI EBORENSIS CARMINUM MORALIUM, LIBER QUARTUS. Ad Franciscum Sagrium praeclarum iuvenem Et amicum singularem. Precatur Divum Blasium
13.1.1  Dive senex, dixi, qui stas sublimis in arce.
13.1.2  Si tibi sunt cordi carmina nostra, fave.

13.1.3  Audiit, et caeli vexillum e parte Serena.
13.1.4  Extulit, et coeptum currere iussit opus. Ad Franciscum Sagrium.
13.2.1  Quamvis docte Sagri fortunam expertus utramque
13.2.2  Nunc mare tranquillum, nunc vada coeca legis.
13.2.3  Si tamen, ut par est, nec te iactare secundis,

χρύσεα καλκεῖων magne poeta dabis. De Macarello, et Othomano.
13.83.1  Par luctatorum franca desudat arena,
13.83.2  Hinc Macarellus, et hinc Aeduus Othomanus.
13.83.3  Tertius accurrit Matagon. Macarelle facesse.
13.83.4  Oppugnare duos, Herculis iste

eras abeundi, et nostra placebant
16.2.23.4  Tecta parum, quare gaudia vana dabas? Andreae Franci summae spei adolescentis Epitaphium. Obiit xxiii. aetatis anno.
16.2.24.1  Erigit Andreae mater Rhacusa sepulchrum.
16.2.24.2  Et iubet incidi marmore verba duo.

claudere rure diem.
16.2.33.13  At nunc ille poli meliore in parte receptus
16.2.33.14  Lucet, et antiqui pascua videt agri. Bonifacius homo Rhacusanus e Divi Francisci Familia Minoritarum coenobio, quod Hierosolymis visitur, diu praefuit. Ibique Palestinae, quam non semel pedes peragrarat, situm accuratissime descripsit. Reversus in patriam, et Stagnensis episcopus creatus, delatam sibi provinciam, singulari

16.2.62.5  Et nunc illa suos servat, quibus ardet, amores.
16.2.62.6  Ille latet fontis numen, ut alter Hylas. Francisci I. Francorum regis Epitaphium
16.2.63.1  Non ego Pyramidas, nec Mausolaea requiro;
16.2.63.2  Ut cineres Galli regis, et ossa tegam.

16.2.62.5  Et nunc illa suos servat, quibus ardet, amores.
16.2.62.6  Ille latet fontis numen, ut alter Hylas. Francisci I. Francorum regis Epitaphium
16.2.63.1  Non ego Pyramidas, nec Mausolaea requiro;
16.2.63.2  Ut cineres Galli regis, et ossa tegam.
16.2.63.3  Sit

qui post illum rebus praefuit, regii potius tutoris, quam regis nomen meretur. Porro, quae ad Henricum Galliae regem pertinent, notiora ea sunt, quam ut a me explicari debeant. Is certe ultimus Valesiorum, qui in Francia regnaverunt, fuit. DE ILLUSTRIBUS FAMILIIS, QUAE HODIE RHACUSAE EXTANT ANNO. M.D.VC. Cal. Ian. AD

Bosznensium latronum domicilium et praedonum tutissimum asylum, nunc uero (superis ita uolentibus) unicum reliquiarum afflicti huius regni propugnaculum, primum uerbis speciosis, postea diris etiam repeteret minis. Erat autem tunc in ipsa Petrinia quidam Daniel Francol, Tergestinus, artium belli haud ignarus, loci illius summus capitaneus, qui cum quadringentis circiter partim Germanis, partim nostrae gentis peditibus praesidio sane perexiguo, omnem illius belli ac obsidionis molem strenue animoque forti sustinendam in se

Quinto Pontifice maximo, cui et iam pridem sacrosancte devoveras, et debitam deserebas religiosam obedientiam, obsequi iubereris, in locum magni illius, et in animis atque laudibus hominum nunquam intermorituri Francisci Forgach Cardinalis in sedem Archi-Episcopalem Metropolitanae Ecclesiae Strigoniensis collocaret; quod etsi priusquam faceret, non prius tamen quam te in Archi-Episcopum designaret, (dignum augustis annalibus

in illam tuendam atque amplificandam natus es, alumna tua. Nostri temporis sunt, tuae gentis sunt, et patriae nostrae, tua quidem communione sanguinis, nostra vero imitationis utilitate, et tua, et nostra lumina, Simon, et Franciscus Forgach, ille quidem pater tuus, et eius quem iam honoris causa nominavi, Francisci; Pater inquam tuus, et plurium a Patria virtute non degenerum, sed ante alios, duorum maximorum in Hungaria filiorum, quorum post

tuae gentis sunt, et patriae nostrae, tua quidem communione sanguinis, nostra vero imitationis utilitate, et tua, et nostra lumina, Simon, et Franciscus Forgach, ille quidem pater tuus, et eius quem iam honoris causa nominavi, Francisci; Pater inquam tuus, et plurium a Patria virtute non degenerum, sed ante alios, duorum maximorum in Hungaria filiorum, quorum post regiam Maiestatem, in utroque statu, ecclesiastico scilicet atque politico, suprema

virtute non degenerum, sed ante alios, duorum maximorum in Hungaria filiorum, quorum post regiam Maiestatem, in utroque statu, ecclesiastico scilicet atque politico, suprema spectata est authoritas; tua quidem Palatinalis, Francisci vero fratris tui, natu tantum te minoris, Cardinalitia atque Archi-Episcopalis. Pater dico tuus, toga, sagoque tantus, qui et pacis consiliis, et primis militiae praefecturis claruerit, supremus Vyvarum, generalis

et primis militiae praefecturis claruerit, supremus Vyvarum, generalis vero partes Hungariae Cis-danubianas Capitaneus, foelicissime gubernaverit, et plenus tam annis, quam meritis, diem suum, non sui memoriam clauserit. Franciscus frater tuus, eum se, toto vitae suae tempore, ac tenore praestitit, ut in illo tantarum dignitatum splendor, cum summa humilitate decertaverit, nec facile censeri potuerit, an authoritati illius, vel sanctitati

Mutium, de Iure interrogasset; respondisse, turpe esse patricio, et Nobili viro, Ius in quo versatur ignorare. Qua reprehensione Sulpitius motus, adeo Iuri operam dedit, ut merito inter Iurisconsultos, palmam assecutus fuerit. Ioannes Franciscus de Pavinis, in praefatione Extravagan. D. Ioannis Papae XXII. Apud Persas autem pueros Ius a Magistris, sicut alibi Grammaticam, didicisse; refert Osorius libro 7. de Institutis Regis. Quidni igitur

intitulato, Ritus explorandae Veritatis, in dirimendis Controversiis; in Sacrario summi Templi Varadinensis reperto, et recuso Colosvarini, anno 1550. Iam autem prae manibus Generosorum Dominorum Francisci Loranth de Inke, et alterius Francisci Nagy-Mihály de Petrócz, Sacrae Caesariae et Regiae Maiestatis, inclytae Camerae Hungaricae Consiliariorum habito. Ex quo, qui volet, diversa barbara nomina Hungarorum, plus

dirimendis Controversiis; in Sacrario summi Templi Varadinensis reperto, et recuso Colosvarini, anno 1550. Iam autem prae manibus Generosorum Dominorum Francisci Loranth de Inke, et alterius Francisci Nagy-Mihály de Petrócz, Sacrae Caesariae et Regiae Maiestatis, inclytae Camerae Hungaricae Consiliariorum habito. Ex quo, qui volet, diversa barbara nomina Hungarorum, plus quam satis cognoscere poterit, certis

intendat; quia qui se ulterius non defendit, convinci solet. Et ideo, si praesens adfuerit, atque Actor executionem contra ipsum petierit, statim capi iubebitur; quemadmodum factum est Eperiesini, Anno 1611. cum Francisco Desőfi. De quo vide plura infra, Quaest. 31. cap. 9. II. Respondens ad Principalem Actionem in Iudicio, etiamsi Prohibita usus fuerit, nihilominus tamen ad Exceptionem dilatoriam, vel

casu eo, ubi forte insons ad necem accusaretur indigne. Ut in capitali quoque causa Ioannis Varossi, aliter Zabo, non est admissa Eperiessini anno 1611. contra Franciscum Deseöffi, cuius Procurator volens Prohibita uti, ulterius ipsum defendere nolebat: at quia in tali casu Reus statim convinci solet, ideo petente Procuratore dicti Actoris, sibi executionem administrari,

Revisionalibus, vel autem Plenipotentialibus literis, prouti scilicet causae meritum postulabit, ad agendum accedet, art. 34. anni 1575. quia alias in Emenda linguae convincetur; veluti et Franciscus Pinkoczi Eperiessini, Anno 1611. Et si pro Actore fuerit, causam amittet, ipsumque principalem suum, in Iudicio Regali convinci faciet, et In-causam-attractum absolvet. 2. tit. 86. Si autem

etiam propter absentiam Cardinalis Spadae, cui a Sanctissimo demandatum fuit. Bonum esset interea ut Dominatio Uestra nouas litteras scriberet et ad eundem Eminentissimum Dominum Cardinalem Spadam eique negotium commendaret petendo celerem expeditionem. Sed et alias ad Eminentissimum Dominum Francisum Barberinum scribere opus esset gratias eidem agendo de fauore exhibito in confirmationis expeditione, deinde ab eodem etiam petendo de Suffraganeatus celeri expeditione, simul et Casum Ualachorum et meam habilitatem intrudendo. Nam Cardinalis Barberinus ualde amat eiusmodi officia,

Resumptae et reerectae sunt suprascriptae causae partibus consentientibus in feriam sextam proxime futuram. Anno 1657. 23. mensis novembris. Reasumpta ibidem coram eisdem egregiis Gabriele Jelalich judice nobilium et Francisco Gouorkouich vicejudice nobilium comitatus Zagrebiensis ibidem praesentibus. Pro praefato fisco civitatis, idem qui supra, cum eisdem quibus supra, petit ut supra, iuxta productam actionem cum sibi annexa inquisitione de infrascripta I. iudicium. Pro

claris cerneret veteris, nostraeque memoriae scriptoribus occupatam, satisque intelligeret, nullam mediocribus poetis in re litteraria gratiam esse; liberiorem exercenda industria, et proferendi ingenii campum delegit, illyricas camoenas: accensus gloria nobilis in Ciuitate Poetae Ioannis Gundulae Francisci filii, consobrini sui; cuius ingenium per ea tempora magno cum ciuium, exterorumque plausu in edendis elegantibus fabulis, et nobilitando Ragusino theatro versabatur, famaque iam inclytum erat edito illustri poemate de Vladislai Рolonоrum Principis rebus in bello Turcico gestis. Vetus

EMINENTISSIMO AC REVERENDISSIMO PRINCIPI DOMINO FRANCISCO CARDINALI BARBERINO Sacri Collegii Decano, Reipublicae Ragusinae Protectori. GEORGIVS PALMOTTA FELICITATEM.

ut sic dicam, tam vastum, ac penè inexhaustum pererrare contigisset. Quemadmodum enim cuilibet post Christophorum Columbum in Occidentalem Indiam, post Ferdinandum Magellanum in Moluccas, post Franciscum Pizzarzo, et Amagro in Provinciam Perüanam, post Hugonem Villobejum in Terram Arcticam remigare volupè est, et post detectum Thesaurum auream illam

autem, quod uni fratrum in dominium cessit, versus septentrionem a Tarahumara 150 circiter milliaribus distat. A 34M circiter gradu altitudinis polaris usque 40UM omnes Christiani fonte baptismatis abluti fuerunt. Ibidem missiones valde celebres administris Reverendis Patribus primi Ordinis Sancti Francisci longe lateque in hac America Septentrionali promulgatae optimum progressum habuere. Illius terrae incolae 8 sponte se se iam bonis moribus ac educationi Christiana tradidere. Erecta iam ubique templa ampla ornamentis sacris sufficienter instructa,

bene versati, ad instar Hispanorum terram excolebant, equos instruebant, boves et tauros domabant, patres in omnibus pietatis officiis adiuvabant; ante duos vero annos prohdolor 9 non sine calamitosa strage multorum Hispanorum viginti 10 duorum religiosorum Ordinis Sancti Francisci violenta morte crudeli auso 11 , nefaria traditione rebellionem eiusdem incolae attentarunt ac suppeditante daemone a catholica religione deficientes, suave iugum Christianae fidei rejicientes, quo liberius scelerum immanitas ibidem vigeret, se se pristinis erroribus tradiderunt

His peractis quisque ad sua reversus, licet certi fuerimus de aliqua habita intentione mala, Deo omni commisso negotio suos, ut reverendus pater in Christianis moribus instruebat. Haec ocassione novi Mexici dicta. Versus Orientem immediate habet hos populos particulares ante Floridam novam, Franciam novam et Regnum Leon, quos vocamus Conchos, Tobosos et Parras; Conchia gens est barbara Tarahumarae non multum absimilis, alia tamen lingua utitur. Eos patres reverendi Ordinis Sancti Francisci administrant. Hos longe in barbarie superant Tobosi, illi nimirum ipsissimi, quos Societatis

novi Mexici dicta. Versus Orientem immediate habet hos populos particulares ante Floridam novam, Franciam novam et Regnum Leon, quos vocamus Conchos, Tobosos et Parras; Conchia gens est barbara Tarahumarae non multum absimilis, alia tamen lingua utitur. Eos patres reverendi Ordinis Sancti Francisci administrant. Hos longe in barbarie superant Tobosi, illi nimirum ipsissimi, quos Societatis nostrae Viri Apostolici multis ante abhinc annis magno cum fervore et speciali religioni a Deo ad hoc munus concessa gratia cum summa laude administrarunt; quia tamen iuxta Societatis institutum

discit, ut cum 2 patribus primus sedem figat. Ad citius hoc negotium componendum ipse gubernator Guadianam ad Episcopum hac septimana contendet 17 Septembri 1682, ne nobis obsistat et sit contrarius, cum ille solum adversetur moramque bonis eventibus iniiciat. Episcopus quidam est Ordinis Sancti Francisci ad instar aliquorum Episcoporum, qui ante hic vivebant nobis contrarii 40 . Retardare forte poterit itum nostrum, non tamen impedire, ne in illam admittamur messem. Deo enim adiuvante optime omnia disposita apparent, ut victor facile Societas ad maiorem Dei gloriam evadat, ut

Gorana Naupliâ per Illustrissimum atque Excellentissimum Dominum, Dominum Franciscum Mavrocoenum, equitem et Divi Marci procuratorem, Veneti imperatorem exercitus, vindicatâ, oestrum Antonii Matthiasaevii Caramanaei, Dalmatae Issaei, Juris Vtriusque Doctoris, Ad illustrissimum, atque reverendissimum Dominum,

agonalem solvit mors flammea luctam.
6.944   42 Occubuit Caietanus; celerique volatu
6.945  Astra petit: vidit plusquam mortale beatam,
6.946  Francisci e specula, lumen circumdare mentem,
6.947  Hispani Petrus lux portentosa Pedrosi.
6.948  Cernit hic ingenti perfusum luce Thienem
6.949  Angelico cinctum obsequio super aethera

putant, antiquius est: Regnumque amplioribus olim terminis describebatur. Eam alii Chrovaitam et Chrovatiam, Horvatiam sive Hrvatiam dicendam, scribunt. Nomen a Corvino Messalla Antonius Bonfinius, Foris a Curati Bulgarorum Duce regioni natum falso autumant. Franciscus Glavinitius ab Harvatska fluvio Harvatiae nuncupationem format; quod fluvii nomen cum Adiectivum sit, fluvio a gente inditum esse potius credam. sed et hic quod solum irrigat, ignoramus: nisi sit Harvatska amnis exiguus penes Castellum sui nominis, in

Imperatore Porphirogenito fideli memoriae traditum est; qui Turcis (nunc Ungaris) confines describens /Capite 30./ ait: Ad Orientem Bulgari, separante eos Istro, qui et Danubius ad septentrionem Patzi (hodie Poloni) ad Occidentem Franci (Germani) ad Meridiem Chrobati. A Chrobatis namque (ut idem prosequitur) qui in Dalmatiam venerunt, pars secessit et Illyricum tenuit, atque Pannoniam. Pannonia quoque Croatiae olim nomine tenebatur; Branslavonem quippe eius partis

qui in Dalmatiam venerunt, pars secessit et Illyricum tenuit, atque Pannoniam. Pannonia quoque Croatiae olim nomine tenebatur; Branslavonem quippe eius partis Regni Croatorum fuisse Ducem, quae inter Savum et Dravum sita est, Annales Francorum Fuldenses referunt /Anno 884./ et Ioannes Lucius /Operis citati libro 2. capite 2./. Croatos quoque fuisse qui Saviam occuparunt ex Porphirogenito et Cedreno constare, idem /Ibi libro 12./ asserit. Et alibi

terminis Croatorum Regnum extendebatur, ut ex superius narratis Porphirogeniti verbis constat, qui ulterius /Capite 31./ scribit; Chrobati, qui Dalmatiae partes incolunt, a Chrobatis Albis Baptisimo expertibus, originem ducunt, qui ultra Turciam prope Franciam, habitant, et Sclavis contermini sunt non baptizatis, Serblis, qui Chrobati dicuntur, lingua Sclavorum, id est terram multam possidentes. Et /Capite 30./ Caeteri vero Chrobati versus Franciam commorabantur, et appellabantur hodie Belochrobati, sive Chrobati

Albis Baptisimo expertibus, originem ducunt, qui ultra Turciam prope Franciam, habitant, et Sclavis contermini sunt non baptizatis, Serblis, qui Chrobati dicuntur, lingua Sclavorum, id est terram multam possidentes. Et /Capite 30./ Caeteri vero Chrobati versus Franciam commorabantur, et appellabantur hodie Belochrobati, sive Chrobati Albi proprio Principi subiecti. Parent autem Othoni magno Regi Franciae, quae et Saxonia, Baptismique expertes, affinitatem cum Turcis, et amicitiam contrahunt. His addit Ioannes Lucius /Operis

Serblis, qui Chrobati dicuntur, lingua Sclavorum, id est terram multam possidentes. Et /Capite 30./ Caeteri vero Chrobati versus Franciam commorabantur, et appellabantur hodie Belochrobati, sive Chrobati Albi proprio Principi subiecti. Parent autem Othoni magno Regi Franciae, quae et Saxonia, Baptismique expertes, affinitatem cum Turcis, et amicitiam contrahunt. His addit Ioannes Lucius /Operis citati libro 1. capite 11./ Slavos Francis in Germania a Septentrione, in Illyrico vero ab Oriente conterminos fuisse.

Belochrobati, sive Chrobati Albi proprio Principi subiecti. Parent autem Othoni magno Regi Franciae, quae et Saxonia, Baptismique expertes, affinitatem cum Turcis, et amicitiam contrahunt. His addit Ioannes Lucius /Operis citati libro 1. capite 11./ Slavos Francis in Germania a Septentrione, in Illyrico vero ab Oriente conterminos fuisse. eiusdem rite opinionis est de Slavis Orientalibus, qui Longobardis proximi, Foroiuliensique eorum Ducatui contermini erant, qui nomine Carnuntum sive Carantanorum /Paulus

est de Slavis Orientalibus, qui Longobardis proximi, Foroiuliensique eorum Ducatui contermini erant, qui nomine Carnuntum sive Carantanorum /Paulus Diaconus/ nuncupati; nunc autem in Carnos, Stirios et Charinthios distincti sunt, quos subditos fuisse Francorum Imperio, Lazius /Migrationibus gentium/ tradit: Et quidem Istriam, hodie Schlavoniam dictam, Aeneas Sylvius /Historiae Europae capite 18./ quod veteres Italiae tradiderunt, redarguit,

ambigat. Et Tragurium, Patriam suam, nec non Spalatum et Iadram, Civitates Maritimas Croatiae adimit: eas Dalmatiae, quasi alienae regioni, aut alteri genti, appropriaturus. Primum eo argumento fundare supponitur; Quod patria illa commentaria cum Graecorum Francorumque notis, in rerum actarum tempore, ac Regum nominibus, per omnia non conveniant. In secundo haeret; quod specialiter Paganiam describens Porphirogenitus, eandem versus Croatiam baptizatam Cetina fluvio terminari adscripserit. Et tertium; quod in Civitatibus

exemplaribus quaedam perpendenda opponam. Et quidem ad Primum. Ex ipsis, de Regno Dalmatiae et Croatiae nomine, auctore Ioanne Lucio vulgatis exemplaribus /Libro 2. capite 8./ legitur. Duces Croatorum detracto Francorum iugo, cum nullum superiorem cognovisse reperiantur, a suis Croatis Reges nuncupatos, eos, qui universam Regionem possederunt, quam, sub eorundem Francorum quoque Imperio, Regnum Croatorum dictam, ex privilegio Terpimiri et Annalibus Francorum constat. At quamvis Cresimirum

nomine, auctore Ioanne Lucio vulgatis exemplaribus /Libro 2. capite 8./ legitur. Duces Croatorum detracto Francorum iugo, cum nullum superiorem cognovisse reperiantur, a suis Croatis Reges nuncupatos, eos, qui universam Regionem possederunt, quam, sub eorundem Francorum quoque Imperio, Regnum Croatorum dictam, ex privilegio Terpimiri et Annalibus Francorum constat. At quamvis Cresimirum maiorem in primo Regem non vocet Petrus, prout in secundo Patrem et Avum: satis est, quod Cresimiro filio Regi praepositus, Cresimirus maior,

legitur. Duces Croatorum detracto Francorum iugo, cum nullum superiorem cognovisse reperiantur, a suis Croatis Reges nuncupatos, eos, qui universam Regionem possederunt, quam, sub eorundem Francorum quoque Imperio, Regnum Croatorum dictam, ex privilegio Terpimiri et Annalibus Francorum constat. At quamvis Cresimirum maiorem in primo Regem non vocet Petrus, prout in secundo Patrem et Avum: satis est, quod Cresimiro filio Regi praepositus, Cresimirus maior, subintellecto Regio nomine, appelletur. Cresimirum eundem maiorem, eoque

Primo enim /Cedrenus Anno 1019./ subacta Bulgaria, Imperatori se dedidit contermina Chrobatorum gens et eius Principes fratres duo, quibus Imperator honores, ac opes amplas tribuit, solus adhuc Imperium detrectabat Sermo, Sermii Dominus, Nestongi frater. Francorum quidem in Occidentali Croatorum Regni parte imperium vetustius erat: Carolus enim, Magnus appellatus, circa Annum Christi 800, /Eginhardus/ in utramque Pannoniam et in altera Danubii parte Daciam, Histriam et Liburniam atque Dalmatiam, exceptis maritimis

neque testamento reliquit; qui Ludovico Galliam, Carolo Germaniam, Pipino Italiam /Testamento Caroli Magni/ legavit: de Dalmatia ne verbum quidem, sed neque Pannonias nominat /Ioannes Lucius, operis citati libro 1. capite 15./. Quod Francorum in Croatia Occidentali sive Alba imperium breve fuisse probat etiam Porphirogenitus Imperator qui /Capite 30./ ait; Ad aliquot vero annos Dalmatiae Chrobati Francis subiciebantur, quemadmodum et antea in ipsorum terra; tanta autem crudelitate

nominat /Ioannes Lucius, operis citati libro 1. capite 15./. Quod Francorum in Croatia Occidentali sive Alba imperium breve fuisse probat etiam Porphirogenitus Imperator qui /Capite 30./ ait; Ad aliquot vero annos Dalmatiae Chrobati Francis subiciebantur, quemadmodum et antea in ipsorum terra; tanta autem crudelitate utebantur Franci, ut lactantes adhuc pueros occidentes, canibus obicerent, quae res cum intolerabilis Chrobatis esset, facto desidio, Principes, quos ex ipsis habebant, interemerunt, unde magnus contra eos

in Croatia Occidentali sive Alba imperium breve fuisse probat etiam Porphirogenitus Imperator qui /Capite 30./ ait; Ad aliquot vero annos Dalmatiae Chrobati Francis subiciebantur, quemadmodum et antea in ipsorum terra; tanta autem crudelitate utebantur Franci, ut lactantes adhuc pueros occidentes, canibus obicerent, quae res cum intolerabilis Chrobatis esset, facto desidio, Principes, quos ex ipsis habebant, interemerunt, unde magnus contra eos exercitus movit e Francia, et post septem annorum bellum, aegre tandem superiores facti Chrobati, omnes

quemadmodum et antea in ipsorum terra; tanta autem crudelitate utebantur Franci, ut lactantes adhuc pueros occidentes, canibus obicerent, quae res cum intolerabilis Chrobatis esset, facto desidio, Principes, quos ex ipsis habebant, interemerunt, unde magnus contra eos exercitus movit e Francia, et post septem annorum bellum, aegre tandem superiores facti Chrobati, omnes Francos, eorumque Principem Cotzilin e medio sustulerunt, et exinde liberi ac sui iuris, sacrum baptisma a pontifice Romano petierunt misique Episcopi ipsos baptizarunt, Principatum tenente Porino, sive

ut lactantes adhuc pueros occidentes, canibus obicerent, quae res cum intolerabilis Chrobatis esset, facto desidio, Principes, quos ex ipsis habebant, interemerunt, unde magnus contra eos exercitus movit e Francia, et post septem annorum bellum, aegre tandem superiores facti Chrobati, omnes Francos, eorumque Principem Cotzilin e medio sustulerunt, et exinde liberi ac sui iuris, sacrum baptisma a pontifice Romano petierunt misique Episcopi ipsos baptizarunt, Principatum tenente Porino, sive Borna. Quos tamen Liburniae Croatos Procopius proprie /De Bello

Principem Cotzilin e medio sustulerunt, et exinde liberi ac sui iuris, sacrum baptisma a pontifice Romano petierunt misique Episcopi ipsos baptizarunt, Principatum tenente Porino, sive Borna. Quos tamen Liburniae Croatos Procopius proprie /De Bello Gothico/ haud Francorum sub potestate fuisse testis est. Primis quippe temporibus, iidem hi nostri Chrobati, /Porphirogenitus ibidem/ qui Illyricum Pannoniamque tenuerunt, habebant et ipsi Principem supremum; qui ad Chrobatiae veteris tantum Principem

sub potestate fuisse testis est. Primis quippe temporibus, iidem hi nostri Chrobati, /Porphirogenitus ibidem/ qui Illyricum Pannoniamque tenuerunt, habebant et ipsi Principem supremum; qui ad Chrobatiae veteris tantum Principem (id est Francorum Imperatorem) amicitiae ergo, legationem mittebat. Habuit igitur Croatia proprios Principes et Reges, continua procul dubio serie post Ostrivojum; in qua non satis adimpleta, scriptorum defectus causandus est. Terrestres enim

Ducem enim sive Regem Mislaum, Veneti Mium vocant, ab Archidiacono Tamislavum /Idem libro 1. capite 1./ dictum. Atque ideo, quod Slava sive Illyrica nomina cum relatis a Niceta, aut altero quopiam Graeco, Franconiove, aut Italo scriptore non conveniant /Idem ibi in notis ad Diocleatem/, propria sententia, non est, quod miretur Lucius. Nec mirum, quod Slavis inimicae, ab iis oppressae aut vexatae nationes, uti Graeci, supremos illorum Principes regio

extitit. Hinc alii Duces, alii Principes Croatorum vocant. uti Porphirogenitus Cresemerem Principem appellat, qui se tamen Regem Croatorum scribebat, ut ex eius Privilegiis satis constat: eosque a suis Croatis Reges nuncupatos, et Regionem, quam sub eorundem Francorum quoque Imperio, possederunt, Regnum Croatorum dictam, idem Lucius /De Regno Dalmatiae et Croatiae libro 2. capite 8./ observavit. Quin et Francorum Imperatorem alibi Regem, Principem alibi Porphirogenitus nuncupat. Iidem tamen Croatorum

eius Privilegiis satis constat: eosque a suis Croatis Reges nuncupatos, et Regionem, quam sub eorundem Francorum quoque Imperio, possederunt, Regnum Croatorum dictam, idem Lucius /De Regno Dalmatiae et Croatiae libro 2. capite 8./ observavit. Quin et Francorum Imperatorem alibi Regem, Principem alibi Porphirogenitus nuncupat. Iidem tamen Croatorum Reges alios Duces et Principes sub se habebant. Regnum quippe Croatorum /Idem ibi/ Danubium usque protensum fuisse, ex privilegio Tirpimiri Ducis

reliquisse debuisset, non ignarus suarum in utroque opere /De Regno Dalmatiae et Croatiae et Memorie di Trau/ traditionum, ubi revolutis Dalmatiae Civitatum Archivis, inter tot divorum Croatiae et Ungariae Regum privilegia nec unum reperitur a Graeco aut Franconico quopiam Imperatore illis concessum. quin Privilegia Regum Croatorum Cathedrali Ecclesiae Traguriensi concessa, adhuc ante Beati Ioannis Episcopi illius tempora periisse /Libro 2.

Omnibus hanc trepidae detulit unus opem:
7  Constitit ad portas et sacri fulgure vultus
8  Hostem incomposita iussit abire fuga.
9  Dum solus venis et vincis, Francisce, videndo,
10  Cur non Ausonio Caesare maior eris?
11  Attamen haud unquam melius te barbarus hostis
12  Agnovit quam cum cernere non potuit.

16  Exuviis Libitina vindex
17  Inter frementes Eumenidum minas
18  Insultat atris vecta curulibus,
19  Nec sceptra Francisci nec ingens
20  Imperium Nemesis recusat.
21  Fertur, superbae littora Mauricae
22  Dum lustrat udo lumine, Nereus

possent tam firma videri
14  Corda cruci potius facta fuisse crucem. XCV. UNUS E FRANCISCANIS PETIT CLAVIS CONFIGI. EPIGRAMMA 54.
1  Si qua dari aut usquam morienti poscere fas est
2  Munera, si vestro pectore digna petam,
3  O rogo,

C. D. FRANCISCO XAVERIO IN SANCIANO MORIENTI EPICEDIUM
1  Xaverium cecinisse iuvat: date carmina, Musae,
2  Ocius, et magno tumeant mihi barbita Phoebo.

3  Xaverio quis magna neget, dum maximus ille
4  Littore in ignoto vilique abiectus in ulva
5  Proxima delibat piroperati gaudia caeli?
6  Vindice Francisco Furiae dominaeque malorum
7  Abscessere acies et victrix India Romam
8  Induit. Aurorae lacrymae lateque patentes
9  Decrevere lacus, par cunctis dextera

39  Nunc Acherontea sua vulnera cernit in umda.
40  Arctantur superi spoliis, iam servit Iapon
41  Malanaresque pii, iam lato flumine Ganges
42  Franciscum oceano gaudet narrare parenti.
43  Auroram nobis orbemque subegit Eoum
44  Per denas, veluti saecli compendia, messes.
45  Nunc in conspectu posito sua

denas, veluti saecli compendia, messes.
45  Nunc in conspectu posito sua brachia Sinae
46  Protendunt properantque gradus propiusque videntur
47  Admovisse suos Francisci ad basia montes.
48  Spem tantam rapies? Poteritque admittere caelum,
49  Quod Phlegeton laudare potest? Nunc ipse verendo
50  Affusus solio, mecum

50  Affusus solio, mecum quicumque diei
51  Vel frontem vel torga vident, tibi mundus uterque
52  Supplicat et Loiola petit cum supplice mundo.
53  Franciscum superesse velis.« Tunc maximus orbis
54  Ista refert genitor: »Nimium mea sidera gestit
55  Visere Xaverius, superos nimis ardet, et illi
56  Si donare

57  Nec mihi cura minor meritos augere sodales
58  Loiolae magni: haec nostro stetit alite semper
59  Ut genio suffulta domus, raptoque gementem
60  Francisco mundum non unus fulciet heres.
61  Iam propera, Ricci, Seresque et Sinica regna
62  Consiliis moderare tuis, properabis et hosti
63  Correcture pias

Horum in conspectu poterit non perdere nomen.
66  At Loiolidum patet hinc et pondus et ingens
67  Auspicium, quorum prima incrementa movere
68  Nec raptus, Francisce, potes. Tamen ipse relictis
69  Non deerit terris, qui, dum mortalia curat,
70  Id poterit, quod posse volet, cui posse licebit
71  Quidquid velle licet,

74  Ordinibus retulit, Genitor quae sanxerat, ether.
75  Interea, quidquid fuerat mortale, relinquit
76  Franciscus iam semideus: dedit inclita pennas
77  Virtus, ut terram merito indignatus inanem
78  Exiliat superos tandem se maior in orbes.

77  Virtus, ut terram merito indignatus inanem
78  Exiliat superos tandem se maior in orbes. CI. D. FRANCISCI XAVERII BENE REPENSUS LABOR ODE
1  Explorare iuvat Xaverii decus
2  Sedemque et superae lumina regiae.
3  Vatem comito sedula

Spalatensis, archidiaconus ejusdem civitatis non mediocri ingenio et humani divinique juris admodum peritus Latinisque literis eruditus. Scripsit non pauca, versu praesertim, quorum nonnulla extant apud me, non sine eruditione et elegantia. Franciscus Martiniacus Spalatensis floruit eodem tempore quo et Hieronymus, ejus frater natu major, cui par fuit ingenio, eruditione et eloquentia; parem etiam cum eo indolem habuit ad poesim, multa reliquit ingenii sui praeclarissima monumenta, ex quibus extant apud me carmina non pauca, quae

eloquentia; parem etiam cum eo indolem habuit ad poesim, multa reliquit ingenii sui praeclarissima monumenta, ex quibus extant apud me carmina non pauca, quae ad excellentiam poetarum sui temporis accedere videntur. Marci Maruli:
Nascenti, Francisce, tibi risere Camoenae
Porrexitque suam laetus Apollo lyram,
Et tua ter sacra lustrans Ex lustratus. cunabula lauro
Ter quoque Castaliis

igitur, sed vive diu, ne nostra vetustis
Invideant semper saecula temporibus,
Ne semper victam doleat se fama nepotum,
Te tandem sed avis praeferat et proavis. Francisus Natalis, patritius Spalatensis, Latinis literis non mediocriter excultus. poeticae operam dedit adeo utilem et diligentem ut nemini suae aetatis secundus videretur. Reliquit varii generis carmina non parum utilia nec inelegantia. Scripsit etiam vitam Marci Maruli, quae omnia

satis amoenum et ad poesim mirifice propensum, in qua addiscenda omnem industriam collocavit, ut brevi tum Latina, tum Italica ac vernacula lingua elegantissimos versus faceret. Reliquit varii generis carmina pure, dilucide, perspicue eleganterque composita, in cujus gratiam Marcus Marulus Francisci Petrarchae de Beata Virgine Maria cantilenam suo vernaculo sermone compositam Latinam fecit; vir doctus et poetica laude adeo celebris ut cum Musis contendere Ex

atque ob eam rem magnae semper auctoritatis apud suos, magnae existimationis apud exteros. Hic nobilissimo genere Spalati natus omnibus in patria functus est praecipuis officiis et muneribus, quibus multum et verae gloriae consecutus est. Mortuus tandem est in patria et sepultus in claustro divi Francisci cum inscriptione quae in lapide ejusdem claustri in muro his verbis legitur:
Quam miser est et erit qui gaudia mundi quaerit,
Nam sua dulcedo delabitur ordine faedo,
Praebet sub mellis dulcedine pocula fellis.

Leo de Albertis istum elegit locum suae quietis pro se et suo filio Stephano ac suis omnibus haeredibus, quo loco et quiescit sepultus. Anno Domini MCCXCVI, mense Decembri, die XX. Marcus Capogrossus, Francisci, civis Spalatensis integerrimi, filius eique morum integritate non absimilis. Pictor fuit admodum excellens, ut ostendunt signa et tabellae excellentissimis coloribus ad vivum expressae; et nisi juvenis e vita decessisset, Matthaeum Ponzonum, pictorem eximium, magistrum suum, non solum

in monasterio quodam divi Petri Vallis surdae sic appellatae per biennium moratus, deinde ob pyratarum formidinem in patriam reversus est, in qua mortalis esse desinit nonis Januarii anno Domini 1528 (a) . (a) Franciscus Natalis, perfamiliaris Marulo, scripsit, ut est apud Farlatum, tomo 3, pagina 435, nisi sit mendum, illum pie obiisse anno 1524, natum vero die 18. Augusti anni 1450. Multa praeclare ac prope divinitus composuit, magis autem illustria sunt:

Ex in primis. eruditum, ingenio clarum, disertum eloquio, fidei propugnatorem acerrimum, principem suae aetatis philosophum, poetam gravem et ingeniosum, sacrarum literarum scientia nemini secundum. In ecclesia sancti Francisci extra muros sepultus fuit. Quia vero locus ubi situs erat non agnoscebatur ex inscriptione, ideo multis annis post ejus obitum instauratus fuit tumulus et ad decus familiae apposita sequens inscriptio:
Marco Marulo, magno patruo,
vitae

maxime, uno quorum Vitum Ruschium, episcopum Dumnensem, patria Pharensem laudat, quorum altero Venetos ex Sibylla Ex Sybilla. Erythraea orbis dominos vaticinatus est. Francisci Martiniaci:
Vidit Erythraeo quondam responsa sub antro,
Quae dedit exculto docta Sibylla sono,
Et stupuit certo mutatos ordine cantus
Vixque suum vates esse putaret opus.
Mox tulit

(a) Antiquissima opinio fert illum exiisse ex antiquissima praedura familia Alberti. ex familia cujus nomen ignoratur, et scientias didicit Bononiae, ubi sanctum Franciscum, ordinis minorum institutorem, vidit et audivit concionantem. Postquam in ea urbe studiorum suorum cursum confecisset, in patriam reversus est anno circiter 1223, et cum clericali militiae dedisset nomen, tabularii munere functus est atque postea in canonicorum collegio cooptatus.

laude ac vitae integritate et innocentia fuit conspicuus. Multa composuit tum soluta oratione tum versibus, ex quibus elegiam qua continentur Cretae regni querelae edidit Venetiis anno 1666, typis Zachariae Conzatti; de bello Batavo et pace Noviomasi composita carmen ibidem anno 1680, typis Francisci Tramontini; in natali Leopoldi Jacobi Archiducis, Leopoldi Caesaris filii, idulium ibidem apud eumdem impressorem, anno 1682; de Vienna Turcarum obsidione liberata carmen, quo continetur Sarmaticus de Turcis ad Viennam Austriae triumphus, ibidem apud eundem impressorem, anno 1687.

Leopoldi Caesaris filii, idulium ibidem apud eumdem impressorem, anno 1682; de Vienna Turcarum obsidione liberata carmen, quo continetur Sarmaticus de Turcis ad Viennam Austriae triumphus, ibidem apud eundem impressorem, anno 1687. Vincentius de Franciscis erat Spalatensis archipresbyter, illius fori vicarius capitulariumque negotiorum summus curator, quem Joannes Tomcus Marnavitius in libro Romae excusso cui titulus Regiae sanctitatis Illyricanae foecunditas, in vita Glycerii imperatoris et Salonarum episcopi pagina 175.

fuit sacerdos Spalatensis, vir admodum doctus ac eruditus atque in patriae ac nationis suae rebus admodum versatus optimeque de ea meritus. De eo meminit Robertus Papafava, patricius Venetus, in historia de situ Carniolae et Carintiae, pag. 63. Franciscus Patricius natus est Andetrii seu Clissii Ex Clisii. in Dalmatia, dioecesis Spalatensis. Hic doctissimus vir admirabilis ac portentuosi ingenii fuit. Floruit tempore Clementis VIII. pontificis

Clisii. in Dalmatia, dioecesis Spalatensis. Hic doctissimus vir admirabilis ac portentuosi ingenii fuit. Floruit tempore Clementis VIII. pontificis maximi in archilyceo Romano publicus philosophiae professor. Sic Baglivus in dissertatione, cap. 3, pag. 393 (a) . (a) De hoc Francisco Patritio bene et erudite scripsit vir clarissimus dominus comes Rados Antonius Michieli Vitturi.

illi mors est, qui jàm contempserat illam:
1.905  Ast cuj rem charam tollit mors, dura profectò est.
1.906  Nec tibi, quàm lacrymas, plus Patria reddere possum,
1.907  Et laudes, Sluñi Francisce; in pace quiescas! 1573.
1.908   Non sat fortè putant, tot letha forìsque domique
1.909  Me fera fata pati, vicinos aucta per hostes:

Dalmatae Issaei, Iuris Vtriusque Doctori. Ad Illustrissimum Dominum, Dominum Ioannem Petrum Fustinionum, amicorum optimum. Per Franciscum Radossium. 1716. Praefatio.
Carmina sunt partes tenerae, studiumque iuventae,
Fas quibus intento vix rear esse mihi.

geminat uiolentia curae 73. squallantia A. — 78. Aglomerata. — 86. dexteram. — 91. Norms A. — 92. movortia A. — 95. gemataq. 1 Mir skloplen u Rastadtu 7. ožujka 1714. između Austrije i Francuske.
100  100 Grande supercilium, maiestatemque seueram.
101   Austria ubi obsequio canam complexa parentem

219   Pontificalis apex: clamantem audire putares; 190. Emonij, stellatâq. — 202. incunde A. — VV. 207,—235. in manuscripto A additi sunt in fine posterioris fasciculi una cum annotatione XXXVIII. — 211. Francere A.
220  220 „Roma time Superos, et magni Caesaris iram".
221   Huic prope uexillum nutans ludentibus auris

de Cael. Hierarch. S. Thom, p. pr., et maxime S. August., de Genesi ad lit. 62 Carolingi, siue stirps Caroli Magni, orti e Franconia Germaniae Prouinciâ. Boiarij, seu Bauari, nempe Ducum Bauariae progenies. 63 Ducum Sueuiae familia, qua in Conradino a Rege Carolo Andegauensi Neapoli decollate expirante, Imperium susceperunt Austriaci. 64 Vulgatum

Milano, fabricae et coloris excellentissimi, in quibus cor meum tibi offero, ut quoties iis usus fueris, toties tibi imago tui amici repraesentetur. Et praeterea duo paria sericearum chirothecarum. Jedne su napravlene alla francese con cordonetti, i kak ti jesem pisal, vilibus ac debilibus conceptibus meis, i ove jesu pofarbane pepelnatum farbum, ar pokihdob ne mogu se ovakve rukavice prati, videlo mi se je da bude ova farba najbolja, ar

acciti ac magna mercede conducti, qui eos ad litterarum studia condocefacerent et omnibus praeclaris scientiis atque disciplinis informarent et imbuerent. Hos inter omnium liberalium artium ac disciplinarum magistros vetera commendant monumenta Marinum Becichemum, Xenophonta Philelphum, Francisci viri celeberrimi filium, Marinum de Benedictis, Dominicum Facium, Nascimbenum Nascimbenium, Franciscum Serdonatum, Iacobum Flavium Eborensem et alios summos sua quosque aetate viros, qui doctissimis etiam lucubrationibus editis in litteraria republica magnam nominis existimationem

scientiis atque disciplinis informarent et imbuerent. Hos inter omnium liberalium artium ac disciplinarum magistros vetera commendant monumenta Marinum Becichemum, Xenophonta Philelphum, Francisci viri celeberrimi filium, Marinum de Benedictis, Dominicum Facium, Nascimbenum Nascimbenium, Franciscum Serdonatum, Iacobum Flavium Eborensem et alios summos sua quosque aetate viros, qui doctissimis etiam lucubrationibus editis in litteraria republica magnam nominis existimationem consecuti sunt. Neque vero ii ipsi, qui domi semper haeserint, suis tantum civibus noti fuere angustisque

patre Lampridio Cervino (vulgo Cerva), viro patritio, matre ex Zamagniorum certe familia, aeque nobili ac patritia, cuius tamen nomen excidit; hinc est quod ipse in oratione funebri, quam suo loco laudabimus, fratrem Petrum Zamagnium, eximium Franciscani instituti virum, fratrem suum amitinum nuncupat; quod vero Lampridio patre genitum dixi, id ex publicis monumentis iustamque habentibus authoritatem adeo certum est, ut nullus dubitandi locus relinquatur, neque omnino verum eum, cum Romae esset, ex academicorum more,

paulatim exoleverat et non modo multis intermissa seculis, sed iam fere oblivioni tradita, Benedicto XII, Romano pontifice, renovata fuit, cum anno MCCCXLI Ursus Anguillariae comes et Iordanus de filiis Ursi miles, Romani optimates et tunc Urbis senatores, Roberto, Siciliae rege, curante Franciscum Petrarcham, virum omni deinceps aetate celeberrimum et cum eloquentiae, tum poeticae laude eximium poetica corona ex lauro contexta in Capitolio donarunt. At vero iterum mos ille antiquatus est, nec forte cuiquam post Petrarcham tributa fuit laurea, donec Blondus instaurandum et quasi

Si nunc Cimmeriis agam tenebris,
Aut ultra Scythiam vagus nivalem,
Et monstra Oceani reciprocantis
Visam, tam procul immemor nec essem,
Nascimbene, tui recens sodalis
Verum dignus in intimis haberi... Praeterea Franciscum Rogadeum, quem a iurisperitia impense laudat:
Francisce, hinc soboles Rogadeorum
Nostris sensibus effluis, Quiritum
Cum scita et populi rogationes
Et praetoria iussa principumque
Tot decreta, tot acta, tot senatus
Consulta

vagus nivalem,
Et monstra Oceani reciprocantis
Visam, tam procul immemor nec essem,
Nascimbene, tui recens sodalis
Verum dignus in intimis haberi... Praeterea Franciscum Rogadeum, quem a iurisperitia impense laudat:
Francisce, hinc soboles Rogadeorum
Nostris sensibus effluis, Quiritum
Cum scita et populi rogationes
Et praetoria iussa principumque
Tot decreta, tot acta, tot senatus
Consulta exciderint... Andream insuper

praesertim matronas, reperire. Quod singulare, quod proprium decus eius fuit et ad mulieres, ut ita dixerim, non pertinens, illud laudabo. Sed primum omnium nobilissimae poetriae genus referendum mihi est. II. Itaque Franciscus Zuzoreus, Blasii filius, Floriae pater, vir ex civium ordine, cum opibus, tum cultu et vitae honestate admodum spectabilis Ragusii, uxorem duxit in patria Marinam, Petri Radalei, honestissimi civis, filiam, ex qua multos utriusque sexus suscepit

vir ex civium ordine, cum opibus, tum cultu et vitae honestate admodum spectabilis Ragusii, uxorem duxit in patria Marinam, Petri Radalei, honestissimi civis, filiam, ex qua multos utriusque sexus suscepit liberos. Nos ex maribus suo loco laudabimus fratrem Franciscum, Capucinum caenobitam, virum clarissimum; at vero sex ei natae sunt filiae, quarum Margarita, natu minima, nupsit Ragusii Hieronymo de Primis, Benedicti filio, quatuor Anconae, in qua urbe post susceptos omnes fere liberos, quam ob causam plane

virum clarissimum; at vero sex ei natae sunt filiae, quarum Margarita, natu minima, nupsit Ragusii Hieronymo de Primis, Benedicti filio, quatuor Anconae, in qua urbe post susceptos omnes fere liberos, quam ob causam plane ignoro, sedem suam domumque locaverat Franciscus, nobilibus viris in matrimonium collocatae fuerunt, nempe Nicolea Camillo Gabriellio, Lucretia Paulo Torreleonio, Elisabetha Petro Gentili Bonarello, Catharina Iulio Armentico; at Floria inter filias Secundo loco nata cum Bartholomaeo Pescionio

vires sin gloria nostras,
1500  Ex animo certe, quodcumque est, illud habento.
1501  Ut primum lucem educti venere sub almam,
1502  Hi tibi tum nostri non displicuere Labores,
1503  FRANCHINE, o magnum Nomen mihi, grandia cujus
1504  Nulla dies memori benefacta e pectore demet:
1505  Absentem atque tibi me ignotum caetera ad Urbem,
1506  Qua nihil in terris majus meliusque, vocâsti;

jussa ac dispositiones principis. Praeest confiniis dictis banalibus, eaque regit absolute, nec in iis dependet a consilio bellico; horum regendi ratio ab anno 1750, ut infra videbitis est alia, ac olim fuerit. Carolus comes de Batthyan ab anno 1742. ad 1756. Franciscus comes Nadasd ab anno 1756.
Episcopi Zagrabienses. Georgius Braniug mortuus 1748. 28. Aprilis. Franciscus liber baro Klobusiczky a 1748. ad 1751. Franciscus Thauszy

fuerit. Carolus comes de Batthyan ab anno 1742. ad 1756. Franciscus comes Nadasd ab anno 1756.
Episcopi Zagrabienses. Georgius Braniug mortuus 1748. 28. Aprilis. Franciscus liber baro Klobusiczky a 1748. ad 1751. Franciscus Thauszy a 1751. Supremi comites: Varasdinensis. Comes Georgius ab Erdoedy. Comes Antonius ab Erdoedy. Zagrabiensis et Crisiensis ante

Franciscus comes Nadasd ab anno 1756.
Episcopi Zagrabienses. Georgius Braniug mortuus 1748. 28. Aprilis. Franciscus liber baro Klobusiczky a 1748. ad 1751. Franciscus Thauszy a 1751. Supremi comites: Varasdinensis. Comes Georgius ab Erdoedy. Comes Antonius ab Erdoedy. Zagrabiensis et Crisiensis ante separationem. Dominus Joannes Rauch. Post separatos 1856.: Crisiensis.

1756. Verocensis. Dominus comes Ludovicus Patachich. Dominus Georgius Klimo, episcopus Quinque-Ecclesiensis, administrator. Comes Joannes Patachich administrator. Comes Cristophorus Niczky. Syrmiensis. Marcus liber baro Pejachevich. Franciscus de Paula liber baro Balassa. Posegani. Comes Petrus Keglevieh. Comes Ludovicus Erdoedy. Domius Josephus Chiolnich, episcopus Bosnensis.
Consiliarii ad cancellariam Hungaricam ex parte Croatiae. Dominus comes Alexander

Comes Joannes Patachich.
Protonotarii. Dominus Adamus Naisich. Dominus Petrus Skerlecz, mortuus 1763. Dominus Nicolaus Skerlecz.
Exactores seu perceptores cassae regni. Dominus Franciscus Kussevich. Dominus Joannes Busan. Dominus Nicolaus Skerlecz. Dominus Antonius Bedekovich.
Assesores tabulae banalis. Ex magnatibus. Baro Stephanus Patachich, resignavit. Baro

ad haec regna pertinentes: Segniensis. Dominus Joannes Antonius Benzoni. Dominus Georgius Wolffgangus Chiolich. Dominus Pius Manzzador. Bosnensis. Dominus Petrus Bakich, vere Bachich. Dominus Franciscus Thauszy. Dominus Josephus Antonius Chiolnich. Syrmiensis. Dominus Ladislaus Szöreny. Dominus Nicolaus Josepus Givovich. Dominus Joanes Baptista Paxi. Graeci ritus Unitorum, passim

baro Lalersperg. Zdellarovich. Mikassinovich. Petardi. Lakopich. Malordi alias Hermann. Pauer Elias. Sancti Georgii vulgo Giurgievech. Colonelli. Dominus Nicolaus Kengell. Brentano. Riese Franciscus Carolus. Generalatus Sclavoniae. Sedes est Essekinum vulgo Oszeg. Tria habet regimina: Brodense et Petrovaradinense pedestria, item Brodense equestre unum. Generales commendantes Essekini. Comes Antonius de Gvadagni. Comes de Gaisrugh. Comes

regimina habent, nempe Glinanum et Kostanicense; unam legionem ex 600 equestrem. Ante regulationem fuere commendantes. Memoriae commendantum priorum. Kostaniczae. Comes Georgius Erdoedy, postea camerae praeses. Comes Emericus Erdoedy, mortuus. Comes Joannes Franciscus Chiculini. Baro Stephanus Patachich ultimus. Vicecommendantes. Dominus Nicolaus Petkovich. Dominus Jacobus Jellachich. Dominus Georgius Pogledich. Commendantes antea Szrachichenses postea Glinani dicti. Dominus

bano constitutus. Dominus Georgius Pogledich. Dominus Gabriel Skerlecz. Dominus Ladislaus Plepelich. Dubiczae. Hinc unus semper e numero canonicorum Zagrabiensium fuit. Memoria mea sequentes. Georgius Dumbovich. Josepus Chiolnich. Franciscus Thauszy. Nicolaus Magdich. Joannes Radich. Josephus Pogledich. Nicolaus Petrichevich. Adamus Patachich. Post secutam confiniorum reformam. Colonelli. 1. Baro Stephanus Patachich colonellus Glinanus. 2. Dominus Georgius

Georgius Preindmayr. Commissarii regni seu provisores. Dominus baro Stephanus Patachich. Dominus Josephus Raffay. Dominus Stephanus Markovich. Dominus Nicolaus Plepelich. Auditor generalis cum titulo vicecolonelli salario 1000 fl. Dominus Franciscus Kussevich. Memoria eorum, qui dignitates (et) honores sunt consecuti. Episcopatus. Dominus Stephanus Putz titulum episcopi Belgradiensis. Camerarii. Comes Joannes Patachich. Comes Petrus Sermage. Comes Joannes Draskovich capitaneus.

Kussevich. Memoria eorum, qui dignitates (et) honores sunt consecuti. Episcopatus. Dominus Stephanus Putz titulum episcopi Belgradiensis. Camerarii. Comes Joannes Patachich. Comes Petrus Sermage. Comes Joannes Draskovich capitaneus. Comes Franciscus Patachich. Comes Franciscus de Nadasd bani filius. Actualis intimi consiliarii. Dominus episcopus Zagrabiensis. Dominus episcopus Segniensis Chiolich. Dominus episcopus Syrmiensis Givovich. Dominus metropolita Carlovicensis. Dominus

dignitates (et) honores sunt consecuti. Episcopatus. Dominus Stephanus Putz titulum episcopi Belgradiensis. Camerarii. Comes Joannes Patachich. Comes Petrus Sermage. Comes Joannes Draskovich capitaneus. Comes Franciscus Patachich. Comes Franciscus de Nadasd bani filius. Actualis intimi consiliarii. Dominus episcopus Zagrabiensis. Dominus episcopus Segniensis Chiolich. Dominus episcopus Syrmiensis Givovich. Dominus metropolita Carlovicensis. Dominus generalis de Petazzi.

Dominus episcopus Zagrabiensis. Dominus episcopus Segniensis Chiolich. Dominus episcopus Syrmiensis Givovich. Dominus metropolita Carlovicensis. Dominus generalis de Petazzi. Comites facti. Dominus Petrus Sermage antea baro. Dominus Franciscus Patachich antea baro. Dominus Sigismundus Voikffy. Dominus Christophorus Voikffy, fratres ante nobiles Voikovich. Barones liberi. Dominus Mikasinovich colonellus. Dominus Settwicz colonellus. Dominus Liubibratich colonellus. Dominus

Joannes Paxi beatae virginis Mariae de Albei, item Chasmensis. Paulus Goymirecz sancti Ladislai de Zemlin, item postea Chasmensis. Joannes Kukuljevich sancti Benedicti in comitatu Simeghiensi. Nicolaus Sigismundus Thauszy sancti Stephani de Kö ad Tibiscum. Franciscus Antonius Popovich beatae virginis Mariae de Adony. Georgius Delinich beatae virginis Mariae de Abraham. Antonius Zlatarich canonicus Zagrabiensis sancti Irenaei. Antonius Zdenehay praepositus beatae virginis Mariae ante castrum novum Budense. Ordinis

Delinich beatae virginis Mariae de Abraham. Antonius Zlatarich canonicus Zagrabiensis sancti Irenaei. Antonius Zdenehay praepositus beatae virginis Mariae ante castrum novum Budense. Ordinis militaris Theresiae crucis. 1mae crucis. Dominus comes banus Franciscus Nadasd. Dominus baro Philippus Levindus de Beck. Dominus comes de Brentano. Minoris crucis. Dominus comes generalis Josephus Draskovich. Dominus baro Antonius Settwicz generalis. Dominus Pauer Elias vicecolonellus Crisiensis. Dominus

Sechen. Dominus Petrus Bottichky. Dominus Wolgemut. Dominus Samuel Orlyk. Dominus Jellachich Petrus. Dominus Skerlecz civis Zagrabiensis. Dominus Emericus Vollich. Familiae in masculo deficientes. Baro Dismas Voinovich. Comes Franciscus Joannes Chiculini. Baro Gabriel Gotthal. Baro Theodoras Ratky. Baro Antonius Patachich. Baro Ladislaus Patachich. Comes Petrus Keglevich supremus comes Poseganus. Baro Petrus Praszinszky. Baro Nicolaus Patachich. Comes

Patachich. Comes Alexander Patachich.
Familiae nobiles integre defecerunt in masculo. Mathias Markovich. Mathias Nicolaus Messich. Josephus Magdich. Daniel Jurassich. Georgius Ligutich. Franciscus Grossich. Petrus Paraminszky. Adamus Naisich. Adamus Krisanich. Joannes Braniug. Franciscus Praskay. Thomas Schytaroczi.
Familiae, quae in ramo aliquo defecerunt, non

Nicolaus Messich. Josephus Magdich. Daniel Jurassich. Georgius Ligutich. Franciscus Grossich. Petrus Paraminszky. Adamus Naisich. Adamus Krisanich. Joannes Braniug. Franciscus Praskay. Thomas Schytaroczi.
Familiae, quae in ramo aliquo defecerunt, non attamen integre. Ignatius Bedekovich nobilis in que sexu. Georgius Mihanovich nobilis in que sexu. Georgius Jellachich

in que sexu. Georgius Mihanovich nobilis in que sexu. Georgius Jellachich nobilis in que sexu. Mathias Svagell nobilis in masculo. Ignatius Ztepanich nobilis in masculo. Ludoncus Lukauszki nobilis in masculo. Franciscus Peharnik integre. Magnates actuates in hoc regno Croatiae possessionati.
A. Auersperg comites. Anno hoc 1764. desierunt esse possessionati, vendendo dominium Szamobor comitibus ab Erdoedy, descendentiae Ludovici.

quae sunt dominii olim Kostell; item Ternovecz, Szikad venditum domino Bedekovich. Josephus possidet Lobor, Veleskovecz, et ad hos pertinet Topolovecz seu Totussevina, quamvis pro interim possideatur ab haerula Josepha. Ramus Petri in masculo deficientis habet filias Catharinam nuptam Francisco Patachich, cui obtigerunt bona et arces Popovecz, Kalnik, Guscherovecz, domus Varasdinensis. Josephae in capillis existenti Zachretje vulgo sanctissimae Crucis, Ladanje, Kostaniek, domus Zagrabiensis et usque ad emaritationem Topolovecz. Bisztricza etiam huic cessit. Haec familia

superiorem Sztubiczam, Bisztra, Szeverin. P. Patachich Ludovicus ac hujus filius Joannes comites. Possident Zajezda,Verbovecz, Rakovecz,Vinicza,Varasdini domum cum appertinentiis,Szent Illia portionem,Martianecz, Hrasztovlian, Szlanje,Preszeka, Chernkovecz. Patachich Franciscus comes, filiusStephani baronis, Novigrad, Vidovecz,Szent Illia portionem, etsupra relata Catharinae Keglevichuxoris suae bona. Vinicza item. Patachich Ladislai vidua, bona inVinicza. Patachich Adamus liber baro episcopusMagno Varadiensis, bonaCastell, Lovich, Demerje.

ut supra. Dominus comes Klobusiczky ut supra. Dominus comes de Nadasd ut supra. Dominus Emericus Pasztori, venit pro procuratore Sermagiano; sed ducta uxore nobili Regina Jellachich ex Rosina Voinovich factus possessionatus in Zabok. Dominus Franciscus Kanotay nobilis, hic allegare incepit; ducta uxore Barbara Zaverszki possessionatus factus in Lipovcz, Grancsari etc. Dominus Sigismundus Komaromi. Venit pro ammanuensi ad protonotarium Petrum Skerlecz, inde allegando fiscalis episcopi, tum fiscalis in Croatia

Gabellich viduam Josephi Magdich, possessionatus Konschinae. Dominus Ladislaus Szalle judex civitatis Zagrabiensis et senator, per uxorem Jagussich possessionatus effectus. Dominus Stephanus Szalle vicejudlium, patruum secutus in Croatiam venit. Dominus Franciscus Dudich ex ammanuensi domini Nicolai Skerlecz allegans, dein fiscalis domicellarum Keglevich, vicenotarius Varasdinensis. Ducta uxore nata Theresia Suvich possessionatus factus in Jalsovecz.
Litteras colentes et studia amantes. Comes banus Franciscus

Franciscus Dudich ex ammanuensi domini Nicolai Skerlecz allegans, dein fiscalis domicellarum Keglevich, vicenotarius Varasdinensis. Ducta uxore nata Theresia Suvich possessionatus factus in Jalsovecz.
Litteras colentes et studia amantes. Comes banus Franciscus de Nadasd. Comes Joannes Patachich praesestabulae judiciariae. Dominus Nicolaus Skerlecz protonotariusregni. Dominus Petrus Skerlecz. Dominus Balthasar Adamus Kercselich canonicus Zagrabiensis. Pater Cherubinus Pehm

banus Franciscus de Nadasd. Comes Joannes Patachich praesestabulae judiciariae. Dominus Nicolaus Skerlecz protonotariusregni. Dominus Petrus Skerlecz. Dominus Balthasar Adamus Kercselich canonicus Zagrabiensis. Pater Cherubinus Pehm Franciscanus. Pater Petrus Martinovich Paulinus.
Scriptores. Pater Nicolaus Benger ex instituto Paulinorum, 4-ter provincialis, scripsit historiam sui ordinis et edidit. Pater Josephus Bedekovich ejusdem instituti scripsit et edidit

Scriptores. Pater Nicolaus Benger ex instituto Paulinorum, 4-ter provincialis, scripsit historiam sui ordinis et edidit. Pater Josephus Bedekovich ejusdem instituti scripsit et edidit Natale solum sancti Hieronymi. Pater Franciscus Kovachich ejusdem instituti Thomam a Kempis: De Christi imitatione vulgari croatica edidit. Pater Georgius Mulih Jesuita catechismos varios, cantilenas pias, libros precum varios edidit. Pater Andreas Jambressich Jesuita dictionarium utile et bonum

catechismos varios, cantilenas pias, libros precum varios edidit. Pater Andreas Jambressich Jesuita dictionarium utile et bonum latino croaticum edidit in 4. majori. Pater Orlovich Paulinus dictionarium croaticum sub nomine Bellosztenecz edidit. Pater Franciscus Xaverius Pejachevich Jesuita controversias orientalis et occidental ecclesiae. Pater Antonius Werntle Jesuita aque eontroversias aequales ut prior. Pater Joannes Baptista Simunich Jesuita prioribus melius de eadem materia scripsit et edidit. Pater

aequales ut prior. Pater Joannes Baptista Simunich Jesuita prioribus melius de eadem materia scripsit et edidit. Pater Casimirus Bedekovich Jesuita: De scientiarum incertitudine ex Italico transtulit in Latinum libellum unum. Pater Svagell Franciscanus edidit concionum suarum tomum 1. Pater Hilarion Gasparotti vitas sanctorum in vulgari tomis 4. Pater Joannes Galliuff Jesuita pro scholis humanioribus florem latinitatis in croaticum vertit. Admodum reverendus dominus Michael Bolsich, alias Silobod, patrochus

Paulini provinciae Croaticae. In Lepoglava circiter 65. Remetae circiter 25. Crisii circiter 18. Szveticze circiter 24. Kamenszko circiter 10. Ulimje circiter 28. Chaktornyae circiter 25. Franciscanorum provinciae sancti Ladislai in Sclavonia de observantia dicti. Zagrabiae conventus antiquissimus et studii generalis primae classis. Varasdini conventus. Ibidem residentia. Crapinae conventus. Remetinecz conventus. Crisii conventus. Capronczae

provinciae sancti Capistranidictae in Sciavonia. Posegae conventus. Nassiczae conventus. Chernekini conventus. Chultich residentia. Gradiscae conventus. Brodii conventus. Bajae, Budae et per Hungariam multi conventus et residentiae. Franciscanorum reformatorum provinciae sanctissimae crucis Croatico-Carniolicae. In Klaniecz. Goriczae in Berdovecz. Szamoborini. Jaszcae. Ad sanctum Leonardum in sylvis. Segniae. Tersacti. Carolostadii. Reliqui

Memoriae virorum illustrium summariae ab anno 1748. inclusive ad 1764. Romanus papa. Benedictus XIV. e domo Lambertini Bononiensis, ab anno 1740. 16. Augusti ad 1758. 3. Maji. Clemens XIII. e domo Rezzenico Veneta, ab anno 1758. 6. Julii papa. Imperatores. Franciscus I. Lotharingus imperator occidentis. Josephus II. ab anno 1765. 18. Augusti. Reges Europae. Hungariae. Maria Theresia rex Hungariae ab anno 1740. 20. Octobris post mortem patris sui Caroli VI. Nata 1717. 13. Maji. Desponsata Francisco duci Lotharingiae 12.

Imperatores. Franciscus I. Lotharingus imperator occidentis. Josephus II. ab anno 1765. 18. Augusti. Reges Europae. Hungariae. Maria Theresia rex Hungariae ab anno 1740. 20. Octobris post mortem patris sui Caroli VI. Nata 1717. 13. Maji. Desponsata Francisco duci Lotharingiae 12. Februarii 1736. Viennae. Coronata rex Hungariae, Dalmatiae, Croatiae, Sclavoniae 25. Junii 1741., Bohemiae 12. Maji 1743. Imperatrix a 23. Septembris 1745. Angliae. Georgius II. e domo Hannoverana, mortuus die 15. Octobris 1760. Georgius

5. Aprilis 1751. Memoria baronum et episcoporum Hungariae ab anno 1748. ad 1764. Primas Hungariae princeps et archiepiscopus Strigoniensis. Vacat a 1745. 6. Decembris. Comes Nicolaus Csaky ab anno 1751. ad 1757. Vacat. Comes Franciscus Barkoczi ab anno 1761. Colocensis et Bacsiensis archiepiscopus. Comes Nicolaus Csaky ad 1751. Baro postea comes Franciscus Klobusiczky a 1751. ad 1760. 5. Aprilis. Comes Josephus de Batthyan. Agriensis episcopus. Comes

et archiepiscopus Strigoniensis. Vacat a 1745. 6. Decembris. Comes Nicolaus Csaky ab anno 1751. ad 1757. Vacat. Comes Franciscus Barkoczi ab anno 1761. Colocensis et Bacsiensis archiepiscopus. Comes Nicolaus Csaky ad 1751. Baro postea comes Franciscus Klobusiczky a 1751. ad 1760. 5. Aprilis. Comes Josephus de Batthyan. Agriensis episcopus. Comes Franciscus Barkoczi, factus primas. Comes Carolus Eszterhazy ab anno 1762. Vaciensis. Michael Carolus ab Altham cum titulo

Comes Franciscus Barkoczi ab anno 1761. Colocensis et Bacsiensis archiepiscopus. Comes Nicolaus Csaky ad 1751. Baro postea comes Franciscus Klobusiczky a 1751. ad 1760. 5. Aprilis. Comes Josephus de Batthyan. Agriensis episcopus. Comes Franciscus Barkoczi, factus primas. Comes Carolus Eszterhazy ab anno 1762. Vaciensis. Michael Carolus ab Altham cum titulo archiepiscopi Barensis. Comes Christophorus Migazzi. Comes Paulus Forgacs, mortuus. Comes Carolus Eszterhazy, ad Agriensem

Christophorus Migazzi. Comes Paulus Forgacs, mortuus. Comes Carolus Eszterhazy, ad Agriensem translatus. Comes Christophorus Migazzi iterum, jam sanctae Romanae ecclesiae cardinalis. Jaurinensis. Dominus Adolphus a sancto Georgio e scholis piis. Comes Franciscus Zicsy. Quinque-Ecclesiensis. Comes Sigismundus Berény, mortuus 1749. Dominus Georgius Klimo ab anno 1751. Nitriensis. Comes Emericus Eszterhazy, mortuus 1764. Dominus Joannes Gusztiny. Vesprimiensis. Dominus

Comes Emericus Eszterhazy, mortuus 1764. Dominus Joannes Gusztiny. Vesprimiensis. Dominus Adamus Acsády. Dominus Martinus Biro. Dominus Ignatius Koller. Zagrabiensis. Dominus Georgius Braning, mortuus 1748. Dominus baro Franciscus Klobosiczky, factus Colocensis. Dominus Franciscus Thauszy ab anno 1751. Magno-Varadiensis. Dominus comes Nicolaus Csaky, Colocensis, tum primas. Comes Paulus Forgács, factus Vaciensis. Baro Adamus Patachich. Transylvaniensis.

Joannes Gusztiny. Vesprimiensis. Dominus Adamus Acsády. Dominus Martinus Biro. Dominus Ignatius Koller. Zagrabiensis. Dominus Georgius Braning, mortuus 1748. Dominus baro Franciscus Klobosiczky, factus Colocensis. Dominus Franciscus Thauszy ab anno 1751. Magno-Varadiensis. Dominus comes Nicolaus Csaky, Colocensis, tum primas. Comes Paulus Forgács, factus Vaciensis. Baro Adamus Patachich. Transylvaniensis. Franciscus baro Klobusiczky, translatus Zagrabiam.

baro Franciscus Klobosiczky, factus Colocensis. Dominus Franciscus Thauszy ab anno 1751. Magno-Varadiensis. Dominus comes Nicolaus Csaky, Colocensis, tum primas. Comes Paulus Forgács, factus Vaciensis. Baro Adamus Patachich. Transylvaniensis. Franciscus baro Klobusiczky, translatus Zagrabiam. Sigismundus baro Stoika, sponte resignavit 1760. Comes Josephus de Batthyan, factus Colocensis. Antonius baro Baythai e scholis piis. Chanadiensis. Dominus Nicolaus Sztanislavich Franciscanus. Comes

Transylvaniensis. Franciscus baro Klobusiczky, translatus Zagrabiam. Sigismundus baro Stoika, sponte resignavit 1760. Comes Josephus de Batthyan, factus Colocensis. Antonius baro Baythai e scholis piis. Chanadiensis. Dominus Nicolaus Sztanislavich Franciscanus. Comes Franciscus Antonius Engell. Bosnensis. Petrus Bakich de Lák alias Bachich. Franciscus Thauszy 1749. factus, translatus Zagrabiam. Josephus Antonius Chiolnich ab anno 1751. Syrmiensis. Ladislaus Szoereny. Josephus

baro Klobusiczky, translatus Zagrabiam. Sigismundus baro Stoika, sponte resignavit 1760. Comes Josephus de Batthyan, factus Colocensis. Antonius baro Baythai e scholis piis. Chanadiensis. Dominus Nicolaus Sztanislavich Franciscanus. Comes Franciscus Antonius Engell. Bosnensis. Petrus Bakich de Lák alias Bachich. Franciscus Thauszy 1749. factus, translatus Zagrabiam. Josephus Antonius Chiolnich ab anno 1751. Syrmiensis. Ladislaus Szoereny. Josephus Givovich, mortuus 1762.

1760. Comes Josephus de Batthyan, factus Colocensis. Antonius baro Baythai e scholis piis. Chanadiensis. Dominus Nicolaus Sztanislavich Franciscanus. Comes Franciscus Antonius Engell. Bosnensis. Petrus Bakich de Lák alias Bachich. Franciscus Thauszy 1749. factus, translatus Zagrabiam. Josephus Antonius Chiolnich ab anno 1751. Syrmiensis. Ladislaus Szoereny. Josephus Givovich, mortuus 1762. Joannes Baptista Paxi. Segniensis. Joannes Antonius de Benzoni. Georgius

Syrmiensis. Ladislaus Szoereny. Josephus Givovich, mortuus 1762. Joannes Baptista Paxi. Segniensis. Joannes Antonius de Benzoni. Georgius Wolffganges Chiolich. Pius Manzzador Barnabita. Belgradiensis. Comes Franciscus Antonius Engell, translatus ad Chanadiensem. Stephanus Putz. Barones: Palatinus. Comes Joannes Palffy, olim Croatiae banus. Comes Ludovicus de Batthyan, mortuus 1765. in Novembri. Judices curiae regiae. Comes Josephus

1765. in Novembri. Judices curiae regiae. Comes Josephus Eszterhazy, 1748. mortuus. Comes Georgius Erdoedy. Comes Josephus Illyeshazy, resignavit. Comes Nicolaus Palffy ab anno 1765. Bani Croatiae. Comes Carolus de Batthyan. Comes Franciscus de Nadasd ab 1756. Tavernicorum magistri. Comes Leopoldus de Nadasd, factus cancellarius. Comes Franciscus Eszterhazy. Comes Josephus Illyeshazy. Comes Adamus de Batthyan senior. Agazonum magistri. Comes Franciscus Eszterhazy, factus

Comes Josephus Illyeshazy, resignavit. Comes Nicolaus Palffy ab anno 1765. Bani Croatiae. Comes Carolus de Batthyan. Comes Franciscus de Nadasd ab 1756. Tavernicorum magistri. Comes Leopoldus de Nadasd, factus cancellarius. Comes Franciscus Eszterhazy. Comes Josephus Illyeshazy. Comes Adamus de Batthyan senior. Agazonum magistri. Comes Franciscus Eszterhazy, factus tavernicus. Comes Leopoldus de Nadasd, ex tavernico ut cancellarius. Comes Antonius Grassalkovich.

de Batthyan. Comes Franciscus de Nadasd ab 1756. Tavernicorum magistri. Comes Leopoldus de Nadasd, factus cancellarius. Comes Franciscus Eszterhazy. Comes Josephus Illyeshazy. Comes Adamus de Batthyan senior. Agazonum magistri. Comes Franciscus Eszterhazy, factus tavernicus. Comes Leopoldus de Nadasd, ex tavernico ut cancellarius. Comes Antonius Grassalkovich. Pincernarum magistri. Comes Ludovicus de Batthyan, factus palatinus. Comes Paulus Balassa. Dapiferorum

Cubiculariorum magistri. Antonius S. R. I. princeps Eszterhazy. Paulus princeps Eszterhazy. Cancellarii Hungariae. Comes Ludovicus de Batthyan, hodie palatinus. Comes Leopoldus de Nadasd. Comes Nicolaus Palffy, resignavit. Comes Franciscus Eszterhazy et una Georgius comes Fekette vicecancellarius. Personalis praesentiae. Comes Antonius Grassalkovich, factus praeses camerae. Comes Georgius Fekette, vicecancellarius. Baro Franciscus Koller. Dominus Jacobus Szvetich ab anno 1765.

de Nadasd. Comes Nicolaus Palffy, resignavit. Comes Franciscus Eszterhazy et una Georgius comes Fekette vicecancellarius. Personalis praesentiae. Comes Antonius Grassalkovich, factus praeses camerae. Comes Georgius Fekette, vicecancellarius. Baro Franciscus Koller. Dominus Jacobus Szvetich ab anno 1765. Vitae trium episcoporum. Vita resque gestae Nema paginacije.

admirationem causavit omnibus in capitulo, dum vota ejusdem pro Braniughio esse intellexissent. Et licet mentem suam aperte Eszterhazius aperuisset, capitulum tamen Braniughium in suo ad Carolum supplici plane nec proposuit, verum Paulum Cheskovich praepositum majorem, Nicolaum Gotthal lectorem, Franciscum Novachich cantorem, Thomam Kovachcvich custodem, Georgium Reess praepositum Chasmensem, Nicolaum Bedekovich cathedralem, Michaelem Verbanich Dubicensem et electum episcopum Scardonensem, ac tandem Gregorium Subarich Camarcensem, prouti haec ex protocollo cancellariae aulico Hungaricae

haec clam ordinabat dabatque. Studiosos pauperes constanter cum praeceptore numero sex aluit. Singulis sabbatinis diebus pro numero, quot veniebant, iisdem dabat eleemosynas, prouti et aliis pauperibus. Ex quibus in xenodochio plures intertenuit constanter iisque peroptime providebat. Patribus Franciscanis et Capucinis hebdomadarium deputatum in carnibus, farina, pane constituit, de quo persoluto rationem obligabatur reddere dispensator. Data insuper generali facultate in necessitatibus eorum ad episcopium tanquam ad proprium granarium recurrendi. Quod uti

et sanctae Marthae in Sissinecz noviter fundavit et erexit, providitque universis. Ecclesiam sancti Ladislai in Pokupszko e fundamentis cum cinctura coemiterii, aris, organo, campanis, calicibus aliisque necessariis erexit. Item sancti Spiritus Hrasztoviczae, aeque ex fundamentis, prouti et Franciscanorum Hrasztoviczae. In Sclavonia ecclesiam Franciscanorum in Cernik cum majori ara, in Gradecz turrim arasque, in Goricza cis Colapim ecclesiam ex fundamentis cum parochi residentia; Biskupeczii ad Varasdinum aram majorem, aliaque in aliis; neque enim universarum rerum, ut altarium,

et erexit, providitque universis. Ecclesiam sancti Ladislai in Pokupszko e fundamentis cum cinctura coemiterii, aris, organo, campanis, calicibus aliisque necessariis erexit. Item sancti Spiritus Hrasztoviczae, aeque ex fundamentis, prouti et Franciscanorum Hrasztoviczae. In Sclavonia ecclesiam Franciscanorum in Cernik cum majori ara, in Gradecz turrim arasque, in Goricza cis Colapim ecclesiam ex fundamentis cum parochi residentia; Biskupeczii ad Varasdinum aram majorem, aliaque in aliis; neque enim universarum rerum, ut altarium, pulpitorum, reliquiarum, reminisci possum et longus foret

successoribus beneficia. Sed et cum ipso praeposito in metalibus, tam circa Berkissevinam quam et hic circa Zagrabiam lites habuit, quas praepositus tunc accomodaverat. Anno quoque 1729., dum canonicus Zagrabiensis Gabriel Patachich ex archidiacono Camarcensi Syrmiensis crearetur in locum Francisci Vernich episcopus, Patachichio canonicatum etiam retinere volente, episcopus una cum capitulo sese opposuit, et promotis aliis statutum latum est, quo promotus in canonicatum jurare cogitur, quod episcopatum obtinens beneficiis hujus ecclesiae abdicare sponte se velit. Quae tamen lis cum

in congregationibus et publicis congressibus quod huic plurimum faverit. De reliquo nihil audire est. In exercendis et obeundis muniis episcopalibus erat diligentissimus. Altaria consecravit in diversis ecclesiis plurima, ecclesias plures, uti Bisztricensem beatae virginis, Samoboriensem Franciscanorum et Carolostadiensem, Pokupszkensem, Gorrensem sancti Spiritus, et patrum Franciscanorum Hrasztovicensem. Ordinationes frequentissimas habuit, ordinatis non uno sed pluribus milibus, confirmatis aeque milibus milium. Abbates consecravit 12. Aliaque muneris episcopalis officia lubens

audire est. In exercendis et obeundis muniis episcopalibus erat diligentissimus. Altaria consecravit in diversis ecclesiis plurima, ecclesias plures, uti Bisztricensem beatae virginis, Samoboriensem Franciscanorum et Carolostadiensem, Pokupszkensem, Gorrensem sancti Spiritus, et patrum Franciscanorum Hrasztovicensem. Ordinationes frequentissimas habuit, ordinatis non uno sed pluribus milibus, confirmatis aeque milibus milium. Abbates consecravit 12. Aliaque muneris episcopalis officia lubens et diligenter peragebat, ac dum eidem ordinandi praesentarentur et ad parochias

priorum saltem faciam mentionem. Ergo. Catalogus canonicorum a Georgio Braniug creatorum. Anno 1728. Josephus Antonius Chiolnich ex parocho Berdovicensi, in locum Thomae Plessich archidiaconi Chasmensis. Stephanus Putz ex parochiae in Bisztra parocho, in locum Francisci Somsich Viennae mortui et sepulti in metropolitana qua rectore collegii Croatici. Adamus Chegetek ex parocho Caproncensi, in locum Francisci Novachich cantoris. Ladislaus Bedekovich ex praebendario cathedralis ecclesiae et custode capituli Chasmensis, in locum Georgii

Chiolnich ex parocho Berdovicensi, in locum Thomae Plessich archidiaconi Chasmensis. Stephanus Putz ex parochiae in Bisztra parocho, in locum Francisci Somsich Viennae mortui et sepulti in metropolitana qua rectore collegii Croatici. Adamus Chegetek ex parocho Caproncensi, in locum Francisci Novachich cantoris. Ladislaus Bedekovich ex praebendario cathedralis ecclesiae et custode capituli Chasmensis, in locum Georgii Braniug ad episcopatum Zagrabiensem promoti. Adamus Ztepanich ex seminarii sublectore, in locum comitis Jonathae Ivanovich tantum diaconi. Anno

Novachich cantoris. Ladislaus Bedekovich ex praebendario cathedralis ecclesiae et custode capituli Chasmensis, in locum Georgii Braniug ad episcopatum Zagrabiensem promoti. Adamus Ztepanich ex seminarii sublectore, in locum comitis Jonathae Ivanovich tantum diaconi. Anno 1729. Franciscus Thauszy ex parocho Sztanievicensi, in locum Joannis Zebecz archidiaconi Goricensis. Georgius Marcellevich, in locum Mathiae Augustich archidiaconi Vaska, ex parocho Dernensi. Anno 1730. Joannes Radich ex parocho Bisztricensi, in locum Nicolai Graczky lectoris.

Patachich 1728. Stephano Vuchetich 1730. Gabrieli Bisztriczey 1732. Adamo Chegetek 1737. Adamo Ztepanich 1745. Goricensem. Joanni Lukauszki 1729. Stanislao Pepelko 1730. Petro Matachich 1733. Stephano Putz 1739. Francisco Thauszy 1743. Kemlek. Joanni Lukauszki 1728. Stanislao Pepelko 1729. Stephano Skerlecz 1730. Georgio Plepelich 1737. Josepho Pogledich 1737. Vaska. Stephano Skerlecz 1729. Michaeli Kalamer 1730.

1729. Michaeli Kalamer 1730. Adamo Patachich 1745. Chasmensem. Stanislao Pepelko 1728. Georgio Dumbovich 1729. Petro Matachich 1730. Georgio Plepelich 1733. Adamo Chegetek 1737. Ladislao Bedekovich 1737. Francisco Thauszy 1739. Nicolao Terihay 1743. Joanni Koosz 1745. Bexin. Wolffgango Kukuljevich 1747. Varasdinensem. Stephano Putz 1734. Nicolao Petrichevich 1739. Stephano Varovich 1747. Urbocz. Gabrieli Bisztriczey 1730.

Nunc memorabilioria quaedam, quae sub illius episcopatu acta sunt, referamus. Annis, quibus Braniughius ut episcopus vixit, Romanae praefuerunt ecclesiae Benedictus XIII., Clemens XII., et Benedictus XIV. Romanorum imperium habuerunt Carolus VI., Carolus VII. Bavarus et Franciscus I. Hungariae reges Carolus VI., 1740. mortuus, et ejusdem filia Maria Theresia. Bani Croatiae fuerunt Joannes Palffy, ad officium judicis curiae translatus, ac dein factus regni Hungariae palatinus; comes Joannes Draskovich, brevi mortuus; comes Josephus Eszterhazy, 1741.

ara sanctorum Fabiani et Sebastiani in cathedrali erecta. Incendia notabiliora Zagrabiae acciderunt. Primum 1731. mense Majo die 31., a quo magna pars civitatis superioris et capitularis absumpta. In superiori civitate seminarium sancti Josephi, in capitulari monasterium Franciscanorum cum turri et ecclesiae tecto, liquefactis etiam campanis aliisque pluribus domibus. In hoc incendio memoria dignum accidit. Inter medias flammas inviolata conservatio imaginis beatae virginis Mariae, quae hodie sub fornice civitatis portae, Kamenita vrata dictae, viduae cujusdam

masculo, Hussinecz, Novoszel Lucas, Markovchich, Delimanich, Hohnemer, Levachich aliique plures, praesertim in Sclavonia, propter officia comitatensia. Episcopus Braniug scripsit contra Joannem Rauch vicebanum librum de ecclesiastica immunitate, quem possideo, praeclarum sane. Francisci Xaverii Klobusiczky liberi baronis de Zetthény episcopi Zagrabiensis synoptica narratio. Quamvis ex libri hujus parte alia universa hujus episcopi acta, prouti et quae sub eodem acciderunt vel gesta sunt, notata descriptaque legantur, placuit tamen synoptice, vel quae ibi

ex libri hujus parte alia universa hujus episcopi acta, prouti et quae sub eodem acciderunt vel gesta sunt, notata descriptaque legantur, placuit tamen synoptice, vel quae ibi descripta non invenirentur, vel ibi fusius narrata, pro lectoris commodo et posterorum notitia referre et scribere. Itaque Franciscus Xaverius Joannes Nepomucenus liber baro Klobusiczky de Zetthény in comitatus Sarossiensis civitate Eperiess die 31. Octobris 1708. natus est ex parentibus Francisco barone Klobusiczky et Clara Kappi, foemina illustri, etiamnum vivente, domique educatus, scholas, ut vocamus, minores

quae ibi descripta non invenirentur, vel ibi fusius narrata, pro lectoris commodo et posterorum notitia referre et scribere. Itaque Franciscus Xaverius Joannes Nepomucenus liber baro Klobusiczky de Zetthény in comitatus Sarossiensis civitate Eperiess die 31. Octobris 1708. natus est ex parentibus Francisco barone Klobusiczky et Clara Kappi, foemina illustri, etiamnum vivente, domique educatus, scholas, ut vocamus, minores partim Eperiessini, partim Cassoviae absolvi. Ad altiores Viennam Austriae submissus in collegio convictorum dicto rhetoricam logicamque absolvit, physicam qua collegii

locumtenentialis, dein cancelariae aulicae regiae Hungaricae consiliarius, et hodie meritissimus episcopus Quinque-Ecclesiensis, ac tandem Adamus Galgoczi, hodie capituli Strigoniensis lector, pluresque alii. Anno 1741. occasione diaetae a feliciter regnante regina Maria Theresia idem Franciscus Klobusiczky in episcopum Transylvaniensem fuerat nominatus, et a Benedicto XIV. Romano pontifice confirmatus; quamvis statim causa publicorum negotiorum Carolinum abire debuerit, ibidemque guberniali adesse qua consiliarius consilio, adeoque ut pure electus episcopus sollenem ingressum

profectus, ibidemque archiepiscopus Colocensis declaratus, amplius non rediit. Lites tamen cum successore habuit causa nobilium, in quibus etiam triumphavit. Vir prudens omnino et judicii alti, in ecclesiasticis Balthasare Kercselich canonico Zagrabiensi usus, in aliis secretario suo Francisco Bandi, viro insigni. Cum nobilitate multum non tenuit causa offensionis, dum capituli jura tueretur, et quod militares praeamaret. Oeconomiae nallum gessit curam, famulis servisque suis indulgentissimus, nec sine vitio. Lusui addictus

nec sine vitio. Lusui addictus 17 redaka prekrižano. Colocsae patrem Christophorum Mayr Jesuitam, Zagrabiae adamatum, ad latus suum tenuit. Servitam unum, Capucinos duos, Franciscanum unum sub confessarii titulo, Trinitarios duos. Familiam suam qua archiepiscopus elevavit ad gradum honoris comitum. Hinc per nos parte libri hujus altera, jam baro jam comes scribitur, pro statu nempe suae conditionis. Meticulosus fuit admodum. Aulae adulator, religionis indifferentis,

statu nempe suae conditionis. Meticulosus fuit admodum. Aulae adulator, religionis indifferentis, atque ad Jesuitarum, vel fors liberorum murariorum principia, ejusdem cultor. Vide librum alium a nobis scriptum de actis ejus in episcopatu Zagrabiensi. Franciscus Thauszy episcopus Zagrabiensis ejusque gesta. Thausziorum obscura ignotaque in Croatia ac Sclavonia de sui origine est familia, et umdenam ad Carlostadienses partes advenerit, ignotum. Certe episcopus iste 1751. in Croatiam quosdam hujus agnominis duxit; quod armales litteras

cognatum dicebat episcopus. Undecunque ergo eorum origo sit, Wolffgangus Thauszy in parochia sub Lipnik primus innotuit. Fuit is in Transcolapianis partibus conscriptor, tum judlium, demum et vicecomes. Uxores plures habuit. Prima fuit nata Krisanich, ex qua natus est praefatus episcopus Franciscus anno 1698. die 25. Martii. Item Nicolaus Sigismundus, modo archidiaconus Bexin et canonicus Zagrabiensis. Alia quaedam Germana, ex qua natus Josephus, nunc parochus ad sanctum Joannem in Novavilla, cantor et canonicus Chasmensis. Tertia Orehocziana, ex qua filiam habuit, nuptam domino

ob mariticidium sui ipsius fuit homicida. Praedictus episcopus, uti et caeteri sui fratres, Nicolaus ac Josephus, fuere ad clericorum cathedralis ecclesiae Zagrabiensis seminarium, vulgo alumnatum, a teneris mancipati, ac in eodem enutriti, et absolutis humanioribur scholis, Viennam missi. Franciscus quidem triennio pro vigente tunc more, sub patre Leopoldo Galler Jesuita philosophiae auditor fuit, et hanc sine gradibus consecutis absolvit 1716. Et quia profectus fuisset debilioris, Viennae remansit in collegio Croatico et biennio relictus fuit theologiae scholasticae auditor.

tunc more, sub patre Leopoldo Galler Jesuita philosophiae auditor fuit, et hanc sine gradibus consecutis absolvit 1716. Et quia profectus fuisset debilioris, Viennae remansit in collegio Croatico et biennio relictus fuit theologiae scholasticae auditor. Presbyther 1721. factus, a comite Joanne Francisco Chiculini primo parochiam sancti Dominici in Konschina obtinuit, ex eadem translatus per eundem comitem ad parochiam beatae virginis Mariae ad Sztenievecz. Ubi suis obsequiis, hospitalitate, exmissionibus fructuum per canonicos, horumque tractatione meruit, ut ad preces

schismaticos protegendo, praecipue quendam popam Terbuhovich, qui 1751. rebellionis fuit secretarius, inde per capitulum fuit amotus, eidemque successerat Michael Zlatarich. Sed cum iste equo luxato per levitatem volens fossatum quoddam equester transvolare, fractis cervicibus mortuus remansisset, Franciscus Thauszy eidem successit; occasione belli Turcici 1738., sed propter easdem confusiones iterum revocari debuit, succedente eidem Nicolao Magdich canonico. Interim sub ejus Dubiczae anteriori praefectura arx illa trans Vunnam, quam ab anno 1743. Turca incolit, aere et sumptibus capituli e

ratus, eidem objiceret, se a visitatione confiniorum eundem pernosse et hoc in mei praesentia. Caeterum praefectura Sisciensi adjutus Thauszy, praetextu curandae valetudinis, post mortem Georgii Braniugh Viennam appulit et schismaticorum more largitionibus quaerebat amicos, praecipue Franciscum Koller et Ladislaum Bisztriczey, cancelistam quidem, sed Zagrabiae educatum et lingvae gnarum Croaticae, adeoque notitiam subjectorum Croatiae habere suppositum, in ea cumprimis circumstantia, ubi tum ex parte Croatiae ad cancellariam dignior nemo fuisset. Pollensque suarum laudum

futurus, vel si non esset, certissimo transferendus, prouti et accidit ob habitas cum protonotario Adamo Naisich discordias. Itaque cum ageretur satis, quis ad Zagrabiensem sedem foret promovendus, et destinaretur Georgius Klimo, episcopus tum Noviensis ac consiliarius ad cancellariam Hungaricam; Franciscus Koller primo banum disposuit, ut Croatarum aliquis promoveretur, tum ipsos Croatiae ablegatos ad diaetam, ut hoc a bano peterent, quod ipsi et fecerunt. Cumque Adamus Patachich fuisset a Klobusiczkio projectatus aut Wolffgangus Kukuljevich, ob metum utriusque, propter doctrinam, ac quod

historiam patriae spectantium, in originali; sed desunt prima aliquot folia.... folio. 14. Ejusdem: Idem pertractatus monumentorum ac diplomatum copiatus et in ordinem chonologicum iuxta seriem episcoporum usque ad annum 1500. reductus.... folio. III. Francisci Ladany. 15. De gestis banorum regni Slavoniae.... quarto. IV. Danielis Farlati. 16. Fragmentum historiae Zagrabiensis ecclesiae in phileris 6.; sed illud ejusdem Illyrici sacri tomo 5. iam insertum est.... folio. V. Anonymi. 17.

(sic!).... folio. 30. Ejusdem: Extractus diversorum diplomatum et litteralium instrumentorum..... folio. 31. Ejusdem: Fasciculus diversorum excerptorum notatorum et lucubrationum imperfectorum, inter quos reperitur: Dissertatio de Cileja; item: De Provincia Franciscanorum Croato-Carniolica; item: Copia aucta operis Ritteriani.... folio. 32. Ejusdem: Historia episcopatus Quinqueecclesiensis.... folio. 33. Ejusdem: Copia opusculi Ritteriani de banatu Croatiae, cum adnexa dissertatione de locumtenentibus, quae est

Hungariae ab anno 1748. ad 1764. 556.
B. Vitae trium episcoporum. Vita resque gestae reverendissimi, excellentissimi et illustrissimi domini Georgii Braniugh 558. Catalogus canonicorum a Georgio Braniugh creatorum 570. Francisci Xaverii Klobusiczky liberi baronis de Zetthény episcopi Zagrabiensis synoptica narratio 576. Franciscus Thauszy episcopus Zagrabiensis ejusque gesta 578.
D. Donatio bibliothecae. I. 1777. Kercselichii donationales 581.

resque gestae reverendissimi, excellentissimi et illustrissimi domini Georgii Braniugh 558. Catalogus canonicorum a Georgio Braniugh creatorum 570. Francisci Xaverii Klobusiczky liberi baronis de Zetthény episcopi Zagrabiensis synoptica narratio 576. Franciscus Thauszy episcopus Zagrabiensis ejusque gesta 578.
D. Donatio bibliothecae. I. 1777. Kercselichii donationales 581. II. Conscriptio manuscriptorum 583. III. Propositio de libro

apponeret, conclusum. Scrutinio acto dominus praepositus major et generalis vicarius baro Sigismundus Sinersperg, vota ut ajunt 20, dominus lector Josephus Chiolnich 18, dominus cantor Petrus Matachich 12, dominus custos Stephanus Putz 14, dominus cathedralis Adamus Chegetek 15, dominus Goricensis Franciscus Thauszy 4, dominus Dubicensis Nicolaus Terihay 2, dominus Kemlek(ensis) Josephus Pogledich 1, dominus praepositus Chasmensis Nicolaus Petrichevich 10, aeque 10 dominus Vasca(nus) baro Adamus Patachich, dominus autem Bexin(ensis) Wolffgangus Kukuljevich 8, retulit.|

cantorem, custodem, cathedralem et Vasca. Et praeposito Viennensem ablegationem recusante, dominus lector et cathedralis, ut postulatores novi a Sua Majestate episcopi, Viennam expediti fuere in capituli sumptibus. Quo et die 10. Maii appulere. (Francisci liberi baronis Klobusiczky electio.) Interim dominus vicebanus a morte statim prioris episcopi, staffetaliter ejusdem ut locumtenentis mortem, et cancellariae Ungarico aulicae, et domino comiti bano Carolo comiti Batthyan armadae caesareae in Belgio supremo commendanti

adveniente excellentissimus dominus comes cancellarius Hungaricus Leopoldus Nadasdy ecclesiae et regno prospecturus effecit, ut die 4. Maii 1748. constaret pluribus, ad vacantem Zagrabiensem basilicam a Sua Majestate sacratissima regina Maria Theresia excellentissimum dominum Franciscum liberum baronem Klobusiczky e sede Transilvaniensi transferri, ipsique eatenus cursore celeri perscriptum Cibinium fuerat. Ad 13. tamen Maii, diem videlicet natalem Suae Majestatis sacratissimae, promulgatio novi episcopi suspensa fuerat. Viennam capituli ablegatos die 10. Maii circa

Maii, diem videlicet natalem Suae Majestatis sacratissimae, promulgatio novi episcopi suspensa fuerat. Viennam capituli ablegatos die 10. Maii circa vesperum appulisse superius retuli, altero mox die advenientibus etiam illustrissimo domino barone Patachich Adamo, archidiacono Vasca, et domino Francisco Thauszy, archidiacono Goricensi, postulatoribus episcopatus. (Quid de candidatione senserit cancellaria.) Die 12. credentionales suas domino comiti cancellario exhibuerunt ablegati capituli, qui

aliisque numero frequentissimis, post peracta in sacello aulico divina, nomine Suae Majestatis sacratissimae suprascriptus dominus comes cancellarius gratias distributas in Hungariae regno promulgavit sequentes. 1. Ad episcopatum Zagrabiensem transferri dominum episcopum Transilvaniensem Franciscum Xaverium baronem Klobusiczky. 2. Officium et baronatum regni judicis curiae (vacantis per mortem, 10. Maii secutam Posonii comitis Josephi Eszterhazy) domino comiti Georgio Erdoedy, hactenus camerae Hungaricae praesidi. 3. Camerae praesidem creari dominum comitem Antonium Grassalkovich,

aulico Hungaricae Viennensis. Atque post octo huius declarationis dies ad cancellariam Hungaricam promoti | sunt dominus Antonius Somsich, comitatus Simeghiensis vicecomes, in locum comitis Alexandri Patachich 1747. die 6. Maii Viennae mortui, et dominus Franciscus Xaverius Koller, cancellariae eiusdem pro priori secretarius. (Constitutio plenipotentiariorum.) Cum autem excellentissimus dominus resolutus Zagrabiensis episcopus hac occasione Viennae non fuisset, ne idem damni quidpiam pateretur,

delegatus ab eodem domino nuncio fuerat ad effectum istum dominus Joannes Kastall, capituli Albae Carolinae praepositus, quo ibi praestito ac Viennam submisso'solitum coram nuncio examen ad initium mensis Julii, examinatis de personae qualitatibus domino quodam ex Transilvania et patre Franciscano Cibiniensi Gvardiano, et de statu Zagrabiensis ecclesiae dominis canonicis Zagrabiensibus Francisco Thauszy et Balthasare Kercselich. Finito examine processus Romam expeditus est. Excellentissimo domino nuncio pro ipsius ut vocant congrua dati aurei Cremnicenses 100, ipsius cancellario

Albae Carolinae praepositus, quo ibi praestito ac Viennam submisso'solitum coram nuncio examen ad initium mensis Julii, examinatis de personae qualitatibus domino quodam ex Transilvania et patre Franciscano Cibiniensi Gvardiano, et de statu Zagrabiensis ecclesiae dominis canonicis Zagrabiensibus Francisco Thauszy et Balthasare Kercselich. Finito examine processus Romam expeditus est. Excellentissimo domino nuncio pro ipsius ut vocant congrua dati aurei Cremnicenses 100, ipsius cancellario et auditori ac familiae aurei Cremnicenses 50, quibus contentari debuit potius quam maluit, cum 400

(Croatae Viennae militare producunt exercitium a regina praemiati.) Croatae ex Belgio reduces, numero 3000 Viennam die 12. Octobris appulerunt, et in campo penes Senprun militare exhibuerunt exercitium die 14. Octobris coram augustissimo imperatore Francisco I., serenissimo Lotharingiae duce Carolo, serenissimo archiduce Austriae Josepho, et augustissima imperatrice et Hungariae regina Maria Theresia, eo die primum in publicum post puerperium prodeunte, prouti et aliis plurimis eo hac occasione concurrentibus. Applausu communi omnium dictum

sic dum praesunt publico, qui ignorant publici boni interesse. (Palatini litterae.) 4. Lectae quoque fuere missiles litterae comitis palatini Joannis Palffi et judicis curiae regiae Georgii Erdoedy, quibus ex odio cancellarii, et ne frater suus Franciscus banus evadat, svadent statibus, petere a Majestate, ut comes banus in officio banali permaneat, non obstante sui e regno absentia. Quod eo lubentius factum, ut imperium esset penes Rauch vicebanum, Naisich, Magdich et Busan. (Pro domo

ut de his disponat banus constituitur, et demum nundinales in Gotthalovecz publicantur. Annus Domini 1749. Annus iste excellentissimi illustrissimi et reverendissimi domini Francisci liberi baronis Klobusiczky secundus est. Quo sequentia ocurrunt ad memoriam posterorum notanda. (Bullae Roma veniunt episcopo.) Anno hoc, immo illius initio, tandem Roma bullae dari solitae Viennam ad manus eminentissirni cardinalis a

(Creatus canonicus 1728.) Camarcensis reverendissimus dominus Adamus Ztepanich abbas sanctissimae Trinitatis de Petri-Varadino. (Creatus canonicus 1729.) Goricensis reverendissimus dominus Franciscus Thauszy praepositus sancti Joanni de Develics. (Creatus canonicus 1724.) Kemlek(ensis) reverendissimus dominus Josephus Pogledich. (Creatus canonicus 1741.) Vaska(nus)

Canonici magistri. Joannes Jambrekovich parochus Chasmensis. Georgius Pozvinszky emeritus praebendarius, qui causa podagrae resignato beneficio ad domum deficientium se transtulit. Georgius Igerchich parochus Capronczensis et vicearchidiaconus Camarcensis. Franciscus Vlahovich parochus Ivanicensis et vicearchidiaconus Chasmensis. Josephus Vitnich parochus ad sanctum Petrum in vico Latinorum Zagrabiae et vicearchidiaconus cathedralis. Joannes Vagyon parochus sanctissimae Trinitatis in Inferiori Stubicza. Georgius Jambrekovich.

et vicearchidiaconus Chasmensis. Josephus Vitnich parochus ad sanctum Petrum in vico Latinorum Zagrabiae et vicearchidiaconus cathedralis. Joannes Vagyon parochus sanctissimae Trinitatis in Inferiori Stubicza. Georgius Jambrekovich. Stephanus Raffay. Franciscus Mihanovich. Praebendarii ecclesiae cathedralis fuerunt. Georgius Kovachevich lector et canonicus Chasmensis. Georgius Berkovich custos et canonicus Chasmensis. Paulus Tychkorich. Georgius Jambrekovich canonicus Chasmensis et sacrista.

Franciscus Mihanovich. Praebendarii ecclesiae cathedralis fuerunt. Georgius Kovachevich lector et canonicus Chasmensis. Georgius Berkovich custos et canonicus Chasmensis. Paulus Tychkorich. Georgius Jambrekovich canonicus Chasmensis et sacrista. Franciscus Mihanovich canonicus Chasmensis. Joannes Persich. Joannes Koosz. Stephanus Raffay canonicus Chasmensis. Stephanus Gerkavecz. Mathias Antolovich. Paulus Szudinich et Paulus Prigorecz. Officia

Ispod toga precrtano: in fine mensis Junii conferentia quibusdam tantum praesentibus Zagrabiae celebrata de fundo solutionis officialium occasione futurae ad desiderium Suae Majestatis, per litteras domini comitis bani insinuati, tantummodo refformae confiniorum, et per dominum Franciscum Kussevich in certis punctis deducta, et domino comiti bano submissa. Vide infra in fine diffusius, nempe post pag. 61. (Baroni Antonio Klobusiczky duo praedia, et qualiter conferuntur.) Frater suae

census fl. 9, et occasione congregrationum Varasdini celebrandarum provisione pro equis 12 in foeno, ut videre est ex protocollata in secretaria donatione. Ad eadem praedia in persona domini Balthasaris Kercselich canonici Zagrabiensis, idem illustrissimus dominus baro, per dominum Franciscum Hadrovich hominem episcopalem et reverendissimum dominum Paulum Sikuten canonicum Zagrabiensem eatenus per capitulum exmissum, nemine contradicente, statutus est. (Cur dominus canonicus Sikuten fuerit praesens in statutione.) Dominus

Leopoldus Nadasd in praediis sibi collatis in persona plenipotentiariorum suorum, domino Ladislao Bisztriczey cancelista cancellariae aulico-Hungaricae et domino Joanne Jursich, per dominum vicarium temporaneum Balthasarem Magdalenich statutus est, cui statutioni interfuit aeque dominus canonicus Franciscus Thauszy, sed ut executor, dominus Krisanich praediorum illorum dum viveret usufructuarii et possessoris causa rerum ibidem vendendarum. | Quamvis autem observatum fuisset, statutiones donatariis episcopalibus factas fuisse aliquando per praediales

34, ibidemque in parochiali sanctissimae Crucis sepultus. Bona, quae prius ad consangvineos procuraverat, iisdem reliquit cum copiosa substantia alia. Pro episcopatu autem ejusdem ex Zagrabiensi capitulo institerunt dominus lector Josephus Chiolnich et dominus arhidiaconus Goricensis Franciscus Thauszy, qui et die sexta Augusti eodem consolatus est Viennae. (lnstitutio sedis vicarialis novae. Vicarius novus et consiliarii episcopales.) Sua episcopalis excellentia rebus in hae dioecesi sua spiritualibus primum providere

sua excellentia cum aliis, tam nomine episcopi per canonicum Kercselich, quam et capituli per dominum lectorem (commendante praesidii Ivanich domino Lalersperg sese absentante, neque ex parte praesidii quidquam faciente) in adventu suo die 1. Septembris circa horam nonam. Audito apud patres Franciscanos sacro, sumptoque Ivanichii in curia episcopali prandio, Zagrabiam eodem die progressi sumus. Ubi penes Kopchevecz, metalibus capituli, 100 rursus equites suam exceperunt excellentiam, qui venerabilis capituli fuerunt. Supra ipsos alii 50 episcopales. In campo lato capitaneus cum

reverentia comitati sunt. Ubi etiam currus episcopi cum sex ejusdem equis missus obviam, et ex parte episcopi illustrissimus dominus baro Adamus Patachich cum reverendissimo Wolffgango Kukuljevich vicario generali et canonicis Zagrabiensibus in curru alio, in tertio tandem admodum reverendus pater Franciscus Xaverius Petriss, rector collegii societatis Jesu cum suis theologiae professoribus. Et infra parochialem sancti Petri 400 pedites cum vexillis et tympanis banderii episcopalis. Qui tamen ob pluviam et noctem salve dare non potuerunt et vix observati ab omnibus. Circa horam