Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | qui sumus | textus | auxilia | tolle, lege! | |
Bibliographic criteria: none
(All documents) Search criteria: Roman.* Your search found 2204 occurrences
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 Last Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
Occurrences 1-100:1. Anffredus presbiter. Sauinae donatio, versio electronica [Paragraph | Section] Prva verzija. Latinski spellcheck.
Ergo simulatque locum sibi divinitus ostensum pervenit, nihil prius sibi faciendum censuit, quam ut templum exstrueret, quod Deiparae in coelum assumptae titulo exornavit. Hoc templum deinde saeculo quarto jam inito Alexander quidam Episcopus veteri solemnique ritu consecravit, cum S. Sylvester Romanum Pontificatum gereret, imperium vero Constantinus Magnus administraret. Joannes autem asperrimae vitae institutum aggressus brevi apud incolas magnam virtutis et sanctimoniae laudem sibi conciliavit. Quocirca celebritatem hominum, famamque sanctitatis ut vitaret, in patriam redeundi
Prva verzija. Latinski spellcheck.
Prva verzija. Latinski spellcheck.
Mesagalina et Stephano Curano,
Boledrugo de Tugari.
qui regnabant et iustificabant
populum, quoniam multus erat nimis. Igitur impugnantes Sylloduxiam,
expugnaverunt eam. Inde debellando caeperunt totam Macaedoniam. Post haec
totam provinciam Latinorum qui illo tempore Romani vocabantur, modo vero
Morovlachi, hoc est Nigri Latini vocantur. Imperator etiam plurima cum eis
faciens bella, sedens in solio suo, nec valens in aliquo superare, misit, et
facit pacem cum eis, et sic dimisit eos.
quod
occasione accepta mitteret sapientissimos viros, qui novellum, ac tenerum
regem adhuc in fide, et populum eius pascerent, ac satiarent pane coelesti,
ac verbo vitae. Misit itaque vicarium suum Honorium nomine sanctae Romanae
ecclesiae presbiterum cardinalem, cui et tradidit potestatem ligandi, atque
solvendi, evellenti et dissipandi, aedificandi, atque plantandi, sicuti
moris est, quando per mundi partes legati, seu vicarii a sede Romana
sanctae Romanae
ecclesiae presbiterum cardinalem, cui et tradidit potestatem ligandi, atque
solvendi, evellenti et dissipandi, aedificandi, atque plantandi, sicuti
moris est, quando per mundi partes legati, seu vicarii a sede Romana
mittuntur, et cum eo alios duos cardinales episcopos quoque iussit eum secum
assumere, qui adhuc populo in fide episcopos, sive ecclesias consecrarent,
et verbum vitae in eorum cordibus quotidie seminarent. Advenientes
ab antiquis imperatoribus scripta, et ordinata fuerunt, et placuit regi, et
cuncto populo finita synodo XIIa die per manus Honorii vicarii, et
cardinalium, atque episcoporum coronatus est rex atque coronatus more
Romanorum regum, et facta est laetitia magna in populo, et in universo regno
eius. Post haec iussit rex, ut consecrarentur archiepiscopi, unus in Salona,
et alius in Dioclia; similiter, et episcopi plurimi consecrati sunt, et
XXV
Praeterea parentes regis Radaslavi, et milites, qui cum ipso erant Romae,
audientes quod accidit, rogaverunt regem, ut uxorem acciperet, qui coactus eorum praecibus accepit uxorem Romanam, valde
nobilibus ortam natalibus, de' qua genuit filium, quem Petrislavum vocavit. Post
haec in senectute bona mortuus est, et sepultus in ecclesia Sancti Ioannis
Lateranensis cum magna honorificentia.
haec in senectute bona mortuus est, et sepultus in ecclesia Sancti Ioannis
Lateranensis cum magna honorificentia.
XXVI
Accepit post haec Petrislavus uxorem puellam nobilem Romanam, de qua genuit
filium, quem Pavlomirum vocavit. Post haec vivens annis plurimis cum parentibus
suis Romanis, et ipse mortuus est. Post mortem vero eius, parentes eius
caeperunt habere inimicitias cum caeteris Romanis, et caeperunt
XXVI
Accepit post haec Petrislavus uxorem puellam nobilem Romanam, de qua genuit
filium, quem Pavlomirum vocavit. Post haec vivens annis plurimis cum parentibus
suis Romanis, et ipse mortuus est. Post mortem vero eius, parentes eius
caeperunt habere inimicitias cum caeteris Romanis, et caeperunt dura bella
facere in civitate, sicuti saepe solent facere. Pavlimirus iam iuvenis effectus
caepit esse valde
puellam nobilem Romanam, de qua genuit
filium, quem Pavlomirum vocavit. Post haec vivens annis plurimis cum parentibus
suis Romanis, et ipse mortuus est. Post mortem vero eius, parentes eius
caeperunt habere inimicitias cum caeteris Romanis, et caeperunt dura bella
facere in civitate, sicuti saepe solent facere. Pavlimirus iam iuvenis effectus
caepit esse valde robustus et fortis bellator, ita ut in civitate Romana nullus
ei esset similis; unde parentes eius, nec non
parentes eius
caeperunt habere inimicitias cum caeteris Romanis, et caeperunt dura bella
facere in civitate, sicuti saepe solent facere. Pavlimirus iam iuvenis effectus
caepit esse valde robustus et fortis bellator, ita ut in civitate Romana nullus
ei esset similis; unde parentes eius, nec non alii Romani caeperunt illum valde
diligere, immutaveruntque nomen eius, et composuerunt ei nomen Bello eo quod
bellum facere valde delectabatur. Eo tempore exivit stolum a
et caeperunt dura bella
facere in civitate, sicuti saepe solent facere. Pavlimirus iam iuvenis effectus
caepit esse valde robustus et fortis bellator, ita ut in civitate Romana nullus
ei esset similis; unde parentes eius, nec non alii Romani caeperunt illum valde
diligere, immutaveruntque nomen eius, et composuerunt ei nomen Bello eo quod
bellum facere valde delectabatur. Eo tempore exivit stolum a Sicilia, multitudo
copiosa navium Saracenorum, quod stolum vocatur miria
illos pro servis tenuerunt. Post haec plurimi Latini
dimiserunt tali pacto, ut omni tempore tributa eis redderent, et servitia
exercerent, sicque coeperunt reaedificare civitates maritimas a Saracenis
destructas. Per idem tempus Romani parentes Belli, qui et Bellimirus, quod non
possent sustinere magnatum Romanorum insidias, atque inimicitias eo quod nolent
se humiliare ac pacem cum inimicis facere, exeuntes omnes de civitate una cum
Bello, uxoribus et filiis, ac
pacto, ut omni tempore tributa eis redderent, et servitia
exercerent, sicque coeperunt reaedificare civitates maritimas a Saracenis
destructas. Per idem tempus Romani parentes Belli, qui et Bellimirus, quod non
possent sustinere magnatum Romanorum insidias, atque inimicitias eo quod nolent
se humiliare ac pacem cum inimicis facere, exeuntes omnes de civitate una cum
Bello, uxoribus et filiis, ac filiabus, milites numero quingenti acceptis
parvulis, et mulieribus venerunt
patrum suorum, et hac de causa secuti sunt
illum parentes eius, igitur descendentes de navibus construxerunt castellum, et
habitaverunt ibi. Audientes homines Epidauriae civitatis qui per silvas, et
montana manebant, quod Bellus cum Romanis venissent, et castellum fecissent,
congregantes se venerunt, et una cum ipsis aedificaverunt civitatem supra mare
in ripis marinis, quas Epidaurii lingua sua laus dicunt, unde ea civitas Lausium
vocata est, quae postea /
habere benevolentiam regis,
percutientes eum gladio per pontem iactaverunt
eum in flumen, et mortuus est. Rex autem accepit regnum patrum suorum, et siluit
terra in conspectu eius. Igitur causa victoriae Romani, qui cum rege erant,
aedificaverunt ecclesiam in Rassia ad honorem beati Petri apostoli in loco
propinquo Cafdanae, et non multum longe ab eadem ecclesia in uno monticulo
construxit rex castellum, vocavitque illud suo nomine Bello.
Troyanus, qui sue urbis euadens excidium, cum gente Dalmatica prelia multa commisit, ad ultimum peruenit ad partes Venetiarum. Et inde progrediens super oras Padi fluminis edificauit ciuitatem Patauium, que nunc Padua nuncupatur, sicut in Virgilio legitur.
ferit unda Salonas. Dicta autem est Salona a salo, hoc est a mari, quia in litore maris sita est. Longa uero idcirco dicta est, quia modicum lata, sed in longum fere sex milibus uersus occidentalem plagam protendebatur.
patrata Cesar totius orbis uictoria et iam solus ad mundi monarchiam prouectus adhuc ciuitati Salone minime imperabat.
misit
quendam illustrem uirum ex consulibus, nomine Asynium Pollionem, cum
exercitu multo, qui Salonam Romano imperio subiugaret. Tunc Pollio in
Dalmatiam ueniens multis bellis cepit impugnare Salonam. Vnde obsessa
ciuitas et diutius nauali et equestri exagitata congressu tandem in
manibus Romanorum tradita est. In qua obsidione natus est Pollioni
filius, cui Saloninus nomen imposuit. Tunc uero magna pars ciuitatis
illius destructa fuit, maiores etiam munitiones dirute, ne Romane rei
publice rebellare ulterius posset. Peracta ergo uictoria Pollio cum
quo exercitu reuersus est
impugnare Salonam. Vnde obsessa
ciuitas et diutius nauali et equestri exagitata congressu tandem in
manibus Romanorum tradita est. In qua obsidione natus est Pollioni
filius, cui Saloninus nomen imposuit. Tunc uero magna pars ciuitatis
illius destructa fuit, maiores etiam munitiones dirute, ne Romane rei
publice rebellare ulterius posset. Peracta ergo uictoria Pollio cum
quo exercitu reuersus est Romam, ubi cum magna gloria et laudis
triumpho a senatu populoque Romano susceptus est, de quo in odis
concinens Oratius dicit: Cui eternos honores Dalmatico peperit
triumpho. Fuit iste
cui Saloninus nomen imposuit. Tunc uero magna pars ciuitatis
illius destructa fuit, maiores etiam munitiones dirute, ne Romane rei
publice rebellare ulterius posset. Peracta ergo uictoria Pollio cum
quo exercitu reuersus est Romam, ubi cum magna gloria et laudis
triumpho a senatu populoque Romano susceptus est, de quo in odis
concinens Oratius dicit: Cui eternos honores Dalmatico peperit
triumpho. Fuit iste Pollio non solum armis strenuus, sed etiam poetica
facundia insignis librosque nonullos liricis metris composuit.
autem occulte christianus. Et cum uideret Maximianum adeo crudeliter in christianos deseuire, ut multos a sancto proposito deterreret, ipse utpote christianissimus et deuotus exortabatur martires in sancto proposito finaliter perdurare. Tunc fecit oportunitatem eis effugiendi tyranni rabiem et ad Romanam urbem diuertendi. Quod cum ad Maximiani deuenisset notitiam, acrius in eum persecutionis deseuit insania ita, ut ad primam confessionem christiani nominis, expoliatus regio habitu, nisi ydolis immolaret, illico susciperet sententiam capitalem. Sed beatus Domnio, tiranni declinans seuitiam,
pro Christi nomine suscepit.
IV. De constructione edificii, quod Spalatum nuncupatur
Clicerium quendam, strenuum uirum, qui sibi ante illud tempus tiranico more regnum imposuerat, caute ab imperio expellere uoluit. Vnde uolens eum extra regni negotia quasi priuatum manere aput Salonam Dalmatie episcopum fieri fecit.
Iohannis Lateranensis, ubi est fons baptisterii et ibidem iuxta fecit depingi ymaginem beati Domnii cum pallio et ceteris pontificalibus indumentis totum ex musio aureo. Similiter fecit ymaginem beati Anastasii inter alios sanctos.
ex utraque parte Danubii occupauit. Interfectis namque incolis regionis illius aliisque in seruitutem redactis posuerunt se in planitie illa, quia propter raritatem hominum abilis erat animalibus alendis, ex quibus maxime multitudo ipsa uictum habebat. Hec regio dicebatur fuisse antiquitus pascua Romanorum. Ceperunt ergo circumpositas regiones bellis assiduis infestare, ecclesias destruere, christianos affligere. Erant enim pagani crudelissimi, prius uocabantur Hunni, postea sunt Hungari nuncupati. Ante ipsa tempora dux Attila, ferocissimus persecutor christianorum, de predicta regione
ciues urbium predictarum missa relatione ad summum pontificem nuntiauerunt de naufragio episcoporum suorum, suppliciter postulantes eximi a subiectione ecclesie Spalatensi satis probabilem pretendentes occassionem, quia periculosum illis erat tam remotam ecclesiam uisitare. Quam ob rem Romanus pontifex annuit petitioni eorum omnesque episcopos a Ragusio superius absoluit a uinculo, quo tenebantur antique metropoli Salonitane. Statuitque nouam metropolim in ciuitate Antibarensi et omnes episcopatus predictos ei subiecit.
ex consuetudine orientalis ecclesie secum poterat licite retinere. Sed legatus excusationes Dabralis nullius fore momenti considerans autoritate apostolica sententialiter remouit eum in perpetuum ab administratione ecclesie Spalatensis.
ecclesia tunc uacabat. Et factum est diuina gratia inspirante, ut omnium mentes et uota in personam uenerabilis uiri Laurentii Apsarensis episcopi, qui cum ceteris suffraganeis ad synodum uenerat, concordarent, ipsum in patrem et archiepiscopum unanimiter proclamantes. Missa ergo relatione ad Romanam curiam postulationem de ipso factam domino pape presentauerunt. Et quia testimonium habebat bonum ab omnibus, facile admissa est petitio eorum. Deditque ei summus pontifex licentiam transeundi mittens ei pallium dignitatis cum confirmatione priuilegiorum metropolice auctoritatis.
affectum uerberibus, atonso capite, adusta stigmate fronte, sicut papa iusserat, perpetuo carcere detrudi fecit. Sed cum malesanus Cededa ab incepta temeritate nullatenus resipisceret multaque scandali materia propter ipsum in toto regno fuisset exorta, preceptum est a summo pontifice, ut tam in Romana quam in Spalatina ecclesia et per cunctam prouintiam solempnis anathematizatio fieret super eum. Quod cum Rome bis, et in Spalatina synodo tribus uicibus factum fuisset, ecce repente diuina ultio in ipsum manifestata est. Nam cum nichil languoris nichilque doloris in corpore pateretur,
de subrogandi electione non potuerunt esse concordes. Quam ob rem uoluntas omnium extitit ad dominum papam legationem mittere, suppliciter postulando, ut Spalatensi ecclesie de pastore ydoneo prouideret. Tandem eorum petitionibus summus pontifex aquieuit, dans eis presulem Crescentium, natione Romanum, uirum ualde egregium et omni preditum bonitate.
XVII. Qualiter Hungari ceperunt dominium Dalmatie et Chroatie
primus episcopus Corbauie Matheus Maurute, canonicus ecclesie sancti Domnii, iuuenis quidem etate, sed honeste conuersationis et sobrie uite. Denique peracto synodali conuentu quecumque ibi statuta fuerunt, apostolicis sunt auribus intimata. Dominus uero papa aprobans uniuersa, pondus auctoritatis Romane ecclesie eis imprimens, confirmauit.
auctoritatis Romane ecclesie eis imprimens, confirmauit.
ita gestis, quedam controuersia cepit inter Bernardum archiepiscopum et eius canonicos agitari. Erat enim archiepiscopus astutus et callidus, canonici uero simplices et incauti. Cepit itaque uerbis blandis eos circumuenire, suadens ut refutarent priuilegia iurium suorum, que olim facta fuerunt in Romana curia sub archiepiscopo Petro dicens ea falsa fore et friuola. Et tunc fere omnes resignauerunt. Erat enim eis largus in mensa, in munusculis liberalis et se familiarem ipsis plurimum exhibebat. Sed Andreas primicerius, Cataldus et quidam alii duo resignationi huiusmodi nullatenus
ceperunt et accedentes ad predictos duos, qui non resignauerant, adheserunt eis. Tunc archiepiscopum adeuntes cum magna instantia exposcant iura sua sibi restitui. Sed cum archiepiscopus denegaret, in tantum discordiarum excreuit procella, ut tam archiepiscopus quam canonici, fere omnes, ad Romanam curiam essent deuoluti. Qui cum illuc pariter conuenissent, preparabant se mutuis accusationibus impetere. Verum antequam cause huiusmodi coram summo pontifice in iudicitium deducte fuissent, amicis suadentibus et de pace consulentibus, eorum sunt animi mitigati. Nam archiepiscopus omnia
nauigium, quod sufficeret ad passagium omnibus cruce signatis, quam ob rem necessitate compulsi alii redierunt ad propria, alii uero expectauerunt usque ad annum sequentem.
promittentes omnem emendationem et obedientiam ad eius beneplacita et mandata. Quos legatus suscipiens, fecit eos omnes piraticas naues exurere, promittentes interposito iuramento, ut a christiana iam infestatione cessarent.
prelibatis, nunc ad materiam redeamus. Patrata denique ex Hungarica gente uictoria, cum fama mali tanti celeri ubique percurrisset uolatu, totus pene mundus intremuit tantusque metus in omnes prouincias incubuit, ut nulli uideretur eorum se posse impias effugere manus. Ipse etiam Fredericus Romanorum imperator non de resistentia sed de latibulo dicitur cogitasse. Tunc plerique litterati uiri ueteres scrutantes scripturas, coniciebant maxime ex dictis Methodii martiris, has fore illas gentes, que precedere debent Antichristi aduentum. Ceperunt autem munire ciuitates et castra
Spalati morabatur. Erat autem episcopus ipse in auro et argento locuplex ualde, aliis etiam diuitiis opulentus. Mundana pompositate largus et curialis benignum se omnibus et affabilem exhibebat. Totus enim extolli fauoribus et efferri hauris popularibus cupiebat. Regressus autem Zagrabiam misit ad Romanam sedem pro sue postulationis expetendo assensu. Sed tunc temporis mortuo bene memorie Gregorio papa, facta est dissensio inter cardinales ita, ut subrogatio summi pontificis foret ferme biennio protellata. Sic ergo causa electionis ipsius episcopi toto illo tempore indeterminata
peccatum peccato addentes grauamen sue parti non modicum ex subsequenti facinore induxerunt.
De seditione, que facta est per laycos in processu electionis archiepiscopi
satis uigilanter intendere, et ipsum in notitiam et gratiam domini pape deuenire fecit.
acquisitis. Sed ciues miseratione comoti permiserunt ipsum suam facere uoluntatem.
et potentes scribunt iusticiam .
Et ad hoc ut pręfata ciuitas Spalatina diuino semper auxilio suffragante perpetuo conseruari ualeat in statu pacifico et tranquillo: nam Roma tam diu mundi tenuit monarchiam, quam diu uiguit iusticia in Romanis; deficiente autem in eis iusticia, defecit dominium Romanorum.
Et ad hoc ut pręfata ciuitas Spalatina diuino semper auxilio suffragante perpetuo conseruari ualeat in statu pacifico et tranquillo: nam Roma tam diu mundi tenuit monarchiam, quam diu uiguit iusticia in Romanis; deficiente autem in eis iusticia, defecit dominium Romanorum.
Exordium.
apositione sigillis in membranis tenoris infrascripti mandarunt.
Prima epistola
Andreas Dandulo, Dei gratia Venetiarum, Dalmatię atque Croatię dux, dominus quarte partis et dimidii totius imperii Romanię, nobili et sapienti uiro Marco Cornario, de suo mandato comiti Iadrę, ac prudentibus uiris iudicibus, consilio et comuni Iadrę, fidelibus dilectis salutem et dilectionis affectum.
Intelligentes de aduentu Vngarorum in partes Slauonię ac gerentes curam specialem ad
nos opurtunius informare velitis. Tamen preter hoc statum communitatis vestrę numquam de secretario cordis nostri excidere dubitetis.
Data in Vissegrad in festo S. Syluestri papę MCCCXLV.
. Et perueniente die, quo Romani celebrabant Kalendas V Aprilis, Iadertini duas epistolas benignissimi tenoris deuotissime susceperunt, quas eorum memoratus rex ipsis transmiserat. Quarum vnius tenor consimilis erat epistolę paulisper iam recitate, munitę secreto regis cęreo sigillo. Vltima erat munita margarita regis et
interpretationem nominis ipsius Civitatis dicitur proprie Spaletum
i. Salonae Palatium laetum, vel Salonae Palatium latum a
Diocletiano Imperatore mirabiliter fabricatum, et ut habetur in Chronicis
antiquis Romanis quod iste Imperator Diocletianus ut dicitur fuit natione, et
oriundus de Dalmatia id est, de Civitate Salonae, et ideo in sigillo Civitatis
Spalati continetur versiculus Palatium laetum Spalatum Salonae quietum .
post
Comites, et
Barones, et alii milites Nobiles dictae Civitatis Salonae ad Insulas fugientes,
et ibidem aliquo tempore permanentes, postea major pars Nobilium Salonae
accesserunt prudenter ad aedificium, et Palatium Diocletiani Imperatoris Romani
quod constructum erat pro Regia Aula prope Civitatis Salonae quod Spalatum
appellare caeperunt, et ibi postmodum habitaverunt. Ex quibus Salonitanis
Civibus nati sunt Nobiles Spalatini et ideo vere Nobiles sunt, quia ex generoso
applicuerunt ad hanc insulam. Multi, et Stoissa archipresbyter scripsit, quod hi Graeci fuerunt ex civitate Ambraciae, et ideo insula Bracia fuit appellata. Progressu temporibus hi Graeci aedificaverunt civitatem Braciae, quae vulgo nominabatur Scripea, hodie Scrip, quae postea habitata fuit a Romanis, dominatoribus mundi, postquam in sua potestate redigerunt Salonam cum tota Dalmatia, in qua
Nil de te scribam licet, hoc Tirynthius heros,
IRRIDET
pollet tua plurima virtus,
FILIUM ORESTEM
291. DE EODEM
fertur pertimuisse suum.
297. COMPARATIO MARCELLORUM, VENETI ET ROMANI
Graecia, Troia,
levat arte nova suspensum tertius aer,
326. EPITAPHIUM CLARISSIMAE MATRONAE, DOMINAE ANDREOLAE, NICOLAI V. PONT. ROMANI ET PHILIPPI
375. CONQUERITUR DE MORA REGIS MATTHIAE IN MOLDAVIA
resona pulcher Apollo lyra,
stupet septem, terra Pelasga, viros?
hoc; quod summe optamus, maturasse videberis. Sanctissimo Domino nostro et Sacro Collegio nos recommissos facias, certificando rem nostram minoris esse periculi, quam famae.
quas gratissimas habuit eumque esse ac fore tibi coniunctissimum
certo scias. Postquam commoditas temporum aderit, te visendum istuc accedere
pollicitus est.
Tua me humanitas commendatum habeat, tuam praeterea magnificentiam
oro, dominis Petro et Gregorio dominoque Marcello Romano nomine meo dic
salutem. Marcello pro suis calamis, quibus me donaverat, age singulares gratiarum
actiones dominoque Ioanni Treverensi me commenda.
talia sibi regna comperare quales sese in illis administrandis praebuerint, et quales principes esse solere in rem publicam, tales et reliquos cives, quippe quos doctrina accendunt, exemplis confirmant ad bene beateque vivendum. Quantum itaque Numa Pompilius praefuit Romano imperio legibus et religione, quantum Tulius Hostilius aut Ancus
et reliquos cives, quippe quos doctrina accendunt, exemplis confirmant ad bene beateque vivendum. Quantum itaque Numa Pompilius praefuit Romano imperio legibus et religione, quantum Tulius Hostilius aut Ancus
bonis praesidium et propugnaculum, improbis vero ac novarum rerum cupidis terrorem et formidines incutere plane videatur. Si mercatoriam operam et negotiantium copiam, si peritiam opificum cernas, Sydonem et Tyrum vincit. Si denique senatorum ordines animo volvas, patria regnum est, par origine Romanis,
volvas, patria regnum est, par origine Romanis,
ad imperium et ad Christiane professionis propugnaculum divinitus destinata! Justicie unicum exemplum et virtutum specimen singulare, cuius nedum iusticiam potentiamque timent universi sed etiam admodum
iuvenes et virgines et cum iunioribus senes et exultent in duce suo, veniant et videant et contemplentur Regem Salamonem in diademate quo coronavit cum matre sua, indutum decore virtutis ac fortitudine! Si populus Atheniensis praeclaros viros ob virtutem donabat coronis, si senatus populusque Romanus tantos suis Cesaribus tribuebat honores, iure suo praestantissimus senatus amplissimos tibi
labruscas. Π uitis not. lector A2 in marg. Prona quidem cuncta ad lasciuiam uidentur, tum autem humana mens in penuria probior quam in luxu redditur. nota not. lector A1 et expand. lector A2 in Π nota penuriam probiorem quam luxum Romanus populus, quoadusque concertantem de uirtute Carthaginem habuit, totius honestatis ac sanctimoniae exemplis pollebat, at contra sapientissimam Catonis sententiam in perniciem uictorum euersa cunctorum scelerum labe pollutus est. Π Carthago contra Catonis sententiam
populus, quoadusque concertantem de uirtute Carthaginem habuit, totius honestatis ac sanctimoniae exemplis pollebat, at contra sapientissimam Catonis sententiam in perniciem uictorum euersa cunctorum scelerum labe pollutus est. Π Carthago contra Catonis sententiam euersa Romanos uitiis infecit not. lector A2 in marg. Sublato enim hostili metu, studia sua ad libidines et uoluptates conuerterunt, quae prius inimicorum uirtus ad fortitudinem accendebat. Marcescit enim in otio mortalium uirtus, nota not. lector A2 in marg. quod
bene gestarum rerum, magnatum ac principum vitas, mores hominum et servandę sanitatis ac religionis ritus diligentissime nobis et propter nos ediderunt. Neque enim solis Cretensibus Minos neque Atheniensibus Solon neque Lacedemoniis Ligurgus leges condidere, aut Romani et Numma Pompilius eas sibi tantum in XII redegerunt tabulas, neque Iustinianus eas sibi per
mareque undique vestrum est. Quę enim civitas unquam antea fuit post inclinatam, ne iam dicam extinctamque Atheniensium urbem, quę satis late quondam mare tenuisse dicitur- aut Carthaginensium, qui permultum classe maritimisque rebus valuerunt, aut Ethodorum, quorum usque ad Romanos disciplina navalis et gloria remansit, aut Romanorum- quę gloriose nomen invictum ita uti vestra gloriosissima civitas in mari triumphando servavit. Adeo non solum infestos et contra quos arma classesque instituistis ruinę dedistis, verum etiam nomen vestrum a prędonibus ita timetur, ut
unquam antea fuit post inclinatam, ne iam dicam extinctamque Atheniensium urbem, quę satis late quondam mare tenuisse dicitur- aut Carthaginensium, qui permultum classe maritimisque rebus valuerunt, aut Ethodorum, quorum usque ad Romanos disciplina navalis et gloria remansit, aut Romanorum- quę gloriose nomen invictum ita uti vestra gloriosissima civitas in mari triumphando servavit. Adeo non solum infestos et contra quos arma classesque instituistis ruinę dedistis, verum etiam nomen vestrum a prędonibus ita timetur, ut non solum Italię oram imo totum fere Occeanum
praesidio freti sunt,
nullis omnino opibus adduci queunt ut non solum rem piaculo, sed ne laxissima
quidem paenitudine dignam committant.
Vt M. Curius et C. Fabricius apud Romanos optime declararunt, quorum
alter a Samnitibus, alter a rege Pyrrho multa argenti aurique pondera missa non
attigit . Etenim tolle cupiditatem et flagitia uniuersa sustuleris;
esset, ne quis regem uulnere appeteret, propterea quod oraculum ex
Delphis declarauerat illum uictorem exercitum fore cuius rex in acie
occubuisset.
Quis Curtii, Romani adolescentis nobilissimi interitum felicissimum non
appellat, qui cum equo armatus pro salute patriae teterrimum in antrum sponte
insiliit? Aut duorum illorum fratrum Carthaginiensium qui Philaeni nuncupabantur
digna memoria quanto in
contra inimicum paratur
et concitus fertur ad pugnam, in Mopsi uiculo moriens magno dolore hosti reliquit
imperium. Iulianus proditor animae suae et Christiani iugulator exercitus Christum
sensit in Media quem primum in Gallia denegarat, dumque Romanos propagare uult
fines, perdidit propagatos. Iouinianus gustatis tantum regalibus bonis fetore
prunarum suffocatus interiit ostendens hominibus quid sit humana potentia.
Valentinianus uasto genitali solo et inultam patriam derelinquens
quod aduerse uiuit inglorius.
Non calamitates miserorum, sed fragilem humanae conditionis statum narro. Horret
animus temporum nostrorum ruinas prosequi. Viginti et eo amplius anni sunt quod
inter Constantinopolim et Alpes Iulias quotidie Romanus sanguis effunditur,
Scythiam, Thraciam, Macedoniam, Thessaliam, Dardaniam, Daciam, Epiros, Dalmatiam,
cunctas Pannonias Gotus, Sarmata, Quadus, Alanus, Hunni, Vandali, Marcomanni
uastant, trahunt, rapiunt. Quot matronae, quot uirgines
presbyteri et
diuersorum officia clericorum; subuersae ecclesiae, aenea altaria Christi
stabulati equi, martyrum effossae reliquiae,
ubique luctus, ubique
gemitus et plurima mortis imago.
Romanus orbis ruit et tamen ceruix nostra erecta non flectitur. Quid putas nunc
animi habere Corinthios, Athenienses, Lacedaemonios, Arcadas, cunctamque Graeciam
quibus imperabant barbari? Et certe paucas urbes nominaui in quibus olim fuere
defunctus est, procedens in contionem constantissimi pectoris
protulit sententiam:
"Quirites", inquit, "cum essem, ne quid mali fortuna moliretur, Iouem Optimum
Maximum Iunonemque reginam et Mineruam precatus, ut, si quid aduersi populo Romano
immineret, totum in meam domum conuerteretur. Quapropter bene habet: annuendo enim
uotis meis id egere ut uos potius casum meum doleatis quam ego uestro
ingemiscerem."
commiserationem recensendo puerum apte laudauit:
Tum pater Anchises lacrimis ingressus abortis:
'Nate, ingentem luctum ne quaere tuorum.
Ostendent terris hunc tantum fata neque ultra
esse sinent. Nimium uobis Romana propago
uisa potens, superi, propria haec si dona fuissent.
Quantos ille uirum magnam Mauortis ad urbem
campus aget gemitus! uel quae, Tyberine, dedistis
funera cum tumulum praeterlabere recentem!
Priamo si Paridem
e cunabulis ad tumulum transtulisset quam quod eum adultum uidit cum illa nobili
et exitiali praeda ad domum ouantem reuerti? Vel Clytaemnestrae nonne fuisset
melius si numquam Orestem genuisset? Brutum quoque, qui primus Romanae conditor
fuit libertatis, putasne multo fuisse fortunatiorem si numquam liberos
suscepisset? Nonne et Cassius, Aulus Fuluius, Q. Fabius, Clodius Pulcher, Q.
Hortensius et ceteri omnes orbos se maluissent, quorum alii sceleribus filiorum
Hac uirtute plerique duces et principes magis quam maximis rebus
gestis clarissimisue triumphis celebrantur. Plus laudis L. Cornelio
pietas contulit quam saeuissimo hosti Romano, duci Carthaginiensium, in funere
praestitit, quam ingens robur animi, quo ipsum hostem una cum oppido expugnauit.
Magis commendantur Caesaris lacrimae, quas capiti Pompei exhibuit et in liberos
Catonis ceterosque aduersarios suos ingens
habuit, ut eius monitis et interventu, omisso ad Urbem itinere, confestim Italia excesserit. D. deinde Stephanus, qui primus nostros ad fidem Catholicam convertit, circiter millesimum Dominicae incarnationis annum, cum Imperatoris Henrici gener, sororiusque esset, maluit tamen coronam regiam a Romano petere Antistite, ac per hoc, regnum illud Sedi Apostolicae devincire. Quem imitatus paullo post D. Ladislaus, cum illius temporis pontifex, pro recuperanda terra sancta crucem late praedicasset, ipse pro Gothfrido Hierosolymam Christianum exercitum duxisset, sed eius mox propositum implevit
Adam Parižanin (floruit 1059) [1059], Tres hymni perantiqui de Laudibus S. Domnii, versio electronica (, Split), 394 versus, verborum 4195, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - hymnus] [word count] [adamushymnidomnii].
Adam, redovnik (floruit 1070) [1070], Donatio Radauani, versio electronica (, Nin), 134 verborum, Ed. Luka Vukušić [genre: prosa - donatio; prosa - diploma; prosa - acta] [word count] [adamradauanustraditio].
Anastazije, hrvatski biskup i kraljev kancelar (floruit 1070) [1070], Confirmatio Radovani, versio electronica (, Nin), 428 verborum, Ed. Luka Vukušić [genre: prosa - donatio; prosa - diploma; prosa - acta] [word count] [anastasiusconfirmatioradovani].
Auctores varii (1080-1105) [1080], Jura sancti Petri de Gomai, versio electronica (, Split), 6348 verborum, Ed. Petar Skok Viktor Novak [genre: prosa - charta] [word count] [aavvsupetarski].
Pop Dukljanin (c. 1149) [1149], Regnum Slavorum, versio electronica (), Verborum 12004, Ed. Vladmir Mošin [genre: prosa oratio - historia] [word count] [presbdoclregnumsl].
Toma Arhiđakon (1200-1268) [1268], Historia seu cronica Salonitanorum atque Spalatinorum pontificum, versio electronica (, Split), Verborum 40426, Ed. Olga Perić [genre: prosa oratio – historia] [word count] [thomashistsalon].
Perceval Ivanov iz Ferma (c. 1312) [1312], Prohemium statutorum Spalati, versio electronica (), 1216 verborum, 44 versus, Ed. J. J. Hanel [genre: prosa oratio – praefatio; poesis - carmen] [word count] [percevalprohem].
Milecije (c. 1340) [1340], Miletii versus, versio electronica (), 91 versus, verborum 573, Ed. Stjepan Krasić [genre: poesis - historia] [word count] [miletversus].
Anonymus (floruit 1346-1353) [1346], Obsidio Iadrensis, versio electronica (), Verborum 22573, Ed. Veljko Gortan; Branimir Glavičić; Vladimir Vratović [genre: prosa oratio – historia] [word count] [anonymusobsidioiadrensis].
Madijev de Barbazanis, Miha (c. 1280 - post 1358) [1358], De gestis Romanorum imperatorum atque pontificum, caput XV, versio electronica (), 471 verborum, Ed. Ivan Lučić [genre: prosa oratio - historia] [word count] [madijevmdgrip].
Hranković, Dujam (m. 1422) [1405], Braciae Insulae Descriptio, versio electronica (, Nerezi Braciae), Verborum 899, Ed. Vedran Gligo ; Hrvoje Morović ; Karlo Kadlec [genre: prosa oratio - descriptio] [word count] [hrankdbracia].
Jan Panonije (1434-1472) [1447], Epigrammata et elegiae, versio electronica (, Italia; Hungaria), 5735 versus, verborum 37748, Ed. Sándor Kovács [genre: poesis - epigramma; poesis - elegia; poesis - carmen] [word count] [ianpanepigreleg].
Vitez od Sredne, Ivan (c. 1405-1472) [1448], Epistolae duo a. 1448, versio electronica (, Servia; Segedinum), Verborum 1682, Ed. György Fejér [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [viteziepist1448].
Augustin Zagrepčanin, Juraj (fl. 1454) [1454], Epistola ad Nicolaum Ostphi, versio electronica (), Verborum 1885, Ed. Ladislaus Juhász [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [augustgepist].
Mihetić, Ambroz (c. 1420-post 1487) [1458], Ad Pasqualem Maripetrum illustrissimum Venetum ducem oratio congratulatoria, versio electronica (), Verborum 2289, Ed. Antonija Vlahov [genre: prosa oratio - oratio] [word count] [michetaoratio].
Nikola Modruški (c. 1427-1480) [1463], Nauicula Petri, versio electronica (), Verborum 6607, Ed. Luka Špoljarić [genre: prosa - tractatus; prosa - epistula] [word count] [modrnnavic].
Kotruljević, Benedikt (oko 1416. - 1469?) [1464], Prohemium in librum de navigatione, versio electronica (), Verborum 740, Ed. Damir Salopek [genre: prosa oratio - epistula; prosa oratio - praefatio; prosa oratio - prooemium] [word count] [kotruljevicbnavig].
Nikola Modruški (c. 1427-1480) [1465], De consolatione liber, versio electronica (, Italija), Verborum 79291, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [modrncons].
Jan Panonije (1434-1472) [1465], Oratio legatorum Matthiae regis ad pontificem, in publica audientia, versio electronica (, Roma), 1091 verborum, Ed. Ács Pál Jankovics József Kőszeghy Péter [genre: prosa - oratio] [word count] [ianpanoratio].
Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
|
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.