Your search found 504 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 1-504:

CHRistvS

EOI CRVX ALMA DeI TVEATVR
AB OSTE
INTRANTES CVNTOS
QVE PIOS CONCORDIA NEC tvm

VIR APOSTATA SEDEN SIMVLAbat
ABERE
CHRistvS IN ARCE POLI REGIA
MOX EXPVLLIT ILLVD
DOMNO
PAVLVS PRESVLVS OFERT

obstaculum transeundi. Venientes autem ad primos terre colonos non totam sue atrocitatis seuitiam a principio ostenderunt, sed discurrentes per uillas predasque facientes non magnam stragem ex hominibus faciebant. 5Erant autem duo fratres duces illius exercitus, quorum maior Bath, minor uero Caydan uocabatur. Miserunt autem ante se quandam equitum manum, qui ad Hungarorum castra propinquantes et se ipsos frequentius ostentantes, eos ad prelium prouocabant experiri uolentes, utrum Hungari pugnandi haberent animum contra eos. At uero Hungarorum rex selectis militibus

fuerunt et eorum funiculi in tantum connexi et concatenati ad inuicem stringebantur, ut uia esset omnino perplexa nec liceret per castra discurrere, sed omnes essent ueluti quodam retinaculo intercepti. Hoc reputabant Hungari munimen, sed in maximum eis cessit discrimen. 6 Tunc Bath, maior dux Tartarei exercitus, in quendam collem conscendens, speculatus est diligenter omnem dispositionem exercitus et reuersus ad suos dixit: Bono animo nos esse oportet, o sotii, quia licet magna sit multitudo gentis istius, tamen quia improuido reguntur consilio, non poterunt effugere

Ratus autem, quod non esset in toto orbe gens aut regnum, quod eius potentie resistere posset, proposuit ex cunctis nationibus tropheum glorie reportare. Voluit ergo potentatus sui magnitudinem toto stentare mundo demonum fretus auspiciis, quibus uacare solebat. Itaque uocatis duobus filiis suis Batho et Caydano tradidit eis robur exercitus sui precipiens eis, ut ad debellandas totius mundi prouincias exire deberent. Exierunt ergo et triginta fere annis perambulauerunt omnia regna orientalium et aquilonarium regionum, donec uenirent ad terram Rutenorum et demum ad Hungariam descenderunt.

uenerunt ad Catariensem ciuitatem, quam ignibus concremantes processerunt ulterius hasque ciuitates aggressi: Suagium et Driuosten, depopulati sunt eas in ore gladii non reliquentes in eis mingentem ad parietem. Iterum autem totam Seruiam percurrentes in Bulgariam deuenerunt. Ibi enim uterque dux Bathus et Caydanus condixerant suarum turmarum copias recensere. Illi ergo ibidem coadunati curiam celebrarunt et simulantes gratiam exhibere captiuis fecerunt per totum exercitum preconis uoce clamari, ut quicumque esset in comitatu eorum spontaneus uel captiuus, qui uellet redire in patriam,

Venetorum exercitus ciuitatem ingredi debebat, reserare. Sed nutu permittente diuino nec isto nec illo gaudere potuerunt intentu. 13. Propter ineffectum proditionis grandis pars exercitus Venetorum recessit, et de confectione vnius batifollę Sane intuentes Veneti, quod ipsam anchoram nutu magni Tonantis hostes infringerant et quod illa conspiratio dirę conceptionis integraliter extitit iustitia suadente punita, confestim mane lucescente magna pars exercitus pugillum de bastida et particula cunei classium

punita, confestim mane lucescente magna pars exercitus pugillum de bastida et particula cunei classium et gallearum propter ineffectum conspirationis Veneti accelerant pontesque illarum ingentium nauium, quibus ciuitas extitit agonizata festinater dissipare inchoarunt ipsoque die quoddam batifollum cum monos machina vltra portum, vbi primitus extitit sticatum, reedificarunt. 14. Quomodo Iadertini inimicorum duas combusserunt machinas et qualiter Veneti ceperunt castrum S.

Ochiroe
Ochiroę uati cęssit cortina Sybillę
Olli certa nimis, sed cecinisse nocet. Bathus pastor
Hic lapis est index, sed si Cylenia furta
Desisset quondam prodere, Bathus erat. Aglauros
Aglauros pretio noctem depecta sororis

cęssit cortina Sybillę
Olli certa nimis, sed cecinisse nocet. Bathus pastor
Hic lapis est index, sed si Cylenia furta
Desisset quondam prodere, Bathus erat. Aglauros
Aglauros pretio noctem depecta sororis
Duruit et nullas saxea quęrit opes.

XV .
Adulatio. Hyenna fera quoscunque colores tangit, eos illico assimilat XV . Auaritia sęculo ęneo subrepsit I . Bathus uaccam accepit a Mercurio, ne furtum eius indicaret, mox ut proderet uaccam cum boue offerenti, prodidit et ab eodem in lapidem indicem uersus est. Aglaura, ut Hersam sororem Mercurio iungeret, aurum poposcit, a Minerua in saxum mutatur II .

ligauit et spectaculum prębuit diis. Sic Tortellius. Mercurius, Iouis et Maię filius, deorum nuncius, Argum Iouis iussu sopitum interemit. I . Apollini poscenti Admeti regis boues furto subduxit. Bathum perfidia eius offensus in saxum mutauit. Hersen, Cecropis filiam, sorore eius Aglaura precio corrupta ac operam nauante subegit. In Iouis gratiam, cum Europam rapere uellet, armenta Phoenicię regionis ad littus compulit II . Ex Venere

Gabello pauper sub chirographo dedit 90. Mutuum. Psalmus XXXVI 111 . Mutuum 131. Noli foenerari fortiori te 142. Redde mutuum 147. Mensura. Omnia mensurata in templo Ezechielis 193. Pondera et mensurę iustę erunt uobis: ephi, bathus, hin, chorus, siclus, obolus, mina 194. Memoria. Non est priorum memoria, et eorum quę futura sunt, erit obliuio apud postremos 132. Mulier de costa Adam 1. Mulierum fortitudo 88. Magus. Maleficos non patieris uiuere 13.

deam I . Phoetontis sorores in populos arbores. Cygnus in auem sui nominis. Calisto cum Arcade filio in ursam. Coruus candidus in nigrum. Cornix in auem sui nominis. Nictimene in noctuam. Ochiroe in equam, Bathus in saxum indicem. Aglaura in saxum. Iuppiter in taurum II . Draconis a Cadmo interempti dentes in homines armatos. Acteon in ceruum. Tyresias in mulierem et rursus in marem. Echo in saxum. Narcisus in florem. Bachus in

et mulieri: quid parturis 282. Creabit Dominus nouum super terram. Foemina circumdabit uirum 377. Mensura. Gomer XXX modii 17. Mille passus dicunt Latini, Galli leucas, Persę parasangas, Germania rastas 47. Siclus. Obolus 101. Laguncula. Batus. Modius. Chorus. Gomer. Archaba. Ephi 200. Sicli. Stateres. Obolus 379. Magi. Simon et Elimas. EX SECVNDA COMMENTARIORVM Mundus. Quattuor clymata 23. Ęgyptus. Saltus 60. Mundi

stater, dracma, hin, chorus, sextarius 28. Cor maris, cor terrę, id est medium 71. Palmus. Granum. Palestes. Sexta pars cuibiti. Calamus. Funiculus geometricus et coementariorum 98. Cubitum et cubita. Cubitus et cubiti 98. Calami. Cubiti 106. Statera. Efa. Batus. Chorus. Modius. Efa. Siclus. Stater. Mina. Obolus 114. Quadrans facit duo minuta 146. Satum genus mensurę 157. Stater habet duo didracma 164. Memoria. Nihil enim prodest uidisse et audisse, nisi ea quę uideris et audieris, in memorię reposueris

Diana se formosiorem dixit et ab ea sagittam in lingua excipiens periit XI .
Secretum. Coruus secretum prodidit, et ex candido factus est niger. Cornicem eadem de causa Minerua a se alienauit. Bathus quoque in lapidem indicem mutatus II . Ascalaphus indicauit Proserpinam mali Punici granum gustasse; uersus est in bubonem V. Famulus Mydę facta scrobe os inferens immurmurauit, uitium domini cęlandum esse,

creant harenis,
4.23.44  Syrtes quae Ioue cornibus uerendo
4.23.45  Insignes celebrantur et poeta
4.23.46  Antiquo, ueteris nepote Batti.
4.23.47  Ergo quod Lybicis uiret Cyrenis,
4.23.48  Quicquid nobile uel salubre profert
4.23.49  Athlas caelifer, experire et

c. XX.: Colentum Colentum insula, quam vulgus Pagum dicit, [h]ostium est Titii fluminis. Et Bocchatius Bocchatius asserit Titium fluvium esse apud Arsias gentes non longe ab Aquilegia. A meridie autem habet Batriasam Batriasa insulam in pelago Hadriatico adiacentem Aspalatro, quam Plinius Plinius laudatam dicit.

Colentum insula, quam vulgus Pagum dicit, [h]ostium est Titii fluminis. Et Bocchatius Bocchatius asserit Titium fluvium esse apud Arsias gentes non longe ab Aquilegia. A meridie autem habet Batriasam Batriasa insulam in pelago Hadriatico adiacentem Aspalatro, quam Plinius Plinius laudatam dicit.

sibi sufficientis operarii condulcabitur, et in ea inuenies thesaurum . Vando, abbas in finibus Gallię monasterii Fontanellę, quod ipse ędificauerat, cum Guidone nepote Deo seruiens, postquam egere coepisset, a Batylda regina diuinitus monita plaustrum cibariis onustum accepit. Sed deinceps de operibus manuum uictui suo necessaria suppeditauit. Quod si is, qui, dum penuria premeretur, Dei erga se benignitatem expertus fuerat,

incurrerent. A mendacio sane excusantur, quoniam consuetudo erat, ut quibus aliqua sanguinis intercedebat cognatio, fratres et sorores inter se quandoque uocarentur. Sarra autem Abrahę ex patre neptis erat, Rebecha autem Bathuel filia, qui Isaac frater patruelis fuit. Non autem eos a simulatione defenderim, cum eo animo locutos constet, ut proprię sorores crederentur, sed tam leuem noxam puto, ut primo statim conscientię stimulo expungatur.

negotio et causa, postquam nuper nil apud episcopum Zagrabiensem 4 poteram obtinuisse, profectus fueram Zagrabiam, ibi sollicitavi omnes dominos meos de capitulo, ubi vidi rem desperatam, nemo erat, quem adirem, qui pro me domino supplicaret, praeter magnificum dominum Balthasarem de Batthyan; 5 veni igitur ad eum, et Vestram Dominationem etiam deprecor, patronus sit mihi apud epi episcopum Zagrabiensem. Iuro nunquam me negaturum hanc pecuniam, si apud me fuisset, quin potius adhuc in Italia cum ea studerem, siquidem voluntas episcopi

Acta Tomiciana VI. 286–288. 1. Finally, success has been achieved in the matters of the bishoprics of Płock and Przemiśl. Cardinal Pucci fulfilled all the wishes of Sigismund; nevertheless, Brodarics himself did his utmost for success. – 2. New envoy of the King of England, Bishop of Bath has arrived. It is not known yet what suggestions he has regard 39 Sacrorum correxi ex: sacrum ing peace. Supposedly, the French King’s envoy is also on his way. – 3. He works day and night to obtain aid to King Louis; he hopes to squeeze out

velit, meque inter suos postremos servulos numerare, eidem humillime supplico. [2.] Nova hinc nescio, quae Vestrae Maiestati scribam. De pace sive induciis inter principes Christianos adhuc superest aliqua particula spei. His diebus venit novus orator a serenissimo rege Angliae, episcopus Bathonensis, 2 vir insignis et non parvae auctoritatis. Quid de pace attulerit – eius enim rei gratia venisse dicitur – nondum satis intelligere potui. Dicuntur et oratores Christianissimi regis adventare. Utinam pro salute totius Christianitatis boni aliquid concludi posset!

Angeli coniectum puto Maiestatem Vestram iam pridem intellexisse. De eo adhuc nihil est aliud decretum. 1 Lorenzo Pucci (1458–1531), Bishop of Melf, Cardinal from 1513. Offspring of an influential prelatic family, protonotary apostolic. 2  John Clerk (?–1541), Bishop of Bath. Carried out diplomatic missions in the service of Cardinal Wolsey several times. Cardinales tres, quibus cognitio huius causae demandata fuerat, fere quotidie per multas horas hanc rem in arce ventilant. Quid futurum sit, ignoro. 3 [5.]

4  Philippus de Senis (Philip of Siena), a cleric in the papal chamber, Canon of Esztergom. Pope Leo X made Philippus de Senis director of chapel consecrated to the Virgin Mary Taken to the Sky in 1513. The chapel belonged to the Esztergom chapter and de Senis entered a long legal battle against the chapter. Compare: Solymosi László (ed.), Az esztergomi székeskáptalan jegyzőkönyve (1500–1502, 1507–1527), Budapest, 2002., 22. Regarding the trial, see the following documents: ASV, Archivum Arcis (AA) Arm. XI, caps I. Nr 156., 2527., and ASV, Archivum Arcis XI, caps

72 quod: quae BAV Ottob. 80 Ludovicum...accipies in editione Gerorgii Pray om. 12  Hannibal of Cyprus. Ambassador of King Louis II in the Turkish court in 1523, commander of the papal mercenaries in the Battle of Mohács, captain of the Italian guards of Szapolyai in the early 1530s. See Bethlen Farkas, Erdély története I., Budapest, 2000, 23. 13  Thomas Crnić (Negri), Bishop of Scardona. Concerning him, see the relevant note for the letter dated 15 December 1523. 14  Concerning Klissa,

the rear-guard. Bayard, who was a renowned figure of the wars in Italy, received a fatal wound at Aosta. More on Bayard’s life: Rázsó, A lovagkor csatái... passim 5  The Chief Commander of the French Army was Count of Bonnivet Guillaume de Goffier who was indeed seriously wounded in the battle, so the rest of the army crossed the Alps under the leadership of a much more experienced commander, Count St. Pol. 6  See the letter by Brodarics on 3 May 1524. 34 István Brodarics to

ad caesarem eundum fuerit, et si quid me ibi Vestra Maiestas sibi in hoc servire voluerit, Krzycki, Bishop of Przemiśl. Brodarics uses cipher in several letters, which is only partially deciphered so far. 18  Brodarics visited the French King imprisoned by Charles V after the battle of Pavia (24 February 1525) in the town of Pizzighettone. Unfortunately, he misjudged Francis’ “noble heart”: he would recall this encounter in his report on the Battle of Mohács written 2 years later, and reproach the French ruler for promising help to Hungary against the Turks,

which is only partially deciphered so far. 18  Brodarics visited the French King imprisoned by Charles V after the battle of Pavia (24 February 1525) in the town of Pizzighettone. Unfortunately, he misjudged Francis’ “noble heart”: he would recall this encounter in his report on the Battle of Mohács written 2 years later, and reproach the French ruler for promising help to Hungary against the Turks, something he did not keep. (“[...] regi Gallorum et illud in memoriam reducit [sc. Louis II], quid sibi in oppido Piczigetone captivus per oratorem suum [sc. Brodarics] de

Patrem Abraham sepeliuit fratre Isaac V. adiuuante. Vixit annos CXXXVII. ISAAC ISAAC, Abrahe filius, duxit uxorem Rebecham, Bathuelis filiam, filii Melchę, uxoris Nachor, fratris Abrahę. Abiit enim seruus senior Abrahę in Messopotamiam ad urbem Nachor quęsitum uxorem Isaac. Rebecha autem hauriens aquam ad puteum extra ciuitatem dedit ei

uixisset annos CLXXX, Esau et Iacob, filii, eum sepulturę mandarunt. IACOB IACOB ab Isaac patre benedictus et a Deo dilectus mittitur in Messopotamiam ad Bathuelem, Rebechę patrem, ut de filiabus Laban, auunculi, ducat uxorem. Pergens Aram, cum in uia obdormisset, uidit scalam usque in cęlum extensam, angelos quoque

conspectu eius. Quicquid insuper opus fuerit ut impendas, dabis de thesauro et fisco regum et a me usque argenti talenta C, ad frumenti choros C, ad uini bathos C, ad olei totidem, ad salis uero absque mensura. Ego Artaxerxes rex statui atque decreui. Sacerdotibus et earum ministris non imponatur uectigal nec tributum. Esdras autem constituat iudices et pręsides

Vindelici. Rhetos, Rheti. Heluetios, Heluetii. Sicambros, Sicambri. Batauos, Bataui. Cantabros, Cantabri. ac pene totam Galliam et Hispaniam, ut magna pars eorum in Italia concideret. Parum erat solos Christianos inter se depugnasse,

Rhetos, Rheti. Heluetios, Heluetii. Sicambros, Sicambri. Batauos, Bataui. Cantabros, Cantabri. ac pene totam Galliam et Hispaniam, ut magna pars eorum in Italia concideret. Parum erat solos Christianos inter se depugnasse, iam et barbaris

poetae luculentis scriptis, ut est ea urbs literis dedita, apud cenotaphium eius magnifice extructum eloquentia inter se certarunt. Ianus Coruinus, naturalis Matthiae regis filius, regnum appetit, cui se Stephanus Bather opponit; Hungariae regnum et uariae eius nationes describuntur. Celebrato hunc in modum regio funere filius regis Matthiae Alba ocius digreditur, Budensemque arcem, prius alimentis ad longam obsidionem

esse putant, atque in prędiis suis uicatim habitantes, non modo ab omni tributo liberi agunt, sed etiam omnia iura in colonos suos, quae dominis fere in seruos sunt, habent. Stephani Batheris regnum ambientis grauis oratio in comitiis. At Stephanus Bather, ut erat imperandi cupidissimus, ratus praefecturae, quam gerebat, maiestate se quoque fauorem sibi hominum conciliaturum, priusquam regnum Hungariae ab externis peteretur, quod quidem propediem fore, ut

liberi agunt, sed etiam omnia iura in colonos suos, quae dominis fere in seruos sunt, habent. Stephani Batheris regnum ambientis grauis oratio in comitiis. At Stephanus Bather, ut erat imperandi cupidissimus, ratus praefecturae, quam gerebat, maiestate se quoque fauorem sibi hominum conciliaturum, priusquam regnum Hungariae ab externis peteretur, quod quidem propediem fore, ut euenit, suspicabatur, Hungaros, si forte eis posset persuadere, ut regnum ad

religionis extorserunt, ut nullum auaritiae ac latrocinii genus praetermiserint. Est enim proculdubio neffarius latro, qui de religione lucra sectatur et alienam simplicitatem quaestui habet. Nec equidem haec scriptis inserui, ac si ambigerem siue astu Iani pontificis siue Batheris inconstantia Vuladislauum ab Hungaris in regem acceptum repulsumue Albertum, quippe qui, praeterquam quod ab aliis accepta transcribo, ex sacris literis didici Dei uoluntate ac decreto principatum dari, sed ne quid ex his, quę tunc fama ferebantur, consulto uidear

Bartholomeus Berislauus, Varanensis prior, eiusque collegii sacerdos, quod Rhodum Lyciae insulam imperio obtinet; Iacobus Scytha, et ipse ex regiis praefectis non ignobilis; Paulus Choruates, multique alii bello assueti, genereque ac diuitiis clari. Quod ubi uulgatum est, Stephanus Bather cum omni exercitu, qui secum in Pestano campo consederat, Danubium confestim traicit regulum insecuturus, prius tamen Iäno Varadinensium pontifice ad Stephanum Austriae praefectum, quem senatus principem, seu comitem palatinum creatum demonstrauimus, uirum diuitiis et auctoritate nominis

quippe quem Matthias ex infimo fere loco in summum dignitatis ac fortunae euexerat gradum, et aetas, quasi nil proprio fecisset consilio, excusare uidebatur. Stephanus Bather Coruinum cum exercitu persequitur; agrestes in Feduarense monasterium tumultuose irrumpunt. Igitur Stephanus Bather, literis per uicinas regiones dimissis, multos mortales ad arma concitat, seque quam primum sequi iubet, poena his capitis, qui imperata protinus

consilio, excusare uidebatur. Stephanus Bather Coruinum cum exercitu persequitur; agrestes in Feduarense monasterium tumultuose irrumpunt. Igitur Stephanus Bather, literis per uicinas regiones dimissis, multos mortales ad arma concitat, seque quam primum sequi iubet, poena his capitis, qui imperata protinus non fecissent, constituta. Ipse autem adscito expeditionis socio Paulo Cinisio, uiro bellicis artibus insigni, cum manu, quae praesto erat,

cognitio sit salubris: etenim ui atque instinctu naturae pudor audiendi, quae turpiter fecimus, nos uehementer reuocat ad honestum. Sed iam eo, unde deflexit oratio, reuertamur. Coruinus a Bathere fugatur; solus Prior Veranensis ei cum paucis fortiter resistit. E paludibus Albensis agri, ubi sedem regiam esse supra docuimus, amnis effunditur, et quia limum uehit turbidusque labitur, Scaruisium Hungari dicunt, atque non procul a Batha oppido in

Coruinus a Bathere fugatur; solus Prior Veranensis ei cum paucis fortiter resistit. E paludibus Albensis agri, ubi sedem regiam esse supra docuimus, amnis effunditur, et quia limum uehit turbidusque labitur, Scaruisium Hungari dicunt, atque non procul a Batha oppido in Danubium influit. Hunc regulus cum suis copiis transgressus collem proximum (iam enim hostium exercitus aduentabat) e superiore loco pugnaturus occupat. Transiluanus praefectus, ubi reguli copias adeptus est, amnem nullo prohibente uado transit,

In hoc praelio ex reguli factione circiter sexaginta homines cecidere; ex parte uero aduersa nemo fere desideratus est, paucissimi uulnerati. Nempe res tumultui potius quam pugnae similis fuit. Suppelex regia misere diripitur; Bather uictor Budam reuertitur; reginae uiduae de connubio cum Vladislauo rege blanditur. Post hoc praelium, ut solita in huiusmodi euentu humanarum rerum ludibria omni ex parte ederet fortuna, suppellex

cum forte ei honoris ac hospitalitatis gratia Matthiae toreumata ostentarentur, regem domi quam foris longe esse ditiorem: aedes enim eius coelato auro atque argento abunde exornatas esse, agros uero colonorum egestate ne rebus quidem instructos necessariis. Fugato regulo Stephanus Bather Bartholomeum Berislauum, Varanensem priorem, et Michaëlem Canasium uinctos secum ducens, cum exercitu praede honusto laetus uelut non de ciuibus, sed externis hostibus uictoriam esset consecutus, Budam reuertitur. Quos quidem primum reginae, ut eius quoque oculos

Hungaricus has admisit conditiones, ne fama ciuilis seditionis externos hosteis, ut euenit, in Hungaros solicitaret ― arx quoque Budensis optimatibus est restituta, cum totaque reguli factione, praeter Iacobum Scytham in gratiam reditum. Ille enim adnitente Stephano Bathere, quocum priuatam gerebat simultatem, ueniam non impetrauit: plane Stephanus auctoritate apud proceres plurimum pollebat. Interim regina spe plena, ut princeps gratum nuntium ad Boëmorum regem attulisse uideretur, mittit Pragam ― sedes est regni Boëmici ― Georgium quendam

contendit. Atque ubi ad Danubium peruenit, non procul a Strigonio in ulteriori fluminis ripa subsistit, quoad missus Budam nuntius de suo aduentu principes Hungarorum certiores facturus reuerteretur. Ibi eum Stephanus Bather et Thomas Herdonius, id temporis Iauriensium praesul, cum quibusdam aliis primariis uiris, qui honoris ac officii gratia ei obuiam processerant, conuenere. Quem posteaquam regem salutarunt, quidam procerum Hungarorum ex composito tentans illum, ut, quid animi in

Polonus in Hungariam cum exercitu aduolat. Caeterum nec factio aduersa, quę regnum ad Alberthum deferri cupiebat, interea quiescere, aut studium suum parum tutari, sed in sententia perseuerans eum propere accersit. Qui quidem et recenti nuntio et prius Stephani Batheris literis temere quidem missis adhortatus, quippe qui sua ipsius magis auctoritate quam optimatum decreto id egerat, cum haud mediocri armatorum manu e domo proficiscitur, atque intra paucos dies ad Danubium, qua is Pestum praeterfluit, accessit, castraque e regione fere

Magere, uiro inter Hungaros haud obscuro, qui partes Polonorum secutus ei se coniunxerat, hostiliter uagari incipit, oppida multa pagosque, atque uillas magna Blasii infamia diripuit atque incendit, aedes quoque Stephani Batheri in Transistrana regione positas, ei, ut dictum est, praecipue iratus, funditus euertit. Hungari, quamquam nondum ullo iusto exercitu, quem Polonis obicerent, conscripto, magna angebantur sollicitudine, intenderatque eis non mediocrem curam Alemanici belli suspicio, quum praesertim

proceres, qui tunc Budae aderant, in regiam conuocat, hortatur regnum una secum defendant, delectum militum habeant, pecuniam in stipendium, quo exercitus hosti opponendus comparetur, conferant. Quod ubi parum procedere uidet, Stephanum Batherem Paulumque Cinisium, uiros non minus strenuos quam reipublicae Hungarorum studiosos, Albam Regiam, quo delectus militum indictus erat, cum parua manu, utpote ex presenti copia, misit, satis credens uel solo tantorum ducum nomine Maximilianum aut a coeptis suis deterritum iri, aut

Austriaci Albam Regiam ab Hungaris desertam occupant et depopulantur. Alemanus praesidio satis firmo Vesprimiensi arci imposito, inde Albam Regiam oppugnaturus flectit iter. Cuius exercitum aduentantem postea quam Stephanus Bather Transiluanus praefectus, et Paulus Cinisius, Thibiscinus satrapes, e loco aedito prospexere ― et erat facilis in subiectam planiciem despectus, sunt enim omnia campi circa Albam Regiam

Marmore Matthias hoc Coruinus situs est: quem facta Deum ostendunt, fata fuisse hominem, fleuisse dicitur, siue mutabilem animo reputans fortunam, uariosque mortalium casus, siue gaudio redditae hostibus uicis, ipsiusque fortunae regressus. Stephanus Bather ubi accepit Albam amissam esse, periculo simul regni, simul gloriae motus ingemuit, lachrymisque non temperauit, ueritusque, ne hostis uictorem exercitum Budam duceret, compulsis ad operam agricultoribus fossas urbis propere purgat, aggerem e terra moenibus circumducit,

studiosiores Tractaros appellari uolunt, patrias sedes in Asia circa Moeotim habet. Nam a Bosphoro ad Tanaim incolit, unde Turcas quoque oriundos existimo, tametsi quidam falso opinati sint Tatharos a montibus Indiae duce Battone digressos, quippe haud multum a Turcis lingua, habitu, moribus, ac sacris differunt. Quae quidem gens uastatis multis Asiae regionibus tandem partim in Asiam non procul a patriis sedibus consedit, partim transmisso Tanaide in Sauromatas Europeos, qua hi Maeotidem paludem attingunt,

Vos quod nomen imperii assertori uestro imposueritis, eo ad uos tuendos atque aduersarios oppugnandos utar. Qua finita a seditiosis rex promulgatur; Stephanum Bathorium uincit; mox tamen ipse a Iohanne Scepusiense uulneratur et capitur; agrestes ingentem stragem patiuntur; de Georgio horrendum supplicium sumitur; nobiles quidam a rusticis crudeliter interempti commemorantur. Vix haec finierat nefarius homo, quum uniuersi

esse existimandum est. Pontifex de aerarii sui inopia et Gallorum iniuria conquestus legatum sine solatio dimittit; auctoris opinio, utrum Tauruni, uel Constantinopolis iactura rei Christianae perniciosior; Stephanus Bathorius cum exigua manu ad Drauum hosti opponitur; rex ipse nobiles Baciam ad arma conuocat, at paucis comparentibus; Turcae interea se ubique diffundunt. Posteaquam Hungarus perorauit, pontifex paucis ita respondit: Auxilio uos,

Achimates Sabaczium aggreditur; Hungari se fortiter defendentes multitudine tandem hostium opprimuntur; Sabaczium a quo conditum; Sauus illic a Turcis ualido ponte iungitur; exercitus flumen transmissus ad Sumonium considet; Taurunum undiquaque acriter oppugnatur; Bathorius Turcas reprimit. Misso igitur duce Achimate, qui Europeis copiis praeerat, ut Sabactium aggrederetur, non defuit fortuna incoepto, tametsi haud paruum militum numerum in urbis oppugnatione amiserit. Nam Hungari, qui in praesidio oppidi erant, ubi uiderunt

Valerio, ex fratribus iuniori, liberam dimiserat, mortem cuius quantum aegre tulerit, elegia meo nomini dicta luculenter indicat. Quo defuncto gubernationem familiae, durissimam prouinciam (uti saepe quere batur), uel inuitus suscepit. Celulam in parte aedium cum libris ac parcissimis sumptibus amplexus adamauit. Per annos circiter quadraginta cum Musis occlusus diuinis uoluminibus, lucubrationibus, uigiliis, ieiuniis, cilicio, orationibus ac durissimis flagelationibus non sine asperrima pęnitentia

Roma. dono dedit. Libet solum Sigismundi Polonici regni Sigismundus rex Polonorum uictorisissimus. nostra hac tempestate habenas modestissime ac felicissime moderantis reminisci, qui ualidissimas Tartarorum copias Tamburlani ac Batti auspitiis, quemadmodum Vicentius Belluacensis Vin. in Spe. Hist. li. XXXII. et Thomas Spalatinus Tho. de euersione Salonarum. (121) ac Mechouita refferunt,

dextrum eius cornu banus Croatiae cum Ioanne Tahy, sinistrum, quod wayvodae Transsylvaniae, si adesse potuisset, designatum fuerat, Petrus Pereni curabat. Erant in hoc priori agmine plures ex primoribus, in quibus Antonius Palochy, Franciscus Homonnay, Gabriel Pereni, Thomas Zechy, Andreas Bathory, Emericus Czibak et plures alii. Tormenta bellica statim post principia posita erant. Secundum agmen sive illa acies, quam nos statariam appellamus, in qua rex erat, ex equite magis constabat, paucos admodum pedites e lateribus habebat. Inter hanc aciem et primam non intercedebat nisi

medio rex ipse, nempe
Ingenio, specie virtuteque numinis instar,
Spes patriae regumque decus, si fata tulissent. Ad regis dexteram erant antistites Strigoniensis et Zagrabiensis, nam Agriensis adhuc ex Batha Budam fuerat missus, post Zagrabiensem, Varadiensem Quinqueecclesiensis, Sirmiensis, duo enim ex praelatis, Iauriensis et Vaciensis ad laevam positi erant, post cancellarium Nitriensis, Boznensis, praepositus Albensis et post hunc secretarii ac cubicularii regii. In parte sinistra penes regem

parvo tamen hostium damno. Fit certamen multo acrius quam pro numero nostrorum; plures ex hostibus quam ex nostris cadunt, donec nostris fortissime pugnantibus hostis cedere coepit sive nostrorum impressione coactus, sive ut nos ad tormentorum loca pertraheret. Et repente advolat ad regem Andreas Bathory hostes terga dare, victoriam esse nostram, promovendum esse gradum et nostros hostem fugientem persequentes adiuvandos. Properamus igitur per aequa et iniqua, verum ubi ad eum locum ventum est, in quo paulo ante fuerat certatum, ibi vero multa nostrorum, plura hostium cadavera per campos

Franciscus Orzagh cubiculariorum, Petrus Korlatkeöy et Andreas Trepka ianitorum, Simon Horvath pincernarum regalium magistri, Thomas Zechy, Gabriel Pereni, Ambrosius Zarkan, Antonius Palochy, Mathias Zetchiny, comes de Frangepanibus, Sigismundus Banffy, Franciscus Hampo, Ioannes de Batthyan, Stephanus Slyk Bohemus et nonnulli alii Bohemi et Moravi; ex nobilioribus et potioribus regni Franciscus Balassa, Nicolaus Tharczay, Ioannes Paxy, Ioannes Istwanffy, Emericus Warday, Michael Podmaniczky, Gregorius Orlowchich capitaneus Segniensis, Stephanus Aczel castellanus Posoniensis,

qui ducta in uxorem Maria, Caroli caesaris et Ferdinandi tunc Austriae archiducis sorore annum agens vigesimum primum superioribus annis in bello contra Turcarum imperatorem Solimanum mortem obiit. Post cuius obitum magna principum Hungaricorum parte in illo funesto bello absumpta Stephano de Bathor palatino comite per Ferdinandum, ut rebus suis faveret, inducto et ad partes eius reginae potissimum Mariae Ferdinandi sororis opera cum paucis declinante, caeteri domini prelati et barones, universi comitatus nobilium (in quos regnum est divisum et qui soli cum dominis ius creandi regis

servo et vassallo, ita enim Joannem appellabat. Hic postea venitur ad arma, et nostro fato vel infelicitate Joannis primores Hungariae: Paulus archiepiscopus Strigoniensis, Petrus Veremi 46 waÿvoda Transilvanus, cui Joannes coronam regni servandam tradiderat, Andreas Bathori, Franciscus Bothiani 47 , et non nulli alii, in quos Joannes vires et facultates suas partitus fuerat, quibus maxime confidebat, ad Ferdinandum deficiunt, ea etiam spe, quod ille eis policebatur non solum certissimam recuperationem omnium sub rege Ludovico et Ladislao amissorum,

– in longitudine circiter 0,5 cm – legi non potest. 44 Locus circiter litterarum quattuor (1 cm) exesus. 45 Locus circiter litterarum quattuor (1,5 cm) exesus. 46 Petrus de Peren. 47 Franciscus de Batthyan. 48 Litterae – circiter quattuor in longitudine 1,5 cm – sunt illegibiles. 49 Litterae circiter septemdecim – in longitudinem 7 cm – sunt illegibiles. 50 Desideratur in longitudine 2 cm locus litterarum

non carę flebile funus
2.348  Coniugis, in tumulum non pensa pecunia; lectum
2.349  Est iter ac reditus, Bathuelis filia uenit
2.350  Optato; hęc lachrimas matris desiccat amanti.
2.351  Sunt

Bassa Vienne oppugnationem digito attigit, ego utraque manu apprehendam. Rex tuus non solum immisit in nos Hispanos et Italos, sed etiam nostros subditos literis et nuntiis contra nos sollicitat: regem videlicet Polonie, Moldavum, fratrem Georgium, Petrovich, Urbanum Bathiani. Hi autem omnes literas regias ad nos miserunt et volunt esse nobiscum. Iam More Laslo composuit cum Murat Bego, et Petrus Perenni erit noster. Itaque videat rex tuus, quid sit facturus. Si vult pacem, det 4 illas civitates sepe dictas, et pro reliqua Hungaria

Adest magister seuerissimus exactor quotidiani exercitij, quotiescunque a scopis errant, toties flagris caeduntur, atque isti asscribuntur ordini Solaclar, id est, sagittariorum. Alij in hoc erudiuntur, ut Ienizaris cooptentur: isti quoque suos praeceptores habent, qui illos ad quotidianam batuationem cogunt, bini inter se baculis decertant. Reliqui proh nefas, in quibus maior gratia formae, ita abscinduntur ut nihil uirile in toto corpore appareat, grauissimo cum discrimine uitae: quod si euadant, non in aliud sunt incolumes quam in obsequium sceleratissimae libidinis, mox

laudibus mire insignis, et natus (vt videtur) in Turcarum perniciem, vir praedecessori suo Petro Berisso in re militari vel iam par, vel mox futurus. His addo Franciscum Turzonem ecclesiae Nitriensis praesulem, de quo omnes mira et laeta augurantur. Item inter Barones clarissima est domus Bathorea, qui auita indole praediti, armis animisque infestissimi sunt Turcico generi. Nec magnifici viri Thomas Nadasdi, Franciscus Batyani, Balassea domus illustrissimae dignitatis suo officio deerunt, inter quos facile pri mus Melchior Balassa. Atque adeo nuper in gratiam regis Ferdinandi

vel mox futurus. His addo Franciscum Turzonem ecclesiae Nitriensis praesulem, de quo omnes mira et laeta augurantur. Item inter Barones clarissima est domus Bathorea, qui auita indole praediti, armis animisque infestissimi sunt Turcico generi. Nec magnifici viri Thomas Nadasdi, Franciscus Batyani, Balassea domus illustrissimae dignitatis suo officio deerunt, inter quos facile pri mus Melchior Balassa. Atque adeo nuper in gratiam regis Ferdinandi recepti Barones inclyti egregiam spem de se praebent Raphael et Ioannes Apodamian, quibus merito adiungitur Franciscus Reuai

est; ultro in Poloniam usque eum secutus, terque ex Polonia iter pedibus causa Regis in Hungariam confeci, Regis inopiam ex liberalitate Dominorum Hungariae sustentans, adeoque ex Dominis Hungariae, inter quos primi nominis viri erant Jacobus de Thornalya [W: Tharnalia] , Stephanus Bathory de Somlyo, Paulus Arthandy et alij multi perduxerant [sic; W: perduxeram] , ut fidem Joannis Regis secuti, ex Hungaria officii gratia in Poloniam ad Regem venirent, et Regi in Hungariam iterum adventanti ad terminos usque Hungariae, honorifice [W: eum add.]

Varadinum versus, ut interim conquiesceret, et a suo principe expectaret, quid facto vellet. Cavit tamen studio et conatu diligenti, ne Stephanum Dobo novum vaivodam rex noster mitteret in Transsylvaniam cum exercitu, sed Andream Bathoreum, qui jam annum vaivodam eo fungebatur, ibidem confirmaret. A cogendo autem exercitu contra Petrovium et ejus conjuratos, quem cogere magna fama ferebatur, desineret omnino, quia si pergeret in

meandris foedos, et arborum truncos mediis aquis hic illic inhaerentes, tanquam scopulos nimis hostiles navigantes, vitabundi enitimur. Nec dies tantum quantum nox et pavoris et periculi attulerat, verum auspice Deo illaesi evasimus, Batha olim sacro sanguine, Mohacio Ludovici regis clade memorabili minime viso. Quae autem loca nos vidisse contigit, quum navium libuit rectoribus redire in justum alveum, haec sunt: Kewzeg arx familiae Orbasziorum in dextra Danubii,

eos liberasset. Exorari tamen nunquam potuit, et professus est, si centuplum pendissent, se non facturum, ne ejus institutores injuria afficeret. Unde quatuor primariorum regulorum Hungariae: Thomae Strigoniensis archiepiscopi, Stephani Bathorei, N. Orzägi et Laurentii ducis IIII. facete dicta memorantur. Primis tribus tria erant oppida. Priori Kemencze, quod fornacem significat. Proximo Karon, quod damnum. Tertio Giengies, quod uniones. Quarto hic proventus obolaris,

hic proventus obolaris, quem filler vocant. Quum igitur III illi a Strigoniensi archiepiscopo convivio fuissent aliquando excepti, et mutuo inter sese de magnitudine opum familiariter concertarent, Stephanus forte Bathoreus prior per extenuationem damnosi nominis tantas sibi opes esse diceret, ut ex damno etiam redditus illi maximi provenirent, subjunxit N. Orzagus, suas vero tantas, ut canes etiam apud eum in unionibus ambularent. Laurentius dux

ut harum provinciarum veteres termini confundantur et excidant, si hoc imperium majora sumet incrementa. Sed jam ad Strymonem, post quem suo loco etiam de aliis hujus Thraciae partis amnibus: Tonza, Neso, Hebro, Melani, Arzo, Athyra et Bathynia attingemus quaedam non indigna consideratione, multisque et veteribus et novis praeterita; qui amnes hoc ordine, ut nos posuimus, Strymonem sequuti usque ad promontorium Chrysoceros appellatum, in quo situm est Byzantium, cursum

aegrotus. Matheus Calavagna bajulus senex, Franciscus eius filius bajulus, Joannes Valentinus cerdo. Franciscus Pauli de Lesina carpentarius, et in hac expeditione papalis tormenti bombarderius valde utilis, et commendabilis, Lupus Ucatius, Franciscus Batocanius latomus bombarderius adustus. Paulus Radeteus bajulus. Vincentius Goriglavius, alias Ardentinus, Vincentius de Ragusio bajulus, Joannes Theodori grecus de Valona externus, quem licet suspectum haberent Cives, tamen experti sunt fidelem, et

sponte se intra muros inclusit semper sermone, et re ipsa cives ad deffensionem Patriae cohortatus, quem eo libentius collaudo, ut discat posteritas imitari. Alter eorum eorum Z: etiam D Franciscus Batocamius arefacta manu, et utroque pede claudus, evasit; reliqui convaluere. Numerus elapsorum fuit centum paulo plurium nec ab hostibus, quisquam captus fuit praeter solam Catharinam Marci Radoevvii pastoris suburbani filiam. Sub

viro, antequam nuptias celebravit, et publicum coniugii statum ingressa est. Testantur enim omnes veteris Testamenti loci, ubicunque legitur, dici de iuvencula, quae virgo est. ut Gen. 24. Et erit adolescentula illa quae egredietur ad hauriendam aquam, etc. ubi de Rebecca filia Bathuelis dicitur, quae haud dubie tum fuit virgo. Similiter de sorore Mosi, pedisse qua filiae Pharaonis, legitur Exod. 2. Et abiit adolescentula illa, et vocavit matrem pueri. Sic Esa. 7. Ideo dabit Iehova vobis signum: Ecce adolescentula quaedam gravida pariet filium, etc. ubi

59 pro te extreme noxia ac venenata accipiuntur. Pinguntur autem ibi hominum conatus et opera, quod aut sint telae aranearum, id est, res frivolae, et nullum bonum usum habentes: aut etiam perniciosissimae, ut ova basilisci. Quare nec firmi nec salutares sunt malorum conatus et opera. BATTOLOGIAM prohibet Christus in precib. Matt. 6. i. prolixam garrulitatem aut murmur, sine omni vera fide ac intellectu precum: in qua prolixa garrulitate precularum, plerumque impii summam precum laudem collocant. Sumpta autem est haec Graeca vox a Batto, homine impeditae linguae, sive sit ille

sunt malorum conatus et opera. BATTOLOGIAM prohibet Christus in precib. Matt. 6. i. prolixam garrulitatem aut murmur, sine omni vera fide ac intellectu precum: in qua prolixa garrulitate precularum, plerumque impii summam precum laudem collocant. Sumpta autem est haec Graeca vox a Batto, homine impeditae linguae, sive sit ille Cyrenarum conditor: sive de quo in fabulis est, quod sit a Mercurio conversus in lapidem, ob indicatum furtum: quod tales homines et inepte loquantur, et cogantur saepius iterare sermonem, antequam plene suum sensum exprimant. Sic enim etiam impii in

sit a Mercurio conversus in lapidem, ob indicatum furtum: quod tales homines et inepte loquantur, et cogantur saepius iterare sermonem, antequam plene suum sensum exprimant. Sic enim etiam impii in suis precationibus diu multumque garriunt, nec tamen sciunt quid garriant aut blaterent. BATHUS, genus mensurae liquidorum est, continens, teste Ezec decimam partem cori: id est, 432 ova gallinacea. Eadem est cum Ephi, 1. Reg. 7 Ezech. 45. Dicunt Epha continere decem gomor. Iosephus scribit, eam continere 72 sextarios. BEATUM esse, significat in genere idem quod bene

vivere, Galat. 2. est, neglectis ac contemptis caeremoniis ac observationibus Iudaicis praesertim in discrimine cibotum, libere suo arbitrio vivere. Sic Petrus aliquando libere, neglecto Iudaismo, solitus erat victitare: sed ibi motus ac perterre factus authoritate Iudaeorum, iudaizabat: vi de baturque etiam gentiles conversos suo exemplo docere, non esse spem salutis non observantibus legem. EVACVARE, per metaphoram significat, rem quamcunque, consilium aut conatum irritum, frustraneum, ac vilem efficere. sumpta metaphora a vasis res utiles continentibus, quae cum sunt

nec etiam somniare queunt: si non toties, tamque solide eis ex verbo Dei haec iustitia demonstrata esset Est vero observandum, quod sic prorsus olim Pharisaei, non concedentes imputativa iustitia agni Dei peccata mundi auferri, ipsi interim imputativam iustitiam suorum sacrificiorum, prolixarum battologiarum et hypocriticorum ieiuniorum ac eleemosynarum in plateis cum sono buccinae datarum, miseris hominibus venditabant eo praetextu specieque domus viduarum exedentes et mulierculas oneratas peccatis captantes, ut et nunc sacrifici ac monachi sacrilege factitant, ut plane eodem modo nunc

Meschiam, qui sedeat in throno eius. In lumbis etiam robur hominis consistit, sicut Iob 40 habetur: In lumbis eius robur eius. Contra igitur in imbecillitate, dolent et debilitati sunt lumbi hominis. Ideo dicit Psaltes Psal. 69, Lumbos eorum fac iugiter nutare. Sic et Latini delum batos dicunt eos, qui percussione aliqua debilitati sunt et elumbes Lumbos accingere, significat tum praeparare se aliquem [?: ] sit expeditus ad iter, aut alium ali quem gravem laborem corporis: seu confirmare vires suas: quia, ut dixi, in lumbis robur est. tum et armare se: nam

in iudicio. hoc est, efficiet ut ordine et recte ingrediantur et vivant. Vel diriget eos pro sua aequitati Mansuetudo vero Graece πραότης, tractabilitas est. [?: ] ron. Mansuetudo, inquit, illa est, quae nulla passione [?: ] batur, et specialiter ira et furore non rumpitur. MANUS, in Sacris multa et admodum varia [?: ] parit etiam non paucas obscuras phrases, de quibus aliquid paulo prolixius dicendum est, quo fieri possit ordine. A` variis autem quasi proprietatibus manus, varia significata et

apud alios autem falsam [?: ] tram esse, tanquam pestilentissimi seductoris, quae [?: ips-- ] sit causa exitii. Porro offerebantur Deo in templo aeria thymiamata et suffitiones, adhaec et victimae offerebantur, quarum ustio aut assatio suavem odorem [?: ] bat. Quia vero omnis bonus odor recreat, et ille [?: ] ac fumus ascendebat in caelum, veluti ad Deum: ideo dicebantur illa offerri in odorem quietis, aut recreationis et refocillationis Domino. quae phrasis creberrima est in descriptione Sacrificiorum. Alii quietis [?: ]

modica sane est. Non patietur vos tentari supra quam ferre possitis. 1 Corinthiorum decimo. pro, non permittet. nota phrasis est. PATER, catachrestice Hebraei saepe usurpant pro avo, proavo, et omnib. maiorib per rectam lineam. Sic Laban vocatur filius Nahor, cum esset nepos eius ex Batuele filio. Sic et Abraham dicitur esse pater Levi, Hebr. 7. Sic Iacobus Gen. 31, vocat Abrahamum patrem suum: Nisi Deus patris mei Abraham. Sic Dan. 5. Nabuchodonosor dicitur pater Belsazer: cum fuerit pater Evilmerodachi, evius filius fuit Belsazer. Secundo, valde multas metaphoricas

quod vel interficere vel dimittere te possim? Rivus [?: ] , copiam rerum bonarum felicitatemque significat, sicut et terra fertilissima hac locutione describitur. quod in ea fluat lac et mel. Legitur igitur Iob vigesimo: Non indebit impius rivulos et flumina torrentium mellis et batyri. id est abundantiam annonae et pacis, aliorumque commodorum. Rivus alioqui vel per excellentiam, vel aliqua alia ratione valde crebro Nilum significat in veteri Testamento. RIXA, vox ac res nota est. Vir rixae, in Sacris non is dicitur qui rixosus est: sed qui rixam aut litem,

et ad similae sacrificium, et ad lagana, et azyma, et sa-nem, et ad torrendum, et super omne pondus atque mensuram: Levitae vero stare debebant mane ad [?: con- ] dum et canendum Domino, similiterque ad vespertam in oblatione holocaustorum Domini, quam in [?: ] batis et calendis, et solennitatibus reliquis, iuxta [?: ] rum et caeremonias uniuscuiusque rei iugiter coram Domino, et custodire observationes tabernaculi foederi, et ritum sanctuarii, et observationem filiorum [?: A- ] fratrum suorum, ut ministrarent in domo Domini: 1.

siliquas tres: in Ezechiciae Siclus autem, XX obolos habet. De Mensuris. XIIII. Corus, est modii XXX. Batus, ampliora una: id est, modii tres. Cadus, Graeca amphora est, habet urnostres. Ephi, sine opha, modii tres. Ephi idem mensurae habet in aridis, quod in liquidis Batus. Metreta una, ut quidam dicunt, habet sextarios centum. Mensura autem Graece μέτρον

De Mensuris. XIIII. Corus, est modii XXX. Batus, ampliora una: id est, modii tres. Cadus, Graeca amphora est, habet urnostres. Ephi, sine opha, modii tres. Ephi idem mensurae habet in aridis, quod in liquidis Batus. Metreta una, ut quidam dicunt, habet sextarios centum. Mensura autem Graece μέτρον dicitur unde Metreta appellatur Notandum vero quod mensura Hebraeum nomen est Artabe, in Esaia, Aegyptiorum mensurae, quae tres faciunt modios, X. Sata, idem sunt

spiritu ibid. 52 Barbae rasio 69. 23 Barbarus ibid. 33 Basan ibid. 52 Basiliscus ibid. 59 basilisci ova ibid. 64 Battologia 70. 1 Bathus ibid. 13 Beatum esse ibid. 18 Beatitudo ibid. 38 beatificare ibid. 50 Behemoth et Leviatan ibid. 56

52 Barbae rasio 69. 23 Barbarus ibid. 33 Basan ibid. 52 Basiliscus ibid. 59 basilisci ova ibid. 64 Battologia 70. 1 Bathus ibid. 13 Beatum esse ibid. 18 Beatitudo ibid. 38 beatificare ibid. 50 Behemoth et Leviatan ibid. 56 Belial 72. 4 Bellum,

66. 51 baptismi Iohannis et Apostolorum discrimen 68. 50 in Baptismo qualis stipulatio ac confirmatio tum Dei tum nostrae quoque conscientiae ib. 69 Bartholomaeus de Luciis 746. 64 Basilius 869. 19 de Battologia 70. 1 Battus quis fuerit ib. 5 Bedae dictum petra 892. 32 Beelzebub nomen cur Satanae attributum 65. 25 Belial nomen commode Satanae tribui 72. 9 in Bellis, et maxime in defensione civitatum quis olim mos fuerit

Iohannis et Apostolorum discrimen 68. 50 in Baptismo qualis stipulatio ac confirmatio tum Dei tum nostrae quoque conscientiae ib. 69 Bartholomaeus de Luciis 746. 64 Basilius 869. 19 de Battologia 70. 1 Battus quis fuerit ib. 5 Bedae dictum petra 892. 32 Beelzebub nomen cur Satanae attributum 65. 25 Belial nomen commode Satanae tribui 72. 9 in Bellis, et maxime in defensione civitatum quis olim mos fuerit 400. 54. 55

ut et signa rerum formarentur in spiritu, et eorum fulgeret intellectus in mente. Proinde cui signa per aliquas rerum corporalium similitudines demonstrabantur in spiritu, nisi accessisset mentis officium, ut etiam intelligerentur, nondum erat propheta: magisque propheta erat, qui interpreta batur, quod alius vidisset, quam ipse, qui vidisset. Unde apparet, magis ad mentem pertinere prophetam, quam ad istum spiritum, qui modo quodam proprio vocatur spiritus, vis animae quaedam, mente inferior, ubi corporalium rerum similitudines exprimuntur. Itaque magis Ioseph propheta, qui intellexit

est Catechumenorum humilitas. Typum enim gerunt Adae paradiso exclusi, et ex conscientia delictorum, divinum metuentis aspectum: propter quod et per publicum capitibus tectis incedunt. 2 In praesentibus typi exemplum: ut Aharon vestis, qua duodecim tribuum nomina lapidibus insita gesta bat, ostendens se quod ammodo pro omni populo supplicare. 3 Futurorum nulla est difficultas; tamen ex superfluo: ut in duobus filiis Isaac, duo Testamenta monstrata sunt. Quoniam et de prophetia similem pene definitionem diximus, quid interest? Quod in prophetia

differentibus vesperi quietem comedentibus panem doloris: id est, surgere mane, differre vesperi somnum, et comedere panem dolorosum. DE ADVERBIIS. 1 Adverbia saepe vim nominum, praesertim adiectivorum, subeunt. Sic crebro dicitur Holocaustum bathamid, semper, pro, iuge. Iom boket dies cras, pro, crastinus: quae consuetudo etiam Graecis est usitatissima: ut, τίς ἐστι μου πλησίον: quis est meus prope, id est proximus? Luc. 10. Iohan. 8, Principium, quod et

Paulus 1 Cor. 15, nonnihil restringit excipiens Deum, qui omnia subiecit ei. Laban dicitur a Deo prohibitus, Gen. 31, ne loquatur quicquam cum Iacob a bono ad malum: cum tantum malum prohibitum ei fuerit, non autem amica appellatio, qua mox utitur. Sic et 24 eiusdem libri, dicit Laban et Bathuel ad servum Abrahami: A Deo est hoc, non possumus ad te malum aut bonum loqui: id est, nihil hic licet mutare. et praesertim malum, seu negativum responsum nobis dare non licet. Nemo loquebatur aliquid propalam de Christo ob metum Iudaeorum, Ioan. 7. i. boni: nam mala licebat de eo loqui

Quanquam nec verborum negligens fuit, ut qui fieri omnibus omnia operam dederit, quo vel aliquos lucraretur: maiorem quoque dictionis curam adhibiturus, si e re id fuisset eorum quos instituere debuit. Spiritus siquidem Christi omnium artium largitor, ut variis linguis per hoc suum organum loque batur: ita facile etiam summum adhibuisset in dicendo ornatum, si id hominum salutem promovere fuisset idoneum: sed negotium agebatur Evangelii, quod annunciandum erat omni creaturae, quodque sic est, ut reveletur parvulis, abscondatur sapientibus, magisque spiritu quam verbis persuadeatur, fide

19 Opus operatum tollit fidem; et omnino omnem scientiam in Sacramenti promissionibus et operibus, ac tota religione. Dicunt vero Papistae, valere Sacramenta et Missas etiam sine bono motu utentis: necesse necessariam veram fidem in percipiente, ad eorum efficaciam. Sic et suas preces ex sola battologia valere sentiunt. Sublata porro inde fide, etiam promissio, cui fides inniti debebat, mortua, aut certe muta est. Hoc principium pseudotheologiae tum in Papatu, tum et in Ethnicismo ac Iudaismo, omne studium scientiae Dei aut verbi eius extinxit. Ubi enim fides contemnitur, etiam scientia

ut tuos subinde
14.15.8  Dum sicco calyces minutiores,
14.15.9  Totum me fieri velim palatum. Ad Battidurum.
14.16.1  Battidure tuum senem poetam
14.16.2  Curasti probe, et oppido benigne.
14.16.3  Dum cum versiculis brevem lagenam
14.16.4  Cretensis

14.15.8  Dum sicco calyces minutiores,
14.15.9  Totum me fieri velim palatum. Ad Battidurum.
14.16.1  Battidure tuum senem poetam
14.16.2  Curasti probe, et oppido benigne.
14.16.3  Dum cum versiculis brevem lagenam
14.16.4  Cretensis mihi passuli dedisti.

magis, honor ac veneratio ab omnibus deferretur? Certe vitae illius admirandam sanctimoniam, ob quam illum certissimo in caelos transcriptum speramus, sanctissima mors est consecuta. Tu vero Stephano Bathoreo Polonorum Regi potentissimo et sapientissimo, ne etiam Regii diadematis fulgor, splendori familiae tuae deesset, sicut sanguine iunctus, ita obsequiis gratissimus extitisti, eidemque adolescentiae tuae indolem,

et continentur. Quemadmodum et apud Hesiodum habetur: Iustitia in sese virtutes continet omnes. De qua placet celebre illud dictum, ultimi illius ex antiquissima Bathoreorum familia, Comitis Stephani de Nyirbáthor dicti, haereditarii olim Domini in Eched, et alias Iudicis Curiae Regiae, subiungere: quo dictitabat, se, dum adhuc scholas visitasset, bene scivisse, quid sit Iustitia: sed iam

habere suspirium petens id, transferens in iudicio; at si praecise in ipso Iudicio fiet, tunc absque omni suspirio causa discuti debebit. Ita Iudicatum est Posonii Anno 1612. inter Dominos Batthyani et Zechii. Et ratio huius est, quod ita publice in sede facta, huiusmodi translatio, vergeret Iudici in contumeliam.

in frusta concisus, ob suspicionem veneni, Stephano Bochkai, subministrati. Et novissime Transylvania, interfectores Gabrielis Bathori, ex turri praecipitati, in Meggyes, anno 1614. Secundum Civiles vero est talis, ut Reus Maiestatis non tantum gladio ultore pereat, bonis Fisco addictis, sed etiam quia in Principem machinatus sit,

hac in parte illis, ex praemissis rationibus. Vel, ut ex illinc, in aliquo loco authentico factas procuratorias constitutiones huc mitterent, prout et Spectabilis et Magnificus quondam Dominus Balthasar de Batthyán, dicitur Parisiis ex Gallia, tales Procuratorias misisse. Id tamen observatum vidi, quod si coram Regia Maiestate, fieri non potuit, hinc missus Scriba de Curia Regia,

succursus 12. currentis ex monte a monasterio Camadulensium aduenit, ac fortissime in hostem irruit, et primo tormenta eiusdem, quae ad monticulum unum contra nostros superraduxerat, occupauit, ac ita inde hostis ad aliam suam batariam reddire coactus fuit, indeque fortiter longo tempore sese defendit. Nostri cum magna ui sturmam fecerunt, perditis sine dubio nostris plurimis, hostem tamen etiam inde pepulerunt, captis similiter tormentis, ad tertiam

reddire coactus fuit, indeque fortiter longo tempore sese defendit. Nostri cum magna ui sturmam fecerunt, perditis sine dubio nostris plurimis, hostem tamen etiam inde pepulerunt, captis similiter tormentis, ad tertiam suam batariam iterum hostis recessit. Ibidem longissimo tempore fortiter resistebat; pulsus tamen etiam inde. Haec a mane usque ad horam mediam secundam circiter durabant, postea circa horam mediam secundam pomeridianam cum hoste, extra batarias,

captis similiter tormentis, ad tertiam suam batariam iterum hostis recessit. Ibidem longissimo tempore fortiter resistebat; pulsus tamen etiam inde. Haec a mane usque ad horam mediam secundam circiter durabant, postea circa horam mediam secundam pomeridianam cum hoste, extra batarias, non per longum tempus confligerunt; paulo post enim hostis terga dedit, relictis omnibus suis tentoriis, tormentis, munitione, ac rebus uniuersis, quas habuit, Interim dum nostri diutius

milites inclamantes audire: uiuat LEOPOLDUS. Tandem nostri ex omnibus quatuor partibus ad fossata Turcarum (quae directe ad aulam Suae Maiestatis habuerunt, et per tales fossas iam plane sub propugnaculis ac maeniis ciuitatis fuerunt) ac batarias eorundem, in quibus plurima maiora ac minora tormenta habuerunt, ex quibus ciuitatem iaculabant, ac propugnacula et muros ciuitatis frangebant, fortissime irruerunt et feliciter occuparunt. In fossis, (mirabile fuit, uidi meis oculis) Janichari, quorum multi in fossis

Domini Comitis Christophori Erdodi) ipse pro sua parte habet plus quam quatuor milliones. Idem Serenissimus Rex Poloniae ipse in persona in prandio adfuit, una cum filio suo et 36 millibus Polonorum, ac decima tertia currentis, lustratis prius omnibus batariis, fossis ac tormentis Turcicis, ita etiam periculis ac propugnaculis nostris per hostem dirutis, intrauit ciuitatem, ac in aulico templo in sacello Mariano, prouolutus ad terram, ipse Te Deum Laudamus clarissima uoce orauit. Peractis diuinis, apud Generalem Ciuitatis

sese recepit, ac inde amplius non rediit. Sacratissima Maiestas interim in Tullio mansit quatuor milliaribus abhinc. Eadem Sacratissima Maiestas decima quarta praesentis cum Duce Saxoniae ac Duce Bauariae Viennam aduenit, ac similiter omnibus batariis turcicis, fossatis item et tormentis ac dirutis propugnaculis et periculis nostris prius lustratis, omnium primo intrauit ecclesiam S. Stephani, hora secunda pomeridiana. Ibidem habuit Sacrum et Te Deum Laudamus. (Dominus Kollonich, qui toto tempore obsidionis

Unicum stabulum Hispanicum dictum, alias statim propugnaculo Zriniano contiguum, ex operatione bolidum conbustum, praeterea plane nihil. 13 Julij hostis ciuitatem obsidere incepit, et summo mane, adhuc in aurora aduenire, sequenti die, uidelicet 14 Julij iam habuit Batarias, et superinductis tormentis ad muros (Suburbia enim omnia per nostros adhuc antea incinerata fuere) statim post duodecimam ad ciuitatem ac pro­pugnacula cepit iaculari fortissime. Eadem die decima quarta Julij circa horam tertiam pomeridianam apud Scotenses

2.726  Carole cum nostra sterilis clementia larva.
2.727  Luthero Doctore mihi pluga Norica servit:
2.728  Armentosa suas offert mihi Dacia ripas:
2.729  Me Batavus, me Saxo colit, nostraque Bohemus
2.730  Relligione calet, nostris Pomerania sacris
2.731  Ardet, et orantes mihi porrigit Austria palmas.
2.732  Cum Dano me Svecus amat, mihi

3.396  Solius interea Crucis (haec nam sydera pandit
3.397  Christicolis) reticetur honos: sermone Quiritum
3.398  Captat amicitias, primum quaerendo, quod Anglus,
3.399  Cum Batavis feriat faedus, cum Caesare Gallus,
3.400  Quas ineat pacis leges, quas Suecicus Axis,
3.401  Vindice Danorum patiatur Marte ruinas:
3.402  Cumque animo grandi Monachus vult inde

illius qui sententiâ recesserit: nec, quo vni improbatur, possit alijs compluribus, et fortasse etiam iustiùs, non modò extra culpam, sed vel in laude ponendum videri. Sic (vt aliquo rem exemplo declarem) eadem amplificatio alteri quia latè fusa, odiosam inanemque Battologiam sapiet; alteri vel eâ ipsâ de causâ cum ad explicandam rem luculentior, tum ad animis imprimendam validior censebitur. Idem versus hunc offendet, ceù simplex, et facilis, naturali candore oblectabit: quodque alij pro ambitioso luxu veriùs, quàm ornatu fastidiunt, non deerunt

ne te infelicare velit magnos Iovis, inque mihi ignaruri,
7  In qua domu puerum puera Puerpera peperit et lactem nato danit.
8  Atat, gemiti vox meas aureis batuit. Ellum! euax! ipsus est Diespiter,
9  Qui manceps humanum capital in specu suo cordolio luit.
10  Salve, mea lubentia, turturille; salve, passercule, columbule,

disciplinis institutus, sanctae Justinae Venetiarum parochus, doctrinae laude ac vitae integritate et innocentia fuit conspicuus. Multa composuit tum soluta oratione tum versibus, ex quibus elegiam qua continentur Cretae regni querelae edidit Venetiis anno 1666, typis Zachariae Conzatti; de bello Batavo et pace Noviomasi composita carmen ibidem anno 1680, typis Francisci Tramontini; in natali Leopoldi Jacobi Archiducis, Leopoldi Caesaris filii, idulium ibidem apud eumdem impressorem, anno 1682; de Vienna Turcarum obsidione liberata carmen, quo continetur Sarmaticus de Turcis ad Viennam

odit. 1544.
1.541   Prosperiore tamen Velikam fato impetit arcem,
1.542  Magnanam Latio quondam sermone vocatam,
1.543  Quam longè Reges habitabant Bate priores,
1.544  Ut nunc regalem Velikam voco: pluribus olim
1.545  Praefectam vicis, pagis atque urbibus. ipsam
1.546  Subjicit imperio vis et fortuna tyranno.

interitus effoeta Croatia metam
2.874  Assequitur. Sic sunt et res et Regna caduca!
2.875   Mittit ab Ungaria Banum mihi Caesar Adamum
2.876  Battjani Comitem, cujus virtute Kaniza,
2.877  Albaque Regalis, pòst Agria concidit. ipse
2.878  Majdanum expugnat faustis successibus aeneum,
2.879  Et maestos prima solatur sorte

476   „Cum iam numen eras. Tantae per saecula laudis,
477   „Tantae molis erat memorandum fortibus ausis
478   „Burgundis, Batauis, toti Europaeque timendum 454. Hunc A. — 467. Ercinij A. — 470. Gadia A. 1) Budim je oslobođen od Turaka 2. rujna 1686. 2) Bitka kod Ostrogona 16. kolovoza

tuo.
2.5  Fas foret irarumque omnes effundere habenas, 5
2.6   Incutere et iustas ore fremente minas,
2.7  Ingratumque caput furiali carmine, quali
2.8   Battiades Ibin devovet, impetere.
2.9  Haec mihi pro meritis referenda est gratia tantis,
2.10   Ut vultum horescas, nomen ut ipse meum? 10
2.11  Ipsa tibi primas venienti lucis in

consilium, quia ab eo et per eum recipiuntur jussa ac dispositiones principis. Praeest confiniis dictis banalibus, eaque regit absolute, nec in iis dependet a consilio bellico; horum regendi ratio ab anno 1750, ut infra videbitis est alia, ac olim fuerit. Carolus comes de Batthyan ab anno 1742. ad 1756. Franciscus comes Nadasd ab anno 1756.
Episcopi Zagrabienses. Georgius Braniug mortuus 1748. 28. Aprilis. Franciscus liber baro Klobusiczky a 1748. ad

Dominus Antonius Bedekovich.
Assesores tabulae banalis. Ex magnatibus. Baro Stephanus Patachich, resignavit. Baro Theodoras Ratky, mortuus. Comes Christophorus Orsich. Comes Adamus de Batthyan, factus locumtenens. Comes Petrus Sermage. Ex clero. Josephus Chiolnich lector capituli, episcopus Bosnensis factus. Stephanus Putz lector capituli, factus episcopus Belgradiensis. Josepus Galliuff, canonicus

Nema ga. Majores. Gosseau Veldner. In confiniis banalibus. Horum proprietarius est banus, juxta diploma 1750. regulata sunt sub bano Carolo de Batthyan, ut infra fuse. Duo pedestria regimina habent, nempe Glinanum et Kostanicense; unam legionem ex 600 equestrem. Ante regulationem fuere commendantes. Memoriae commendantum priorum. Kostaniczae. Comes Georgius Erdoedy, postea camerae praeses. Comes Emericus

Radich. Josephus Pogledich. Nicolaus Petrichevich. Adamus Patachich. Post secutam confiniorum reformam. Colonelli. 1. Baro Stephanus Patachich colonellus Glinanus. 2. Dominus Georgius Pogledich Kostanicensis. 3. Dominus comes Adamus de Batthyan Glinanus. 4. Dominus Venceslaus Kleffeld Kostanicensis. 5. Dominus Christophorus Orsich Kostanicensis. 6. Dominus Antonius Settwicz Glinanus. 7. Dominus Nicolaus Fridericus Gerlechich Glinanus. 8. Dominus Paulus baro Rauch Kostanicensis.

Anno hoc 1764. desierunt esse possessionati, vendendo dominium Szamobor comitibus ab Erdoedy, descendentiae Ludovici. Interim ejusdem familiae juris bona sunt Szamobor, Boszilievo, Brokunievecz, Bellecz etc.
B. Batthyan Ludovicus Hungariae palatinus. Possidet dominium Ludbreg olim Thuroczianum. Arcem ibi de novo extruxit ac oppidum. 500 annue fl. accipit Jaszcâ a familia Erdoediana. Batthyan Adamus senior tavernicus. Praeter domum Varasdinensem possidet medietatem Kelemin penes Topliczam

Brokunievecz, Bellecz etc.
B. Batthyan Ludovicus Hungariae palatinus. Possidet dominium Ludbreg olim Thuroczianum. Arcem ibi de novo extruxit ac oppidum. 500 annue fl. accipit Jaszcâ a familia Erdoediana. Batthyan Adamus senior tavernicus. Praeter domum Varasdinensem possidet medietatem Kelemin penes Topliczam capitularem; item bona in Vinicza. Batthyan Theodoras. Emit bona Ozaly, Brod et Grobnik a comite Perlasz 1766. pro 200.003 milibus fl.(sic!)

dominium Ludbreg olim Thuroczianum. Arcem ibi de novo extruxit ac oppidum. 500 annue fl. accipit Jaszcâ a familia Erdoediana. Batthyan Adamus senior tavernicus. Praeter domum Varasdinensem possidet medietatem Kelemin penes Topliczam capitularem; item bona in Vinicza. Batthyan Theodoras. Emit bona Ozaly, Brod et Grobnik a comite Perlasz 1766. pro 200.003 milibus fl.(sic!)
D. Draskovich comes Josephus Casimirus generalis peditatus et supremus comes comitatus Crisiensis. Possidet in comitatu Zagrabiensi dominium insigne

quibus nunc ageret foemineus sexus Petheanus. Haeredes Ludovico Erdoedy. Possident partem 4. Moszlavinae, medietatem arcis Selin, medietatem Jaszcae. Item ex facta per defunctum comitem Ludovicum exsolutione Novimaroff, Podevchevo et Kamenicza, adeoque dominium Greben olim Batthyaniannm, sed, uti narratur, cambiatum pro Kermoendt. Item comitis Josephi Christiani nuper mortui aquisitione dominium Szamobor pro 104 milibus emptum. Noveris item. 1. Dominium Kutina in comitatu hodie Posegano a tota familia in commune possideri et annuos proventus distribui

vidua, bona inVinicza. Patachich Adamus liber baro episcopusMagno Varadiensis, bonaCastell, Lovich, Demerje. Perlasz Marchio, dominium Ozalycura arce insigni, Grobnik et Brodad mare. (sic!) Haec sibi data cambii titulo dicit. Vendidit 1766. comiti Theodoro Batthyan. Petazzi Benvenutus comes. Ribnik et Berlog arces. Pongracz baro. Novo meszto, Castellanecz etc. R. Ratkay Josephus. Dominium dictum Ratkaiszko, videlicet majus et minus; Tabor, Miljanam et Horvatsczkam domino Antonio

Nicolaus Csaky ab anno 1751. ad 1757. Vacat. Comes Franciscus Barkoczi ab anno 1761. Colocensis et Bacsiensis archiepiscopus. Comes Nicolaus Csaky ad 1751. Baro postea comes Franciscus Klobusiczky a 1751. ad 1760. 5. Aprilis. Comes Josephus de Batthyan. Agriensis episcopus. Comes Franciscus Barkoczi, factus primas. Comes Carolus Eszterhazy ab anno 1762. Vaciensis. Michael Carolus ab Altham cum titulo archiepiscopi Barensis. Comes Christophorus Migazzi. Comes Paulus

comes Nicolaus Csaky, Colocensis, tum primas. Comes Paulus Forgács, factus Vaciensis. Baro Adamus Patachich. Transylvaniensis. Franciscus baro Klobusiczky, translatus Zagrabiam. Sigismundus baro Stoika, sponte resignavit 1760. Comes Josephus de Batthyan, factus Colocensis. Antonius baro Baythai e scholis piis. Chanadiensis. Dominus Nicolaus Sztanislavich Franciscanus. Comes Franciscus Antonius Engell. Bosnensis. Petrus Bakich de Lák alias Bachich. Franciscus Thauszy 1749. factus,

Chiolich. Pius Manzzador Barnabita. Belgradiensis. Comes Franciscus Antonius Engell, translatus ad Chanadiensem. Stephanus Putz. Barones: Palatinus. Comes Joannes Palffy, olim Croatiae banus. Comes Ludovicus de Batthyan, mortuus 1765. in Novembri. Judices curiae regiae. Comes Josephus Eszterhazy, 1748. mortuus. Comes Georgius Erdoedy. Comes Josephus Illyeshazy, resignavit. Comes Nicolaus Palffy ab anno 1765. Bani Croatiae. Comes Carolus de Batthyan.

de Batthyan, mortuus 1765. in Novembri. Judices curiae regiae. Comes Josephus Eszterhazy, 1748. mortuus. Comes Georgius Erdoedy. Comes Josephus Illyeshazy, resignavit. Comes Nicolaus Palffy ab anno 1765. Bani Croatiae. Comes Carolus de Batthyan. Comes Franciscus de Nadasd ab 1756. Tavernicorum magistri. Comes Leopoldus de Nadasd, factus cancellarius. Comes Franciscus Eszterhazy. Comes Josephus Illyeshazy. Comes Adamus de Batthyan senior. Agazonum magistri. Comes

ab anno 1765. Bani Croatiae. Comes Carolus de Batthyan. Comes Franciscus de Nadasd ab 1756. Tavernicorum magistri. Comes Leopoldus de Nadasd, factus cancellarius. Comes Franciscus Eszterhazy. Comes Josephus Illyeshazy. Comes Adamus de Batthyan senior. Agazonum magistri. Comes Franciscus Eszterhazy, factus tavernicus. Comes Leopoldus de Nadasd, ex tavernico ut cancellarius. Comes Antonius Grassalkovich. Pincernarum magistri. Comes Ludovicus de Batthyan, factus palatinus.

Illyeshazy. Comes Adamus de Batthyan senior. Agazonum magistri. Comes Franciscus Eszterhazy, factus tavernicus. Comes Leopoldus de Nadasd, ex tavernico ut cancellarius. Comes Antonius Grassalkovich. Pincernarum magistri. Comes Ludovicus de Batthyan, factus palatinus. Comes Paulus Balassa. Dapiferorum magistri. Comes Josephus Illyeshazy, factus tavernicus. Comes Emericus de Batthyan. Curiae regiae magistri. Comes Nicolaus Palffy, fuit modo cancellarius. Janitorum

ut cancellarius. Comes Antonius Grassalkovich. Pincernarum magistri. Comes Ludovicus de Batthyan, factus palatinus. Comes Paulus Balassa. Dapiferorum magistri. Comes Josephus Illyeshazy, factus tavernicus. Comes Emericus de Batthyan. Curiae regiae magistri. Comes Nicolaus Palffy, fuit modo cancellarius. Janitorum magistri. Comes Carolus Palffy. Cubiculariorum magistri. Antonius S. R. I. princeps Eszterhazy. Paulus princeps Eszterhazy.

Comes Nicolaus Palffy, fuit modo cancellarius. Janitorum magistri. Comes Carolus Palffy. Cubiculariorum magistri. Antonius S. R. I. princeps Eszterhazy. Paulus princeps Eszterhazy. Cancellarii Hungariae. Comes Ludovicus de Batthyan, hodie palatinus. Comes Leopoldus de Nadasd. Comes Nicolaus Palffy, resignavit. Comes Franciscus Eszterhazy et una Georgius comes Fekette vicecancellarius. Personalis praesentiae. Comes Antonius Grassalkovich, factus praeses camerae. Comes

scripturus sim, sed sincere universa descripturus et notaturus. Natus ipse est ex nobilibus parentibus non quidem divitibus anno domini 1677. die 11. mensis Novembris, in paterna domo (jam nunc destructa) in parochia sanctae Catharinae in Szella, archidiaconatu Urbocz et districtu Batkaiszko vocato. Ubi acta infantia sub genitorum cura, Zagrabiam 1689. ad scholas missus, magna diligentia eum in virtutibus ac litteris fecit progressum, ut primos inter semper constanterque fuerit. Absoluta Zagrabiae biennio rhetorica, nempe 1694. et 1695.(fratre suo Joanne tunc ut vocamus

Draskovich 1732. a Carolo VI. regnis his regius locumtenens fuit, ad quod officium magna etiam pompa fuit installatus. Dein consecuto banatum Josepho Eszterhazio, ab his curis liber fuerat, illo autem 1741. promoto ad officium judicis curiae, rursus locumtenens regius fuit; ac tandem comite Carolo Batthyanio ad banatum elevato, cum is partim in Bavaria, partim in Belgio ac Hollandia ut supremus bellidux universo exercitui praefuisset, Braniughius locumtenentis officium constanter ad mortem usque maxima sui commendatione obivit. Ipsius profecto in augustam aulam devotionis, qua summa fuerat,

et ejusdem filia Maria Theresia. Bani Croatiae fuerunt Joannes Palffy, ad officium judicis curiae translatus, ac dein factus regni Hungariae palatinus; comes Joannes Draskovich, brevi mortuus; comes Josephus Eszterhazy, 1741. judex curiae regiae factus et 1748. mortuus; comes Carolus Batthyan, quem banum Braniughius reliquit. Bella amplissima per universam fere Europam, immo mundum, gesta sunt. Ab anno 1730., mortuo Augusto Poloniae rege, continua fere bella fuerunt. Amisit tunc Carolus Siciliam et Neapolim, amisit plura in Italia loca, quae ex historicis

Anno 1739. post mortem Ladislai Bedekovich, 4. Augusti secutam, factus fuit archidiaconus Chasmensis. Inde transiit 1743. post mortem Georgii Dumbovich ad archidiaconatum Goricensem, et 1745. post sedatam Sisciensem pestem 10. Augusti factus fuit praefectus Sisciensis. Bano Carolo de Batthyan occasione visitationis confiniorum anno 1743. sese intruserat, et nescio quam confiniorum notitiam praetendens, ac banum regulare volens, eundem offenderat, ut is offensae recordatus 1749., Kukuljevichium ratus, eidem objiceret, se a visitatione confiniorum eundem pernosse et hoc in mei

1749. a regina in episcopatum Bosnensem est resolutus. Cepitque sua facie ac vultu Majestatem regiam, ut ipsamet, nescio, quid sibi in eo complacuisse, narraret. Factum autem est totum hoc a Nadasdio. Interim resolutus episcopus gratias Kollerii emit, quem valere vidit apud Batthyan reginae delicias, transiitque ex clientela Nadasdii ad Batthyanianam. Opportune episcopo Krisanichiana pecunia accidit; hac emit amicos Viennae, hac immolavit Kollerianae, hac bullas aliaque exsolvit. Anno 1750. Zagrabiae a Klobusiczkio consecratus, uti ad eum annum est relatum. In

sua facie ac vultu Majestatem regiam, ut ipsamet, nescio, quid sibi in eo complacuisse, narraret. Factum autem est totum hoc a Nadasdio. Interim resolutus episcopus gratias Kollerii emit, quem valere vidit apud Batthyan reginae delicias, transiitque ex clientela Nadasdii ad Batthyanianam. Opportune episcopo Krisanichiana pecunia accidit; hac emit amicos Viennae, hac immolavit Kollerianae, hac bullas aliaque exsolvit. Anno 1750. Zagrabiae a Klobusiczkio consecratus, uti ad eum annum est relatum. In Bosnensi illa sede oeconomiae totum se dedit. Braxatoria

10. Maii appulere. (Francisci liberi baronis Klobusiczky electio.) Interim dominus vicebanus a morte statim prioris episcopi, staffetaliter ejusdem ut locumtenentis mortem, et cancellariae Ungarico aulicae, et domino comiti bano Carolo comiti Batthyan armadae caesareae in Belgio supremo commendanti significare non intermisit. Et die 2. Maii, hora nona matutina nuncio Viennam adveniente excellentissimus dominus comes cancellarius Hungaricus Leopoldus Nadasdy ecclesiae et regno prospecturus effecit, ut die 4. Maii 1748. constaret

postea pro locumtenente habitus agnitusve fuerat. (Banus promovetur.) Anno hoc eodem 1748; conclusis Aquisgrani pacis articulis inter Europae principes nationalis Croatarum militia in Junio ex Hollandia dimissa est. Comes autem banus Carolus de Batthyan supremus aulae praefectus serenissimi archiducis Austriae Josephi, primogeniti reginae filii, fuerat resolutus, adhucdum in Belgio et Hollandia existens. (Ablegatio statuum Viennam ad Suam Majestatem.) Qua promotione domini comitis bani

fuere, illustrissimus et reverendissimus dominus canonicus Adamus Patacich, ex parte ut status equestris contendebat pure magnatum, dominus Joannes Rauch regni vicebanus, et dominus Joannes Busan tabulae banalis assessor, non alia ratione, quam ut nomine statuum supplicarent, ut idem comes Carolus Batthyan in officio banali una permaneret. Ad quod et domini comitis palatini Joannis Palffy et domini judicis curiae Georgii comitis Erdoedy litteris erant excitati. Viennam advenientes ex parte cancellariae difficultates quasdam habuerunt, praecipue articulos dietales, bani praesentiam in regno

cornua apraehensum stitit, et manu una bovem tenens Hungaricum, altera frameam e vagina accipiens, praecisis framea in pede nervis, eundem decidit, magna spectantis populi admiratione. (Bani Viennam redditus.) Die 23. Novembris banus Carolus Batthyan Viennam rediit, et die 8. Decembris in praefectum aulae serenissimi archiducis Josephi promulgatus, quando et ad aulam habitaturus concessit. (Zagrabiae congregatio.) Zagrabiae circa finem Novembris celebrata congregatio, ubi occasione

congregatio sub ejusdem locumtenentis praesidio. Ubi pro emenda cancellariae, fixa stabilique domo Viennae (quia hactenus hospes erat et peregrina) fl. Rh. 1500 per regnum resoluti, ac per me Viennae regni nomine traditi sunt. Ablegati qui exmissi fuere Viennam pro petenda bani Caroli Batthyan confirmatione, reduces nil se fecisse retulerunt. (Regula militaris distributa.) Bani lectae litterae, quibus laudat copias banalium confiniorum, quae sub ductu et imperio suo in Belgio militarunt, ac una vernaculo idiomate descripta

Koosz. Stephanus Raffay canonicus Chasmensis. Stephanus Gerkavecz. Mathias Antolovich. Paulus Szudinich et Paulus Prigorecz. Officia politica habuere sequentes. Banus illustrissimus dominus comes Carolus Batthyan actualis intimus Suae Majestatis consiliarius, perpetuus in Nemethujvar comitatus Castriferrei, perpetuus Simeghiensis vero supremus comes, generalis campi mareschallus, et unius legionis dimacharum colonellus, Colapianorum et Vunnanorum confiniorum supremus capitaneus,

nobilibus jura egisse, dum nobiles sessionis unius taxandos proposuit. 4to. Ab ablegatione exmissos esse tanquam interessatos ratione Dubiczae et dicandorum suorum hominum, et regno esse liberum, hunc vel alium deputandi, talemque libertatem, quod iisdem comes Adamus Bathyani Croatiae banus, parens bani praesentis, indulserit, non decere autem neque sperare status ut iilius parentis sui statuta abroget, et si hoc nihil spei relinqui statibus. Intellecto autem ex domino comite bano, canonicum Kukuljevich evocatum | esse,

(Nobiles novi ubi de Juliana Hohnemer.) Joannis Neuffczer consiliarii prius in camera Posoniensi baronatus publicatus. Item armales Stephani Markovchich secretarii apud comitem olim banum Joannem Draskovich, dein cancellarium Ludovicum Batthyan, tum apud modernum banum Carolum de Batthyan, cum eodem in Belgio etiam existentem. Josephi Hohnemer, postae Zagrabiensis magistri ac senatoris, patri fratrique Josepho aeque, ex-Jesuitae, a filia Juliana procuratae. Ista a divitiis celebri mercatori olim Josepho Zibeneg seni jam, amore

novi ubi de Juliana Hohnemer.) Joannis Neuffczer consiliarii prius in camera Posoniensi baronatus publicatus. Item armales Stephani Markovchich secretarii apud comitem olim banum Joannem Draskovich, dein cancellarium Ludovicum Batthyan, tum apud modernum banum Carolum de Batthyan, cum eodem in Belgio etiam existentem. Josephi Hohnemer, postae Zagrabiensis magistri ac senatoris, patri fratrique Josepho aeque, ex-Jesuitae, a filia Juliana procuratae. Ista a divitiis celebri mercatori olim Josepho Zibeneg seni jam, amore deliranti, in aetate annorum 17 nupserat,

mensibus vina regni educillabit. 8. Denuncianti contrabandam tertialitatem dabit. Commissario constitutum annuum salarium fl. Rh. 700. Quamvis porro baro Stephanus Patachich, regiminis Glinani colonellus fuisset promotus ante dies aliquot, tamen ad aperiendam viam promotionis Adamo de Batthyan, fratrueli comitis bani, bano sic volente, per locumtenentem, Kleffeldium, episcopum Klobusiczki, vicebanum, protonotarium ad accipiendum hunc commissariatum disponebatur, litteris bani assecuratus, se proxime in Petoviensi campo resolvendum in generalem vigiliarum praefectum cum

et militibus habere voluerit, et quidem uti erat instructus intra Lekenik, Gredam et Dussiczam pagos, consequenter in campo illo, atque hoc pro perpetuo, ut quasi ibi sit perpetua castrorum metatio. Rei huic cum contrariaretur locumtenens et episcopus, ac adeo quidem locumtenens, ut bano Batthyanio rescriberet. qui projectum illud Kleffeldianum approbaverat potius se resignaturum, quia si in ortu regulationis regni meditullium exigitur pro exercitio et militari jurisdictione, quid credent status secuturum inde postea? et quo ex fine regulationem petitara, facileque comitandos. Hac

decano capituli subministrabatur et canonicis dividebatur. Ob quae emolumenta dein capitulum providere Dubiczae in omnibus et quoad omnia debuit. Quae modo emolumenta ad regni cassam obvenient juxta superius dicta. Sed ad rem jam redeamus. (Comes Adamus Batthyan colonellus Glinanus.) Postquam baro Stephanus Patachich commissariatum acceptasset, Glinanus colonellus resolutus est dominus comes Adamus Batthyani, comitis bani fratruelis. Item supremus vigiliarum praefectus equestrium dominus Sigismundus Volkovich ex capitaneo equestri.

ad regni cassam obvenient juxta superius dicta. Sed ad rem jam redeamus. (Comes Adamus Batthyan colonellus Glinanus.) Postquam baro Stephanus Patachich commissariatum acceptasset, Glinanus colonellus resolutus est dominus comes Adamus Batthyani, comitis bani fratruelis. Item supremus vigiliarum praefectus equestrium dominus Sigismundus Volkovich ex capitaneo equestri. Auditor quoque dominus Kussevich titulo vicecolonelli ornatus est. Dominus autem Busan cum camera ita transegit, ut per triennium annis singulis novem millia

Ideo Viennae fuit supplicatum, ut dicti capellani ab episcopo Zagrabiensi tanquam dioecesano dependerent. Sed nihil adhuc conclusum est, et quae futura determinatio, ignoramus. In quibus omnibus vigilandum est, et bene, episcopis. (Adamus Batthyan assessor banalis tabulae.) Die 2. Novembris obiit Stephanos Raffay, praebendarius et canonicus Chasmensis, cujus canonicatus collatus est Paulo Tuchkorich aeque praebendario. Obiit etiam in fine Octobris Varasdini baro Theodorus Ratky, per cujus mortem vacans assessoratus tabulae

Novembris obiit Stephanos Raffay, praebendarius et canonicus Chasmensis, cujus canonicatus collatus est Paulo Tuchkorich aeque praebendario. Obiit etiam in fine Octobris Varasdini baro Theodorus Ratky, per cujus mortem vacans assessoratus tabulae banalis collatus est domino comiti colonello Adamo Batthyani, prius consiliario consilii locumtenentialis. (Restauratio comitatus Posegani.) Dominus quoque comes locumtenens Ludovicus Erdoedy Posegam ad restaurationem | comitatus profectus est, ubi vicecomes

percunctatur, an vulnus lethale crederet, illa negante, accedit iterum et usque eo saevire non omisit, quousque cadaver non vidisset. Heu quo non abripit caecus amor. (Hospites arcis episcopalis.) Absente sua episcopali excellentia comes Adamus Batthyany colonellus Zagrabiam in medio Decembris advenit, in arce episcopali hospitatus. Dominus canonicus Albensis Mathias Salbeck suam excellentiam iuvisit et visitavit. (Zelus generalis Scherczer et vicecolonelli

Terras autem ipsorum sine interventu officialium episcopalium conscripserunt per laitinantium Zebich. (Joannes Ranch vicebanus torque donatus a Majestate.) Sua sacratissima Majestas medio comitis colonelli Adami Batthyany aureum numisma cum catena aurea, ornata Suae Majestatis icone in numismate expressa diamantibus, domino vicebano Joanni Rauch dono misit. Quod ex donantis gratia omnino preciosum, ex intrinseco autem sui valore vix 2000 superans. Hoc idem dominus vicebanus dum primo deferret, observatum

(Congregatio regni.) Indicta etiam est congregatio regni pro die 26. Februarii. (Banalis tabula.) Tabula banalis incoata modo solito, in qua causae plures terminatae sunt, et dominus comes Adamus Batthyany locum in eadem accepit. Sua excellentia episcopalis die 22. Januarii rediit ex Hungaria. (Bacchanalia.) Coreae et bacchanalia celebrata apud privates, neque comes locumtenens neque episcopus has hoc anno dedere, quod essent

nullatenus | posse, neque status a diplomate regnantis Suae Majestatis recedere debere. (Gravamina pro diaeta.) Quaestio ista plures rapuit dies. Deputationes dein ordinatae, sub praesidio domini comitis Adami Batthyany deputatio pro compilandis iis, quae ex parte regni in diaeta praesentari debebunt. Prouti et revisionis nobilis cujusdam Siger, totum comitatum Varasdinensem apud Suam Majestatem accusantis. Deputatio item revidens acta deputationis in negotio fumorum et peractae conscriptionis.

quam primum fieri poterit, exsolvantur. Reliqua privatorum decreta sunt. Ablegatis ad diaetam impositum, ut per Viennam iter instituerent Posonium, et banum tam in hac congregatione de ejusdem actis, quam et de proponendis in diaeta debite informarent. (Batthyany commercialis) Absoluta congregatione comes colonellus Adamus Batthyany (qui hic in episcopali arce una cum uxore sua, nata Theresia Illyeshazy, et copiosissima familia ac 40 equis amplius quam trimestri hospitatus est sumptibus episcopi |

ad diaetam impositum, ut per Viennam iter instituerent Posonium, et banum tam in hac congregatione de ejusdem actis, quam et de proponendis in diaeta debite informarent. (Batthyany commercialis) Absoluta congregatione comes colonellus Adamus Batthyany (qui hic in episcopali arce una cum uxore sua, nata Theresia Illyeshazy, et copiosissima familia ac 40 equis amplius quam trimestri hospitatus est sumptibus episcopi | maximis, postquam occasione ista cura illi summa de commercio tritici ad Adriaticum mare

Majestas sacratissima, ut ante quanti resolutionem universa subditorum postulata susciperet resolveretque, sed resolutio haberi non potuit, et quae postea secuta est, ex articulis diaetalibus anni hujus clarescunt. (Palatinus novus comes Ludovicus de Batthyan. Vicebano credita cura regni.) Interim sub diaetae hujus initium in regni Hungariae palatinum ex tribus ab aula propositis, videlicet domino comite Ludovico Batthyani, olim aulae cancellario, domino Georgio Erdoedy, judice curiae, et Francisco Esterhazy, conclamatione omnium comes

diaetalibus anni hujus clarescunt. (Palatinus novus comes Ludovicus de Batthyan. Vicebano credita cura regni.) Interim sub diaetae hujus initium in regni Hungariae palatinum ex tribus ab aula propositis, videlicet domino comite Ludovico Batthyani, olim aulae cancellario, domino Georgio Erdoedy, judice curiae, et Francisco Esterhazy, conclamatione omnium comes Ludovicus Batthyani electus est, qui ut palatinus et diaetae praefuit. Comes autem Erdoedius inter equites aurei velleris lectus suscepto gratis vellere a Sua Majestate,

credita cura regni.) Interim sub diaetae hujus initium in regni Hungariae palatinum ex tribus ab aula propositis, videlicet domino comite Ludovico Batthyani, olim aulae cancellario, domino Georgio Erdoedy, judice curiae, et Francisco Esterhazy, conclamatione omnium comes Ludovicus Batthyani electus est, qui ut palatinus et diaetae praefuit. Comes autem Erdoedius inter equites aurei velleris lectus suscepto gratis vellere a Sua Majestate, suique accomodati filii, Esterhazius autem mareschallus declaratus est. Sed ad res Croaticas digrediendum. Et primo, comite locumtenente

privatusque est, totaque haec potestas bano ac bellico aulae consilio attributa. Occasionem rei huic praebuit, quod intra reliquos ab auditoriali judicio damnatos quidam etiam decurio Valachus ob latrocinium condemnatus extiterit. Ad preces Costanicensis schismaticorum episcopi colonellus Adamus Batthyan pro hoc apud locumtenentem gratia vitae donandum sese interposuerit, et cum auditus non fuisset, sed tarde accidit, quia jam is fuerat expeditus. Tam graviter locumtenens tot vulnera sub hoc bano tulit, videlicet non obtentum speratum regimen, negatum eidem qua locumtenenti mareschallo

petierit. 5. Officialium quorundam Crisiensium colonelli sui Ignatii Lalersperg accusatio ad aulam, quod confinium totum in tumultu foret. 6. Continuatio commissionis cum regno anno 1749. incoatae, ut superius. 7. Causa dissensionis inter dominium Ludbreg comitis actualis palatini Ludovici Batthyani ratione cujusdam sylvae limitum et generalatum Capronczensem, ratione cujus cum colonellus Capronzensis Kengell anno 1750. reversales manu sua scriptas dedisset, quod ob admissos precio Capronczensium confiniaristarum majales ad glandinationem nullas ideo consequentias formare velit,

Kamenyan, Hermessecz. Hi sunt miseri illi et post hos plures alii de quibus infra fol. 447. O tempora, o mores! Vide item 313. et quidem primo loco. Secunda congregatio regni die 24. Octobris Zagrabiae fuit celebrata, cui ob infirmitatem locumtenentis praefuit comes generalis Adamus de Batthyan. Mirabantur multi episcopum ista dissimulavisse, quod statutis regni sibi hoc praesidium competivisset, exemplis item suorum praedecessorum. Sed ignorantia similium rerum excusat episcopum et erga familiam Batthyan idololatria ejusdem. Interim hac congregatione dica pro anno anteriore

celebrata, cui ob infirmitatem locumtenentis praefuit comes generalis Adamus de Batthyan. Mirabantur multi episcopum ista dissimulavisse, quod statutis regni sibi hoc praesidium competivisset, exemplis item suorum praedecessorum. Sed ignorantia similium rerum excusat episcopum et erga familiam Batthyan idololatria ejusdem. Interim hac congregatione dica pro anno anteriore imposita a fumo singulo 34 floreni. Necessitates regni fecere 58486, totidemque fecit introitus. (Sigillum civitati Crisiensi.) Unitis (ut supra fol. 171.) superiori

et comitatus Varasdinensis perpetuus, Posegani autem supremus comes, generalis supremus vigiliarum praefectus, Suae Majestatis camerarius et actualis intimus consiliarius, ac banalis horum regnorum locumtenens. Vir pius, prudens, proles parvulas commendavit cum tutella omnium domino comiti Adamo Batthyan. Postquam hic in domibus suis biduo fuisset expositus, continuoque lecta sacra, sepulturae mandandum corpus ad patres Franciscanos, provinciae sanctae Crucis ad sanctum Leonardum in Sylvis dictos, juxta ejus dispositionem ductum est, ibidemque sepultus.

suis biduo fuisset expositus, continuoque lecta sacra, sepulturae mandandum corpus ad patres Franciscanos, provinciae sanctae Crucis ad sanctum Leonardum in Sylvis dictos, juxta ejus dispositionem ductum est, ibidemque sepultus. (Comes Orsich colonellus Batthyan Adamus locumtenens a Kleffeldio alienus.) Eo communi bonorum luctu mortuo, quoniam priori adhuc anno comes Adamus Batthyani, filius Ludovici, a suprafato tutore alter, in generalem vigiliarum praefectum fuisset resolutus, et eidem in colonelli Glinani regimine comes Christophorus

ad sanctum Leonardum in Sylvis dictos, juxta ejus dispositionem ductum est, ibidemque sepultus. (Comes Orsich colonellus Batthyan Adamus locumtenens a Kleffeldio alienus.) Eo communi bonorum luctu mortuo, quoniam priori adhuc anno comes Adamus Batthyani, filius Ludovici, a suprafato tutore alter, in generalem vigiliarum praefectum fuisset resolutus, et eidem in colonelli Glinani regimine comes Christophorus Orsich qua colonellus successisset, baro autem Bernakovich factus vicecolonellus fuisset, idem comes Adamus Batthyani supplicantibus

adhuc anno comes Adamus Batthyani, filius Ludovici, a suprafato tutore alter, in generalem vigiliarum praefectum fuisset resolutus, et eidem in colonelli Glinani regimine comes Christophorus Orsich qua colonellus successisset, baro autem Bernakovich factus vicecolonellus fuisset, idem comes Adamus Batthyani supplicantibus a potiori regnicolis statim in banalem locumtenentem fuit resolutus cum a bano tum et Sua Majestate sacratissima. Hac promotione colonellus Costanicensis Venceslaus Kleffeld admodum disgustatus est, non quod ipse locumtenentis dignitatem affectasset, sed quod

Batthyani supplicantibus a potiori regnicolis statim in banalem locumtenentem fuit resolutus cum a bano tum et Sua Majestate sacratissima. Hac promotione colonellus Costanicensis Venceslaus Kleffeld admodum disgustatus est, non quod ipse locumtenentis dignitatem affectasset, sed quod Batthyanius eidem non amicaretur, erat enim inter eos occulta quaedam dissensio, quae tamen publica fuerat. Atque istud ab anno adhuc 1751. a tumultu nempe confiniariorum. Hujus porro dissensionis sequentes fuere causae. 1. Generalis major in supremum vigiliarum magistrum Settwicz propensio, et

anno adhuc 1749. mox fatum Settwicz ex regimine Molkiano huc duxisset et promoveri procurasset. | 2. Quod idem Settwicz occasione commissionis Kheillianae in anno 1751. ad tumultuantes compescendos quaepiam contra Kleffeldium testatus fuisset, illo in Batthyanium, tunc colonellum Glinanum, culpam referre satagente tanquam in juvenem arma ante nunquam tractantem. Istud autem observare vel minime licuit, omnem amicitiam Kleffeld inter et Settwicz a commissionis tempore dissolutam fuisset. 3. Quod Kleffeld palam loqueretur, Batthyanium regiminis

fuisset, illo in Batthyanium, tunc colonellum Glinanum, culpam referre satagente tanquam in juvenem arma ante nunquam tractantem. Istud autem observare vel minime licuit, omnem amicitiam Kleffeld inter et Settwicz a commissionis tempore dissolutam fuisset. 3. Quod Kleffeld palam loqueretur, Batthyanium regiminis incapacem esse. 4. Quod Settwiczium protegeret locumtenens novus et plus se illi fideret quam Kleffeldio. 5. Quod Settwicz asseruisset, eundem Kleffeldium in regiminis cassam intravisse. 6. Amores quoque conjugis Settwiczianae bano descripti causam non postremam odii novi

ventum fuisset ad civitatis territorium a ponte Mandussevecz, ubi equites confiniarii primi erant sub ductu Sigismundi Vojkovich, supremi vigiliarum praefecti, idem episcopales praecedentes praesentare, ut ajunt, detractavit, statimque incepit confusio. Progressi tandem, bataglion pedestria, quae post equites ad latus utrumque plateae distributa erant per totum plateae Villicza dictae (illa enim via versus sanctam Margaretham comes in equo progressus est) usque ad portam sancti Joannis Nepomuceni, vulgo carneam sive mesznicska vrata dictam, per quam civitatem

proponens. tale ad eas accepit responsum, ut videret facile, eo vota plurimorum tendere, quatenus officio vale daret. Vir perspicax observavit praepotentias, et Josepho Raffay 700 fl. officii commissariatus designari, mortuo locumtenente Erdoedio cum vidisset Adamum Batthyan, hominem juvenem ac vix 24 annorum, constitutum a patruo bano ea lege locumtenentem, ut a vicebano Rauch et Naisichio totus pendeat, ipsisque in omnibus obediat, aula locumtenentiam ejus approbante, statimque a limine dissensiones subortas intra eum et Kleffeldium, commisariatum

in mundo, sic et sanus ad salvatorem transiit. (Tabulae banalis initia. Sermage assessor tabulae. Gomes Joannes Patachich aeque, sed aggregatus.) Post octavas Epiphaniae pro more tabula banalis decurrit. Et quia comes Adamus de Batthyan, ejusdem banalis tabulae assessor, promotus fuisset et locumtenens, in ejus locum comes Petrus Troillus Sermage suffectus est cum salario. Comes autem Joannes Patachich de Zajezda, filius Ludovici, supernumerarius, ut dicunt, et sine mercede eidem tabulae datus assessor. Quod factum ideo

autem dominia numerum hactenus solitum deprecabantur, potissimum palatini exmissus prouti et Erdoediani, sed episcopo urgente praecipue Erdoedianos, qui quid rei sit magis intelligebant, tandem 500 assumere debuerunt, prouti et comes palatinus compagniam sub numero virorum ad placitum, ut tamen Batthyaniana vocetur compagnia. Igitur post plures deputationis dies variasque de hac re concertationes tandem conclusum, quid cuilibet foret dandum de milite, de officialibus aliisque instar regulatorum regiminum necessariis. Insuper mandato bani conclusum, ut sub ductu officialium dominiorum

in candidatione fuissent antepositi jurati causarum advocati Ladislaus Lukavszki et Benedictus Krajachich. (Geometrae in generalatu.) Sic absoluta congregatione, cui etiam praepositus Castri Ferrei et Strigoniensis canonicus comes Josephus Batthyan, frater domini comitis locumtenentis, interfuit, idem comes locumtenens Petriniam cum fratre ac aliis, alii alio discesserunt. Episcopus in Sclavoniam iterum. Interea per confiniarios geometras generalatus Varasdinensis quoad limites cum regno mappae geographicae laborari incoatae

Haec in generalatu Varasdinensi agebantur. In Carolostadiensi autem jubilus omnium ob aquisitum Petazzium, utpote qui ab omnibus amabatur audiebaturque justus, doctus, integer. (Dissensiones intra Kleffeld et comitem Batthyan.) In banalibus autem confiniis, ubi constanter a terminata congregatione locumtenens fuerat cum praeposito fratre suo, quandoque ad Draskovichium divertente, magnae quoque intercessere simultates, praecipue intra eundem dominum generalem et colonellum Kleffeld, exosum, uti ex

Viennensi maledicere non cessaret et cumprimis Codekio ob casum ad Genuam, murmurando etiam contra reginam, post sententiam sub praetextu dissipatoris, dataque bona sua ad curam et administrationem soceri, eidemque baroni Weisenhütten sequestro imposito, consilio domini comitis Caroli de Batthyan Lepoglavam ad exilium missus est. Viennae morte ejus studiose vulgata et funerabilus celebratis ac ad speciem sepultura apud Minoritas, licitatione dein rerum suarum peracta, Lepoglavae idem jam in annum decimum degit. Servat per Europam totam correspondentias. Comitis titulos sibi vel

eam rogantibus dedissem, neque, quamvis ejusdem compilator, illam habui, quia prae manibus comitis Joannis Patachich remanserat, ut et nunc ea caream.- Interim quemadmodum apud Suam Majestatem locumtenenti et suprascriptis nota remansit, ita, proponente procul dubio Sua Majestate comiti Carolo Batthyanio bano res has et defectus atque eamdem replicam fors exhibente, apud Batthyanianam familiam nota mei, Balthasaris Kercselich, (Deum testor hominesque, si reus sum) remansit. Consiliario namque Koller, an ex episcopi Zagrabiensis spiritu aut aliunde, Batthyanio referente, me tale opus

prae manibus comitis Joannis Patachich remanserat, ut et nunc ea caream.- Interim quemadmodum apud Suam Majestatem locumtenenti et suprascriptis nota remansit, ita, proponente procul dubio Sua Majestate comiti Carolo Batthyanio bano res has et defectus atque eamdem replicam fors exhibente, apud Batthyanianam familiam nota mei, Balthasaris Kercselich, (Deum testor hominesque, si reus sum) remansit. Consiliario namque Koller, an ex episcopi Zagrabiensis spiritu aut aliunde, Batthyanio referente, me tale opus medio cancellarii misisse ad principem,

dubio Sua Majestate comiti Carolo Batthyanio bano res has et defectus atque eamdem replicam fors exhibente, apud Batthyanianam familiam nota mei, Balthasaris Kercselich, (Deum testor hominesque, si reus sum) remansit. Consiliario namque Koller, an ex episcopi Zagrabiensis spiritu aut aliunde, Batthyanio referente, me tale opus medio cancellarii misisse ad principem, Pisac ima sa strane remansit quia ali taj dodatak nam je ostao narazumljiv. remansit, quia

eidem generali Beck et alio quodam, item agente Caballio ob | lingvae croaticae peritiam, consequenter futurum interpretem, auditoribus duobus et quarteriorum magistro domino Ignatio Funck. Oppidum Kanisa sedes commissionis hujus datum. Commissio duobus provisa erat bataglionibus regulati militis, atque die 24. Aprilis 1755. Kanisae initium accepit. Tumultuantium oratores cum commissariis redivere.- A praeside Neuperg mittitur ad generalatum Liubojevich, qui, evocato ad Szeverin populo, eidem relationem fecit svasitque, ut ad testandam principi obedientiam et

Draskovich generalis his in circumstantiis civitati ipsi praefuit, singulique ab ejus pendebant dispositionibus. Ruinata civitatis moenia reparari fecit et quarta illa supramemorata factione in pago Nagy Attak intellecta, collecta qua potuit suorum ex Bukovecz et comitis palatini Ludovici de Batthyan ex Ludbreg manu ad sistendum properavit ignem, statimque exstinxit, enimvero cingens rebelles prima factionis capita sibi extradari petiit, secus ad unum internecione delendos evulgavit. Horum 4 eidem assignati sunt, factaque eorundem cum extradantibus et accusantibus confrontatione,

inscius Raffay successive arripuerat, suae malevolentiae et turpitudinis iudex haberetur, majorem reginae indignationem eidem conflaverit. Sed ad commissionem revertamur. (Commissionis autoritas et dispositiones.) Haec pro decore sui battaglione uno provissa erat, qui battaglio sub tentoriis in campo lato, vulgo Široko polje, manebat. Cohors una singulis diebus sese commutans vigilias dabat commissariis in episcopali arce. Custodiebat quoque captivos rusticos alia, demum locumtenenti, in superioris civitatis Draskovichiana

arripuerat, suae malevolentiae et turpitudinis iudex haberetur, majorem reginae indignationem eidem conflaverit. Sed ad commissionem revertamur. (Commissionis autoritas et dispositiones.) Haec pro decore sui battaglione uno provissa erat, qui battaglio sub tentoriis in campo lato, vulgo Široko polje, manebat. Cohors una singulis diebus sese commutans vigilias dabat commissariis in episcopali arce. Custodiebat quoque captivos rusticos alia, demum locumtenenti, in superioris civitatis Draskovichiana domo habitanti, suae praestabantur

Majestatis relinquendo. Moritur interea praepositus major Sinersperg, et lector capituli Putz pro consequendo beneficio Viennam festinat. Ego quoque eo ascendere cupiebam, sed quia praemissum opus necdum absolveram, ab Althamio permissus non sum, verum is ad cancellarium Hungariae Nadasdi, banum Batthyan, et Suam Majestatem ipsam intuitu hujus scripsit, ac uti dicebat, me commendavit. Credibilius censeo, oraverit tantum, ut collatio suspenderetur, sicuti et suspensa exstitit, et Putz Viennâ remissus. Crediderit facile Althamius, si tunc statim Putz resolutus fuisset,

Varasdinensis generalatus, ut superius descriptum, tumultuasset, ultro citroque dispersis per regnum officialibus ac apud nobiles commorantibus, cum hi occasione tali intelligerent, credi reducendum hunc ob tam frequentes tumultus generalatum, facile ad credendum ista inducti ob bani Caroli Batthyan in aula potentiam et gratiam, haec omnimode praecavebant, ut praefatus Stephanus | Domjanich, fratris mei necem, in Szeverin ipsi allatam, mihi suis litteris significando, expiscari a me conatus sit, num metus foret reductionis generalatus, ac ut

sit, privatus officio non fuit, sed ne cum generali Petazzio tricas habeat et turbare videatur dispositiones generalis, ut Graecii morari sedemque figere valeat, sibi indultum, Petazzio non refragante, fuisse apparet. Audito hoc Kleffeldii casu, plerosque audivi dicere: Quem mareschallus et banus Batthyani tot annis noscere non potuit, hunc Italus generalis Petazzi ante annum efluxum praecipitavit. Et qui dominabatur mareschallo, generali vigiliarum praefecto subjici debuit, nec hunc sufficiens regere, qui bano, Sclavoniae regno ac ipsi fere aulae leges dare praesumpserat. Pluraque, ut

attamen, ad dejiciendum gratia aulae Kleffeldium contulisse Serbellonium | plurimum in illa sua Posoniensi commissione. Serbellonium autem amantem procumque fuisse domicellae Julianae, tavernici comitis Illyeshazy filiae, sororis alias comitissae locumtenenti Adamo Batthyan conjugis. Hujus maritus uti erat Kleffeldio inimicus et suae e banalibus confiniis translationis causa, sic Petazzius comitissae hujus in utroque generalatu, Varasdinensi videlicet et Carolostadiensi, gratias meritus. Haec per domicellam sororem suam, a Serbellonio quaesitam, et causam

hujus in utroque generalatu, Varasdinensi videlicet et Carolostadiensi, gratias meritus. Haec per domicellam sororem suam, a Serbellonio quaesitam, et causam commendabat Petazzii et Kleffeldium damnabat. Olfecerat ista Kleffeldius et revisionem actorum Serbellonii Viennae postulabat. Sed respectu Batthyani eam Graecii moram accepit spe secuturae promotionis. Neque enim mareschallus Batthyan in ea, qua erat fratruelis suus locumtenens Viennae crisi ut Kleffeldius aperto ore sit, voluit. Attamen ad extremum nec Serbellonius Julianam obtinuit. Sed haec fuit imaginaria ex parte.

sororem suam, a Serbellonio quaesitam, et causam commendabat Petazzii et Kleffeldium damnabat. Olfecerat ista Kleffeldius et revisionem actorum Serbellonii Viennae postulabat. Sed respectu Batthyani eam Graecii moram accepit spe secuturae promotionis. Neque enim mareschallus Batthyan in ea, qua erat fratruelis suus locumtenens Viennae crisi ut Kleffeldius aperto ore sit, voluit. Attamen ad extremum nec Serbellonius Julianam obtinuit. Sed haec fuit imaginaria ex parte. Kleffeldii causa, vera autem illa, quam infra describemus occasione commissionis tractatus Veneti cum

adulatoribus, et jactura mei suas promotiones quaerentibus et obtinentibus, ad summam cumulumque deduxit. Equidem, quantumvis, perlecto defuncti testamento, die 20. Junii in capitulo statutum conclusumque fuisset, ut mors praepositi tam aulae cancellario, comiti de Nadasd, quam etiam bano comiti Batthyan perscribatur, supplicando apud cancellarimn, ut quispiam e capituli gremio promoveretur sine cujuspiam expressione, et hoc ideo, quod metus fuisset gravis, praepositum Sabariensem sive Castri Ferrei transferendum (ob patris palatini, patrui item bani et fratris locumtenentis respectcum),

supplicando apud cancellarimn, ut quispiam e capituli gremio promoveretur sine cujuspiam expressione, et hoc ideo, quod metus fuisset gravis, praepositum Sabariensem sive Castri Ferrei transferendum (ob patris palatini, patrui item bani et fratris locumtenentis respectcum), comitem quippe Josephum Batthyan, augente suspicionem locumtenentis investigatione de praepositurae hujus introitibus et proventibus, non solum capitularibus sed episcopo ipso proventus diminuente et reverendissimo comiti Josepho Batthyan emersurum ingens damnum affirmantibus, ut locumtenens credibilius suis persvaserit,

palatini, patrui item bani et fratris locumtenentis respectcum), comitem quippe Josephum Batthyan, augente suspicionem locumtenentis investigatione de praepositurae hujus introitibus et proventibus, non solum capitularibus sed episcopo ipso proventus diminuente et reverendissimo comiti Josepho Batthyan emersurum ingens damnum affirmantibus, ut locumtenens credibilius suis persvaserit, ne frater suus huc transferatur, prouti et post dies ferme octo nec supplicaturam pro hac praepositura tam episcopo quam et capitulo detexit. Quo intellecto, die 26. Junii mane episcopus ad se convocat

post dies ferme octo nec supplicaturam pro hac praepositura tam episcopo quam et capitulo detexit. Quo intellecto, die 26. Junii mane episcopus ad se convocat quosdam e capitulo, videlicet fabrum rei totius Paxium, custodem Rees, Gaszparich, Goymerecz, Magdich, concluditque, ut bano et mareschallo Batthyan nomine capituli scriberetur, omnem quemcunque alium ad praeposituram promovendum, me solo et unico excepto, | supplicareque eidem capitulum, ut viis omnibus resistat, ne ego hoc beneficio gaudeam. Rationem dant, quod episcopo inobediens essem, et quod qua

illa systemata non accepisset, ut collatio differatur, per Kohium obtinuit. Hoc etiam disposuit episcopus canonicos, ut nullus pro vacante praepositura praeter Putz et me instaret. Ego autem et ad aulae cancellarium (cujus favores veneror, et Deus ei retribuere eos dignetur) et ad Batthyanium recurrebam. Iste de sibi facta accusatione et capituli precibus me certiorem reddit litterasque communicat. Vidi invidiam esse, recurrique ad locumtenentem, ut cum jam pluribus in regno foret annis, de inobedientia praetensa fidem faceret, an eandem vel audiverit, prouti etiam de

easdem mitterem, voluit. Has postquam mareschallus accepisset, episcopo iterum easdem communicavit, uti etiam capitulo, mirari se srcibens, talia in clero fieri. Die 16. Julii lectae hae sunt litterae, magnaque erat in capitulo admiratio et scissio, 1. quod capituli nomine tales exaratae fuerint Batthyanio, de quibus tamen capitulo nunquam constitit, immo capitulariter dictum fuisset, ut scriberetur Batthyanio, si suum non vult fratruelem ad praeposituram promotum, ut faveret, aliquem ex capitulo hoc promoveri posse, nullius facta exceptione. Praepositus Chasmensis Nicolaus Petrichevich

etiam capitulo, mirari se srcibens, talia in clero fieri. Die 16. Julii lectae hae sunt litterae, magnaque erat in capitulo admiratio et scissio, 1. quod capituli nomine tales exaratae fuerint Batthyanio, de quibus tamen capitulo nunquam constitit, immo capitulariter dictum fuisset, ut scriberetur Batthyanio, si suum non vult fratruelem ad praeposituram promotum, ut faveret, aliquem ex capitulo hoc promoveri posse, nullius facta exceptione. Praepositus Chasmensis Nicolaus Petrichevich graviter hac de re locutus fuit, periclitari nempe fidei dignitatem capituli, perpetuarum scissionum

me autem desuper testimonium petere et protestari: Bene, inquit, si ergo litteras illas pro actu capitulari non habui nec haberi possunt, eccur ad comitem locumtenentem pro testimonio accessi, taliterque imfamatum reddidi capitulum; eccur, | acceptis mareschalli Batthyani litteris, apud episcopum, dein in capitulo lamentatus non sum, sed diffamatum studui capitulum? Hoc esse et inobedientiae manifestum signum et erga capitulum nullam mihi esse charitatem, qui locumtenenti, saeculari, rem aperui testimoniumque ejus expetii. Reposui ego contra: jus aequumve

omnia. Ressius coram me vituperabat beneficium milliesque jurabat, si a regina sibi offerreretur, semet nunquam acceptaturum ob lites, quas habere deberet praepositus, pluraque talia. | Ego praemissa suis modis tam comiti cancellario quam et mareschallo Batthyan detexi, litteras nempe illas quorundam tantummodo fuisse, scriptumve acceperam, si lectoratu contentari vellem. Reposui, neque natum nec nascendum, qui ad hoc disponat episcopum, ut is lectoratum mihi conferat, non enim creditu est facile, quo is in me est odio, et sine causa in unam Paxii

contentari vellem. Reposui, neque natum nec nascendum, qui ad hoc disponat episcopum, ut is lectoratum mihi conferat, non enim creditu est facile, quo is in me est odio, et sine causa in unam Paxii gratiam praesentiebam. Interea cum Putz Vienna sine praepositura redivisset, et mareschallus Batthyan scripsisset episcopo, ut, si is lectoratum mihi conferre velit, praeposituram indubie Putzio conferendam, gravius hoc et episcopo accidit et canonicis, promotiones suspirantibus. Unde ad aucupandos illius favores, cum vidissent, plus quam diabolico eum esse in me odio, non solum de

praecipue in noviluniis, ut nec domo exire valeat. Hanc autem epistolam, incaute a Popovich Viennae relictam in mensula, quidam presbyther descripsit mihique tradidit descriptam, quam tamen ad processum non exhibui, ne miser ille e dioecesi pellatur. Rescriptum ergo ab episcopo mareschallo Batthyan est, quod nempe is in conscientia lectoratum mihi conferre nequeat, neque etiam pro praepositura me judicet, quia ego sub infami processu forem de crimine peculatus, de residuis, et negligentia frequentandi templi. Hocve ipsum mihi mareschallus iterum significat svadens, ut negotium

actionem dicit. Crediderim, a consiliario Koller subinstructum fuisse, ut et hoc diceret, me sine facultate episcopi Viennam abiisse. Staffetaliter iste, me Viennae esse, perscribit episcopo, ut actio erigatur svadet et lamenta mittantur, quod sine sua facultate Viennam abiverim. Hoc post meum a Batthyanio abitum a Kollerio jam fuerat bene impressum mareschallo, quia is et in secundo ad se adventu istud mihi vel maxime objiciebat, quod sine facultate episcopi Viennam abiissem, cui reposui, nec moris esse petere, nec jura imponere, neque ab inimico et accusatore petenda esse consilia, et

fuisset facultas, me nempe eo gratis ire et ad sumptus faciendos inutiles, si negasset, ergo defensae media praeclusa habuissem, et de hoc iterum accusare oportuisset. Ad principem ex clementia reginae patere cuivis accessum, meque plebeos plane in audientia reginae vidisse. Ad ista nil reposuit Batthyanius, neque de pasquillo mihi quidpiam fatus est. Die autem 4.. procurantibus comite cancellario et domino barone a Kooh, audientiam apud reginam habui, et quidem, ut vocant, privatam. Cujus singularem plane expertus sum clementiam, quia in accessu illico me praevivit fando

comite cancellario et domino barone a Kooh, audientiam apud reginam habui, et quidem, ut vocant, privatam. Cujus singularem plane expertus sum clementiam, quia in accessu illico me praevivit fando | quod praeposituram pro me asservet, jamque contulisset, nisi Batthyanius quaedam capituli nomine proposuisset et disponere vellet, ut gratus accidam, hinc et lectorem Putz semet expedivisse. Recordari se peroptime, quod Posonio occasione confiniarii tumultus ab eadem missus fuerim anno 1751., et, quod utilissime ibi fuerim, habere se testimonia comitis olim

ut supra descriptum. Retulit mihi quoque, cancellarium Nadasd voluisse, ut Keglevich Zagrabiam mitteretur pro commissionis praeside, at se Althamium praeelegisse, quae omnia summae erant benevolentiae indicia. Post ista tandem, cum me ego primum clementiae regiae devovissem, reposuit iterum: nisi Batthyan mihi dixisset, quod sub infami processu sit, certus sit, quod jam promulgatus fuisset; cum autem scirem, episcopum ipsi esse inimicum, volo, ut processus iste terminetur, et si annis plane quinque decurrat, praeposituram non conferam, quoadusque terminatus non fuerit. Actis

judice, ut talis quantocius absolvatur, juberet princeps, atque ut rationes a caeteris etiam in capitulo, uti Putz et Reess, tanquum exsecutoribus magnae defuncti olim cantoris Reess substantiae, exigantur. Hanc ad horum consilia dedi instantiam, statimque duo expedita mandata regia, utrumque ad Batthyan banum, quorum primo mandatur eidem, quod, cum ipse denunciator processus fuerit, videat, ut absolvatur quantocius, ita tamen, ut ego plene tam in exceptivis quam et merito audiar et appellationis beneficium habeam; altero: ut canonici Putz et Reess atque alii de gestis exsecutoralibus dent

Me Viennae existente, Zagrabiae continua consilia, metus enim gravissimus erat, nescio quorum. Ergo primo, episcopus ipse bis ad canonicorum descendit consistorium, cogitque sub indignatione perpetua canonicorum singulos ad semet subscribendum, quod epistola illa ad Batthyan banum scripta capitularis fuerit, et nomine totius scripta capituli. Cantor Adamus Ztepanich, uti mihi junctus sangvine, deprecatus subscriptionem est abiitque. Praepositus quoque Chasmensis Petrichevich, se contra conscientiam et Deum eo minus agere posse, edixit, quod, 16. Julii

vel ex ipso dato, episcopi mendacia et passiones observare valentes, ea non observaverint. Scripserat ille mense adhuc Julio, me inactionatum esse, et tamen nona primum Septembris atque post auditam meam Viennae moram actio scripta est. Testimonia illa quamprimo a capitulo Batthyanio submissa non sunt, sed ab episcopo, quem fratruelis sui locumtenentis testimonio erga me passionatum esse scivit, dubium habere potuit et habere debuisset petereque, ut capitulum talismodi submittat litteras, sicuti etiam primas submiserat. Sed haec dum facta non sunt, imperscrutabilia

assumpturus crederetur sine locumtenentis mandato, svadet, ut ad locumtenentem per instantiam recurreret, quatenus mandaret procuratoribus, ut, quoadusque de aliquo ex Hungaria procuratore provideatur, isti croatici suscipere possint et debeant. Atque hoc ad eludendum illud episcopi dictum, banum Batthyaniosque offendendos, qui quispiam advocatorum Croatiae causam illam susciperet. Jurabat, si episcopi fiscalis non esset, quod causam hanc ipse statim susciperet. Praeterea semet jam cum secretario locumtenentis locutum fuisse, et medio comitissae, mihi affectae, locumtenentem ad extradandum

vigiles examinasset desuper, hoc uno perjuro fratris sui habito testimonio, monialium praeterea dicentium, quod in meridionali domo mea, quam frater meus Christophorus incolebat, lumen noctu vidissent, quodve ego personaliter juri me non stiterim, Viennam perscribere ad Goymerecz, Koller et Batthyan banum non exhorruit, me ab orthodoxa fide apostatasse atque in Prussiam profugisse, sparso eatenus etiam per totum regnum rumore, ut canonicus Galliuff sorori meae Annae et affini Hadrovich haec ipsa jurando affirmaret, tanquam ab episcopo audita, dicens: me ut theologum bonum multa contra

et Malenich praetendebat, timensque, superaturum Paxium, dicebat palam, se, si lector non fuerit, omnia proditurum. Episcopus quoque haesit dubius, et in plures dies promotionum martyres traxit. Consiliarius autem Koller, qui Putzii promotionem suam esse volebat, banus item Batthyan non solum efficacissime quemdam e dioecesi Segniensi presbytherum et parochum in Brin, Gerlechich cognominatum, atque Flumine fratrem pro capitaneo habentem, alium autem in confiniis banalibus aeque capitaneum et locumtenentis Adamo Batthyan adjutantium, ut vocant, sed cum

promotionem suam esse volebat, banus item Batthyan non solum efficacissime quemdam e dioecesi Segniensi presbytherum et parochum in Brin, Gerlechich cognominatum, atque Flumine fratrem pro capitaneo habentem, alium autem in confiniis banalibus aeque capitaneum et locumtenentis Adamo Batthyan adjutantium, ut vocant, sed cum episcopo Segniensi dissentientem, commendant, verum promotionem hujus ad canonicatum Zagrabiensem ob exantlatos tot labores in promovendo Putz exigunt. Quod episcopo servitia remereri ignorante gravissimum accidit, eo vel maxime, quia canonico et custodi

Viennae viri et Gerlechichii commendatores, morem capituli et patriae ignorantes, mirari non sufficio, quod fraudes has non adverterint. Poterat enim episcopus nuntiare capitulo ac sese interponere, quin precibus illorum opus fuisset, sed quia haec omnia culina erant episcopi, qui jam a Koller et Batthyanio, quod voluit, habuit, ideo potius de obligando Ressio, tanquam in causa mea futuro necessario, cogitabat. Quia autem inconstantiam sciebat Ressii metuebatque, si agnatum suum Mathiam Reess in locum Andreae Gradinszki denominasset canonicum, quod futurus non sit, qui Gerlechichio

praefatum canonicum Thauszy pro commendante Dubicensi banus resolvit. Quod episcopo insinuans suprafatum Gerlechich iterum episcopo pro canonicatu commendat, scribens una capitulo, ut eundem proponeret neque eidem adversaretur. Episcopus vocat ad se capitulum agitque de modo rescribendi bano Batthyanio, concluditurve respondendum bano: quod cum is in dioecesi hac non serviverit neque ob dialectum aliam lingvae Croaticae concionari valeret, capitulum in moderna circumstantia proponere praefatum Gerlechich non posset, parochiam tamen eidem collaturum, ex qua dein ad canonicatum assumi

adscripsit. Quia porro ex assessoribus duo supra memorati decessissent, eorundem loco Antonius Zdenchay subintravit. Krajachich quoque, qui priori termino pro me comparuerat, Viennae emansit, alter nemo assumere voluit, jam enim quod praepositura collata fuisset, ac episcopus offendendum se et Batthyan depraedicaret, egove praeviderem ipse, in aeternum inimicaturum tali, qui causae meae patronus esset, episcopum, quandoquidem nec sufferet canonicos, qui vel indifferenter pro me loquebantur, et indignaretur Patachichio et comitissae Keglevichianae, quod erga me, non dicam christiani, sed

ideo semet ejectum esse, et implorare patrocinium episcopi. Totius factionis caput patrem Kutnjak insimulat et diffamat. Episcopus rem hanc totam fecit publicam et praecipue de patris Kutnjak ac monachorum laxitate, eleemosynamque, quam ab olim ex arce habebant Franciscani, inhibet. Scribit Batthyanio bano, ut informatus erat a Jellachichio, provinciali item, qui tum Quinque Ecclesiis erat; ad omnia haec ridentibus monachis. Bano nihilominus, postquam scripsisse episcopum rescivisset, conventus scripsit etiam, summaque litterarum erat, (quas postea a patre Kutnjak communicatas legi)

sic ipsorum officialium testimonio unus Raffay causa dicebatur, et eo magis deducebatur, quia mortem comitis Ludovici Erdoedy cum praemeditata illa regulatione exspectaverit et ipso mortuo primura stabiliverit. Qua ex re arguebat Altham et locumtenentis actualis Adami Batthyan facilitatem remissionemque et quorundara praepotentiam, maxime autem vicebani Joannis Rauch, cui qua supremo comiti oppressionem et quidem ob quantum regium contributionale impedire incumbebat, vel negligentiam vel cum Raffay conjunctionem. Et dum de hoc interrogasset, eccur nempe Rauch

offlciales Szamoborinum pergerent, ne Zagrabiae nocere possint tumultuantes etc. (Banderiorum dispositio.) Secunda conferentia, sub praesidio locumtenentis Adami de Batthyan, Zagrabiae celebrata die 14. Februarii. In qua factae dispositiones de servandis in ordine suo banderiis, pro casu necessitatis contra tumultuantes exmittendis, adeoque ut sint in promptu. Scriptaeque per quaevis dominia litterae. Motus medio tempore etiam in civitate Crisiensi

quoque Samuel Orlyk, bonorum comitis Georgii Erdoedy praefectus, ob dolorem dentium sese a tota hac machinatione abstraxit, et cum dominus Raffay ad Popovacha abivisset, ille domum rediit. (Deputatio urbarialis.) Locumtenens comes Adamus Batthyan, qui ultra tabulae banalis praesidium deputationis quoque, sic dictae urbarialis, (anno superiore regio jussu constitutae ad elaborandum urbarium), quae constabat assessorio domini Joannis Busan, canonici Georgii Malenich, vicecomitis Georgii Petkovich, qui et praeses,

scripta.) Interim supra insinuatae litterae Lukauszkianae, ad comitem ab Altham scriptae, ac per eundem Suae Majestati sacratissimae exhibitae, magnum Viennae et in dicasteriis impresserunt de quorundam praepotentia praejudicium, ut regina, mareschallum et banum dominum comitem Carolum Batthyan repraehendisse, perhiberetur, quod ipse homines, suo regio servitio inimicantes, immo zelatorum hujus persecutores protegeret commendaretque. Ad quae cum is obstupuisset, taliaque negaret, exhibita ei fuit praemissa Lukauszkiana epistola cum aliis domini Raffay supra insinuatis

imbuitur, ea caret etices parte, qua moderari suum sciret animum iramque cohibere. De regno nihilominus est benemeritus. Suorum casuum causae fuere cum domino Szaich jurgia, quae temperare potuisset; facilitas credendi iis, qui eidem adulabantur, vel maxime autem summum quo erat in familiam Batthyan reverentiae studium. Ob hoc offensum sibi fecit 1749. aulae cancellarium, dum ut banatum gerat mareschallus comes Batthyan sustinuit. Ob hoc omnium alienos fecit a se amnios, dum sub locumtenente Adamo Batthyan imperare ipse credebatur, et, quod bene accidit, locumtenenti, quod male actum

Suorum casuum causae fuere cum domino Szaich jurgia, quae temperare potuisset; facilitas credendi iis, qui eidem adulabantur, vel maxime autem summum quo erat in familiam Batthyan reverentiae studium. Ob hoc offensum sibi fecit 1749. aulae cancellarium, dum ut banatum gerat mareschallus comes Batthyan sustinuit. Ob hoc omnium alienos fecit a se amnios, dum sub locumtenente Adamo Batthyan imperare ipse credebatur, et, quod bene accidit, locumtenenti, quod male actum fuisset, Rauchio tribueretur. Ob hoc demum se ipsum immolavit, quia ex omnibus illis, quae eidem tribuebantur, in

credendi iis, qui eidem adulabantur, vel maxime autem summum quo erat in familiam Batthyan reverentiae studium. Ob hoc offensum sibi fecit 1749. aulae cancellarium, dum ut banatum gerat mareschallus comes Batthyan sustinuit. Ob hoc omnium alienos fecit a se amnios, dum sub locumtenente Adamo Batthyan imperare ipse credebatur, et, quod bene accidit, locumtenenti, quod male actum fuisset, Rauchio tribueretur. Ob hoc demum se ipsum immolavit, quia ex omnibus illis, quae eidem tribuebantur, in commissione regia facillime se expedire poterat, si Batthyanios offendere voluisset. Vide infra

a se amnios, dum sub locumtenente Adamo Batthyan imperare ipse credebatur, et, quod bene accidit, locumtenenti, quod male actum fuisset, Rauchio tribueretur. Ob hoc demum se ipsum immolavit, quia ex omnibus illis, quae eidem tribuebantur, in commissione regia facillime se expedire poterat, si Batthyanios offendere voluisset. Vide infra fol. 367. et seqq. Joannes Busan, qui protonotariatum sperabat, priora tulit molestius, toleranda tamen fuere. (Banus jubet moneri quosdam, ut petant officium supremi comitis. Supremi comites comitatuum

principi, vocem habet. (Sua epistola banum offendit.) Lukauszkii praemissa modalitate facta promotio victoria videbatur eratque sibi affectis gaudio, inimicis ejus confusio. Eadem tamen aulae cancellarium cum mareschallo et bano Carolo Batthyani conjunxisse videbatur, qui uti repraehensionem tulerunt, sic Lukauszkium plane ejusque expositiones et instantias non patiebantur, immo quod eidem adversentur facile fuit observatu. Banus epistolam illam, qua Lukauszki post sui ad assessoratum tabulae promotionem eidem ut bano respective

(quod antea erat Jursich) resolutus est cum 300 annue fl. salario. Comitis autem cancellarii plenipotentiarius aeque in locum promoti Joannis Jursich resolutus est tabulae judiciariae assessor dominus Antonius Bedekovich. (Banus Carolus Batthyan resignat banatum.) Sub finem mensis Junii et initia Julii tabulae judiciariae notarium et conferentiarum secretarium dominum Nicolaum Skerlecz ad se Ludbreginum, quo parentem suum comitem palatinum rumor venturum sparserat, ipseque ad eum praeiverat, accersit locumtenens, ac

Skerlecz, sive in propriis negotiis sive regni, ad palatinum atque ab eodem ad banum relegat. Iste Koermendini a se repertum palatinum dum locumtenenti significat et is Koermendinum ad parentem properaret, ibidemque una constituerentur, a reduce Vienna protonotario intelligunt, banum Carolum Batthyan dignitate hac semet sponte abdicasse et banatum resignasse, resignationemque suam a regina esse acceptatam. Novitate hac consternati sic dissolvuntur, ut palatinus Viennam, locumtenens cum notario protonotarioque Zagrabiam properarent. Ubi divulgata omnium admiratione bani resignatio in

bani e regno absentiam omnes in regno ab anno 1748. factae innovationes ac dissensiones evenissent, talesque absentibus banis | e regno semper viguisse, et hominum perhiberet memoria et regni testarentur protocolla. Scripsit plenas teneritudine mareschallus Batthyan ad regnum litteras et statibus valedixit. Sed quod miramur estque singulare, scripsit vicebano quoque Naisich singulari expressione sui erga eum affectus. Rescriptae quoque ex publico sunt ad eum valedictoriae et una gratiarum actoriae per protonotarium. Et antequam prosequamur reliqua,

hujus existimari domini Ladislai Lukauszki promotionem, praecipue quia tot supradescriptis fuisset circumstantiis vallata, cor bani afficientibus. Pace tamen communis praejudicii ad assentiendum moveri non possum, quia primo assessoratus judiciariae tabulae res tanta non est, ut eousque Batthyanium perducere potuisset, ut ex hujus appraehensione banatu se abdicet. Et quid Lukauszkium in officio juris tractandi metuere potuit? Numquid efficere impossibile illi erat, ut vel transferatur e regno plane ad quodpiam dicasteriale, uti sunt consilium locumtenentiale aut

quod condignam habiturus sit satisfactionem banus? Praeterea in aulis principum degentes ad extremitates tales ex appraehensionibus devenire nec solent nec tutum est, immo tametsi quaepiam eis adversantia accidant, appraehensionem suam tegere sciunt, factaque principum et laudare et tolerare. Batthyanium autem quisquis noscit, his aulae legibus non carere fatebitur, sed nec adeo vindicativum esse, ut placari nequeat, et praecipue in interesse proprio, prouti banalis erat dignitas, quae ultra salarium solitum ex tot regiminibus banalibus, mondurae item procuratione, tot tantorumque

latissimum habuit campum tot tantosque accomodandi. Quare his bene perpensis nec Lukauszkiana promotio nec Krajachichii motus et scripta (quamvis iste resignationem hanc opus suum et gloriam diceret) causa vera resignationis hujus esse potuerunt. Verum opinione mea, siquidem comes Carolus Batthyanius, tanquam status et ministerii minister actualis, scivisset, bellum Borussicum prae foribus esse, jamque mense Junio reginam ministro Borussiae respondisse, quod rationem illi reddere non obligaretur pro collocato ad Moraviam uno, altero autem ad Bohemiam exercitu suo,

laborum adeoque servitii regii, exorare Majestatem, ut resignationem suam talibus in circumstantiis acceptare dignaretur. Quod quia statim factum fuisset, credo altiora fuisse motiva quam Lukauszkianam promotionem. Haec enim si reginae fuisset proposita, indignationem Majestatis merebatur Batthyanius, subesse quoque fors poterat, quod Neuperghius, consilii bellici vicepraeses, imperator item ipse, comitem Franciscum Nadasd generalem equitatus, tametsi in militum affectu et praecipui nominis a felicitate rerum bellicarum, in castra proficisci et exercitui praeponi non

ipse autem id peteret, medio quoque fratris sui cancellarii Hungariae, in similibus belli occasionibus ob politicum regni Hungariae statum necessarii, adeoque obligandi, ne cancellarius disgustetur, et praeconceptae opinioni de virtute generalis Nadasd satisfiat, ipseque generalis aquiescat, Batthyanius ad obsequendum imperatori et ministerio per banatus resignationem locum dedit Nadasdio, taliterque resignatio sua ex uno aulae famulandi studio evenit. Opinionem hanc meam fundare videntur: 1mo. Unius Francisci generalis Nadasd per Batthyan facta pro banatu

ipseque generalis aquiescat, Batthyanius ad obsequendum imperatori et ministerio per banatus resignationem locum dedit Nadasdio, taliterque resignatio sua ex uno aulae famulandi studio evenit. Opinionem hanc meam fundare videntur: 1mo. Unius Francisci generalis Nadasd per Batthyan facta pro banatu commendatio. Profecto nec aulae Hungaricae cancellarius nec familia Nadasdiana promeruere tantum apud mareschallum, ut neglecto fratruele suo, neglectis Palffiiis, Eszterhaziis, generalis Nadasd banatum habeat, et quidem is, quem 1748. nec locumtenentem suum habere voluit,

ut neglecto fratruele suo, neglectis Palffiiis, Eszterhaziis, generalis Nadasd banatum habeat, et quidem is, quem 1748. nec locumtenentem suum habere voluit, at ei Ludovicum Erdoedium anteposuit. 2do. Subita ejusdem declaratio. 3tio. Responsum Batthyanii protonotario datum (dum iste diceret metui, ne comes ab Altham in banum resolvatur) securum se esse, non resolvendum. 4to. Generalis Nadasd ad castra regia non exmissio, quantumvis, ut publicis continebatur etiam novalibus, imperii status hunc pro subbelliduce

castra regia non exmissio, quantumvis, ut publicis continebatur etiam novalibus, imperii status hunc pro subbelliduce imperialis exercitus proposuissent et orassent. 5to. Hujus totalis in Croatiam translatio, ut commando plane Budensi anno subsequo privaretur. Sed et ipsa Batthyanii ad status valedictoria epistola, quamvis pacem et unionem svadeat, quamvis ad arcana sua et aulae tegenda quosdam in regno fuisse discolos dicat, nullius facta mentione, resignationem banatus sui ex servitio regio factam fuisse narrat. Hinc non defuere, qui palam dicerent, Batthyanium se

Sed et ipsa Batthyanii ad status valedictoria epistola, quamvis pacem et unionem svadeat, quamvis ad arcana sua et aulae tegenda quosdam in regno fuisse discolos dicat, nullius facta mentione, resignationem banatus sui ex servitio regio factam fuisse narrat. Hinc non defuere, qui palam dicerent, Batthyanium se pro felicitate hujus patriae immolasse, dum, videns necessariam esse in regno bani praesentiam (prouti in ejus successore bano Nadasdio esset), se ipsum immolavit. Quae vera et genuina resignationis hujus sit causa, me saltem latet. Quam ego suspicor, et quae vulgo creditur, retuli:

hujus sit causa, me saltem latet. Quam ego suspicor, et quae vulgo creditur, retuli: prudens et perspicax lector cui vult adhaereat, et si in genuinam | causam offenderit, huc eam ad posteritatis notitiam referre dignetur. Jam quid de banatu Caroli Batthyan sentiendum? (Quae opinio fuerit de banatu Caroli Batthyan?) Eo muneri defuncto, ut fieri assolet, varii fuere sermones variaeque crises, prouti videlicet quisque vel penetrat vel affectus fuit. Accusabatur, sub eo amissa esse confinia banalia;

prudens et perspicax lector cui vult adhaereat, et si in genuinam | causam offenderit, huc eam ad posteritatis notitiam referre dignetur. Jam quid de banatu Caroli Batthyan sentiendum? (Quae opinio fuerit de banatu Caroli Batthyan?) Eo muneri defuncto, ut fieri assolet, varii fuere sermones variaeque crises, prouti videlicet quisque vel penetrat vel affectus fuit. Accusabatur, sub eo amissa esse confinia banalia; tantorum violata privilegia; oneratam fuisse plebem majori contributione et viarum

carens et in processum deductus. Laudabatur, quod et ipse in sua ad status expressit epistola, ab incorporatis regno inferioris Sclavoniae comitatibus, a regulatis confiniis, a Petrinae e generalatu Varasdinensi exemptione. (Banatus Batthyaniani laudes.) At pro veritate, si tot saeculorum banis non anteponendus, certum inter summos, qui unquam fuerunt, jure est collocandus. Equidem ut ejus characteres taceam, videlicet mareschalli, qui toti regio exercitui non solum in Bavaria priori bello (concordiam et pacem intra

Lamentabamur enim antea, omnia nos domi consumere oportere, et cum hoc ex viarum defectu evenisse observaretur, ad eliminandam e regno voracitatem et depraedicatam miseriam provide viarum publicarum reparatio fuit instituta. 7mo. Patriae securitas ac ipsorum civium. Quis enim ante Batthyanii banatum a latronibus tutus erat? Dumeta, vepres ubique, metus ubique. Quo progredi sine comitiva tutum erat? Nunc progredimur securi et soli. 8vo. A violentiis requies. Quae erat involandi rapiendique vicinorum generalatuum ante Batthyanii banatum licentia,

Quis enim ante Batthyanii banatum a latronibus tutus erat? Dumeta, vepres ubique, metus ubique. Quo progredi sine comitiva tutum erat? Nunc progredimur securi et soli. 8vo. A violentiis requies. Quae erat involandi rapiendique vicinorum generalatuum ante Batthyanii banatum licentia, satis vel ipsae diaetales leges testantur. 9no. Publicorum aggerum munitio, Savi Colapisque ab inferioribus partibus purgatio et facta securitas, ut nunc Syrmio plane beneficio praedictorum fluviorum copiosum adducatur frumentum, taliterque et

partibus maritimis. Qua re factum est, ut pecunia ab exteris nunc quaeratur in Croatia, quae olim nec a domesticis cognoscebatur. Haec aliaque plurima si prudenter perspiciantur et ratio status consideretur felicitatisque publicae, immortalem reddunt banum Batthyan. Commendant vel maxime ejus vicebanum Joannem Rauch, qui sicuti unus ea, quae boni publici sunt, considerare scivit, sic etiam talia ursit, proposuit, sustentavit sui, ut fieri solet, ruina, quia concertandum illi erat cum talibus, qui vel haec non intellexerunt, vel privati potius quam

propria Christum vendidit. Dices: Rauch igitur non peccavit, dum modum regulandorum confiniorum bano perscripsit? dum conscriptionem ursit et defendit? dum cleri subditos contribuere debere sustinuit? dum Dubiczam confiniis applicari voluit? dum pro servando in banatu Croatiae bano Batthyan 1748. ad augustam aulam oratores procuravit? Respondeo: si consideretur felicitas publica et postponantur privata publico, laudem merebatur ab omnibus et pro patre haberi patriae. Praestabat in confiniis justitia, praedociniorum excidium, pecuniae per confinia in regnum introductio,

Joannem Rauch in praemissis culpare non potest. Haec pro veritate ipsa. Si enim ex odio personarum scribendum foret, cum neuter amicus meus haberetur sed pro notorio uterque inimico, satis iis, satis posteritati, satis publico bono injurius forem. (In Batthyan defectus.) In Batthyanio tamen hos defectus notandos putavi. 1mo. Quod rescripta mandataque regia, quae ad statum expediebantur publicum, et permulta momenti magni et secuturae aetati prodesse queuntia, apud se detinuerit, et copias duntaxat talium

non potest. Haec pro veritate ipsa. Si enim ex odio personarum scribendum foret, cum neuter amicus meus haberetur sed pro notorio uterque inimico, satis iis, satis posteritati, satis publico bono injurius forem. (In Batthyan defectus.) In Batthyanio tamen hos defectus notandos putavi. 1mo. Quod rescripta mandataque regia, quae ad statum expediebantur publicum, et permulta momenti magni et secuturae aetati prodesse queuntia, apud se detinuerit, et copias duntaxat talium relegare ad suum locumtenentem et

horum in integrum repositione. 5to. Quod magis idonea subjecta ad quaedam officia promoveri non procuraverit. 6to. Quod locumtenentem inexpertum servaverit ultimum. Et de his satis. (Bani Batthyan in cathedrali Zagrabiensi memoria.) Praeter suprascripta memoriam sui Bathyanius banus in cathedrali hac Zagrabiensi basilica (reliquit), dum anno hoc 1756. particulam lingvae sancti Joannis Nepomuceni huic submisit donavitque cum capsula ecclesiae. Hanc episcopus

ad quaedam officia promoveri non procuraverit. 6to. Quod locumtenentem inexpertum servaverit ultimum. Et de his satis. (Bani Batthyan in cathedrali Zagrabiensi memoria.) Praeter suprascripta memoriam sui Bathyanius banus in cathedrali hac Zagrabiensi basilica (reliquit), dum anno hoc 1756. particulam lingvae sancti Joannis Nepomuceni huic submisit donavitque cum capsula ecclesiae. Hanc episcopus instituta processione publica, clero, religiosis, nobilitate confluentibus, detulit et

in vicebano conservetur medeaturque meliori modo quo fieri potest vulneri, talique via et Naisichium sub promotionis nuperae ad vicebanatum specie a protonotariatu amotum et ab influxu negotiorum publicorum ultro amovendum. Quae tamen non evenere. (Ad Batthyan Stephanus Patachich mittitur.) Episcopus ablegandum censebat quempiam cum statuum responsoriis ad mareschallum, qui verbo et dolorem statuum exprimat, quem prae se tulerunt lectis valedictoriis | suae excellentiaae litteris, et agat gratias

suum, cujus colonellus erat, regimen, post hujus locumtenenti actuali factam collationem illusus sit privatimque vixerit, quam et ipsi locumtenenti, a quo ab officio commissarii confiniorum, adeoque annuo 700 fl. stipendio amotus est, ut Raffay ei succedere valeat. Quare minus gratum Batthyaniis legatum minusque partium Batthyaniarum studiosum in toto regno reperire non poterant, magis quoque Raffajo, Busanio ac Rauchio inimicos (quia horum culinae et praepotentiae suam ab officio commissarii amotionem tribuebat), ac erat Stephanus Patachich. Qui etiam festinavit, (fors ne

post hujus locumtenenti actuali factam collationem illusus sit privatimque vixerit, quam et ipsi locumtenenti, a quo ab officio commissarii confiniorum, adeoque annuo 700 fl. stipendio amotus est, ut Raffay ei succedere valeat. Quare minus gratum Batthyaniis legatum minusque partium Batthyaniarum studiosum in toto regno reperire non poterant, magis quoque Raffajo, Busanio ac Rauchio inimicos (quia horum culinae et praepotentiae suam ab officio commissarii amotionem tribuebat), ac erat Stephanus Patachich. Qui etiam festinavit, (fors ne error animadverteretur et corrigeretur),

exitus, agendarum item gratiarum pro collato sibi comitatu Crisiensi, Viennam concessit; in veritate autem et reipsa, ut banus vel saltem banalis iocumtenens, si Palffi aut de Nadasd resolveretur, esse valeat. Iste, uti etiam legatus regni Stephanus Patachich, de locumtenente apud mareschallum. Batthyan nil mali dicebant, at coram Hungariae cancellario aliisque pleno contra eum erant ore, uti etiam contra Busan. Raffay et Rauch. Immo cum in conversatione quadam apud aulae cancellarium interrogasset quidam, an comitem Franciscum Nadasd habituri essent libenter pro bano Croatae, comes

a se factorum ordinatorumque ac postulatis suis, signanter ut tam diuturnam congregationem dissolvere liceat, ablegationem Viennam mittunt. Et quidem dominum protonotarium Petrum Skerlecz cum praeposito Chasmensi Joanne Baptista Paxi, lege ea, ut comitis locumtenentis fratrem dominum Theodorum de Batthyan Viennae assumerent, qui statum magnatum repraesentaret. Primis statim diebus Octobris abivere isti. Ac reduces retulere statibus: bano gratum accidisse hoc erga se obsequium, regni procurasse pro viribus negotia, ad diem 24. Novembris suum distulisse adventum, eoque die futuram ejus

minus vero quidquam producere voluissent. Interim deductis in ordinem iis, quae oppidum produxerat, oppidum fundatas habere praetensiones, insinuabatur. Hoc coram statibus relato ac Viennam submisso. Blasekovich quoque eorsum petiit, sperans, futurum ibidem judicium. Verum quia comes Carolus Batthyan jam extra banatum fuisset, jussus comes ab Auersperg est, coram iisdem regoi statibus sub comminatione praeclusi etiam agere. Neque enim in cancellaria ferrentur sententiae. Quare Blasekovichio Vienna reduci supplicandum erat, ut comes suus etiam audiretur. Baro Stephanus Patachich sine

enatae sunt lamentationes, accusationes ac ad regiam plane repraesentationes. Multa hoc in personali merito rescripta mandataque regia. Szaich apparebat a cancellaria protectus, praecipue dum Joannes Rauch a candidatione pro officio vicecomitis exclusum contra legem voluit, protegebatur a bano Batthyan Rauch. Inter status autem quia divisa erant erga partes studia, ideo nec regni articulis solidi quidquam decernebatur, potissimum ob insinuatas partium protectiones. Accusabat Szaichium adversarius: 1mo. Ob neglectum subordinationis debitae adeoque ejus

bano se obligatos sentiant. Plus esse constituere distribuereque officia, ad regiam utpote autoritatem accedens potestas, quam pro iisdem proponere. Quid utilitatis Nicolao olim Frangepanio ex candidatione profluxit, dum comitatenses adhaeserunt potius protonotario quam bano? Quid sub banatu Batthyanii, dum locumtenenti, ejus personam bani praesentanti, Naisichius publice | abjecit calamum, scribere nolens, quia, quod scribendum fuisset, suum non fuisset beneplacitum? Busanius quoque, nec banum nec locumtenentem vel cum crucigero disponere posse,

Et si quis abivisset domum, accomodate negotio revertebatur. Unus comes Josephus Rattkay toto hoc tempore non apparuit. Plena erat Zagrabia crisibus, diffidentiis, animorum exacerbationibus, uti metiri est facile, prioribus perspectis. Praeterea Vacante banatu comes locumtenens Adamus Batthyan regimine Wetthes fuit consolatus. (Joannis Jellussich mors.) 2da autem Septembris canonicus et archidiaconus Urbocz, Joannes Jellussich, Hungarus natione, et qui ab anno 1706. vacuum in area capitulari fundum unum, post incendium 1743.

jurisdictio. Intellexi enim, Neuperghium voluisse, ut consilio subsint illa confinia bellico et generalem habeant commendantem proprium, ad quod enervandum capitaneatus collatio, statibus ex diplomate 1750. dato competens, necessaria erat, vel ne status fors locumtenenti priori comiti Adamo Batthyan, ob patrui et palatini respectum, neglecto bano, capitaneatum hunc conferant, exemplis suorum antenatorum, qui quandoque capitaneatum a banatu separarunt; praecipue cum a fratre bani, Hungariae cancellario, minus familiae huic affecti esse status crederentur. Vera nihilominus facti hujus

ergo secuti sunt ad tentorium, in quo a reliqua nobilitate praestolabatur, ubi pro more a protonotario brevi, matura ac insigni allocutione salutatus, conscensis equis, per summum latum (erat enim praecesseratque tempus pluvium) Varasdinum ductus est, ibidem ab ipso locumtenente generali Adami Batthyan, colonello item Settwicz aliisque confinii officialibus, qui cum 1000 pedestribus ei obviam venerant, salutatus, in comitiva et horum civitatem petiit, et in conducto a se hospitio domus Draskovichianae descendens, dato sui adventus nuncio domino episcopo Zagrabiensi, et expost facta eidem

videbatur. | Ex ipsis etiam patriae magnatibus, Patachichiis exceptis, alter non fuerat. Banderia erant episcopi pedestre et equestre, capituli, praepositi Zagrabiensis, comitum Erdoedy, comitis Draskovich, Keglevich, marchionis Perlasz, Patachichianum, Batthyanianum ex Ludbreg, privatorum item, nec non Turopolienses cum suo capitaneo, et regni sub ductu vicebani, sub quo erant nobiles unius sessionis, regni item praediales et possessionati ac armalistae nobiles, officiis publicis non gaudentes. Hi enim banum comitati sunt sine vexillo

promotis, nulla accepit, uti antecessor, honoraria nec illos menses 4. Sed nec a reliquis. Hinc | sartores aliosque artifices rejecit, qui pro conficienda militum mondura majora ei spondebant regalia. Suum, ut vocant, adjutantium dixit leitinantium Dragoni, qui Batthyanio locumtenenti ad latus fuit. Civitati Varasdinensi impossibilia excussit; dum enim impossibile esse judex civitatis Paxi peroraret, ut civitas banalibus vigiliis recto provideret, nisi intra 24 horas factum fuerit, judicem civitatis arestandum postquam reposuisset, res tota et ante 24

Reess non potuit, persvadere conatus. Aggressus me est larva veteris amicitiae, tum enarratione totius motae suscitataeque contra me machinationis, suae item, quam ab episcopo haberet, indemnitatis assecurationem enarravit, prouti etiam, causam hanc totam in consiliarium Koller et mareschallum Batthyan referri, qui sicuti ante factam reginae relationem examinare et de veritate accusationis informari debuissent, ita neglectu | horum rem totam, ut eorundem factum, ad eos devolvi. Postquam vero operam loquacitatis perdidisset et ad utriusque deliquium locuti

400, vicebano 800, protonotario 400 ex cassa regia annue solvendi ordinantur, ut 362. Projectum Suae Majestati de regulandis ad normam inferioris Sclavoniae comitatibus, ea ratione, ut descriptum pg. 386. Introitus 1753. (sic) faciebat 89.431. Comes Carolus de batthyan banatum resignat, ut supra 362. et sequentibus. Regnum propositionem suam in eundem transfert et baronem Stephanum Patachich ad valedicendum emerito bano mittit. Pag. 370. Ablegati Viennam missi, ut pg. 375., quibus inter saetera commissum, ut resolvendum banum salutent. 2.

comitissam viduam Ladislai olim comitis Erdoedy natam Illyeshazy et sororem tavernici, praenotati. Mathiae quoque Plovanich, ammannensis apud Jursich, inde in Rechicze comitis Draskovich officialis, tum secretarii apud locumtenentes banales comitem Ludovicum Erdoedy et comitem Adamum de Batthyan. | Annus domini 1757. Notanda occurrunt sequentia. Atrocitas hyemis et frigoris. Sub medium decembris anni

et obligandi (ob felicitatem in castris moderni bani, militumque, quem erga illum haberent amorem), principis oportunitas, certe bani ad castra exmissio, tanquam commando majus habituri, familiae huic urgenda erat. Eapropter etiam aulae cancellarius Leopoldus Nadasdy non, uti antea et sub banali Batthyaniano, instantias singulas assumebat, promovebat, elevabat, sed sub fratris sui banatu seponebat, aut ad fratrem banum accommodandas remittebat, ut sic persuasum foret aulae, universa accommodata esse, illumque ad castra exmitti posse. Praecipue vero postquam die 24 januarii Octavius

accommodationem volatum est. Eapropter non solum, uti supra dictum, processuum deliberationibus provisum exstitit, sed insuper. Primo. Installantur in officium supremi comites. Installatio supremorum comitum, a priori locumtenente Adamo Batthyan a mense junio neglecta, hoc anno absoluta est. Joannes siquidem Jursich per fatum comitem qua commisarium regium Zagrabiae die nona Januarii installatus esxtitit in supremum comitem comitatus Zagrabiensis, et paulo post, atque eodem mense, per eundem comitem Adamum Batthyan in Crisiensis

locumtenente Adamo Batthyan a mense junio neglecta, hoc anno absoluta est. Joannes siquidem Jursich per fatum comitem qua commisarium regium Zagrabiae die nona Januarii installatus esxtitit in supremum comitem comitatus Zagrabiensis, et paulo post, atque eodem mense, per eundem comitem Adamum Batthyan in Crisiensis comitatus supremum comitem Crisii installatur comes Josephus Casimirus Draskovich de Trakostayn, generalis vigiliarum praefectus. Qui quia in exercitu regio in Bohemia fuisset, ideo in suo procuratore, comite videlicet Joanne Patachich tabulae banalis assessore, per banum

judicii deputatorum per regnum constitutorum. Joannes Szaich Viennae lamentatus est, quod contra legem nec candidates fuerit, quamvis necdum convictus sit, quod ita constitutus, ut ignoraret, essetne substitutus saltem vicecomes, vel non. Verum mutatis jam circumstantiis, et bani Batthyan banatus temporibus non existentibus, sua primum seposita fuit repraesentatio, quam dum urgeret apud ipsum banum etiam exceptione contra Naisichium, ob obtentam a se fassionem Naisichii super ejus bonis Bellecz, in qua exprimebatur, ab Auersperghiis ea conditione data fuisse Naisichio bona,

immensum bani vicebanique Naisich providentia, quod tam diuturnum negotium sine caede, sine confusione omni, tam placido accommodassent modo, crescebatque laus Naisichio, quam tamen in veritate tantam non maerebatur, quod praedictum negotium Montis Claudii hominum ante illum nec status totus, nec Batthyan locumtenens, nec commissarius Patachich accommodare scivissent. Bano solarium ab aula resolutum. Sane tanta fuit accommodati hujus in belli his circumstantiis negotii Viennae consideratio, quod titulo annui

contra civitatis privilegia et usum tot saeculorum ac ipsas judiciarias sententias. Nobiles ad solvendam coguntur tricesimam, pluraque talia successive augenda. Segniensis civitas commerciali subjicitur. Segniensis quoque civitas, quam sub bano Batthyan tantum protexit cancellaria hungarica Josephum Raffaj illac submittendo, bancalitati commercialique dicasterio est subjecta. Quinto. De armalibus falsificatis vide supra etiam fol. 383. Negotium quoque falsificationis armalium,

seposuit. Qua ex re, uti apparuit, tanti momenti rem ad apparentiam tractandam iri | , sic varii fuere sermones. Quidam dicebant, majores debere in hoc negotio implicari, ob quorum respectum banus talia ageret, suspicabanturque de episcopo, Naisich, Busan, Batthyan. Quidam banum pecuniis corruptum ominabantur. Ego tamen existimo, aliud non fuisse, quam, ne ob longiorem processum et examina banus regno dicatur necessarius, consequenter hoc ex capite domi emaneat, dicebat quandoque banus, si negotium hoc profundius assumatur, omnes regni primores

agit banus res confinii. Rationem quoque confiniorum banalium lamentaque inde populi aut intra officiales, horumque ratiocinia et quoad monduram pecunias neglectim tractavit banus ad omnium admirationem. Neque causa alia esse potuit, quam respectus mareschalli Batthyani, aulae coronae principum praefecti, ne hunc | videlicet accusare, sibique et suis intentionibus inimicum habeat efficiatque, praecipue ob ejus in aula potentiam, et quod cum archiduce Josepho mittendum pro supremo exercitus imperatore publica loqueretur

Josepho mittendum pro supremo exercitus imperatore publica loqueretur fama, jamque comitem Königlin eidem in aulae praefectura successisse, et illum necessariis pro bello et ad illud exitu se providisse. Hinc Septimo. Item cum comite Adamo Batthyan. Fratruelem ejus comitem Adamum Batthyan, antea banalem locumtenentem, omni cum respectu et humanitate tractavit. Universa, quae is egisset, vel de quibus accusabatur, non solum dissimulavit, sed ejus honori studuit, uti nominatim in cassa et computibus cum colonello commissario,

publica loqueretur fama, jamque comitem Königlin eidem in aulae praefectura successisse, et illum necessariis pro bello et ad illud exitu se providisse. Hinc Septimo. Item cum comite Adamo Batthyan. Fratruelem ejus comitem Adamum Batthyan, antea banalem locumtenentem, omni cum respectu et humanitate tractavit. Universa, quae is egisset, vel de quibus accusabatur, non solum dissimulavit, sed ejus honori studuit, uti nominatim in cassa et computibus cum colonello commissario, officialibus, regni exactore, ut hodiedum

accusabatur, non solum dissimulavit, sed ejus honori studuit, uti nominatim in cassa et computibus cum colonello commissario, officialibus, regni exactore, ut hodiedum ignoretur nec pateat publico, qualiter, quave ratione res haec sit accommodata. Contorali quoque praefati comitis et generalis Batthyan, natae comitissae Theresiae Illeshazy, uti rarae capacitatis formaeque dominae, sic sinceri cordis hilarisque genii, permissa videbantur omnia. Haec ut distincto particularique in patriam gentemque hanc erat affectu, ut vel ad mentionem sui hinc abitus illacrymaretur, ita opportunitate

et suspicatu ejus, a Dragonii uxore sublatos, varii ex praedicta conversatione comitissae cum barone Kulmer fuere rumores. Bani jussu Petrinam abiverat, sed rogatu comitissae facilitate bani iterum reversus est, ut omnino viderimus omnes, bani inter maximas esse, ne ulla ratione offensos haberet Batthyanios. Batthyan abit e regno. Et quia diutius comes Adamus Batthyan causa accommodandarum suarum rerum in regno emansisset, suspicabantur plerique, hunc bani futurum locumtenentem, at istud inanis quorundam; fuit suspicio. Neque enim vel

conversatione comitissae cum barone Kulmer fuere rumores. Bani jussu Petrinam abiverat, sed rogatu comitissae facilitate bani iterum reversus est, ut omnino viderimus omnes, bani inter maximas esse, ne ulla ratione offensos haberet Batthyanios. Batthyan abit e regno. Et quia diutius comes Adamus Batthyan causa accommodandarum suarum rerum in regno emansisset, suspicabantur plerique, hunc bani futurum locumtenentem, at istud inanis quorundam; fuit suspicio. Neque enim vel Nadasdius poterat hunc proponere, cum sciverit, reginam

Bani jussu Petrinam abiverat, sed rogatu comitissae facilitate bani iterum reversus est, ut omnino viderimus omnes, bani inter maximas esse, ne ulla ratione offensos haberet Batthyanios. Batthyan abit e regno. Et quia diutius comes Adamus Batthyan causa accommodandarum suarum rerum in regno emansisset, suspicabantur plerique, hunc bani futurum locumtenentem, at istud inanis quorundam; fuit suspicio. Neque enim vel Nadasdius poterat hunc proponere, cum sciverit, reginam ejus regimine contentam non fuisse, neque vel Batthyani

comes Adamus Batthyan causa accommodandarum suarum rerum in regno emansisset, suspicabantur plerique, hunc bani futurum locumtenentem, at istud inanis quorundam; fuit suspicio. Neque enim vel Nadasdius poterat hunc proponere, cum sciverit, reginam ejus regimine contentam non fuisse, neque vel Batthyani permisissent, ut existimetur, sub meliori esse magistro Nadasdio, quam fuerit patruo suo, aulae ministro et mareschallo. Praeterea, ut mereatur de principe aliquid, et potissimum ob regimen, quod acceperat priori anno, ad castra mittendus erat, prouti etiam exmissus est. Quare rebus suis

anno, ad castra mittendus erat, prouti etiam exmissus est. Quare rebus suis accommodatis in quadragesima e regno abiit per Jaurinum, ubi suum primo vidit regimen. Sua etiam comitissa Viennam, tum Posonium profecta est ad veris initia cum optimo erga Croatas Croatiamque affectu, taliterque comes Batthyan Adamus junior abiit. | Quem quod attinet, capacitatis fuit optimae optimique cordis dominus, nulli nocere, prodesse singulis cupiens; pecunias copiosas dissipavit in Croatia, nam munificus fuerat et liberalis, ut hac ex causa ejus abitum doluerint

a sententia illa prima recedat, in quantum meritum causae contingeret, qua ratione progressum causae hujus habere velle innuebatur. Tertio. Causae quoque meae accommodandae quod ponet operam, capitulares credebant cupiebantque. Sed quia res privata esset et clerum inter, attingereque videbatur Batthyanium mareschallum, prorsus ac omnino praescidit. Banus revidet protocolla, et monstrat amorem litterarum. Praeter vero suprascripta magno fervore acta apparuit in bano hoc tam amor litterarum ob lectionem continuam, quam et

dux; ad latus ejus designatur ab aula Braunius mareschallus, qui anno superiore praefuit, tum Luchesi, aliique principes, summique generales. Pro exercitu autem Moravico, quem Picollomini princeps regebat, cogitationes fuere primae submittendi coronae principis Josephi sub directione mareschalli Batthyan, hocve fuerat constitutum, et Batthyanius omnibus se providerat necessariis, quae dein mense Majo iterum divendidit. In his idcirco aulae constitutis de obtinendo a bano commando sperari nil potuit. Ut ergo exiret et principi jungeretur Carolo, providendum fuit, jam enim huic subesse

Braunius mareschallus, qui anno superiore praefuit, tum Luchesi, aliique principes, summique generales. Pro exercitu autem Moravico, quem Picollomini princeps regebat, cogitationes fuere primae submittendi coronae principis Josephi sub directione mareschalli Batthyan, hocve fuerat constitutum, et Batthyanius omnibus se providerat necessariis, quae dein mense Majo iterum divendidit. In his idcirco aulae constitutis de obtinendo a bano commando sperari nil potuit. Ut ergo exiret et principi jungeretur Carolo, providendum fuit, jam enim huic subesse deprecari non poterat, quia is frater esset

banus, ne confusiones faciat et sic bano ignominiam et ejus e castris revocationem. In regno nullus existimabatur idoneus. Igitur Vienna projectati fuere generales Ghilani vel Baranai, sed et contra hos exceptiones fuere variae, praecipue quod e statu magnatum non essent. Comes Adamus senior Batthyan, in Croatia possessionatus et privatim in bonis vivens, tanquam Nadasdiis, praecipue cancellario minus affectus, negligendus potius erat. Quare dum Martio ferme Aprilique mensibus de locumtenente crises forent, Borussus Aprili mense, nec expectata nivium dissolutione, uti infra dicturi

debeat nomenque pure portare locumtenentis, bano providendum erat. Ergo in militaribus colonellus a Settwicz talis erat episcopi locumtenentis director, in politicis autem Stephanus Markovchich, Draskovichii olim bani nec non actualis palatini, qua aulae cancellarii, ac demum prioris bani Caroli Batthyan ad annum usque 1740. secretarius adeoque negotiorum regni et banalium habens notitiam, hic igitur factus fuit locumtenentis banalis directorium et re, quamvis non nomine, locumtenens. At antequam ad tempus absentiae bani, ejusque e regno abitum perveniamus, quae eo hic praesente et

parte episcopi fiscalis suus Christophorus Bornemisza cum canonico Georgio Bisztriczey adfuerunt. Archiepiscopus nec levatam, ut vocamus, admisit, quin appellante causam episcopali homine, hanc rejecit. Gravem ideo fecit episcopus Viennae representationem, et medio comitis mareschalli Caroli de Batthyan representavit insuper. Primo: suum succursum, antea commemoratum, tam in aere, quam et banderiis. Secundo. Se ad ulteriora Majestati suae praestanda obsequia et servitia plane incapacem per metropolitae sententiam redditum, quod despiciendus ab omnibus foret, se ab uno canonico superatum,

sententiae inhibet, quin et me ipsum per Chasmenses canonicos ab ingressu ecclesiae et canonicalis stalli fructuumque perceptione. Reprotestatus pro forma legum sum archiepiscopo, ista detegens petensque remedium, sed is, spe consequendae vacantis primatiae a Kollerio et Kohio atque ipso Batthyanio ad negotium hoc dissimulandum accensus, quemadmodam haec ab ejus secretario, praefecto item domino Stephano Koncsek, intellexeram, prorsus abstinuit. Quare iteratas ad aulam instantias me dare oportuit pro remedio, et demum episcopo admissum, ut Romae peteret |

Markovchich resolutus in nobilem auditur, possessionatus nullibi, neque in tali hactenus officio exstitit, ex quo lege requisita juris scientia firmaretur, sed in secretarii munere apud banum condam Joannem Draskovich, post aulae cancellarium comitem actu palatinum Ludovicum Batthyan, dein comitem banum mareschallum de Batthyan. Atque ita de reliquis. Domino notario Nicolao Skerlecz, ultra lege requisitas dotes, servitium gestum in tabula, merita ejusdem alia et lingvarum notitia fuere adjuncta. Praemissa tabulae relatio sic concinnata fuit tum ideo, ut ab

possessionatus nullibi, neque in tali hactenus officio exstitit, ex quo lege requisita juris scientia firmaretur, sed in secretarii munere apud banum condam Joannem Draskovich, post aulae cancellarium comitem actu palatinum Ludovicum Batthyan, dein comitem banum mareschallum de Batthyan. Atque ita de reliquis. Domino notario Nicolao Skerlecz, ultra lege requisitas dotes, servitium gestum in tabula, merita ejusdem alia et lingvarum notitia fuere adjuncta. Praemissa tabulae relatio sic concinnata fuit tum ideo, ut ab anteriori scholastica forma recederetur, ubi pro

etc. , tum quod Josephi Hohnemer instantia pro notariatu supplicantis addita fuerit petitumque de eo tabulae suffragium pro assessoratu. Notum fuerat, continuis scriptitationibus sui eum accommodationem urgere; notum, favere eidem et refferendarium Koller et comitem mareschallum Batthyan, in cujus erat obsequio. Matrimonium praeterea quaerebat Viennae, metuebaturque, ne dives anus sponsa suis efficiat viis, ut hic benemeritis aliis viris anteferatur. Accepit pro merito suo Hohnemerius a tabula testimonium. Mandatum aulae ad

Zaverszki, Mathias Plovanich, Petrus Spissich, Franciscus Kanotay, Michael Blasekovich, Josephus Hohnemer, Petrus Ballog, et Georgius Carolus Levachich, senator Zagrabiensis, qui postremus fiscalis etiam fuerat dominae comitissae Ladislao-Erdoedyanae viduae, medio cujus comiti mareschallo Carolo Batthyan commendatus, | prouti etiam per comitissam Draskovichianam comiti bano, cujus etiam epistola Viennam delata notariatum tabulae est consecutus. Bichy fiscalis moritur. Obierat quoque sub tabulae banalis

in eadem praerogativa fuit aggregatus, aliorum officia desierunt. Capitanei baronis Kulmer casus. Bani, ut vocamus, adjutantius fuit baro Kulmer, capitaneus compagniae Petrinensis, jam ab anno superiori ad preces comitissae Adami generaiis de Batthyan, antea locumtenentis. Qui in lusu felix quidem fuerat, sed post banalem tabulam banum sibi irreconciliabiliter offensum redidit, quod partes sororum Francisci baronis Patachich, haeredum Stephani olim genitoris eorum Patachich, tueretur, tanquam ex sorore sua progenitarum. Favit Francisco

Novae promotiones. Hac occasione, nec post multum temporis sequentes subsecutae promotiones: Judex curiae regiae resolutus dominus comes | adhuc tavernicus Josephus Iléshazy, tavernicus comes senior Adamus de Batthyan, ab anno 1748 variis disgustibus vexatus, antea vicepraeses camerae Posoniensis. Huic officio adnexum est, esse septemviralis tabulae assessorem, quod munus, esto legum et juris peritissimus et dominus justitiae amans, ideo recusasse dicebatur, ne septemviralis tabula ex

ab anno 1748 variis disgustibus vexatus, antea vicepraeses camerae Posoniensis. Huic officio adnexum est, esse septemviralis tabulae assessorem, quod munus, esto legum et juris peritissimus et dominus justitiae amans, ideo recusasse dicebatur, ne septemviralis tabula ex meris Batthyan constare videatur. Agazonum regalium magister factus comes Antonius Grassalkovich, praeses camerae Posoniensis; pincernarum regalium magister comes Paulus Balassa; dapiferorum comes Emericus de Batthyan, frater tavernici; sacrae coronae custos comes Leopoldus Palffy, frater cancelarii

et dominus justitiae amans, ideo recusasse dicebatur, ne septemviralis tabula ex meris Batthyan constare videatur. Agazonum regalium magister factus comes Antonius Grassalkovich, praeses camerae Posoniensis; pincernarum regalium magister comes Paulus Balassa; dapiferorum comes Emericus de Batthyan, frater tavernici; sacrae coronae custos comes Leopoldus Palffy, frater cancelarii Hungariae; Barsiensis supremus comes factus Franciscus liber baro Koller, ad cancellariam Viennensem Hungaricam consiliarius, prouti et ad supremum commerciorum directorium referendarius; hujus loco

videantur et avaritiae accusetur apud posteros, suis sumptibus et impensis successori suo utrumque erigere voluit erexitque. Ad hortum se cujusdam abs se conductum eremitae instar recipiendo, vivit hodiedum devote. In proposito itaque firmus successorem accepit viditque dominum comitem Josephum de Batthyan, palatini Hungariae filium, Posoniensem praepositum et canonicum Strigoniensem. Mense Majo tam dominus Fridericus Nicolaus Gerlechich, quam et baro Simon Bernakovich, uterque in banalibus confiniis vicecolonellus, ex his confiniis militem ad castra caesarea contra Borussum

quamtumvis sub judicata primum suo camera tricesimas civitatis primo obtinuisset, aliaque sua allegans merita, accusans insuper Krajachichium, ut inquietum hominem, regerendo Trenchianae substantiae factam per eum in Sclavonia usurpationem, plurimaque alia. Recurrit quoque ad Kollerium, item Batthyan Carolum. Secundo. Foeminam quandam ancillam Krajachichii, sed ab eo dimissam, quod foetum gereret, suis modis disposuit, ut loqueretur, se ex eodem Krajachich suscepisse; ipsique formavit instantiam ac, per alteram Szalle descriptam, sibi qua judici fecit praesentari. Hac magistratui

subditorum ad civitatis carceres deductorum, quod illi ad sylvam praetensive civitatis ivissent focaliaque ligna secare incepissent. Praemissa referre necessum fuit, ut secutura intelligerentur, ac, unde promanârint, intelligeretur. Josephus comes de Batthyan episcopus Transylvaniae. Magno- Varadiensis episcopus baro Adamus Patachich. Accommodatis, uti supra, comite Carolo Eszterhazy ad episcopatum Vaciensem, comite autem Josepho Batthyan ad Transylvaniensem, baro Franciscus Koller cancellariae hungaricae Viennae dominus et

ac, unde promanârint, intelligeretur. Josephus comes de Batthyan episcopus Transylvaniae. Magno- Varadiensis episcopus baro Adamus Patachich. Accommodatis, uti supra, comite Carolo Eszterhazy ad episcopatum Vaciensem, comite autem Josepho Batthyan ad Transylvaniensem, baro Franciscus Koller cancellariae hungaricae Viennae dominus et supracancellarius a | barone Adamo Patachich episcopo Noviensi, ab anno 1751. ex parte cleri ad eandem cancellariam consiliario, eliberari cupiens, ut sic majorem ad

dominus Petrus Bagossy, dominus Mathias Strasay, dominus Paulus Jarmy. Ad addendum autem sive splendorem sive turmae apparentiam, aut potius obumbrandos oculos incautorum intra praetorianos aggregati sunt juvenes: comes Joannes Palffi ab Erdöd, comes Sigismundus Zichy, comes Emericus de Batthyan, et Marcus liber baro Revay; alii praetoriani fuêre nobiles, civiumque bene solventium filii. Additus iisdem capellanus turmae, Piarista, quartier-meister cum caractere locumtenentis 1, et cum aequali caractere auditor 1, medicus, chyrurgus, tympanotriba, hospitiorum designator vulgo

pluraque similia, atque brevi nos expediendos, cum nil supersit ac publicare sententiam. In Malenichium aeque invectus fuit sciscitando, quibus Zagrabiae vivatur legibus, exaggerandoque facta et attentata singula. Interea Malenichius circumire incepit varios, episcopo praedicta scribere, ad Batthyan Carolum postulare litteras, archiepiscopi cancellarium, ut vocant, corrumpere, viasque et modos mihi incognitos terrere, procurareque dilationem temporis et ne sententia promulgetur. Archiepiscopus, nescio quomodo, qui antea per ecclesiasticos causam tractabat et signanter quendam Piloa,

Sexto. Mortuo supremo comite Zoliensi domine comite Nicolao Erdoedy, filio comitis olim Ladislai, comitatum consecutus est dominus comes Daniel Eszterhazy paulo post mortuus, succedente sibi in eodem supremi comitis officio domino comite Joanne Nepomuceno Erdoedy. Vidua autem Nicolai, nata de Batthyan Theresia ex comite palatino Ludovico de Batthyan, ob respectum patrui sui mareschalli Caroli, aulae serenissimi coronae principis praefecti, ejusdem serenissimae sponsae ginecei praefecta est declarata. Septimo. Crevêre ubivis contributiones auctaque tributa, inhypothecata bancalitatis

comite Nicolao Erdoedy, filio comitis olim Ladislai, comitatum consecutus est dominus comes Daniel Eszterhazy paulo post mortuus, succedente sibi in eodem supremi comitis officio domino comite Joanne Nepomuceno Erdoedy. Vidua autem Nicolai, nata de Batthyan Theresia ex comite palatino Ludovico de Batthyan, ob respectum patrui sui mareschalli Caroli, aulae serenissimi coronae principis praefecti, ejusdem serenissimae sponsae ginecei praefecta est declarata. Septimo. Crevêre ubivis contributiones auctaque tributa, inhypothecata bancalitatis bona, quin in Hungaria ipsius sacrae coronae, sed

evenit, ut expertus sum, dicamque inferius. Caeterum Klobusiczki quis fuerit, in vita ejus offendes. Colocsam ad metropolitanam nempe delatus ad tumulum est, ibidemque sepultus. Post bimestre archiepiscopatum aulae denominatione consecutus est Transylvaniensis episcopus dominus comes Josephus de Batthyan praedictosque omnes defuncti honores; Transylvaniae autem episcopatum ab eadem aula obtinuit, simul et praeposituram Posoniensem p. Antonius Bajtay e scholis piis, vulgo piarista, resolutus una liber baro, procurante istud sibi affine suo comite Antonio Grassalkovich, camerae

Januario supremus vigiliarum praefectus Gerleczi eduxit e banalibus confiniis ad castra caesarea 1000 homines, ac mense Martio colonellus dominus comes Orsich 2000 milites, qui per Viennam profecti sunt. Undecimo. (Uxor mareschalli Caroli de Batthyan moritur.) Uxor mareschalli comitis Adami de Batthyan, jam a mense Martio aegrotans, assistente sibi continuo archiepiscopo Migazzi et suum conficiente testamentum, ac ultra 70 milibus per mortem ejus consolato, die 26. Aprilis coram assistente archiepiscopo obiit. Et quia

banalibus confiniis ad castra caesarea 1000 homines, ac mense Martio colonellus dominus comes Orsich 2000 milites, qui per Viennam profecti sunt. Undecimo. (Uxor mareschalli Caroli de Batthyan moritur.) Uxor mareschalli comitis Adami de Batthyan, jam a mense Martio aegrotans, assistente sibi continuo archiepiscopo Migazzi et suum conficiente testamentum, ac ultra 70 milibus per mortem ejus consolato, die 26. Aprilis coram assistente archiepiscopo obiit. Et quia continuus Migazzi cum Batthyanio fuisset, qui episcopi Zagrabiensis

mareschalli comitis Adami de Batthyan, jam a mense Martio aegrotans, assistente sibi continuo archiepiscopo Migazzi et suum conficiente testamentum, ac ultra 70 milibus per mortem ejus consolato, die 26. Aprilis coram assistente archiepiscopo obiit. Et quia continuus Migazzi cum Batthyanio fuisset, qui episcopi Zagrabiensis partes contra me tuebatur, seseque negotio involutum dixisset, periclitarique de opinione, si ego simpliciter absolvarim, Migazzius rejecta justitia negotium meum politice consideravit definiendumque sibi proposuit. Casus iste et archiepiscopi

episcopus Targensis Koller in mei praesentia Malenichio plurima dixit demonstrando, in dioecesi Zagrabiensi exulare justitiam, desiderari charitatem, et clerum Zagrabiensis dioecesis sic definiendum venire: monstrum ignorantiae fastu et passionibus conglutinatum. Quibus auditis, cursitabat ad Batthyanium continuo Malenich praemissaque referebat. Die quarta Junii vocor ab archiepiscopo, qui ad amicabilem me invitat compositionem negotii, punctave a Malenichio propositae petitae accommodationis et contractus legenda praebet. Erat in his: primo recessus ab archiepiscopi Colocensis

esse circumstantiis, quod praeter solum Deum habere in mundo nequeam sive judicem sive vindicem. Episcopalem tum dignitatem repraesentabat, quam sibi prostituere fas non esset, cum et Romana curia eos protegere debeat, neque esse exemplum condmnati episcopi ob privati cujuspiam justitiam. Denique Batthyanium in causa hac involutum dicebat, quem ille offendere non posset, dicens si haec causa foret inter ipsum et Malenich, certus sit, ad perenne mundi exemplum ferrem sententiam, sed, dum est inter ipsum et episcopum, cum injuria quidem sua de remedio est cogitandum. Tum pollicebatur, nec

quidpiam valens, quid amplecti debeam, cogitabam. Demum tot tantorumque fata praemeditans, me in eorum natum esse numero, quibus perpetuo patiendum tolerandumque esset, adinveni, recogitans fatales circumstantias omnes: mortis nempe cancellarii Nadasd, nuper secutae Colocensis archiepiscopi, demum Batthyanianae ipsius, cujus legata potiora essent archiepiscopo prae justitia ipsa. Consultis eatenus amicis ac intelligentibus, divinae me subjeci voluntati dicens: "tu, domine, Deus dominusque es meus, injurius nemini, quod singuli eadem conditione esse nequeamus; cum

incognitum. Tres Naisichius reliquit filias, in masculo deficiens. Avus suus nobiiitate fuit donatus a Leopoldo. Homo fuit popularis celeberrimusque potatur, ut veteris perpotationis mos cum hoc heluone vini exstinctus visus sit videaturque. Astutus erat, sincerus nemini, varius, ac ob bani Batthyan e regno absentiam omnipotentissimus, adorabaturque ad annum 1756, quo prodiit estque detectus, pluraque excoquere debuit, uti superiora testantur. Rerum suarum fuit incurius: in politicis duo observabat: aulae ac bano assentiri adularique, ac ex suo utili publicam felicitatem metiri. Lusit

vicebanus Busan et caeterae promotiones.) Mors ejusdem fecit Varasdini congregationem celebrari sub finem Aprilis ac ad avertendas commendationes sive Antonii Jankovich ab affine suo comite personali Georgio Fekette, sive Michaelis Malenich a mareschallo comite Carolo Batthyan, pro qua iste medio episcopi Viennae existentis agebat. In congregata ergo congregatione comes banus pro veteri more dominum Joannem Busan, tabulae banalis assessorem et regni cassae perceptorem, suae apostolicae Majestatis consiliarium, dixit vicebanum, cujus loco perceptor cassae regni

consiliarius. (Fit Rauch colonellus.) Mense Januario dominus vicecolonellus regiminis Kostanicensis Paulus Rauch, filius Joannis antea vicebani, 1000 confiniariorum eduxit ad castra caesareo-regia, ac in itinere suo favoribus mareschalli Batthyan colonellus est resolutus adepto etiam Kostanicensi regimine. Contra hunc priori anno in castris quidam officialium varias accusationes praebuerant, insuper concludendo, eum delirare; sed re examinata compertum fuit, Rauchium amatorem esse disciplinae militaris cupidumque, ut servitia

anguem sinu foveat. Malenichio usque eo displicuit, se in tot officiorum occasionibus, ut vicebanatus, perceptoris cassae regni, assessoratibus tam banalis tabulae quam et judiciariae, commissariatus confiniorum, pro quibus omnibus supplicabat, suffultus commendatione episcopi ac Batthyan Caroli, neglectum, ut hac visa Spissichii promotione de baronatus titulo sibi conferendo continuo coeperit agere istudque postulare. Interim, quae fuerit domini Busan idea pro elevando Petro Spissieh, ignoro, dominorum Skerlecz alia non exstitit, quam ut homo ambitiosus vetera intra

a principe Leichtenstein pro honoris ephebo electus, Parmam profectus fuit. A reditu domum veniens, cum ob virium debilitatem ad militaria applicari nequiret, fumos autem aleret venderetque, baronatum statim petiit medio praedicti principis. Remissaque ad cancellariam instantia sua, licet mater ad Batthyanios quoque pro commendatione recurrisset, ob defectum attamen meritorum ac donorum, quae parens immolare noluit, resolvi filius non poterat, nisi pater aeque supplicaret. Sed praeses biennio integro disponi non poterat lacrymis matris filiique pro petendo baronatu, ea

Ministeriale conferentiarum consilium sub praesidio augustissimi imperatoris vel apostolicae Majestatis aut serenissimi coronae principis Josephi effecerunt ministri status: 1. comes Corficius de Ulfeld, 2. comes Rudolphus de Colloredo, 3. comes Joannes Josephus Khevenhüller, 4. comes Carolus de Batthyan, 5. comes de Kaunitz Rittberg. Consilium status, sub iisdem uti supra praesidibus: 1. comes Kaunitz de Rittberg, 2. comes de Haugwitz, 3. comes Leopoldus Daun, 4. comes de Blumegen; consiliarii et refferendarii dominus liber baro de Borié, dominus Antonius Stupan, dominus Antonius

locum domini comitis Nicolai Palffy, ab anno 1759. etiam aurei velleris equitis, in cancellarium promulgatus comes Franciscus Eszterhazy, comitatus Mossoniensis supremus comes; vicecancellarius comes Georgius Fekette ex personali praesentiae regiae, consiliarii et refferendarii comes Theodoras de Batthyan, comes Palffy, uterque juvenis; ex statu nobilium dominus Jacobus Szvetich, relictus ex prioribus consiliariis, prouti etiam dominus Töröck; novi declarati dominus Antonius Brunzwick ex protonotario palatinali, dominus Christophorus Niczki ex protonotario personalis, et dominus Casparus

summus, capitaneus gvardiae helveticae etc. etc.; adeoque dignitas haec crevit estque elevata. Comes Palffius, ante capitaneus, caesareae per Hungariam militiae commendans est resolutas. Anno hoc comes Hungariae palatinus primogenito filio suo comiti Adamo de Batthyan, generali equitatus ac regiminis unius colonello, officium supremi comitis comitatus Castriferrei, familiae haereditarium, mense Augusto cedit, eumdemque summo undique concursu introduci fecit. Ex Croatia unus Sermage comes cum suis Kermendinum, introductionis locum, fuit profectus. Ego

separandam ab episcopatu Syrmiensi praeposituram, ad primatem supplex recurrit exponendo, quo in periculo versaretur ob conventum per se collegium, orandoque, ut hac occasione eliberaretur. Ad preces primatis, non obstante fortissimo rivali domino Antonio Knezovich, cantore Colocensi, per familiam batthyanianam et mareschallum Daun commendato, ipse in episcopum Syrmiensem et praepositum de Captol ad Posegam, cum in itinere Viennam cum episcopo Zagrabiensi esset, fuit resolutus. Quo obtento, ut magis gratificaretur primati, sciens, Zagrabiensem episcopum stoliditate

Ceciliam, domini Nicolai Skerlecz contoralem; in eo felix, quod proles suas optime accommodatas viderit reliqueritque. Lusus atque mundi vicissitudines adversas atque prosperas expertus est plurimas. Prospera fuere: primo, supradeclarata ab eo gesta continua serie officia; secundo, magnus quem sub Batthyanio bano habuit in aula regia conceptus, ut ob merita sua torque aurea fuerit condecoratus; tertio, in oeconomia atque congregandis divitiis prosperitas ac ad nutum successus; quarto, persaepe ex tot adversitatibus triumphus; quinto, baronatus oblatio et resolutio, haud tamen ab ipso

in paterna domo cum Stephano Josepho Suvich fornicationes, ut antea mater esset, quam legitima conjux, dato in lucem filio nomine Francisco, etiamnum superstite, dein Suvichio conjuncta patrem moriendo praecessit; hoc quam afflixerit Rauchium, exponi nequit, dixisse sufficiat, quod, esto ad Adami Batthyan qua locumtenentis banalis preces: eam in gratias suseepisse visus sit, moriens attamen nuliam ejus fecit mentionem, nee haeredis superstits, 500 tantum fl. pro ac ejus refrigerio ordinatis, adeo oblivisci injuriarum non videbatur; |

(sic! paternum?) unicum habuit in Dubravschak, reliquit filium Ignatium, superiore anno, ut notatum, cum parente suo baronem resolutum, fratrem Stephanum Zagoriae virum bonum in equestri statu relictum, qui ex uxore Magdalena Lukauszki filios Georgium et Joannem genuit; prior in regimine Adami Batthyan obiit, posterior sive Joannes potator, venator, luridusque mortem patris sui propinato illi veneno quaerebat, ab eodem ideo pulsus, nunc vagam ducit vitam. Antefatus baro et praeses veteri pompa in parte ob dictam illi in funere panegyrim a Jesuita Mathia Simatich, novo autem, quod noctu

Haec in foemineo sexu duas pronepotes reliquit, immo harum filias, quae in bonis succedent. 1764. Notanda veniunt infrascripta. Primo. (Carolus Batthyan princeps et maritus suae fratruelis.) Viennae die sexta Januarii in sacri Romani imperii principem nominatus promulgatusque est comes Carolus de Batthyan, palatini Hungariae frater, serenissimi coronae principis Josephi aulae praefectus olim, et ad annum 1756. banus Croatiae. Post

Notanda veniunt infrascripta. Primo. (Carolus Batthyan princeps et maritus suae fratruelis.) Viennae die sexta Januarii in sacri Romani imperii principem nominatus promulgatusque est comes Carolus de Batthyan, palatini Hungariae frater, serenissimi coronae principis Josephi aulae praefectus olim, et ad annum 1756. banus Croatiae. Post Eszterhazium hic alter in Hungaria principis honores est consecutus, ut publicatum lege ea, ut in defectu haeredis proprii, quo actu destituebatur frater ejus

tali testaretur aula, se principes non censere comitibus majores. Et quia ab anno 1760. die 28. Aprilis esset viduus, viduam comitis Nicolai Erdoedy gynecaei defunctae principis Elizabet et aulae praefectam, fratris sui filiam Theresiam nomine, cum papali dispensatione uxorem duxit. Adeo crevit Batthyaniana familia, ut de gratia principis regni barones tres essent videlicet palatinus, tavernicus, dapipherorum magister, in tabula septemvirali praeter affines eorum tres aeque, verbo Batthyaniorum omnia sunt. Praedictum ipsum connubium satis exprimit, quam Roma habeat erga eos subjectionem.

et aulae praefectam, fratris sui filiam Theresiam nomine, cum papali dispensatione uxorem duxit. Adeo crevit Batthyaniana familia, ut de gratia principis regni barones tres essent videlicet palatinus, tavernicus, dapipherorum magister, in tabula septemvirali praeter affines eorum tres aeque, verbo Batthyaniorum omnia sunt. Praedictum ipsum connubium satis exprimit, quam Roma habeat erga eos subjectionem. Secundo. (Motus Transylvaniae.) Quos motus qualesve Transylvania jam ab annis retroactis pluribus habeat, me ignorare profiteor,

privilegia, ut solent esse, meri praejudicii sunt, introitus nempe ad propinquius regio cubiculo in aula, hisque similia. Primi ergo ordinis hujus die sexta Maji in antedicto templo paludati omnes initia posuere ordini. Ex Hungaris primas comes Franciscus Barkoczi, comes palatinus Ludovicus de Batthyan, comes aulae cancellarius Franciscus Eszterhazy, tum alii sex numero Germani et omnes praecipui, ut praeses bancalitatis comes Haczfeld etc.; mediae crucis vulgo commendatores ex Hungaris comes vicecancellarius Georgius Fekette; tertiae seu minoris baro Franciscus Koller

Kollarii.) Posonium ad constitutum diaetae diem convenere status, festum nempe sanctae Trinitatis sen diem 17. Junii. Sub initium pro more actum de caeremoniis; lecti Viennam pro invitandis suis Majestatibus nuncii. In capite horum fuerat archiepiscopus Colocensis comes Josephus de Batthyan. Majestates suae nempe Franciscus I. imperator, Maria Theresia regina, Josephus rex Romanorum die III. Julii comparuere, quos pro more primas Hungariae Franciscus Barkoczi salutavit, oratione hic adnexa sub A.

ratus animos, Jursichii deductionem communicandam cum clero censuit, sumptum, licet id ex parte provinciali altissimae decisioni submissum, praecise ad confinium pertinet. (Ludbregense dominium concernens.) In dominio Ludbregensi comitis Batthyany controversum terrenum in duas aequas partes dividendum esset. (Raszinense dominium,) In dominio Raszinensi sylva Cherna Reka, intuitu cujus altissimae decisioni ex parte provinciali submissum, confinio consignetur. In civitate

nata comitissa Illyeshazy, ab omnibus laudata et communi omnium luctu. Reliquit filios tres, nempe: Alexandrum colonellum, Joannem Nepomucenum aeque colonellum, Carolum capitaneum et ex Nicolao filio nepotem Ludovicum, qui ratione divisionis suae ad archiepiscopum Colocensem, comitem Josephum de Batthyan compromiserunt, idemque excellentissimus dominus arbiter intra eos sequenti anno divisionem peregit. (Mors Thomae Schitaroczi.) Februario mense anni hujus Zagrabiae apud fratrem cantorem ecclesiae Zagrabiensis mortuus est Thomas

ope hujus munus hoc assecutus credebatur; ejus loco ad tabulam regiam praelatus resolutus cantor, ecclesiae Vesprimiensis Ignatius Nagy. (Mors palatini.) Obiit quoque ad Novembris initium Nemet Ujvarini Hungariae palatinus comes Ludovicus de Batthyan, aurei velleris ordinisque Stephanei magnae crucis eques etc., olim regni cancellarius et ab 1751 palatinus. Reliquit filios comitem Adamum generalem, comitem Josephum archiepiscopum Colocensem, comitem Theodorum consiliarium cancellariae Hungaricae, Philippum, filiam, fratris

sunt et publicati ordinis s. Stephani regis Hungariae equites et quidem magnae crucis: serenissimus archidux Austriae Ferdinandus, 2. princeps Venceslaus Liechtenstein, princeps | Colloredo s. r. i. vicecancellarius, princeps Carolus de Batthyan campi mareschallus, princeps Kaunicz aulae cancellarius, Franciscus cardinalis et episcopus Constantiensis de Rodt, demum comes Josephus Illyeshazi emeritus judex curiae. Comendatores: comes Grossehlag regius minister ad aulam electoris Moguntini, Franciscus Thauszy episcopus Zagrabiensis,

Chasmenses caruisse effectu et in poenam episcopum fuisse praecedentiae contrarium.| Septimo. (Marchio Perlass) indigena esto sub diaeta factus Decembri mense, cum excellentissimo domino comite Theodoro Batthyan, consiliario aulico ad cancellariam regiam Hungaricam pro bonis suis croaticis, nempe Ozalj, Brod, Grobnik convenit pro 200.010 fl. milibus, et die prima Januarii 1766. comes Theodorus possessorium adiit. Post defectum Frangepanianae familiae Graecensis camera bona

ingens confusio. Praedicta Ozaly, Brod et Grobnik a Carolo VI. marchionibus a Perlass ex Hispania Carolum secutis sive dono sive, ut dicebatur, cambii titulo collata fuêre; quae etiam ad annum hunc inclusive tenuerunt, nunc ad praefatum comitem emptionis jure sunt devoluta, et ab hoc anno comitum Batthyan effecta. Octavo. (Comite Nicolao Palffio) ad baronatum judicis curiae regiae elevato, principe autem Nicolao Eszterhazy novum turmae praetorianae baronatum obtinente, baronatus curiae item cubiculariorum regiorum vacabant. Hi

ideo, quae residua sunt, illic narrabuntur. (Motus rusticani.) Vix finem diaeta habuit, cum rustici in comitatibus Castriferei et Szaladiensi obedientiam dominiis terrestralibus negare inceperunt. Primi fuêre comitis palatini Ludovici Batthyan et comitis tavernici Adami aeque de Batthyan, Erdoediani et comitis ab Altham insulani. Hi intellecto eo, quod in diaeta adaucta haberetur contributio, nil adversus hoc se habere publicarunt, sed medium exsolutionis aliud non superesse, quam ut dominorum terrestrium urbaria ad aequum et

(Motus rusticani.) Vix finem diaeta habuit, cum rustici in comitatibus Castriferei et Szaladiensi obedientiam dominiis terrestralibus negare inceperunt. Primi fuêre comitis palatini Ludovici Batthyan et comitis tavernici Adami aeque de Batthyan, Erdoediani et comitis ab Altham insulani. Hi intellecto eo, quod in diaeta adaucta haberetur contributio, nil adversus hoc se habere publicarunt, sed medium exsolutionis aliud non superesse, quam ut dominorum terrestrium urbaria ad aequum et justum redigantur, determineturque stabile

sive incapacior, opera potissimum comitis bani, contrahit Varasdini nuptias cum Juliana filia comitis generalis Josephi Draskovich ex Susana Malatinszki, ut sic domus Draskovichianae elocatione filiae hujus alleviaretur. Secundo, 23. Januarii in Trautmansdorff principis Caroli de Batthyan dominio apud dictum principem celebrantur nuptiae inter privignum principis comitem Ludovicum ab Erdoedy, ex visitatione provinciarum reducem, filium alias defuncti Nicolai ex Theresia Bathyan, olim conjuge et filia palatini, fratris memorati principis nunc uxore, filii autem

hujus alleviaretur. Secundo, 23. Januarii in Trautmansdorff principis Caroli de Batthyan dominio apud dictum principem celebrantur nuptiae inter privignum principis comitem Ludovicum ab Erdoedy, ex visitatione provinciarum reducem, filium alias defuncti Nicolai ex Theresia Bathyan, olim conjuge et filia palatini, fratris memorati principis nunc uxore, filii autem comitis olim Ladislai ex Anna Illyeshazy superiori anno mortuae, cum filia comitis bani Francisci de Nadasd, ex defuncta conthorali de Rotthal genita. Tertio. Ipse comes banus, comes Franciscus de

Rauch sita, fuit concremata, tectum combustum est, pavimenta quoque. Ex vi ignis et venti 10 aliae domus fuêre incensae, quae tamen servatae sunt igne extincto. (Commissio limitanea regni cum Carniolia.) Ad dominiumChabar intra Grobnik et Brod Batthyaniana collocatum, sed ad cameram Viennensem spectans ob ferri fodinas, quae isthic collerentur, exortae sunt differentiae et violentiae graviores, praecipue de pago Wintll vocato, cujus foret territorii, an videlicet regni Croatiae et sic sacrae coronae, aut provinciae

Franciscanos tam illius conventus quam et ex aliis confluentes. (Regni congregatio.) Pro die 15. mensis Septembris Varasdini publicata fuit regni congregatio et in effectu eo die isthic habita. Adfuit ad eandem dominus comes Theodorus de Batthyan bona Ozaly, Broth et Grobnik visitaturus; at primo solum die vicebanus causa valetudinis abfuit, aegrotabat etiam protonotarius, cujus loco, quis ducturus esset calamum, pridie in conferentia agebatur, coalitumque, ut conferentiarum secretarius dominus Benedictus Krajachich suppleret

basis diploma reginae anni 1750., per status neutiquam acceptatum, uti in diaeta 1751. Naisichius declaravisset, de quaestione intra comitatum et clerum nil actum, privilegium Poseganae civitatis promulgatum et armales Vollich Emerici. (Teodorus comes Batthyan) die 16. Septembris circa nonam vespertinam Zagrabiam appellens, misso curru ad domum Erdoedianam, me invisere dignabatur, ultra horam mecum constitutus, altero in Ozaly abiens. Bellovarinensis comissarius de die 19. Septembris Zagrabiam venit pro levanda transferendaque cassa,

profugerit; dominum nempe Ludovicum Fesztetich, principem Nicolaum Eszterhazy coegerunt, ad subscribenda, quae volebant; ejus autem plenipotentiarium in Sasvar captum amplius 200 baculis sunt persecuti prope ad interitum; episcopus Quinqueecclesiensis Georgius Klimo vix se salvavit; comes Adamus Batthyan tavernicus aeque damna plura passus in suo curru; et eversis aedificiis subditi ad Sikloss principis Caroli Batthyani usi repressalibus provisorem harae porcinae incluserunt, ut porcum porcorum aesca aluerunt, donec capti jussu principis subditorum ad principem oratores dimitterentur. Tum

ejus autem plenipotentiarium in Sasvar captum amplius 200 baculis sunt persecuti prope ad interitum; episcopus Quinqueecclesiensis Georgius Klimo vix se salvavit; comes Adamus Batthyan tavernicus aeque damna plura passus in suo curru; et eversis aedificiis subditi ad Sikloss principis Caroli Batthyani usi repressalibus provisorem harae porcinae incluserunt, ut porcum porcorum aesca aluerunt, donec capti jussu principis subditorum ad principem oratores dimitterentur. Tum 31. Augusti iruêre in Siklos numero prope sex milia, quos dum subcenturio cataphractorum cum compagnia terrere vult,

consilii consiliarius, qui nunc etiam hoc in merito laborarent. Labor omnis tam locumtenentialis consilii quam et cancellariae Hungaricae in hoc malecontentorum est opere. Regina ipsa Posonium ad conferendum saepius ivisse, scribebatur, sed nullo cum effectu. Comitem tavernicum Adamum Batthyan in persolvendis 40 fl. milibus, quos a subditis suis iniquius extorsisse arguebatur, iisdem suis subditis convictum, huc delatum est. Reliqua incerti rumoris non adscribimus, cum plebs illa nunc etiam perseveret in contumacia, praecipue in Tolnensi ac Baraniensi comitatibus.

commissario, qui ibidem nunc etiam essent. Tertio. (Vampiriorum ingens rumor) fuerat per Hungariam, praecipue ad Tybiscum. An fabula sit, vel veritas; cum medicis quibusdam ad videndum indagandumque exmissus fuerat dominus Ladislaus Batta, secretarius cancellariae Hungaricae et consiliarius; quid adinvenerint, rescire necdum valui. Sunt autem vampirii cadaverum sive demortuorum, infestatio nocturna, foeminas et proles infestantium, cum foeminis coeundo et carnalia exercendo, puerorum autem sanguinem plane exsucando et sic

Addenda ad praedictam congregationem ex actis publicis et diplomate 40. Capitulares volunt resignare Dubiczam 43. Patachich Adamus conatur interessentiae aliorum satisfacere 44. Qualiter olim confinia gubernata 44. Comes Adamus Batthyan colonellus Glinanus 47. Episcopus Bosnensis consecratur 48. Poena canonici Chasmensis propter perjurium 48. Moritur episcopus Chanadiensis. Jacobus Szvetich consiliarius 48. Instructio Banalistarum pro campo Petoviensi 49.

multa episcopi ob sylvas ad Verbovecz 55. Limites ad Moscheniczam 56. Cum confiniariis ob limites 56. Novachky gay 56. Ob inferiorem Sclavoniam, de his vide cap. 6. historiae ecclesiae Zagrabiensis 56. Adamus Batthyan assessor banalis tabulae 57. Restauratio comitatus Posegani 57. Episcopus Eperiessinum abit 57. Terrae motus Flumine alias Vitopoli 57. Mors variorum 57. Marquiere transfertur ex generalatu Varasdinensi.

annus per dioeceses et ordinationes episcopi circa jubilaeum 60. Regni congregatio 26. Februarii 61. Disputatio pro cassa 61. Gravanima pro diaeta 62. Lecti ex candidatis ablegati ad diaetam 62. Praetensio Raffaii 63. Batthyany commercialis 63. Mors patris provincialis Franciscanorum 63. Jesuitarum Viennae congregatio 64. Electio ablegatorum ad diaetam ex parte capituli 64. Stipendia magistratui civili Zagrabiensi resoluta 65. Palatini mors.

ex parte capituli 64. Stipendia magistratui civili Zagrabiensi resoluta 65. Palatini mors. Novus armorum supremus praefectus 65. Cardinalis Kollonich mortuus 65. Initium diaetae Posoniensis 65. Palatinus novus comes Ludovicus de Batthyan. Vicebano credita cura regni 66. Sicuten canonicus moritur 66. Initium jubilaei Zagrabiae 66. Diluvium Zagrabiense 66. Ittinger electus generalis Paulinorum 67. Contumacia Lupoglavensium 67. Tumultus et

vetita 110. Passeres exterminandi 110. Conscriptiones ordinantur Viennam 111. Publicatio episcoporum schismaticorum 111.
Annus 1753. Mors locumtenentis Ludovici Erdoedy 111. Comes Orsich colonellus, Batthyan Adamus locumtenens a Kleffeldio alienus 111. Petrinia regno cedit 112. Installatio locumtenentis 112. Tabella rango intra militares et politicos 114. Settwicz abit Carolostadium 115. Marcha amoti schismatici

accusationes bani superat et enervat 266. Sua epistola banum offendit 267. Petrus Skerlecz consiliarius. Jursichii expeditio ad officium supremi comitis comitatus Zagrabiensis. Salaria vicebano, protonotario a Majestate ordinata 267. Banus Carolus Batthyan resignat banatum 268. Indagatur causa resignationis 268. Jam quid de banatu Caroli Batthyan sentiendum? Quae opinio fuerit de banatu Caroli Batthyan 270. Banatus Batthyaniani laudes 271. Joannis Rauch laudes 272. In Batthyan defectus

consiliarius. Jursichii expeditio ad officium supremi comitis comitatus Zagrabiensis. Salaria vicebano, protonotario a Majestate ordinata 267. Banus Carolus Batthyan resignat banatum 268. Indagatur causa resignationis 268. Jam quid de banatu Caroli Batthyan sentiendum? Quae opinio fuerit de banatu Caroli Batthyan 270. Banatus Batthyaniani laudes 271. Joannis Rauch laudes 272. In Batthyan defectus 273. Bani Batthyan in cathedrali Zagrabiensi memoria 273. Vicebanus Naisich pro more

comitis comitatus Zagrabiensis. Salaria vicebano, protonotario a Majestate ordinata 267. Banus Carolus Batthyan resignat banatum 268. Indagatur causa resignationis 268. Jam quid de banatu Caroli Batthyan sentiendum? Quae opinio fuerit de banatu Caroli Batthyan 270. Banatus Batthyaniani laudes 271. Joannis Rauch laudes 272. In Batthyan defectus 273. Bani Batthyan in cathedrali Zagrabiensi memoria 273. Vicebanus Naisich pro more resignat 274. Ad Batthyan Stephanus Patachich

Zagrabiensis. Salaria vicebano, protonotario a Majestate ordinata 267. Banus Carolus Batthyan resignat banatum 268. Indagatur causa resignationis 268. Jam quid de banatu Caroli Batthyan sentiendum? Quae opinio fuerit de banatu Caroli Batthyan 270. Banatus Batthyaniani laudes 271. Joannis Rauch laudes 272. In Batthyan defectus 273. Bani Batthyan in cathedrali Zagrabiensi memoria 273. Vicebanus Naisich pro more resignat 274. Ad Batthyan Stephanus Patachich mittitur 274.

Carolus Batthyan resignat banatum 268. Indagatur causa resignationis 268. Jam quid de banatu Caroli Batthyan sentiendum? Quae opinio fuerit de banatu Caroli Batthyan 270. Banatus Batthyaniani laudes 271. Joannis Rauch laudes 272. In Batthyan defectus 273. Bani Batthyan in cathedrali Zagrabiensi memoria 273. Vicebanus Naisich pro more resignat 274. Ad Batthyan Stephanus Patachich mittitur 274. Male idem Patachich electus 275. Rumores de successuro in banatu

268. Indagatur causa resignationis 268. Jam quid de banatu Caroli Batthyan sentiendum? Quae opinio fuerit de banatu Caroli Batthyan 270. Banatus Batthyaniani laudes 271. Joannis Rauch laudes 272. In Batthyan defectus 273. Bani Batthyan in cathedrali Zagrabiensi memoria 273. Vicebanus Naisich pro more resignat 274. Ad Batthyan Stephanus Patachich mittitur 274. Male idem Patachich electus 275. Rumores de successuro in banatu varii 275. Generalis

opinio fuerit de banatu Caroli Batthyan 270. Banatus Batthyaniani laudes 271. Joannis Rauch laudes 272. In Batthyan defectus 273. Bani Batthyan in cathedrali Zagrabiensi memoria 273. Vicebanus Naisich pro more resignat 274. Ad Batthyan Stephanus Patachich mittitur 274. Male idem Patachich electus 275. Rumores de successuro in banatu varii 275. Generalis Draskovich pergit Viennam 276. Patachich Stephanus resolutus ad Montem Claudium commisarius 276.

agendi 341. Civitas Zagrabiensis privata fuit tricesima 242. Segniensis civitas commerciali subjicitur 342. De armalibus falsificatis vide supra etiam fol. 383. 342. Negligenter agit banus res confinii 343. Item cum comite Adamo Batthyan 343. Batthyan abit e regno 344. Christophorum Vojkovich punit 345. Negligit causas intra Lukauszki et Raffay, item Draskovich et Rauch 345. Banus revidet protocolla, et monstrat amorem litterarum 345. Data ei sunt

Zagrabiensis privata fuit tricesima 242. Segniensis civitas commerciali subjicitur 342. De armalibus falsificatis vide supra etiam fol. 383. 342. Negligenter agit banus res confinii 343. Item cum comite Adamo Batthyan 343. Batthyan abit e regno 344. Christophorum Vojkovich punit 345. Negligit causas intra Lukauszki et Raffay, item Draskovich et Rauch 345. Banus revidet protocolla, et monstrat amorem litterarum 345. Data ei sunt systemata regum Hungariae 346.

comitatus Crisiensis 376. Novus episcopus Vaciensis 377. Episcopus Transylvaniae episcopatum resignat 377. Novae dispositiones in militaribus 378. Lis intra civitatis Zagrabiensis magistratuales 378. Josephus comes de Batthyan episcopus Transylvaniae. Magno-Varasdiensis episcopus baro Adamus Patachich 384. Terraemotus Zagrabiae 384. Mors variorum 384. Praeambula ex processu ad casum memorabilem. Religiosorum subtilitates per tabulam judiciariam detectae et praejudiciis

Klobusiczki Colocensis archiepiscopi mors. Novus archiepiscopus et episcopus Transylvaniensis 400. Memoria comitis Grassalkovich 400. Kollerio fata incipiunt 401. Eductio militum ex Croatia 401. Uxor mareshalli Caroli de Batthyan moritur 401. Conscriptio comitatum ordinata, incoata, impedita 401. Banus Viennam rediens a Kercselichio visitatur 402. Agriensis episcopus seminaria accipit Jesuitis 402. De erigendo comitatu Vinodolensi questio 402.

regni 467. Komaroni fiscalis regius in Croatia 467. Nova familia comitis Samere in Croatia et rei hujus descriptio 467. Descriptio anni 468. Mors regis Poloniae 468. Comaromium terrae motu destructum 468.
Annus 1764. Carolus Batthyan princeps et maritus suae fratruelis 469. Motus Transylvaniae 469. Tabula banalis Varasdini. Accessoria 470. Generalis Beck Carolostadii multa induxit 471. Conferentia Varasdini 472. Novus episcopus Segniensis 472.

Commissio limitanea regni cum Carniolia 524. Res Zagrabienses 526. Generalis Beck 526. Banus Posonium ad conferentiam 526. Mors comitis Ludovici Patachich 527. Regni congregatio 527. Teodorus comes Batthyan 528. Terraemotus. Eclipsis solis 528. De parocho s. Georgii 529. Rusticorum per Hungariam tumultus 529. Lis inter episcopum et civitatem Quinque-Ecclesiensem 530. Vampiriorum ingens rumor 530.

Deputatorum pro complanandis metalibus cum vicinis provinciis differentiis diurna constituebant, et cum expensae hae rarius occurrerent, residuum in censum elocabatur. Verum maximam conflati exinde capitalis partem Domus Regnicolaris Posoniensis absumsit. Comes Ludovicus Batthyányi palatinus, instaurando Regni Archivo primus manum admovit, et postquam ille aliquem documentorum publicorum numerum conquisivisset, constituti sunt, exigui licet adhuc, archivi hujus regestrantes, quorum stipendia totum ferme residui adhuc capitalis proventum

1121  Credit ab effectis caussas debere putari.
1122  Sic et suppositis humeris qui pondera transfert,
1123  Ut procul advectis cum mercibus advenit urbes
1124  Aucta ratis Batavas, et vocibus exonerantum,
1125   ET subeuntem humeris, onera et pretiosa ferentum
1126  Certatim portus late, ripaeque resultant;
1127  Ergo via qui fert, inquit, grave pondus eadem,

1651  Ille; novam auspiciis donec felicibus artem
1652  Intulit, excoleret quam plus tamen, exque poliret
1653  Posteritas, vitae et magnos aptaret ad usus.
1654  Hinc tua vis animi Batavis effulsit ab oris
1655   Nobis, inclyte Vir, qui tmepora certius, ac sol,
1656  Metiris, sol ipse dies qui ducit, et annos,
1657  Et nobis Pater est saeclorum et temporis auctor.

1963  Vobis ingenium, divinaque prodiderat mens
1964  Primis, o Animae grandes, o pectora fraudum
1965   Nescia, queis major multo pars contigit aurae
1966  Aetheriae, Tibi quo Batavi, flavique Sicambri,
1967  Hugenide, exultant, Tibique o qui pectore fundens
1968  Aurea dicta tuo longe exsuperare videris
1969  Humanum, Newtone, genus, quo Cive Britanni

2305   Olim altis magis est Venetam Neptunus in undis
2306  Urbem admiratus; miracula nunc es certe
2307  Decrescunt; urbs jam fundo propiore habitatur.
2308  Amplior est Batavum regio modo, quam fuit olim,
2309  Et, licet aggeribus, ne campos obruat aestu,
2310   Arceat Oceanum, semper minor advenit ille.
2311  Tu quoque littoribus distensa Britannia circum

632  Quippe aliquis jam contulerat, quod rebus in istis
633  Omnibus et terris tentatum, et tempore in omni est,
634  Et quod in Aegypto quondam, et quod nuper in oris
635   His Italis, Gallosque inter, Batavosque peractum,
636  Imminuique gradus hoc viderat ordine notos.
637  Quin fuit et Lunae servatos ante labores
638  De tabulis qui cognoscens, numerisque retentans,

548  Quinque pedes decies, et longo excurrere tractu
549  In terram: locaque esse, anni ad quae tempore certo
550  Advenit undarum nullus tumor, advenit anni
551   Tempore verum alio (Batsham dixere vocantes
552  Tonchini portum, quo non fluit aequor inundans,
553  Aequalis cum lux fit noctibus alma diei,
554  Non refluit, Luna opposita, aut loca versa terente

jam Charitum spondes, queis tuta sit Echo,
pr8.118  Vivere et innumeras possit Olympiadas.
pr8.119  Gaude Echo, o Siculi lusus gaudete роëtae,
pr8.120  Palladia et Graji carmina Battiadae:
pr8.121  Ingens partus honor vobis, multa addita formae
pr8.122  Gratia; jam nusquam est, si quod erat, vitium.
pr8.123  Gaudia cur differs, pater optime? prodeat Echo;

1.2.629  Ad boream conversa, aliaque apparet ab ora 630
1.2.630  Dives in ingentes Hispania didita terras.
1.2.631  Hinc Galli, hinc Batavi, et Belgae, parvoque Britanni
1.2.632  Aestu discreti supra venientibus undis
1.2.633  Oceani jam jam condi mergique videntur.
1.2.634  Dumque loquor, fugere citi: late omnia

πρὸς Ἄργος ναυστολῶν τὸ Γοργόνος
παρακομίζων. etc. [y] Multi saepe cum Britanni, tum Batavi praesertim extremas Sinarum oras praetergressi, experti sunt, sed incassum, in Europam per Septemtrionis latus redire, atque ita novum iter navibus in Indiam aperire. Immensa glacies in eo mari praeter alia incommoda impedimento fuit, quominus voto potiti sint.

Turmae equitum, peditumque cohortes: densa virorum Turba ruit, magno miscentur cuncta tumultu. Est procul ante urbem procero vertice collis Camporum in medio; circum vasta undique sese 360 Planities tendit, Batieam nomine dicunt Mortales; divi, pernicis busta Myrinnae. Heic socii primum discreti, ac Troica pubes, Quaeque suis et sub ducibus gens rite coacta. Troas magnus agit, galeaque it clarus ahaena

bello seu cum petit eminus hostem;
16.724  Tam longe Argivos Teucri fugere tumultu
16.725  Ingenti: at Glaucus Lyciae dux pubis acuto
16.726  Convertit, clamore fugam, fortemque Bathyclea
16.727  Chalconis prolem stravit, domus Hellade in alta
16.728  Cui fuit, atque opibus, censu et praedivite felix
16.729  Inter Myrmidonas florebat. Glaucus ahena

optimates, ut regno consulerent in campum Rákos pro more congregati, insignem bello meritis virum Ioannem Zapolium, prius Transylvaniae ducem, sibi in regem praefecere, quod vel ipsi devincti Austriacae domui authores infitiari non praesumunt. 2 Stephanus Bathorius, potens in vulgus vir, caecus rabie ob praelatum sibi Zapolium, ilico ad viduae reginae, quam Ferdinandi Primi imperatoris sororem occisus nuper ad Mohachium Ludovicus rex funesto Ungariae matrimonio sibi coniunxerat, partes transiit regnumque, cum pro se non

voluisset, non curata purpurae sanctitate, spreta religione, contempto humano divinoque iure gladio perimi curaverunt. § 7. 1 Sublato hunc in modum Zapolio Transylvanii ipsis acquiescentibus Austriacis Ioannem Bathorium cum successione sibi in principem praefecere, cui Stephanus filius successit, mox a Polonis renitente nequiquam Maximiliano electus; huic Christophorus, isti Sigismundus, qui cum Rudolpho, Maximiliani filio, vivo adhuc patre ab Ungaris Austriaco dolo pro successore

pro absoluto declarari fecerit principatum icto cum Rudolpho anno 1606. solenni foedere quo haec omnia continentur eiusque insuper hereditas confirmatur. 2 Verum ne tum quidem defuit Austriacus dolus; persuasere nescio quomodo Bathorium quoque ut Transylvania decedat, aureos in Silesia montes ipsi pollicitantes; at enim delusum ut se vidit Bathorius, receptam ilico armis Transylvaniam fratri tradidit cardinali, ipse in Poloniam sive taedio humanarum vicissitudinum sive secretiori quadam de causa

foedere quo haec omnia continentur eiusque insuper hereditas confirmatur. 2 Verum ne tum quidem defuit Austriacus dolus; persuasere nescio quomodo Bathorium quoque ut Transylvania decedat, aureos in Silesia montes ipsi pollicitantes; at enim delusum ut se vidit Bathorius, receptam ilico armis Transylvaniam fratri tradidit cardinali, ipse in Poloniam sive taedio humanarum vicissitudinum sive secretiori quadam de causa profectus. 3 Miscuere illico armis omnia Austriaci ut recipere possent Transylvaniam sublatoque horrendo

ipse in Poloniam sive taedio humanarum vicissitudinum sive secretiori quadam de causa profectus. 3 Miscuere illico armis omnia Austriaci ut recipere possent Transylvaniam sublatoque horrendo facinore cardinali iam iam voti damnabantur cum inclinato rursus in Bathorium populari favore ingenti cum applausu e Polonia receptus est. § 8. 1 Nec conquiescere Austriaca arma dum cedente tandem fatis Bathorio, quod tam efflictim cupiverant, Transylvania potirentur.

facinore cardinali iam iam voti damnabantur cum inclinato rursus in Bathorium populari favore ingenti cum applausu e Polonia receptus est. § 8. 1 Nec conquiescere Austriaca arma dum cedente tandem fatis Bathorio, quod tam efflictim cupiverant, Transylvania potirentur. 2 Tum demum libere coepit saevire Austriacus furor; cum nullum iam in vivos crudelitatis genus superesset, in mortuos saevitum fuisse indubitata tradunt monumenta; nempe subiugata iam Transylvania

Opera et Dies, nominantur a Tzetze, aliisque grammaticis alia carmina, de Heroum nempe et Heroidum Genealogiis, de Vaticinandi arte, de Mulierum laudibus, de Pelei et Thetidis nuptiis, de Dactylis Idaeis, de Medicina, de Herbis, de Batracho amico, in quem scripsisse dicitur Epicedium, de Chirone, de Astronomia, de Telluris periodo, de Theseo, de Aegimio, de divinis Sermonibus etc., quae omnia in Fabr. Bibl. Gr. videre potes lib. iI

est, prekriženo facillime amittitur* facillime retinetur. Et sane quis non videat male sibi consulturos Batavos, si dimisso, quo suum et constituerunt, et hactenus conservarunt imperium, commercii genio suos ad rem militarem animos incipiant comparare. Iam Hungaros Regnum hoc armis et comparasse, et conservasse hactenus, ac universim

laxata vi imperii anarchia invaluit, optimates ipsi effreni populi licentia premebantur. 7 Nunc parte ex una praelati, ac praesertim praedives ille et praepotens Thomas Bakacsius; parte vero ex alia praevalidi duos optimates Bathorius et Zápolyius pro praedominio decertabant, sicque ipsa jam ad invicem in collisionem venit oligarchia. Sub Uladislao primum oligarchia, tum anarchia viguit. 8 Status nobilium aristocratiae optimatum inde a

et supremi comitis officia in pluribus jam comitatibus occupaverat (b). 8 Omnia tamen haec, quamquam justa, querimoniarum capita tantam inter status acerbitatem vix produxissent nisi praepotenti illi dynastae Bathorio personales cum potentiori adhuc praelato Thoma Bakácsio inimicitiae intercessissent (c). 9 Illum enim, ut adversario male faciat, saeculares eo impulisse coaevi scriptores tradunt, ut clerus universim et a consilio regis, et a judiciis et comitiis

abi;
1.1.10.20  20 concessit Pater е domo.
1.1.10.21  Callem porro pete atque ad Statuas mea;
1.1.10.22  hinc transi Lugionem et Bathanatium,
1.1.10.23  sedem Pannoniae, 3 dum steterat, ducis;
1.1.10.24  Altinum manet ad latus.
1.1.10.25  25 Isthinc Antianas i, celeri pede

— Tremulos cape
1.1.15.52  nervos, Terpsichore! Diem
1.1.15.53  sacrum tolle novo carmine et alteri [22]
1.1.15.54  Pineti Bationique, Sororibus
1.1.15.55  55 accitis, Driadum et Castalidum choris,
1.1.15.56  Longum VIVE rependito! 1 Prvi put štampano u knižici Plausus ab

celebres Henetosque vetustos,
1.2.1.72  queis stirps Illyridum sanguine iuncta fuit.
1.2.1.73  Non dicam Teutas, Agronum fata 29 relinquam,
1.2.1.74  Batones Latus quid nocuere, 30 sinam.
1.2.1.75  75 Adria cum Ponto generosi praelia novit
1.2.1.76  Illyrii: testem Dravus et Ister aget.
1.2.1.77  Nunc quoque

modus iam poni coepit, speraturque dynastia veterem brevi receptura florem. 1 Isp. bilešku uz Epigrammata, br. 3. 18. In Battum.
1.3.18.1  Tempore de veteri cum audis me, Batte, loquentem:
1.3.18.2  »Scire inflat« dicis non sine bile palam.
1.3.18.3  Tu, quod ventre tumes frontem praefersque

1 Isp. bilešku uz Epigrammata, br. 3. 18. In Battum.
1.3.18.1  Tempore de veteri cum audis me, Batte, loquentem:
1.3.18.2  »Scire inflat« dicis non sine bile palam.
1.3.18.3  Tu, quod ventre tumes frontem praefersque minutam,
1.3.18.4  scire dabas ventri, scire

partem efficiunt, a loco eductionis plurimum distent; adeoque nonnisi longa et sumptuosa, seu axis seu navigationis adversis fluviis, via, eo deduci possint. Ita boves e partibus Cis- et Trans-Tibiscanis, ubi rem pecuariam sedem sibi fixisse §3. diximus, Viennam; ita frumentum e Batsiensi et Banaticis comitatibus adverso Danubio, Savo et Colapi Carolostadium educi debet. Quod Hungaria maxima sui parte provinciis Germanico-Haereditariis, ut § 15. ostensum est, cingatur; quod longe maximam commercii Hungarici partem efficiant, producta Hungarica et

autem ita effici posse puto, si omnia, quae tu detexeris, decretorum originalia ad Archivum Regni attrahantur. Hoc Palatino id haud difficulter confici posse existimo. Nosti quod capitulum Strigoniense erga solam Palatini Battyany requisitionem Decretum Belae 4-ti Archivo Regni intulerit. Nunc Agriense Vladislai sponte obtulit. Si omnes ii, apud quos reliqua originalia exstare tu detexeris, nomine Palatini requirantur, nullus dubito quin illa

Navigatione per Mare Nigrum principio statim destinabatur. Et ideo superatis summa difficultate Colapis et Savi angustiis, utprimum Constantinopolim pertigit, ibidem etiam divendita fuit. Alia Comitis Theodori de Batthyan aliquot Secundo et adverso Danubio Navigationes peregit, exstatque etiamnum, neque tamen continuo Commercii usui deseruit; neque eiusmodi Nautis semper provisa est, qua debitum velorum usum facere sciant. Ipsae hae

intra Carlostadium et Brodium in Canalem reducendus. Proiectatum fuit etiam identidem ut Colapis Carlostadio usque Brod Opem Cataractarum navigabilis efficiatur. Comes Theodorus de Battyan operi huic praelucere voluit, dum prominentia ad Ozail Saxa primum pulveribus pyriis disrumpere, dein coarctato per artificiales rippas fluminis alveo aquam elevare gravibus sane sumptibus tentavit, verum

perficiatur, usus tamen exsiccandae hac ratione Plagae penes Publicum tamdiu permaneat? Donec impensi in eam Sumptus compensentur. Verum opus hoc quod ab influxu Sarvizÿ in Danubium ad Battam inchoari debuisset, supra Albam regalem praepostere inceptum, usque tamen Limites Comitatus Albensis perductum fuit. Comitatus Tolnensis ad id ut alveum hunc continuet, et in Danubium educat, nulla

necessitates in Comitiis 1741 destinabantur prout et reipsa maxima fundi huius pars in Domum Regnicolarem Posoniensem impensa, reliqua in capitale conversa fuit. Postquam sub Palatinatu comitis Ludovici Battyán, aliquod instaurando Archivo Regni initium factum est, Personale illud, quod et Archivi, et Capitalium horum Curam gerit, ex eorum Interusuriis persolvebatur.

ante tempora Romanorum; Iulius Caesar terminato bello Helvetico in belli contentiones venit etiam cum Gallis (populo tunc temporis foederato contra Romanos); hinc per bellum decennale subjecit eos Julius Caesar, proin tunc totum Belgium subjectum est Romanis; nam tunc temporis etiam Batavia inito foedere cum Romanis se eis conjunxit, ut provincia socia, non ut subjecti; idem fecerunt insulae Seelandicae, quae et hodie potior pars Belgii foederati sunt. 3 Saec. 1-o, 2-o post Christum natum Romani fines terrarum suarum semper promoventes

cum fratre suo Henrico Nassoviae occubuit totusque exercitus eorum stratus et dissipatus est; post hanc victoriam rursus Hispani in petulantiam abierunt obque defectum stipendiorum rapiebant praedabanturque ubique. 2 Pacata hac urbe exercitum suum ad Lugdunum Batavorum expugnandam admovit, incolae se ex desperatione vehementer defendebant, pressit tamen fame, jam jam se dedere coacti fuissent, nisi alii Belgae effossis aggeribus fluvii Mosae inundassent exercitum Hispanorum, sicque coegissent solvere obsidionem; anno 1576. imperator

15 reges, ultimus ex iis fuit Malcolmus 2-us cum quo expiravit Keneti 2-i stirps mascula; ab 1034. usque '289. regnarunt etiam descendentes mares ex Keneto, sed jure femineo, 12, qui omnes ex duabus filiabus Malcolmi descendebant, nempe ex Batrice et Doaca; ad haec tempora viguit senioratus; ultimus deficiens fuit Alexander 3. qui 1289. emortuis prolibus decessit, habuit quidem filiam Margaretham, quae nupta fuit regi Norvegiae Erico, sed praemortua est; reliquit tamen filiam Margaretham, quae desponsata fuit

crocus, lignum dulce. 5 Ex regno minerali habetur plumbum et stannum in copia, cuprum, ferrum exiguum, auri nihil, argenti exiguum quid, cristallus, alumen, marmor, alabastrum, lapis aedilis et lithantraces copiosi, aquae medicatae non desunt, ad Bathomiam thermae calidae, aquae salsae, acidulae. 6 Defectus est in vite, proin vino carent naturali, quod illi supplent cerevisia, thee et punsch; habent defectum salis

hae ordine praerogativae honoris: Geldria, seu maxima pars antiqui Geldriae ducatus; huc pertinet etiam comitatus Zutfaniae antiquae; ista provincia divisa est in superiorem et inferiorem, inferior rursus divisa est in Vetaviam et Velaviam; Comitatus Holandiae, haec antiquitus Batavia nuncupabatur, constat ex ipsa Hollandia et Frisia occidentali; haec provincia est maxima et potentissima ex omnibus provinciis, habet enim 300 milliaria  in superficie sua; Comitatus Zeelandiae – haec provincia ex 8 insulis constat, nempe: Valcria, Bevelandia

diversa munimenta, cidadella, ut eam in suo potestate retineant, et alios arceant gentes. 6 In insula Iava possident integrum regnum Iacatra; utuntur dominio directo in diversos adhuc regulos huius insulae; in hoc regno Iacatra sita est celeberrima urbs Batavia, quae inexpugnabili praesidio et portu provisa est, hic est centrum totius commercii Belgici; haec insula suppeditat orisam, gosipium, caffee, sinsiper, imper; in Sumatra insula possident 2 munimenta Palimban et Iamblin, per haec sunt in dominio totius commercii; in

2 Provinciae Generalitatis sunt provinciae stricte subjectae. 3 Aliae provinciae vel ad privatos vel ad societates mercatorias spectant et sunt subjectae; provinciae hae gubernantur per suos gubernatores, qui omnes subsunt gubernatori summo Bataviae residenti. § 2 De incolis 1.1 In provinciis his ingens est copia hominum respective, intuitu nempe exigui territorii et sterilitatis; causa huius est quod illi aliis modis, nempe piscatione, fabricis

libertas etiam multum facit ad augendum numerum populi; facilitas dein se sustentandi aeque multum facit ad copiam hominum; aestimetur numerus populi ad medium tertium millionem. 2.1 Populus iste Belgicus originem suam ducit ex diversis gentibus; Batavi, Frisii antiqui primi erant incolae; accesserunt Romani, Franci, diversique populi Germanici sedes fixerunt exstincto imperio Romano; temperamento gaudet populus melancholico-flegmatico, sunt benefici, taciti, serii et sinceri, in affectibus admodum moderati, neque in

magni collegii habetur, nam hoc executioni dare solet decreta collegii 17 virorum; ipse vicarius sessionem et reditus habet ex hac societate. 6.1 Duo sunt distincti gubernatores, in civilibus supremus gubernator residet Iava insula in urbe Batavia; hic est supremus gubernator et admiralis totius classis socialis; confertur ista dignitas in annos 5, quia hi homines habent oportunitatem divitias comparandi; ut ergo etiam alter hoc favore gaudeat, conferunt tantum in 5 annos; dein etiam ne usurpatio fiat dignitatum.

Post gubernatorem est director generalis qui summa potestate in negotiis mercaturae gaudet; praeter hunc habentur directores commercii particulares, qui in partibus dirigunt et referre debent ad generalem directorum. 3 Habetur praeter hos consilium status Bataviae residens, quod ex 14 membris constat, quod exsequitur decisa Europae. 7.1 Habetur etiam collegium justitiae in quo processus revidentur; hoc collegium ex 8 ordinariis constat viris; portus, urbes rursus habent suos gubernatores, qui

iaceam. vivi proiecta vorabunt
Membra lupi; id suavi sparget tua guttura melle. Idyllium IV. Pastores. Colloquuntur inter se Battus caprarius et Corydon bubulcus armento custos relictus ab Aegone, quem Milo ad certamen Olympicum secum abduxerat.
Battus

Colloquuntur inter se Battus caprarius et Corydon bubulcus armento custos relictus ab Aegone, quem Milo ad certamen Olympicum secum abduxerat.
Battus Corydon Ba.
Hae, Corydon, vaccae cuiae sunt? anne

hortatur ad cantum: qui duo bubulci postquam iussi cantum absolverunt, et ipse Pastor breviter canit. Idyllium X. Operarii. Duo agricolae, vel potius messores inducuntur colloquentes, Milon alter, et alter Battus: Milon Battum ignaviae accusat, causamque exposcit. Battus se excusat, culpamque in Amorem reiicit. Deinde canunt inter opus. Idyllium XI. Cyclops. Theocritus Niciam medicum Milesium in hoc carmine

ad cantum: qui duo bubulci postquam iussi cantum absolverunt, et ipse Pastor breviter canit. Idyllium X. Operarii. Duo agricolae, vel potius messores inducuntur colloquentes, Milon alter, et alter Battus: Milon Battum ignaviae accusat, causamque exposcit. Battus se excusat, culpamque in Amorem reiicit. Deinde canunt inter opus. Idyllium XI. Cyclops. Theocritus Niciam medicum Milesium in hoc carmine alloquitur,

absolverunt, et ipse Pastor breviter canit. Idyllium X. Operarii. Duo agricolae, vel potius messores inducuntur colloquentes, Milon alter, et alter Battus: Milon Battum ignaviae accusat, causamque exposcit. Battus se excusat, culpamque in Amorem reiicit. Deinde canunt inter opus. Idyllium XI. Cyclops. Theocritus Niciam medicum Milesium in hoc carmine alloquitur, nullumque esse ait contra Amorem praesentius

prie svega 5 Scto ſcjudi da iſide gvoſdja gnemu od tega, Stade mesctru kaſat. Ù vech rasjezaga On djela, da omekscjat bude, ù ogagn stavgljaga, Gorusctaga paka vadi, i batom mlati, Ù sliku ter svaka ſcjughjenu obrati. 10 Pomgnivo ki svu tû segljanin ghledasce Kovacja rabotu, lasnuje zjegnasce. Damu dà jur pita orudja, er da obrati

postavgljam donjeti pripovjes, Salihos blaga cim obhasctri osctrina Likurgo ſakonim, ghnjev vri ù bogazima 30 Psujuga, i uſdiſat kogod smion stade Nagnega odvisce bat; on tarkom Pallàse Put templa bjeſcjasce, gljute al chjudi ſa gnim Mladich teziasce Alikandro prid inim. Jahajuch ne plechi jurmu on (Likurgo ù tem 35

donje stvar ova? Od obih napokon Nesvjes pedepsana vidjese, er hodechi 20 Nakon malo dana ovi darva sjechi, Naghje posjecen gaj; a darvâ buduchi Skupio mnogo taj, plahoih ù kuchi Tako gorj, kao nighda dachje nestat. Al kad sva, ostao damu ne bj ni bat, 25 Bj ù godin stratio, s' sctetom svôm spoſna vaj! Koe ludo cinio, posjece kad vas gaj. Ovo onim, ki tlace male fajde, htih rech, I onim, ki jace htjelibi oncjas stech. Pripov. XVII. Ni Gorre posjezi, ni beſ daervâ Domma doghi.

ſcegljan sta gostit ſelenese. Ne prie on bjescese od tega stavio, Negh kad s' kuhignese bj praga djelio, 10 ſa ſeglja njesto ubrat. Tarci daga otjera, I golem uſe bat, damuga primjera. Er petrusin zjni popaso damuje, Varstu i travâ ini, kê s' jescjam ſdruſcjuje. Al niscta videchi drugo daje okusil 15 Negh badegl bodechi, rogosa i

15 Liſimirstvo tvê tô medena i besjeda, Recemu, tâ tvoja od sumgne meni jes, I ako udigl ne gresc tja, cinichju dati svjes *Sctap ovi povrati, i odrene s' tebe strah *Bat Kise lud cini, ti motriti ſlo odmah. Pripov. XX. Ujedauli ove Ovze? Hitro – Lud.

me teget in latebra. 25. Encom./Sacr. Ponendum inter Encomiastica. Radelja Ad Pompejum Batonem Sanctissimum Cor Jesu pingentem
1.25.1  Sanctum Cor Domini pingis, Bato, profluit unde
1.25.2   Terrarum et partes quattuor implet Amor.
1.25.3  Tam mire pingis, perculso ut pectore

25. Encom./Sacr. Ponendum inter Encomiastica. Radelja Ad Pompejum Batonem Sanctissimum Cor Jesu pingentem
1.25.1  Sanctum Cor Domini pingis, Bato, profluit unde
1.25.2   Terrarum et partes quattuor implet Amor.
1.25.3  Tam mire pingis, perculso ut pectore clamem:
1.25.4   Non ars, ipse manum sed tibi ducit Amor.

70. Encom./Sacr. Radelja; inter Encom. Krša De imagine Jesu Christi a Pompejo Batone picta
1.70.1   alibi sic: Pictane sint Jesu corda haec, an vera tuentes Radelja Orane sint Jesu picta haec, an vera, tuentes

1.70.2   Mirantur magni qualia coelicolae,
1.70.3  Quaerimus attoniti. Mens haeret, pectus amore
1.70.4   Mira defixis ardet in effigie.
1.70.5  Sic pingi ut posset, dic, Bato, duxit in altum
1.70.6   Tene polum, ex alto venit an ipse polo? 71. Encom./Sacr. Radelja; inter

3.179.5  Et proba quandoquidem es, credis te posse probari,
3.179.6   Nil operae impendens ut videare quod es. 180. Cujus animi sit Battus, se didicisse ex ejus sodalibus.
3.180.1  Non ego te novi, novi sed, Batte, sodales,
3.180.2   Queis arcta vivis junctus amicitia.
3.180.3  Nil opus est aliud; novi et te, Batte,

3.179.6   Nil operae impendens ut videare quod es. 180. Cujus animi sit Battus, se didicisse ex ejus sodalibus.
3.180.1  Non ego te novi, novi sed, Batte, sodales,
3.180.2   Queis arcta vivis junctus amicitia.
3.180.3  Nil opus est aliud; novi et te, Batte, tuamque
3.180.4   Odi, atque aversor sanus amicitiam.

animi sit Battus, se didicisse ex ejus sodalibus.
3.180.1  Non ego te novi, novi sed, Batte, sodales,
3.180.2   Queis arcta vivis junctus amicitia.
3.180.3  Nil opus est aliud; novi et te, Batte, tuamque
3.180.4   Odi, atque aversor sanus amicitiam. 181. In Glauciam. Paucis contentus, satis dives. In

Ars nihil est; natura potens facit omnia. Testor
4.175.4   Sponte sua tibi quae carmina prima fluunt. 176. [174.] [  Sep. et Lug. 19] De Rufina Batonia.
4.176.1  Scribere longa piget. Batoni nata, sodales,
4.176.2   Laudetur versu mi satis hoc gemino:
4.176.3  Quam pater est forma picturae magnus in omni,

4.175.4   Sponte sua tibi quae carmina prima fluunt. 176. [174.] [  Sep. et Lug. 19] De Rufina Batonia.
4.176.1  Scribere longa piget. Batoni nata, sodales,
4.176.2   Laudetur versu mi satis hoc gemino:
4.176.3  Quam pater est forma picturae magnus in omni,
4.176.4   Tam cantu in dulci filia magna fuit.

Ducchessa di Ceri; il Creonte dallo stesso Alfieri; e la persona di Emone da D. Baldassarre Odescalchi Duca di Ceri. Radelja
4.215.1  Te Bato, novus, Antigone, si pingat Apelles,
4.215.2   Cedet, quam priscus pinxerat, illa Venus.
4.215.3  Atque utinam, ut vultus, oculi, frons, sic quoque pingi
4.215.4   Posset

4.234.5  Gaude, Roma: tibi palmam haec fiducia spondet,
4.234.6   Vincit tam certa qui capit arma manu. 235. [233.] Ad Pompejum Battonem celeberrimum pictorem, se suaque opera laudantem.
4.235.1  Praestans arte tua laudo, Bato, quod tibi fidis,
4.235.2   Quod pretium tabulis dicis et ipse tuis.
4.235.3  Tantus nempe

Vincit tam certa qui capit arma manu. 235. [233.] Ad Pompejum Battonem celeberrimum pictorem, se suaque opera laudantem.
4.235.1  Praestans arte tua laudo, Bato, quod tibi fidis,
4.235.2   Quod pretium tabulis dicis et ipse tuis.
4.235.3  Tantus nempe opifex expectes, quod tibi de te,
4.235.4   Rebus deque tuis dixerit Antigenes,

4.236.3  De te nil dixi. Non pictam namque videbar
4.236.4  Illius at veram cernere mi faciem. 237. [235.] Ad Pompejum Batonum N. Barbadicae imaginem pingere volentem.
4.237.1  Pulchram Barbadicae faciem vis pingere, Bato,
4.237.2  Illa velut pingi possit ab arte tua.
4.237.3  Tu potis es formam, potis es

Illius at veram cernere mi faciem. 237. [235.] Ad Pompejum Batonum N. Barbadicae imaginem pingere volentem.
4.237.1  Pulchram Barbadicae faciem vis pingere, Bato,
4.237.2  Illa velut pingi possit ab arte tua.
4.237.3  Tu potis es formam, potis es fortasse colorem,
4.237.4   Non potis es multas pingere sed Veneres,

4.408.5  Cujus ego sensu pulchrique bonique carentis
4.408.6   Laudibus et plausu sibila praetulerim. 409. [406.] Ad Quintum. De Pompejo Batonio.
4.409.1  Quae pinxit Raphael, mire scis omnia, Quinte,
4.409.2   Nescit, quem spernis, maximus ille Bato.
4.409.3  Quae pinxit Raphael, potis es quam dicere sed tu,

409. [406.] Ad Quintum. De Pompejo Batonio.
4.409.1  Quae pinxit Raphael, mire scis omnia, Quinte,
4.409.2   Nescit, quem spernis, maximus ille Bato.
4.409.3  Quae pinxit Raphael, potis es quam dicere sed tu,
4.409.4   Tam potis efficere est maximus ille Bato. 410.

mire scis omnia, Quinte,
4.409.2   Nescit, quem spernis, maximus ille Bato.
4.409.3  Quae pinxit Raphael, potis es quam dicere sed tu,
4.409.4   Tam potis efficere est maximus ille Bato. 410. [407.] Ad Clementinam Rossiam.
4.410.1  Clementina, tuum tua nuper quod mihi nomen
4.410.2   Scripsit tam lepidis dextera

5.147.5  Mutua qui taciti se adspectant, dicere visi:
5.147.6   Nescius hic nostri est? An magis ipse sui? 148. De Batto notescere cupiente.
5.148.1  Notus adhuc paucis, nosci vult pluribus; omnem
5.148.2   Se vulgo in coetum Battus et insinuat.
5.148.3  Sperni vult, credo, multis: paullum modo norit,

ipse sui? 148. De Batto notescere cupiente.
5.148.1  Notus adhuc paucis, nosci vult pluribus; omnem
5.148.2   Se vulgo in coetum Battus et insinuat.
5.148.3  Sperni vult, credo, multis: paullum modo norit,
5.148.4   Tam laevum quis non spreverit ac fatuum?

5.224.9  Qui quae lecta parum, nec pulchra et grandia dicis,
5.224.10   Dispeream, si scis, quid sibi verba velint. 225. Ad Battum. De malo carmine.
5.225.1  Batte, Lupum scripto laceras: nihil ille reponit,
5.225.2   Nempe timet, dicis; spernere dic potius.
5.225.3  Quid metuat fatui scriptoris carmen ineptum?

nec pulchra et grandia dicis,
5.224.10   Dispeream, si scis, quid sibi verba velint. 225. Ad Battum. De malo carmine.
5.225.1  Batte, Lupum scripto laceras: nihil ille reponit,
5.225.2   Nempe timet, dicis; spernere dic potius.
5.225.3  Quid metuat fatui scriptoris carmen ineptum?
5.225.4   Quid metuat nulli

5.458.7  Illum docti omnes mirantur, te probat unus,
5.458.8   Quem, sua quum recitat carmina, nemo probat. 459. In Battum res mathematicorum proprias versibus pertractantem.
5.459.1  Grata mathematicis non sunt, non grata poetis
5.459.2   Carmina, quae scribis, Batte; mathematicus
5.459.3  Nosse negat

459. In Battum res mathematicorum proprias versibus pertractantem.
5.459.1  Grata mathematicis non sunt, non grata poetis
5.459.2   Carmina, quae scribis, Batte; mathematicus
5.459.3  Nosse negat linguam se Phoebi; scita mathesis,
5.459.4   Ponderaque et numeros nosse poeta negat.
5.459.5  Ergo aliud scribe, aut aliter; qui ingratus

De invidia.
5.465.1  Spernere te invidiam dicis, Lyce; dico ego contra,
5.465.2   Te potius sperni tantulum ab invidia. 466. De Batto in invidiam declamante.
5.466.1  Battus in invidiam declamat; pagina nulla est,
5.466.2   In qua non aliquid scribit in invidiam,
5.466.3  Quam male vexari patior; namque est mala

dicis, Lyce; dico ego contra,
5.465.2   Te potius sperni tantulum ab invidia. 466. De Batto in invidiam declamante.
5.466.1  Battus in invidiam declamat; pagina nulla est,
5.466.2   In qua non aliquid scribit in invidiam,
5.466.3  Quam male vexari patior; namque est mala pestis
5.466.4   Digna peti, quot

quae jactas memoranda inventa, juvari
5.799.2   Unde queant reges, unde queant populi,
5.799.3  Divitias spondes, aliquo si forte lucello
5.799.4   Pauperiem valeas, Batte, levare tuam.
5.799.5  Sed quis posse putat montes largirier aureos,
5.799.6   Qui nec pauca queas aera parare tibi?

5.1214.9  Sic brutas olim pecudes Rhodopeïus Orpheus
5.1214.10   Non intellecto carmine detinuit. 1215. [1209.] In Battum, summum picturae culmen se attingere credentem. In Battum, summum picturae culmen se attigisse credentem. Krša
5.1215.1  Credis picturae summum te

5.1214.10   Non intellecto carmine detinuit. 1215. [1209.] In Battum, summum picturae culmen se attingere credentem. In Battum, summum picturae culmen se attigisse credentem. Krša
5.1215.1  Credis picturae summum te attingere culmen,
5.1215.2   Summum quod culmen, Batte, videre

In Battum, summum picturae culmen se attigisse credentem. Krša
5.1215.1  Credis picturae summum te attingere culmen,
5.1215.2   Summum quod culmen, Batte, videre nequis,
5.1215.3  Scire nec, immani tractu disjunctus ab illo,
5.1215.4   Artis adhuc medio curris ut in spatio,
5.1215.5  Nec tanto prior es nostri pictoribus

5.1286.3  Haec facis, ut placeas cultuque et corpore: tandem
5.1286.4   Fac aliquid, sanctis moribus ut placeas. 1287. [1281.] In Battum Lydae arridentem.
5.1287.1  Arrides Lydae, vafrum nec sentis amorem,
5.1287.2   Qui tibi nescio quas instruit insidias?
5.1287.3  Arrides; necdum vidisti retia, nec quos

5.1287.2   Qui tibi nescio quas instruit insidias?
5.1287.3  Arrides; necdum vidisti retia, nec quos
5.1287.4   Paullatim incautus duceris in laqueos?
5.1287.5  Batte, cave, brevis iste tuus nam denique risus,
5.1287.6   Ut video, longas desinet in lacrymas. 1288. [1282.] (pon.

1288. [1282.] (pon. inter moralia) Krša In Cupidinem.
5.1288.1  Quod puer est, blandum quod ridet, Batte, Cupido,
5.1288.2   Ne credas: puer est blandus, at arma gerit,
5.1288.3  Contenditque arcus et spargit tela cruentus,
5.1288.4   Et fert saepe viris vulnera, saepe necem.

5.1291.4   Dein verso fieri saepe colore niger? 1292. [1286.] (inter moralia) Krša Ad Battum, ne fidat Amori.
5.1292.1  Qui blandum risit veniens, nunc efferus in te,
5.1292.2   Batte, venenata cuspide saevit Amor.
5.1292.3  Tu placare paras puerum. Fuge, Batte, dolosum.

1292. [1286.] (inter moralia) Krša Ad Battum, ne fidat Amori.
5.1292.1  Qui blandum risit veniens, nunc efferus in te,
5.1292.2   Batte, venenata cuspide saevit Amor.
5.1292.3  Tu placare paras puerum. Fuge, Batte, dolosum.
5.1292.4   Ah, satis est, laesam vel semel esse fidem.

Ad Battum, ne fidat Amori.
5.1292.1  Qui blandum risit veniens, nunc efferus in te,
5.1292.2   Batte, venenata cuspide saevit Amor.
5.1292.3  Tu placare paras puerum. Fuge, Batte, dolosum.
5.1292.4   Ah, satis est, laesam vel semel esse fidem. 1293. [1287.] In senem male sibi cohaerentem.

5.1360.1  Quod me sic ludis, damnum est commune: perire
5.1360.2   Spemque mihi video, Cinna, fidemque tibi. 1361. [1353.] Ad Battum. De nimia sui ipsius jactantia et magnificentia. Ad Battum. De inepta ejus jactantia. Krša
5.1361.1  Posse tuis te, Batte, putas obducere nubem

5.1360.2   Spemque mihi video, Cinna, fidemque tibi. 1361. [1353.] Ad Battum. De nimia sui ipsius jactantia et magnificentia. Ad Battum. De inepta ejus jactantia. Krša
5.1361.1  Posse tuis te, Batte, putas obducere nubem
5.1361.2   Sordibus et coeno, quo pater et genitrix,

1361. [1353.] Ad Battum. De nimia sui ipsius jactantia et magnificentia. Ad Battum. De inepta ejus jactantia. Krša
5.1361.1  Posse tuis te, Batte, putas obducere nubem
5.1361.2   Sordibus et coeno, quo pater et genitrix,
5.1361.3  Et patrii turpant te foeda mapalia ruris,
5.1361.4   Serica quod vestis, quod tibi culta

quod vestis, quod tibi culta coma est,
5.1361.5  Quod veheris curru, quod magno non sine fastu
5.1361.6   Tetrarcas, reges, omnia magna crepas.
5.1361.7  Fallit te ratio, fallit, mi Batte. Latentis
5.1361.8   Nemo genus vellet quaerere vel patriam:
5.1361.9  Ex quo te jactas, magnosque imitaris, ad unum,
5.1361.10   Quaesivere omnes; quis genus, unde domo?

5.1363.3  Dicere quod nolo quae vis, dicere nolo
5.1363.4   Quae non vis, tibi ne, ne mihi displiceam. 1364. [1356.] In Battum insipientem, cupidumque melioris sortis.
5.1364.1  Num tibi sit levior posthac fortuna futura,
5.1364.2   An gravior, vates dicere fors aliquis,
5.1364.3  Batte, queat; si quis venturae

1364. [1356.] In Battum insipientem, cupidumque melioris sortis.
5.1364.1  Num tibi sit levior posthac fortuna futura,
5.1364.2   An gravior, vates dicere fors aliquis,
5.1364.3  Batte, queat; si quis venturae nuncia sortis
5.1364.4   Fatidicus dio in lumine signa videt.
5.1364.5  Hoc tibi non vates possum praedicere, Batte;
5.1364.6   Quidquid erit, quo res

vates dicere fors aliquis,
5.1364.3  Batte, queat; si quis venturae nuncia sortis
5.1364.4   Fatidicus dio in lumine signa videt.
5.1364.5  Hoc tibi non vates possum praedicere, Batte;
5.1364.6   Quidquid erit, quo res cumque, cadet, miserum
5.1364.7  Te fore, ni sapere incipias et inania vota,
5.1364.8   Spesque, metusque, istam et ponere stultitiam.

5.1456.11  Sed benefacta viros late diffundit in omnes,
5.1456.12   Humanumque juvat, qua potis, arte genus. 1457. [1450.] Ad Battum. De Amore.
5.1457.1  Batte, vafer fraudis quiddam parat ecce Cupido:
5.1457.2   Batte, fuge instructis cautus ab insidiis.
5.1457.3  Ah fuge praecipiti procul hinc pernicius Euro,

viros late diffundit in omnes,
5.1456.12   Humanumque juvat, qua potis, arte genus. 1457. [1450.] Ad Battum. De Amore.
5.1457.1  Batte, vafer fraudis quiddam parat ecce Cupido:
5.1457.2   Batte, fuge instructis cautus ab insidiis.
5.1457.3  Ah fuge praecipiti procul hinc pernicius Euro,
5.1457.4   Cujus hinc

qua potis, arte genus. 1457. [1450.] Ad Battum. De Amore.
5.1457.1  Batte, vafer fraudis quiddam parat ecce Cupido:
5.1457.2   Batte, fuge instructis cautus ab insidiis.
5.1457.3  Ah fuge praecipiti procul hinc pernicius Euro,
5.1457.4   Cujus hinc rapidi fulminis igne fuge.
5.1457.5  Sic monui lentum

ad aetherias. 4. Ad Joannem Baptistam Rezzonicum Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinalem morte immatura et subita extinctum.
6.4.1  Vixisti nulli non carus, Batte, juventa
6.4.2   Quem mors florentem sustulit in media.
6.4.3  Insolabiliter flet raptum Roma, Quiritum
6.4.4   Extincti passim nomen in ore sonat.

6.4.3  Insolabiliter flet raptum Roma, Quiritum
6.4.4   Extincti passim nomen in ore sonat.
6.4.5  Quisque tuas memorat laudes: quam comis in omnes,
6.4.6   Batte, homines fueris, quam pius in Superos,
6.4.7  Quam celer ingenio, quam rebus dexter agendis,
6.4.8  Quam suadae plenus nectare suaviloquae.
6.4.9  Ultima purpureum laus est

videre licet. 19. Vide aliud sub n.o 48. et 57. Radelja [ = Enc. 176] In obitu Rufinae Battoniae, Pompei Battoni pictoris celeberrimi filiae.
6.19.1   seu, ut alibi: Ad poetam longo epigrammate Rufinam laudantem. Longum epigramma facis; rem, quaeso, contrahe; lauda / Rufinam versu non

19. Vide aliud sub n.o 48. et 57. Radelja [ = Enc. 176] In obitu Rufinae Battoniae, Pompei Battoni pictoris celeberrimi filiae.
6.19.1   seu, ut alibi: Ad poetam longo epigrammate Rufinam laudantem. Longum epigramma facis; rem, quaeso, contrahe; lauda / Rufinam versu non male sic

seu, ut alibi: Ad poetam longo epigrammate Rufinam laudantem. Longum epigramma facis; rem, quaeso, contrahe; lauda / Rufinam versu non male sic gemino: /Quam pater est forma Radelja Scribere longa piget. Batoni nata, sodales,
6.19.2   Laudetur versu mi satis hoc gemino.
6.19.3  Quam pater est forma picturae magnus magnus] mirus Radelja

in medio. Vide in hoc argumentum aliud quoque sub n.o 49. Radelja 50. [48.] In parentalibus Rufinae Batoniae.
6.50.1  Justa Metastasio nuper, nunc justa poetae
6.50.2   Rufinae Arcadio solvimus in nemore.
6.50.3  Musa dolet geminam cladem. Quis carmina digne

6.58.1  Hoc jacet in tumulo Pyrgo illaec garrula et ipso
6.58.2   Mortua (credo equidem) vix tacet in tumulo. 59. [57.] Rufinae Batoniae tumulus.
6.59.1  Hic Rufina jacet, cantu quae mira puella,
6.59.2   Mira magis vita sed fuit innocua,
6.59.3  Digna choros inter mortales magna putari,

quae potui:
7.3.3  Nempe liber (dictum tolle hoc tibi, dives amice)
7.3.4   Editur argento, scribitur ingenio. 4. Ad Battum, qui ad poetam ita scripserat: Quaedam nuptiae propediem apud nos fient; amabo te, scribe aliquid, mihique mitte.
7.4.1  Nescio quae cuidam nubit: me carmina Battus
7.4.2   Poscit. Batte, audi, vera ne

4. Ad Battum, qui ad poetam ita scripserat: Quaedam nuptiae propediem apud nos fient; amabo te, scribe aliquid, mihique mitte.
7.4.1  Nescio quae cuidam nubit: me carmina Battus
7.4.2   Poscit. Batte, audi, vera ne vaticiner:
7.4.3  Ista viro foecunda uxor, sterilisve futura est;
7.4.4   Si quid nascetur, foemina, masve fuat,

4. Ad Battum, qui ad poetam ita scripserat: Quaedam nuptiae propediem apud nos fient; amabo te, scribe aliquid, mihique mitte.
7.4.1  Nescio quae cuidam nubit: me carmina Battus
7.4.2   Poscit. Batte, audi, vera ne vaticiner:
7.4.3  Ista viro foecunda uxor, sterilisve futura est;
7.4.4   Si quid nascetur, foemina, masve fuat,
7.4.5  Moribus et vita, aut morte utrique

7.225.5  Aut igitur libros me poscere desine, poscam
7.225.6   Aut ego te contra rura, domosque tuas. 226. [225.] In Battum, qui auctoris moecenas dicebatur.
7.226.1  Diceris esse meus moecenas, Batte: negare
7.226.2   Ipse quidem id soleo, nec, reor, immerito.
7.226.3  Scis Moecenatem nam, credo, Batte,

7.225.6   Aut ego te contra rura, domosque tuas. 226. [225.] In Battum, qui auctoris moecenas dicebatur.
7.226.1  Diceris esse meus moecenas, Batte: negare
7.226.2   Ipse quidem id soleo, nec, reor, immerito.
7.226.3  Scis Moecenatem nam, credo, Batte, fuisse
7.226.4  Dulce decus vati praesidiumque suo.

[225.] In Battum, qui auctoris moecenas dicebatur.
7.226.1  Diceris esse meus moecenas, Batte: negare
7.226.2   Ipse quidem id soleo, nec, reor, immerito.
7.226.3  Scis Moecenatem nam, credo, Batte, fuisse
7.226.4  Dulce decus vati praesidiumque suo.
7.226.5  Te decori esse mihi fateor; sed res ubi poscit,
7.226.6   In te nil quidquam praesidii invenio.

9.27.1  Innocua haec Sexti violata est crimine. Cur se
9.27.2   Heu, perimens proprio est crimine facta nocens? 28. Ad Quintum, de Batone summo pictore.
9.28.1  Dicere quae pinxit Raphael, scis omnia, Quinte;
9.28.2   Nescit, quem spernis, maximus ille Bato.
9.28.3  Quae pinxit Raphael potis es quam dicere sed tu,

28. Ad Quintum, de Batone summo pictore.
9.28.1  Dicere quae pinxit Raphael, scis omnia, Quinte;
9.28.2   Nescit, quem spernis, maximus ille Bato.
9.28.3  Quae pinxit Raphael potis es quam dicere sed tu,
9.28.4   Tam potis efficere est maximus ille Bato. 29. Ad

Raphael, scis omnia, Quinte;
9.28.2   Nescit, quem spernis, maximus ille Bato.
9.28.3  Quae pinxit Raphael potis es quam dicere sed tu,
9.28.4   Tam potis efficere est maximus ille Bato. 29. Ad Lesbiam, de Gallo, ea praesente, verecundo.
9.29.1  Qui nequam est alibi, frugi fit, Lesbia, tecum
9.29.2   Gallus et

9.97.3  Hic Jani colle in pulchro mulcebimus omni
9.97.4   Concentu Nymphas, Panaque capripedem.
9.97.5  Auditis plaudet Corydon et Mopsus et aegon:
9.97.6   Uretur tacita Battulus invidia. 98. [96.] Ad hirundinem. (fragmentum)
9.98.1  Quid tu mane novo circum vacua atria lustras,
9.98.2   Et summum

13.121  Quae nunc Europen agitant turbante tumultu
13.122  Suspensam, advenies, tibi quando accedere nuper
13.123  Contigit ad primos belli, pacisque ministros.
13.124  Multa ego de Batavis, de Belgis multa rogabo,
13.125  Deque animis Gallorum; eadem sententia menti
13.126  Num sedeat, sumptis non ante abscedere ab armis,
13.127  Quam pacem videant humiles orare

canajas,
6  Quas ego si rursus canerem, vel cavolus esset
7  Hoc riscaldatus, vel aqua in mortario pesta.
8  Dunque mihi melius fuerit si dicere cosas
9  Dum dispono novas, ut fantasia comandat,
10  Per non battutas Musam guidavero stradas.
11  Nullum ego ut id praestem de te, mi Phoebe, bisognum
12   Nunc habeo, sed te solum, Stoppine Magister,
13  Teque, Pater Merline, mihi propono modellos,
14  Queis componendi

tenera Nice, il parlar mio.
Due pastori or contempli, e un sol desio
Pensi che l' uno e l' altro accolga in petto.
Io miro il tuo bel labbro, e le tue chiome,
Nè cangio volto, nè mi batte il core;
E questa, o Nice, indifferenza ha nome.
Or volgiti ad Alcon. Guarda il rossore,
Che tutto lo invermiglia. Osserva come
Palpita nel mirarti: e quello è amore.

al fin lui mal’ accorto inganna,
E lieto l’imprigiona, e il piè gli allaccia.
Ma sì con unghia, e rosrro ei s' affatica,
Che sciolti i nodi, e rotto il carcer tristo,
Batte le penne inver la selva antica;
E il meschin piagne, troppo tardi avvisto,
Che sua preda serbar cura, e fatica
Più grave era per lui del primo acquisto.

1.2.89  Arboris Arabicae potu submittit amaro:
1.2.90  Illius aut fervet succus pretiosior herbae,
1.2.91  Quam Seres longinqui potant, quamque recoctum
1.2.92  Oceano immenso Batavi, aut vexere Britanni.
1.2.93  His stomachum, his falsi recreant praecordia nugis.
1.2.94  Indociles quid vina juvent, quid lacteus humor
1.2.95  Prosit, Pomonae quid simplice

1.6.62  Nullaque Pannonica promentur vina diota
1.6.63  Caesareis olim prelis elisa Tokai:
1.6.64  Divitis extrema neu quae Frons Africae in ora
1.6.65  Sole sub ardenti Batavum primoribus edit;
1.6.66  Aut Prytanaeo quae Consul Picenus in ipso
1.6.67  Diffudit Piceno de caupone coemta.
1.6.68  Non Cumaea Neapolis intra moesica nobis

omnes, imitantur; totaque fervet,
1.23.39  Et tamdem tot victa typis Europa fatiscit.
1.23.40  Prodit et Aldorum, et Gryphiorum natio quaedam,
1.23.41  Praesertim Batavûm, meliori cudere forma
1.23.42  Litterulas certans, et doctae commoda frugis
1.23.43  Transmutare sagax, cupidum et diferre per orbem.
1.23.44  Germanus laetari, et se

2.1.66   Submittit Liguri terra reperta viro.
2.1.67  Omne id Elaphisin ponto vectare carinis
2.1.68   Dextra dedere sui numina Mercurii.
2.1.69  Institor a parva Batavus statione locorum
2.1.70   Haud aliter toto velificare mari
2.1.71  Audet adhuc, opibusque novas super addere structis
2.1.72   Omnia quesitas per freta divitias.

genti
92  Ore sonat patrio 4) : coelosque et nostra deorum
93  Atria summa poli claro meruere labore.
94  Huc patriam tuiti dulci tellure recedens
95  Magnanimi Bati et socii grandaeva Pinetis 5)
96  Securos veluti ad portus gelida umbra refugit.
97  Hic Ljudevit 6) patriis Francos praedatus in agris,

teneras iungunt (mirabile visu)
263  Luce manus clypeo, nostros tutante nepotes.
264  Non cassum nostra iacuit cervice recisum
265  Corpus, et immanes vestri cecidere labores,
266   Bate ac magne Pines; Miloši Lazarique supremus
267   Fluxit corde cruor. Nec Zrinius occidit heros

narrationibus cohaeret, idque licet plures historicos comparando sit cuique facile habere persuasum, monebo dumtaxat Dionysii Petavii Rationarium temporum Venetiis anno 1722 apud Laurentium Basilium editum, nec non Imperii, et Sacerdotii annales pro saeculo decimo septimo consulere, quod Marcus Battaglini Venetiis anno 1701 typis Andreae Peletti vulgavit.

Nemo alius, quatenus mihi constat, tentavit usque adhuc Osmanidem in latinum vertere, teneor nihilominus fateri, quod clarissimus vir Bernardus Zamagna, meus

285  Hungarico hinc abitu Rex sese extollit, et heros 285
286  Ferratam dextrâ clavam minitante coruscat.
287  Hic Battor Stephanus, nomen sat discere, vulgat
288  Gloria nam reliquum, terris et fama superstes.
289  Qui circum

Bibliographia locorum inventorum

Toma Arhiđakon (1200-1268) [1268], Historia seu cronica Salonitanorum atque Spalatinorum pontificum, versio electronica (, Split), Verborum 40426, Ed. Olga Perić [genre: prosa oratio – historia] [word count] [thomashistsalon].

Anonymus (floruit 1346-1353) [1346], Obsidio Iadrensis, versio electronica (), Verborum 22573, Ed. Veljko Gortan; Branimir Glavičić; Vladimir Vratović [genre: prosa oratio – historia] [word count] [anonymusobsidioiadrensis].

Marulić, Marko (1450-1524) [1477], Carmina Latina, versio electronica (, Split), 2206 versus, verborum 14802, Ed. Bratislav Lučin ; Darko Novaković [genre: poesis - carmen; poesis - epigramma; poesis - epistula; poesis - hymnus; poesis - elegia] [word count] [marulmarcarmina].

Marulić, Marko (1450-1524) [1480], Repertorium, versio electronica (), Verborum 315700, Ed. Branimir Glavičić [genre: prosa oratio - loci communes] [word count] [marulmarrepert].

Crijević, Ilija (1463-1520) [1484], Carmina e cod. Vat. lat. 1678, versio electronica (, Dubrovnik), 7675 versus, verborum 46525, Ed. Darko Novaković [genre: poesis - elegia; poesis - epigramma; poesis - lyrica; poesis - epica] [word count] [crijevicarm1678].

Šižgorić, Juraj (c. 1445-1509?) [1487], De situ Illyriae et civitate Sibenici, versio electronica (, Šibenik), Verborum 3721, Ed. Veljko Gortan [genre: prosa oratio - descriptio; prosa oratio - chorographia] [word count] [sisgorgdesitu].

Marulić, Marko (1450-1524) [1496], De institutione bene vivendi per exempla sanctorum, versio electronica (, Split), Verborum 186963, Ed. Branimir Glavičić [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [marulmarinst].

Brodarić, Stjepan (1490-1539) [1505], Epistulae, versio electronica. (), Verborum 166, Ed. Petrus Kasza [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [brodaricsepistulae].

Marulić, Marko (1450-1524) [1517], De Veteris instrumenti uiris illustribus, versio electronica (), Verborum 29840, Ed. Branimir Glavičić [genre: prosa oratio - vita] [word count] [marulmarvirill].

Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1518], Oratio de laudibus eloquentiae auctore Tranquillo Parthenio Andronico Dalmata in Gymnasio Lipsensi pronuntiata, versio electronica (, Leipzig), Verborum 4822, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - oratio] [word count] [andreisfeloq].

Crijević Tuberon, Ludovik (1458-1527) [1522], Commentarii de temporibus suis, versio electronica (), Verborum 118743; librorum 11, capitum 165, Ed. Vladimir Rezar [genre: prosa oratio - historia] [word count] [tuberocomm].

Božićević Natalis, Frano (1469-1562) [1524], Vita Marci Maruli Spalatensis per Franciscum Natalem conciuem suum composita, versio electronica (), Verborum 1777, Ed. Bratislav Lučin [genre: prosa oratio - vita] [word count] [natalisfvitamaruli].

Pribojević, Vinko (mortuus post a. 1532) [1525], Oratio de origine successibusque Slauorum, versio electronica (, Hvar), verborum 14680, Ed. Veljko Gortan [genre: prosa oratio - oratio; poesis - epigramma; poesis - carmen] [word count] [pribojevvor].

Brodarić, Stjepan (1490-1539) [1527], De conflictu Hungarorum cum Solymano Turcarum imperatore ad Mohach historia verissima, versio electronica. (), Verborum 959, Ed. Arnold Ipolyi [genre: prosa oratio - epistula; prosa oratio - historia] [word count] [brodaricsmohach].

Vrančić, Antun (1504-1573) [1532], Memoriale Antonii Verantii de statu rerum Hungaricarum a morte regis Ludovici II. usque ad finem anni 1529, versio electronica (), Verborum 1364, Ed. Bessenyei József [genre: prosa oratio - historia] [word count] [vrancicamemoriale1532].

Beneša, Damjan (1476-1539) [1534], De morte Christi, versio electronica (, Dubrovnik), 8402 versus, verborum 61948, Ed. Vladimir Rezar [genre: poesis - epica] [word count] [benesaddmc].

Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1543], Commentarius rerum actarum Constantinopoli anno 1542. Versio electronica (), Verborum 4922, Ed. Srećko M. Džaja Guenter Weiss [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [andreisfconst].

Đurđević, Bartul (c. 1506 - c. 1566) [1545], De Afflictione, Tam Captivorum Quam Etiam Sub Turcae tributo viventium Christianorum : cum figuris res clarè exprimentibus ; Similiter de Ritu, deque Caeremoniis domi, militiaeque ab ea gente usurpatis ; Additis nonnullis lectu dignis, linguarum Sclavonicae & Turcicae, cum interpretatione Latina, libellus (, Leuwen), Ed. Đurđević, Bartul [genre: prosa oratio - epistula; prosa oratio - libellus; poesis - epigramma] [word count] [djurdjevicbafflictio].

Đurđević, Bartul (c. 1506 - c. 1566) [1545], Prognoma, sive Praesagium Mehemetanorum : primùm de Christianorum calamitatibus, deinde de suae gentis interitu, ex Persica lingua in Latinum sermonem conversum. (, Leuwen), Ed. Đurđević, Bartul [genre: prosa oratio - epistula; prosa oratio - libellus; poesis - epigramma] [word count] [djurdjevicbprognoma].

Utješenović-Martinuzzi, Juraj (1482-1551) [1545], Epistola ad Antonium Verantium, versio electronica. (), Verborum 599, Ed. Utiešenović, Ognjeslav M. László Szalay Gusztáv Wenzel [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [utjesenovicjepist15450228].

Vrančić, Antun (1504-1573) [1553], Iter Buda Hadrianopolim, versio electronica (), Verborum 10368, Ed. László Szalay [genre: prosa oratio - itinerarium; prosa oratio - diarium] [word count] [vrancicaiter].

Rozanović, Antun (1524-1594?) [1571], Vauzalis sive Occhialinus Algerii Prorex, Corcyram Melaenam terra marique oppugnat nec expugnat, versio electronica (), 15122 verborum, 255 versus, Ed. Nives Pantar [genre: prosa oratio - historia; poesis - ode] [word count] [rozanavauz.xml].

Vlačić Ilirik, Matija (1520-1575) [1581], Clavis scripturae sacrae, pars prima, versio electronica (), 600000 verborum, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa - tractatus; prosa - vocabularium; poesis - elegia; poesis - epigramma] [word count] [flaciusmclavis1].

Vlačić Ilirik, Matija (1520-1575) [1581], Clavis scripturae sacrae, pars secunda, versio electronica (), 600000 verborum, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa - tractatus; prosa - vocabularium; poesis - elegia; poesis - epigramma] [word count] [flaciusmclavis2].

Pir, Didak (1517 – 1599) [1596], Cato minor, sive disticha moralia, versio electronica (), versus 5366, verborum 40443, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - carmen; poesis - elegia; poesis - epigramma; poesis - ode] [word count] [didacuspcato].

Kitonić, Ivan (1561-1619) [1619], Directio Methodica processus iudiciarii iuris consuetudinarii Inclyti Regni Hungariae, versio electronica (), 154 versus, verborum 69145; 12 epigrammata, 12 capita, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [kitonidirmeth].

Sidić, Šimun Juda (floruit 1683) [1683], Antonii Judae Sidić, canonici zagrabiensis et rectoris collegii Croatici Viennae, de obsidione Viennensi per Turcas A. 1683. relatio (Viennae, 1683-09-16), versio electronica (, Vienna), Verborum 2322, Ed. Ivan Kukuljević Sakcinski [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [sidicepistola1683].

Vičić, Kajetan (?-ante 1700) [1686], Thieneidos libri sex, versio electronica (), 5415 versus, verborum 33672, Ed. Gorana Stepanić [genre: poesis - epica] [word count] [vicickthien].

Rogačić, Benedikt (1646–1719) [1690], Euthymia sive De tranquilitate animi. Carmen didascalicum, versio electronica (), 8211 versus, verborum 111.074 [genre: poesis - epica; prosa - praefatio; prosa - summa] [word count] [rogacicbeuthym].

Đurđević, Ignjat (1675-1737) [1700], Poetici lusus varii, versio electronica (), versus 5453, verborum 35062, Ed. Veljko Gortan [genre: poesis - epigramma; poesis - elegiacum; poesis - ode; poesis - sonetto; poesis - idyllium; poesis - metamorphosis; poesis - paraphrasis] [word count] [djurdjevipoe].

Dumanić, Marko; Bernardi, Jerolim (1628-1701; oko 1688-1773) [1701], Synopsis virorum illustrium Spalatensium, versio electronica (), verborum 6745, versus 158, Ed. Bratislav Lučin [genre: prosa oratio - historia litteraria; prosa oratio - catalogus virorum] [word count] [dumanicmsynopsis].

Ritter Vitezović, Pavao (1652–1713) [1703], Plorantis Croatiae saecula duo, versio electronica (), 2815 versus, verborum 19809 [genre: poesis - epica; poesis - elegia; paratextus prosaici] [word count] [vitezovritterpplorantis].

Đurđević, Ignjat (1675-1737) [1717], Eugenii a Sabaudia... epinicium, versio electronica (), versus 984, verborum 8618, Ed. Đuro Körbler [genre: poesis - epica; paratextus prosaici] [word count] [djurdjeviepinicium].

Bošković, Ruđer (1711-1787) [1734], Elegiae II et carmen, versio electronica (), 456 versus, verborum 3103, Ed. Tomislav Đurić [genre: poesis - elegia; poesis - carmen] [word count] [boskovicrel2carm].

Krčelić, Baltazar Adam (1715-1778) [1748], Additamenta ad Annuas, versio electronica (, Zagreb), Verborum 17030, Ed. Tadija Smičiklas [genre: prosa oratio - historia] [word count] [krcelicbannadd].

Krčelić, Baltazar Adam (1715-1778) [1748], Annuae 1748-1767,versio electronica (, Zagreb), Verborum 244601, Ed. Tadija Smičiklas [genre: prosa oratio - historia] [word count] [krcelicbann].

Škrlec Lomnički, Nikola (1729-1799) [1749], Operum omnium tomus I, versio electronica (), Verborum 68552, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - dialogus] [word count] [skrl1].

Stay, Benedikt (1714-1801) [1755], Philosophiae recentioris versibus traditae, versio electronica (, Rim), 24209 versus (24170 epici), verborum 184044, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - epica; poesis - epigramma; prosa oratio - dialogus] [word count] [staybphilrec].

Zamanja, Bernard (1735-1820) [1764], Echo libri duo, versio electronica (), Verborum 11422, versus 1535, Ed. Petra Šoštarić [genre: poesis epica] [word count] [zamagnabecho].

Zamanja, Bernard; Kunić, Rajmund (1735-1820; 1719-1794) [1768], Navis aeria et elegiarum monobiblos, versio electronica (), 3251 versus, verborum 26001; carmen epicum, hendecasyllabum 1, elegiae 10, idyllia 4, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - epica; poesis - elegia; poesis - idyllium; poesis - epigramma] [word count] [zamagnabnavis].

Kunić, Rajmund (1719-1794) [1776], Homeri Ilias, Latinis versibus expressa, versio electronica (), 18.330 versus, verborum 126.883, Ed. Petra Šoštarić [genre: poesis - epica; poesis - versio] [word count] [kunicriliaslibri].

Škrlec Lomnički, Nikola (1729-1799) [1782], Operum omnium tomus II, versio electronica (), Verborum 46753, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - epistula; prosa oratio - oratio; prosa oratio - tractatus] [word count] [skrl2].

Hesiodus; Zamanja, Bernard (1735-1820) [1785], Hesiodi Ascraei opera, versio electronica (), 2747 versus, verborum 58425 [genre: poesis - versio; poesis - epica; poesis - elegia; poesis - carmen; prosa - epistula; prosa - commentarius] [word count] [zamagnabhesiod].

Škrlec Lomnički, Nikola (1729-1799) [1790], Discursus in secundum membrum propositionum regiarum seu opinio de insurectione in Regno Hungariae, versio electronica (), Verborum 10693, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [skerlendisc].

Škrlec Lomnički, Nikola (1729-1799) [1790], Operum omnium tomus III, versio electronica (), Verborum 71764, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [skrl3].

Katančić, Matija Petar (1750-1825) [1791], Fructus autumnales, versio electronica (), 948 versus, verborum 7599, Ed. Tomo Matić [genre: poesis - ode; poesis - carmen; poesis - elegia; poesis - epigramma; prosa - paratextus; prosa - dedicatio; prosa - praefatio] [word count] [katancicmpfructus].

Škrlec Lomnički, Nikola (1729-1799) [1791], Descriptio physico-politicae situationis Regni Hungariae, editio electronica (), Verborum 26295, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [skerlendesc].

Škrlec Lomnički, Nikola (1729-1799) [1791], Quindecim epistulae ad Martinum Georgium Kovachich, editio electronica (), Verborum 12898, epistulae 15, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [skrlepistkov].

Škrlec Lomnički, Nikola (1729-1799) [1791], Status actualis oeconomiae publicae, versio electronica (), Verborum 39967, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [skerlenstatus].

Barić, Adam Adalbert (1742-1813) [1792], Statistica Europae, versio electronica (), Verborum 91598, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [baricastat].

Zamanja, Bernard (1735-1820) [1792], Theocriti, Moschi et Bionis idyllia omnia (excerpta), versio electronica (), 476 versus, verborum 5000, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - idyllium; poesis - versio - ex Graeco] [word count] [zamagnabidyllia].

Ferić Gvozdenica, Đuro (1739–1820) [1794], Fabulae, versio electronica (), 2266 versus, verborum 52873, Ed. Sanja Perić Gavrančić [genre: poesis - fabula] [word count] [fericdfab].

Kunić, Rajmund (1719-1794) [1794], Epigrammata, versio electronica (), 20870 versus, verborum 170058, Ed. Irena Bratičević [genre: poesis - epigramma] [word count] [kunicrepigr].

Zamanja, Bernard (1735-1820) [1795], Epistolae scriptae an. 1795. et 1796, versio electronica (), 1960 versus, verborum 13466, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - epistula] [word count] [zamagnabepist].

Ferić Gvozdenica, Đuro (1739–1820) [1800], Carnovalis Ragusini Descriptio Macaronica et Descriptio Cucagnae, versio electronica (, Dubrovnik), 335 versus, 2183 verborum, Ed. Šime Demo [genre: poesis - satura; poesis - macaronica] [word count] [fericdcarnovalis].

Sivrić, Antun (1765 - 1830) [1803], Traduzione latina delle Anacreontiche ... e dei sonetti, versio electronica (), Verborum 42047, 5086 versus, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis epigramma; poesis versio; paratextus prosaici] [word count] [sivrichaanacreont].

Rastić, Džono; Appendini, Franjo Marija; Zamanja, Marija; Zamanja, Bernard; Ferić, Đuro; Appendini, Urban (1755-1814; 1768-1837) [1816], Carmina, versio electronica (), Versus 6583, verborum 46647, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - satura; poesis - elegia; poesis - epistula; poesis - carmen] [word count] [rasticdzc].

Mažuranić, Ivan (1814-1890) [1837], Honoribus Magnifici Domini Antonii Kukuljević , versio electronica. (, Zagreb), versus 315; Verborum 3140, Ed. Vladimir Mažuranić [genre: poesis - carmen; prosa oratio - commentarii] [word count] [mazuranicikukuljevic].

Gundulić, Ivan; Getaldić, Vlaho (1588-1638; 1788 - 1872) [1865], Osmanides, versio electronica (), Verborum 42047, 5086 versus, Ed. Neven Jovanović Juraj Ozmec Željka Salopek Jan Šipoš Anamarija Žugić [genre: poesis epica; poesis versio; paratextus prosaici; carmen heroicum] [word count] [getaldibosmanides].

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report