Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | qui sumus | textus | auxilia | tolle, lege! | |
Bibliographic criteria: none
(All documents) Search criteria: dIs?sErta[tc]Io.* Your search found 96 occurrences
Occurrences 1-96:1. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_305 | Paragraph | SubSect | Section] contra rationem 70 .
Anaglisia, id est indolentia, et apathia, id est impassibilitas doctorum
iudicio improbata 71 .
Hęredis fletus sub persona risus est 104 .
Disertatio Herodis Attici super ui et natura doloris 116 .
2. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_412 | Paragraph | SubSect | Section] GELIVS
3. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_295 | Paragraph | SubSect | Section] capite puniuit 421. MARIE Virginis obitus 414. Epistola Egnatii ad Virginem, Christi matrem 427. / Mensura. Octo stadia conficiunt unum miliarium. Memoria. Gorgias Leontinus extemporali quacunque de re usus est disertatione 150. Messala Coruinus orator biennio ante mortem nominis sui oblitus 411. Mulierum industria pax initur inter Romanos et Sabinos 72. Mulieris uis 102. Mulierum pręsumptio 308. Pro mulieribus 309.
4. Crijević, Ilija. Carmina e cod. Vat. lat. 1678,... [page 75 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section] nisi spiritus, uel unum
5. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_416 | Paragraph | SubSect | Section] sed pie uiuendi doctrinam, cordis compunctionem, poenitentię lachrymas. Illis duntaxat lectionibus occupabatur, unde tales fructus posset carpere, multo malens effici sanctus quam uariarum quęstionum dissertatione eruditus; cum scriptum sit: Melior est indoctus timens Deum quam doctus transgrediens legem. Geruasius et Prothasius, gemelli fratres, qui se uno partu editos non magis
6. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] audet asserere et Domino confidenter loquitur dicens: Super omnes docentes me intellexi, quia iustitia tua meditatio mea est. Et: Super senes intellexi, quia mandata tua quęsiui. Abeat igitur cum suis dissertationibus Plato et cum argumentis Aristoteles et cum sophismatum callidis captionibus omnes ueteris Academię philosophi! Vera sapientia est Deum nosse et tam edicta quam interdicta eius tota animi sedulitate obseruare. Cęterum,
7. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] fecisse meminimus, quando Pascha cum discipulis celebrares. Confitemur enim et quod ieiunamus | et quod reficimur, tuum esse beneficium non nostram uirtutem, tuę largitatis donum non nostrum meritum. Post ieiunii refectionis-que dissertationem | consequens est | ut gulę uitium quam detestandum sit consideremus . De vitio victvm delicatiorem exigentivm. Caput XXII
8. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Quę est expectatio mea? nonne Dominus? et substantia mea apud te est. De beneficiis conferendis vt deo similes simvs. Caput XXI Post elemosinarum dissertationem de aliis etiam beneficiis restat quęrendum, tam in dando quam in accipiendo gratia-que referenda. Dare beneficia Deum imitari est, cum Dei natura maxime benefica atque benigna sit.
9. Marulić, Marko. Dialogvs de Hercule a Christicolis... [Paragraph | Section] ac supra quam cuiquam credibile sit, prospere feliciterque gessisse memoratur. Tuę nunc partes sunt docere, ut pollicitus es, ista omnia non tam multi neque magni facienda esse, quanti a me ęstimantur. Pręclara enim et miraculorum plena arbitror neque adduci queo, ut rear contraria cuiusquam dissertatione extenuari posse ac diminui, ne tanta uideantur. THEOLOGVS: Non eo inficias ea quidem hominum admiratione digna esse et omnium heroicorum gestorum maxima. Sed quid dices, quid respondebis, si tibi nostris temporibus fortiora, excelentiora,
10. Andreis, Franjo... . Dialogus Sylla, versio electronica. [page xx | Paragraph | Section] omnes ciuitatis in Mario fuerunt sitę ut tertius urbis conditor appellaretur. SyL. Tua mihi, Cęsar, imponit necessitatem interrogatio ut inuitus in hanc dissertationem descendam, qua Marium uehementer affectum iri sat scio, siquidem recordatione dolor recrudescit ac ueteris erroris noua pęnitentia cruciatus augentur. Hic nulla sunt malorum solatia pręter obliuionem, quae
11. Andreis, Franjo... . Dialogus Sylla, versio electronica. [page xx | Paragraph | Section] CAES. Dum sinuosis Meandris acies instruis et moribus inferorum occuparis, longior quam decebat oratio fluxit: qua re factum est ut animum quoque ab instituta dissertatione diuerteris. Atqui uellem comparationem tyrannicae uoluptatis ac iuxta malorum (ut proposueras) tanquam in aliqua breui tabella depingeres, ac uelut imaginem poneres pręter oculos, ut sub compendio facilius
12. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 807 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section] cum Apostolo appellaverimus institutionem ac correctionem: denique allegoricum, quem nominant etiam Spiritualem, mysticum, theoreticum. Caeterum quia de literali sensu, itemque tropologico (sic enim loquuntur) satis aperte dictum est: restat de allegorico, propter quem praecipue haec dissertatio nobis suscepta est, paulo plenius agamus. Non est allegoriarum tractatio cuiuslibet de media plebe artificis, neque etiam temere et quovis loco adhibebitur: quam ob causam in ea explicanda merito maior diligentia insumetur. Haec proinde ordine discutiemus: Quid sit
13. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 812 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section] ad eundem modum omnis illa varietas in literis sacris invenitur (nam alii quidem libri sunt poetarum scriptis propemodum similes, ut Psalmi: alli historiographis annumerari debent, ut libri Mosis, Iehosua, Iudicum, Regum, Hester, Paralipomenon, Evangelia, Acta Apostolorum: alii cum Philosophorum dissertationibus et didacticis scriptis conferendi, ut Iob, Proverbia, Ecclesiastes: alii oratorum dignitatem redolent, ut pleraeque conciones Prophetarum, nonnullae Apostolorum epistolae) quivis profecto
14. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1069 | Paragraph | SubSect | Section] Verum quoniam haec tractatio vicina est materiae de ieiunio, cuius multam mentionem in hoc aliisque capitibus feci, adiiciam illum quoque tractatum protinus huic. DE IEIUNIO, MATERIA HACTENUS PARUM liquido explicata, vera disertatio. Magna fuit omnibus temporibus superstitio et abusus ieiunii, aliarumque coniunctarum afflictionum. Hoc vero tempore praeter abusus, maximae sunt quoque de hac materia controversiae. Quare iuvante Christo statui, quam clarissime potero, et originem seu causam efficientem
15. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1211 | Paragraph | Section] stylo Ioannis 301 ¶ Aliquot theologici libelli, etiam ex sermone sacro pendentes, ad eum illustrandum non parum utiles: tractatus VI. 303 De metonymicis aut synecdochicis poenitentiae descriptionibus 304 De ieiunio, materia hactenus parum liquido explicata, vera disertatio. 306 De varia bonorum operum in sacris literis praedicatione 313 De situ Cananeae, et forma Hierosolymae 338 De velamine Mosis, eiusque detractione 343 Detractio velaminis 346 Testimonia unde populus Israeliticus a prophetis et aliis
16. Ritter Vitezović,... . Dissertatio regni Croatiae, versio... [page 128 | Paragraph | Section] XML verzija.
Ex Clisii. in Dalmatia, dioecesis Spalatensis. Hic doctissimus vir admirabilis ac portentuosi ingenii fuit. Floruit tempore Clementis VIII. pontificis maximi in archilyceo Romano publicus philosophiae professor. Sic
ad praedictum, reliqua sunt patris Nicolai Laurenchich Jesuitae.
Scriptores inediti at in manuscriptis.
Domini Balthasaris Kercselich
Systemata regiminis regum Hungariae.
Ejus Annales.
Collectiones variae diplomaticae.
Dissertationes variae.
Institutiones politicae pro Hungaria et Croatia ad juventutem.
De banis Croatiae.
Excerpta summaria pro facilitando studio.
Comitatus Crisiensis.
Notitiae ecclesiae Quinque-Ecclesiensis.
De sublimium potestatum fundamento et
summaria pro facilitando studio.
Comitatus Crisiensis.
Notitiae ecclesiae Quinque-Ecclesiensis.
De sublimium potestatum fundamento et concordia.
Domini Nicolai Skerlecz
1. De jure publico patriae hujus. Manuscriptum.
2. Observationes juris.
3. Dissertationes variae.
Domini Petri Skerlecz
Dissertationes variae in jus et quaestiones varias dissolvendas.
Memoria ordinis religiosorum actualis in Croatia et Sclavonia.
Paulini provinciae Croaticae.
In
Notitiae ecclesiae Quinque-Ecclesiensis.
De sublimium potestatum fundamento et concordia.
Domini Nicolai Skerlecz
1. De jure publico patriae hujus. Manuscriptum.
2. Observationes juris.
3. Dissertationes variae.
Domini Petri Skerlecz
Dissertationes variae in jus et quaestiones varias dissolvendas.
Memoria ordinis religiosorum actualis in Croatia et Sclavonia.
Paulini provinciae Croaticae.
In
Ejusdem: Banologia sive de banis Croatiae etc. cum continua banorum chronologia. Opus in 10 capita divisum. Ibidem adnectitur fragmentum posteriorum sex capitum.... folio.
4. Ejusdem: Vitae sanctorum Illyrici. Opus aeque non terminatum.... folio.
5. Ejusdem: Dissertatio de Hungarico in Chrovatiam iure.... folio.
6. Ejusdem: Tomulus diversarum collectionum; ubi 1o privilegia episcopatus Quinque-Ecclesiensis;
folio.
5. Ejusdem: Dissertatio de Hungarico in Chrovatiam iure.... folio.
6. Ejusdem: Tomulus diversarum collectionum; ubi 1o privilegia episcopatus Quinque-Ecclesiensis;
regni Sclavoniae ab anno 1748. ad annum 1774 (sic!).... folio.
30. Ejusdem: Extractus diversorum diplomatum et litteralium instrumentorum..... folio.
31. Ejusdem: Fasciculus diversorum excerptorum notatorum et lucubrationum imperfectorum, inter quos reperitur: Dissertatio de Cileja; item: De Provincia Franciscanorum Croato-Carniolica; item: Copia aucta operis Ritteriani.... folio.
32. Ejusdem: Historia episcopatus Quinqueecclesiensis.... folio.
33. Ejusdem: Copia opusculi Ritteriani de banatu Croatiae, cum adnexa dissertatione
reperitur: Dissertatio de Cileja; item: De Provincia Franciscanorum Croato-Carniolica; item: Copia aucta operis Ritteriani.... folio.
32. Ejusdem: Historia episcopatus Quinqueecclesiensis.... folio.
33. Ejusdem: Copia opusculi Ritteriani de banatu Croatiae, cum adnexa dissertatione de locumtenentibus, quae est Kerchelichiana.... quarto.
34. Ejusdem: Institutionum politicarum libri tres.... quarto.
35. Ejusdem: De sublimium duarum in mundo potestatum fundamento et concordia; item: De initiis religionis Christianae in Hungaria et ecclesiae
in mundo potestatum fundamento et concordia; item: De initiis religionis Christianae in Hungaria et ecclesiae Hungaricae primeva constitutione.
36. Ejusdem: Fragmentum notitiae canonicorum Zagrabiensium nec non notata quaedam chronologica pro anno 1748.
37. Ejusdem: Diversae dissertationes, lucubrationes et excerpta partim perfecta, partim imperfecta; ubi dissertationes: de Bosna, de finibus totius regni Hungariae, de memoria Gorensis olim eastri et comitatus, notitia diplomatica de Szetincza, dissertatio de inscriptione Sztenyeviczii et effossa collectio variarum
in Hungaria et ecclesiae Hungaricae primeva constitutione.
36. Ejusdem: Fragmentum notitiae canonicorum Zagrabiensium nec non notata quaedam chronologica pro anno 1748.
37. Ejusdem: Diversae dissertationes, lucubrationes et excerpta partim perfecta, partim imperfecta; ubi dissertationes: de Bosna, de finibus totius regni Hungariae, de memoria Gorensis olim eastri et comitatus, notitia diplomatica de Szetincza, dissertatio de inscriptione Sztenyeviczii et effossa collectio variarum inscriptionum et his similia.... quarto.
38. Ejusdem: Extractus
notata quaedam chronologica pro anno 1748.
37. Ejusdem: Diversae dissertationes, lucubrationes et excerpta partim perfecta, partim imperfecta; ubi dissertationes: de Bosna, de finibus totius regni Hungariae, de memoria Gorensis olim eastri et comitatus, notitia diplomatica de Szetincza, dissertatio de inscriptione Sztenyeviczii et effossa collectio variarum inscriptionum et his similia.... quarto.
38. Ejusdem: Extractus protocollorum regni ab anno 1565. usque 1710.; cui subjicitur: extractus memorabilium de diario vitae Balthasaris Patachich.... folio.
30.
iterum, si pro mero juris temporaneoque contractu considerari debet antea initum matrimonium, papae sententiam haberi non posse, nec extendi ultra limites doctoris privati, esseque principis interpretari ac declarare contractuum initorum circumstantias; evicitque eruditissima sua eatenus dissertatione ad aulam submissa, quam benevolentia praefati domini Bandi ad cancellariam Transylvaniae Viennae consiliarii legi; requisitusque |
depromendae opinionis meae, episcopo subscripsi; fueruntque prohibita et annulata per aulam noviter inita sponsalia, at
aeque clarissimos viros habuit, videlicet: legum publicarum dominum Henricum Bocris, qui Ottonem Edvardum praelegebat, dein Wemerum, canonicarum dominum Paulum Josephum Rieger virum lectissimum, qui insignes a se compilatas institutiones canonicas praelegebat, dignam tanto viro hoc anno edens dissertationem in opus Gratiani, utinam vivat, ut, quae pollicetur, absolvat opera, erit ei memoria sempiterna; pandectas Joannes Petrus Bannizza, jus naturae et institutiones civiles dominus Carolus Antonius Martini, historiam Joannes Baptista de Gasparo praelegebant. |
copulata, reliquit filiam atque filium Adamum, superiore anno mense Decembri die 12. natum. Provisus munitusque sacramentis, die secunda Aprilis in sepulchro majorum suorum Odrae in parochiali habito est depositus. Ad litteras ut natus fuerat, sic eas coluit, scripsitque plura erudite ac docte, ut dissertationes varias de rebus politico legalibus. Incoaverat commentarios [
in jus municipale debita methodo, quos reliquit imperfectos. Manuscripta veterum colligebat, voluptatem in hortis ac venatione ferarum habuit, equis item. Admirabamur plures, ab uxore nimium
recusare. Rem hanc dum mihi tam Komaromi episcopi fiscalis quam et Petkovich canonicus proposuissent, animadvertens, quo res inclinaret, reposui omnino paratumque esse ipsi domino protonotario opus meum exbibere, cum sciam, aliud esse amicitiam ob virtutes et merita, aliud causam. Scripsi itaque dissertationem sub titulo:,,Motiva demonstrantia, judicatum capituli et ecclesiae penes eandem reliquendum". Paragraphus primus (sic!) fuit ex regum privilegiis; secundus, de usu; tertius, de rationabilitate |
privilegiorum et usus; quartus, de motivis
Hungariae murmurationis, si facto illius ad normam veterem parochi sine episcopi confirmatione stabiliantur; reflexerunt ad accusationes, quas comitatus contra eundem inter gravamina exhibuissent; indubiam esse approbationem Habianeczii totumque Posonium re hac personare, paratamque esse dissertationem de jure patronatus laicali, qua, si in publicum prodeat, toti Hungariae clero gravis reddetur. Episcopus habito cum sibi adulantibus consilio, nempe canonicis Delinich, Kukuljevich, Margetich, Popovich, culpam totam in suum vicarium Georgium Reess transfert, eumdemque vicariatu
speraretur superandus, et banus partes tueretur Paulinorum, episcopus exosus foret singulis. Itaque Chasmenses medio Josephi Vitnich |
ac Balthasaris Matakovich implorant opem, praecipue ne emaneant fabula. Ego misertus horum et domini protonotarii motus amicitia, dissertationem super quaestione compilavi, cujus exordio ostendi, haud esse frivolam quaestionem, sed divini eam esse juris et cunctarum gentium, atque hoc ob banum, qui ut Paulinis faveat, quaestionem praecedentiae esse foeminarum, publice et privatim edicebat; tum §-pho I. positis regulis, quae
50 aureos, si Patachichianum opus refutem; reposui, me nec velle, nec posse adversus Chasmenses scribere, praeterea supponi non posse, tot intra monachos deesse virum, qui non validus sit ad congrediendum cum Patachich. Itaque Varasdini Augusto mense in congregatione regni habita, cum Chasmenses dissertationem illam a primoribus antea perlegi procurassent et copias plures distribuissent, quaestione enata, suprafatus Lepoglaviensis prior assurgens, enunciat: humilia religiosos sequi, neque opus esse, ut eatenus ultro moveatur quaestio, se nomine omnium, cum scitu totius ordinis Chasmensibus
Ubi nullus afuit, promissis salutationum gratulationumque officiis eos primum, qui afuerant,
de prioris congressus actibus fecimus certiores; qui postquam quid a me propugnatum sit
accepissent, mirati sunt vehementer, mox iurarunt nihil se libentius atque eam dissertationem
lecturos. Statim puero, ut eam afferret, iussit Amadus intentisque et utraque, ut dici solet,
aure verba excipientibus prolegit.
Quod ubi factum est, nutavere et ipsi, Amadus autem eos confirmans: "Ne vos", inquit, "ista
terreant; faciam enim ut
8. 1741. non de ephemeris ejusmodi et
spontaneis oblatis, sed de formali et perenni
contributione intelligi debeat, facile esset remonstare. Sed haec omnia ad vivum
resecare in voluminosam degeneraret dissertationem. Usus optimus legum interpres est. Itaque
id tantum indagare juvat: quis hactenus hac in re usus viguerit? Quod, relate ad
substantiam immunitatis, titulus, quo aliqua depensio fit,
nullum discrimen inducat, suapte patet; in re
Partes plurimas hujusce operis legi in conventibus, qui solent celebrari singulis hebdomadis Jovis die. Patet autem aditus omnibus, sed soli academici a
praeside rogati recitant, et potissimum carmina. Solum enim initio ipsius conventus habetur aliquando oratio seu dissertatio aliqua soluta oratione conscripta.
Cum aliquando exordium legerem in uno ex ejusmodi conventibus, adfuerunt ii duo cardinales amplissimi, qui ambo erant inter academicos adscripti.
De quorum futuro adventu cum mane certior essem factus, ea adjeci, quae hic
qua unico
intuitu facile admodum videre licet, quae loca observationi instituendae sint maxime idonea. Quam ad Regiae Societatis praesidem detuli huc recens advectus et
paullo post regiis principibus Gulielmo et Henrico, ab iis clementissime exceptus,
ostendi et explicavi ac de eodem argumento dissertationem conscriptam detuli ad
ipsam Regiam Societatem.
Interea, cum hic error detectus sit multo postea quam hi versus conscripti sint
et ipsorum epocha in ipsis versibus habeatur, uti et supra vidimus et mox patebit,
nihil mutandum censui, sed monendum tantummodo
interjectis inter Solem ac Terram non
appareant intuenti etiam per egregia telecopia phases illae, quas in Venere et Mercurio
intuemur; non illud, quod ipsi cometarum nuclei sint perspicui, cui causae id
phaenomenum perperam tribuerunt nonnulli nobiles etiam astronomi. De his fusius
egi in mea dissertatione de cometis edita anno 1744.
19 Exclusis reliquis omnibus astris relinquitur sola Luna, cui idcirco tribuenda est
causa defectus solaris. Illa
Newtoniana. At in exiguis distantiis est jam attractiva, jam repulsiva,
pendens ex magnitudine et directione vis pro binis punctis quibuscunque a distantiis, secundum legem quandam expressam per quandam curvam lineam, quam exposui et ad universam applicavi tam mechanicam quam physicam, tum in dissertationibus pluribus, tum in justae molis opere impresso Viennae in Austria ante hosce
duos annos, cui titulus Naturalis philosophiae theoria redacta ad unicam legem
virium in natura existentium. In particulis corporum pendet vis etiam a numero et
dispositione punctorum, ex quibus eae
ad telescopium.
12 Atmosphaeram lunarem ego quidem nequaquam admitto. Innuo hic argumenta
nonnulla, quae ipsam impugnant. Verum et haec ipsa fusius et alia nonnulla exposui in mea dissertatione De atmosphaera Lunae. Quibus an satisfecerint, qui eandem atmosphaeram posterioribus annis admittentes expresse ediderunt se meis
omnibus argumentis respondisse, lectoribus judicandum relinquo, si qui forte id
negocii suscipere in se velint, ut rem ipsam cognoscant ac judicent.
admodum confusum,
lumine in recessu a centro se sensim attenuante una cum ipsa atmosphaera.
14 Secundum argumentum a lumine fixarum, quae a Luna occultantur. Protuli in eadem dissertatione plura testimonia ejus, quod hic affirmo, quod nimirum in ejusmodi occultationibus non sensim minuatur earum lumen, sed sine ulla praecedenti
mutatione aut tremore momento temporis velut intereant. Ego sane multas vidi
occultationes ejusmodi, quin unquam deprehenderim ullum indicium
Sunt quaedam observationes mutationis cujuspiam a nonnullis astronomis aliquando deprehensae et in fixis, de quibus hic agimus, et in planetis, de quibus in
sequenti adnotatione. Sed eae sunt admodum rarae, si comparentur cum oppositis, ut patet ex testimoniis, quae in ea dissertatione protuli. Vera autem et permanens atmosphaera deberet semper aliquid nec ita parum mutationis gignere. Deinde
atmosphaera nostrae similis gigneret phaenomena admodum diversa ab iis, quae
dicuntur visa in iis admodum raris observationibus. Persecutus sum ibi diligenter
ea ipsa
15 Tertium argumentum ab occultatione planetarum. Quamplurimae observationes
nullam exhibuerunt, ne minimam quidem, mutationem. Exiguus earum numerus
aliquam obtulit admodum exiguam. Huc redeunt, quae supra de fixis diximus.
Sed illud planetis peculiare demonstravi in eadem dissertatione. Si atmosphaera
Lunae esset vel immensae cujusdam tenuitatis, quam Eulerus admisit, in qua tota
refractio horizontalis esset aliquot secundorum tantummodo, Jovis formam, quotiescumque occultatur a Luna, debere esse ita ellipticam, ut axis longior deberet
esse duplus brevioris.
in eodem. At
limes ejus fluidi est aequalis et laevis.
Quando Lunam videmus in Sole in eclipsibus, nulli radii per illud fluidum ad
nos transire possunt, quia per refractionem interius detorti incurrunt in nucleum
solidum Lunae, et limes apparet laevissimus. In illa dissertatione de atmosphaera
lunari haec omnia fuse exposui et ostendi, quae phaenomena haberi debeant posito ejusmodi fluido, sive oculus collocetur extra sive intra. Sunt autem ibi nonnulla
admodum singularia, quae quandam velut piscium astronomiam a nostra admodum diversam exhibeant. Est et
mentionem fecerit Manfredius ipse in praefatione suarum
Ephemeridum. Inde Romam delatus mihique aetate suppar amicitiam mecum iniit, quam deinde perpetuo et illaesam servavimus et vigentem, servaturi perennem
imposterum. Transitum Mercurii sub Sole observavit mecum anno 1736, de quo
ego jam tum dissertationem edidi. In ea observatione ego excipiebam imaginem
Solis transmissam per telescopium in tabella contra ipsum ita aptata, ut et imago
illa ipsa cum circulo ibi descripto et umbra verticalis lineae cum certa ejus circuli
diametro congrueret. Garampius autem, qui stylo tenui continuo
semidiametri Terrae, longitudo coni umbrosi ipsius Terrae, quantitas refractionis horizontalis determinans decurtationem coni penitus carentis omni luce. Quod autem pertinet ad
altitudinem atmosphaerae, id perficitur ope crepusculorum. Et methodus est satis
nota, quam ego exposui in mea dissertatione de aurora boreali et in adnotationibus
ad carmen P. Noceti, de quibus mentionem feci etiam lib.
ita, ut illa pars atmosphaerae a nobis visa illustretur ab alia
parte, quam immediate illustrat Sol, illa altitudo provenit quadruplo minor, sive
eorum milliariorum proxime 10.
Hoc posterius ego quidem probabilius censeo ob aliud etiam argumentum, quod
exposui in mea dissertatione, cui titulus Nova methodus adhibendi phases in eclipsibus lunaribus. Et tunc quadruplo major esset dilatatio illa luminis refracti intra
atmosphaeram terrestrem. Illud tamen hic omnino notandum hanc dilatationis
proportionem pertinere tantummodo ad latitudinem spatii, per quod totum
Newtoniana innuimus lib. I. adn.
20. Intricatissimi phaenomeni, quod usque adeo torserat philosophorum ingenia,
explicationem primus omnium invenit Newtonus ac lib.
sensim attenuatae, ut in bullis ex aqua crassa conflatis, quas nominavimus lib.
quod ipse prorsus suppressit, exhibui in mea dissertatione
de lumine edita anno 1748, ubi tamen ipsi constructioni adhibendam omnino censui correctionem quandam debitam inversioni numerorum quorundam, quam puto
Newtono effugisse, quod ipsum arbitror me ibidem demonstrasse. In sua autem
dissertatione de lumine P. Carolus Benvenutus, Societatis nostrae vir doctissimus,
calculis ex illa mea correctione restitutis invenit series colorum observationibus
itidem admodum conformes.
pro varia distantia, positione et numero eorundem punctorum
varia esse debet), alius in aliis particulis generaretur motus novus componendus
cum priore adeoque alia in aliis mutatio directionis motus compositi.
(23)* Hic non definio, utra sit discriminis causa. Verum in secunda parte meae disertationis de lumine puto me demonstrasse id non pendere a sola diversa celeritate,
sed et illud facile demonstratur velocitatem post quamvis diversam refractionem
fore diversam, etiam si ante eam aequalis fuisset. Hinc est admodum probabile
haberi utrumque simul etiam in eo lumine,
methodum
omnium aptissimam in physica, quae saepissime est velut quaedam enucleatio
epistolae arcanis notis conscriptae, ubi per attentationem et per errores etiam
plurimos paullatim et caute progrediendo ad veram ejus theoriam devenitur. Cujus
rei specimen admodum luculentum exhibui in mea dissertatione de lumine, agens
de rectilinea luminis propagatione, ac in Stayanae Philosophiae tomo I, agens de
generalibus proprietatibus corporum, et de vi inertiae in primis, tomo vero II
agens de totius astronomiae constitutione.
colorem album. Id autem mihi primum indicium fuit correctionis adhibendae solutioni Newtoni, quam innui adn. 16. Si enim in ejus constructione adhibeantur omnes
radii separati a prismate, non redit accurate color albus, nisi numeri in ea adhibiti
mutentur certa quadam ratione, quam in illa dissertatione exhibui. Adhuc tamen
correctio fere semper admodum exiguam variationem inducit. Unde provenit illud,
ut ad sensum cum utriusque constructionis calculo congruant phaenomena.
medium possunt compensari post intervalla
quaedam et in mutatione medii reddere faciliorem reflexionem potius quam transmissionem vel vice versa.
45 Hanc causam proposui in mea dissertatione de lumine, ex qua etiam facile derivari
potest illud, cur maxima luminis pars refringatur et reflectatur regulariter certa
lege, sed aliqua etiam omnino irregulariter dispergatur. Nimirum fieri potest, ut
quaevis particula, dum progreditur, mutet figuram suam jam contracta, jam
facilius
redditur. Sunt autem et alia, quae rem determinent, ut magis vel minus discrimen
mediorum ac diversa inclinatio incidentiae. Nam et majus discrimen et major
inclinatio determinat majorem radiorum copiam ad reflexionem. Quae quidem
fusius itidem exposui et ego et P. Benvenutus in ea dissertatione, cujus mentionem feci supra adn. 16.
47 Longitudo intervalli inter binas oppositas dispositiones non est semper eadem, et
discriminis fontes sunt tres: diversum
fere ejusdem longitudinis juxta adn. 45(13) lib. II(
rationibus harmonicis alio quodam modo respondent etiam diversi gradus refrangibilitatis radiorum. (
si argumentum concludere existimassem: ad gloriam gentis Croaticae parum attinere an ab Illyris descendant, cum eos pyraticae adeo deditos fuisse constet ut Polybius non aliquorum sed comunes omnium hostes appellat. Caeterum de eo, an Illyri Gallicae originis Populi fuerint, dissertationem post non multum tempus accipies; e qua videbis non ita ignotas esse Croaticis seu Illyricas seu Croaticas antiquitates ut Tu hactenus fortasse existimabas. Iam ad retorsionem Tuam, qua Tu me penitus confecisse tibi blandiebaris, ego te monueram quod ignorantiam Croatarum illorum, qui
tuo reditu constitueris; nosti enim quod ardeam desiderio te ocius amplectendi.
nobis autem reliquit tamen eam
umbram libertatis qua nunc utimur, ut servi aperte non dicamur.
Finis.
|
Ceterum vidi ego quod tu de forma nobilitandi ex instituto citato loco
non egeris.
adminus illam modificare debes.
systemata non sufficiat diplomata congerere, sed quod oporteat in solidis et iuris
patris, et statisticae principiis bene versatum esse.
6,3 Post possideas unum verbum deletum, collectiam, ut
videtur.
diplomatum collectionem et forte hominem etiam habere possis, qui id laboris suscipiat,
quaeso te cura omnia talia, quae ego seu in hac dissertatione, seu in notis dubia adhuc esse
professus sum, excerpi et tum si non totam litterariam tuam penum, adminus diplomata tua
excuti, an non horum subsidio aliqua ex iis tuto determinari possint.
ullius iudicis ordinarii interventu celebratas fuisse, quaeso te maiorem in modum ut horum mihi
copiam facias.
variis elaboranda committas, probo vehementer;
semper enim eius sententiae fui quod nunquam simus habituri
systematicam seu statisticam, seu etiam historiam politicam, donec summa iuris publici et
statisticae capita per peculiares eiusmodi dissertationes, qualis ea est quam nunc tibi
submitto, solide discutiantur.
habituri
systematicam seu statisticam, seu etiam historiam politicam, donec summa iuris publici et
statisticae capita per peculiares eiusmodi dissertationes, qualis ea est quam nunc tibi
submitto, solide discutiantur.
Quaestiones enim has eodem ferme labore expedire potest,
et prodibit opus longe utilius quam illiud quod Schier de reginis Hungariae conscripsit.
qui e et de
diplomatibus ratiocinatur, pertinet.
opus tuum sepeliet.
qua iniurias fortunae adeo viriliter sustines.
Maximi
provincias diligenter atque erudite congessit? Plena sunt ejus scriptis Vide
Anteriorum regum diplomata, ut mox videbimus, eatenus adhuc
variabant.
§ 32 Item speculatoris?
impetrator primum in coetum nobilium
aggregatur, dein vero in signum nobilitatis eidem terra confertur.
suum in comitiis influxum repositi fuisse, sicque
illa, ad quam seu assequendam, seu conservandam Hungari tantis continuo studiis nitebantur,
monarchico-aristocratica constitutionis forma jam sub S. Stephano stabilita fuit (a).
et 2-da epocha viguerint, pag. 24; 3-tio quod reges utriusque huius periodi
tempore coronationis ad Decretum Andreae 2-di, uti Verboczius hallucinatur,
iuraverint, pag. 215. Constitui itaque singulam de singulo hoc obiecto
dissertationem elaborare tibique in vicem confidentiae illius, quod opus
tuum mihi communicaveris, submittere. Primam paene ad finem perduxeram cum
continuae ferme, quas inde e principio Martii passus sum, alterationes me ab
e principio Martii passus sum, alterationes me ab
opere retraxerunt. Undecima Maii incidi in mortalem ferme morbum, e quo vix
ad hac tantas vires recollegi ut calamum regere possim. Si mihi Deus vires
plene restituerit, et tu dissertationes has desideras, elaborabo eas cum
commoditate et illas tibi cum tempore submittam. Respondebo etiam tibi ad
quaesita tua quae in schaeda, quam Mandichio tradidisti, formaveras; nunc
enim necdum sum capax serii
agit, ut eius revisionem adurgeat; quod eum ultro praestiturum, nullus
dubito. Primum tomum pro me et aliquot amicis iam constitui.
Quae de 3-tio tomo scribis, non satis assequor. Voluistine id indicare quod
dissertatio, quam tibi transmisi, ideo in illo locum habere non possit, quia
iam tua lucubratio 120 vel 130 phyleras explebit? Verum nunquam mihi mens
fuit, ut illa tomum 3-tium ingrediatur. Si moles operis admisisset ut 2-dum
quo tu primam Ludovici 1. donationem producis, ingrediatur,
gratum mihi omnino fuisset. Tertio minus sane opportune adiiceretur.
Neque illud intelligo quod scribis te Lendvaio comisisse ut data diplomatica
colligat ad meam dissertationem per te, vel me subinde adiicienda; nam ad
ea, quae in dissertatione illa statui, comprobanda ego ipse sufficientia
data diplomatica adduxi. Eo tantum loco, quo ad productam per te in 2-do
Tomo Ludovici 1.
omnino fuisset. Tertio minus sane opportune adiiceretur.
Neque illud intelligo quod scribis te Lendvaio comisisse ut data diplomatica
colligat ad meam dissertationem per te, vel me subinde adiicienda; nam ad
ea, quae in dissertatione illa statui, comprobanda ego ipse sufficientia
data diplomatica adduxi. Eo tantum loco, quo ad productam per te in 2-do
Tomo Ludovici 1. donationem provoco, vacuum spatium relinquere debui pro
inserendo paginae
hactenus inedita
consulere deberem. Cum ipse id praestare non possim, rogavi te et porro
etiam oro, ut alicui comittas qui primum omnia mea dubia, quae in notis meis
et ad Vestigia, et ad 1. et 2. tomum Supplementorum, et in Dissertatione,
quam tibi transmisi, indicaveram, excerpat, super his inedita hactenus tua
diplomata consulat; ex his textus, per quod dubium aliquod resolvi possit,
excerpat, hos tibi communicet, per te mihi submittendos. Id
transmitterem, tertio Supplementorum Tomo inserenda. Si tempus superest, et
tu vis, ut hunc dubiorum et opinationum mearum extractum ipse tibi
submittam, praestabo id lubenter.
Quod reliquas meas dissertationes adtinet, habeo complures paratas, sed quas
pro systematico, quod molior, De veteribus Hungarorum
Institutis opere reservo. Et huc etiam pertinebit quam sub incude
habeo: De veteri Forma
haec monumenta serie
chronologica commentaretur, complura, quae ego in notis ad hoc decretum
dixi, iam ad praecedentia dici deberent.
Si opus hoc vulgaretur, praeberet illud materiam systematicis
dissertationibus, qualis illa est, quam tibi submisi, de usitatis in
prima et secunda Periodo Nobilitandi Formis, de qua quod nullam
ab eo tempore feceris mentionem, miror; et sic dilucidatis primum per
qualis illa est, quam tibi submisi, de usitatis in
prima et secunda Periodo Nobilitandi Formis, de qua quod nullam
ab eo tempore feceris mentionem, miror; et sic dilucidatis primum per
eiusmodi dissertationes summis statisticae et
iuris nostri capitibus, posset aliquis efformando
iusto statisticae et iurisprudentiae nostrae
systemati manum admonere.
servent,
et tu educationem eius ipse absolvas et tui similem efficias, ex animo
precor. Quod autem meum illi nomen indere volueris, suscipio tanquam
luculentum tuae erga me amicitiae argumentum.
Dissertationem meam de variis Nobilitandi Modis, quaeso te, ne
edas, dum tibi aliam, nempe de variis, quae olim in Hungaria
viguerunt, Hominum Conditionibus, submittam; prior enim multas
notitias
haberemus generale adminus civilium et
iudicialium antiquitatum nostrarum systema. Nunc eo imbecillitatis deveni
quod iam nec matutino tempore ultra horam intenso alicui labori insistere
possim. Ideo ne mirere quod nec dissertationem de origine comitatensium
congregationum absolverim.
Quod impressio Supplementorum ad vestigia diaetarum resumatur,
gaudeo vehementer; ego enim opus illud vix exspecto, ea etiam de causa ut
quia plerisque ignotae prorsus erant, a pueritia mea mire amavi. Anno
1770. prima linguae Polonicae rudimenta a magistro Polono didici. Mox, anno
insequenti Halae Saxonum tria specimina eruditionis meae Slavicae edidi,
nimirum:
luna minores,
sit. Est Zagrabiae professor, nisi fallor rhetorices, qui
Quare significa mihi
quid demum de tuo reditu constitueris; nosti enim quod ardeam desiderio te ocius amplectendi.
De novis non est quod tibi significem. Ego in rustico
meo otio, quantum per valetudinem licet, scriptitando tempus fallo. Cum
redieris, communicabo tibi
sic et moderatoris, studiis vestris devinctissimi, memoriam gratam et scientiae, qua absque
nec hominem, nec civem esse liquet, contentissimum studium vel hoc ipso,
quo vos relinquo, momento vobis amplius etiam ingenerarem.
Principia, quae tenui, a me elucubrata dissertatione hausistis, talia sunt,
ut, si iisdem fideliter inhaeseritis, nihil amplius sive Patria sive Princeps desiderent. Colite illa, ut thesaurum, quem non ego, sed tota retroacti temporis
tristis perinde, ac jucunda collegit experientia, nec sinite, vos ulla ab iisdem
Crijević, Ilija (1463-1520) [1484], Carmina e cod. Vat. lat. 1678, versio electronica (, Dubrovnik), 7675 versus, verborum 46525, Ed. Darko Novaković [genre: poesis - elegia; poesis - epigramma; poesis - lyrica; poesis - epica] [word count] [crijevicarm1678].
Marulić, Marko (1450-1524) [1496], De institutione bene vivendi per exempla sanctorum, versio electronica (, Split), Verborum 186963, Ed. Branimir Glavičić [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [marulmarinst].
Marulić, Marko (1450-1524) [1516], Evangelistarium, versio electronica (), Verborum 155872, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [marulmareuang].
Marulić, Marko (1450-1524) [1519], Dialogvs de Hercule a Christicolis superato, versio electronica (), Verborum 8236, Ed. Branimir Glavičić [genre: prosa oratio - dialogus] [word count] [marulmardial].
Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1527], Dialogus Sylla, versio electronica. (), Verborum 15372, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - dialogus] [word count] [andreisfsylla].
Vlačić Ilirik, Matija (1520-1575) [1581], Clavis scripturae sacrae, pars secunda, versio electronica (), 600000 verborum, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa - tractatus; prosa - vocabularium; poesis - elegia; poesis - epigramma] [word count] [flaciusmclavis2].
Ritter Vitezović, Pavao (1652–1713) [1700], Dissertatio regni Croatiae, versio electronica (, Zagreb), Verborum 780, Ed. Zrinka Blažević [genre: prosa oratio - historia] [word count] [vitezovritterpdiss].
Dumanić, Marko; Bernardi, Jerolim (1628-1701; oko 1688-1773) [1701], Synopsis virorum illustrium Spalatensium, versio electronica (), verborum 6745, versus 158, Ed. Bratislav Lučin [genre: prosa oratio - historia litteraria; prosa oratio - catalogus virorum] [word count] [dumanicmsynopsis].
Krčelić, Baltazar Adam (1715-1778) [1748], Additamenta ad Annuas, versio electronica (, Zagreb), Verborum 17030, Ed. Tadija Smičiklas [genre: prosa oratio - historia] [word count] [krcelicbannadd].
Krčelić, Baltazar Adam (1715-1778) [1748], Annuae 1748-1767,versio electronica (, Zagreb), Verborum 244601, Ed. Tadija Smičiklas [genre: prosa oratio - historia] [word count] [krcelicbann].
Škrlec Lomnički, Nikola (1729-1799) [1749], Operum omnium tomus I, versio electronica (), Verborum 68552, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - dialogus] [word count] [skrl1].
Bošković, Ruđer (1711-1787) [1761], De solis ac lunae defectibus, versio electronica (), 5828 versus, 91294 verborum, Ed. Branimir Glavičić [genre: poesis - epica; poesis - epistula; paratextus prosaici - commenta] [word count] [boskovicrdsld].
Škrlec Lomnički, Nikola; Szalágyi István (1729-1799; 1739-1796) [1778], Epistolae Nicolai Skerlecz ad Stephanum Salagi et responsorium Salagi (, Zagreb; Pečuh), Verborum 7797 [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [skerlenepistsalag].
Škrlec Lomnički, Nikola (1729-1799) [1782], Operum omnium tomus II, versio electronica (), Verborum 46753, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - epistula; prosa oratio - oratio; prosa oratio - tractatus] [word count] [skrl2].
Zamanja, Bernard (1735-1820) [1787], Oratio in funere Rogerii Josephi Boscovichii, versio electronica (), Verborum 4192, Ed. Irena Bratičević [genre: prosa oratio - oratio] [word count] [zamagnabboscovichoratio].
Škrlec Lomnički, Nikola (1729-1799) [1790], Operum omnium tomus III, versio electronica (), Verborum 71764, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [skrl3].
Katančić, Matija Petar (1750-1825) [1791], Fructus autumnales, versio electronica (), 948 versus, verborum 7599, Ed. Tomo Matić [genre: poesis - ode; poesis - carmen; poesis - elegia; poesis - epigramma; prosa - paratextus; prosa - dedicatio; prosa - praefatio] [word count] [katancicmpfructus].
Škrlec Lomnički, Nikola (1729-1799) [1791], Quindecim epistulae ad Martinum Georgium Kovachich, editio electronica (), Verborum 12898, epistulae 15, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [skrlepistkov].
Baričević, Adam Alojzije (1756-1806) [1793], Epistulae XVI invicem scriptae, versio electronica (), Verborum 7902, Ed. Luka Vukušić [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [baricevaaepistpenzel].
Škrlec Lomnički, Nikola (1729-1799) [1797], Ad Maximilianum Verhovacz epistola 28. Octobris 1797, versio electronica (, Zagreb), Verborum 490, Ed. Neven Jovanović Josip Kolanović [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [skerlenepistverh179710].
Jelačić, Ljudevit (1792-1851) [1824], Valedictoria, versio electronica. (), 1148 verborum, Ed. Franjo Fancev [genre: prosa - epistula] [word count] [jelaciclvaledictoria].
73. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus II, versio... [Paragraph |
Section]
74. Zamanja, Bernard. Oratio in funere Rogerii Josephi... [Paragraph |
Section]
75. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3260 |
Paragraph |
Section]
76. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3260 |
Paragraph |
Section]
77. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
78. Katančić, Matija... . Fructus autumnales, versio... [page 275/370 |
Paragraph |
Sub2Sect | Section]
1.1.10.60 60 Iacobi cape gaudia!
1 U В je natpis: Ode X. P. Iacobo Spatzierer. — 2 Rimsku cestu, kojom
šale pismo u Požegu (»ad fluxus Oribae citos« i »agros usque Inicernios«), Katančić je u Dissertatio de columna milliaria, str. 78, utvrdio od Budima do Osijeka ovako: Aquinco (Buda vet.) — Camponam (Tettiny) — Matricam (supra Ertsin) — Vetus Salinas (Adony) — Intercisam (Pentele) — Anamatiam (Földvär) — Lussunium (Kömlöd) — Aliscam (Szekszärd) — Ad Statuas
79. Katančić, Matija... . Fructus autumnales, versio... [page 322/417 |
Paragraph |
Section]
1.8 lecta manu tenera paucula dona cape. 1
1 Iza ovih latinskih stihova je u Fructus auct. na str. 76. »Conspectus
operis«, na str. 77 »Errata praecipua« i latinski oglas, da »bibliopola Capitularis« Jakob Horner ima na prodaju, osim Fructus auct., također ranija Katančićeva djela: Dissertatio de columna milliaria (Eszeki 1782) i In veterem
Croatorum patriam indagatio philologica (Zagrabiae. 1790).
80. Škrlec Lomnički,... . Quindecim epistulae ad Martinum... [Paragraph |
Section]
81. Škrlec Lomnički,... . Quindecim epistulae ad Martinum... [Paragraph |
Section]
82. Škrlec Lomnički,... . Quindecim epistulae ad Martinum... [Paragraph |
Section]
83. Škrlec Lomnički,... . Quindecim epistulae ad Martinum... [Paragraph |
Section]
84. Škrlec Lomnički,... . Quindecim epistulae ad Martinum... [Paragraph |
Section]
85. Škrlec Lomnički,... . Quindecim epistulae ad Martinum... [Paragraph |
Section]
86. Škrlec Lomnički,... . Quindecim epistulae ad Martinum... [Paragraph |
Section]
87. Škrlec Lomnički,... . Quindecim epistulae ad Martinum... [Paragraph |
Section]
88. Škrlec Lomnički,... . Quindecim epistulae ad Martinum... [Paragraph |
Section]
89. Škrlec Lomnički,... . Quindecim epistulae ad Martinum... [Paragraph |
Section]
90. Škrlec Lomnički,... . Quindecim epistulae ad Martinum... [Paragraph |
Section]
91. Škrlec Lomnički,... . Quindecim epistulae ad Martinum... [Paragraph |
Section]
92. Baričević, Adam... . Epistulae XVI invicem scriptae,... [Paragraph |
Section]
93. Baričević, Adam... . Epistulae XVI invicem scriptae,... [Paragraph |
Section]
94. Baričević, Adam... . Epistulae XVI invicem scriptae,... [Paragraph |
Section]
95. Škrlec Lomnički,... . Ad Maximilianum Verhovacz epistola... [page 2204 |
Paragraph |
Section]
96. Jelačić, Ljudevit. Valedictoria, versio electronica. [page 177 |
Paragraph |
Section]
Bibliographia locorum inventorum
Marulić, Marko (1450-1524) [1480], Repertorium, versio electronica (), Verborum 315700, Ed. Branimir Glavičić [genre: prosa oratio - loci communes] [word count] [marulmarrepert].
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.