Your search found 4535 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 201-300:

interpretandi officium, quod antea constantissime deprecari consveveram, impulisti. Accipe ergo iterum ex eodem Plutarcho libellum, mores negotiosorum hominum comice depingentem; quem ideo studiosis non inutilem fore arbitror, quod sive hoc morbo laborantes eum legent, poterunt sanari; sive plane valentes, qualis tu es, poterunt oblectari. Ceterum si mandatum meum de eo expectas; ad superioris opusculi, cui et hoc annectendum curabis, praefatiunculam te remitto. Nam in praesentia majus quippiam tecum agere constitui. Nomen quidem istud, quod pro indice libri asscriptum vides, Aulus Gellius,

venustatem desiderabis; fac primum cogites; quam aegre procedat omnis traductio; tum quod nec orationes nec historiae tam sunt difficiles translatu, quam scripta philosophorum, in quibus si modo sententiam recte verteris, magna felicitas est cetera non omnino insipida videri. Vale. Patavio, pridie Kal. Mart. M. Quadringentesimo Quinquagesimo septimo. III. Epistola praemissa Loco Homerico Iliados Z. Latinis

quae pro nunc satis impetrabunt, si tantum admitti et respici merebuntur. Si quid praeterea est, quod post fratrem meum D. Varadiensem exiguitas mea possit, cogitet R. P. V. habere se unum ex minimis suis in Hungaria, cui omnia suo arbitratu valeat imperare. Altissimus R. P. V. diu servet incolumem ac felicem! cui cupio esse quam commendatissimus. 1460. V. Ioannes Varadinensis, et alter

V. pro sua benignitate concepit. Nam quicquid de me rumor personet, ut verum ingenue fatear, nec animi virtutibus adeo unquam excellui; et si quid studiorum olim in Italia hauseram, ea mihi omnia, oblivione et longa desvetudine jam effluxerunt. Quantulumcunque tamen vel natura vel fortuna valeo, sciat R. P. V. id totum obsequiis suis esse dedicatum; nec quidquam mihi futurum jucundius, quam si quid mandaverit, in quo ego saltem hanc animi mei sibi deditissimi affectionem possim declarare. Cetera uberius referet R. P. D. Marcus, Episcopus Tinniniensis, quem

armis consiliisque suis, quantum reliqui Romanorum reges, tantum confidimus te et religione et magnanimitate Venetorum imperium propagare. Prospectus quidem est gravissimis 54 et difficilimis istud divinum ingenium consciliumque pace ac bello valere pollereque plurimum. Testis nobis est tua res publica, que semper in arduis rebus tuo conscilio, tua opera usa est! Testis est tota Italia, que tuis compluribus quibusdam stellis micat! Testes sunt tue res geste que suo felici eventu et tuo ausu ac magnanimitate semper

isti tui Archiepiscopi et Comites, Quos colis et Musarum et Apollinis aede relicta. Quanto autem longius et diutius es affuturus, tanto magis cura, ut quamprimum habeamus ea, quae tibi commisimus, schedulas puta nostras et arma et praesertim commentarios in Homerum. Thoracem autem sericeum, et si quae imparata vel nondum missa relinques, doce, uti requiramus. Postremo fac nos certiores quamdiu adhuc mansurus in Italia sis; ne frustra postmodum ad te scribamus, aut inani labore nuntios fatigemus. Vale.

corr. lector A1 ex recondiderem paraui, non quidem tam iucunda quam miserrima hac temporum nostrorum condicione congrua. Siquidem in his docetur ratio qua in turbulentissima hac omnium tempestate, quam in Petri nauicula nauigantes iugiter patimur, naufragii discrimina effugere ualeamus. Nec tamen miraberis si minus redimita comptaque erunt; non enim ex quietis ueniunt camerula aut ex otiosa bibliotheca sed ex festinantis equi dorso, quo me iam multis ut nosti mensibus grauissimae rei publicae curae insidere coegerunt. nota not. lector A1 in

nota not. lector A1 et expand. lector A2 in Π nota tribulationem fidelissimum probitatis custodem

Hinc est quod Deus, prouidens electos suos, alios summam pati sinit inopiam, alios liberis orbari, alios infecundos et sine prole esse, multos aduersa iugiter ualetudine laborare, non nullos diuturnis carceribus coartari, istos indefessis affligi persecutionibus, illos tyrannorum uaria tormenta pati. Nouit enim apprime medicus noster optimus quae cui ad morbum sint, quae autem ad salutem, ac pro uariis laboribus uarias adhibere medelas.

prosperitatem sempiterna amittere gaudia. Sic Petrus cito pro reparanda Petronellae sanitate intercedenti respondisse fertur: Sic ei expedit; Π Petrus respondisse fertur not. lector A2 in marg. etenim uerebatur scitus medici nostri discipulus, ne prospera corporis ualetudo uanam pulchritudinem ad lasciuiam induceret et pro temporali toro aeterna perderet connubia; solent plerumque rerum successus ad interitum esse et multi tribulationibus ad caelos euecti sunt. Propterea apostolus ait: Cum infirmor fortior sum.

peccat. Sed cupias sane libros, modo ne alios spolietis, praesertim minus habentes. Plena est huiusmodi supellectilis Italia, facite adduci quantos vultis; mittite numos Florentiam, unus vobis Vespasianus sufficiet. Quod nobis eos qui praesto sunt, gratis eripitis? Soline vos studiosi estis? Ne valeam, si omnes vos totum hunc mensem tam multa legistis, quanta ego vel heri. Testor Musas ipsas, et lecturum me, et scripturum fuisse plurima; sed iam extortis mihi harum rerum subsidiis, necessario conticescam, et linguam rubigini permittam. Nemo iam vestrum a me carmen expectet; nemo solutam

sit vita diuturnior. Nihil minus ordinem servat, quam Mors; ita ille mihi succedere potest, ut ego illi. Fac tamen superstitem; et id aeque dubium, quamdiu superem. Sic interim medium hoc tempus in cassum effluxerit. Nunc, nunc studendum esset et componendum, cum per aetatem sensus viget, ingenium valet, et animus nihil fastidit; senectutis si quis accesserit, dandum erit non tam literis, quam moribus; non tam gloriae mundi, quam animae saluti. Haec ipsa, in quibus nunc iuveniliter exultantes ludimus, aut omittenda erunt, aut mutanda, et ad bene vivendum a bene dicendo penitus transeundum.

faciendum fuit) ad Vestram Reuerendissimam Dignitatem, cui integrum deuoueram, transmittere curaui ut ex hoc membro cognosceres quid sit de toto corpore (si tamen cetera ad hanc rationem effingere ualebimus) spei reliquum. Ceterum hoc tibi frustum ea lege committo, ut sit mihi integrum id cum uniuerso compingere corpore ; et si ratio totius formae postulabit, in quibus opus fuerit, commutare,

Nec huius mali causam dicit esse immodicum cibum, aut uinum uel ueneris usum, quippe quorum et copiam et appetitum iam olim amiserat; sed ait:

Vnda locusque nocent, et causa ualentior istis,
Anxietas animi, quae mihi semper adest. Proinde tali morbo

I 3 Quibus incommodis aegritudo afficiat animum. Porro animum debilitat, grauat, et facultatem adimit philosophandi. Siquidem contristati nullam rem exacte curare ualemus, quoniam (ut in communi est prouerbio) delectatio perficit opus; unde et Ouidius ait:
Carmina proueniunt animo deducta sereno.

enim ingenium (ut ait idem poeta) patientia longa malorum, et pars antiqui longa uigoris abest. Cohartatur namque uoluntas in malis nec se explicare ualet; ac maxime cum spem euadendi amisit, et tamen inter angustias deprehensa, quoad potest, reluctatur; ac ueluti de uentis illis scribit Vergilius:
Circum claustra fremit,

et labore, animae eandem aestuationem declarat ac quo pacto intus fatiscat, manifestum facit. Qua agitatione adeo nonnumquam defatigatur, ut tantis absorpta malis nullum officium corpori ualeat praestare. Ita homo stupidus aliquando ac ueluti exanimis linquitur. Quae singula doctissimus poeta in persona Didonis pulcherrime expressit:

dolore exstinctus est. Ex his iam constare potest quo modo quaue de causa nimia aegritudo uires animi et debilitet et grauet. Porro cur philosophari maerentes non ualeant, causa impromtu est: quamuis enim diuersae sunt uires animae, radix tamen eius substantiae simplex ac penitus una, quamobrem nemo simul animum nisi ad unum opus intendere potest, quod dum exsequitur, alia negligat necesse est,

solus in externas iussus adire Getas:
des licet inualido pectus mihi robore fultum,
fama refert Imeti quale fuisse rei,
fracta cadet tantae sapientia mole ruinae;
plus ualet humanis uiribus ira dei.
Ille senex dictus sapiens ab Apolline nullum
scribere in hoc casu sustinuisset opus.

et consolationem lubentes amplectuntur. Similiter et illi facile maerorem reiciunt, quos natura ipsa finxit hilariores, ut sanguineos aut liberales aut humanarum rerum contemptores, quorum postremi maxime ualent et ad se et ad alios consolandos. Quod quidem probat caput illius epistulae, quam Cicero ad L. Lucceium scribit: Quamquam ipsa consolatio litterarum tuarum gratissima est, declarat enim sumam beniuolentiam

eorum praeferre uideamur, uerum quicquid uel dicere uel facere uoluerimus, uerecundius agere ac ipsorum dignitatem in omnibus conseruare; ita fiet ut et impudentiae notam pulchre effugiamus et apud eos non minus oratione quam beniuolentia ualeamus. I 6 Antidotum senum et pusillanimorum Sed de his uiris praestantibus hactenus; ad eos ueniamus quibus minus et spei est et uirtutis, cum quibus multo plus

plus operis difficultatisque superest oratori, atque illud praecipue curandum quo eos bene de se sperare inducat ostendatque in eis siquid poterit tale esse, quo freti miseri esse non poterunt, ueluti sapientiam, artem, scientiam, disciplinam, ualitudinem, robur, ingenium, sollertiam, probitatem, et cetera id genus; quo pacto Cicero Lentulum submonuit: "Tuae", inquit, "sapientiae magnitudinisque animi est omnem amplitudinem et dignitatem tuam in uirtute atque in rebus

Quibus uerbis prudenter ei insinuare uoluit intelligat se ab illa neglectum esse ac spretum, ut potius odio sit persequenda quam desiderio . Valebit ergo hic, quantum salua pietate fieri potest, locos odii abhominationis inuidiae ac indignationis attingere et illis animum auditoris alienare, ut Ouidius in libello de remedio amoris egregie fecit, quibus de rebus omnibus plenius suis

res angusta domi. Quo carmine asserit poeta inopiam difficillimum esse obstaculum illis, qui per uirtutem ad altiora scandere nituntur. Valent ergo diuitiae, quoniam uiros praeclaros reddunt, potestatemque ac facultatem bene gerendi suppetunt sine quibus multae clarissimae uirtutes interirent, ut puta liberalitas, munificentia, et, quod praestantissimum est pietatis munus, ipsa

nascuntur uniuersa, qua lege gignantur, uiuant, operentur, et intereant; se praeterea ipsos diligentius aduertant atque quo modo in mundum uenerint et unde procreati sint, perscrutentur; seque mortales agnoscant, quam pauca possint paucioraque ualeant et sciant. Demum examinent paululum quo freti intumescant tantopere, quid se subito casuros extollat; aut cur potius, si se prudentes existimant, non illud magis uestigent cuius rei gratia in mundo sint, quemue finem, aut quod

cum omnibus, tum praecipue in luctu positis ad morbum esse solet. Quod optime intelligens Seruius Sulpicius scribit ad Ciceronem oportere eos, per quos consolationis munus obeundum sit, propinquos esse ac familiares. Valent ergo ad consolandum amici parentes filii aut alia quauis necessitudine coniuncti, inter quos consolatio filiorum est praecipua, et praesertim adulescentium uel paruulorum, si quando contingit ut quippiam aptius proferant, aut genitori

altero post delectationem ob pietatem paternam stringuntur seseque cohibent, ne filiis, quos tenere diligunt, dolorem iniciant aut eos cruciari cernant. Eadem hac ratione et uxoris amicaeque nimium dilectae consolatio egregie ualet. Possunt quoque domini in consolandis familiaribus plurimum ob hoc, quod obscuriores a dignioribus diligi honorarique gaudent, id uero tum liquido intelligunt, cum eos sibi in

putat, intentatum quicquam relinquit. Nititurque praecipue scitus medicus morbum tollere funditus, aut, si id nequit, dolorem sedare laborat, aut saltem minuere, et si neque id datur, comprimere eum curat, ne in amplius manans sana membra ualeat uitiare. Diuertere quoque minus noxiis itineribus conatur. His rationibus omnis medicorum ars procedit, quarum et medico animae nulla prorsus omittenda est. Verum dices: quo pacto istas consequar? Facile, inquam,

uerum, uel honestum uel utile cernere concedatur. Qui ergo, obsecro, illum consolare poteris cum omnis euellendi morbi uis, ut mox docebimus, in ratione consistat, quam aeger animus ne agnoscere quidem ualet? Itaque tali in negotio utendum est sapientissimo ille Ouidii consilio: Dum furor in cursu est, currenti cede furori, Difficiles aditus impetus omnis habet; Stultus, ab obliquo qui cum discedere

Quis matrem nisi mentis inops in funere nati Flere uetet? Non hoc illa monenda loco est; Cum dederit lacrimas animumque impleuerit aegrum Ille dolor uerbis emoderandus erit. Temporibus medicina ualet, data tempore prosunt Et data non apto tempore uina nocent. Quin etiam accendis uitia irritasque uetando Temporibus si non aggrediare suis.

extremo si oppositum horum malum esse ostendemus. Horum septem modorum quocumque maluerit, poterit prudens consolator persuadere, quae arbitrabatur afflictus, tristia non esse; et, si omnes has rationes adaptare ualebis, ne obmiseris; id autem assequi in defunctorum casu non erit difficile. II 5 Primus locus a munere naturae

me singuli dies ducunt. Nascenti mihi natura posuit protinus hunc terminum: quid habeo quo indigner? Haec omnia et horum similia ideo ad leuandum maerorem ualent quoniam docent mortem non esse malam eo quod a natura praestatur. Et hic locus leuando funebri luctui est aptissimus; quem tamen aliis perpaucis ualebis accommodare,

ad leuandum maerorem ualent quoniam docent mortem non esse malam eo quod a natura praestatur. Et hic locus leuando funebri luctui est aptissimus; quem tamen aliis perpaucis ualebis accommodare, quoniam non item priuatio aliarum rerum a natura prouenit ut uitae. Nisi forte hac ratione utaris ut dicas: "Vitam humanam inter praecipua bona nemo dubitat computare et tamen nullus sapientum interitum eius

Et uitis inuita forsan falcem patitur truncarique membra molestius fert: tamen hoc et fecundior redditur et diuturniore uita donatur. Infirmus qui fidit medico et a quo pristinam ualitudinem expectat, nullas amariores potiones, nullas incisiones, nulla cauteria, nullam omnino acerbitatem quam a medico patitur malam esse putat neque ob hanc aliquem concipit maerorem; idem et tu, si de Deo existimabis ut merito et de uero

dabitur commoditas persuadendi tales aduersitates malas non debere appellari. II 7 Tertius locus a damno Sane tertius locus quemadmodum ad efficiendum quod uolumus ualidissimus est, ita ad consistendum debilissimus. Nempe cum difficile sit rationes inire , quae constanter docere queant morte aut rerum interitu uel defectu boni nihil esse ademptum.

commoditatis, licet id nostra culpa proueniat. II 8 De miseria uitae humanae Atque ut de uita prius dicamus: quid est quod in toto cursu eius inuenire ualeas aliud quam sollicitudines, labores, curas, molestias, anxietates, dolores, et omnis generis miserias? Intuere in omnes aetates eius; nullibi pacem, nullibi quietem, nullibi tranquillitatem, nullibi aliquam reperies iocunditatem

laboresque qui ob infantiam sine intermissione capiuntur? Porro ex pueritia quid commodi amplius reportamus quam bruta animantia; quippe cum id aetatis nihil aliud nouimus aut ualemus, quam cibo somnoque uacare. Deinde nos excipit adolescentia quae, sicut a puerilibus impedimentis absoluit, ita uitiis miserrime implicat ac irretitur. Tunc enim omnis libidinis nefaria turba scaturire occipit

Exsurgenti primus labor uestiendi ornandique offertur. Petis deinde aliquod ingratum opus, aut forsan gratum, sed laboriosum ac difficile; ibi eo maceraris usque quo deficias, interim fame ac siti urgeris, nec eas amplius tolerare ualens pergis ad potum ac cibum, quae aut insipida fastidis, aut si sapient, uentrem saginis oneratum uix a mensa refers ad thalamum. Hinc rictus aut uomitus exsecrandi, hinc stomachi uentrisque grauis dolor.

"infirmor, fortior sum." Et Dominus ad eum: "Paule, uirtus in infirmitate perficitur." Quibus rebus languores corporis boni potius comprobantur quam mali ualitudinemque magis homini esse noxiam. Quae etiam si nihil noceret, tamen illud, quod bonitatis habet, naturae est bonum, non hominis, quandoquidem sanitas non facit bonum quenquam. Quamobrem si

quae nunc studio breuitatis omittere cogimur, maxime cum ista ingeniis uel leuiter eruditis inuentu difficilia esse non possunt, multosque futuros non dubitamus qui et talia qualia nos et longe aptiora post hanc nostram tenuem admonitionem ualebunt excogitare. Proinde huic quinto loco hic finem imponamus. II 12 Sextus locus a iudicio sapientum Sexto loco diximus posse probari malum non esse illud quod

Tantalus a labris sitiens fugientia captat flumina; quid rides? Mutato nomine de te fabula narratur: congestis undique saccis congeris aut pictis tamquam gaudere tabellis. Nescis quo ualeat nummus, quem praebeat usum? Panis ematur, holus, uini sextarius, ad quis humana sibi doleat natura negatis. An uigilare metu exanimem noctesque diesque formidare malos fures incendia seruos

– proh pudor! miserandam hominum mentis caecitatem , quae numquam in se curant descendere, aut quales ipsi sint diligentius examinare, atque ita se componere ut innocentiae integritatisque suae conscientia ualeant gaudere! Non nos, ubi sumus, miseri quaerimus: circum fora uolitamus, uulgi insani ora insaniores oberramus, ex illis pendemus hiantes, in illis nos futiles quaerimus; quales quantique apud ea resideamus, primis in uotis

extremo si oppositum horum malum esse ostendemus. Horum septem modorum quocumque maluerit, poterit prudens consolator persuadere, quae arbitrabatur afflictus, tristia non esse; et, si omnes has rationes adaptare ualebis, ne obmiseris; id autem assequi in defunctorum casu non erit difficile. II 5 Primus locus a munere naturae

me singuli dies ducunt. Nascenti mihi natura posuit protinus hunc terminum: quid habeo quo indigner? Haec omnia et horum similia ideo ad leuandum maerorem ualent quoniam docent mortem non esse malam eo quod a natura praestatur. Et hic locus leuando funebri luctui est aptissimus; quem tamen aliis perpaucis ualebis accommodare,

ad leuandum maerorem ualent quoniam docent mortem non esse malam eo quod a natura praestatur. Et hic locus leuando funebri luctui est aptissimus; quem tamen aliis perpaucis ualebis accommodare, quoniam non item priuatio aliarum rerum a natura prouenit ut uitae. Nisi forte hac ratione utaris ut dicas: "Vitam humanam inter praecipua bona nemo dubitat computare et tamen nullus sapientum interitum eius

Et uitis inuita forsan falcem patitur truncarique membra molestius fert: tamen hoc et fecundior redditur et diuturniore uita donatur. Infirmus qui fidit medico et a quo pristinam ualitudinem expectat, nullas amariores potiones, nullas incisiones, nulla cauteria, nullam omnino acerbitatem quam a medico patitur malam esse putat neque ob hanc aliquem concipit maerorem; idem et tu, si de Deo existimabis ut merito et de uero

me singuli dies ducunt. Nascenti mihi natura posuit protinus hunc terminum: quid habeo quo indigner? Haec omnia et horum similia ideo ad leuandum maerorem ualent quoniam docent mortem non esse malam eo quod a natura praestatur. Et hic locus leuando funebri luctui est aptissimus; quem tamen aliis perpaucis ualebis accommodare,

ad leuandum maerorem ualent quoniam docent mortem non esse malam eo quod a natura praestatur. Et hic locus leuando funebri luctui est aptissimus; quem tamen aliis perpaucis ualebis accommodare, quoniam non item priuatio aliarum rerum a natura prouenit ut uitae. Nisi forte hac ratione utaris ut dicas: "Vitam humanam inter praecipua bona nemo dubitat computare et tamen nullus sapientum interitum eius

Et uitis inuita forsan falcem patitur truncarique membra molestius fert: tamen hoc et fecundior redditur et diuturniore uita donatur. Infirmus qui fidit medico et a quo pristinam ualitudinem expectat, nullas amariores potiones, nullas incisiones, nulla cauteria, nullam omnino acerbitatem quam a medico patitur malam esse putat neque ob hanc aliquem concipit maerorem; idem et tu, si de Deo existimabis ut merito et de uero

dabitur commoditas persuadendi tales aduersitates malas non debere appellari. II 7 Tertius locus a damno Sane tertius locus quemadmodum ad efficiendum quod uolumus ualidissimus est, ita ad consistendum debilissimus. Nempe cum difficile sit rationes inire , quae constanter docere queant morte aut rerum interitu uel defectu boni nihil esse ademptum.

commoditatis, licet id nostra culpa proueniat. II 8 De miseria uitae humanae Atque ut de uita prius dicamus: quid est quod in toto cursu eius inuenire ualeas aliud quam sollicitudines, labores, curas, molestias, anxietates, dolores, et omnis generis miserias? Intuere in omnes aetates eius; nullibi pacem, nullibi quietem, nullibi tranquillitatem, nullibi aliquam reperies iocunditatem

laboresque qui ob infantiam sine intermissione capiuntur? Porro ex pueritia quid commodi amplius reportamus quam bruta animantia; quippe cum id aetatis nihil aliud nouimus aut ualemus, quam cibo somnoque uacare. Deinde nos excipit adolescentia quae, sicut a puerilibus impedimentis absoluit, ita uitiis miserrime implicat ac irretitur. Tunc enim omnis libidinis nefaria turba scaturire occipit

Exsurgenti primus labor uestiendi ornandique offertur. Petis deinde aliquod ingratum opus, aut forsan gratum, sed laboriosum ac difficile; ibi eo maceraris usque quo deficias, interim fame ac siti urgeris, nec eas amplius tolerare ualens pergis ad potum ac cibum, quae aut insipida fastidis, aut si sapient, uentrem saginis oneratum uix a mensa refers ad thalamum. Hinc rictus aut uomitus exsecrandi, hinc stomachi uentrisque grauis dolor.

"infirmor, fortior sum." Et Dominus ad eum: "Paule, uirtus in infirmitate perficitur." Quibus rebus languores corporis boni potius comprobantur quam mali ualitudinemque magis homini esse noxiam. Quae etiam si nihil noceret, tamen illud, quod bonitatis habet, naturae est bonum, non hominis, quandoquidem sanitas non facit bonum quenquam. Quamobrem si

sunt, succincte admonere. Pergamus itaque reliqua recensendo. Sane tertius locus quemadmodum ad efficiendum quod uolumus ualidissimus est, ita ad consistendum debilissimus. Nempe cum difficile sit rationes inire , quae constanter docere queant morte aut rerum interitu uel defectu boni nihil esse ademptum.

commoditatis, licet id nostra culpa proueniat. II 8 De miseria uitae humanae Atque ut de uita prius dicamus: quid est quod in toto cursu eius inuenire ualeas aliud quam sollicitudines, labores, curas, molestias, anxietates, dolores, et omnis generis miserias? Intuere in omnes aetates eius; nullibi pacem, nullibi quietem, nullibi tranquillitatem, nullibi aliquam reperies iocunditatem

laboresque qui ob infantiam sine intermissione capiuntur? Porro ex pueritia quid commodi amplius reportamus quam bruta animantia; quippe cum id aetatis nihil aliud nouimus aut ualemus, quam cibo somnoque uacare. Deinde nos excipit adolescentia quae, sicut a puerilibus impedimentis absoluit, ita uitiis miserrime implicat ac irretitur. Tunc enim omnis libidinis nefaria turba scaturire occipit

Exsurgenti primus labor uestiendi ornandique offertur. Petis deinde aliquod ingratum opus, aut forsan gratum, sed laboriosum ac difficile; ibi eo maceraris usque quo deficias, interim fame ac siti urgeris, nec eas amplius tolerare ualens pergis ad potum ac cibum, quae aut insipida fastidis, aut si sapient, uentrem saginis oneratum uix a mensa refers ad thalamum. Hinc rictus aut uomitus exsecrandi, hinc stomachi uentrisque grauis dolor.

"infirmor, fortior sum." Et Dominus ad eum: "Paule, uirtus in infirmitate perficitur." Quibus rebus languores corporis boni potius comprobantur quam mali ualitudinemque magis homini esse noxiam. Quae etiam si nihil noceret, tamen illud, quod bonitatis habet, naturae est bonum, non hominis, quandoquidem sanitas non facit bonum quenquam. Quamobrem si

Pergamus itaque reliqua recensendo. Atque ut de uita prius dicamus: quid est quod in toto cursu eius inuenire ualeas aliud quam sollicitudines, labores, curas, molestias, anxietates, dolores, et omnis generis miserias? Intuere in omnes aetates eius; nullibi pacem, nullibi quietem, nullibi tranquillitatem, nullibi aliquam reperies iocunditatem

laboresque qui ob infantiam sine intermissione capiuntur? Porro ex pueritia quid commodi amplius reportamus quam bruta animantia; quippe cum id aetatis nihil aliud nouimus aut ualemus, quam cibo somnoque uacare. Deinde nos excipit adolescentia quae, sicut a puerilibus impedimentis absoluit, ita uitiis miserrime implicat ac irretitur. Tunc enim omnis libidinis nefaria turba scaturire occipit

Exsurgenti primus labor uestiendi ornandique offertur. Petis deinde aliquod ingratum opus, aut forsan gratum, sed laboriosum ac difficile; ibi eo maceraris usque quo deficias, interim fame ac siti urgeris, nec eas amplius tolerare ualens pergis ad potum ac cibum, quae aut insipida fastidis, aut si sapient, uentrem saginis oneratum uix a mensa refers ad thalamum. Hinc rictus aut uomitus exsecrandi, hinc stomachi uentrisque grauis dolor.

"infirmor, fortior sum." Et Dominus ad eum: "Paule, uirtus in infirmitate perficitur." Quibus rebus languores corporis boni potius comprobantur quam mali ualitudinemque magis homini esse noxiam. Quae etiam si nihil noceret, tamen illud, quod bonitatis habet, naturae est bonum, non hominis, quandoquidem sanitas non facit bonum quenquam. Quamobrem si

quae nunc studio breuitatis omittere cogimur, maxime cum ista ingeniis uel leuiter eruditis inuentu difficilia esse non possunt, multosque futuros non dubitamus qui et talia qualia nos et longe aptiora post hanc nostram tenuem admonitionem ualebunt excogitare. Proinde huic quinto loco hic finem imponamus. Nos nunc ad quintum locum ueniamus qui germanus omnino est huic quem

quae nunc studio breuitatis omittere cogimur, maxime cum ista ingeniis uel leuiter eruditis inuentu difficilia esse non possunt, multosque futuros non dubitamus qui et talia qualia nos et longe aptiora post hanc nostram tenuem admonitionem ualebunt excogitare. Proinde huic quinto loco hic finem imponamus. Atque primum de morte: quis est tam perspicaci aut alto ingenio qui

quae nunc studio breuitatis omittere cogimur, maxime cum ista ingeniis uel leuiter eruditis inuentu difficilia esse non possunt, multosque futuros non dubitamus qui et talia qualia nos et longe aptiora post hanc nostram tenuem admonitionem ualebunt excogitare. Proinde huic quinto loco hic finem imponamus. II 12 Sextus locus a iudicio sapientum Sexto loco diximus posse probari malum non esse illud quod

Tantalus a labris sitiens fugientia captat flumina; quid rides? Mutato nomine de te fabula narratur: congestis undique saccis congeris aut pictis tamquam gaudere tabellis. Nescis quo ualeat nummus, quem praebeat usum? Panis ematur, holus, uini sextarius, ad quis humana sibi doleat natura negatis. An uigilare metu exanimem noctesque diesque formidare malos fures incendia seruos

– proh pudor! miserandam hominum mentis caecitatem , quae numquam in se curant descendere, aut quales ipsi sint diligentius examinare, atque ita se componere ut innocentiae integritatisque suae conscientia ualeant gaudere! Non nos, ubi sumus, miseri quaerimus: circum fora uolitamus, uulgi insani ora insaniores oberramus, ex illis pendemus hiantes, in illis nos futiles quaerimus; quales quantique apud ea resideamus, primis in uotis

Tantalus a labris sitiens fugientia captat flumina; quid rides? Mutato nomine de te fabula narratur: congestis undique saccis congeris aut pictis tamquam gaudere tabellis. Nescis quo ualeat nummus, quem praebeat usum? Panis ematur, holus, uini sextarius, ad quis humana sibi doleat natura negatis. An uigilare metu exanimem noctesque diesque formidare malos fures incendia seruos

Tantalus a labris sitiens fugientia captat flumina; quid rides? Mutato nomine de te fabula narratur: congestis undique saccis congeris aut pictis tamquam gaudere tabellis. Nescis quo ualeat nummus, quem praebeat usum? Panis ematur, holus, uini sextarius, ad quis humana sibi doleat natura negatis. An uigilare metu exanimem noctesque diesque formidare malos fures incendia seruos

– proh pudor! miserandam hominum mentis caecitatem , quae numquam in se curant descendere, aut quales ipsi sint diligentius examinare, atque ita se componere ut innocentiae integritatisque suae conscientia ualeant gaudere! Non nos, ubi sumus, miseri quaerimus: circum fora uolitamus, uulgi insani ora insaniores oberramus, ex illis pendemus hiantes, in illis nos futiles quaerimus; quales quantique apud ea resideamus, primis in uotis

– proh pudor! miserandam hominum mentis caecitatem , quae numquam in se curant descendere, aut quales ipsi sint diligentius examinare, atque ita se componere ut innocentiae integritatisque suae conscientia ualeant gaudere! Non nos, ubi sumus, miseri quaerimus: circum fora uolitamus, uulgi insani ora insaniores oberramus, ex illis pendemus hiantes, in illis nos futiles quaerimus; quales quantique apud ea resideamus, primis in uotis

diuina innuit clementia) de prima ratione consolationis disseruimus, qua tollere aegritudinem penitus conati sumus, et quoniam ista uix et paucis persuaderi possunt, idcirco nunc explicare rationes expedit quibus lenire ac mitigare angorem ualeamus; ut, si tollere morbum non possumus, tentemus, si quo modo efficere ualebimus, saltem ne cruciet languentem.

quoniam ista uix et paucis persuaderi possunt, idcirco nunc explicare rationes expedit quibus lenire ac mitigare angorem ualeamus; ut, si tollere morbum non possumus, tentemus, si quo modo efficere ualebimus, saltem ne cruciet languentem. III 2 Primus locus a iusto Atque id fieri poterit, ut Chrysippo placet, si malum, quod quis

est", inquit, "Pamphile," ac si diceret "non licet tibi eius spernere mandata." Hinc uulgaris illa consolatio orta est: "Patere; oportet; ita Dominus iubet." Quod nimirum ideo ad consolandum ualet quoniam principi licet quaecumque libet. Vnde Isaac, ut refert Ioseph, ubi cognouit se tam diuina quam paterna

spatio defuncturos. Vincitur sermo rei magnitudine et minus est omne quod dicitur. Haec uero cur ad tollendum maerorem ualeant? Inde quod superiori loco in causa est, id est inusitatum eis nouumque aut iniustum acciderit nihil, sed quae ipsa humanae naturae fert conditio. III 7 Sextus

III 8 Septimus locus a necessitate Quod si ita est, locus ergo a necessitate praecipue ad mitigandum laborem erit accommodatus; ut ostendas quam stultum sit iniquius ferre eas res quas aliter tenere non uales. Ideo Seneca ait: Stultum est timere quod uitare non possis, et Hieronymus ad Tyrasium: Non tam grauiter eos casus feramus quos nullo modo euitare possimus.

uirtute filii uoluptatem suscepisse quam ex morte dolorem, itaque ceptum sacrificium constantissimo animo persoluit. Simile huic, sed quanto sexu infirmior, tanto uirtute ualidior illa Lacaena mulier fecit, quae postquam accepit nuntium mortis filii strenuissimi, nullos femineos edidit eiulatus, immo nec illacrimata est, uerum laeto constantique uultu respondit: "Diis equidem ingentes ago gratias quod talem

ipsi in tantis necessitatibus constituto operam suam uiriliter nauare non cessauerit. Sic et nos mulieri uiro suo orbatae aut filio, cui parens ademptus est, dicere consueuimus: "Venit tempus in quo tua uirtus cognoscetur et quid ualeas ostendatur; hucusque alterius ope tutatus gubernatusque uixisti securus, nunc tibi in te ipso spes omnis relicta est: fac te uirum probes. Tempestas gubernatorem et stricta acies militem probat. Vir quoque fortis miseria examinatur."

terrae iacta atque commissa quanto glaciali frigore arcente tardius surgunt in frugem utili radice proficuunt, ac tanto post modum amplioribus fructibus praegrauata curuantur. Nauigantibus quoque ipsis longae serenitatis spem pollicetur nimis ualida ac diuturna tempestas. Sic et omnium fere creaturarum specie difficile exultatio aliqua nisi maerore praeeunte succedit. Quae cum ita sint, aequanimiter ferre conuenit, etiam si nos tribulationum imbribus ac dolorum asperioris hiemis

quod propositum praesens iste labor noster pergit. Hi sunt igitur loci praecipui, quantum meo ingenio colligere licuit, quae mitigare anxietates molestiasque animi ualent. Fuerunt autem numero decem, ut puta: ab iusto, a uoluntate Dei, a uoluntate principis uel maioris, a conditione fortunae, a conditione humana, a societate, a necessitate, a diligentia, ab honesto et ab utili. Et haec omnia ad secundam

tunc homini mortem esse pulcherrimam cum omnium bonorum est in culmine, cum omnibus est carus atque acceptus, cum nondum et sibi ipsi et aliis est odiosus, ut solet accidere omnibus fere senibus et infortunatis et quacumque aduersa ualitudine laborantibus, quorum omnium iocundior mors esse consueuit quam uita. Praestat quoque desiderium sui amicis quam nausiam aut satietatem relinquere. Praeterea, ut recte Seneca inquit, Quicumque ad extremum sui fati

persuadere. III 14 Secundus locus a breuitate temporis Ex breuitate autem temporis imminuitur malorum opinio si ea paruo tempore duratura insinuare ualebimus, ut philosophia ait Boethio: Si idcirco te fortunatum non existimas quoniam, quae tunc laeta uidebantur, abierunt, non est quod te miserum putes quoniam, quae nunc creduntur maesta, cito praeteribunt.

O socii, neque enim ignari sumus ante malorum; o passi grauiora, dabit deus his quoque finem. – Ciceroque ad Figulum: Ego quod intelligere et sentire ualeo et quia sum Romae, et quia curo attendoque quod possum, id tibi affirmo te in istis molestiis, in quibus es hoc tempore, non diutius futurum. – praeterea

III 15 Tertius locus ab ineuitabilitate Porro et ex futura necessitate minoratur nonnihil existimatio aerumnarum. Hoc est, cum quispiam damnum accepit, ostendamus si ualebimus, id licet nunc non accidisset, paulo post tamen necesse futurum. Idcirco talem casum non esse uiro prudenti aegre ferendum propterea quod nihil iure diuturnum dixeris quod finem

sensit in Media quem primum in Gallia denegarat, dumque Romanos propagare uult fines, perdidit propagatos. Iouinianus gustatis tantum regalibus bonis fetore prunarum suffocatus interiit ostendens hominibus quid sit humana potentia. Valentinianus uasto genitali solo et inultam patriam derelinquens uomitu sanguinis extinctus est. Huius germanus Valens Gotico bello uictus in Tracia eundem locum et mortis habuit et sepulchri. Gratianus ab exercitu suo proditus et ab obuiis

Iouinianus gustatis tantum regalibus bonis fetore prunarum suffocatus interiit ostendens hominibus quid sit humana potentia. Valentinianus uasto genitali solo et inultam patriam derelinquens uomitu sanguinis extinctus est. Huius germanus Valens Gotico bello uictus in Tracia eundem locum et mortis habuit et sepulchri. Gratianus ab exercitu suo proditus et ab obuiis urbibus non receptus ludibrio hosti fuit. Cruentataeque manus uestigia parietes tui, Lugdune, testantur. Adolescens

Valens Gotico bello uictus in Tracia eundem locum et mortis habuit et sepulchri. Gratianus ab exercitu suo proditus et ab obuiis urbibus non receptus ludibrio hosti fuit. Cruentataeque manus uestigia parietes tui, Lugdune, testantur. Adolescens Valentinianus et paene puer post fugam, post exilium, post recuperatum multo sanguine imperium haud procul ab urbe fraternae mortis conscia necatus est et cadauer exanime infamatum suspendio. Quid loquar de Procopio, Maximo, Eugenio, qui utique,

transit ego quoque transibo; stultumque est nolle mundo secum pereunte mori. III 17 Quintus locus a non impuni Valent ergo plurimum ad extenuandam molestiam aliorum commemorare diriores casus et praesertim inimicorum eorum quos consolamur, atque adeo si, unde amico nostro nocere studuerant, maiora inde damna acceperint

sordidamur, accipimus uulnera et de otioso uerbo reddituri sumus rationem. Iste locus praecipue a sacris scriptoribus frequentissime usurpatur ualetque ad minuendum dolorem plurimum uel quod eius magnitudo extenuat cetera uniuersa, uel quod reputatione ipsius uilescunt nobis cuncta, uel quod animum inducimus ad credendum iam nobis tantis miseriis destinatis nihil boni nec posse

19 De sex locis funebribus Enimuero praeter hos locos, qui dicti sunt, sunt etiam alii complures et praecipue funebres loci, ex quibus lugubres homines consolari possumus minuendo casus defunctorum; quorum primus ac ualidissimus accipitur a re morientis, secundus ab operibus eius, tertius a genere mortis, quartus a causa mortis, a ratione funeris quintus, sextus a loco in quo decedere contigit. Haec singula,

leniunt. III 20 Primus locus a re morientis Primus igitur locus, quem a re siue conditione morientis sumi diximus, si digna sit conditio, plurimum ualet ad leuandum angorem, hoc est si declarare poterimus ipsum, qui defunctus est, deuotum ac lubentem ex hac uita decessisse, et praesertim si qua ratione euidenti monstrare ualebimus cum eo bene actum

conditione morientis sumi diximus, si digna sit conditio, plurimum ualet ad leuandum angorem, hoc est si declarare poterimus ipsum, qui defunctus est, deuotum ac lubentem ex hac uita decessisse, et praesertim si qua ratione euidenti monstrare ualebimus cum eo bene actum beatorumque uitam possidere, ut fecit Hieronymus Heliodorum de morte Nepotiani consolando: Cum aestuaret febribus et uenarum fontes hauriret calor,

quam honorem. Huic subnectit et aliam rationem omni laude dignam: "Desolatos se", inquit, "homines aut propter negotia peregrinis regionibus credunt et gaudent tota uita sine affectibus commorari, dummodo ualeant quod cupiunt a suis pignoribus adipisci, et, ut ad palatia pergant, peregrinantur ad studia dignitatis. Nauigant ad quaerendas diuitias uel ad causas patrimonii aliquas explicandas et periculo proficiscentes omnes impelluntur: nec secum

patrimonii aliquas explicandas et periculo proficiscentes omnes impelluntur: nec secum natare, quos diligunt, patiuntur et ut ad palatia caeli, ad studia Christi, ad honorem uitae perpetuae et patrimonium possessionis aeternae cum securitate ualeant peruenire; nemo filios suos libenter ab se gratulatur abscedere. Propter incertam mercedem filium uel fratrem uel parentem unusquisque compellit, et ad certam salutem suorum aliquem proficisci nullus admittet. Ad comparanda peccata

praeceptione habeamus. Itaque ad alia pergamus. III 21 Secundus locus ab operibus defuncti Secundus igitur locus, qui ab opere defuncti trahitur, egregie ualet ad mitigandum dolorem; hoc est si post mortem superest aliquod eius egregium monumentum aut filii aut libri aut aedificia, possessiones, templa, monasteria, urbes, ceteraque eiusmodi uel saltem alicuius digni nobilisque facinoris memoria

Haec quanti momenti sint prudens lector diiudicet. Nos uero institutum prosequamur. III 23 Quartus locus a causa mortis Valet praeterea ad detrahendum angorem locus a conditione uel causa mortis non parum, hoc est si iniusta potius est quam iusta. Vnde Socrates uxori lamentanti ac dicenti plurimum dolere iniustam eius mortem respondit: "Tune, mulier, iuste me

cognoscatur, plurimos inueniri qui malis suis ingemiscant. Et, quod suauissimum hominibus esse solet, aduersarium eius execrentur odioque habeant propter ipsius impietatem immanitatemque. His ergo uiribus locus a causa facti ualet, quo etiam in omnibus rerum iacturis accommodatissime possumus uti. III 24 Quintus locus a ratione funeris Sane et ille, qui ex ratione funeris

III 27 Quomodo ex collatione boni mali opinio minuitur Nunc uidere superest quomodo ex collatione boni minuitur mali opinio, aut quo pacto iacturam, quam accepimus, si ad bona conferamus, attenuare ualebimus. Sed hoc non alio pacto commode fieri poterit nisi si bona, quae supersunt, multo uberiora praestantioraque esse explicabimus, adeo ut non debeat minorum iactura tantopere commoueri. Hoc facere uoluit ille poeta qui ait:

Cum igitur praecipua sit mortalibus uitae cura retinendae, o te (si tua bona cognoscas) felicem cui suppetunt etiam nunc quae uita nemo dubitat esse cariora. Quare sicca iam lacrimas; nondum est ad unum omnis exosa fortuna nec tibi nimium ualida tempestas incubuit, quando tenaces haerent anchorae quae nec praesentis solamen nec futuri spem temporis abesse patiantur." "Quam multos esse coniectas qui sese

IV 1 De quarta consolandi ratione praefatio Vtile est consolatori scire maestitiam aegrotantis diminuere atque id quo pacto consequi ualeat iam his, quae tradidimus, instructus esse potest. Verum non minus proposito suo conducere ualebit si rectam assequatur rationem, qua maerorem omnem queat comprimere, et non permittere eum licentiosius permanare.

Bibliographia locorum inventorum

Mihetić, Ambroz (c. 1420-post 1487) [1458], Ad Pasqualem Maripetrum illustrissimum Venetum ducem oratio congratulatoria, versio electronica (), Verborum 2289, Ed. Antonija Vlahov [genre: prosa oratio - oratio] [word count] [michetaoratio].

Jan Panonije (1434-1472) [1462], Ad Galeottum epistula, versio electronica (, Italia; Hungaria), 366 verborum, Ed. Ács Pál Jankovics József Kőszeghy Péter [genre: prosa - epistula] [word count] [ianpanepistgal1462].

Nikola Modruški (c. 1427-1480) [1463], Nauicula Petri, versio electronica (), Verborum 6607, Ed. Luka Špoljarić [genre: prosa - tractatus; prosa - epistula] [word count] [modrnnavic].

Jan Panonije (1434-1472) [1465], Galeotto suo epistula, versio electronica (, Hungaria), 926 verborum, Ed. Ács Pál Jankovics József Kőszeghy Péter [genre: prosa - epistula] [word count] [ianpanepistgal1465].

Nikola Modruški (c. 1427-1480) [1465], De consolatione liber, versio electronica (, Italija), Verborum 79291, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [modrncons].

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report