Your search found 2742 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 1-2742:

domum, ubi fornax fuit, cum orticello, que est ante ipsam, similiter; orticello, que est ante ecclesiam sancti Chrisogoni, similiter, portiones de terras, que habeo in Uculo similiter; portiones de salinas, que habeo inter meos parentes, similiter; artatikio serico I, inuestitura de serico I, panno serico I, lisa I, pennulas II, pirestres XX, mappas IIII, antelectulos III, capilectulo I, mappula ad calicem operiendum I,, racinas II, culcitras II, culcitrino I, capitales III, capitale de serico . de serico I, caldarias maiores II,

§ V.
Tres hymni perantiqui de Laudibus S. Domnii, Auctore fortassis Adamo Parisiensi. E Psalteriis vetustis in pergameno ecclesiae Spalatensis. Hymnus I. Armoniae fidibus Domnio Carmina pangite melliflua, Organa tangite melodica, Ecce dies celebris rutilat, Dulcisonis jubilanda modis Qua pius ad Dominum properat Domnius ut bravium referat, Sanguine quod sibi

decus atque sacro Qui monos atque trinus Deus est. Amen. Hymnus II. Laudes eximias, dignaque praelia Vexillum strenui militis excitat Pangere, psallere cum petat auream Fuso sanguine lauream. Almo lorificans pectora spiritu Adleta Fidei tegmine muniit Dextram lanceola fulgida preclua Spei viribus adjuvat.

et hoc cyrographum scribere fecimus: inprimis scilicet Prestancius tribunus, Dabro tribunus, Martinus tribunus, Cerneca tribunus, Andreas tribunus, qui postea prior effectus est, Dabro tribunus, Sergius tribunus, Georgius tribunus, Maius tribunus, Ursana tribunus, Petrus tribunus, Pancella tribunus et alii plurimi. Ego Stephanus, Iaderensis episcopus, horum et aliorum nobilium plurimorum consilio et uoluntate, iussu et testificatione curis prepeditus nonnullis cyrographum hoc rustico sermone conscripsi.

15. +. Et comparaui terras de Zuli supra terras sancti Domnii, secus meas terras pro IIII. caseis et IIII. panibus pro fine; filio Calendulo Zanni testes 16. +. Emimus terram, quę pertinet ad Cozzinzani iuxta

38. +. Et emi in alio loco quarta pars de memorato loco de Semina et de fratre eius pro II. modio de grano et medio, et mesa galeta uini, et III. pani pro fine; coram Ulcina Trulullo, et Petro de Muto et Zanni de Maraldo. 39. +. Et emi quarta pars in

74. Postea uenit Slauiz rex et corroborauit prenominatas terras; coram Petro bano et Sarubba iupano et Ded filio Climini, et Uelcano setnico et Iuuano filio brauaro, et Zurra filio Tripuni238; presbiter Panesa, Budimir tepciza, et presbiter Uilcano. 75. Ibidem Slauiz ante eosdem testes sicut partem fratris sui affirmauit sic suam

Inprimis I. cruce de ramo que fuit facta in Limoza et duo pluuialis:418 unum est purpura et alter examitum, et due418a planete: una bergata et alia purpura, et tertia de banbaco, et I. dalmatica alba, et una stritta, et III. pannis de sirico, et unum pannum inpintum, et III. paratura de lino et IIII. curtine, et IIII nantirzalis, et V. sauatia, et VII. cuperturis de cruce, et II. mapulele de seta et XVIIII mapulele de lino, et duo missalis Et I.

I. cruce de ramo que fuit facta in Limoza et duo pluuialis:418 unum est purpura et alter examitum, et due418a planete: una bergata et alia purpura, et tertia de banbaco, et I. dalmatica alba, et una stritta, et III. pannis de sirico, et unum pannum inpintum, et III. paratura de lino et IIII. curtine, et IIII nantirzalis, et V. sauatia, et VII. cuperturis de cruce, et II. mapulele de seta et XVIIII mapulele de lino, et duo missalis Et I. omelia de aduento, et I. omelia

eo in terra nativitatis suae. Totilla vero et Ostroyllus, ut sibi magnum nomen facerent, consilio et voluntate primogeniti fratris congregantes exercitum magnum valde, et fortem exierunt de terra sua et venientes debellaverunt Pannoniam provinciam, et bellando obtinuerunt eam. Post haec cum valida multitudine pervenerunt in Templana. Tunc rex Dalmatinorum qui in civitate magna, et admirabili Salona manebat, misit nuncios, et litteras ad regem

regis papae Stephano intimassent, gaudio magno gavisus est papa venerabilis et maxime quod occasione accepta mitteret sapientissimos viros, qui novellum, ac tenerum regem adhuc in fide, et populum eius pascerent, ac satiarent pane coelesti, ac verbo vitae. Misit itaque vicarium suum Honorium nomine sanctae Romanae ecclesiae presbiterum cardinalem, cui et tradidit potestatem ligandi, atque solvendi, evellenti et dissipandi, aedificandi, atque

Vladimiri, audiens mortem imperatoris, congregavit populum et exercitum, ut terram, et regnum patrum suorum sibi vindicaret. Igitur veniens in culfum civitatis de Cattaro iussit transfretare populum. Cattarenses vero praeparatis naviculis panem et vinum et cibaria plurima abundanter extulerant ei obviam, et invitaverunt eum ad prandium in insula, quae Sancti Gabrielis dicitur. Ipse vero cum paucis intrans in unam naviculam, venit ad locum.

dux venit in Scodarim, et Gradigna misit ad eum, ut quantocius veniret quatenus caperent castellum, et regem, qui veniens cum exercitu obsederunt castellum. Tunc hii qui amici, et proximi regis esse videbantur, et qui edebant panem eius levaverunt contra eum calcaneum suum et alii de foris, alii de intus castellum tradiderunt, et regem duci Kirialexio quem dux comprehendens duxit secum Durachium inde vinculatum, et

in superioribus partibus, que dicitur Delmina, ubi antiqua menia ostenduntur, ibi fuisse Delmis ciuitas memoratur. Nunc uero Dalmatia est regio maritima, incipiens ab Epyro, ubi est Dirachium et protenditur usque ad sinum Quarnarium, in cuius interioribus est oppidum Stridonis, quod Dalmatie Pannonieque confinium fuit. Hec fuit patria tellus beati Hieronymi, egregii doctoris. Dicta est Dalmatia etiam alio nomine Liburnia a quodam genere nauis piratice, que in usu erat apud illos, unde Lucanus: Pugnacesque mari Graia cum classe Liburnos . Exercebant enim piraterium propter

oras Padi fluminis edificauit ciuitatem Patauium, que nunc Padua nuncupatur, sicut in Virgilio legitur. 3In istoriis uero Romanorum habetur, quod cum imperator Augustus in partibus Illyricis exercitum duceret et ipse alio properaret, misit quendam ducem, Venium nomine, contra Pannonios, qui duobus acribus fluuiis circumuallantur Drauo et Sauo, contra Dalmatas itidem misit ducem Vibium cum exercitu multo. Qui Dalmate commorantes in siluis circumadiacentes prouincias latrocinando uastabant. Qui Vibius congressus cum eis uictoriaque potitus gentem illam, licet esset

arenas exul patria dampnaretur. 2Itaque in diuersis mundi partibus iussit imperator ob augustalem memoriam multa edificia erigi. Ad quorum laboriosas operas dampnaticios quosque, maxime christianos, mitti precepit. Preter alia quidem multa edificia Rome fecit fieri termas. In Pannonie partibus in confinio Rutenie quoddam construxit edificium ex lapidibus porfireticis satis excellens, quod adhuc, licet dirutum, magnum tamen inde transeuntibus admirationis spectaculum prestat, sicut legitur in ystoria quatuor coronatorum. In terra uero Getarum, que nunc Seruia seu Rasia

consolari. Tunc omnes incipiunt tuguria ex frondibus uiminibusque contexere seseque per loca competentia collocare. Ceperunt alii alia negotia exercere. Hi terram incolunt, hi nauibus negotiantes per mare discurrunt. Pro dolor, quot opulenti et delicati in Salona fuerant, qui tunc ad aliena hostia panem miserabiliter mendicabant! Tunc electi iuuenes armatis liburnis ceperunt per Dalmatie litora discurrentes hostibus insidiari. Tantas enim cedes et predas de ipsis cotidie faciebant, quod nullus Sclauorum erat ausus ad mare descendere. His etenim modis Salonitani erumnosam uitam ducentes multo

usque ad mare Dalmaticum cum tota Maronia et Chulmie ducatu. XIV. De aduentu Hungarorum 1His fere temporibus pars aliqua gentis Massagetum egressa de regione sua, que Mageria nuncupatur, uenit in multitudine graui obstantia queque deuastans, totam Pannoniam ex utraque parte Danubii occupauit. Interfectis namque incolis regionis illius aliisque in seruitutem redactis posuerunt se in planitie illa, quia propter raritatem hominum abilis erat animalibus alendis, ex quibus maxime multitudo ipsa uictum habebat. Hec regio dicebatur fuisse

et sic ad propria sunt reuersi. 3Post modicum uero temporis Petrus archiepiscopus in Hungariam profectus, nescio qua causa, ad archiepiscopatum Colocensis ecclesie translatus est. Prefuit autem ecclesie Spalatine annis duobus. Huic successit alter Petrus abbas sancti Martini de Pannonia uixitque in pontificatu Spalatine sedis annis quinque. 4His temporibus defuncto Martino insularum episcopo Nicolaus Manzauini, nepos eius, ambitionis ardore succensus, tantum sollicitauerat insulanos, quod ab eis in episcopum est electus. Presentatus ergo Spalatensi

inter quas antiquarum inimicitiarum furor immanis multa sanguinis effusione fuerat debachatus, ad pacis consilium reducerentur. Erga ipsum uero tam magna erat reuerentia hominum et deuotio, ut uiri et mulieres in eum cateruatim ruerent, satagentes uel fimbriam eius tangere, aut aliquid de paniculis eius auferre. 14Sed iam ad propositum redeamus. Transcurso autem punitionis sue biennio, uenit Guncellus ad ecclesiam suam misitque ad curiam et restitutum est ei pallium, quod ab Acontio fuerat interdictum. Tunc archiepiscopus non equis aspiciebat oculis omnes

equitant rusticano, per rupes uero et lapides absque ferramentis ita discurrunt, ac si capre forent siluestres, tribus enim continuis diebus labore quassati paruo stipularum pabulo sunt contenti. Homines simili modo, nil pene de alimentorum perceptione curantes sola crudelitate pascuntur. Usum panis aborrent, mundorum et imundorum carnibus indifferenter utuntur. Et lac concretum cum sanguine potant equino. Habent autem ex diuersis nationibus, quas bellis edomuerunt, multitudinem maximam pugnatorum et precipue Cumanorum, quos ad pugnandum subigunt uiolenter. Si quem uero ex his paululum

arripiens uenit per Carinthiam et transiens per partes Aquilegie a domino Bertoldo, patriarcha, honorifice susceptus est. Quem curialiter pertractans dedit ei conductum per totam suam diocesim, expensas affluenter subministrando, quousque fines regni Hungarie attigisset. Ingressus autem partes Pannonie uenit in Hungariam et pergens ad domini Bele regis curiam cum commendaticiis domini pape litteris, exposuit seriem negotii, qualiter ad regimen Spalatine ecclesie fuerat destinatus. Non autem placuit regali celsitudini, quod factum fuerat circa ipsum, non modicum ferens indigne, quod

regratians affatim eosque cum plenitudine sue gratie relinquens ad Hungariam reuersus est. IL. De aduentu regine 1Aliquantis autem transcursis annorum curriculis domina Maria regina, Grecorum imperatorum stirpe progenita, descendit ab Hungaria per Pannonie et Chroatie partes iter faciens ex ea uidelicet causa, quia fidelitatem requirebat ab illis gentibus filio suo Bele, adhuc in puerili etate constituto, quem super illas partes ducem prefecerat. Quod dominium ei naturali iure competebat, utpote qui secundus erat regis filius, primogenito

finibus ablatis proposuit restituere maiora. Et recesso inde nuntio, uenit ad partes Tnini narans eisdem, per quos fuerat destinatus, regis responsiuam. Quamuis intrinsecus merentes, sed extrinsecus letati sunt. Intelligens hec prenominatus banus, mouit militiam et inde secessit; pergebat Panoniam. Sed cum idem rex ipsa castra tradita per sui libitum uolebat gubernare, dicti exeniatores uoluntatem mutarunt et in sponsione facta nullatenus permanere fixi uoluerunt, hec in inductu et suasu quorundam magnorum Croatorum, precipue filiorum comitis Curiati de Corbauia, qui

Pro nostris piis precibus facile prebebit assensum. Hec autem in conspectu vestro, tales sermones et verba curaui diffundere.” "% Vniuersique approbant laudabile consilium et confestim clam decreuerunt vnum solemnem nuntium ad dictum Lodouicum, regem Panonię iam sępe memoratum, sagaciter destinare, qui humiliter presentare debeat precise sine vllo alicuius contradictionis obstaculo dictam vrbem Iadrę, pariter homines eorumque omnia bona, tam mouentia quam fixa, ac ei velle parere necnon fidelitatem laudabilem gerere benedictę coronę, prout

domino, supplicando ipsi flexis genibus deuote, ut hoc exiguum exenium a charis eius subditis et fidelibus dignetur acceptare, quos olim piissimus dominus Krolus, fęlicissimus genitor Sanctę maiestatis, tanta affectione tutabat, quod non minus ipsis Iadertinis, benigniorem charitatem quam vni ex Panonis premonstrabat. Et electione inter ipsos ciues nobilesque solemniter celebrata, Franciscum quondam Pauli de Georgio, ipsorum conciuem, elegerunt in missum. Qui XVI o12 die post crepusculum dicti mensis Augusti suum iter ad dictum regem accelerauit in breuibusque diebus ad dictam regionem

exercitus non cessabant urbem uisitare. Nunc isti abeunt, nunc recentiores uictualia uenumdanda conducunt, quos Iadertini austerrime predantur, numos exercitus pro medio cambiunt prętio. Falernum trina parte lymphatum, modium unum pro sex uel septem aureis uenumdant, panes candidissimos ipsis interpletaxant, aquam ex puteis absque penuriali pretio aurire non sinunt. Hec enim Iadratini auidissimi contra illos, qui suum cruorem fundebant et a tam prolixa peregrinatione fessi fuerant, exercebant. Sed ipse Vngarorum exercitus munus condignum ipsis

arbitratur. Et nulla mora, ipso rege ibidem faciente, infregit treguam tertio intrante die Iulii, a partibus Iadrę amota militia discesit, in finesque Aurane suam callem cepit festinare, deinde aliquot dies ibidem ferre inducias ammoto vniuerso exercitu equitare non cessabat ad Panonię partes. Geminatur nunc obsessis dolor relictis agone nullumque ergo salubris consilii ualent perspicaciter pre tristitia speculari. Incedunt ut a uita priuati, tandem dolum illius tam excelsi principis et tam appetibilem suorum baronum

consecuti fuissent. Agressi quidem pro reficiendo populo quosdam eligunt officiales. Hi rimantur contubernia et domata diuisim per urbem. Annonam quam sufficit pro integro mense ad quos reperiunt, ad esum egenorum uelint nolint apponentes recipiunt. Panem ex illa per vniuersitatem pinsarum fore vnciarum quinque et venumdare indigentibus iubent. Et talis visitatio per eosdem officiales singulis mensibus, inchoando a Sextili et vsque ad metam penultimi terminando, extitit exactum. Iam pro falerno utuntur aceto, inedia ingens

12. Chabia autem eius per crucem erat palmorum 12 1/2, ad quodque latus ita, quod 14 homines stantes in ea praeliando defendant ipsam; habebant 27 cellulas pro dormiendo, praeterea alia parva cubicularia, inter quae erant 8 camerae satis spatiosae, habebat etiam furnos pro coquendo pane 3. 1399 Die lunae, hora quasi tertiarum, 21. mensis aprilis, filia mea Michlina recessit a Iadra causa eundi Tragurium ad virum eius Ioseph, qui venerat

avelanae et quasi unius parvae nucis et eadem nocte fuit portata una creatura unius infantis vivi circa trium mensium apud ecclesiam Sancti Martini ante Iadram, quae creatura nata fuit sine ambobus pedibus usque in unguines, loco quorum pedum habebat in utroque latere modicum carnis quasi unius pani, carebat totaliter una manu usque ad spatulam et in alia manu habebat unum signum tantum; et paucis diebus ante haec visus fuit cometa in coelo. Die martis 16. mensis madii in consilio generali Iadrae, electus fui in

octobris, adhuc unus Pagensis ad furcas suspensus fuit in puncta Michae. 1406. Die 24. mensis ianuarii chocha Anconitanorum cum multis mercantiis pannorum et ramis eorum et etiam Ragusiensium, passa fuit naufragium in insulis nostris, quo perierunt homines, ut dicitur, triginta sex. Die lunae 22. mensis martii constitutus fui syndicus et procurator fratrum et conventus

principiis enim non multis propositis, quaestionibus quibusdam et regulis reseratis, ingenium acuit auditoris, mentem illuminat, animum clarificat et id quaeque penetralia diuine humanaeque rationis sano intellectui et accurate considerare studenti viam pandit et quasi quibusdam clauibus operta recludit. Quid plura? paruo tempore didici quae attingere secundum communes philosophantium vias magno tempore studioque fuisset opus. His itaque occupatum tibi me non scripsisse pateat non quod tui

1.33.1  Saepe suos ignes, veteres cecinere poetae,
1.33.2  Cuilibet et, pro se, Musa diserta fuit.
1.33.3  Ipse in amore rudis, Marcelli incendia lusi,
1.33.4  Ille ego Pannoniae, gloria prima, meae. 34. AD CARBONEM POETAM
1.34.1  Qui nunc es Carbo, nempe olim pruna fuisti,
1.34.2  Pone

65. TETRASTICHON IN GUARINUM VERONENSEM
1.65.1  Interpres Graios transfers, Leonarde, libellos,
1.65.2  Poggius Arpinae sectatur fulmina linguae,
1.65.3  Blanda Panormigenam delectant carmina vatem,
1.65.4  At Verona, tuus transfert, canit, orat, alumnus. 66. AD CLEMENTEM
1.66.1  Tempus,

78. AD GRYLLUM
1.78.1  Mordes, et patria pastum me dicis ab ursa,
1.78.2  Tam durus videor, tam tibi, Grylle, ferox.
1.78.3   Pannonis ursa dedit lac nobis, Grylle, fatemur,
1.78.4  At non ursa tibi, sed lupa, Grylle, dedit. 79. AD EUNDEM
1.79.1  Merdas,

Aequoreum flavis quot abundat litus harenis,
1.198.8  Quot gignit rabidas terra Libyssa feras,
1.198.9  Et quot in Adriaco versantur gurgite pisces,
1.198.10  Quot gerit horrentes Pannonis ursa pilos. 199. IN LUPUM FALLACEM
1.199.1  Fert aliud Leucon, aliud Leuconis asellus,
1.199.2  Dicere, si memini, Graecula

1.247.3  Tam patet inguinei siquidem descensus Averni;
1.247.4  Sed revocare gradum plurimus inde labor.
1.247.5  Nam quanto pressi magis, hoc magis atra vorago
1.247.6  Panditur, et late cedit inane Chaos,
1.247.7  Quod caperet teneri, coëuntia semina, mundi,
1.247.8  Quo possent atomi pervolitare leves.
1.247.9  Nec tantum penem, sed testes,

261. FRAGMENTUM SINE LEMMATE
1.261.1  Quantum nec Titus Anthia flagravit,
1.261.2  Nec Marusius arsit Angelinam,
1.261.3  Nec Lauram Sicula satus Panormo.
1.261.4  Anthia pulchra Titum, Jovianum Cinnama torquet,
1.261.5  Aut odorati strue cinnamomi. 262. AD

263. DE THALETE AB ANU IRRISO
1.263.1  Hauserat, intentum stellis, scrobs caeca Thaletem,
1.263.2  Cum super illudens talia dixit anus:
1.263.3   Tu, qui fata aliis te pandere posse serebas,
1.263.4  Nescisti vitae fata videre tuae. 264. DE LEPORE ET VULPE

per pulpita pallam,
1.292.4  Aeschylus, et fictas addidit arte genas. 293. HYMNUS IN MUSAS, APOLLINEM IOVEMQUE, AB HOMERO PUERO EDITUS, LATINUS FACTUS JANO PANNONIO INTERPRETE. AD LUDOVICUM CYPRIUM
1.293.1  Vos o Thespiades, et carminis auctor Apollo,
1.293.2  Et tu stelliferi pater ac moderator Olympi,
1.293.3   Ardor inest vestras nobis

314. DE ARGYROPYLO PHILOSOPHO
1.314.1  Iure dedit clarum, tibi porta argentea, nomen;
1.314.2  Qui nitidum ad sophiam tam bene pandis
1.314.3   iter. 315. DE SIGISMUNDO MALATESTA, TYRANNO ARIMINI
1.315.1  Cum Malatestaeos, aetas ventura, triumphos,

es, Marcelle, Renato,
1.329.12  Felix, qui regum dignus amore venis. 330. EPITAPHIUM IOANNIS HUNYADI, MATTHIAE REGIS PATRIS
1.330.1  Pannoniae murus, Turcorum terror in armis,
1.330.2  Si qua, Ioannes hac tegeretur, humo;
1.330.3  Sed sub Belgrado mundi superavit ut hostem,
1.330.4  Morte simul domita, sidera

Cannas, ego Varnam clade notavi:
1.336.2  Discite mortales non temerare fidem.
1.336.3  Me nisi Pontifices iussissent rumpere foedus.
1.336.4  Non ferret Schythicum Pannonis ora iugum. 337. DE AVE, QUAE, CAPITE LICET ABSCISSO, ADHUC VOLABAT
1.337.1  Quis credat? bifido sagitta ferro

parem. 339. EPITAPHIUM IOANNIS HUNIADIS
1.339.1  Ioannes iacet hic, Turcorum ille horror in armis,
1.339.2  Ille gubernatae gloria Pannoniae.
1.339.3   Huniadum creat hunc, comitem Bistricia sumit,
1.339.4  Nandoris Albe rapit, hunc tenet Alba Iulae.

1.361.1  Parco tibi, parco vobis iam candide lector,
1.361.2  Finis adest; primum sit leve semper onus. EPIGRAMMATA IN PANNONIA SCRIPTA 362. LAUS PANNONIAE
2.1.1  Quae legerent omnes, quondam dabat Itala tellus,
2.1.2  Nunc e Pannonia carmina missa legit.

adest; primum sit leve semper onus. EPIGRAMMATA IN PANNONIA SCRIPTA 362. LAUS PANNONIAE
2.1.1  Quae legerent omnes, quondam dabat Itala tellus,
2.1.2  Nunc e Pannonia carmina missa legit.
2.1.3   Magna quidem nobis haec gloria; sed tibi maior,

EPIGRAMMATA IN PANNONIA SCRIPTA 362. LAUS PANNONIAE
2.1.1  Quae legerent omnes, quondam dabat Itala tellus,
2.1.2  Nunc e Pannonia carmina missa legit.
2.1.3   Magna quidem nobis haec gloria; sed tibi maior,
2.1.4  Nobilis ingenio, patria facta, meo.

376. DE CATHARINA REGINA HUNGARIAE
2.15.1  Nostri primus amor, stirps regis clara Boemi,
2.15.2  Post matris lacrymas, oscula pauca patris,
2.15.3   Cum iam Pannonicas avecta inviseret oras,
2.15.4  Edidit hos praesens Calliopea sonos:
2.15.5  Mutasti patriam, mutare vocabula debes,
2.15.6  Sis Catharina, volo, quae Cunegundis

2.25.4  Hic cupido, pressit corpus inane, sinu. 387. DE TRANSLATIONE IOANNIS EPISCOPI VARADIENSIS IN ECCLESIAM STRIGONIENSEM
2.26.1  Pangite laurigerae, laetum Paeana, sorores,
2.26.2  Festius et solito, Calliopea sonet.
2.26.3   Metropolitanae supremum sedis honorem,
2.26.4  Dat Princeps domino, dat pia Roma,

potens, meritis reserat coelestia Petrus,
2.29.4  At Paulus gladio noxia cuncta secat.
2.29.5  Sic et tu amborum fungens vice, maxime praesul,
2.29.6  Percute sacrilegos, sidera pande piis. 391. DE PAULO SUMMO PONTIFICE
2.30.1  Pontificis Pauli testes ne Roma requiras,
2.30.2  Filia quem similis sat docet esse

tamen prior hic; Paridis cadit ille sagitta,
2.39.4  Hunc ballista, modo fulminis acta, rapit. 401. DE SCLAVINIA
2.40.1  Pars ea Pannoniae, quae nunc Sclavinia fertur,
2.40.2  Pagos complures, oppida rara gerit. 402. MICHAELI VITÉZIO NEPOTI
2.41.1  Misisti

2.48.1  Nomine Christophorus fuerat, cognomine Gallus,
2.48.2  Cuius in hoc tumulo condita membra iacent.
2.48.3  Heu quantum distat natali a sede sepulcrum!
2.48.4  Pannonia extinxit, Brixia progenuit.
2.48.5   Saepe colos medica fatales arte morantem;
2.48.6  Tres indignatae praeripuere Deae.

FRAGMENTUM
2.53.1   Magna fuere quidem, et quae ullis promittere votis,
2.53.2  Vel quamvis avidus non foret ausus homo.
2.53.3  At quantum est minimo totum se immittere pani,
2.53.4  Et magnum exiguo claudere in orbe Deum?
2.53.5   Quantum est, se nobis totum praebere fruendum,
2.53.6  Et tamen a toto comminuisse

opus.
2.65.3   Invenies illic, toto quam saepe libello,
2.65.4  Velox Marmarico, ludat in ore lepus. 427. DE AMYGDALO IN PANNONIA NATA
2.66.1  Quod nec in Hesperidum vidit Tirynthius hortis,
2.66.2  Nec Phaeaca, Ithacae dux, apud Alcinoum,
2.66.3   Quod fortunatis esset mirabile in arvis,

2.66.1  Quod nec in Hesperidum vidit Tirynthius hortis,
2.66.2  Nec Phaeaca, Ithacae dux, apud Alcinoum,
2.66.3   Quod fortunatis esset mirabile in arvis,
2.66.4  Nedum in Pannoniae frigidiore solo;
2.66.5  Audax per gelidos en! floret amygdala menses,
2.66.6  Tristior et veris germina fundit hyems.
2.66.7  Progne, Phylli tibi, fuit expectanda; vel

2.88.10  Sunt quaedam, quae vel dicta leporis habent. 450. DE MUNITIONIBUS AB ARCHIEPISCOPO STRIGONIENSI CONSTRUCTIS
2.89.1  Pannonici dum sceptra tenet felicia regni
2.89.2  Matthias clarum stirps imitata patrem;
2.89.3   Condidit hoc pastor Ioannes nobile saeptum.
2.89.4  In

nobile saeptum.
2.89.4  In patulo positae ne raperentur oves.
2.89.5  Pro quibus officiis, superae tu ianitor aulae,
2.89.6  Sidera, Petre, duci, sidera pande gregi. 451. AD IOANNEM ARCHIEPISCOPUM STRIGONIENSEM
2.90.1  Quo tibi tot duros et luce et nocte labores,

officium turba sequuta suum,
2.93.11  Quae sacras leges divinaque verba docendo
2.93.12  Instruit humanum religione genus,
2.93.13  Pandere iussus eram. Rerum taceamne loquarne:
2.93.14  Non facit ingenio sarcina tanta meo.
2.93.15  Exigis, ut monstrem, cum sim rudis aequoris undae,
2.93.16  Navita

manda collegae praelia inermis,
2.96.12  Ille tuum stricto proteget ense gregem. 458. AD GALEOTTUM NARNIENSEM
2.97.1  Haec tibi Pannonicis, epigrammata mittit, ab oris,
2.97.2  Inter Hyperboreas, maximus Ister, aquas.
2.97.3  Nec te mirari nimium, Galeotte, decebit,
2.97.4  Esse videbuntur vix mea, si qua

inopum; pauperator divitum;
2.100.13   Osor quietis; genitor obscenae famis;
2.100.14  Auctor pavorum; concitor formidinum;
2.100.15  Iam parce fessis, quaeso, Pannoniis, pater. 462. JANUS PANNONIUS MORIENS
2.101.1  Abstulit atra dies una cum corpore nomen;
2.101.2  Sic miseri

2.100.14  Auctor pavorum; concitor formidinum;
2.100.15  Iam parce fessis, quaeso, Pannoniis, pater. 462. JANUS PANNONIUS MORIENS
2.101.1  Abstulit atra dies una cum corpore nomen;
2.101.2  Sic miseri nobis accumulamus opes.

testentur carmina mentem,
3.1.40  Vilior his Arabi turis acervus erit. 2. AD BORSIUM ESTENSEM, MARCHIONEM FERRARIAE, IOANNES DE GAIBANA, PER IANUM PANNONIUM
3.2.1  Marchio, magnorum, decus immortale parentum,
3.2.2  Marchio, Ferrariae, portus et aura, tuae;
3.2.3   Unde meum sumet primordia debita carmen,

tuas,
3.2.59  Quicquid ero, aut rursus me membra humana tenebunt,
3.2.60  Sive fugax cervus, sive volucris ero. 3. IANUS PANNONIUS DE ANNULO, AD TITUM VESPASIANUM STROZZAM
3.3.1  Legimus, o vates, tua carmina, carmina Phoebo
3.3.2  Digna, nec Orpheis inferiora sonis;
3.3.3   Pulchra

potes, Venetum potes arma referre,
3.3.188  Et potes anguigenum concelebrare ducem.
3.3.189  Ecce autem gentes adversum iusta profanas,
3.3.190  Numine pro vero Pannones arma ferunt.
3.3.191  Horum bella potes mansurae tradere famae,
3.3.192  Et tot praestantes occubuisse viros;
3.3.193  Cum quibus et regem validis cecidisse sub

3.3.229  Hos ad te incomtos monuit me scribere versus,
3.3.230  Excipe tu placido, carmina nostra, sinu. 4. IANUS PANNONIUS TITO VESPASIANO STROZZAE
3.4.1  Dicite, quae sacro mittam responsa poetae,
3.4.2  Pierides; vestri Numinis istud opus.
3.4.3  Dicite; nam verbis coelo me talibus aequat,

3.10.10  Atque Sabaea tuis, tura dedisse, focis.
3.10.11   Scilicet auxilium Iuno parientibus affert,
3.10.12  Ruricolis dat opem Liber et alma Ceres.
3.10.13   Lanigeras Pan curat oves, oviumque magistros,
3.10.14  Persephone magicis artibus ipsa favet.
3.10.15   Pastorem alma Pales, miserum Venus audit amantem,
3.10.16  Quique volat toto notus in

3.12.52  Impediant lectum, vincula nulla, tuum!
3.12.53  Sic habeas iuvenes, semper tua signa sequentes,
3.12.54  Militiamque tuam multa puella colat!
3.12.55  Sic tua Panchaeis nunquam vacet ignibus ara,
3.12.56  Nec timeat saevos, Idalis umbra, Notos!
3.12.57  Sis semper niveis superes Tritonida membris.
3.12.58  Nec vincat formam, Iuno superba,

sine non prosam, sine te non carmina scribam,
3.19.108  Te sine non pacem, non fera bella canam. 20. NAÏADUM ITALICARUM PRINCIPI DIVAE FERONIAE IANUS PANNONIUS CECINIT IN REDITU EX URBE NONIS IUNIIS ANNO 1458.
3.20.1  Sacri fontis ave, mater Feronia, cuius
3.20.2  Felix Paeonias, Narnia potat aquas.
3.20.3  Iam prope litorei tetigit sol

3.20.50   contraria morbis,
3.20.51  Hinc clarum tota nomen in Ausonia. ELEGIAE IN PANNONIA SCRIPTAE 21. ABIENS VALERE IUBET SANCTOS REGES, WARADINI
4.1.1  Omnis sub nive dum latet profunda
4.1.2  Tellus, et foliis modo superbum

vexato redeat concordia mundo,
4.3.36  Ianus et aeterna comprimat arma fera.
4.3.37  Esto quidem late populis tu prospera cunctis,
4.3.38  Sed magis afflictas respice Pannonias,
4.3.39  Verte pharetratos Phryxi trans aequora Turcos,
4.3.40  Quos male nunc Hister submovet amne suo.
4.3.41  Fac regem observent proceres, rex ipse, fideli

4.7.2  Qui nos, qui nostrum tollis ad astra patrem,
4.7.3   Diffusum Ausonias rumorem scribis in urbes,
4.7.4  Me pia pro sancta bella movere fide;
4.7.5   Pannonicam mecum pariter descendere pubem,
4.7.6  Ac procerum coetus regia signa sequi.
4.7.7  Vera quidem nostros vulgarat fama paratus,
4.7.8  Nec quicquam vani finxerat illa

4.12.74  Coepit et aequatum, nox superare diem.
4.12.75  Nunc etiam torrens Nilus redit, et pia Memphis,
4.12.76  Reddit lunato, mystica sacra, bovi.
4.12.77  Pannoniae in fluvios pluvialia toxica misit
4.12.78  Iam refugis Phoebi Scorpius ustus equis.
4.12.79  Quanquam non solis illos reor imbribus auctos,
4.12.80  Nec tantum guttas

4.14.20  Labitur et vasto corpore plangit humum.
4.14.21  Adsunt et lenti sera ad iumenta sodales,
4.14.22  Nec pudet exanimum iam violare pecus.
4.14.23  Pande, age, si fas est, Phoebi soror, an ne feroces
4.14.24  Sola adeo cervos Martia Roma gerit.
4.14.25  Sic ego sic... quid tu tam grandia cervis
4.14.26  Ad nullos usus cornua

ad abbatissam reuersa et quocies redii, tocies cum lumine me fecit queri. sic hac nocte non quieui. et vix eufugii. Febris autem dixit: Ego hospitata sum in domo cuiusdam mulieris pauperis, quam cum arripuissem, statim surrexit et facta lisciuia pannos fortiter percuciendo abluebat, et super humeros ad fluuium portabat. Itaque febris afflicta frigore in fluuio diu suffocata. Tunc pulex ait: comutemus in hac nocte hospicia nostra. Quibus mutatis mane rediens pulex ait: Optimum

tuae maximae in me benevolentiae his superioribus temporibus saepissime ad te meas litteras dare destitissem, merito hominis ingratissimi nomen, quod ab ineunte aetate mea totis viribus evitare conatus sum, profecto incurrerem. Sed quia illa tempora cum in partibus regni Rassiae, tum etiam in Pannonia me pluribus incumbentibus causis detinuerunt, non parum dolui hanc causam me a scribendo tantum retardare potuisse. Quod tametsi intervallum jam satis longum visum est, tamen et recordatione tuarum clarissimarum virtutum, et tui amplitudine nominis, quod jam in terris quamplurimis

geste. Quare nobis abunde persuasum est, urbem illam defecisse; praeterea, quod gravius longe, imperator Teucorum a Georgio despote petit, ut duo oppida sibi tradat: Golumbac et Smedrovo, oppida munitissima, ex quibus facillimus aditus in Panoniam est Georgius despotus vehementer trepidat. Hac tempestate dei omnipotentis virtus invocanda est. Vale et me ama. Ex Trag.

dicitur, ut orbem spe amplexus est; trecentos currus, quibus machine expugnandarum urbium gratia comparte deferuntur, eum habere, sunt nonulli, qui affirmant. Illustris despotus, desperata regni tutella traiecto Danubio ad Panones, veluti ad unicam arcem recepisse dicitur. Incredibile dictu profecto est, quantum argenti facti infective detulerit, equidem plura transcribo quam credo; nec tamen affirmare ausim de quibus dubito, nec subducere quae accepi de

affirmare ausim de quibus dubito, nec subducere quae accepi de magnitudine auri huius principis. Loquor: vix X et V dies suffecere in transferenda tanta supelectili ad ulteriorem ripam Danubii; se, liberos, coniugem, humana et divina Panonibus commendavit; ipsos rogat, ortatur, ne cui rei parcant; per majestatem regni ortatur, ne prae ripa Danubii stantes arceant transitum hostis, sed vi ultro transirent, transferrentque bellum. Magnanimus Macometus copia militum

contractis undique omnibus copiis, diligentius diurnas nocturnasque excubias facere imperavit; totis viribus molem tanti belli adire statuit. Panones tantum novitate hujus periculi commoti traduntur adeo, ut numquam in ducibus legendis, nec in exercitu scribendo diligentiores fuisse; vulgo fremere aut in perpetuum arma bellumque oblivioni danda, iugumque servitutis turpissime

oblivioni danda, iugumque servitutis turpissime subeundum, aut his, cum quibus de imperio immo de vita et sanguine certamen, nec virtute nec pacientia, nec militari disciplina cedendum esse. Alii vero sunt, qui affirmant, nunc inter Panonnes ingentem de principatu contentionem esse, mulieris ritu inter se desides altercantur. Haec sunt, quae mihi digna relatu visa sunt. Audio Johanem Albertum iurisconsultum a senatu praetorem Traguriensem designatum

tamen certo autore, nobis significatum est: Mahometum, Teucrorum principem superbissimum, maximis cum copiis Serviam ingenti cum terrore invasisse. Illustris Georgius desperatis rebus, quibusdam arcibus munitis, posito valido presidio ad Panones profectus est, ut suis fortunis consulat. Pro viribus ortatur ad extinguendum hoc commune incendium. Si Servia potietur, actum est de imperio Panonum; vel inviti imperata hostis facient. Si quid preterea

Georgius desperatis rebus, quibusdam arcibus munitis, posito valido presidio ad Panones profectus est, ut suis fortunis consulat. Pro viribus ortatur ad extinguendum hoc commune incendium. Si Servia potietur, actum est de imperio Panonum; vel inviti imperata hostis facient. Si quid preterea dignum relatu intellexero, e vestigio te certiorem faciam. Uxor mea, cum hac aegritudine vehementer affligeretur, votum fecit, si vita

1454-12-24, Tragurio Clarissimo patricio Petro M. Joannes Sobote S. P. D. Rumore quodam nobis significatum est, (ut opinio mea feret, non vano) inter Panoniae regem et Macometum Teucrorum principem fedus per trienium ictum esse. Panones, et si optimo consilio hoc fedus se fecisse affirmant, preteritarum credo magis cladium memoria exterriti, quam ullo salutari consilio adducti

Clarissimo patricio Petro M. Joannes Sobote S. P. D. Rumore quodam nobis significatum est, (ut opinio mea feret, non vano) inter Panoniae regem et Macometum Teucrorum principem fedus per trienium ictum esse. Panones, et si optimo consilio hoc fedus se fecisse affirmant, preteritarum credo magis cladium memoria exterriti, quam ullo salutari consilio adducti justissimo ac honestissimo bello ignominiosam pacem preposuere. Quantum ingemiscerent

societatis, quam pro gloria militaris discipline et dignitate imperii illa fortitudine dimicavere, ut suae virtutis omnibus gentibus illustre ac memorabile documentum fecerint. Tantus terror hosti illatus videbatur, ut solum nomen Panonum bellice discipline terribile bellum faceret. Vereor vir consultissime! ne sub hoc nomine pacis bellum sit involutum, grave sane ac difficile christiane reipublice. Auctore Georgio illustri despoto, hoc fedus ictum esse sunt

Neven Jovanović 2012-08-23 Prva verzija. Latinski spellcheck. IANI PANNONII EPISTOLAE, Quarum quaedam una cum ejusdem carminibus editae; pleraeque autem epistolis Matthiae regis passim intermistae leguntur. I.

Matthiae regis passim intermistae leguntur. I. Epistola praeposita libello Plutarchi, De capienda ex hostibus utilitate, in Latinum converso. Ioannes Pannonius Marco Aurelio. S. D. Multa sunt, Marce Aureli, quae me unum in tanta interpretantium copia, ne quid ipse interpretarer, sunt hactenus dehortata, verum illud in primis, quod mea proferre quam aliena transferre, semper duxi praestantius: tamen quando

Kal. Decemb. M.CCCC.LVI. Montanianae. II. Ante libellum Plutarchi, De curiositate, Latine versum. Ioannes Pannonius Marco Aurelio. S. Iterum me acerrimis cohortationibus tuis, Marce aureli, ad interpretandi officium, quod antea constantissime deprecari consveveram, impulisti. Accipe ergo iterum ex eodem Plutarcho libellum, mores negotiosorum hominum comice depingentem; quem

Kal. Mart. M. Quadringentesimo Quinquagesimo septimo. III. Epistola praemissa Loco Homerico Iliados Z. Latinis versibus reddito. Ioannes Pannonius Galeotto Martio Narniensi. S. D. Cum incidissent in manus meas Homerici cujusdam interpretis aliquot libri; tertius, puta, quartus et quintus; nolui quicquam de illo temere judicare, nisi prius et meas ipse vires, in eadem, ut

cave de Solis mensa et Lothophagorum succis ne quid gustes. Vide ne qua te Circe, ne qua Calypso detineat,
et male blandos
Sirenum cantus ceratis auribus fac praetereas. Illud iam nunc tecum paciscor, ut reduci tibi, post aliquantam domi morulam, Pannonia sit Corcyra, ego Alcinous. Eritne unquam ille dies, quo nos omnes ab ore tuo pendebimus, et mirabimur narrantem,
Oceani monstra, et iuvenes vidisse marinos?
ac longe Calpe relicta,
Audisse Herculeo stridentem gurgite

omnis sanctimoniae uel custodes uel exactores? Deus enim sapientia sua sua] corr. lector A1 ex suam quos diligit illos et corripit. Nonne scriptum scriptum] corr. lector A1 ex scriptores est Sodomae peccatum otium et abundantiam panis fuisse? Π Sodomae peccatum not. lector A2 in marg. Dauid quamdiu tribulatus est non peccauit, in pace uero positus grauiter deliquit; Π Dauid not. lector A2 in marg. et populus postquam comedit et bibit, surrexit ludere, qui

sed quam continuis et quantis longa senectus plena malis, deformem et tetrum ante omnia uultum dissimilemque sui, deformem pro cute pellem pendentesque genas et tales aspice rugas quales umbriferos ubi pandit Thabraca saltus. in uetula scalpit iam mater simia bucca. Plurima sunt iuuenum discrimina, pulchrior ille hoc, atque ille alio, multum hic robustior illo: una senum facies, cum uoce trementia membra

sunt iuuenum discrimina, pulchrior ille hoc, atque ille alio, multum hic robustior illo: una senum facies, cum uoce trementia membra et iam leue caput, madidique infantia nasi; frangendus misero gingiua panis inermi. Vsque adeo grauis uxori natisque sibique ut captatori moueat fastidia Cosso. Non eadem uini atque cibi torpente palato gaudia; nam ueneris iam longa obliuio, uel si coneris,

captat flumina; quid rides? Mutato nomine de te fabula narratur: congestis undique saccis congeris aut pictis tamquam gaudere tabellis. Nescis quo ualeat nummus, quem praebeat usum? Panis ematur, holus, uini sextarius, ad quis humana sibi doleat natura negatis. An uigilare metu exanimem noctesque diesque formidare malos fures incendia seruos ne te compilent fugientes

auaritiae miserandum iugum mittitur, illi se totum dedit, illius leges ad unguem exequitur et eas uiolare maximum nefas ducit, alios cibos non capit nisi quos ipsa iusserit. Si atrum proponit panem, uorat infelix dicens: "Hoc bene sic" tunicatum cum sale mordens cepe et farratam pueris plaudentibus ollam pannosa faecem morientis sorbet aceti.

maximum nefas ducit, alios cibos non capit nisi quos ipsa iusserit. Si atrum proponit panem, uorat infelix dicens: "Hoc bene sic" tunicatum cum sale mordens cepe et farratam pueris plaudentibus ollam pannosa faecem morientis sorbet aceti. Quamuis enim mucidum ei offerat uinum, bibit tamen miser, licet clausis oculis aut contracto supercilio.

sed quam continuis et quantis longa senectus plena malis, deformem et tetrum ante omnia uultum dissimilemque sui, deformem pro cute pellem pendentesque genas et tales aspice rugas quales umbriferos ubi pandit Thabraca saltus. in uetula scalpit iam mater simia bucca. Plurima sunt iuuenum discrimina, pulchrior ille hoc, atque ille alio, multum hic robustior illo: una senum facies, cum uoce trementia membra

sunt iuuenum discrimina, pulchrior ille hoc, atque ille alio, multum hic robustior illo: una senum facies, cum uoce trementia membra et iam leue caput, madidique infantia nasi; frangendus misero gingiua panis inermi. Vsque adeo grauis uxori natisque sibique ut captatori moueat fastidia Cosso. Non eadem uini atque cibi torpente palato gaudia; nam ueneris iam longa obliuio, uel si coneris,

sed quam continuis et quantis longa senectus plena malis, deformem et tetrum ante omnia uultum dissimilemque sui, deformem pro cute pellem pendentesque genas et tales aspice rugas quales umbriferos ubi pandit Thabraca saltus. in uetula scalpit iam mater simia bucca. Plurima sunt iuuenum discrimina, pulchrior ille hoc, atque ille alio, multum hic robustior illo: una senum facies, cum uoce trementia membra

sunt iuuenum discrimina, pulchrior ille hoc, atque ille alio, multum hic robustior illo: una senum facies, cum uoce trementia membra et iam leue caput, madidique infantia nasi; frangendus misero gingiua panis inermi. Vsque adeo grauis uxori natisque sibique ut captatori moueat fastidia Cosso. Non eadem uini atque cibi torpente palato gaudia; nam ueneris iam longa obliuio, uel si coneris,

sed quam continuis et quantis longa senectus plena malis, deformem et tetrum ante omnia uultum dissimilemque sui, deformem pro cute pellem pendentesque genas et tales aspice rugas quales umbriferos ubi pandit Thabraca saltus. in uetula scalpit iam mater simia bucca. Plurima sunt iuuenum discrimina, pulchrior ille hoc, atque ille alio, multum hic robustior illo: una senum facies, cum uoce trementia membra

sunt iuuenum discrimina, pulchrior ille hoc, atque ille alio, multum hic robustior illo: una senum facies, cum uoce trementia membra et iam leue caput, madidique infantia nasi; frangendus misero gingiua panis inermi. Vsque adeo grauis uxori natisque sibique ut captatori moueat fastidia Cosso. Non eadem uini atque cibi torpente palato gaudia; nam ueneris iam longa obliuio, uel si coneris,

captat flumina; quid rides? Mutato nomine de te fabula narratur: congestis undique saccis congeris aut pictis tamquam gaudere tabellis. Nescis quo ualeat nummus, quem praebeat usum? Panis ematur, holus, uini sextarius, ad quis humana sibi doleat natura negatis. An uigilare metu exanimem noctesque diesque formidare malos fures incendia seruos ne te compilent fugientes

auaritiae miserandum iugum mittitur, illi se totum dedit, illius leges ad unguem exequitur et eas uiolare maximum nefas ducit, alios cibos non capit nisi quos ipsa iusserit. Si atrum proponit panem, uorat infelix dicens: "Hoc bene sic" tunicatum cum sale mordens cepe et farratam pueris plaudentibus ollam pannosa faecem morientis sorbet aceti.

maximum nefas ducit, alios cibos non capit nisi quos ipsa iusserit. Si atrum proponit panem, uorat infelix dicens: "Hoc bene sic" tunicatum cum sale mordens cepe et farratam pueris plaudentibus ollam pannosa faecem morientis sorbet aceti. Quamuis enim mucidum ei offerat uinum, bibit tamen miser, licet clausis oculis aut contracto supercilio.

captat flumina; quid rides? Mutato nomine de te fabula narratur: congestis undique saccis congeris aut pictis tamquam gaudere tabellis. Nescis quo ualeat nummus, quem praebeat usum? Panis ematur, holus, uini sextarius, ad quis humana sibi doleat natura negatis. An uigilare metu exanimem noctesque diesque formidare malos fures incendia seruos ne te compilent fugientes

auaritiae miserandum iugum mittitur, illi se totum dedit, illius leges ad unguem exequitur et eas uiolare maximum nefas ducit, alios cibos non capit nisi quos ipsa iusserit. Si atrum proponit panem, uorat infelix dicens: "Hoc bene sic" tunicatum cum sale mordens cepe et farratam pueris plaudentibus ollam pannosa faecem morientis sorbet aceti.

maximum nefas ducit, alios cibos non capit nisi quos ipsa iusserit. Si atrum proponit panem, uorat infelix dicens: "Hoc bene sic" tunicatum cum sale mordens cepe et farratam pueris plaudentibus ollam pannosa faecem morientis sorbet aceti. Quamuis enim mucidum ei offerat uinum, bibit tamen miser, licet clausis oculis aut contracto supercilio.

captat flumina; quid rides? Mutato nomine de te fabula narratur: congestis undique saccis congeris aut pictis tamquam gaudere tabellis. Nescis quo ualeat nummus, quem praebeat usum? Panis ematur, holus, uini sextarius, ad quis humana sibi doleat natura negatis. An uigilare metu exanimem noctesque diesque formidare malos fures incendia seruos ne te compilent fugientes

auaritiae miserandum iugum mittitur, illi se totum dedit, illius leges ad unguem exequitur et eas uiolare maximum nefas ducit, alios cibos non capit nisi quos ipsa iusserit. Si atrum proponit panem, uorat infelix dicens: "Hoc bene sic" tunicatum cum sale mordens cepe et farratam pueris plaudentibus ollam pannosa faecem morientis sorbet aceti.

maximum nefas ducit, alios cibos non capit nisi quos ipsa iusserit. Si atrum proponit panem, uorat infelix dicens: "Hoc bene sic" tunicatum cum sale mordens cepe et farratam pueris plaudentibus ollam pannosa faecem morientis sorbet aceti. Quamuis enim mucidum ei offerat uinum, bibit tamen miser, licet clausis oculis aut contracto supercilio.

temporum nostrorum ruinas prosequi. Viginti et eo amplius anni sunt quod inter Constantinopolim et Alpes Iulias quotidie Romanus sanguis effunditur, Scythiam, Thraciam, Macedoniam, Thessaliam, Dardaniam, Daciam, Epiros, Dalmatiam, cunctas Pannonias Gotus, Sarmata, Quadus, Alanus, Hunni, Vandali, Marcomanni uastant, trahunt, rapiunt. Quot matronae, quot uirgines Dei et ingenua nobiliaque corpora his bellis fuere ludibrio; capti episcopi, interfecti presbyteri et diuersorum officia

ut honore sepulchri, immo omnino sepultura careret , tamquam nulla maiore ignominia affici possit. Sic legimus et sacris codicibus illius uiri Dei, qui contra mandatum Domini apud malum prophetam panem comederat, inter alias a Domino illatas poenas una fuit quod non est in sepulchro patrum suorum illatus. Hinc et illa Ouidii fuit sollicitudo et lamentatio: Sed sine funeribus caput hoc, sine honore sepulchri

II.15.6 miserandum iugum pro miserando iugo (quod et V1) II.15.7 Pers. sat. 4,30-32, ubi 30 sit; 32 pannosam II.15.8 contracto supercilio transposuit II.15.9 metuit pro timet (quod et V1)

II.15.6 miserandum iugum pro miserando iugo (quod et V1) II.15.7 Pers. sat. 4,30-32, ubi 30 sit; 32 pannosam II.15.8 contracto supercilio transposuit II.15.9 metuit pro timet (quod et V1)

II.15.6 miserandum iugum pro miserando iugo (quod et V1) II.15.7 Pers. sat. 4,30-32, ubi 30 sit; 32 pannosam II.15.8 contracto supercilio transposuit II.15.9 metuit pro timet (quod et V1)

II.15.6 miserandum iugum pro miserando iugo (quod et V1) II.15.7 Pers. sat. 4,30-32, ubi 30 sit; 32 pannosam II.15.8 contracto supercilio transposuit II.15.9 metuit pro timet (quod et V1)

ep. 60,15-17, ubi quod de tantis malis; Iulianus perditor; Iouianus; uastato genitali solo; cruentaeque; post exilia; cadauer exanimis; ceteros pretermittam; exulat pro exultat; manus dextera; in Oase pro aduerse; Epiros; cunctasque Pannonias; beluis fuere; ęnea ad altaria; tibi pro et ibi; percucurrerunt; quot; possim Verg. apud Hier; omnes... formas apud Verg. om. Hier; Thucydides et Sallustius; haec non uidet; beandos putamus

suos, socios nostros et eodem, quo nos, in discrimine sitos, minime deserturam. Meminerat, qua benevolentia, quantis favoribus sacratissimae recordationis Eugenius Papa Quartus, praedecessor et propinquus tuus, illustrem quondam parentem suum Christiani tum populi in Turcas ducem ac totam gentem Pannonicam fuerit prosecutus; nec ambigebat cognatam te erga nos et humanitatem et liberalitatem imitaturum. Imo difficilior rerum conditio et tua singularis benignitas B. P. qua ut omnes ita etiam gentilem tuum pontificem superasti, facile maiora de nepote promittebantur filio, quae praestitisset

acie uelocissimo gradu ad uicum tendit. Coloni ac uici habitatores, subito hoste ac insperato malo perterriti, ad proximos montes diffugiunt. Nostri uicum habitatoribus uacuum, sed omni barbara merce refertum, intrant, diripiunt, distrahuntque omnia; pictis tapetis, uersicolori ac serica ueste, pannoque hircinae lanae, quem zambilotum dicunt, et omni alia pretiosissima merce se onerant. Caetera, ferre non ualentes, cum tectis supposito igne comburunt, praedamque omnem ad naues referunt. Imperator ditata classe ad reficiendas naues in hiberna

aureos in singula capita accepturi. Nam imperator promiserat unicuique interfecti hostis caput deferenti aureum se soluturum, quod semper postea seruatum est. Imperator, oneratis praeda nauibus, ad quandam insulam desertam ac portuosam, quam nunc Sanctam Panaiam uocant, quae inter Chium ac continentem sita est, se recepit. Ibi omnem praedam exposuit, elegitque tres quaestores ex praefectis nauium, duos Venetos, tertium

erant, allata sunt capita centum et triginta septem, caeterum captiuorum magnus numerus, qui omnes sub hasta uenditi, et pecunia inde exacta, facta etiam portione pontificiis ac regiis militibus, diuiditur. Inde soluens imperator cum tota classe ad Naxon insulam uenit: ibi enim onerariae naues pane onustae ex imperatoris iussu classem expectabant. Et quoniam autumni ultimum tempus erat, regius dux accepta missione cum sua classe domum profecturus recessit. Pontificis legatus cum imperatore nostro, antequam hiems ingrueret, aliquod egregium facinus edere statuunt. Edoctus enim erat

impositum Venetias misit. Veneti et oratoribus regis et litteris Katarini Zeni, sui apud regem oratoris, moti, magnum numerum tormentorum cuiusque generis parant; uasa etiam ex auro et argento conuiualia Parisini operis egregie caelata, multum panni lanei tenuissimi, multum serici uermiculo tincti auroque intexti ad regium usum, omnia regi Persarum dono daturi. Praeterea centum iuuenes, qui tormenta exercerent, deligunt, hisque praeficiunt Thomam ex Imola, oppido Flaminiae, quod olim

Haec cohors totius Othomani exercitus robur ac paene inuicta manus est. Nam omnes uictorias et iste princeps et eius maiores horum armis ac uirtute consecuti sunt. Ex hac igitur cohorte erat oppidi praefectus, natione Illyricus, nomine Hismael, ex inferiori Pannonia, inter Ianizaros ab ipsa pueritia educatus, cui Othomanus dederat ad oppidi praesidium milites centum et quinquaginta. Hismael respondit non se esse Mustapham Cilicem cum pastoribus atque agricolis, uili turba, ad praesidium oppidi

potuerant propter exiguas uires, se ualidissimo apparatu ingentibusque copiis Italiam occupaturum. Igitur Solimano, Bassae Romaneae, expugnandi oppidi prouinciam demandat. Hic, captus in Pannonia inferiori, quam regionem nunc Bossinam dicimus, puer admodum, ob egregiam formam Othomano dono datus est; quem ille eunuchum fecit et in consuetudinem stupri habuit. Deinde superiori anno, iam uirum, in locum illius Bassae, qui in Persico

Dux Herebi Pluton superas peruenit ad auras
Frugiferęque rapit pignora chara deę. De hyrco conquerente se conuersum in utrem
Saturnus barbam, Pan plantas, cornua Bacchus
Abstulit. Hyrcus eram: nunc ego dicor uter.
Sic tibi dent, lector, mihi dii quę reddere nolunt:
Ne me despicias, sed miserere mei!

Iudice me potis es dicier esse uetus:
Nam tua iam redolent Phoebeam carmina laurum
Et serta ex hedera iam tibi texta petunt.
5  Eia igitur biiugi cape celsa cacumina montis,
Quo uerę laudis semita pandit iter,
Et tecum comitem fratrem trahe, nanque duorum
Vis una ingenii est unus et artis amor.
Parcite sed tandem me tollere ad ęthera pennis,
10   Ne forte Icarię fabula dicar aquę.

Victurum sęclis omnibus egit opus.
15  Nemo repente fuit sat magno dignus honore,
Grandescitque suo planta nouella die,
Quęque humili raras gestabat stipite frondes,
Iam pandit ramos fertque sub astra caput. Ad Phoebum pro Hannibale iuuene poeticę studioso
Sume lyram lauroque tuos pręcinge capillos
Et lętus uatem suscipe, Phoebe,

In Hieronymum Papalem, psalocitharistam omnium pręstantissimum
Cantibus Orphei Rhodope lętetur et Hemus,
Thebe Amphioniam laudet ametque lyram;
Pandus et argutum quod gessit Ariona delphin,
Hoc Metimna super sydera cuncta ferat.
5  Gloria non leuior Spalatinę contigit urbi:
Hieronymum quo se tam bene iactet habet.
Huic admirantes plaudunt

SATIRIČNI I EROTSKI EPIGRAMI In Pamphagum malum poetam
Allia cenarat cupiens cum pangere uersus
Pamphagus Aonias iussit adesse deas.
Ast illę offensę diro ructantis odore
Conuersis capiunt passibus inde fugam.
5  Lautius hinc pransus tentat reuocare fugaces,

In somnum diurnum querela
Vt quid ab ingenuo prohibes me, somne, labore?
Nox data cum tibi sit, cur quoque luce uenis?
Accire ecce paro pangenda ad carmina Musas,
Tu tamen accitas pręuenis ecce deas!
5  Tunc pro litterulis cogor fecisse lituras,
Donec cum calamo concidat ęgra manus.
Si legere incipio uatum dictata priorum,

partu nunquam frustrata coloni
Spem cupidam, sata lęta ferens et dulcia Bacchi
65  Munera, in apricis flauentem collibus uuam,
Herbasque et uario uernantia prata colore,
Felices arbusta simul pandentia ramos
Et nemora et nubes tangentem uertice siluam.
Tu pecudum genus omne simul, genus omne ferarum,
70  Et uolucrum uarios arguto gutture cantus
Edentum lapsuque uago per inane uolantum

sumpsit,
Vllos esurum se negat esse cibos
Donec post dura Christum supplicia mortis
Surrexisse suo nouerit a tumulo.
Exurgens igitur Dominus se reddidit illi
Paneque porrecto: »Vescere, frater« , ait,
»Ipse ego quippe tuus deuicta morte magister
Iam uiuo uacuum destituens tumulum.«

Tua Musa pauescit ope.
Ergo, precor, faueas; nescis Tu uota precantum
Spernere, commendat quos Tibi uera fides.
Si Te igitur nostri fortuna miserrima tangit,
Nunc aures precibus pande benigna meis.
Nunc sorti succurre meę, regina superni
Sis licet imperii, sim cinis ipse licet.
O sapiens Virgo prudentumque agminis una
Primaque uirgineos inter habenda choros,

mater mitissima, nato
Redde Tuo (precibus annuet ille Tuis)
Vt, quem credentes hominemque Deumque fatemur,
Hic felix adsit propiciusque mihi,
Et cum finis erit, cęlestia limina pandat
Egredienti animę spirituique meo.

Fragmentum Panegyris ad Iohannem Antonium Dandolum
O ego si tali condenda in carmina cantu
ire queam qualem... Biblioteca Colombina, Sevilla, Abecedarium B (columna

Ad Panphylum Martinengum
2.7.1   Saepe dolens cantat residens et in arbore turtur,
2.7.2   Sed uolucri carmen flebile prebet opem.

cantu,
2.7.8   Cum me forte dolor uel premit ipse labor.
2.7.9   Inter tot nostros est hec mea cura poetas,
2.7.10   Panphile Castalios inter habende choros.
2.7.11   Sed tu me misero me nunc foelicior ipso,
2.7.12   Qui canis hoc saltem: Cinthya dulcis, aue!

2.7.11   Sed tu me misero me nunc foelicior ipso,
2.7.12   Qui canis hoc saltem: Cinthya dulcis, aue!
2.7.13   Quod consulta petis, placidissime Panphile, miror,
2.7.14   Nam tibi, quod cantas, Cypria pulchra dedit.
2.7.15   Meque rudem doceas facilem reperire puellam,

2.29.83   Nec dubitant alii diuum foedare figuras,
2.29.84   Hei mihi, nec sacre numina fixa cruci.
2.29.85   Numine nec uero panem timuere sacratum,
2.29.86   Sunt data fumosis denique templa focis.
2.29.87   Carmine quo flebo? Faciam quid, patria dulcis?

ideoque nec interire affirmat 99 . Socrates noluit educi custodia sentiens animos esse immortales. Cato gauisus est se nactum causam mortis. Sententię de animo Epicureorum, Dicearchi et Stoicorum 100 . Item Panetius et Plato. Animus in partes distributus duas: altera rationis particeps, altera expers 113 . Idem 130 . Animum cum Deo comparandum dicit 147 .

accipies 13 . Mercenario cito soluas 17 . Pecuniam fratri non dabis ad usuram 19 . Ammonites et Moabites non intrabunt in ecclesiam, quia noluerunt uobis occurrere cum pane et aqua. Non foenerabis ad usuram fratri, sed alieno 20 . In uinea proximi comede, nihil efferas; spicas manu conteres, non falce metes 29 . Achan tulit de anathemate palium etc. Lapidatur, filii

Achan tulit de anathemate palium etc. Lapidatur, filii filięque et omnia sua igne comburuntur 31 . Viri Sochoth er Phanuel negauerunt panem Gedeoni; subuersi poenas dederunt 36 . Iudices, filii Samuel, peruerterunt iudicium corrupti muneribus 42 . Saul Agag regi capto pepercit et gregibus et uestibus eius contra pręceptum Domini. Hinc

cupidus 144 . Est qui multa redimat modico precio, et restituens ea in septuplum 145 . Cupidus alieni 146 . Auarus 147 . Qui aufert panem pauperi 148 . Omnes diligunt munera 151 . Rapina pauperis in domo nostra. Auaritia. Qui iustificat impium pro muneribus 152 . Ve qui prędaris! Non ne et ipse

Rapina pauperis in domo nostra. Auaritia. Qui iustificat impium pro muneribus 152 . Ve qui prędaris! Non ne et ipse prędaberis? 158 . Quare appenditis argentum non in panibus, et laborem uestrum non in saturitate 163 . Cum clamaueris, liberent te congregati tui, omnes eos auferet uentus, tollet aura. Propter iniquitatem auaritię eius iratus sum, et percussi eum. Item de auaritia sacerdotum

152 . Onus Babylonis. Onus Moab 154 Isai. 13-15. Onus Damasci. Onus Ęgypti etc 155 . Tribulatio ad correctionem 157 . Ab aquilone pandetur malum super omnes 167 . Malum uisum est ab aquilone et contritio magna super obstinatos 168 . Dominus silere nos fecit, et potum dedit nobis aquam felis; peccauimuus enim Domino

Auaritia. Ioram, ut solus possideret bona, occidit fratres suos gladio 78 . Ammonites et Moabites non permittit intrare ecclesiam, qui non occurrerunt filiis Israel cum pane et aqua 87 . Ignis deuorabit tabernacula eorum qui munera libenter accipiunt 103 . Qui pecuniam non dedit ad usuram et munera super innocentem non accepit. Psalmus XIIII

spiritalis discernenda sit a cęteris: ut tantum propter habendum Deum diligamus inuicem. Hęc mando uobis, ut diligatis inuicem XV.
Auaritia. Quęritis me, non quia uidistis signa, sed quia manducastis ex panibus, et saturati estis VI. Mercenarius uidet lupum uenientem, et dimittit oues, et fugit X. Iudas: Quare hoc unguentum non uenditur CCC denariis, et datumm est egenis- non quia de egenis pertinebat ad eum, sed quia fur erat et loculos habens

caueret, aprum aggressus periit X .
Anima. Pythagoras deffinit nefas esse animalium carnibus uesci eo quod hominum animę in his transfundantur. Ait memoria tenere bello Troiano se Euphorbum, Panthoidis filium, fuisse, quo a Menelao occiso animam in se tranfusam esse XV . SENECA
Agricola. De apibus

probat 8 . Inter amiciciam et amorem 13 . Quomodo amicicia et societas conseruetur 16 . Conuersamur cum amicis absentibus 18 . Panetii sententia, quod sapiens amore formę abstineat 58 .
Auxilium. Prodesse debemus multis; si hoc non possumus, at paucis, at proximis, at uel soli sibi 63 .

quemque portione adulatio infatuat 21 . Sermo adulantium diutius hęret quam auditur 62 .
Auaritia. Fabius Verucosus, beneficium ab homine duro aspere datum panem lapidosum uocabat, quem esurienti accipere necessarium sit, esse acerbum 26 . Antigonus in petentem Cynicum sic cauillatus, ut nec parum nec multum daret 27 . Testamentorum captandorum artem professi

formis Deo simillimis 383 . / De formarum gradibus 384 . Contra Lucretium, quod mens potest absque corpore operari. Contra Epicurum, quod Deus non facit mentem nisi ex se ipso et per se ipsum. Contra Panetium, quod anima sine medio est ex Deo 385 . Quale est obiectum, talis est potentia 386 . Mens unitur obiecto perpetuo et species suscipit absolutas rationesque sempiternas. Contra Epicureos de

Clamore, non calculis Lacedemonii dant suffragia 13 .
Accusatio. Inter accusationem et querelam 8 . PANEGYRICVS PLINII
Amari, non timeri conuenit principes 43 . Pręcipuum principis opus amicos parare 49 .

Murus adamantinus 76 . Petra interdum in contrarium accipiur 80 . Lux, petra, pastor 82 . Secuti Christum 101 . Panis 102 . Reliquię Iacob 105 . Currus et equi Domini. Fluuii et putei Christi. Duodecim fluuii 130 .

Mendaces filii hominum, ut decipiant 366 . Oleum peccatoris non impinguet caput meum 427 .
Auaritia. Ęgypto dedimus manum et Assyriis, ut saturaremur panibus 21 . Manum egeno et paperi non porrigebant 50 . Per uim nihil rapuerit 54 . Ad usuram non commodauerit 55 . Auaritia

Bellum. Lusitanorum armatura 65 . Duo uno equo uecti, inter pręliandum desilit alter et pedes pugnat 69 . Pueris non prius datur panis quam eum funda percusserint apud Balleares 70 . In Carmania asinis in bello utuntur propter equorum inopiam 275 . Qui militię meditationi student 280 .

In pace ad bellum exercendi ciues 300 . Exercendi ictus, si socius deest, ad inane simulachrum. Manuum ac pedum agilitas ad bellum conducit 301 . Peltastica pugne pancratiacę opponatur 301 . Arma conuehantur 303 . Lex militaris: Nequis sine magistro ac principe quicquam agat, iussis obediat etc.

fusum, si bonos internosceret 49 . Fortuna belli 59 . Ea re uti in hostes maxime decet, quam maxime formidant 83 . PANEGYRICVS PLINII
Boni collatione optimorum deprimuntur 35 . Prmia bonorum 41 . Bonus exemplo facit bonos 47 . Frugalitas Pisonis.

220 . Quid retribuam Domino pro omnibus 411 . Bonitatem fecisti cum seruo tuo 416 .
Bellum. Pugilis, pancratiastes 244. 294 .
Bruta. Aquila, Ieo, tam in bonam quam in malam partem 52 . Columba 361 . Passer, turtur

quam remiges". Lucius Lucullus puer apud patrem nunquam lautum conuiuium uidit, in quo plus semel Gręcum uinum daretur. De uitanda ebrietate, caput XXII 147 . Saporum genera XIII 152 . Pulte, non pane longo tempore uixisse Romanos 180 . Quare faba a Pythagora damnata 182 . Lente uescentibus ęquanimitatem fieri. Alium edentibus, si radicem betę5 in pruna coctam superederint, odorem extingui

suspectum Romanis faceret. Tusculani Furii Camilli mollierunt iras. Tullus arte inter Volscos et Romanos odium concitauit. Metius Suffecius perfidię poenas dedit. Id Tullus Hostilius ad tempus dissimulauit. Sextus Tarquinius Gabios decepit. Capitolium tutatum panis iactu 69 . Salinator Neronem noctu castris excępit. Quintus Metellus Trebiam astu expugnauit. Agatocles, Siracusanorum rex, dum Carthaginienses Siciliam occupant, ipse in Africam traiecit. Hannibal Cannensi pugna decepit magis quam

in amicos. Alexander Clitum interemit 141 .
Cibi potusque parcitas. Darius aquam turbidam bibit et negauit se unquam bibisse iucundius 156 . Ptolomeus cibario pane pastus dixit nunquam se gratius comedisse. Socrates dixit obsonare se ambulando famem. Lacedemoniorum uictus simplicissimus ciborumque condimenta labor, sudor, cursus. Ex bestiis intelligi etiam quam paruo natura contenta sit. Persę ad panem nihil adiungunt pretęr

Ptolomeus cibario pane pastus dixit nunquam se gratius comedisse. Socrates dixit obsonare se ambulando famem. Lacedemoniorum uictus simplicissimus ciborumque condimenta labor, sudor, cursus. Ex bestiis intelligi etiam quam paruo natura contenta sit. Persę ad panem nihil adiungunt pretęr nasturcium. Cum his comparat gulę deditos. Timotheus Platonis coena delectatus quid dixit. Contrariorum contraria sunt consequentia 149 . TVLLIVS DE FINIBVS

Abstinentia carnium et uini 205 . Anguis ieiunat XL diebus, inde per angustum transiens foramen exuit senectutem. Cibum et uestimentum Paulo palma prębuit 209 . Quidam clausus per XXX annos pane ordeaceo et lutulenta aqua uixit, alius quinque caricis per dies singulos in heremo. Paulo coruus LX annis attulit quotidie dimidiati panis fragmentum, in aduentu Antonii integrum 210 . Sit uilis et uespertinus cibus olera et

exuit senectutem. Cibum et uestimentum Paulo palma prębuit 209 . Quidam clausus per XXX annos pane ordeaceo et lutulenta aqua uixit, alius quinque caricis per dies singulos in heremo. Paulo coruus LX annis attulit quotidie dimidiati panis fragmentum, in aduentu Antonii integrum 210 . Sit uilis et uespertinus cibus olera et legumina interdumque pisciculos pro summis ducas deliciis 212 . Ieiunia moderata

abstinentia philosophorum et antiquorum 226 . De temperatis ieiuniis. Hilarion XV tantum caricas post solis occasum edens 236, III annis dimidium lentis sextarium madefactum aqua frigida, III panem aridum cum sale et aqua, III uirgultorum radices crudas, V sex uncias ordeaci panis et coctum modice olus absque oleo. Sentiens demum calligare oculos adiecit oleum XXV annis. Deinde XV annis pane abstinuit, sorbitiunculis ex farina et olere

Hilarion XV tantum caricas post solis occasum edens 236, III annis dimidium lentis sextarium madefactum aqua frigida, III panem aridum cum sale et aqua, III uirgultorum radices crudas, V sex uncias ordeaci panis et coctum modice olus absque oleo. Sentiens demum calligare oculos adiecit oleum XXV annis. Deinde XV annis pane abstinuit, sorbitiunculis ex farina et olere comminuto usus est. Cibo et potu uix V uncias appendentibus, nunquam ante solis occasum nec diebus festis nec

sextarium madefactum aqua frigida, III panem aridum cum sale et aqua, III uirgultorum radices crudas, V sex uncias ordeaci panis et coctum modice olus absque oleo. Sentiens demum calligare oculos adiecit oleum XXV annis. Deinde XV annis pane abstinuit, sorbitiunculis ex farina et olere comminuto usus est. Cibo et potu uix V uncias appendentibus, nunquam ante solis occasum nec diebus festis nec in grauissima ualitudine soluit ieiunium 237 . Ieiunia moderata in

percusserit 25 . Tres ciuitates trans Iordanem ad confugium eorum qui nolentes occiderint proximum suum 26 . Ammonites et Moabites non intrabunt in ecclesiam, quia noluerunt uobis occurrere cum pane et aqua 28 . Iudas et Symeon comprehenso Adonibezech absciderunt summitates manuum ac pedum, quod ipse prius fecerat LXX regibus 24 .

Sitientes murmurauerunt; Moyses bis percussit silicem, et egressę sunt aquę. Ad Arnon apparuit puteus, super quo locutus Dominus ad Moysen dedit eis aquam 23 . Dedit tibi cibum manna, ut ostenderet tibi quod non in solo pane uiuit homo, sed in omni uerbo etc. Perseuerauit Moyses in monte nec bibens nec comedens quadraginta diebus et totidem noctibus. Idem iterum totidem dies ieiunus orauit 27 . Sanson sitiens clamauit ad Dominum, et egressę

comedens quadraginta diebus et totidem noctibus. Idem iterum totidem dies ieiunus orauit 27 . Sanson sitiens clamauit ad Dominum, et egressę sunt aquę de molari maxillę asini 38 . Ruth accepit bucellam panis aceto intinctam; comedit polentam, et saturata est 40 . Propheta in Bethel nec comedere nec bibere iussus, prandium et munera refutauit; ab altero deinde propheta deceptus comedit, et a leone occisus est 58 .

iussus, prandium et munera refutauit; ab altero deinde propheta deceptus comedit, et a leone occisus est 58 . Helias in torrente Carith a coruis pascitur. Iterum in deserto esuriens petiit mortem; dormiuit; expergefactus reperit ad caput panem subcinericium et uas aquę 60 . Heliseus exercitum Israel sitientem factis fossis et aqua scaturientibus potauit 62 . Heliseus XX panibus ordeaceis saciauit C uiros, et superfuit. Pulmentum

esuriens petiit mortem; dormiuit; expergefactus reperit ad caput panem subcinericium et uas aquę 60 . Heliseus exercitum Israel sitientem factis fossis et aqua scaturientibus potauit 62 . Heliseus XX panibus ordeaceis saciauit C uiros, et superfuit. Pulmentum amarissimum in olla missa farina dulcorauit, et comederunt filii prophetarum 63 . Dauid sitiens aquam sibi allatam, quam perrumpentes hostium castra

allatam, quam perrumpentes hostium castra hauserant, noluit bibere, quod periculo suorum sublata esset 71 . Iosaphat indixit ieiunium, cum expectaret aduentum inimicorum 78 . Esdras dolens peccatum populi panem non comedit et aquam non bibit 85. 90 . Triduo ieiunauerunt pro itinere redeuntes cum Esdra de Babylone 89 . Thobias captiuus in Niniue nunquam contaminatus est in escis gentilium. Idem, cum audisset

Ęgyptiis sitientibus aquę mutantur in sanguinem 139 . Angelorum esca nutriuisti populum tuum, Ęgyptiorum autem fructus niue, grandine et igne consumpsisti 140 . Cibabit illum pane uitę et intellectus, et aqua sapientię salutaris potabit illum 144 . Initium uitę hominis aqua et panis. Super mensam esto moderatus etc. Splendidus in panibus. Vinum in iocunditate, non in ebrietate creatum est ab

populum tuum, Ęgyptiorum autem fructus niue, grandine et igne consumpsisti 140 . Cibabit illum pane uitę et intellectus, et aqua sapientię salutaris potabit illum 144 . Initium uitę hominis aqua et panis. Super mensam esto moderatus etc. Splendidus in panibus. Vinum in iocunditate, non in ebrietate creatum est ab initio 147 . Conuiuium moderatum. Hora surgendi non te contristet 148 .

consumpsisti 140 . Cibabit illum pane uitę et intellectus, et aqua sapientię salutaris potabit illum 144 . Initium uitę hominis aqua et panis. Super mensam esto moderatus etc. Splendidus in panibus. Vinum in iocunditate, non in ebrietate creatum est ab initio 147 . Conuiuium moderatum. Hora surgendi non te contristet 148 . Qui abstinens est, adiiciet uitam 149 .

animam esurientem saturaui 176 . Rechabitę absthemii 177 . In anno V Ioachin prędicauerunt ieiunium omnibus qui erant in Hierusalem 177 . Hieremię in carcere torta panis data etc. 178 . Ezechiel comedit uolumen, et factum est in ore quasi mel dulce. Dominus ad eum: Sume tibi frumentum, ordeum, fabam, lentem, milium, uiciam etc.; fac tibi panem; cibus quo uesceris, erit XX

Hieremię in carcere torta panis data etc. 178 . Ezechiel comedit uolumen, et factum est in ore quasi mel dulce. Dominus ad eum: Sume tibi frumentum, ordeum, fabam, lentem, milium, uiciam etc.; fac tibi panem; cibus quo uesceris, erit XX stateres in die; aquam bibes sextam partem hin etc. 184 . Panem tuum in conturbatione comede, sed et aquam tuam in festinatione et moerore bibe. Panem suum in solitudine comedent, et aquam suam

est in ore quasi mel dulce. Dominus ad eum: Sume tibi frumentum, ordeum, fabam, lentem, milium, uiciam etc.; fac tibi panem; cibus quo uesceris, erit XX stateres in die; aquam bibes sextam partem hin etc. 184 . Panem tuum in conturbatione comede, sed et aquam tuam in festinatione et moerore bibe. Panem suum in solitudine comedent, et aquam suam in desolatione bibent 186 . Sacerdotes intraturi atrium interius, uinum non bibent,

milium, uiciam etc.; fac tibi panem; cibus quo uesceris, erit XX stateres in die; aquam bibes sextam partem hin etc. 184 . Panem tuum in conturbatione comede, sed et aquam tuam in festinatione et moerore bibe. Panem suum in solitudine comedent, et aquam suam in desolatione bibent 186 . Sacerdotes intraturi atrium interius, uinum non bibent, morticinum et captum a bestia non comedent 194 .

in medicinam 195 . Proposuit Daniel ne pollueretur de mensa regis. Nutriti leguminibus et potati aqua corpulentiores apparuerunt iis qui uescebantur epulis regiis 106 . Daniel: Diebus trium ebdomadarum panem desiderabilem non comedi, et caro et uinum non introierunt in os meum 199 . Daniel in lacu leonum esurit, et Abachuc propheta per angelum de Iudea in Babylonem delatus pulmentum, quod messoribus coxerat, ei obtulit

humiliauerunt te, et adorabunt uestigia pedum tuorum qui detrahebant tibi 165 . Educam de Iacob semen, et de Iuda possidentem montes meos etc. Lupus et agnus pascentur simul, et leo/et bos comedent paleas, et serpenti puluis panis erit 166 . Omnis laguncula implebitur uino. Ecce ego implebo omnes habitatores terrę eius ebrietate. Et dispergam eos, uirum a fratre suo, et patres et filios pariter, ait Dominus

tempore ingrediatur ssnctuarium etc. offerat uitulum pro peccato etc. 17 . Qui fuerit leprosus, non uescetur de sanctificatis, donec sanetur, nec qui tetigerit immundum etc. De manu alienigenę non offeretis panes Deo 18 . Dedit tibi cibum manna, ut ostenderet quod non in solo pane 26 . Panis subcinericius subuertit castra Madian 36 . Philistiim cęperunt archam Domini,

Qui fuerit leprosus, non uescetur de sanctificatis, donec sanetur, nec qui tetigerit immundum etc. De manu alienigenę non offeretis panes Deo 18 . Dedit tibi cibum manna, ut ostenderet quod non in solo pane 26 . Panis subcinericius subuertit castra Madian 36 . Philistiim cęperunt archam Domini, posuerunt in templo Dagon; propterea aduersa passi sunt 41 .

non uescetur de sanctificatis, donec sanetur, nec qui tetigerit immundum etc. De manu alienigenę non offeretis panes Deo 18 . Dedit tibi cibum manna, ut ostenderet quod non in solo pane 26 . Panis subcinericius subuertit castra Madian 36 . Philistiim cęperunt archam Domini, posuerunt in templo Dagon; propterea aduersa passi sunt 41 . Bethsamitę LXX percussi sunt, eo quod uidissent archam

Philistiim cęperunt archam Domini, posuerunt in templo Dagon; propterea aduersa passi sunt 41 . Bethsamitę LXX percussi sunt, eo quod uidissent archam Domini 42 . Dauid panem sanctificatum accepturus interrogatur, si pueri mundi sunt a mulieribus 46 . Oza, quia extendit manum ut labentem archam teneret,et a Domino percussus moritur 50. 72 . Helias reperit ad caput panem et

panem sanctificatum accepturus interrogatur, si pueri mundi sunt a mulieribus 46 . Oza, quia extendit manum ut labentem archam teneret,et a Domino percussus moritur 50. 72 . Helias reperit ad caput panem et uas aquę,comedit et bibit, et in fortitudine cibi illius ambulauit XL diebus et totidem noctibus usque ad montem Dei Oreb 60 . Dauid diuidit singulis tortam panis et partem carnis assę bubalę, et frixam oleo

Helias reperit ad caput panem et uas aquę,comedit et bibit, et in fortitudine cibi illius ambulauit XL diebus et totidem noctibus usque ad montem Dei Oreb 60 . Dauid diuidit singulis tortam panis et partem carnis assę bubalę, et frixam oleo similam etc. 72 . Non sanctificati comederunt phase, et iratus Dominus uix precibus Ezechię placatus est 81 . Dixit Neemias ne

Item Psalmus XCVIIII 117 . Psalmus CVIII 118 . Psalmus CX 119 . Pauperes eius saturabo panibus. Psalmus CXXXI 123 . Adipe frumenti satiat te. Psalmus CXLVII 125 . De eodem sacramento 127 . Qui edunt me, adhuc esurient, et qui bibunt me, adhuc

Qui edunt me, adhuc esurient, et qui bibunt me, adhuc sitient 146 . Et faciet Dominus exercituum omnibus populis in monte hoc conuiuium pinguium etc. 156 . Et dabit tibi Dominus panem arctum et aquam breuem, et non faciet auolare a te ultra doctorem tuum. Commixtum migma comedent, sicut in area uentilatum est 157 . Si dedero triticum tuum ultra cibum inimicis tuis e tc. 165 .

Colloquia impiorum Petrum ad lapsum induxerunt. In atrio negat, foris egressus plorat XXVI. Magi ad Herodem diuertentes stellam amittunt, recedentes inueniunt II.
Cibus ac potus. Non in solo pane uiuit homo IIII. Esca Ioannis locustę et mel siluestre III. Discipuli esurientes uellunt spicas et manducant XII. Cum duodecim essent, quinque tantum panes habuerunt. Dominus in deserto pascit turbam,

Cibus ac potus. Non in solo pane uiuit homo IIII. Esca Ioannis locustę et mel siluestre III. Discipuli esurientes uellunt spicas et manducant XII. Cum duodecim essent, quinque tantum panes habuerunt. Dominus in deserto pascit turbam, aspiciens in cęlum benedixit ac fregit, erudiens nos non prius tangere mensam quam gratias egerimus ei qui cibum dat nobis XIIII. Euntes trans fretum obliti sunt panes accipere. Quid cogitatis inter uos

Cum duodecim essent, quinque tantum panes habuerunt. Dominus in deserto pascit turbam, aspiciens in cęlum benedixit ac fregit, erudiens nos non prius tangere mensam quam gratias egerimus ei qui cibum dat nobis XIIII. Euntes trans fretum obliti sunt panes accipere. Quid cogitatis inter uos modicę fidei, quia panes non habetis XVI. Dominus mane reuertens in ciuitatem, esuriit XXI. Percutiens seruos manducans et bibens cum ebriosis XXIIII. Dominus ante mensam gratias egit,

in deserto pascit turbam, aspiciens in cęlum benedixit ac fregit, erudiens nos non prius tangere mensam quam gratias egerimus ei qui cibum dat nobis XIIII. Euntes trans fretum obliti sunt panes accipere. Quid cogitatis inter uos modicę fidei, quia panes non habetis XVI. Dominus mane reuertens in ciuitatem, esuriit XXI. Percutiens seruos manducans et bibens cum ebriosis XXIIII. Dominus ante mensam gratias egit, post mensam hymnum dixit XXVI. Discipulos adhuc

sitis quid manducetis VI.
Communio. Iudam etiam communicat Dominus, docens neminem a societate ecclesię expellendum nisi pro aliquo manifesto et publico crimine XXVI. Iesus benedixit panem etc. Sub alia specie carnem et sanguinem suum tradidit sumendum, ut fides haberet meritum. Fides enim de his est quę non uident XXVI. Sindone munda inuoluit Iesum qui mente pura eum suscipit XXVII.

cibum daturus turbę intuetur in cęlum, ut nos instruat a Deo petere escam et non a diabolo, sicuti qui alienis iniuste laboribus nutriuntur VI. Miseretur Dominus super turbam esurientem et pascit eam VII. Discipuli sequentes Dominum obliti sunt panem sumere, ut scias, quanta cura sit eis corporis qui seruiunt spiritui VIII. Grauiora tentamenta ieiuniis et orationibus superantur. Ieiunium et oratio non solum fit in abstinentia cibi et in uerbis. Ieiunio passiones corporis, oratione pestes sanandę

passiones corporis, oratione pestes sanandę sunt mentis IX. Gratias agunt antequam biberent; et postquam biberunt, dicunt hymnum, et exeunt cum Domino in montem Oliuarum XIIII.
Communio. Panis in carnem Domini et uinum mutatur in sanguinem non mutata specie panis nec uini propter sumentium infirmitatem. Sanguis et aqua de latere Christi, ut alio purgemur a culpis, alio redimamur a penis. Sanguine nanque agni seruantur domus a percussione angeli, et aqua

IX. Gratias agunt antequam biberent; et postquam biberunt, dicunt hymnum, et exeunt cum Domino in montem Oliuarum XIIII.
Communio. Panis in carnem Domini et uinum mutatur in sanguinem non mutata specie panis nec uini propter sumentium infirmitatem. Sanguis et aqua de latere Christi, ut alio purgemur a culpis, alio redimamur a penis. Sanguine nanque agni seruantur domus a percussione angeli, et aqua maris Rubri extinguntur inimici; quę sunt mysteria ecclesię Christi

non bibet. et Spiritu Sancto replebitur adhuc ex utero matris suę I. Ieiunabat Dominus cum tentatorem uicit, ostendens, quod ei qui se uult ad pugnas tentationum accingere, sobrietas est necessaria.. Ieiunium possibilitati proportionandum. Non in solo pane uiuit homo. Cum fames esset in terra, corui facti sunt iusto cibi ministri, qui consueuerunt aliorum pabula usurpare IIII. Quare discipuli Domini non ieiunant. Ieiunium duplex: tribulationis, ad propiciandum Deum; gaudii, cum spiritalium contemplatione

Ieiunium duplex: tribulationis, ad propiciandum Deum; gaudii, cum spiritalium contemplatione fastidimus carnalia V. Discipuli confricantes manibus spicas manducant. Beati qui nunc esuritis, quoniam saturabimini. Basilius de abstinentia VI. Panem nostrum quotidianum da nobis hodie XI. Accepto calice Dominus gratias egit et item accepto pane, instruens nos exemplo XXII.
Conuersi. Et erunt praua in directa et aspera in uias planas. Potens est

V. Discipuli confricantes manibus spicas manducant. Beati qui nunc esuritis, quoniam saturabimini. Basilius de abstinentia VI. Panem nostrum quotidianum da nobis hodie XI. Accepto calice Dominus gratias egit et item accepto pane, instruens nos exemplo XXII.
Conuersi. Et erunt praua in directa et aspera in uias planas. Potens est Deus de lapidibus istis suscitare filios Abrahę III. In diebus

Deus de lapidibus istis suscitare filios Abrahę III. In diebus Helię occupauit fames populum Israel, id est exinanitio uerbi Dei; uenit propheta ad uiduam, de qua dicitur: Multi filii desertę magis quam eius quę habet uirum; et panem illi multiplicauit IIII. Demoniacus habitans in monumentis et sanatus a Iesu, signat gentes conuersas ad Iesum. Emoroissa tangens Iesum sanatur: gentilis populus credens saluatur VIII. Cum eiecisset demonium, locutus

sanauit leprosum; ipsius enim sacra caro est purgatiua et uitam tribuens V. Puellę a morte suscitatę iubet Dominus dari cibum: ut scias etiam post mortiferas operationes penitentibus non denegrandam comunionem VIII. Beatus qui manducabit panem in regno Dei. Homo quidam fecit cęnam magnam XIIII. Adducite uitulum saginatum et occidite, id est occisum prędicate ut credentes epulentur XV. Pater familias intellectus, amphora aquę id est baptismo purificatns, parat

uitulum saginatum et occidite, id est occisum prędicate ut credentes epulentur XV. Pater familias intellectus, amphora aquę id est baptismo purificatns, parat diuersorium, in quo Dominus dignatur manducare pasca cum discipulis. Accepto calice et pane gratias egit et benedixit etc. XXII. Disce autem qualiter decet edere corpus Christi, in memoriam scilicet obedientię Christi usque ad mortem. Item quid operatur in nobis sanguis Christi? Quare uinum aqua miscetur? Quare primo datur

pane gratias egit et benedixit etc. XXII. Disce autem qualiter decet edere corpus Christi, in memoriam scilicet obedientię Christi usque ad mortem. Item quid operatur in nobis sanguis Christi? Quare uinum aqua miscetur? Quare primo datur panis? Quid significet fractio panis? Filium hominis tradit, non Iudeis, sed peccatoribus membris suis, qui ad mensam Domini indignus accedit XXII. Mulieres ualde diluculo accedunt ad monumentum. Et tu

benedixit etc. XXII. Disce autem qualiter decet edere corpus Christi, in memoriam scilicet obedientię Christi usque ad mortem. Item quid operatur in nobis sanguis Christi? Quare uinum aqua miscetur? Quare primo datur panis? Quid significet fractio panis? Filium hominis tradit, non Iudeis, sed peccatoribus membris suis, qui ad mensam Domini indignus accedit XXII. Mulieres ualde diluculo accedunt ad monumentum. Et tu discussis uitiorum tenebris

ualde diluculo accedunt ad monumentum. Et tu discussis uitiorum tenebris ad Domini corpus accedas, cum odore aromatum appropinquato ad monumentum, id est ad altare Dei cum suauitate uirtutum et orationum. In fractione panis cognouerunt Dominum quorum ante oculi tenebantur, ne agnoscerent eum. Igitur sacrum panem sumentibus illustrantur mentis oculi XXIIIII.
Confessio. Vt reuelentur ex multis cordibus cogitationes. ORIGENES:

Et tu discussis uitiorum tenebris ad Domini corpus accedas, cum odore aromatum appropinquato ad monumentum, id est ad altare Dei cum suauitate uirtutum et orationum. In fractione panis cognouerunt Dominum quorum ante oculi tenebantur, ne agnoscerent eum. Igitur sacrum panem sumentibus illustrantur mentis oculi XXIIIII.
Confessio. Vt reuelentur ex multis cordibus cogitationes. ORIGENES: Cogitationes etiam malę in hominibus erant; quę propterea reuelatę sunt, ut occideret eas

cibos ab aliis oblatos Dominus solitus erat suscipere, ut deferentes meritum consequerentur, simu nos instruens non erubescere paupertatem. Proprium est doctorum alios habere procuratores ciborum, ut ipsi uerbi ministrationi tantummodo incumbant IIII. Panes tantum ordeaceos habuerunt apostoli, quando Dominus pascere uoluit turbam. Per hoc intelligimus, quali cibo contenti erant; quam autem modico, patet quia quinque habuerunt ipsi duodecim. Operamini non cibum qui perit, sed qui permanet VI. Siquis sitit,

cibo contenti erant; quam autem modico, patet quia quinque habuerunt ipsi duodecim. Operamini non cibum qui perit, sed qui permanet VI. Siquis sitit, ueniat ad me et bibat etc. VII. Viderunt prunas positas, et piscem superpositum, et panem XXI.
Celeritas. Currebant duo simul, et ille alius discipulus pręcurrit citius Petro, et uenit primus ad monumentum; non tamen introiuit. Petrus autem sequens introiuit. Tunc et ille alius introiuit, uidit et

ad accusationem ore proprio exire prouocetur etc. XI.
Communio. Operamini non cibum qui perit, sed qui permanet in uitam ęternam, quem Filius hominis dabit uobis. Hunc enim Pater signauit Deus. Panis enim uerus est qui de cęlo descendit, et dat uitam mundo. Ego sum panis uite; qui uenit ad me non esuriet; et qui credit in me non sitiet in ęternum VI. Ego sum panis uitę. Patres

Communio. Operamini non cibum qui perit, sed qui permanet in uitam ęternam, quem Filius hominis dabit uobis. Hunc enim Pater signauit Deus. Panis enim uerus est qui de cęlo descendit, et dat uitam mundo. Ego sum panis uite; qui uenit ad me non esuriet; et qui credit in me non sitiet in ęternum VI. Ego sum panis uitę. Patres uestri manducauerunt manna etc. Hic est panis de cęlo

Pater signauit Deus. Panis enim uerus est qui de cęlo descendit, et dat uitam mundo. Ego sum panis uite; qui uenit ad me non esuriet; et qui credit in me non sitiet in ęternum VI. Ego sum panis uitę. Patres uestri manducauerunt manna etc. Hic est panis de cęlo descendens, ut siquis ex ipso manducauerit, non moriatur. Ego sum panis uiuus qui de cęlo descendi. Siquis manducauerit ex hoc pane, uiuet in ęternum; et panis, quem ego dabo, caro mea

dat uitam mundo. Ego sum panis uite; qui uenit ad me non esuriet; et qui credit in me non sitiet in ęternum VI. Ego sum panis uitę. Patres uestri manducauerunt manna etc. Hic est panis de cęlo descendens, ut siquis ex ipso manducauerit, non moriatur. Ego sum panis uiuus qui de cęlo descendi. Siquis manducauerit ex hoc pane, uiuet in ęternum; et panis, quem ego dabo, caro mea est pro mundi uita. Caro enim mea uere est cibus, et sanguis meus uere

me non esuriet; et qui credit in me non sitiet in ęternum VI. Ego sum panis uitę. Patres uestri manducauerunt manna etc. Hic est panis de cęlo descendens, ut siquis ex ipso manducauerit, non moriatur. Ego sum panis uiuus qui de cęlo descendi. Siquis manducauerit ex hoc pane, uiuet in ęternum; et panis, quem ego dabo, caro mea est pro mundi uita. Caro enim mea uere est cibus, et sanguis meus uere est potus. Qui manducat meam carnem et bibit meum sanguinem, in me manet et ego in

in me non sitiet in ęternum VI. Ego sum panis uitę. Patres uestri manducauerunt manna etc. Hic est panis de cęlo descendens, ut siquis ex ipso manducauerit, non moriatur. Ego sum panis uiuus qui de cęlo descendi. Siquis manducauerit ex hoc pane, uiuet in ęternum; et panis, quem ego dabo, caro mea est pro mundi uita. Caro enim mea uere est cibus, et sanguis meus uere est potus. Qui manducat meam carnem et bibit meum sanguinem, in me manet et ego in illo. Qui manducat me, et ipse uiuet propter me

VI. Ego sum panis uitę. Patres uestri manducauerunt manna etc. Hic est panis de cęlo descendens, ut siquis ex ipso manducauerit, non moriatur. Ego sum panis uiuus qui de cęlo descendi. Siquis manducauerit ex hoc pane, uiuet in ęternum; et panis, quem ego dabo, caro mea est pro mundi uita. Caro enim mea uere est cibus, et sanguis meus uere est potus. Qui manducat meam carnem et bibit meum sanguinem, in me manet et ego in illo. Qui manducat me, et ipse uiuet propter me etc. VI.

nos non commendat Deo. Videte ne comedendo immolata idolis offendiculum fiat infirmis. Si esca scandalizat fratrem meum, non manducabo carnem in ęternum, ne fratrem meum scandalizem VIII. AD CORINTHIOS II: Qui autem administrat semen seminanti, et panem ad manducendum pręstabit etc. IX. AD THIMOTEVM I: Omnis creatura Dei bona est, et nihil reiiciendum quod cum gratiarum actione percipitur; sanctificatur enim per uerbum Dei et orationem IIII. Noli adhuc aquam bibere, sed modico uino

hoc debiturus sit 73 . Nonnunquam usque ad ebrietatem ueniendum. Quare Liber dictus inuentor uini. Arcesilaus indulsit uino. Catoni ebrietas obiecta est 75 . Aqua et polenta aut frustum ordeacei panis 7 . Circumspiciendum, cum quibus edas et bibas. Ventri da quod debes, non quod potes 8 . Plato uixit annos LXXXI ob parsimoniam et eorum, quę auiditatem euocant modum 20 .

Cassius tota uita aquam bibit 34 . Cato sitim tolerauit 52 . Pythagoras animalibus abstinuit et Sestius; dissimilis utrique causa 53 . Panis et aqua ad esuriem sitimque expellendam 59 . Quicquid ex necessitate desideratur, cum fastidio sumitur 60 . Ebrietas 61 . De abstinentia et temperantia esus. Non

Ebrietas 61 . De abstinentia et temperantia esus. Non edendum ante famem 62 . Facile est pascere paucos uentres et nihil aliud desiderantes quam impleri. Quisquis exiit in lucem, uisus est pane et lacte contentus. Panem et aquam natura desiderat 63 .
Celeritas. Etiam celeritas in desiderio mora est 86 . Quid sit cursus ad motus omnis

61 . De abstinentia et temperantia esus. Non edendum ante famem 62 . Facile est pascere paucos uentres et nihil aliud desiderantes quam impleri. Quisquis exiit in lucem, uisus est pane et lacte contentus. Panem et aquam natura desiderat 63 .
Celeritas. Etiam celeritas in desiderio mora est 86 . Quid sit cursus ad motus omnis 93 .

A dipsade morsorum sitim sedat theriaca 5 . Cur Libycę ferę in ęstate non bibunt, hieme bibunt 8 . Cur aquę potores uisu sunt acutiores, uini contra 22 . Panis et uinum robur ministrant 23 . PROBLEMATA ARISTOTELIS
Cibus, potus. Cur cibum imminuere, laborem augere salubre est

PROBLEMATA ARISTOTELIS
Cibus, potus. Cur cibum imminuere, laborem augere salubre est 28 . Quam ob rem ora hominum, qui ieiunarint, grauius olent 47 . Cur panis triticeus maioris nutrimenti sit quam ordeaceus 56 . Cur panes saliti minus ponderent quam non saliti 56 . Cur ocius dulcibus quam acribus satiemur 58 . Cur post

imminuere, laborem augere salubre est 28 . Quam ob rem ora hominum, qui ieiunarint, grauius olent 47 . Cur panis triticeus maioris nutrimenti sit quam ordeaceus 56 . Cur panes saliti minus ponderent quam non saliti 56 . Cur ocius dulcibus quam acribus satiemur 58 . Cur post fructuum ęsitationem uel uinum merum uel aquam superbibere debeamus 58 .

penus 27 . Quod Pithagoras fabam esitauerit contra multorum opinionem 30 . De moderando uictu puerorum 32 . Euripides inquit/nil mortalibus opus esse pręter duo illa, panem et aquam quę non nunquam satiant, cęterarum epularum apparatum luxuriam esse 48 . Sauromatas, qui ultra Boristenem fluuium colunt, cibum capere semper diebus tertiis, medio abstinere 51 .

Calistenes ab Alexandro leoni obiectus 45 . Hipparchia Theodorum arguit impietatis 62 .
Cibus, potus. Magis esca olus, caseus panisque cibarius 3 . Anacharsis dixit uitem uuas tris ferre: primam uoluptatis, secundam ebrietatis, tertiam moeroris 13 . Oleum uesanię pharmacum 14 .

mortales ad faciliorem uictum, ut cibos semper parabiles haberent, quibus igne ad coquendum opus non esset quique aquam simplicem biberent: hinc etiam sanitatem corporis et ingenii acumen acquiri 82 . Solo pleruumque fauo aut pane contentum uixisse quidam autumant, uinum raro gustasse; obsonium illi fuisse ut plurimum cruda uel elixa olera; marinis raro utebatur. Aristoxenus tamen ait cuncta illum animata in cibum permisisse, boue aratore et ariete exceptis 82 .

Aristoteles ait ideo fabis abstinendum admonuisse, siue quod pudendis similes sunt, siue quod inferni ianuis--- sunt enim foecundę solo--- siue quod corrumpant etc. Gallo item abstinendum; nam sacer est et horas signat. Pisces item sacros non gustandos. Panem non frangendum 83 . Sal apponendum, quod iustitię admoneat: quicquid enim occupauerit, seruat. Animatum nihil comedendum 84 . Aristophon de Pythagoricis ait: "Comedunt olera et aquam in potu

immodice, statum mentis euertit; idem de cibo 95 . Timon nullum prandii tempus obseruabat 98 . Epicureorum in cibo ac potu parcitas 99 . Sapores simplices: panis cibarius et aqua. Simplicibus cibis consuescere salubre est, et impigrum hominem facit 109 .
Consilium. Thales facillimum

Cibus, potus. Alexandri milites crudis carnibus uesci coacti lignorum inopia 4 . Publicus conuictus 62 . Medi ex malis contusis massam conficiunt, ex tostis amigdalis panem, ex herbarum radicibus uinum. Ferinis carnibus uictitant 65 . Lupa infantibus prębet ubera. Semiramis a uolucribus nutrita 67 . Persę pane durissimo et fructibus uescuntur; aqua est his potus

Medi ex malis contusis massam conficiunt, ex tostis amigdalis panem, ex herbarum radicibus uinum. Ferinis carnibus uictitant 65 . Lupa infantibus prębet ubera. Semiramis a uolucribus nutrita 67 . Persę pane durissimo et fructibus uescuntur; aqua est his potus 91 . In insulis Araxis fluminis ęstate radicibus, hyeme fructibus asseruatis uescuntur. Alii crudis uictitant piscibus 94 . Pythagoras animalibus

impar potanti Xerxis exercitui 127 . Item Melane flumen 127 . Lysus amnis, Echidorus amnis 128 . Onachum amnem exicauit 129 . Panis a Perdica coctus 132 . Pericles nunquam foris coenauit nisi semel 150 . Caninam carnem esitant Carthaginienses 182 . Artoxerxes sitibundus, cum lutulentam aquam

Nefas erat Britannis leporem, gallinam aut anserem gustare; alebant tamen uoluptatis gratia. Mediterranei plerique lacte et carnibus sine frumenti usu uictitant 374 . Repertum a Cęsarianis quoddam radicis genus, ex qua ad leuandam inopiam panem factitarunt 384 . Milites ordeo pascuntur. Item herbarum radicibus 400 . Traianus castrensibus cibis contentus: larido, caseo et posca 429 . Pescenius

bene consulit, plus in hostem pollet quam qui temere agit 39 .
Credulitas. Qui incredibilia narrat 71 . PANEGYRICVS PLINII
Cibus. Affluentia annonę 15 . Mensa principis 28 .
Credulus. Singuli enim decipere et decipi

66 . Qui bibunt defecatum uinum 73 . Magis ieiunium absque sacco quam saccum eligam absque ieiunio 91 . Ieiunium 161 . Fortitudo panis et aquę 195 . Sacerdotes ingressuri tabernaculum uino abstineant. Inter uinum et siceram 201 . Panis ordeaceus 260 . Quare ieiunauimus, et non aspexisti. In diebus

91 . Ieiunium 161 . Fortitudo panis et aquę 195 . Sacerdotes ingressuri tabernaculum uino abstineant. Inter uinum et siceram 201 . Panis ordeaceus 260 . Quare ieiunauimus, et non aspexisti. In diebus ieiuniorum uestrorum inuenitur uoluntas uestra 307. 308 . Chauonę, quas nos placentas dicimus 347 .

Consiliarii. Consules 196 . Communio sanctorum 25 . Ipse et cibus et conuiua 32 . Triticum de quo panis, qui de cęlo descendit 168 . Panes propositionis 180 . Qui indigne accedunt ad altare 181 . Panis et aqua 195 . Pone

Consules 196 . Communio sanctorum 25 . Ipse et cibus et conuiua 32 . Triticum de quo panis, qui de cęlo descendit 168 . Panes propositionis 180 . Qui indigne accedunt ad altare 181 . Panis et aqua 195 . Pone mensam, contemplare in specula comedentes et bibentes

32 . Triticum de quo panis, qui de cęlo descendit 168 . Panes propositionis 180 . Qui indigne accedunt ad altare 181 . Panis et aqua 195 . Pone mensam, contemplare in specula comedentes et bibentes 241 . Cum panibus occurrite fugienti 242 . Vinum et lac 300 .

180 . Qui indigne accedunt ad altare 181 . Panis et aqua 195 . Pone mensam, contemplare in specula comedentes et bibentes 241 . Cum panibus occurrite fugienti 242 . Vinum et lac 300 . Ecce serui mei comedent, et uos esurietis 324 .
Contemplatio. Tharsis

munda mundis 246 . Sitarchia 250 . Vt erruat a morte animas eorum et alat eos in fame 344 . Iunior fui et senui et non uidi iustum derelictum nec semen eius quęrens panem 349 . Operui in ieiunio animam meam 371 . Producens foenum iumentis 399 . Omnia a te expectant, ut des illis escam in tempore 399 .

299 . De absconditis tuis adimpletus est uenter eorum 330 .
Concordia. Ecce quam bonum et quam iocundum 422 . Communio sanctorum. Panis qui de cęlo descendit 29 . Similam et mel et oleum comedisti 47 . Panis iusti 55. 185 . Vinum aqua mixtum

Concordia. Ecce quam bonum et quam iocundum 422 . Communio sanctorum. Panis qui de cęlo descendit 29 . Similam et mel et oleum comedisti 47 . Panis iusti 55. 185 . Vinum aqua mixtum 189 . Quomodo profuit angelis sanguis Christi 229 . Panis

Panis iusti 55. 185 . Vinum aqua mixtum 189 . Quomodo profuit angelis sanguis Christi 229 . Panis noster Christus 248 . Comedite panem meum et bibite uinum 265 . Verus cibus et uera potio 293.294. 297 . A fructu frumenti et uini

mixtum 189 . Quomodo profuit angelis sanguis Christi 229 . Panis noster Christus 248 . Comedite panem meum et bibite uinum 265 . Verus cibus et uera potio 293.294. 297 . A fructu frumenti et uini 321 . Edent pauperes et saturabuntur. Et adorauerunt omnes diuites

altare tuum uitulos 360 . Parasti cibum illorum 367 . Holocausta medullata offeram tibi 367 . Melchisedech sacrificium 374 . Panis cęli. Panis angelorum. Adhuc esca eorum erat in ore 378 . Dilata os tuum, et implebo illud 380 . Et cibauit illos ex adipe frumenti 381 . Quia oblitus sum

uitulos 360 . Parasti cibum illorum 367 . Holocausta medullata offeram tibi 367 . Melchisedech sacrificium 374 . Panis cęli. Panis angelorum. Adhuc esca eorum erat in ore 378 . Dilata os tuum, et implebo illud 380 . Et cibauit illos ex adipe frumenti 381 . Quia oblitus sum manducare panem meum

cęli. Panis angelorum. Adhuc esca eorum erat in ore 378 . Dilata os tuum, et implebo illud 380 . Et cibauit illos ex adipe frumenti 381 . Quia oblitus sum manducare panem meum 397 . Vt educat panem de terra et uinum lętificet cor hominis 399 . Pane cęlesti saturauit eos 400 . Tu es sacerdos in ęternum secundum ordinem Melchisedech

Dilata os tuum, et implebo illud 380 . Et cibauit illos ex adipe frumenti 381 . Quia oblitus sum manducare panem meum 397 . Vt educat panem de terra et uinum lętificet cor hominis 399 . Pane cęlesti saturauit eos 400 . Tu es sacerdos in ęternum secundum ordinem Melchisedech 407 . Escam dedit

Et cibauit illos ex adipe frumenti 381 . Quia oblitus sum manducare panem meum 397 . Vt educat panem de terra et uinum lętificet cor hominis 399 . Pane cęlesti saturauit eos 400 . Tu es sacerdos in ęternum secundum ordinem Melchisedech 407 . Escam dedit timentibus se 408 . Qui dat escam omni carni

Lamech et Cayn 115 .
Communio sanctorum. Corpus Christi 72 . In Isaac benedictio frumenti et uini 127 . Panis 132. 137 .
Circumcisio signat naturam renouatam 125 . Quare puer incircumcisus pręuaricator est? 125 .

Ardor charitatis 163 . Clementia diuina erga peccatorem 176 .
Cibus, potus. Ieiunium in Euangelio 80 . Panis diuersitas in Scripturis 85 . Cibus iusti 91 . Diuersi cibi propter diuersitatem animalium 141 . Iroth uicus, id est abstinentia 143 .

40 . Lauet prius uestimenta, qui ad carnem Agni uult accedere 48 . Sanctificatur qui tangit carnem Iesu 60 . Cibus mundus 71 . Panis propositionis 85. 88 . Manna 94. 99 . Primitię 108 . Communio competit Christianis 110 . Sanguis misericordię

Lysimachia herba iumentis discordantibus iugo imposita asperitatem cohibet 250 . Mulas non calcitrare, cum uinum biberint 295 .
Dolus. Pantherę colore sollicitari quadrupedes, sed capitis toruitate terreri. Quam ob rem occultato eo reliqua dulcedine corripit 88 . Hyenna humanum assimulat sermonem, nomen pastoris alicuius adiscit quem euocatum extra stabula laceret

quem euocatum extra stabula laceret 91 . Cameleon toto corpore colorem mutat. Item colores mutat Scytharum tarandus et Indorum lycaon. Conchę ex prędante eas polypo escam capiunt 101 . Pinna se pandit, impletur pisciculis. Cancer, qui comes semper est ei, morsu signat, ut concludat se; deinde prędam partiuntur 103./ Drusus, tribunus plebei, sanguinem traditur caprinum bibisse, cum pallore et inuidia ueneni sibi dati insimulari Quintum Scipionem 3 inimicum

17 . Christus iustitia, pax, ueritas, sponsus, sponsa 25 . Deus sicut sol pro materia obiecti aliud indurat ut lutum, aliud mollit ut cęram 28 . Christus fons aquę uiuę, panis, nardus, unguentum, lumen, uerbum 35 . Deus non oculis,sed mente uidetur et spiritu 44 . De X Dei nominibus apud Hebreos 79 . Iosephus, XVIII. Antiquitatum liber de

Ne despicias doctrinam presbiterorum et seniorum 142 . Verbum sapiens scius suscipiet, luxuriosus proiiciet 145 . Suscipe correptionem 148 . Et mittam famem in terra, non famem panis nec sitim aquę, sed audiendi uerbum Domini, et non inuenient 206 .
Dolus. Rebecca dolis circumuenit uirum Isaac, ut benediceret Iacob filio, ratus se benedicere filio Esau

206 . Et erit in monte Syon saluatio, et erit sanctus. Ionas, ut cęteri euadant, sustinet se in mare mitti. Fuit in uentre ceti tribus diebus etc. 207 . Congregatione congregabo Iacob. Ascendet enim pandens iter ante eos; diuidet, et transibit portam; et transibit rex eorum coram eis; et Dominus in capite eorum. De pace in natiuitate Christi: Et concidet gladios suos in uomeres etc. Et tu, Bethlem Ephrata etc. ex te mihi egredietur qui sit dominator

euangelizantur. Confiteor tibi, Pater, Domine cęli et terrę. Omnia mihi tradita sunt a Patre meo. Nemo nouit Filium, nisi Pater XI. Iesus autem sciens cogitationes eorum. Prędicit de sua resurectione exemplo Ionę XII. Mirantur unde huic sapientia et uirtutes XIII. De V panibus V milia hominum saciat. Venit ad discipulos? ambulans super mare. In naui adorantes eum dicunt: Vere Filius Dei es. In Genezareth infirmi tacta fimbria sanatur XIIII. Secus mare Galileę in monte sanat mutos, cęcos, claudos, debiles, turbę mirantur. Septem panibus IIII

XIII. De V panibus V milia hominum saciat. Venit ad discipulos? ambulans super mare. In naui adorantes eum dicunt: Vere Filius Dei es. In Genezareth infirmi tacta fimbria sanatur XIIII. Secus mare Galileę in monte sanat mutos, cęcos, claudos, debiles, turbę mirantur. Septem panibus IIII milia hominum saciat XV. Respondet cogitationibus discipulorum. Petrus dixit: Tu es Christus, Filius Dei uiui. Petro dat claues regni cęlorum. Futura de se prędicit XVI. In monte excelso transfiguratur. Vox de nube: Hic est Filius meus dilectus etc.

MARCVS
DEVS. Christi diuinitas, in potestate spiritibus immundis imperat I. Mare et uenti obediunt ei IIII. Demones torquentur pręsentia eius V. Mirantur eius doctrinam et uirtutes. Quinque panibus quinque milia hominum pascit. Supra mare ambulat VI. Septem panibus IIII milia pascit VIII. Hic est Filius meus charissimus; audite illum IX. Maledixit ficum, et arefacta est XI. Dixit Dominus Domino meo, id est Pater Filio XII. Trina discipulorum dormitio tres mortuos,

DEVS. Christi diuinitas, in potestate spiritibus immundis imperat I. Mare et uenti obediunt ei IIII. Demones torquentur pręsentia eius V. Mirantur eius doctrinam et uirtutes. Quinque panibus quinque milia hominum pascit. Supra mare ambulat VI. Septem panibus IIII milia pascit VIII. Hic est Filius meus charissimus; audite illum IX. Maledixit ficum, et arefacta est XI. Dixit Dominus Domino meo, id est Pater Filio XII. Trina discipulorum dormitio tres mortuos, quos Dominus suscitauit, significat: primus in domo, secundus ad

Ciane Proserpinam raptam lugens in fontem sui nominis cessit, qui est iuxta lacum Arethusę V . Amphion amissis filiis se ipsum interemit. Niobe uxor in saxum diriguit. Nymphę satyrique Marsiam flentes ex lachrimis flumen Marsyam fecerunt. Pandion casu natarum afflictus corruit VI . Hyrie Cygni filii casum lugens et in stagnum se immergens in auem uersa. Cephisus nepotis exitum lugens, Eumelus filiam in uolucrem uersam VII .

Cyparissum puerum amissi cerui dolore confectum in arborem sui nominis conuertit. Iacinthum secum ludentem disco imprudenter iacto elisum in florem mutauit X . Serpentem caput Orphei in Hebro proiectum morsu appetentem in saxum conuertit. Pana fistulę cantu Thmolo monte iudice superauit. Mydam id reprobantem auriculis asininis damnauit. Cum Neptunno Ilium Laomedonti struxit. In anum uersus Chionen, Dedalionis filiam, compressit. Ex ea Palemona, cythare studiosissimum, procreauit. Dedalionem dolore filie a

Musę a Pyreneo hospitio susceptę uim inferentem in uolucres uersę euaserunt. Ipse sequi uolens pręcipitio uitam finiuit. Pyeri et Anipę11 nouem filias ad certamen cantus prouocantes uictas uerterunt in picas V . Pan amauit Syringam. Quę fugiens uersa est in calamos, ex quibus ille tibias confecit I . Vertumnus in uarias se formas uertens Pomona, hortorum cultrice, potitus est XIIII .

Christus morbidam ouem humeris portauit 32 . In manibus prophetarum assimilatus sum 35 . Descensus in infernum 37 . Christus lumen, uia, ueritas, panis, uinea, ignis, pastor, agnus, ianua, uermis, ros, iuniperus 38 . Petra Christus. Petrę apostoli 55 . Ascensus Domini 58 . Christus humiliatus

192 . Beati lugentes 298 . Defecit in dolore uita mea 342 . Verum tamen uane conturbatur omnis homo 351 . Fuerunt mihi lachyme meę panes 352 .
Degener. Lapsus de bono ad malum 8 . Quomodo obscuratum est

cęlestem Hierusalem, et in terra adhęsit uxori suę Ecclesię 237 . Promissus 242 . Parentibus subiectus 248 . In eos qui Christum negant Deum. Christus panis 248 . Sapientia Dei 257. 264 . Dominus possedit me in initio uiarum suarum. In principio erat Verbum 265 . Sapientia ędificauit sibi domum, assumpsit hominem

Christus per passionem glorificatus 38 . Incarnatio Domini sanctimonium manu Dei pręparatum 37 . Christus lignum uite 38 . Christu s panis 40 . Iesus eligit discipulos 47 . Christus et caro et spiritus 49 . Christus uitulus 52 . Christus peccatum non fecit et

Heresis est fermentum quod corrumpit totam massam XVI. Idem dicti Antichristi. Item falsi fratres XXII. Heretici aut ex humanitate aut ex diuinitate Christi aut ex utroque falluntur XXVII. Hęreticorum sermo lapis pro pane a dyabolo oblatus Lucę IIII. Hereticus et dyabolus utitur exemplis Scripturarum, non ut doceat, sed ut fallat V. Vulpibus comparantur. Item lapis IX. Dicunt: Ego sum Christus. Idem Antichristi XXI. Lapidant

XX, senex XX. Eas anni temporibus accommodat: ueri quidem puerum, ęstati adolescentem, autumno iuuenem et hiemi senem. Adolescentem intelligit puberem, iuuenem uirum 81 . Democritus moriturus uitę spacium produxit usque in diem tertium panes calidos quotidie naribus admouens 92 . Enygma. Vnus pater, XII filii, his singulis XXX filię, alię candidę, alię nigrę. Immortales sunt, et moriuntur. Est autem annus 12 . Antisthenes, cum ab

Homines et iumenta reducti in Ecclesiam 381 . Heretici. Filii Ephraim intendentes et mittentes arcum 13 . Fames audiendi uerbum Dei 14 . Panes et aquas habent 15 . Omnia quę dicuntur de decem tribubus referre possumus ad hęreticos, qui reliquerunt regnum Dauid et Hierusalem, id est Christum et Ecclesiam 18 . Ne ingrediaris in Galgala,

de terra perdentur 259 . Meretrix et adultera. Longe fac ab ea uiam tuam. Quare seduceris ab aliena 262 . Meretrix ornata ad capiendas animas 264 . Aquę furtiuę et panis absconditus. Mulier stulta et clamosa 265 . Mulier pulchra et fatua 267 . Nuncius impii cadet in malum 269 . Indignatio regis nuncii mortis

In coetu Gygantum commorabitur 275 . Non est sapientia contra Dominum 276 . Eiice derisorem. Supplantantur uerba iniqui 276 . Ne desideres de cibis eius in quo est panis mendacii. In similitudinem arioli et coniectoris ęstimat quę ignorat 277 . Iustus lapsus in errorem. Qui mittit hereticum ad prędicandum. Labiis suis intelligitur inimicus 280 . Qui decipit

et reuereantur simul qui gratulantur malis meis 347 . Vt decipiant pauperem 348 . Dixit insipiens in corde suo: Non est Deus 360 . Qui deuorant plebem meam sicut escam panis 361 . Pręcipita, Domine, et diuide linguas eorum. Descendant in inferum uiuentes. Contaminauerunt Testamentum eius. In malum uertunt Scripturas 362 . Errauerunt ab utero. Ad nihilum deuenient

pręcipue mira 10 est 109 . Rutam furtiuam prouenire fertilius, apes uero minime 198 . Frigidum. Salamandra ignem extinguit tactu 115 . Per niuem ituris panaces semen bibere ac perungi eo precipiunt 260 . Ferrum optimum uitę pessimumque instrumentum 324 . Magni Pompei edictum, ne telum esset in Vrbe. Porsena foedus dedit populo Romano, ne ferro uterentur

honor et immortalitas possidentium ueram sapientiam 138 . Iter fecerunt per deserta, de inimicis se uindicauerunt, sitientibus data est aqua de petra 139 . In die bonorum memento malorum. Cibabit illum pane uitę et intellectus, et aqua, sapientię salutaris potabit illum. Adimplebit eum spiritu sapientię et intellectus, et stola glorię uestiet illum 144 . Memento irę in die consummationis, paupertatis in tempore abundantię

Esuriens 131 . Arruerunt aquę et defecit herba; tibi peccauimus 171 . De fame in Hierusalem, cum matres coxerunt filios. Item dicitur: Ęgypto dedimus manum et Assyriis, ut saturaremur pane etc. 182 . Ad Ezechiellem dicitur: Quasi subcinericium ordeaceum comedes, et stercore hominis operies illud docens. Sic comedent filii Israel panem pollutum inter gentes etc. Ecce conteram baculum panis in

coxerunt filios. Item dicitur: Ęgypto dedimus manum et Assyriis, ut saturaremur pane etc. 182 . Ad Ezechiellem dicitur: Quasi subcinericium ordeaceum comedes, et stercore hominis operies illud docens. Sic comedent filii Israel panem pollutum inter gentes etc. Ecce conteram baculum panis in Hierusalem etc. 185 . Fames propter peccata 187 . Nesciuit quia ego dedi ei frumentum et uinum etc.

ut saturaremur pane etc. 182 . Ad Ezechiellem dicitur: Quasi subcinericium ordeaceum comedes, et stercore hominis operies illud docens. Sic comedent filii Israel panem pollutum inter gentes etc. Ecce conteram baculum panis in Hierusalem etc. 185 . Fames propter peccata 187 . Nesciuit quia ego dedi ei frumentum et uinum etc. iccirco auferam 201 . Area et torcular

fidem sicut granum synapis XVII. Cęci, cum increparentur, magis clamabant: Domine, miserere nostri XX. Si habueritis fidem et non hęsitaueritis, monti dicetis etc. et fietXXI. Omni habenti dabitur, et abundabit; ei autem qui non habet XXV. Iesus benedixit panem etc. Sub alia specie corpus suum et sanguinem sumendum dedit, ut fides haberet meritum.Fides enim de his est quę non uidentur XXVI.Fides sine operibus. Non omnis qui dicit mihi: Domine, Domine etc., sed qui facit uoluntatem Patris mei. Dicam

Ecclesię unitatem. Amen, amen dico uobis, quia, qui uerbum meum audit et credit ei qui misit me, habet uitam ęternam, et in iudicium non uenit, sed transiet a morte ad uitam V. Hoc est opus Dei, ut credatis in eum quem misit ille. Inter credere ei et credere in eum. Ego sum panis uitę; qui uenit ad me non esuriet; et qui credit in me, non sitiet in ęternum. Hęc est autem uoluntas Patris mei, qui misit me, ut omnis qui uidet Filium, et credit in eum, habeat uitam ęternam, et ego resuscitem eum in nouissimo die. Nemo potest uenire ad me,

METHAMORPHOSES
Formosus. Gygantes terrigenę. Daphne omnium in Thesalia speciosissima ab Apolline adamata, Io a Ioue, Syringa a Pane I . Calisto a Ioue, Herse, Cecropis filia, a Mercurio, Europa a Ioue II . Diana nuda se lauans in ualle Gargaphię. Narcisus propria forma captus contabuit in florem

pro patre, a quo ruri relegatus 164 . THVCIDIDES
Felix. Qui successu superbit 13 . PANEGYRICVS PLINII
Fortunę uarietas 4 . Felix. Est enim demum uera felicitas felicitate dignum uideri 44 . Fortis non tam qui uiribus pręstat quam qui uitiis non succumbit

rex castra uino epulisque plena se insequenti hosti reliquit et conuersus crapula grauatos superauit 203. Sardanapalus: Ede, bibe, lude 258. Siliquę mellis plenę. Eas qui ederint, non euadunt 266. Themistocli a Xerxe Myus in obsonium data, Magnesia in panem, Lampsacus in uinum 246. Apud quos regem ebrium nacare licet 271. Ob satietatem et delicias ad contumeliam uerti 277. De rebus maximis inter uina consultant 280. EMILIVS PROBVS Gratus. Mori referrendo

et delicias ad contumeliam uerti 277. De rebus maximis inter uina consultant 280. EMILIVS PROBVS Gratus. Mori referrendo benemeritis gratiam quam ingratus uiuere maluit 40. Gula. Magnesia panem, Lampsacus uinum, Myntha obsonium prębebant 7. Epulabatur more Persarum 9. Quia laute uiuebat, in inuidiam inciderat 24. PLINIVS DE VIRIS ILLVSTRIBVS

terram, et cogitatio eius periit 218. Gula. Propter uitium gulę eiecti de paradiso 1. Noe plantauit uineam; inebriatus est, pudenda nudauit, et a filio irrisus est 2. Loth ebrius concubuit cum filiabus suis 3. Esau uendidit primogenita pro pane et lente 4. Man comedentibus dulce erat. Quod autem in diem alterum reseruatum est computruit 12. Sanguis comedi prohibetur, quia anima carnis in sanguine est 17. Murmurantibus Moyses promittit cras se daturum carnis copiam usque ad nauseam. Fastiditi man recordati

apparatum diebus CLXXX celebratum VII in uestibulo horti 97. Aman lętatur in conuiuio reginę, et quod ab ea inuitatus fuerit, magni se ęstimat. Sed cito lętitia uertitur in luctum et epulę in amaritudinem 98. Murmuratio petentium carnes. Psalmus LXXVII 115. Comedunt panem iniquitatis, et uinum impietatis bibunt 126. Venter impiorum insaturabilis 128. Ebriositasbis. Gulosus 130. Conuiua principis. Conuiuia crapulantium. Potator assiduus 131. Saturatus 131. Crapula. Quattuor insaturabilia. Stultus saturatus. Ne

ad correptionem, et sanauit eos 140. De concupiscentia carnium in deserto 141. Operarius ebriosus non locupletabitur 145. Aufer a me uentris concupiscentias. Gulosus. Mulierebriosa 146. Vigilia et ęholera et tortura uiro infrunito, id est guloso. Panis nequissimus. Multos exterminauit uinum 147. Crapulam uita 149. Ebriositas bis 152. Ve ebriis Ephraim 156. Saturaui eos, et mechati sunt etc. 168. Bibite et inebriamini, uomite et cadite neque surgatis a facie gladii, quem ego mittam inter

Crapulam uita 149. Ebriositas bis 152. Ve ebriis Ephraim 156. Saturaui eos, et mechati sunt etc. 168. Bibite et inebriamini, uomite et cadite neque surgatis a facie gladii, quem ego mittam inter uos 174. Iniquitas Sodomę superbia et saturitas panis 187. Balthasar rex fecit conuiuium optimatibus mille etc. Eadem nocte interfectus est 197. Idolum Bel in die comedens similę artabas XII, oues XL, amphoras uini VI 201. / Fornicatio et uinum et ebrietas auferunt cor

erat declinare suspecta conuiuia, deinde temulentiam, ut saluti suę prospicerent 224. Gratus. Noe egressus de archa ędificauit altare et obtulit holocaustum 2. Moyses mersis Ęgyptiis cecinit canticum Domino 11. Oblatio pro gratiarum actione panes absque fermento etc. 16. Transierunt Iordanem per siccum et in memoriam miraculi tulerunt XII lapides de Iordane etc. 30. Gratiarum actio Delborę et Barach pro uictoria 35. Dauid amplexus est Abiathar seruans eum sicut se ipsum, qui solus

seorsum a turba sanat, instruens nos uanam gloriam eiicere. Et iis qui uiderant miraculum iniunxit, necui dicerent VII. Cęco quoque sanato "uade", inquit, "in domum tuam, et si in uicum introieris, nemini dixeris" VIII. Gratia. Nisi pascamur a Domino pane gratię, deficiemus in uia iustitię VIII. Iesu egresso de templo, id est subtracta gratia, non relinquitur lapis super lapidem, id est labitur uirtutum congeries XIII. Prędicauerunt Domino cooperante et sermonem confirmante sequentibus signis XVI.

per lapsum iactantię IIII. Leproso mundato Dominus pręcepit, necui diceret V. Gloria inanis iuxta Chrysostomum VI. Suscitat Dominus puellam et miraculum taceri iubet, ostendens quod largitor bonorum est, non autem cupidus glorię VIII. Gula. Dic lapidi huic, ut panis fiat. Vt aspexit Deus ex saturitate non modicum generari obprobrium, per famem illis ieiunium attulit, quo culpam, quę in immensum crescebat, cohibuit IIII. Ve uobis qui saturati estis, quoniam esurietis VI. Si dixerit seruus: moram facit Dominus uenire, et coeperit percutere pueros et

De quo Apostolus: Aliis sumus odor uitę ad uitam, aliis sumus odor mortis ad mortem XII. Dilexerunt enim gloriam hominum magis quam gloriam Dei XII. Nomen glorię quot modis accipitur in Scripturis XIII. Gula. Quęritis me non quia uidistis signa, sed quia manducastis ex panibus et saturati estis VI. Gratus. Cęcus illuminatus credidit in Iesum et procidens adorauit eum IX. Gratia. Erat lux uera, quę illuminat omnem hominem uenientem in hunc mundum I. Non potest homo accipere quicquam, nisi fuerit ei datum de cęlo

Asia uisa est inundare 90. Persę non nisi poti consultant. Cyrus Persis prandium apposuit 91. Cyri uictoria in Massagetas crapula graues 93. In Albano monte Latinę ferię 95. Solis mensa 98. Darii coena CXXVI prouinciarum magistris exhibita 102. In panem, uinum et obsonium tres urbes datę Themistocli 136. Capuę colonos festi diei epulis et uino graues adorti Samnites expugnant 162. Caleni uino et epulis sopiti capiuntur 208. Alexander coquos a Carię regina sibi dono missos repudiauit 213. Quam impudice

et optimus quisque maxime gloria ducitur 193. Qui uerę laudis gustum non habent 193. Gratus. Gratię referendę cura 82. $0Gloria. Auditores alienę laudis quid sentire soleant 20. PANEGYRICVS PLINII Gloria. Laudabilia multa et mali faciunt. Laudari nisi optimus non potest 32. PHALARIS Gloria. Vnius de se testimonio contentus uulgi opinionem contemnit 18. Noluit laudari ab

conspectui suo non adesse. Deinde uix exacto biennio etiam amplexum osculumque dedit ei 52. Achitophel indignatus, quod Absalon Chusi potius quamsuum consilium in bello secutus sit, laqueo sibi mortem consciuit 53. Achab indignatus, quod uineam Naboth nullo pacto habere possit, panem eo die non comedit quo eam sibi denegarat ille 61. Ioram urgente fame in furorem uersus uoluit interficere Heliseum, mox penituit. Ille autem in crastinum futuram frumenti copiam prędixit et liberationem ciuitatis ab obsidione 63. Asa, hostium uictor, ira uictus est. Anani

grauiter irasci, sed eorum ignorantię compati. Sicut non irascitur Dominus discipulis quęrentibus, quis poterit turbam satiare, cum paulo ante ab eodem satiatam uidissent, sed adhuc rudes erant VIII. Inualidis et infirmis non est imponendum onus graue, sicut assumentum panni rudis uestimento ueteri aut uinum nouum utribus uetustis II. Spiritus quidem promptus est, caro uero infirma XIIII. Iudei. Ficus arida a radicibus. Synagoga a Chayn et a cęteris, a quibus omnis sanguis iustus ab Abel usque ad Zachariam requiritur XI. Agricolę,

Sed ore solum usa est gratia, contaminatum autem cor non tetigit XI. Inualidus. Petrus, dum rogat Dominum, testatur, quanta naturę sit imbecillitas, cum Deus hominem dereliquerit XVIII. Hypocrita. Quęritis me, non quia uidistis signa, sed quia manducastis ex panibus et saturati estis, id est non propter spiritum, sed propter carnem VI. Inobediens. Et siquis audierit uerba mea et non custodierit, ego non iudico eum etc. Qui spernit me et non accipit uerba mea, habet qui iudicet eum. Sermo quem locutus sum, ille iudicabit

Iudex. Tyresias de contentione Iouis et Iunonis pro Ioue tulit sententiam. A Iunone luminibus orbatur, a Ioue diuinandi munus accipit III . Mydę asininę aures addite, quia Thmolo pro Apolline contra Pana iudicante ipsi displicuit XI .
Inuidia et odium sęculo ferreo I . Aglaura inuidię succumbens sororum successibus cruciatur; in saxum cęssit

Non omnia uere facta, sed in figuram fieri iussa 12. Obscuritas tribus rebus constat 16. tupikws figuraliter 30. Hanc habet consuetudinem sermo diuinus, ut per tropologiam et metaphoram historię exprimat ueritatem 30. Quinque panes confringuntur, ut comedi possint 31. Loca confragosa 31. Littera occidit 49. Triplex intelligentia 67. Apostoli ponentes testimonia de Veteri Testamento non uerba considerant, sed sensum 72. Historię ueritatem tropologia non confundit 79.

XII milia signati 27. Prophetas interpretari difficile 33. Caro littera, uerbum sensus 51. Velamen litterę 52. Scriptura ex uisibilibus et inuisibilibus constat 61. Clybanus, sartago, craticula. Triplex sensus 62. Canistrum in quo tres panes. Ciborum diuersitas 63. Noua secundum spiritum sunt, uetera secundum litteram 64. Intelligentia apertior his qui ad Deum magis conuersi fuerint 65. Tunicę duę 66. Littera occidens 71. Figura futurorum 80.

amicos de iniquo mamona 192. Tecum portes, quod inuitus dimissurus es. Coraelii centurionis elemosynę 193. Quis pauper non huius auxilio sustentatus est? Pręter uictum et uestitum et manifestas necessitates nihil cuiquam tribuas, ne filiorum panem canes comedant 212. Sabę monachi uinea centum lagenas ęstimata integra. A monachis ab eo inuitatis depasta trecentas fecit 239. Vidua quę duo ęra misit in gazophilacium 264. Elemosyna in pauperes 265. Pars sacrilegii est rem pauperum dare non pauperibus.

et Leuitis, aurum obtulit Domino 25. Nec contrahes manum, sed aperies eam pauperi 27. Hyram, rex Tyri, misit regi Dauid materiam de Lybano ad ędificandam domum 50. Siba, seruus Miphiboset, obtulit regi Dauid duos asinos cum ducentis panibus, centum alligaturis uuę passę, centum massis palatarum et duobus utribus uini, sed captans substantiam domini sui 53. Dedit Salomon Hyram, regi Tyri, XX oppida Galileę. Salomoni donauit regina Saba CXX talenta auri et aromata et gemmas 57. Mulier Sareptana ad extremam

Labor hominum patet iiiuidię. Dulcis est somnus operanti 133. Bonorum laborum gloriosus est fructus 137. Non oderis laboriosa opera et rusticationem creatam ab Altissimo 142. Melior est qui operatur [operatur] 1 et abundat in omnibus quam qui gloriatur et eget pane. Parua est apis et multi fruętus 144. Operarii uita laudatur 149. Modicum laboraui, et inueni mihi multam requiem. Operamini opus uestrum ante tempus, et dabit uobis mercedem uestram in tempore suo 151. Arabit ludas, confringet sibi sulcos lacob 203. Et

lesus apparuit gloriosus. Si per infirmitatem cadimus in faciem obstupefacti, tangit confortans ac dicens: Surgite, nolite timere XVII. Abiit Iesus per sata sabbato. Rabula: Ambulant per sata eum Domino qui in Scripturarum meditatione delectantur. Esuriendum panem uitę, id est Dei amorem in se euenire desiderant. Vellunt spicas et terunt, dum testimonia discutiunt, donec inueniant quod latebat in littera, et hoc sabbato, dum a turbidis cogitationibus uacant XII. Fermentum quod mulier abscondit in farinę satis tribus, donec fermentatum est totum.

se euenire desiderant. Vellunt spicas et terunt, dum testimonia discutiunt, donec inueniant quod latebat in littera, et hoc sabbato, dum a turbidis cogitationibus uacant XII. Fermentum quod mulier abscondit in farinę satis tribus, donec fermentatum est totum. Thesaurus absconditus in agro XIII. Panis filiorum et micę de mensa dominorum. Prius curat debilitantes, deinde pascit. Dimittere eos ieiunos nolo, ne deficiant in uia XV. Cedunt ramos de arboribus et sternunt in uia Domini XXI. Prandium est eloquium Dei. Eloquiorum fortia sunt tauri, delectabilia eorum sunt

multa et eritis filii Altissimi. Estote ergo misericordes. Date et dabitur uobis; mensuram bonam et confertam et coagitatam et supereffluentem dabunt in sinum uestrum. Eadem quippe mensura, qua mensi fueritis, remetietur uobis VI. Mulieres ministrantes Iesu de facultatibus suis VIII. Pro quinque panibus et duobus piscibus turbę esurienti datis redditi sunt XII cophini pleni IX. Date elemosinam, et ecce omnia munda sunt uobis XI. Vendite quę possidetis et date elemosinam. Facite uobis saculos qui non ueterascunt, thesaurum non deficientem in cęlis,

sufficit. Quod uero pro ęterna uita agitur, etiam post mortem seruatur etc. XV. Lex per Moysen data est, gratia et ueritas per Iesum Christum facta est I. Optimum uinum adhuc seruauit Iesus, id est Euangelium usque ad sextam ętatem distulit II. Quinque panes ordeacei signant Legem quinque libris Moysi scriptam; ordeacei, qui cibus est iumentorum et seruorum. Lex autem seruis data est et carnalibus quasi iumentis. Quod autem nouos panes noluit facere, sed allatos cumulauit, signat quia Veterem Scripturam non reprobauit, sed implendo patefecit VI.

facta est I. Optimum uinum adhuc seruauit Iesus, id est Euangelium usque ad sextam ętatem distulit II. Quinque panes ordeacei signant Legem quinque libris Moysi scriptam; ordeacei, qui cibus est iumentorum et seruorum. Lex autem seruis data est et carnalibus quasi iumentis. Quod autem nouos panes noluit facere, sed allatos cumulauit, signat quia Veterem Scripturam non reprobauit, sed implendo patefecit VI. Ego dedi eis sermonem tuum etc. Sermo tuus ueritas est XVII. Lętitia. Gauisi sunt discipuli uiso Domino XX. Lectio. Fons Iacob Scripturę sunt, siquidem

tempore uestra abundantia illorum inopiam suppleat etc. VIII. Qui parce seminat, parce et metet; et qui seminat in benedictionibus etc. Hilarem enim datorem diligit Deus. Dispersit, deditpauperibus etc. Facientibus elemosynam dicitur, quod abundabunt pane et in iustitia proficient et in simplicitate fidei IX. AD PHILIPPENSES: Repletus sum acceptis quę misistis, in odorem suauitatis hostiam acceptam, placentem Deo IIII. AD THIMOTEVM II: Det misericordiam Dominus Onesiphori domui, quia sępe me refrigerauit, cathenam meam non erubuit, sollicite

quęcunque facitis in uerbo aut in opere, omnia in nomine Dei nostri Iesu Christi gratias agentes Deo et Patri per ipsum III. AD THESSALONICENSES I: Nocte ac die operantes, ne quem uestrum grauaremus II. Vt operentur manibus IIII. II: Non inquieti fuimus inter uos neque gratis panem manducauimus ab aliquo, sed in labore et fatigatione nocte et die operantes, ne quem uestrum grauaremus. Siquis non uult operari, neque manducet III. ACTVVM: Paulus Corinthi apud Aquilam et Priscillam manens operabatur cum eis artem scenofactoriam, sabbatis autem

grauiter in pede uulneratus fuit IX . Munera mutua inter Anchisem, Ęneam et Anium apud Delphos XIII .
Libido. Apollo arsit uisa Daphne, Iuppiter Ione, Pan Syringa I . Iuppiter uitiauit Calistonem, Apollo Clymenen, Neptunnus Cornicem, Iuppiter Europam. Nictimene Lesbia patri ignaro se supposuit. Mercurius adamauit Hersen, Cecropis filiam II .

fecit 40 . Herodes Atticus, uir consularis, cuidam turpi homini, qui quod petierat, nisi accepisset, conuitio solebat incessere: Demus, inquit, huic aliquid ęris cuiusmodi est tanquam homines, non tanquam homini. Et iussit dari precium panis XXX dierum. Musonius circumstanti cuipiam dari iussit mille nummum. Et cum plerique dicerent nebulonem esse hominem, malum et maliciosum, subridens ait: Dignus igitur est argento 50 . Gracchi liberalitas 91 .

Lętitia. Celebritas apud Delon 46. Libertas, felicitas 24. Leges non contemnendę 12. Decretum stabile esse oportet 33. Lex necessitatis 47. Loci descriptio. Sicilia 62. PANEGYRICVS PLINII Liberalitas sincera, non maligna 15. Liberalitati inesse debet ratio 21. Liberalitatem iucundiorem gratus, clariorem ingratus facit 24. PHALARIS Labor. Onera

Deum placari putant qui non cessant offendere operibus 149. Deus non aurum gemmasque et hostiarum multitudinem quęrit, sed offerentium uoluntates 181. Nefas est de rapinis elemosinam facere 184. Socii furum sunt qui a raptoribus accipiunt 192. Frange esurienti panem tuum. Ne de rapina facias elemosinam 308. Magis Deus diligit iustorum paupertatem quam diuitum munera 316. Elemosina de rapinis 342. Nunquid carnes sanctę auferent a te malicias tuas 348. Luxus. Voluptas insatiabilis 18.

prophetę usque ad Ioannis Euangelium 209. Lex iniqua 212. Confìrmatio abreuiata sermo euangelicus 214. Fons Saluatoris doctrina euangelica 217. Piscina uetus, Legis umbra, duo muri, Vetus et Nouum Testamentum 227. Lex naturę 245. Panis arctus et aqua breuis, id est Euangelium 259. Panes et aquę fideles, id est lex Dei 264. Lex pro Euangelio 277. Euangelium. Lex naturalis 291. Euangelium sempiternum 312. Veritas 316. Lex, Euangelium 321. Noua omnia lex spiritalis

212. Confìrmatio abreuiata sermo euangelicus 214. Fons Saluatoris doctrina euangelica 217. Piscina uetus, Legis umbra, duo muri, Vetus et Nouum Testamentum 227. Lex naturę 245. Panis arctus et aqua breuis, id est Euangelium 259. Panes et aquę fideles, id est lex Dei 264. Lex pro Euangelio 277. Euangelium. Lex naturalis 291. Euangelium sempiternum 312. Veritas 316. Lex, Euangelium 321. Noua omnia lex spiritalis est 332. Himber temporaneus et

se propter charitatem seruum fecit, ut plures lucrifaceret 211. Iesus de seruitute in libertatem nos asseruit 219. Vbi spiritus Dei est, ibi libertas 231. Seruus sapiens dominabitur filiis stultis 272. Liberalitas. Pignus debitori reddiderit 54. Panem suum esurienti dederit etnudum operuerit uestimento 55. Elemosinapauperum 117. Varia dona conferentium in ecclesia pręmium 122. Peccata elemosinis redime 128. Nesciat sinistra quid faciat dextra 147. Mulier ungens caput Domini et pedes 177.

276. Elemosina 285. Manum suam aperuit inopi 286. Quicquid superest uictui, pauperibus erogandum 294. Faciens elemosinam lętatur spe futurę remunerationis 295. A iusto ne subtrahas manum tuam 299. Mitte panem tuum super transeuntes aquas 305. Omni petenti te tribue 306. Beatus uir qui intelligit super egenum et pauperem 352. Precium redemptionis animę suę 358. Iocundus homo qui miseretur et commodat. Dispersit, dedit pauperibus 408.

per plateas iuxta angulos 264. Quasi sopitus gubernator amisso clauo 278. Luxuria sanguisuga 283. Qui diuitias dat ad delendos reges 284. Delicię, diuitię, gaudium omnia uanitas. Voluptas 291, 302. Princeps luxuriosus. Luxuria 305. In risu faciunt panem 305. Adolescentia et uoluptas uana sunt 306. Pisces maris 324. Oculos suos statuerunt declinare in terram 336. Hi in curribus et hi in equis 334. Cadent qui descendunt in terram 336. Odisti omnes obseruantes uanitatem superuacue 342. In

uiderit mulierem, habet passionem, qui concupierit propassionem 146. Socrus Petri febricitans 184. In uitium fornicationis 213. Turpitudo 234. Vt erruaris amuliere aliena. Adultera 259. Fauus distilans labia meretricis 262. Precium scorti uix unius panis est 263. Meretrix ornata ad capiendas animas 264. Statim eam sequitur quasi bos ductus ad uictimam 264. Fouea profunda os alienę 276. Oculi tui uidebunt extraneas 278. Adultera 283. Ne dederis mulieribus substantiam tuam 284.

uictu parando exercendus est, sollicitudo tollenda. Malicia pro labore 148. Opera subscisiua 225. Operetur manibus 237. Si impiger fueris, ueniet ut fons messis tua 263. Qui operatur terram / suam, saturabitur panibus. Anima operantium impinguabitur 268. Velox in opere bono 277. Laborans saturabitur, ociosus egebit 282. Labor manuum 284. Roborauit brachium suum 285. Manum suam misit ad fortia 286. Vanus mundi labor 289. Boues 291. Labor

suum 285. Manum suam misit ad fortia 286. Vanus mundi labor 289. Boues 291. Labor spiritalis 292. Dulcis somnus operanti. Labor qui perit 297. Lex. Euangelia sibi coherentia 23. Euangelia. Duo Testamenta 24. Lex Iudeis panis subcinericius 20. Lex et prophetę usque ad Ioannem 32. Iudei non possunt habere Legis obseruantiam 49. A porta usque ad portam, id est a Lege usque ad Euangelium 100. Quattuor Euangelia 108. Lex et prophetę sale Euangelii condiuntur. Lex et prophetę,

et liber signatus 109. Vasa domus Dei. Dogmata ueritatis 123. Quattuor Euangelia 143. Lex et Euangelium 154. Granum synapis prędicatio Euangelii 157. Bonę margaritę, Lex et prophetę 158. Qui profert de thesauro noua et uetera 158. Quinque panes Pentateucon 159. Fermentum phariseorum Legis ac litterę pręcepta et traditiones hominum 161. Legi et prophetis successit Euangelium 163. Vestis nuptialis pręcepta Domini, et opera quę complentur ex Lege et Euangelio nouique hominis efficiunt uestimentum 170.

Deo et angelis damus, cum poenitentiam agimus 133. Liberum arbitrium 111. Diaboli liberum arbitrium 114. Lectio. Libri seculares ligna excelsa et umbrosa 7. Putei Scripturę 17. Concubinę sunt gentilium litterę uel disciplinę 19. Panes frangendi, ut mandi possint 20. Litterę peccati et litterę Dei 22. Manna minutum 29. Replebimini panibus 40. Cui obscura est Scriptura, nondum conuersus est ad Dominum 48. Orandum, ut intelligamus 49. Bene dicta gentilium assumenda 71.

Lectio. Libri seculares ligna excelsa et umbrosa 7. Putei Scripturę 17. Concubinę sunt gentilium litterę uel disciplinę 19. Panes frangendi, ut mandi possint 20. Litterę peccati et litterę Dei 22. Manna minutum 29. Replebimini panibus 40. Cui obscura est Scriptura, nondum conuersus est ad Dominum 48. Orandum, ut intelligamus 49. Bene dicta gentilium assumenda 71. Incensum minutum 78. Aurum, argentum 102. Puteus diuini uerbi 110. Puteus Scriptura 110. Tubarum

exterminabuntur. Psalmo eodem 111. Cupit liberari a scandalis operantium iniquitatem. Psalmus XL 124 . Qui lętantur, cum malefecerint, et exultant in rebus pessimis 126. Impii auferentur de terra. Impii egebunt. Non dormiunt, nisi cum malefecerint. Comedunt panem impietatis, bibunt uinum iniquitatis 126. Via impiorum tenebrosa 126. Viam prauam detestor, ait Dominus. Memoria iniusti. Maliciosus. Fructus impii. Impii finis. Malicia. Iniquitas. Opus impii. Prauitas 127. Impius. Via stulti recta in oculis eius. Malus. Iter deuium.

os loquitur XII. Exiit qui seminat seminare semen bonum. Semina ceciderunt secus uiam, in petrosa in spinis, in terram bonam. Scriba doctus in regno cęlorum similis patrifamilias, qui profert de thesauro suo noua et uetera XIII. Ioannes Baptista arguebat Herodem regem XIIII. Vnde nobis in deserto panes, ut saturemus turbam? Quos tamen habemus, iubet Dominus dare ipse facturus incrementa frugum, ut sufficiat multitudini XV. Operarii in uinea Domini XX. Ite in castellum, quod contra uos est, asinam soluite etc. Discipuli superponunt uestimenta sua et Dominum sedere desuper

Medorum mores 65. Lydorum instituta 67. Persarum 91. Massagetarum 94. Getharum mores, Crestonum, Thracum reliquorum 111. Gallorum 185. Germanorum 347. Sueuorum ritus 373. Britannię ritus 374. Partorum mores 376. Pannonum ritus 403. Magnanimus. Zamarias, ne uiuus in militum potestatem ueniret, se ipsum cum regia domo concremauit 58. Seniores Romani se pro patria deuouent 186. Dion arce Syracusanis tradita maluit priuatus uiuere quam ut tyrannus dominari 200.

Comparatio Romanorum et Macedonum 224. Alexander ab hostibus circumuentus in Sandracarum oppido 230. Singulare certamen Horatę et Dioxippi 231. Neoptolemi cum Eumene certamen 237. Legio linteata 240. Lysimachus 241. Pyrrhi cum Pantaco congressus 244. Pyrrhus Romanorum uirtutem miratur 247. Pyrrhus primus muros ascendit 250. Mamertinum prouocatorem a uertice ad imas partes uno ictu discidit 250. Acrotati laus 251. Morte mulctabantur, qui apud Romanos castra aut signa deseruissent

occubuerunt pro contione laudare 19. Hiberi barbarorum pugnacissimi 82. Mors. Sepulchrum uirorum illustrium ad posteros memoria 23. Magnanimitas non senescit 24. Mendax Gręcia in augendo numero 68. PANEGYRICVS PLINII Magnanimus. Vt enim felicitatis est, quantum uelis, posse, sic magnitudinis uelle, quantum possis 36. PHALARIS Magister. Qui alios castigat, ipse uitio carere debet 7.

TERTVLLIANVS Mundus non factus secundum Pythagoram, factus secundum Platonem 4. Magorum phantasmata 9. Matrimonium. Qui uxores suas amicis communicauerunt 13. VERGILIVS Musica. Pan primus calamos 3. Cithara crinitus Iopas personat aurata 68. Matrimonium. Sparge, marite, nuces 11. Amata sollicita de connubio Lauinię filię 143. Magus. Carmina uel cęlo possunt deducere lunam. Carminibus Cyrce etc. 12.

Magistri pręsumptio 105. Lucri gratia 126. Alium doces, et ipse non facis 142. Audite, pueri, disciplinam patris 162. Docens propter lucra uel gloriam 181. Doctus non sibi arroget, sed gratias agat Deo 186. Prudens eloquii spiritalis 196. Panis et aqua sermo doctrinę 200. Veh mihi, quia tacui 203. Exaltate uocem, leuate manum 229. Ociosi est suam tantum salutem quęrere et non etiam aliorum 242. Beati qui seminatis super omnes aquas, immittentes pedem bouis et asini 263. Ne mittas margaritas

399. Heu mihi quia incolatus meus prolongatus est 419, 437. Somnus 421. Mendacium. Simulatio. Assumenta pro tempore 197. Omnis homo mendax 222. Qui loquitur mendacia, peribit 273. Testis iniquus deridet iudicium 274. Suauis panis mendacii 275. Lingua fallax non amat ueritatem, et os lubricum operatur ruinas 280. Vanus et mendax 283. Perdet omnes qui loquuntur mendacium 322. Mentita est iniquitas sibi 339. Omnis homo mendax 411. Magister. Doctor

amat ueritatem, et os lubricum operatur ruinas 280. Vanus et mendax 283. Perdet omnes qui loquuntur mendacium 322. Mentita est iniquitas sibi 339. Omnis homo mendax 411. Magister. Doctor ecclesiasticus 9. Paruuli petierunt panem, et non erat qui frangeret eis 18. Leniter, non aspere docendi 20. Montes, colles, rupes 30, 32. Canite tuba 33. Nolite dare sanctum canibus 73, 106, 148. Si non docuerit 86. Quod dico uobis in tenebris, dicite in lumine 152. Canit

Deum nescire 70. Qui ruminant et ungulam diqidunt 71. Quando clauditur os doctori 74. Exhortatio ad fìdeles ignauos. Incensum minutum in manu 78. Seminator Verbi 84. Pluuia sermo 89. Pluuia in tempore prodest 90. Panis confortans cor hominis 90. Doctores fugant demones. Sermo gladius 91. Mensa sancta 97. Cherubin 98, 97. Doctor caute procedat 97. Vrna. Manna. Arca 106. Doctor agricola 107. Doctoris lucrum 108. Puteus uerbum Dei 110. Qui

sagitas inspiciens, una de manibus lapsa pedem sauciat et perit 6 . HOMERVS
Militaris uirtus. Pandarus sagittandi peritus, Diomedes equis. Vlisses lucta et cursu superat. Vlisses Poliphemum excecat. Irum extra ianuam eiicit seminecem. Procos sagittis conficit.
Mors.

/ Populus Israel habitauit in Ęgypto annos CCCCXXX 11. Comederunt man in deserto XL annis 12. Moyses duodecim tribuum XII titulos posuit 13. Moyses in monte Synai XL diebus et noctibus 13. In duodecim lapidibus sculpta XII nomina filiorum Israel 13. Panes similę super mensam XII 18. Exploratores XII missi ad terram Chanaan. Post dies XL reuersi 21. Virgę XII cum nominibus tribuum 22. Tribus uicibus singulo anno, id est tribus festis apparebit omne masculum in loco quem elegerit Dominus 27. Plagę flagellati XL

XX, latum X 213. Nouum. Nihil sub sole nouum 132. Deus instaurat quod abiit 133. Necessitas. Cum ad peragenda holocausta sacerdotes pauci essent, admissi sunt et Leuitę 81. Initium necessarię rei uitę hominum aqua, ignis et ferrum, sal, lac et panis similagineus et mel et botrus uuę et oleum et uestimentum 149. MATTHEVS Nobilis. Petrus et Andreas, Iacobus et Ioannes piscatores erant, et primi uocati sunt ad apostolatum. Petro datę et claues regni cęlorum IIII.

omnis remissio peccatorum IIII. Annos XLVIII habens in infirmitate audit: Tolle grabatumtuum et ambula, id est dilige proximum et ambula cum Deo. Hoc enim ad sanitatem deerat, ut ad quadragenarium numerum, qui aliquo modo perfectus est, perueniret V. Quinque panes ordeacei, duo pisces VI. Non ne XII sunt horę diei? Dies Christus, horę apostoli eius XI. Cubitis fere CC discipuli aberant a terra trahentes rhete ad littus plenum magnis piscibus CLIIIXXI. PAVLVS AD ROMANOS Nobilis.

Ocium 132. Ocium redigit ad paupertatem 133. Pigritia et lassitudo 134. Promptus lingua et remissus opere 142. Melior est qui operatur et abundat in omnibus quam qui gloriatur et eget pane 144. Piger ad opus bonum 145. Multam maliciam docuit ociositas 148. Circumędificauit aduersum me, ut non egrediar; aggrauauit compedem meum 182. Iniquitas Sodomę ocium et impietas 187. Honor. Sem er Iaphet

Percussi uos uento urente et aurugine et grandine omnia opera manuum uestrarum. Et non fuit in uobis qui reuerteretur ad me, dicit Dominus 212. MATTHEVS Obedientia. Discipuli iussi dare panes turbę, nihil sibi reliqui fecerunt magis Dominum quam famem timentes XIIII. Iussus operari in uinea dixit se ire nolle, mox tamen iuuit XXI. Iesus ad Patrem: Verum tamen non sicut ego uolo, sed sicut tu XXVI, Quicunque fecerit uoluntatem Patris mei qui in

ambitio 92. Quos obseruare et colere debemus 108. Hospitalitatis laus 128. THVCIDIDES Ocium non est incolume nec liberę ciuitati conuenit 27. Ocium omnia perdens 69. PANEGYRICVS PLINII Oratio. Deos non tam adorantium accuratis precibus quam innocentia et sanctitate lętari 2. Longiorem se esse excusat 13. Honorati non honoris causa 7. Modestia appetendi honoris 31, 32. Honores mutant mores 34.

spinarum 271. Piger non applicat manum suam ad os. Pigredo immittit soporem 274. Noli diligere somnum 274. Ociosus excusat periculum 276. Ager pigri plenus spinis 278. Piger excusat se, remoratur, quiescit, sapiens sibi uidetur 280. Panem ociosa non comedit 287. Ligna infructuosa 291. Stultus complicat manus suas 295. Piger 305. In salicibus suspendimus organa nostra 425. Opus imperfectum. Opera semper aliquo errore commixta 300. Vas figuli

Peripathetici 52 . Philosophia in partes tris diuisa 53 . Platonis auditores. Cleantes et Crisippus rhetoricam scripserunt, quam legat qui cupit obmutescere 54 . Panetius qualis in philosophi a 67 . Qui Academici et qui Peripathetici. Stoici Peripatheticorum sententias sibi uendicarunt uerbis mutatis 81 . Stoici sentiunt nihil percipi posse

pręter puellas et feminas uirgines 24 . Booz, cum iuxta se Ruth cubantem comperisset, non tetigit eam, et quod secum accubuisset, cęlauit, donec sibi ius coniugii a proximiore concessum est 40 . Dauid poscens panes sacerdotum interogatus, si mundi sunt pueri a mulieribus, annuit et panem sanctificatum accepit 46 . Thamar uim passa ab Ammon aspersit cinerem capiti et scissa tunica ibat clamans, pudorem uincens dolore uiolatę pudicicię

Booz, cum iuxta se Ruth cubantem comperisset, non tetigit eam, et quod secum accubuisset, cęlauit, donec sibi ius coniugii a proximiore concessum est 40 . Dauid poscens panes sacerdotum interogatus, si mundi sunt pueri a mulieribus, annuit et panem sanctificatum accepit 46 . Thamar uim passa ab Ammon aspersit cinerem capiti et scissa tunica ibat clamans, pudorem uincens dolore uiolatę pudicicię 52 . Dauid ad concubinas suas non est ingressus,

autem uiris Iabes Galaad, eo quod sepelissent Saul. Abner fecit exequias planxitque super eum. Eos qui occiderant Isboseth, filium Saul, occidi iussit 49 . Volens misereri domui Saul agros restituit Miphiboseth, Ionathę filio, et de sua mensa panem dedit ei 51 . Cępit urbes Ammon, populum uero seruauit 52 . A filio Absalon regno expellebatur. Ille autem tribunis suis pręcepit, ut si superiores euaserint, cauerent Absaloni illesumque seruarent;

Factus sum sicut uter in pruina. Exitus aquarum deduxerunt oculi mei. Psalmus CXVII 120 . Euntes ibant et flebant, uenientes autem etc. Psalmus CXXV. Surgite, postquam sederitis, qui manducatis panem doloris. Psalmus CXXVI 122 . Dolens de lapsu. Psalmus CXXXVI 123 . Orat, ne peccet, et si peccauerit, ne excuset, sed emendet. Psalmus CXL. Penitens orat, ne pro

indui autem sacco obsecrationis et clamabo ad Altissimum in diebus meis 183 . Dehortatur a cultu idolorum 184 . Reseruati a periculis penitentes 185 . Panem tuum in conturbatione comede et aquam tuam in festinatione et moerore bibe 186 . Si impius egerit penitentiam ab omnibus peccatis suis etc. uita uiuet. Conuertimini et agite penitentiam ab omnibus iniquitatibus uestris

Oculos ad cęlum leuauit Nabuchodonosor rex, et ex insano efficitur sanus, ex eiecto ab hominibus et bestiarum socio rursum rex magnificentior quam unquam fuerat 197 . Ego Daniel lugebam trium hebdomarum diebus: panem desiderabilem non comedi, et caro et uinum non introierunt in os meum, sed neque unguento unctus sum 199 . Dabo ei uallem Achor, id est turbationem de peccatis ad aperiendam spem 201 . Cubate in sacco,

usquequaque. A lege autem tua non declinaui. Psalmus CXVIII 170 . Priusquam humiliarer, ego deliqui. Iniqui persecuti sunt me, ego autem non dereliqui mandata tua. Psalmo eodem 120 . Surgite qui manducatis panem doloris. Psalmus CXXVI 122 . Facit iudicium iniuriam patientibus. Psalmus CXLV 125 . Contemnens aduersa perueniet ad felicitatem 126. Patiens. Patientia

medio tui populum pauperem et egenum et sperabunt in nomine Domini 211 . Egestas propter inobedientiam et duritiam cordia 216 . Prodigus 147 . Ephraim actus est subcinericius panis qui non reseruatur: comederunt alieni robur eius, et ipse nesciuit 202 . Iason de tribu sacerdotali rege quinquenale agmen Tyri spectante CCC didracmas argenti in sacrificium Herculis misit, quę in fabricam triremium sunt datę

et ab homine qui peruersa loquitur 126 . Meretrix delicata, idolatria uoluptuosa 126 . Homo apostata uitiis plenus. Omnes qui me oderunt, diligunt mortem. Illusor solus portabit malum. Aquę furtiuę et panis absconditus 127 . Perfidia 128 . Mulier adultera Iudei 132 . Qui dissipat sepem, id est destruit disciplinam 134 . Vos infirmi de

redemit et de innocentibus accusatoribus sumitur supplicium 226 . Nicanoris promissa minacia in Iudeos 227 .
Parsimonia. Initium uitę hominis aqua et panis et uestimentum et domus protegens turpitudinem 147 . Initium necessarię rei uitę hominum aqua, ignis et ferrum, sal, lac et panis similagineus et mel et botrus uuę, et oleum, et uestimentum. Hęc omnia sicut sanctis in bonum, sic

Parsimonia. Initium uitę hominis aqua et panis et uestimentum et domus protegens turpitudinem 147 . Initium necessarię rei uitę hominum aqua, ignis et ferrum, sal, lac et panis similagineus et mel et botrus uuę, et oleum, et uestimentum. Hęc omnia sicut sanctis in bonum, sic impiis peccatoribus conuertuntur in malum 149 .
Peregrinatio. Vbi nubes

ad populos 165 . Expandi manus meas tota die ad populum incredulum 166 . Ego quasi agnus mansuetus qui portatur ad uictimam, et non cognoui, quia cogitauerunt super me consilia dicentes: Mittamus lignum in panem eius etc. 170 . Quare factus est dolor meus perpetuus, et plaga mea desperabilis renuit curari? Facta est mihi quasi inundatio aquarum infidelium 171 . Venite, percutiamus eum in lingua et

id est in cordis intentionem. Clauso ostio, id est non admittendo cogitationes uanas. Orantes autem nolite multum loqui, id est sine orandi affectu uerba fundere sicut ethnici. Sic orabitis: Pater noster etc. VI. Petite, quęrite, pulsate. Quis, si petierit filius panem uel piscem, dabit ei lapidem uel serpentem? Lucas addit: ouum et scorpionem. Sunt autem caritas, fides, spes, odium, perfidia, desperatio VII. Iesus dimissa turba ascendit in montem solus orare XIIII. Hic populus labiis me honorat, cor autem eorum longe est a me. Channanea

ematur tibi sacra corona martyrii XXII. Latro a dextris patientiam penitentium signat. Latro a sinistris patientiam hypocritę designat XXIII.
Pauper. Esurientes impleuit bonis I. Peperit Virgo filium, et pannis eum inuoluit, et reclinauit in pręsepio, quia non erat ei locus in diuersorio. Par turturum uel duo pulli columbarum oblatio pauperum erat. Cum hac oblatione Iesus pręsentatur in templum pro nobis pauper factus, ut nos diuitiarum glorię suę faceret participes II.

templum pro nobis pauper factus, ut nos diuitiarum glorię suę faceret participes II. Apostoli reficiunt retia, quia non habent, unde noua parare possent V. Beati pauperres, quia uestrum est regnum Dei VI. Pauperes euangelizantur VII. Nihil tuleritis in uia, neque uirgam, peram, panem, pecuniam, duas tunicas IX. Nolite portare sacculum, neque peram, neque calciamenta X. Nolite solliciti esse etc. Quęrite primum regnum Dei et iustitiam eius, et hęc omnia adiicientur uobis XII. Lazarus mendicus XVI. Quando misi uos sine

cecidit secus uiam etc. Geraseni rogant Iesum, ut discederet a finibus eorum. Signant Iudeos incredulos VIII. Qui me erubuerit et meos sermones, hunc Filius hominis erubescet, cum uenerit in maiestate sua et Patris et sanctorum angelorum IX. Hereticus porrigit pro pane lapidem, pro pisce serpentem, pro ouo scorpionem. Tentantes signum de cęlo quęrunt. Qui non est mecum, contra me est; et qui non colligit mecum, dispergit XI. Villam emit et cęnam Domini refutauit, id est alienum dogma secutus est XIIII. Veh illi per quem ueniunt scandala

Sustulerunt lapides Iudei etc. tollunt heretici uerborum lapides iactantes in eum, ut, si possent, de throno eum suo in crucem detraherent. Si mihi non uultis credere, operibus credite X. De cęcitate et perfidia Iudeorum Isaias XII. Qui manducat mecum panem, leuabit contra me calcaneum suum XIII. Siquis in me non manserit, mittetur foras sicut palmes et arescet, et colligent eum et in ignem mittent, et ardet. Si non uenissem et locutus fuissem eis, peccatum non haberent. Nunc autem excusationem non habent de peccato suo. Qui me

eius usque ad finem firmum retineamus III. Bonum agendum sine cessatione X. Recogitate enim Iesum etc. ut non fatigemini animis uestris deficientes XII. ACTVVM: Erant perseuerantes in doctrina, in communicatione panis et in orationibus II. IOANNIS I: Si in uobis permanserit quod audistis ab initio, et uos in filio et Patre manebitis. Manete in eo, ut, cum apparuerit, habeamus fiduciam. II. APOCALYPSIS: Vincenti dabo etc. Esto fidelis usque ad

METHAMORPHOSES
Pudicicia. Daphne, Penei filia, nec prece nec precio corrupta. Vt uim Apollinis effugeret, in laurum est conuersa deorum auxilio; Syringa uirgo, ne a Pane uitiaretur, in arundinem I . Calisto Iouis precibus non cessit; ui et astu uicta est. Cornix, ne a Neptunno uitiaretur, in auem sui nominis uersa uirginitatem non amisit II . Diana uitę illius

Musę uim Pyrenei euaserunt in uolucres uersę. Cantu superarunt Pyeri filias et eas uerterunt in picas V . Apollo tibiis Marsiam VI . Caput Orphei Apollo tutatus a morsu serpentis. Pana fistulę cantu uicit iudice monte Thmolo 13 . Mydam dissentientem auriculis asini damnauit XI . Pythagorę Samii opiniones et sententię XV .

arbor, si oneretur, aduersus pondus resurgit et sursum nititur 23 . Patientia doloris in ęgrotante 70, 71 . Fortitudo non penitus naturę repugnans, sed moderata 71 . Panetii sententia, qua monet ad omnem casum nos paratos intentosque esse oportere 82 . Susque deque fers, id est equo animo 97 . Feras, non culpes, quod uitari non potest 104 .

56 . Diogenes intuitus puerum concaua bibentem manu cotylam pera productam abiecit dicens: Puer me uilitate superauit. Proiecit et catinum, cum uidisset puerum uasculo perfracto concauo pane lenticulam suscipientem. Solebat dicere imprecationes tragicas sibi occurrisse; esse enim sine domo, sine civitate, priuatum patria, pauperem, pallantem, uictum in dies habentem 57 . Muribus ad ipsius mensam surrepentibus: Ecce, inquit,

ut, inquit, sic regnum ferre possim, ut inopiam pertulerim 213 . Philopemenis paupertas cauillio iactata 311 . Paulus Aemilius 326 . Cassius Seuerus orator uix uerenda panno tegi[t] 413 .
Prodigus. Quantum auri Antonius profuderit 396 . Immoderatus sumptus in Nerone 418 .

auri Antonius profuderit 396 . Immoderatus sumptus in Nerone 418 .
Peruersus. Aegyptii panem pedibus, lutum manibus subigebant 14 . Syllę ingenium peruersum 352 .
Partus. Ex Lamech LXX liberi 1 .

se defendit; iam senex litteras Gręcas didicit. Cato filius etiam in curia libros Gręcos lectitauit. Liber VIII, caput VII. Carneades cum Chrisippo disputaturus heleboro ante se purgabit. Hisocrates quartum et nonagesimum annum agens composuit librum, qui Gręce PanaJhnaďkóV inscribitur. Eodem. Crisippus undequadragesimo coeptum Euchiam uolumen octuagesimo anno reliquit. Sophocles centenarius Edippodem scripsit. Simonides octogenarius et docuit carmina et in eorum certamen descendit. Solon testatur se quotidie aliquid addiscentem

Peccatum. Delictis non uoluntariis refugium esse aras 55 . Patrię amator, qui iniuste amissam non inuadere, sed recuperare nititur 83 . PANEGYRICVS PLINII
Prouidentia. Benefacta hominum ad Deum referenda 30 . PHALARIS
Pacem promittit, simodo

Cathartica potio 367, 368 . Domini sententia mutatur, cum uita nostra corrigitur 369 . Conuerte me, Domine, et conuertar 376 . Cinerem quasi panem manducabam 378 . Patientia. Martyrum sanguis 59 . Patientia aduersitatum seculi 98 . Martyrum constantia 102 . Cognouisti mala, id

Terra mota est 369 . Posui uestimentum meum cilicium 371 . Exultent et lętentur qui quęrunt te 372 . Excitatus est tanquam dormiens Dominus. Cibabis nos pane lachymarum 379 . Nisi caro mortua fuerit, spiritus uiuificari non potest 383 . Qui conuertntur ad cor 384 . Faciamus in corde nostro uiam Domino, quia ponet in

416 . Exitus aquarum deduxerunt oculi mei, quia non custodierunt legem tuam 418 . Qui seminat in lachrymis, in gaudio, metet 420 . Surgite, postquam sederitis, qui manducatis panem doloris 421 . De ualle ad campum, de campo ad collem, de colle ad montem 423 . Peccator lugeat, non cantet 426 . Penitentia Achab 427 .

inhonestius diis procidentem. Eius igitur superstitiortem auferre uolens accurrit dicens: Non uereris, mulier, ne forte stante post tergum Deo--- cuncta enim plena ipso sunt--- inhoneste te habeas? 57 . In phano coenans inter panes sordidos appositos sublatos abiecit dicens in sacrum nihil oportere sordidum ingredi 59 . Pios et religiosos esse sapientes. Peritos enim esse diuini iuris omnes etc. 72 . Pythagorę

futurum prędicauit, cum aut sapientes regere aut reges sapere coepissent, Liber VII, caput II. Rex Darius salutatus hinnitu equi, caput III. Rex qui, cum prius quam capiti imponeret diadena, consyderasset: O nobilem, inquit, magis quam felicem pannum. Aristoteles Calistenem ad Alexandrum mittens monuit, cum eo aut rarissime aut quam iocundissime loqueretur. Eodem. Archatonius Gaditanus LXX annis regnauit, centum et triginta uixit, liber VIII, caput XIIII. Ob successionem regni fratres ad singulare

THVCIDIDES
Ratio. Hermę lapides quadrati, quibus significatur ratio et ueritas 71 . PANEGYRICVS PLINII
Rex. Optimi principis laus 3, 4 . Imperaturus omnibus eligi debet ex omnibus 5 . Benignitas principis

sanguis tenuior 126 . Morus sapientissima arborum; quę exacto iam frigore germinat 158 . In Cilicia riuus ex quo bibentium sensus subtiliores fiunt 296 . Melanuri in mare panem abiectum rapiunt; ad cibum in quo hamus sit non accedunt 303 . Pythagoras Apollinis iudicio sapientissimus 319 . Euphranoris Alexander Paris est; in quo omnia simul intelliguntur: iudex, amator,

honorifice sepultus ab eodem est 161 . Spurcicies. Hiberi ex lotio intra cloacas seruato lauacra sibi conficiunt intritisque extrimentis dentes abstergunt 68 . Ęgyptii lutum manibus tractant, massam panis pedibus conficiunt 311 . Sepultura. Albani cum mortuis pecuniam defodiunt; iccirco pauperes degunt 200 . Massagetę senio confectos cędunt in frusta et cum ouillis carnibus promiscue edunt

responde, sin autem, tace. Disce a inuentute tua, ut senex sapias. Sapientię fructus. Sapiens eris, si dilexeris audire 142 . Seruo sensato liberi seruient. Beatus uir qui in sapientia morabitur et in iustitia meditabitur. Panis uitę et intellectus et aqua sapientię salutaris. Spiritus sapientię et intellectus. Ab uno sensato inhabitabitur patria et a tribus impiis deseretur 144 . Sapiens in omn ibus metuit. Sapientia absconsa thesaurus inuisus. Sapiens in malo,

operarium fidelem 142 . Secundum iudicem populi sic et ministri eius. Seruo sensato liberi seruient 144 . Qui non seruiuit indignis se 146 . Cibaria et uirga et onus asino, panis et disciplina et opus seruo. Iugum et lorum curuant collum durum, et seruum inclinant operationes assiduę 148 . Si est tibi seruus fidelis, sit tibi quasi anima tua 148 . De manumissione serui Hebrei

Qui immolant bouem etc. respuit sacrificia Legis 166 . Vitulum pro peccato, deinde hyrcum, deinde super expiato vitulum et arietem in holocaustum Domino 194 . Offertis super altare meum panem pollutum etc. reprobat sacrificia Veteris Legis 216 . Spiritus Sanctus. Donec effundatur super uos Spiritus de excelso 158 . Spiritus meus qui est in ore tuo etc. Pater loquitur ad

neque Patrem quis nouit nisi Filius et cui uoluerit Filius reuelare XI. Iesus sedens in naui prędicat. Stantes in littore non capiunt parabolam; stantibus in naui datur nosse mysterium Dei. Turbis loquitur in parabolis, discipulis sine parabolis XIII. Non est bonum sumere panem filiorum et mittere canibus XV. Nolite sanctum dare canibus etc. VII. Caro et sanguis non reuelauit tibi, sed Pater meus qui in celis est XVI. Interrogant: In qua potestate hęc facis. Nec docentur, quia occultandum est mysterium et illis qui non capiunt et

ne se sequatur 143 . Iactabundus, superbus, minax 32 .
Secretus. Nullum putaueris esse locum sine teste 86 . Qui secretum incaute pandunt 2 . Si honesta sunt quę facis, omnes sciant, sin turpia, quid refert neminem scire, cum tu scias? O te miserum, si contemnis hunc testem 14 . Quid enim prodest ab homine aliquid esse secretum: nihil

Secretum. Chilo interrogatus, quid esset difficile, aiebat: Archana, [inquit], reticere 10 . Pythagorici quidam dixerunt non esse omnibus pandenda omnia 82 .
Silentium. Chilo: Linguam semper quidem, sed in conuiuio pręsertim continendam

Heraclitus, cum rogaretur, cur taceret: Vt uos loquamini, inquit 90 .
Somnus. Magis humus lectus, esca olus, caseus panisque cibarius 3 . Epimenides VII et L annos dormiuit 14 . Diogenes culpabat eos qui sequerentur somnia dicens: Ea quidem quę agitis, nec in somnis, ut corrigatis, cogitare uultis; quę uero dormientes

sacramenta 122 . Mysterium dicitur quicquid occultum est et ab hominibus ignoratur 124 . Et erunt sermones libri istius quasi uerba uoluminis signati 141 . Fragmenta panum mystici intellectus 186 . Qui reuelat archana 267 . Non plus sapere quam oportet 273 . Reuelans secreta 275 . Non plus sapere

Sanctus. Manus Domini, digitus Dei 22 . Spiritus Sancti effusio 96 . Spiritus sanctus ignis 146 . Digitus 155 . Septem dona, VII panes 186 . Spiritus septiformis 188 . Gallus lucis nuncius 189 . Spiritus Filii Dei. Spiritus Dei. Spiritus Sanctus 203, 204 .

perditionem ipsius et super ceruices ipsius ascendes 183 . Eligentur et dealbabuntur et quasi ignis probabuntur multi. Et impie agent impii etc. 200 . Ephraim factus est subcinericius panis qui non reseruatur: comederunt alieni robur eius, et ipse nesciuit. Factus est quasi columba seducta non habens cor 202 . Nolite timere animalia regionis, quia germinauerunt speciosa deserti, quia lignum attulit fructum suum

principatus 21 . Ciuis inutilis, qui a republica abest 22 . Qualis esse debeat qui reipublicę consulit 25 .
PANEGYRICVS PLINII Vota pro principe 40 . PHALARIS
Vindicta. Minatur his a quibus lęsus est. Item

Valerianus et Gallienus: Eugenia uirgo. XL martyres. Patroclus. Fructuosus episcopus. Augurius et Eulogius, diaconi. Perpetua, Felicitas et alii. Iouinus et Basileus, Marinus et Asterius. Lucius papa. Pontius diaconus. Priscus. Malchus. Alexander. Agabus et Secundus, episcop i. Pangratius. Pontius episcopus. Babilla uirgo. Rosina et Secunda, sorores, uirgines. Nenesius et Lucilla filia uirgo. Symphronius. Olympius. Theodolus. Exuperia. Maxima. Donatilla. Secunda uirgo. Bonus presbiter. Faustus et Marcus, diaconi. Primitiuus et Calanus, subdiaconi. Ioannes.

Marcus et Marcellinus fratres. Albanus. Luceia uirgo et Ancias, eius dominus. Lucina mater. Tranquillinus. Nicostratus. Claudius. Casterius. Victorinus. Symphorianus. Seuerus. Seuerianus. Simplicius. Carpophorus. Victor cum sociis Alexandro, Longino, Feliciano. Hermolaus presbiter. Pantaleon. Simplicius. Faustinus et Beatrix. Theodora cum tribus filiis. Cyriacus. Largus ut Smaragdus. Firmus et Rusticus. Euplus. Hippolitus cum sua familia numero XIX. Maximiano, filio Diocletiani:

et Marcello, diaconibus. Venustianus cum uxore et liberis. Antherius papa. Lucianus presbiter. Iuliana uirgo. Serenus. LXXII martyres. Hyreneus episcopus. Siluanus episcopus. Felix, episcopus Spalati. Victor cum sociis Alexandro, Longino et Feliciano. Hermolaus presbiter. Pantaleon. Cyriacus, Largus et Smaragdus. Firmus et Rusticus. Niceta. Fausta uirgo et Eulalius. Thebei milites, legio. Sergius et Bacchus. Iustina uirgo. Doninus, Cassius et Florentinus cum aliis septem. Geron dux et duodeuiginti militibus. Demetrius. Fidentius episcopus.

papa. Tharsitius acolytus. Trecenti martyres. Nemesianus. Felix. Lucius. Felix alter. Litheus. Polianus. Victor. Lador. Dacius episcopi. Multique presbiteri et diacones. Prothus et Iacyntus. Cyprianus, Cartaginiensis episcopus. Priuatus episcopus. Pancratius. [Claudio Secundo: Felix Primus papa.] Aureliano: Euticianus pa pa. Priscus cum sociis. Conon cum filio. Reuerianus episcopus. Paulus presbiter cum aliis decem. CLXV milites. Mames puer septennis. Agapitus. Magnus cum conuersis MMDXCVII. Anastasius.

cetera soles humanitate, hunc quoque libellum nostrum in quo, ex maximis rei publicae tuae laudibus minimas, ex multis paucissimas, pro ingenii mediocritate poeticis figmentis depinximus; et praestita occasione, omnem hanc Ferrariensem expeditionem, quantum panegyrici angustiae patiebantur, inservimus, ea servata temperantia ut nec hostibus per contumeliam acrius insurrexerim. Non enim truces iambos in quemquam vibrabam, verum tamen singularem felicitatem tuam, summam honestatem ac iustissimas causas prosequebar; quod

millesimo CCCCLXXXII, pridie Idus Decembris. ALOYSII CIPICI IURISCONSULTI ET POETAE PANEGYRICUS IN SENATUM VENETIARUM
1.1  Vive diu felix et longum cresce per aevum,
1.2  o sedes dilecta deo, nec gentibus ullis
1.3  iustitia sancti nec maiestate senatus

1.1.155  Deformata prius liuentis felle ueneni,
1.1.156  Iam Tua nos melior, Christe, figura sumus.
1.1.157  Mortiferos frustra fera uipera pandit hyatus,
1.1.158   Infęlix morsu deperitura suo.
1.1.159  Te, lucemque tuam tremit Orcus et intima Ditis
1.1.160   Tartara, portentis

arctus
1.1.178   Sumis, et extingui membra sepulta sinis,
1.1.179  Quo crescat surgentis honos corpusque subacta
1.1.180   Morte salutarem pandat in astra uiam.
1.1.181  O feelix pietas! Superi, simul infera gaudent,
1.1.182  Indiciis ortus exhylarata Tui,
1.1.183  Et sola

1.1.219  Quique perexiguas tegetes, non atria regum,
1.1.220   Natali uoluit nobilitare suo,
1.1.221  Fecit adorari praesepe, crepundia, pannos,
1.1.222   Prostratis teneros regibus ante pedes.
1.1.223  In foeno et stabulis maiestas tanta reperta est
1.1.224   Aulaque siderei

1.1.224   Aulaque siderei Regis ouile fuit;
1.1.225   Pro trabea regum, quem non suus ambiat aether,
1.1.226   Ambitur panno pauperiore Deus.
1.1.227  Et uinclis compressa suum manus aestimat orbem,
1.1.228   Immensumque suo robore librat onus.
1.1.229  Et

puer.
1.2.17  Tu quoque carminibus nostris delectus haberis,
1.2.18   O decus, o uatis mutua fama tui!
1.2.19  Te solum mea Musa ducem et Pannonia nacta est,
1.2.20   Crescit et officiis illa uel illa tuis.
1.2.21   Militiae cuinam et pacis uirtute

Buda requirat,
1.2.64   Nec patrui imploret nomina sancta tui,
1.2.65  Nec desiderio senioris lugeat aeui
1.2.66   Suspiretque suos Pannonis ora duces.
1.2.67  Tu reddis ueteres, nec tam meruisse uideris
1.2.68   Quam uicisse tuum, Rex sacer, omne genus;
1.2.69  Quod nisi

te perque tuas agmina fracta manus.
1.2.95  Sic uastare Hunnos et desolare profectus
1.2.96   Flumine traiecto depopulator Alis
1.2.97  Pannoniae fines tribuit commune sepulcrum,
1.2.98   Quaerebat natis hic ubi regna suis,
1.2.99  Solus et ammissis sociis ac pene superstes

uiuit equae.
1.2.101  Ludibrium gentisque suae quota portio, flatus
1.2.102   Ventorum atque umbras horruit ille suas;
1.2.103  Caetera Pannonicis prostrata cadauera campis,
1.2.104   Dira uel Archtois piscibus esca natant;
1.2.105  Caedibus innumeris et tempestate cruenta

quod usquam est
1.5.50   Hoc te sanctorum poscere iure potes!
1.5.51  Sic tibi uirga Aron tribuetur et hydria Christi,
1.5.52   Sic tibi Pannonicus corpora sacra dabit;
1.5.53  Sic tibi relliquiis Roma exossabitur omnis
1.5.54   Et tribuent aras ultima templa suas.
1.5.55  At

ille deos.
1.5.137  Non impune tamen repetuntur sacra, profanus
1.5.138   Ille feret factis praemia digna suis.
1.5.139  Quamuis sacrilegus pannosa ueste tegatur
1.5.140   Et libertino uertice templa colat,
1.5.141  Vexabunt illum Furiae caedentque flagellis
1.5.142   Morsque

habendo,
2.4.284  Perpetuumque Tuo saciemur amore fruentes. 5. Eucharistia
2.5.1  Mysticum, Panis uenerande, munus,
2.5.2  Cuius in sacro nitet inuolucro
2.5.3   Victima et mundi precium et Redemptor

2.5.12   Omnipotenti,
2.5.13  Totus introrsum semel euocatus
2.5.14  Voce mandata Deus, integelli
2.5.15  Panis extrorsum remanente forma
2.5.16   Vndique tota.
2.5.17  Integrum est cuius quota singulatim
2.5.18  Portio nec plus capiente

2.5.31  Soluit et lapsu reduci paterna
2.5.32   Regnat in aula.
2.5.33  Ergo maiestas eademque uirtus
2.5.34  Panis et Christi, mihi rite salue,
2.5.35  Inque personis tribus unus auctor,
2.5.36   Vna potestas,
2.5.37  Et salutaris cibus

2.5.48   Nectare plenum.
2.5.49  Intus occultas latices beatos,
2.5.50  Sis licet gustu uel odore nostris
2.5.51  Sensibus panis similisque tactu,
2.5.52   Fronte; recessu
2.5.53  Intimo gestas 5,53 gestas in margine: seruas hominem

2.5.63  Vt simul facta est operante Verbo
2.5.64   Connubiali
2.5.65  Floris intacti pia Virgo mater,
2.5.66  Sic Deum panis recipit latentem,
2.5.67  Pura sacratur simulac per ora
2.5.68   Christicolentum.
2.5.69  Ergo, libamen, mihi rite salue,

2.6.16  Aut alio uates de fonte uenire putandum est
2.6.17  Et sacros animum mentemque haurire poetas?
2.6.18  Nam si crimen erit cantare et pangere carmen,
2.6.19  Cur Moses paeana canit per hyantia uictor
2.6.20  Aequora transgressus, medio discrimine ponti
2.6.21  Fissilis et

2.6.47  Non secus Emanuel, »Nobiscum numen«, et ipse
2.6.48  Virginei partus praesagia uersibus edit,
2.6.49  Aetheris et summi mysteria pandit Esaias
2.6.50  Totque alii uates Superum responsa canoris
2.6.51  Spirauere modis per amica poemata caelo.
2.6.52  

sterilis sabulone laborat,
3.1.30   Sed mage luxuriat uite solutus ager.
3.1.31  Qua cadit in tutos deuexior insula portus,
3.1.32   Pandit et optatos mollis arena sinus,
3.1.33  Haec loca foecundat Boreas, sed collis et Auster
3.1.34   Nobilitat Bromium per iuga caelsa suum:

3.19.43  Qui licet accuser uerbis peccasse proteruis,
3.19.44   Dote tamen propria lingua redempta mea est,
3.19.45  Quae modo Pannonici decorauit funera regis,
3.19.46   Quae patriae totiens officiosa fuit.
3.19.47   Non tamen hoc facinus dicam patrasse senatum,

impune per aestum
4.11.16   Apparent uiridi lucida terga deo,
4.11.17  Nudaque Cymothoe mediis ostenditur undis,
4.11.18   Nuda suum pandit Deiopaea latus.
4.11.19  Non tamen hanc audet Triton tentare uel illam,
4.11.20   Sic didicit mores sanctior unda pios!

4.12.14   Quisque sed in prato uersicolore cubet.
4.12.15   Atque omnes pariter densa iaceamus in umbra,
4.12.16   Qua pandit uirides graminis herba thoros,
4.12.17  Sicubi uel lymphae sunt murmura blanda loquacis
4.12.18   Vdaque currenti ripa susurrat aqua.

ueneratur numinis instar
5.2.47  Et tanto positos in culmine mundus adorat?
5.2.48  Vos penes est aperire polum, uos limina caeli
5.2.49  Pandere, uos homines astris caeloque locare
5.2.50  Sub uestro aetherei uoluuntur cardine postes.
5.2.51   Iure igitur tali sub relligione tot urbes,

iugi;
6.2.59  Non Sarraceni feritas immanior hostis,
6.2.60   Longobardorum siue cruenta manus,
6.2.61  Turca uel horribilis, quem nunc Pangaea uerentur
6.2.62   Et Rhodope et Boreae Martia regna trucis.
6.2.63  Sed neque Romanus sceleris ludibria tanti,
6.2.64   Nec pia sub

compsere recessus,
6.3.156   Antraque deformes deposuere situs.
6.3.157  Praeterea effigiem uatum consessus amoenam,
6.3.158   Et sociae pandet turba uerenda manus;
6.3.159  Nostra redorditur Romam quaecunque iuuentus,
6.3.160   Effundet dulces docta per ora modos,

6.3.216   Sit quae praeteritos prouocet una dies,
6.3.217  Transactis melior, semper melioribus auctor,
6.3.218   Quae dextro laudis lumine pandat iter;
6.3.219  Sint quae non possint aeui spreuisse prioris
6.3.220   Annua, quae crescant semper honore suo,
6.3.221  Quo sua

6.3.260   Et flore eloquii nobiliore sui. 3,257-260 vv. in margine additi
6.3.261  Quod nisi Panthagatum tellus Firmana necasset,
6.3.262   Pastorem atque suum sanguinolenta patrem –
6.3.263   Admonitu cuius crudescit plana cicatrix,

Itala terra sonos,
6.3.283  Nec sic Dircaeis extincto Amphione Thebis
6.3.284   Auguror Ogygios indoluisse lares,
6.3.285  Vt nunc Panthagati laeto lugere uidetur
6.3.286   Moesta Quirinalis docta caterua iugi.
6.3.287  Hei mihi, nunc laurum praeuenit nigra cupressus

6.6.42  Et uestri immemorem putetis esse,
6.6.43  Dulces, unanimes mei sodales! 7. Ad Pansam
6.7.1   Rebus in humanis magna ratione iubemur
6.7.2   Legeque naturae consuluisse bonis,
6.7.3  Mutua quin etiam connectit

6.7.10   Officium posco fretus, amice, tuum:
6.7.11  Pollicitique tenax etiam mihi plusue minusue
6.7.12   Dignere aureolos credere, Pansa, decem!
6.7.13  Nanque meam uacuant dispendia multa crumenam,
6.7.14   Menstrua contingant siue diurna mihi.
6.7.15  Hoc soluam

omnibus et qui
7.20.66   Imperat, illius tradita iura tenet,
7.20.67  Perque potestates binas sacraria Ditis
7.20.68   Sidereasque domos pandere iuris habet.
7.20.69  Quo magis obsequium debent mortalia, si quid
7.20.70   Vsquam sincaere relligionis habent.
7.20.71  Hinc

7.20.101  An, rogo, qui fratrum sobolem fratresque trucidat,
7.20.102   Impius hic claemens hostibus esse potest?
7.20.103  Heu, quantam cladem Rodope et Pangaea minantur,
7.20.104   Et Rhesi et Boreae perfida regna trucis!
7.20.105  Annibal alter adest alterque Alaricus et Hunnus

Hesper aquis;
7.26.35  Non, Oriens, ultra bacchabere; regia Ditis
7.26.36   Pallet et horrorem dissimulare nequit.
7.26.37  Horrescunt Pangaea, pauent Rodopeia saxa,
7.26.38   Exanguisque tuo stringeris, Hebre, metu;
7.26.39  Pallet et insolitis tremefactus motibus ingens

7.32.3  Vt tua sermonum fęlix opulentia floret,
7.32.4   Cuius inexausto copia fonte fluit.
7.32.5  Nec magis exundat uocum discrimine Panos
7.32.6   Fistula, septenos emodulata sonos,
7.32.7  Nec magis Orphaeo reptarunt carmine quercus
7.32.8   Suntque Amphioniam saxa

Auream cuius faciem peroptat
Cernere mundus.
5  Turba iam Christo duce copiosa
Venerat verbo domini cibari.
Providet plebi sator et redemptor
Esurienti.
Panibus turbam saciare quinque
10  Nemo dicebat poterit Philippus.
Conditor felix homines cibavit,
Millia quinque.
Grana telluris bonitate crescunt,
Crevit et Christi deitate

Panibus turbam saciare quinque
10  Nemo dicebat poterit Philippus.
Conditor felix homines cibavit,
Millia quinque.
Grana telluris bonitate crescunt,
Crevit et Christi deitate panis.
15  Omnium mentes stupidas reliquit
Nobile signum.
"Indica patrem, machinae creator
Orbis, et nostrae fidei satisfit."
Credulus condam modicum Philippus

salutis,
Dictus a Chana dominum secutus
Cuncta reliquit.
5  Praesulis sedem tenuit supremam
Post necem sacram Iacobi minoris.
Pavit electum populum decenter
Pane polorum.
Symon Aegypti veniens ad oras
10  Iamque confractus senio trementi,
Vix suis sese pedibus gubernans
Sacra senectus.
Praevio Symon

ILLYRIA NOMEN COMMUNE OMNIUM HUIUS LINGUAE NATIONUM Communi vocabulo omnes istos Illyrios arbitrantur, licet diversi separatim propriis nominentur appellationibus, ut scribit Appianus, Appianus sicuti Pannones secundum Romanos vel Peones secundum Graecos. populi Illyrici Himani praeterea, Encheleae Dudini et Peuceciae secundum Callimachum. Callimachus Sorretes deinde, Serapilli, Iasi, Sandrizetes, Colaphiani et Breuci

nostri orbis Danubius. Danubius Ptolomeus Ptolomeus alia descriptione hanc conterminat regionem. Et Ruffus Sextus Ruffus Sextus scribit Illyriam habere plurimas provincias: Noricorum duas, Pannoniorum duas, Valeriam, Saviam, b) b) corr. ex: Suaviam Dalmatiam et Myssiam, et Dacorum duas. Et Virgilius Virgilius noster (6) regna Liburnorum commemorat. Et Suetonius Suetonius in

chaos Alcides nigra formidine mersum
1.26  Inuasit Stygiique ferox sacraria regni
1.27  Et caligantes Erebi deuenit ad umbras.
1.28  Quamuis inferni trita est uia, uos tamen Orci
1.29  Numina diique omnes, animis qui limen utrumque
1.30  Panditis et Phlegeton quos gurgite lustrat adusto,
1.31  Et uos Tartareae secreta silentia noctis
1.32  Adsitis: sequor Andini uestigia uatis.
1.33  Principio ad fauces tetri stabulantur Auerni
1.34  Centauri, gens mixta feris partusque biformes,

lugent
1.45  Funera, nec longe fugientia Gaudia distant,
1.46  Et macie confecta graui flagrantibus alis
1.47  Agmina Curarum uolitant, gressuque propinquat
1.48  Exangues inter Morbos odiosa Senectus.
1.49  Hic Dolor, hic Metus, hic immanem pandit hiatum
1.50  Improba Auarities, nullo saturabilis auro,
1.51  Et miseranda Fames humilique infirma grabato
1.52  Pauperies recubat foedo turpissima uisu.
1.53  Postibus aduersis stimulo Bellona cruento
1.54  Eumenides in bella ciet

lacerata sinus uittisque cruentis
1.57  Anguiferas depressa comas, et proelia poscit.
1.58  Hic subito Alcides nodoso robore circum
1.59  Fulmineos acer rotat imperterritus ictus
1.60  Praecipitesque fuga tenues diuerberat umbras
1.61  Et, qua pandit iter, se fert Acherontis ad amnes Acheruntis ad amnes Acheruntis ad amnem.
1.62  Iamque propinquabat Stygiae qua portitor undae
1.63  Caerulea puppi manes transuectat humatos

ortu,
1.311  Quom freta tum leuibus uentis agitata tumescunt,
1.312  Quale sonant fragiles curuato in littore fluctus.
1.313  Insiliunt igitur currus atque astra capessunt
1.314  Exortusque petunt alii bipatentis Olympi,
1.315  Qua tuus aurato pandebat limine Cancer
1.316  Moenia caelicolumque domos et lucida templa,
1.317  Complexu quae cuncta suo clauduntque teguntque.
1.318  Ast alii latebras terrarum et concaua saxis
1.319  Antra adeunt magnoque cauant cum murmure montes."

sunt). Marci autem regiensis Ragusinae rei publicae cancellarii eo quod sit uir egregius nec cum plebe reputandus duabus pariter singulis mille quingenti largiantur. Tibicinibus uero: ac triremium gubernatori: ioannique rato sericei pani textori: et Damiano cathapultario: Antonioque sutori donatis prius menstrua stipendia decernantur donec ianuae Dux iterum restitutus munera eis magistratusque et pro urbis dignitate et pro eorum uirtutibus impartiatur. Hos enim et

Sanctissime in Christo pater et domine, domine clementissime, post beatorum oscula pedum. Cladem christianorum et ruinam Croatię, Slavonię et Pannonię provinciarum ab infenso nostrę religionis hoste nuperrime et crudeliter factam ad Sanctitatem Vestram et fama et litteris delatam fuisse puto. Opere pretium tamen duxi meis quoque litteris enarrare vel potius deplorare, quid acciderit nobis, quantumve excidii multi de nostris tulerint.

calamitatis et miserię hostis impiissimus nobis intulerit, animus dolore victus horet farri, lingua proferre pavet, nam ubi generaliter dixerim Turcorum rabiem quam in captivos acuunt, non tam sum commotus neque stomachatus. Sed omnia quę nuper acciderunt nobis ordine singulariter pandere, Pater Beatissime, hic mihi, veh, misero concutit ossa tremor, vix a colapsu me retineo, mens enim simul et membra corporis pietate potiusque timore cadunt, tamen ut debitę servitutis erga Sanctitatem Vestram expendam officium, cuius nominis obsequentissimum et deditissimum semper

nam non intellecti morbi curatio nulla est. Superioribus diebus hic perfidissimus nostrę fidei hostis, structis in Bossina magni exercitus copiis, quasi populabundus provincias aggreditur et sub vadis Amesię, quam Un fluvius excipit, mediam Sclavoniam transit, et sese Dalmatiam inter et Pannoniam, qua Savus influit, cautius ocludit. Deinde Liburniam superans ad imperatoris oras se contulit, duce bassa nomine Hadum, viro, ut aiunt, armis exercitato militeque veterano cumque iter pariterque prędam ad libitum peregisset iamque ad sua redire se pararet, interim Emericus de Derench,

miseris succurendum rebus. Nam nisi in manu forti hęc bellua pestifera refrenetur reprimaturque, actum erit de his provinciis. Nescio tamen, quid fiet de reliquis. Sanctitas vestra bene novit, cum proximus ardet paries, quod vicinus expectet. Patet aditus per medios Croatię, Sclavonię Pannonięque exitus, qua tutos cursus et recursus posthac habere poterit ad Italiam, nam nec fluminum nec montium obiectu magnopere impedietur, et inter Ungariam, Illiriam et Liburniam medio tutissimus ibit, ad dexteram divertere vel ad sinistram non audebit, sed si bellua rapax, aspis

Neven Jovanović 2012-03-05 Početna verzija Ioannis Gotii legati Rhagusini Panegyris Wladislao Hungarie et Boemie regi, principi invictissimo dicta. Postquam te omnes Pannonie principes, sacratissime rex, ipsa eciam universa Pannonia maximo omnium consensu ac pleno ore regem sibi lectum salutatumque et

Ioannis Gotii legati Rhagusini Panegyris Wladislao Hungarie et Boemie regi, principi invictissimo dicta. Postquam te omnes Pannonie principes, sacratissime rex, ipsa eciam universa Pannonia maximo omnium consensu ac pleno ore regem sibi lectum salutatumque et ad se iucundissime susceptum sancto et celitus lapso diademate coronavit et de hoc optatum nuncium

Ioannis Gotii legati Rhagusini Panegyris Wladislao Hungarie et Boemie regi, principi invictissimo dicta. Postquam te omnes Pannonie principes, sacratissime rex, ipsa eciam universa Pannonia maximo omnium consensu ac pleno ore regem sibi lectum salutatumque et ad se iucundissime susceptum sancto et celitus lapso diademate coronavit et de hoc optatum nuncium littere celsitudinis tue reipublice nostre attulere, Rachusa

nos maxima beneficia tuo arbitratui expositam offeramus pedibusque tue magestatis commendemus. Nemo igitur mirari debeat, si voluptatis incredibilis, leticie incomparabilis, gaudii inmortalis igniculos pectoribus nostris te Pannonico rege declarato suscitatos verbis referre non possumus, cum omnem vim dicendi ac copiam huius tanti gaudii inmensitas exsuperet, in quo tamen exprimendo ingrata erit, si non et ipsa colletetur

populum undique in forum turmatim confluentem diligenter anxieque percunctari: "Estne ille Wladislaus, ille integerrimus, ille princeps sanctissimus, rex noster constitutus?" Tum voti compos effecta civitas (notum enim erat te Pannonica corona redimitum) videbat omnia referta alactritate et leticia, par ubique gaudium, pares animi clamoresque pares ubique ad agendas inmortali Deo gracias efferebantur: hinc pueros proiectis trivialibus ludis confluere,

nostre interiores procul a nobis eicientur et ad ultimas terrarum naciones proscripte quidem exulabunt. Ecce nunc in propatulo est, quantum Rhacusa famula celsitudinis tue et cultrix perpetua, quantum, inquam, consecuta est te rege Pannonum citato faustissimo auspicio. Sed quid de ceteris gentibus, nacionibus ac populis, quos Romana fides sanctissimis ulnis circumquaque complectitur, dicendum putem? In gaudium diffunditur inauditum quidem Christiana resp/ublica/,

cumulatissime expressere. Quid enim te nobilius, dive rex, quid generosius, quid demum clarius dici aut fingi potest, quem genuit Kasimirus, rex Polonorum prestantissimus et ipse a patre rege natus, genuit, inquam, ex filia Alberti, regis Pannonum fortissimi, connubio sibi iuncta. Huic frater, avunculus tuus Ladislaus et ipse rex fuit Pannonum invictissimus, cuius mater, avia tua, progenita est a rege olim Pannonio felicissimo Sigismnudo et Romanorum imperatore

aut fingi potest, quem genuit Kasimirus, rex Polonorum prestantissimus et ipse a patre rege natus, genuit, inquam, ex filia Alberti, regis Pannonum fortissimi, connubio sibi iuncta. Huic frater, avunculus tuus Ladislaus et ipse rex fuit Pannonum invictissimus, cuius mater, avia tua, progenita est a rege olim Pannonio felicissimo Sigismnudo et Romanorum imperatore eminentissimo. Nec preteribo eciam patruum tuum Wladislaum et ipsum

et ipse a patre rege natus, genuit, inquam, ex filia Alberti, regis Pannonum fortissimi, connubio sibi iuncta. Huic frater, avunculus tuus Ladislaus et ipse rex fuit Pannonum invictissimus, cuius mater, avia tua, progenita est a rege olim Pannonio felicissimo Sigismnudo et Romanorum imperatore eminentissimo. Nec preteribo eciam patruum tuum Wladislaum et ipsum Pannonum regem fulgentissimum, qui cum armatus tela inter

cuius mater, avia tua, progenita est a rege olim Pannonio felicissimo Sigismnudo et Romanorum imperatore eminentissimo. Nec preteribo eciam patruum tuum Wladislaum et ipsum Pannonum regem fulgentissimum, qui cum armatus tela inter et enses pro Christi nomine defensando felicissime cecidisset, imo cadendo vitam comparasset, maximum sibi suisque addidit laudis

alii non absque cruore conati sunt perficere! Tu itaque, eminentissime rex, his corporis et animi bonis fulgens aut nullis aut raris concessis et fortune successibus plenus, que tibi semper a teneris annis fidissima comes astitit ad huius Pannonici regni gubernacula capessenda incredibili omnium Pannonie principum optimatumque consensu, ingenti eciam populorum et nacionum plausu et lectus et susceptus es et tandem, rex faustissime, declaratus. Ubi ita eluces, ita excellis,

rex, his corporis et animi bonis fulgens aut nullis aut raris concessis et fortune successibus plenus, que tibi semper a teneris annis fidissima comes astitit ad huius Pannonici regni gubernacula capessenda incredibili omnium Pannonie principum optimatumque consensu, ingenti eciam populorum et nacionum plausu et lectus et susceptus es et tandem, rex faustissime, declaratus. Ubi ita eluces, ita excellis, ita omnibus in rebus mirabilis videris et existis, quas

verum si prius hic aliquid se tibi fortune volumen asperius obiecerit, tua illa prudencia divina prope explicasti, nullum quippe laborem, nullum periculum renuisti, modo tibi experiri animum et virtutem exercere pro servanda augendaque Pannonici imperii maiestate liceret. Nec ab illa quidem oneris mole turbatus es, sed ut Olimpi monits arduus apex, qui summitate sua et ventos excedit et hiemes serenusque nulla nubium caligine premitur, extollitur pluviis eminencior

et inter oppositas continuasque nives imbresque tantos, quantos Pleiades, nimbosa celorum sidera, solent effundere, paciens eciam ultra fidem laboris et viarum turbinis oblitus, ut opem feras Pannonice corone, magnis itineribus hinc es digressus. Tum cito reversus cum maximis Boemorum tuorum copiis ingenti eciam armorum strepitu et equorum hynnitu tamquam fulmen ab ethere vibratum et repentinus in hoc regno et galeatus

maris nactus Brundusium versus ad accersendas militum copias, que ibi cessabant, transvehi maturasset, adversa procella reiectus infecto eciam voto rediit in Epirum. Tu vero et superata itinerum tempestate et traducto in Pannoniam exercitu victoria es magna tui cum gloria potitus. Nunc itaque rebus tuis clarissime gestis et victor frueris et triumphator. Sed est, est, inquam, ac recedat Quinti Fabii Maximi et ob

et metu suspensi attonitique imperent et minime hiis, quibus presunt, confisi dumque prodeant in forum hinc atque inde satellite vallati et domum teneant militibus circumventam thalamoque vigiles apponant custodes, tibi amor ac universe Pannonie benivolencia (ut omittam generis tui splendorem) tutella est et inexpugnabile munimentum. Atque ubi alii extrinsecus arma ad tutamen inquirere coguntur, te tui interni milites, comites et clemencia ceterarumque virtutum claritudo

et terris summinstrat, easdem possidet aquas, ita et tu, quodcumque fratri dedisti, solus habes et obtines. Huc itaque nuper attulisti geminas tecum coronas, Boemicam et Polonicam, et eas huic sanctissime Pannonum corone subiunxisti ex floribus in celis nascentibus et manibus divum compacte et huic regno misse. Cui utique ambe famulantur et certatim applaudunt, quam suspiciunt, admirantur, colunt, observant, venerantur et suam reginam

conservatoremque et salutamus et mirum in modum veneramur nosque tue maiestati tantum debere profitemur, quantum famulantes optimo et benemerito principi debere fas sit. Ceterum civitatem nostram, que semper radiantibus sanctissime Pannonum corone fulgoribus dedita fuit, tue maiestatis arbitratui morigeram exponimus et quo ad natum tanti principis flexibilis teneraque ducatur, exhibemus pedibusque tuis ita commendamus, ut eius tutande

suo et glorie promptissimum ministerium, pro qua olim Ludovicus, Sigismundi Romanorum imperatoris socer, ipse eciam Sigismundus, avie tue pater matrisque frater, patres eciam tui Wladislaus et Ladislaus, quatuor, inquam, Pannonum reges felicissimi ac fulgentissima lumina, ipse eciam Pannonie rex sapientissimus ac fortissimus princeps mathias multa gessere memoratu digna, quos te nimirum in beneficiis (si res

ipse eciam Sigismundus, avie tue pater matrisque frater, patres eciam tui Wladislaus et Ladislaus, quatuor, inquam, Pannonum reges felicissimi ac fulgentissima lumina, ipse eciam Pannonie rex sapientissimus ac fortissimus princeps mathias multa gessere memoratu digna, quos te nimirum in beneficiis (si res exegerit) in nos conferendis longe fore speramus superaturum. Nam hoc, amplissime, fatemur, nihil a nobis

longe fore speramus superaturum. Nam hoc, amplissime, fatemur, nihil a nobis maiore voto expeti, quam ut dignitati, ut amplitudini, ut glorie tue inserviamus. Interim, ut tibi prolique ac nepotibus et posteritati tue ac universe Pannonie, nobis eciam nominique Romano faustum felixque sit hoc regnum, Deum precamur, qui precipue in maximis rerum voluminibus potencie sue robur declarat. Dixi, si prius hoc carmen absolvero:

Acta Bude iij-o Idus Augusti MCCCClxxxxiij. Ioannes Gotius reverendissimo in Christo patri domino Thome, electo Agriensi et supremo regis Pannonici cancellario s. d. Legite Pannegyrim nostram, reverendissime domine, invictissimo regi nostro dictam. Tua enim dicatura est et tue censure castiganda committitur. Quam si recognoveris, sinas eam

Ioannes Gotius reverendissimo in Christo patri domino Thome, electo Agriensi et supremo regis Pannonici cancellario s. d. Legite Pannegyrim nostram, reverendissime domine, invictissimo regi nostro dictam. Tua enim dicatura est et tue censure castiganda committitur. Quam si recognoveris, sinas eam ingenii tui face illustratam, quoquo traxerit impetus,

tuum tradis? Scriptum est peccatum hoc: scriptum est scelus hoc stilo ferreo in ungue adamantino: et testis falsus non erit impunitus pro eo quod uendidit argento iustum: Argento enim Jesum uendidisti crudelissime gladiator. Illum inquam uendidisti cum quo panem commedebas, illum uendidisti cum quo dies et noctes dulces capiebas cibos, idest qui te suauissimis et saluberrimis admonitionibus continue pascebat. Sed uideamus queso quod facinus aut crudelius aut detestabilius aut immanius perpetrari potuit. Miserum certe est ab ignoto homine

pedes (o bone Jesu quis hec sine gemitu: quis sine lachrymis referat?) Manus inquam illas et pedes sanctissimos ferreis clauis perforant. Quid amplius differo? Tollitur sublimis in cruce mundi Saluator. eleuatur a terra hominum Redemptor. expandit tota die manus suas. posuerunt enim lignum in pane eius: et cornua in manibus eius. foderunt manus eius et pedes eius: dinumerauerunt omnia ossa eius. distillant manus eius mirrham: et digiti eius guttas. Eleuatio enim manuum suarum sacrificium uespertinum. De cuius supplicii atrocitate quid ego multa dicam? cum omnes sciant quantus sit

superans. Nesciebat se matrem, ut Christi probaret ancillam. O magni animi foeminam et tanto uirtutum suarum prqęcone dignam, quantus fuit ipse Hieronymus! Paris propositi nec minoris constantię fuisse creditur Elizabeth, Pannonum regis filia. Quę lantgrauio, Thuringię regulo, nuptui data, deinde marito Hierosolymis peregre defuncto ab iis, qui eius tetrarchiam hęreditario acceperant, nequiter eiecta maleque habita, quasi rem uiri sui

humiliter ministrando, quanto se inter mortales fecerat uiliorem, tanto sublimius inter sanctos et electos postmodum fuit exaltata. Constantis uero animi haud obscurum argumentum fuit, quod, cum a patre, ut in Pannoniam rediret, missis nunciis plurimum solicitaretur, nunquam acquieuit malens alienigenarum opprimi iniuriis quam suorum illectationibus blandimentisue deliniri. Denique orasse Dominum dicitur, ut contemptis omnibus,

inter Abrahę filios computari. At contra diues ille purpuratus, quia luxurię suę deditus Lazari pro foribus iacentis non respexit erumnas, impietatis poenas tulit sepultus in inferno. Et qui dudum panis micas de mensa cadentes non concesserat mendicanti, nec ipse postea in igne positus uel unam aquę guttulam, qua linguam refrigeraret, ualuit impetrare. Quoniam sine misericordia iudicium fiet illi, qui non facit

ordinis Minorum secunda gloria. Qui cum parentibus orbatus sub Dianę materterę tutela degeret et uirenti adhuc ętate futurę perfectionis floreret signis, prandiolum suum cum pauperculis partiri consuesse dicitur. Et dum in panario die quodam, uix qui domesticis sufficeret, panis extaret ac materfamilias mendicanti defectum, qui tunc casu affuit, excusaret, eam Bernardinus tam diu orare non destitit, donec exorauit id saltem

orbatus sub Dianę materterę tutela degeret et uirenti adhuc ętate futurę perfectionis floreret signis, prandiolum suum cum pauperculis partiri consuesse dicitur. Et dum in panario die quodam, uix qui domesticis sufficeret, panis extaret ac materfamilias mendicanti defectum, qui tunc casu affuit, excusaret, eam Bernardinus tam diu orare non destitit, donec exorauit id saltem petenti concedi, quod sibi reseruabatur, affirmans

elliciturum, cęteri id omnino fieri posse negabant. Qui se facturum promiserat, accessit cum multo precum ambitu, et dum hominem auertentem sese urgere coepisset, in iram concitauit, ita ut furore ardens repente arreptum panem (panes autem casu ancilla e fornace domum coctos referebat) in faciem precantis intorqueret. Qui cum declinasset ictum, sublato pane discedens, se tandem uoti sui compotem factum sociis nunciauit. Petrus uero postea

cęteri id omnino fieri posse negabant. Qui se facturum promiserat, accessit cum multo precum ambitu, et dum hominem auertentem sese urgere coepisset, in iram concitauit, ita ut furore ardens repente arreptum panem (panes autem casu ancilla e fornace domum coctos referebat) in faciem precantis intorqueret. Qui cum declinasset ictum, sublato pane discedens, se tandem uoti sui compotem factum sociis nunciauit. Petrus uero postea aduersa

auertentem sese urgere coepisset, in iram concitauit, ita ut furore ardens repente arreptum panem (panes autem casu ancilla e fornace domum coctos referebat) in faciem precantis intorqueret. Qui cum declinasset ictum, sublato pane discedens, se tandem uoti sui compotem factum sociis nunciauit. Petrus uero postea aduersa ualitudine agitatus, cum postremo horis aliquot exanimus iacuisset et reuixisset, narrauit sibi interim uisum fuisse se ante

et reuixisset, narrauit sibi interim uisum fuisse se ante tribunal Dei in cęlo sisti, ab aliis accusari, ab aliis defendi, in altera librę lance peccata, quę commiserat, appendi, in altera unicum panem illum, quem ipse quondam proiecerat iratus. Et cum exęquatum utrinque pondus staret, reuerti ac pani superaddere aliquid, quod pręponderet, si multi reatus supplicia cuperet euadere, sibi iussum. Itaque cum

accusari, ab aliis defendi, in altera librę lance peccata, quę commiserat, appendi, in altera unicum panem illum, quem ipse quondam proiecerat iratus. Et cum exęquatum utrinque pondus staret, reuerti ac pani superaddere aliquid, quod pręponderet, si multi reatus supplicia cuperet euadere, sibi iussum. Itaque cum conualuisset, quę cupide conflauerat, liberaliter coepit effundere, neminem indigentium opis suę expertem fieri

qui opum, finis fuisset et non impensis facultatibus necessitati proximorum ipse semet etiam super impendisset. O uere mutatio dexterę, Excelsi, in uno homine summę cupiditati summa successit munificentia. Quod si tantum panis cum iniuria datus efficere potuit; quid non efficiet benigne et cum charitate porrectus? Sicuti porrexisse aliquando Iudocum legimus. Qui cum ad fluminis ripam in solitudine sibi domicilium

et cum charitate porrectus? Sicuti porrexisse aliquando Iudocum legimus. Qui cum ad fluminis ripam in solitudine sibi domicilium constituisset, uno duntaxat discipulo contentus, partem quartam panis, quem tunc unicum habebat, mendicanti dedit; mox iterum, et tertio et item quarto, diuersa semper, ne agnosceretur, habitu petitum reuertenti semper panem largitus, nihil sibi neque discipulo, nisi certam

constituisset, uno duntaxat discipulo contentus, partem quartam panis, quem tunc unicum habebat, mendicanti dedit; mox iterum, et tertio et item quarto, diuersa semper, ne agnosceretur, habitu petitum reuertenti semper panem largitus, nihil sibi neque discipulo, nisi certam in Domino spem, dereliquit. Et dum hęsitantem discipulum consolatur, ne de uictu dubitaret, ei seruiens, qui irrationabilia quoque pasceret animalia,

qui irrationabilia quoque pasceret animalia, aspiciunt duos lembos proximę ripę applicuisse uectore nullo. Cumque comperissent omni cibariorum genere, quo ipsi uesci solebant, plenos, Deo gratias egerunt, qui pro uno pane pauperi dato tam huberem alimentorum copiam sibi sine cunctatione prouidisset. Sic et monachus Sabas, * corr. ex Sabba dum Hilarionem abbatem cum trium milium monachorum comitatu

collegit fructum, ut uinea, quę integra centum lagenas ęstimata fuerat, depasta trecentas redderet. Olim huiusce rei exempla pręmiserat Dominus noster Iesus iubens Discipulos, ut turbis in deserto epulum darent. Quinque panes et duos pisces, cum nihil aliud pręterea haberent, discumbentibus apposuerunt. Atque ubi omnes pransi ac saturati essent, pro quinque panibus duodecim cophinos reliquiarum plenos retulere. Alias idem de appositis septem

Dominus noster Iesus iubens Discipulos, ut turbis in deserto epulum darent. Quinque panes et duos pisces, cum nihil aliud pręterea haberent, discumbentibus apposuerunt. Atque ubi omnes pransi ac saturati essent, pro quinque panibus duodecim cophinos reliquiarum plenos retulere. Alias idem de appositis septem panibus et paucis pisciculis, cum multudinem esurientem satiassent, septem sportas fragmentis, quę superauerant, impleuere, ut experimento

panes et duos pisces, cum nihil aliud pręterea haberent, discumbentibus apposuerunt. Atque ubi omnes pransi ac saturati essent, pro quinque panibus duodecim cophinos reliquiarum plenos retulere. Alias idem de appositis septem panibus et paucis pisciculis, cum multudinem esurientem satiassent, septem sportas fragmentis, quę superauerant, impleuere, ut experimento discerent nequaquam fallere eum, qui dixerat: Date, et dabitur uobis: mensuram

frumenti diuisit. Et id quidem absente uiro atque inconsulto, uel quia approbaturum speraret, uel quia, quod unius erat, aliis quoque commune esse debere facile persuaserat necessitas multorum. Denique cum esset regis Pannonum filia et Thuringię domini coniux, nere, texere, suere suis ipsa manibus non est dedignata, ut de laboris sui peculio elemosinas dare posset. Et de illa ergo non incongrue dici potest: Manum suam aperuit inopi, et

hospites non fouendos solum, sed etiam honorandos scias. Orat, ne se prętereant, quasi accepturus, non daturus beneficium. Et primum aquam pedibus parat, ut doceat omnium uirtutum fundamentum esse humilitatem. Subcineritios panes, butyrum et lac et uitulum coctum apponit, ut copiose potius quam luxuriose hospites pascendos esse demonstret. Denique discedentes deducit, ut, quos benigne accepimus, eosdem cum honore discamus dimittere, ne, si

maluerit. Nunc pauca foeminarum exempla referantur. Neque enim multis conuenit uirorum consortium, ne, dum hospitalitas seruatur, periclitetur pudicicia. Mulier Sunamitis transeuntem Heliseum legitur tenuisse et secum panem comedere compulisse tam familiariter, ut deinde non pigeret prophetam ad illam uirumque eius frequenter diuertere, eorum consuetudine uti, cum ipsis una cibum sumere. Multus hospitis aduentus, putas, restinxerit studium

onere peccatorum. Denique duo illi ex Discipulis in castellum Amaus tendentes, cum Iesu simul eunt, simul fabulantur, et externum ac peregrinum esse putant, donec compulsum secum manere et secum recumbere in fractione pani agnouerunt eum. Sic igitur hospitalitatis officium ad agnitionem Dei nos adducit, ut, quem nunc in ęnigmate et per speculum uidemus, post hęc facie ad faciem, et sicuti est, uidere ualeamus.

Concurrebant episcopi, presbyteri, clericorum et monachorum greges, matronarum quoque Christianarum grandis tentatio, et hinc et inde ex urbibus et agris uulgus ignobile, sed et potentes uiri et iudices, ut benedictum ab eo panem uel oleum acciperent. At ille nihil aliud quam solitudinem meditabatur. In hac salutarium uirtutum parte foeminas quoque sua laude fraudare non decet. Tabita, uirgo sacra monasterii magni

properabat, uerę et immortalis glorię honore semper fruitura. O beatum et felicem illum, qui se sic humiliat, ut sic exaltetur! Nunc ancillarum Christi humilitas referatur! Elizabeth, et regis Pannonum filia et lantgrauię Thuringię principis coniux, Deo gratificari cupiens non alienum a dignitate sua putauit mendicum quendam infirmum, obsitum, squalidum, olidum suo recipere sinu suisque manibus crinem illius

Si enim hęc accepero, et ego offendam Deum et ad te legio reuertetur. Idem candidato cuidam Constantii imperatoris, quem itidem nequitię spiritu uexatum sanum fecerat, decem auri libras dono offerenti ordeaceum porrexit panem dicens quod, qui tali cibo aluntur, non pluris aurum ęstiment quam lutum. In Sicilia etiam quidam de primoribus uiris morbo aquę intercutis ea ipsa die, qua ad eum uenerat, curatus, cum postea eidem

casum. Sciebat enim et inimicos diligere, ut obediret Christo. Indoluit ergo, ita ut uellet nec apes habuisse. Et cum decretum ei fuisset nihil in uita possidere, nihil quęrere, proximi uici beneficio sustentatus est, in diem panem afferentibus, quos ille pręceptis imbuebat salutis. Narratur et aliud de illo miraculum, quo facile cognoscas pauperis uirtutem diuitum potentię anteferendam. Sępe enim syluestres ursos ferula, qua gradus ambulando

atque ait: Nunquid ego peccator, ego nequam et inutilis seruus, ad mensam sedere debeo, cum Dei Genitrici in diuersorio locus non fuerit, cum mundi Opifex ac Dominus natus sit in stabulo reclinatus in pręsepio? Sic dicens panem suum prouolutus in terra cum gemitu comedit. Denique, quemadmodum ipse seruandę paupertatis imprimis maximeque studiosus erat, haud aliter etiam fratres suos instituendos curauit, iussos proprii

pene modum excessit oratio. Ne tamen et foeminę sua laudatione hac quoque in parte fraudentur, uno duntaxat exemplo eam concludamus, iam ad reliquas tractationes generatim processuri. Elizabeth, regis Pannonum filia Ludouicoque lantgrauio, Thuringię principi, matrimonio iuncta, non ignara dictum a Propheta: Si diuitię affluant, nolite cor apponere, cum inter opes luxumque potentię secularis uersaretur,

Christo impendisse, nisi amore illius etiam seipsam addiceret seruitio miserorum. Igitur, postquam constructo diuersorio non modicam egenorum ęgrotantium turbam coegisset, ministram se eorum fecit. Cumque a patre in Pannoniam reuocaretur, noluit eo ire, talem uitam pręponens regno Hinc, ubi ea postremo in sanctorum gloriam recepta miraculorum patuit indiciis, apparuit uerum esse, quod Propheta ait, quia melius

cum centum et tredecim uixisset annos, nusquam inde decesserit, hominem nunquam uiderit, pręterquam die uitę supremo Antonium, a quo et humatus fuit. Palmę primo fructibus nutritus est, deinde per annos sexaginta dimidiati panis fragmentum singulis diebus comedit coruo alite homini ministrante. Neque aliud quam aquam bibit. Indumento de palmarum foliis contexto nuditatem operuit. Hoc tenore uitę in Dei seruitio tandiu perdurans non effugisse

a proposito deterrentium, cum scirent se in solitudine uincendos, qui in frequentia solerent esse uictores. Superatis igitur eorum machinationibus, montem conscendens in quodam castello ab hominibus deserto se inclusit, ubi pane tantum et aqua sustentatus, cum iam uiginti peregisset annos, ui eductus et abbas ordinatus obstructis monasterii foribus manere coepit, ita ut mutasse latebram uideretur, non deseruisse. Cum tamen multi uariis morbis

corporis partem barba et capillis, inferiorem, ubi plus pudoris inest, arborum foliis uirgultisque contexerat. Annos triginta non alio pabulo usus est quam quod arbores herbęque syluestres dabant. Totidem pane se et aqua frigida sustentauit. Hunc tandem humaniorem uictum sibi ab angelo, a quo etiam eucharistiam Dominico quoque die accipere solitus erat, suppeditatum ferunt. Pafnutius abbas, qui uitam eius Gręco sermone scriptam

monachorum genus legimus, qui per diuersa solitudinum loca errantes ac uagi, sedibus semper incertis, ne ab hominibus conueniri possent, peregrinabantur. Hos, quia procul secedebant, anachoretas appellatos; alios ex illis pane et sale ad deserta secum delato uictitasse, alios uero herbas tantum et radices pro cibis habuisse. Tanta uitę asperitas intolerabilis prorsus uideretur, nisi etiam intolerabilia tolerabilia fecisset Dei amor et Dei

nomen tuum. Ita, nequid a nobis existimetur sanctius. Adueniat regnum tuum. Ne in nobis regnet peccatum. Fiat uoluntas tua sicut in cęlo et in terra. Quoniam, qui facit uoluntatem tuam, manet in ęternum. Panem nostrum supersubstantialem, uel quotidianum, da nobis hodie. Panem, qui de cęlo descendit. Nostrum, quia pro nobis oblatus est. Supersubstantialem, quia omnibus substantiis, omnibus pręeminet creaturis. Vel

tuum. Ne in nobis regnet peccatum. Fiat uoluntas tua sicut in cęlo et in terra. Quoniam, qui facit uoluntatem tuam, manet in ęternum. Panem nostrum supersubstantialem, uel quotidianum, da nobis hodie. Panem, qui de cęlo descendit. Nostrum, quia pro nobis oblatus est. Supersubstantialem, quia omnibus substantiis, omnibus pręeminet creaturis. Vel quotidianum, quia Christus Iesus heri et hodie, ipse et in secula. Da nobis

quam pręcepisset. Pręceperat autem similitudinem afferens ac dicens: Siquis nocte intempesta ad amici pulsans fores perseueret, ipsa poscendi improbitate coget illum de stratu suo surgere et panes, quos petierat, sibi mutuo dare. Parabolam etiam proponens iudicis Deum hominesque contemnentis, qui uiduę quotidie interpellantis uictus tędio eam ab aduersarii sui calumnia tandem decreuit uindicare:

In ciuitate Suna mulieri hospitę infoecundę ac sterili, ut uiro suo filium pareret, a Domino impetrauit. Et eundem puerum postea exanimum ad uitam reuocauit. Reuersus in Galgala pulmentum amarissimum in dulce conuertit. Panibus uiginti ordeaceis uiros centum satiauit, et superfuit. Naman Syrum a lepra curauit. Securis ferrum in Iordanem delapsum enatare fecit. Obsessus in Dothaim, aduersariis subita cęcitate percussis, liberatus est. Super

mansuefactum ligauerunt ac post se trahentes in puteum altitudinis immensę, nunquam inde exiturum, deiecere. Litterę ibidem in lapide incisę factum hoc indicant et adhuc extantes legentibus fidem faciunt. Seuerinus, in Pannonię finibus abbas, cum Phauianum, oppidum Danubio adiacens, fame laboraret, eo quod concreto frigoribus fluuio frumentarię naues iter agere nequibant, oratione glaciem soluit et uectoribus nauigationem aperiens

perseuerauit atque etiam ad perferendos pro Christo labores magis exarsit. Sciebat enim inimici consilia semper eo spectare, ut fallant, nunquam, ut doceant, scriptumque esse: Ne desyderes de cibis eius, in quo est panis mendacii. Rursum tamen humani generis perpetui hostes, quoniam fraudulenta inductione nihil profecerant, terrificationibus aggredi illum decernunt. Dumque ipse nocte quadam precationi operam

sarcina carnis deposita extolli meruit, dum oraret. Quam male cum illa actum erat cum deliciis difflueret, tam deinde bene, cum resipiscere coepit et in sensu cogitare circumspectionem Dei. Elizabeth, Pannonum regis filia, cuius sępe mentionem fecimus, dum se supra se tollens cęlestia meditatur, in extasin abibat et mente cernebat, quod oculi peruidere non possunt. Quod ne tunc quidem, cum ad se redisset, dissimulare

ille Magnus, cum primitus mundanę philosophię studiis plurimum delectaretur, ubi deinde scientię spiritalis dulcedinem gustare coepit, illa contempsit et huic soli totum se dedit. Sunt, qui eum dicant panis ac uini usum sibi interdixisse, donec mysteriorum intelligentiam plenius perciperet. Parum erat secularem sapientiam diuinę postposuisse: duo pręcipua uitę humanę sustentamenta, panem et uinum, a se abdicauit, dum

totum se dedit. Sunt, qui eum dicant panis ac uini usum sibi interdixisse, donec mysteriorum intelligentiam plenius perciperet. Parum erat secularem sapientiam diuinę postposuisse: duo pręcipua uitę humanę sustentamenta, panem et uinum, a se abdicauit, dum cibos colligit uitę ęternę. Quorum suauitatem Propheta quoque admiratur dicens: Quam dulcia faucibus meis eloquia tua, Domine! Super mel ori meo.

adduxit. Data etiam stipe ueluti equi mercenarium custodem, non tanquam deprehensum abactorem dimittendum curauit. Amon * corr. ex Amos quoque Aegyptius, dum in eremo manenti panem, quo in diem uesci solebat, furto subtraherent homines impurissimi, duas serpentes cęllę custodię apposuit, quarum afflatu illi, cum furandi animo propius accessissent, semineces concidere. Eos tamen superueniens

dona. Ipse uera nihil accepit pręter ea, quę sibi modo per uim errepta fuerant, ut gratuito potius inimicos suos quam mercede diligere uideretur. Idem Deo supplicando et panem benedictum morbo affectis porrigendo pestilentiam sedauit, in ipsos tantum Cantuarię occupatores grassantem, qui ab Ethelredo rege secedentes, cum pyratis societate facta, * add. in urbem hostiliter

uero in synagoga disputationes exercuisse. Hinc ipsemet quidem ad Corinthios scribens: Laboramus, inquit, operantes manibus nostris. Et ad Thessalonicenses: Non inquieti fuimus inter uos neque gratis panem manducauimus ab aliquo, sed in labore et fatigatione nocte et die operantes, ne quem uestrum grauaremus, non quasi non habuerimus potestatem, sed ut nosmetipsos formam daremus uobis ad imitandum nos.

grauitatem ueritati ab eo prędicatę adheserunt et, cuius corporis habitum paulo ante subsannauerant, scientiam amplexi sunt Christo credentes. Nesciebant utique sub terra latere aurum et interdum sub uili panno habitare sapientiam. Regulus episcopus, Ioannis apostoli discipulus, in Gallia cęlestis frumenti granum oppidatim disseminat et plurimis baptizatis fructum huberrimum in horreis Ecclesię recondendum cogit. Cęterum,

Quę ad Euangelicę institutionis doctorem spectarent, hactenus diximus. Nunc, quantum honoris sacerdotali dignitati deferri debeat, explicemus. Primus in Scripturis diuinis Melchisedech sacerdos memoratur, qui panem et uinum obtulerit Deo et cui Abraham patriarcha decimas dederit quique etiam rex Salem extiterit. Sed dum rex tantum erat, non illi licuit sacrificium ministrare, non decimas exigere. Sacerdos etiam factus est, ut

mortales, qui in terra sunt, ponendos arbitretur? Quis uel sola officii autoritate non omnibus magis uenerandos existimet? Soli pontifici sancta sanctorum ingredi licet, Solis sacerdotibus in altari Deo ministrare, solis panes propositionis sumere et pro populo supplicare. Cedat omnis terrena potestas! Nihil in sacerdotis potestate conspicimus, quod non cęlo dignum sit. Hinc sane est, quod emissarii Saulis regis iussi

sacerdotalem in ipso dignitatem animaduertens non permisit, sed econtra honorem, quo se indignam censuit, ei detulit, maius quiddam existimans sacerdotem esse quam miracula facere, immo omnibus miraculis mirabilius iudicans ex pane et uino corpus et sanguinem Christi conficere, quod solis sacerdotibus est datum. Ad hęc ligandi soluendique potestas eis tribuitur, prędicationis officium gubernandęque Ecclesię regimen committitur et, ut credentes

antecesserint, tantum et uirtutibus pręstent. Cui multum donatum est, multum ab eo exigetur. Quod si iis, qui semel in anno sacrosanctam communionem de manu sacerdotis accipiunt, ut se prius probent, pręcipitur, et sic de pane illo et de calice bibant, quanto magis debet probari uiuereque syncerius is, qui quotidie ad altare Dei accedit et tam mirabile stupendumque sacramentum uerbis conficit, manibus contrectat, ore sumit et sumendum quandoque

, Aquitanię monte, uitam solitariam duxit, tametsi rudis modicusque amictus fuerit, hoc tamen admirationem auget, quod sub eodem et ęstiuos calores et brumę frigus pertulerit, nunquam quicquam panni sibi uel addens uel demens. Vtranque profecto diuersorum temporum molestiam leuare posset solertia, nisi utranque tolerare mallet in Deum charitas. Apollonius aput Thebaidem * corr. ex Thebaidam

alia deinde, quam quę natura dabat, non quęsiuit. Cumque uita functus esset, sanctam animulam eius uisibili specie ab angelis in cęlum ferri uisam tradunt. Et quisnam nostrum paululum usu detritos ferre dedignabitur pannos, cum nudi etiam ab angelis honorentur? Hilarionem abbatem accepimus nihil aliud, quo corpus suum operiret, habuisse pręter saccum ac pelliceum ependiten rusticumque sagum, capillum semel in anno Paschę die

felix ille sic irrisę nuditatis sudor, quem tu soli Christo dedicans mercatus es regna cęlorum. Paucula nunc foeminarum exempla proferam, quibus ipsa uestium utilitas pro ornatu fuit. Elisabeth, Pannonum regis filia et Christi ancilla, quam poterat abiectiore amictu se uelabat. Scissuras alterius interdum coloris panno assuto, quo uilior appareret, resarciebat. Itaque una de grege mendicantium uidebatur contemnique

Paucula nunc foeminarum exempla proferam, quibus ipsa uestium utilitas pro ornatu fuit. Elisabeth, Pannonum regis filia et Christi ancilla, quam poterat abiectiore amictu se uelabat. Scissuras alterius interdum coloris panno assuto, quo uilior appareret, resarciebat. Itaque una de grege mendicantium uidebatur contemnique gaudebat, ut humilitatem conseruaret. Maluit ergo sic pannosa sicque despecta in xenodochio pauperculis morbo affectis

abiectiore amictu se uelabat. Scissuras alterius interdum coloris panno assuto, quo uilior appareret, resarciebat. Itaque una de grege mendicantium uidebatur contemnique gaudebat, ut humilitatem conseruaret. Maluit ergo sic pannosa sicque despecta in xenodochio pauperculis morbo affectis ministrare quam in regis patris aula, cum amisso marito ab eo in Pannoniam accersiretur, sericis auroque renitere atque omnibus uenerationi esse. Christo enim

grege mendicantium uidebatur contemnique gaudebat, ut humilitatem conseruaret. Maluit ergo sic pannosa sicque despecta in xenodochio pauperculis morbo affectis ministrare quam in regis patris aula, cum amisso marito ab eo in Pannoniam accersiretur, sericis auroque renitere atque omnibus uenerationi esse. Christo enim placere uolebat, non mundo. Toram, Deo dicatam uirginem in monasterio Thebaidis, memorant nunquam noua

in Epistola ad Corinthios ab Epheso scribens ait: Laboramus operantes manibus nostris . In Epistola quoque ab Athenis ad Thessalonicenses missa: Non inquieti — inquit — fuimus inter uos neque gratis panem manducauimus ab aliquo, sed in labore et fatigatione nocte et die operantes, ne quem uestrum grauaremus, non quasi non habuerimus potestatem, sed ut nosmetipsos formam daremus uobis ad imitandum nos. Nam cum

fabrilis operis uicissitudine impensius est executus et, quantum sua pręsumptione lapsus fuerat, tantum consilio alieno usus profecit. Ioannes, alius abbas, qui in Thebaidis eremo uitam duxit, singulis Dominicis diebus pane ab angelo delato se sustentasse perhibetur, cęteris uero diebus fiscellas texendo uictum sibi parauisse. Quod si et aliis diebus, quemadmodum Dominico, feriandum esset, quotidie angenus cibum

Euphrasiam uirginem inter sorores uirtute atque integritate pręstitisse. Hęc sane exercendi corporis cura etiam coniugatas honestauit. Lantgrauii, Thuringię principis uxor Elisabeth et eadem Pannonum regis filia (cuius non semel mentionem fecimus) cum multis ante uiduitatem opibus polleret, nequando per ocium luxu difflueret, ancillarum officia usurpabat, lanam linumque carpendo, nendo, texendo, suendo cęteraque

quia Moysi ieiunio ac precibus exoratus Dominus ueniam illis indulserat, unde etiam dies, dies propiciationis nuncupatur. Ieiunio igitur et Dei uindicta reprimitur et commissa purgantur. Helias propheta post subcineritii panis esum et aquę potum, cum dies quadraginta ieiunus ambulasset, peruenit usque ad montem Dei Oreb atque idem igneo curru sublatus transuectus est in paradisum. Si illic satiari cupimus, hic ieiunemus.

erant, eius in Deo spes firma fuit. Vnde ait: In te, Domine, speraui; non confundar in ęternum . Danieli ieiunanti diuina reuelantur mysteria, et dies a sole iustitię illuminandus pręfinito hebdomadarum numero panditur. In lacum leonum missus per dies sex nihil comedit, et inter ferocissimas bestias mansit illęsus. Cumque esuriret, Abacuch propheta per angelum Domini de Iudea translatus in Babylonem, apposuit illi pulmentum, quod

obseruatione auspicabitur? Eosdem quartę et sextę ferię dies Maglorius, * corr. ex Maiorus Sargiensis episcopus, ita ieiunio suo consecrauit, ut in illis prorsus nihil degustaret. Aliis uero diebus pane ordeaceo uictitabat. Vis nosse, quantum illi sic ieiunasse profuerit? Virginitatem perpetuo seruauit. Eadmundus, Cantuariensis archiepiscopus, ipse quoque uirginitatis coronam adeptus est:

Vis nosse, quantum illi sic ieiunasse profuerit? Virginitatem perpetuo seruauit. Eadmundus, Cantuariensis archiepiscopus, ipse quoque uirginitatis coronam adeptus est: lasciuiam carnis domans ieiuniis. Feria sexta sicco pane tantum et aqua frigida semper est usus. Nunquam illi curę fuit, ut pasceret corpus, sed ut sustentaret. Propterea quidem cibauit illum Dominus pane uitę et intellectus, et aqua sapientię salutaris potauit illum. Fuit

coronam adeptus est: lasciuiam carnis domans ieiuniis. Feria sexta sicco pane tantum et aqua frigida semper est usus. Nunquam illi curę fuit, ut pasceret corpus, sed ut sustentaret. Propterea quidem cibauit illum Dominus pane uitę et intellectus, et aqua sapientię salutaris potauit illum. Fuit enim doctor egregius, disciplinis diuinis apprime eruditus, multis pręterea miraculis clarus. Bonifacio martyri, Mysię

biduum quatriduumque prolataret, Dominicis tantum diebus quintisque feriis cibum capiens. Cum tamen docendo gentiles per Mysiam iter faceret, uię ac frigoris asperitate fatigatus ita temperauit ieiunium, ut quotidie dimidio panis et aquę poculo uires reficeret. Et quoniam neque equo uehi uoluit, sed pedes ire detractis etiam calciamentis, ut alibi diximus, magis mirandum existimo tanto labori talem ac tam modicam coenulam sufficere potuisse quam

alii quidem martyres unam martyrii coronam receperunt, hic duas, ieiunii martyrium sanguinis martyrio copulando. Iuonem presbyterum, et ipsum solicitum imprimis abstinentię cultorem, omnia ab Ecclesia indicta ieiunia sola panis et aquę refectione obseruare solitum legimus, ut plus aliquid faceret, quam quod pręceptum fuerat, et alimenti tenuitas obedientię cumulus esset, alias etiam abstemium fuisse et nunquam uel modico uino usum.

tenuitas obedientię cumulus esset, alias etiam abstemium fuisse et nunquam uel modico uino usum. De Antonio quoque, Aegyptio abbate, memorię proditum est, quod semel in die hora uespertina, panem cum sale comederit et aquam frigidam biberit, et cum perseuerantius ieiunaret, nunc bidui nunc tridui inediam passus sit; tum, quod eam rem illi inuidens diabolus aliquando sumpta monachi forma apparuit, cibos porrexit

toto uero Quadragesimę tempore bis aut ad summum ter parcissimo uictu lassum et effoetum uiribus corpus recreare. Seuerus abbas, natione Syrus, Domenico quoque die mane sacram communionem, uesperi panem unicum sumebat, altero cibo animam alens, altero corpus sustentans. Reliquis autem diebus cibo pariter ac potu uacuus perdurabat. Hoc idem et a Mederico apud Heduam, Gallię urbem, obseruatum legimus. Elpidius etiam

squalentis antri angusto carcere se occlusisset, tantum bis in hebdomada, id est, Dominicis et quartę ferię diebus uesci solitus dicitur. Mutium item abbatem in solitudine singulis Dominicis singulo pane diuinitus sibi allato nutritum accepimus, aliis uero diebus absque cibo ieiunum permansisse. Illos quatuor, quos Pafnutius abbas in remotissima Aegypti eremo commorantes reperit: Ioannem,

quatuor, quos Pafnutius abbas in remotissima Aegypti eremo commorantes reperit: Ioannem, Andream, Thaddeum et Philippum, hebdomadarum continuata ieiunia Dominicis diebus soluere solitos ferunt, angelo tunc iuxta eorum numerum panes deferente. Et in aduentu Pafnutii quintum panem additum fuisse dicunt. Nec sane mirum uideri debet, quod quidam sanctissimi homines in solitudine de cęlo receperint alimenta, cum etiam pręuaricator populus manna in

eremo commorantes reperit: Ioannem, Andream, Thaddeum et Philippum, hebdomadarum continuata ieiunia Dominicis diebus soluere solitos ferunt, angelo tunc iuxta eorum numerum panes deferente. Et in aduentu Pafnutii quintum panem additum fuisse dicunt. Nec sane mirum uideri debet, quod quidam sanctissimi homines in solitudine de cęlo receperint alimenta, cum etiam pręuaricator populus manna in deserto nutritus sit.

seruiret, eremum penetrans, quemadmodum ferrum malleis, ita semet cudere coepit ieiuniis. Atque a Deo omni morum sanctitate limatus et expolitus euasit, ut etiam ipse nihil unquam degustaret pręterquam Dominicis diebus panem illum, qui de cęlo descendit. Quem qui digne manducauerit, non esuriet in ęternum. Pesium * corr. ex Epesium anachoretam annos quadraginta, quos in Scythiotica eremo peregit, sol non uidit

testatur etiam Hilarionem abbatem nunquam ante solis occasum, nec festis diebus nec in grauissima ualitudine, soluisse ieiunium, cum tamen duro admodum parcissimoque uictu usum dicat — herbarum syluestrium ordeaceique panis et non coctę, sed aqua frigida maceratę lentis, ita ut ei aliquando caligarent oculi, corpus scrabedine rigeret, et tunc oleum pro remedio in cibatu addidisse. Denique a sexagesimo tertio usque ad octogesimum ętatis

sed aqua frigida maceratę lentis, ita ut ei aliquando caligarent oculi, corpus scrabedine rigeret, et tunc oleum pro remedio in cibatu addidisse. Denique a sexagesimo tertio usque ad octogesimum ętatis suę annum, cum pane quoque abstineret, sorbitiunculis ex farina et holere comminuto sustentatum fuisse, donec reddito spiritu conuiuii cęlestis perpetua et ineffabili dulcedine, quam semper appetierat, satiari coepit.

postea ieiunio compensarent. Vsque adeo neque charitatem dimittere neque abstinentię quicquam derogare uolebant. Odilo, Cluniacensis abbas, Quadragesimale ieiunium solicitius obseruans, cum panem cinere aspersum comedisset, aquam potui poposcit. Qua acceptor et statim in uinum mutata ministrum increpuit, quod uinum pro aqua sibi attulisset. Illoque admirante et rursum de fonte haustam afferente idem

legendo non perceperunt. Asellam uirginem Hieronymus laudibus efferens: ieiunium, inquit, pro ludo habuit, inediam pro refectione. Et cum eam non uescendi desyderium, sed humana conditio ad cibum traheret, pane et sale et aqua frigida concitabat magis esuriem quam restinguebat. Idem Paulę, uita iam defunctę, uirtutes enarrans: Tantę, inquit, continentię fuit, ut prope mensuram excederet et debilitatem corporis nimiis

et tota interdum hebdomada inediam protrahebat, uacuum cibo uentrem gerens, ut animam repleret uirtutibus. Maria Aegyptiaca, quę meretricium quęstum in quęstum uertit paradisi, in solitudinem secedens tres tantum panes pro uiatico, secum tulerat. Et quoniam ibidem Deo seruiens plus minus quadraginta uixit annos nec unquam interim hominem uidit, pręter anno illo, quo ad Dominum migratura erat, Zosimam abbatem, apparet eam hoc toto fere

secum tulerat. Et quoniam ibidem Deo seruiens plus minus quadraginta uixit annos nec unquam interim hominem uidit, pręter anno illo, quo ad Dominum migratura erat, Zosimam abbatem, apparet eam hoc toto fere tempore sine panis esu perdurasse et, si quicquam ederit, more ferę syluestrium herbarum pastu fuisse sustentatam. Quicquid culpę olim per ingluuiem contraxerat, tali ieiunio purgauit. Et quę diu uersata fuerat in prostibulo, post eremi

horrescens tyranni sęuitiam, sed mori cupiens et esse cum Christo. Maria Decegnies, cuius ortu Niuella, Leodiensis, episcopi uiculus, nobilitatus est, a festo Exaltationis Crucis usque ad Pascha ieiunium cum sola panis et aquę refectione per annos tres obseruauit. Eandem ferunt aliquando quinque et triginta dies absque cibo perseuerasse, diuinis fruentem colloquiis; tres item et quinquaginta dies ante obitum suum nihil aliud gustasse

suę habere custodem et palmam obtinere martyrii. Cęterum non omnibus data est eadem abstinentię mensura idemque modus. Alius dies multos inediam pati potent, alius ne unum quidem. Alii ad sedandam famem dimidium panis sat est, alii integer parum est. Tantum ergo sibi quisque ieiuniorum imponat, quantum ferre pręualet, tantum comedat, quantum ad regendos corporis census sufficiat, non ad extinguendos, quodque ad continuanda ieiunii

nudauit, Loth incestum commisit, Esau primogeniturę ius uendidit, populus Israheliticus in deserto periit, Heli sacerdotis filii hostili gladio cęsi sunt. Sodomę quoque euersio, ut ait Scriptura, superbia et saturitas panis fuit. Ideo Dominus in Euangelio: Attendite, inquit, uobis, ne forte grauentur corda uestra in crapula et ebrietate et curis huius uitę, et superueniat in nos repentina dies illa. Et: Vę uobis,

pingues eorum et electos Israhel impediuit. Vbi autem sepulti sunt, Sepulchra concupiscentię appellata, ut posteros locus ipse admoneat non concupiscere illud, ob quod alii morte multati sunt. Viginti panibus ordeaceis centum homines pauit Heliseus, quinque panibus ordeaceis turbam quinque milium Dominus satiauit. Utrunque miraculum, sicuti cętera omnia, soli Deo tribuendum. Sed quod ad propositum nostrum pertinet,

sepulti sunt, Sepulchra concupiscentię appellata, ut posteros locus ipse admoneat non concupiscere illud, ob quod alii morte multati sunt. Viginti panibus ordeaceis centum homines pauit Heliseus, quinque panibus ordeaceis turbam quinque milium Dominus satiauit. Utrunque miraculum, sicuti cętera omnia, soli Deo tribuendum. Sed quod ad propositum nostrum pertinet, attendamus ordeacei panis esum nec in Veteri nec in Novo

centum homines pauit Heliseus, quinque panibus ordeaceis turbam quinque milium Dominus satiauit. Utrunque miraculum, sicuti cętera omnia, soli Deo tribuendum. Sed quod ad propositum nostrum pertinet, attendamus ordeacei panis esum nec in Veteri nec in Novo Instrumento fuisse despectum. Pudeat nos id panis genus respuere, quo prophetę et apostoli et cum apostolis Dominus usi sunt. Ad Aaron reliquosque sacerdotalis ordinis uiros in Leuitico

Dominus satiauit. Utrunque miraculum, sicuti cętera omnia, soli Deo tribuendum. Sed quod ad propositum nostrum pertinet, attendamus ordeacei panis esum nec in Veteri nec in Novo Instrumento fuisse despectum. Pudeat nos id panis genus respuere, quo prophetę et apostoli et cum apostolis Dominus usi sunt. Ad Aaron reliquosque sacerdotalis ordinis uiros in Leuitico pręcipitur: Vinum et omne, quod inebriare potest, non bibetis tu et filii

ariolos et magos, qui erant in uniuerso regno eius. Certe neque legumina, amara sunt neque aqua acerba, et si essent, nonne tanta mercede pręoptanda ac pręsumenda fuissent? Alibi Daniel ipse: Panem — inquit — desyderabilem non comedi, et caro et uinum non introierunt in os meum. Sed hic interim uisiones uidet, cum angelo loquitur, futura discit. Intantum Deo placent, qui talibus abstinent.

beatos dixit, a muliere Samaritana potum aquę petiit, Discipulis, ut manducaret, hortantibus: Cibus meus est — respondit — ut faciam uoluntatem Patris. Quod autem corpus suum et sanguinem sub specie panis et uini sumendum obtulit, sacramentum id cibi spiritalis est, quo animus pascitur, non corpus. Nam post resurrectionem quoque, ut ueritatem resuscitati corporis approbaret, cum Discipulis comedit, non carnem tamen nec

obtulit, sacramentum id cibi spiritalis est, quo animus pascitur, non corpus. Nam post resurrectionem quoque, ut ueritatem resuscitati corporis approbaret, cum Discipulis comedit, non carnem tamen nec quicquam aliud pręter panem, piscem, fauum. Eius pręcursor Ioannes Baptista Spiritu Sancto repletus, antequam natus, locustis in deserto et syluestri melle pascitur. Ob quam uictus austeritatem a phariseis demonium habere dicitur. A Domino neque

sustentaretur, quę alii ut insipida uiliaque despiciebant. Apostoli ipsi spicas segetum manibus confricant et hoc tam simplici cibo esuriem, quo modo possunt, leuant. Cumque numero duodecim essent, nihil aliud quam quinque panes ordeaceos duosque pisces habuerunt in deserto, quando Dominus turbam quinque milium pauit. Iterum nihil omnino pręterquam septem panes et pauculos pisciculos, quando quatuor milia virorum satiata sunt. Rursum

esuriem, quo modo possunt, leuant. Cumque numero duodecim essent, nihil aliud quam quinque panes ordeaceos duosque pisces habuerunt in deserto, quando Dominus turbam quinque milium pauit. Iterum nihil omnino pręterquam septem panes et pauculos pisciculos, quando quatuor milia virorum satiata sunt. Rursum transfretantes obliti sunt panes secum ferre; usque adeo cibariorum curam non habebant, dum eius, quem relictis omnibus secuti fuerant, dulcedine

duosque pisces habuerunt in deserto, quando Dominus turbam quinque milium pauit. Iterum nihil omnino pręterquam septem panes et pauculos pisciculos, quando quatuor milia virorum satiata sunt. Rursum transfretantes obliti sunt panes secum ferre; usque adeo cibariorum curam non habebant, dum eius, quem relictis omnibus secuti fuerant, dulcedine satiantur. Et tamen, quod non ieiunarent, adhuc excusabantur, quia Sponsus cum eis erat. Quanto ergo

et siceram non bibit, carnem nullam comedit, reliquę uitę sanctitate sic excelluit, ut multi suspicati sint propter necem eius Hierosolymam fuisse subuersam. Petro quoque, apostolorum principi, post ascensionem Domini panis cum oliuis, raro cum holusculis cibus fuit, ut moderati uictus exemplum foret iis, quibus abstinentię pręcepta dabat, iam piscator hominum factus, qui fuerat piscium. Paulus apostolus ad

Quo miraculo effectum est, ut omnes conuiuam, cuius continentiam irriserant, uenerari inciperent. Antonium in Aegypto, Serapionem in Arsinoite regione, Ethbinum in quadam Hibernię sylua, Stephanum abbatem in monte Mureto pane tantum et aqua sustentatos fuisse legimus, sed Antonium, cum iam infirmior ętas pristinę austeritati par esse non posset, holuscula et arborum fructus cum pane comedisse. Helię, eremitę in

in quadam Hibernię sylua, Stephanum abbatem in monte Mureto pane tantum et aqua sustentatos fuisse legimus, sed Antonium, cum iam infirmior ętas pristinę austeritati par esse non posset, holuscula et arborum fructus cum pane comedisse. Helię, eremitę in finibus Antinoi, quę est metropolis Thebaidis, iam ętate decrepito exiguus panis et paucissimę oliuę cibus erat, robustioribus uero annis interdum hebdomadarum

ętas pristinę austeritati par esse non posset, holuscula et arborum fructus cum pane comedisse. Helię, eremitę in finibus Antinoi, quę est metropolis Thebaidis, iam ętate decrepito exiguus panis et paucissimę oliuę cibus erat, robustioribus uero annis interdum hebdomadarum inediam tolerauit. Pastumio, Aegyptio abbati, panis tantum et aqua uictus erat, utrunque appendere solitus, ne edendi auiditas plus

eremitę in finibus Antinoi, quę est metropolis Thebaidis, iam ętate decrepito exiguus panis et paucissimę oliuę cibus erat, robustioribus uero annis interdum hebdomadarum inediam tolerauit. Pastumio, Aegyptio abbati, panis tantum et aqua uictus erat, utrunque appendere solitus, ne edendi auiditas plus hauriret quam quod sustentando corpori sufficere posset. Antehac uero, dum solitarius uiueret, crudę herbę illi cibum, fontes potum

corpori sufficere posset. Antehac uero, dum solitarius uiueret, crudę herbę illi cibum, fontes potum suppeditabant. Hor etiam abbas, quandiu solitudinem incoluit, herbis, radicibus, aqua sustentatus est. Pane abstinuit, donec monasterio prępositus communi cum aliis cibo uti coepit, ut ipsos lucrificaret et quadam uitę ęqualitate contineret. Apollonius abbas panem, holus, herbas edere solebat, sed ita sane, ut ea uel

herbis, radicibus, aqua sustentatus est. Pane abstinuit, donec monasterio prępositus communi cum aliis cibo uti coepit, ut ipsos lucrificaret et quadam uitę ęqualitate contineret. Apollonius abbas panem, holus, herbas edere solebat, sed ita sane, ut ea uel sale condiret uel aceto maceraret, coctum gustauit nihil. Theonam * corr. ex Theonem quoque monachum cruda comesse accepimus nec in uescendo

quoque monachum cruda comesse accepimus nec in uescendo ignis opera unquam usum. Honophrius item abbas, cum sede incerta per solitudinem uagaretur, diu herbis tantum et fructibus sustentatus dicitur, demum pane et aqua nutritus, angelo homini ministrante. Palęmon monachus in Thebaidis deserto habitans, celebri Paschę die Pacomium, contubernalem suum, rogauit, ut solito largius obsonaret. Coxit ille holus

est, et ego oleum addam? Auertentem se ac lugentem Pacomius hortabatur, ut sumeret et illam olei lautitiam non tam sibi quam festi solennitati concederet. Tantum profecit, ut nec ipse aliud gustarit quam quod consueuerant, panem scilicet cum sale aquamque frigidam. Sic refecti Deo gratias egere, hoc tantum festo tribuentes, quod escas tunc sapidiores parauerint quam comederint. Adeo oleum in cibo sumere luxurę deputabant.

quod escas tunc sapidiores parauerint quam comederint. Adeo oleum in cibo sumere luxurę deputabant. Amandus Turoni ad beati Martini sepulchrum quindecim annos mansit et hoc toto tempore cibus illi panis ordeaceus, aqua potus fuit. Postea Traiectensis episcopus factus miraculis illustratus est, Heraclio in Oriente imperante. Germanus etiam, Altisiodorensis episcopus, tenuissimo uictu contentus uino abstinuit, in

illustratus est, Heraclio in Oriente imperante. Germanus etiam, Altisiodorensis episcopus, tenuissimo uictu contentus uino abstinuit, in solennibus tamen festis ita aqua diluto utens, ut uinum non saperet. Antehac ordeaceo pane et leguminibus uixerat, et his non sale, sed cinere conditis, quotidianum seruans ieiunium. Cum hac cibi ac potus uilitate luxuriam commutauerat epularum, ex Burgundię pręfecto monachus factus, deinde episcopus

cinere conditis, quotidianum seruans ieiunium. Cum hac cibi ac potus uilitate luxuriam commutauerat epularum, ex Burgundię pręfecto monachus factus, deinde episcopus Antisiodori. Euagrius presbyter quadraginta annos pane, oleo et aqua usus est, deinde annos sedecim pomis coctoque abstinuit. Postea uero etiam panem sibi interdixit ac per biennium holere tantum et lentibus uixit. Hic duorum Machariorum discipulus fuit, quorum mores imitando

epularum, ex Burgundię pręfecto monachus factus, deinde episcopus Antisiodori. Euagrius presbyter quadraginta annos pane, oleo et aqua usus est, deinde annos sedecim pomis coctoque abstinuit. Postea uero etiam panem sibi interdixit ac per biennium holere tantum et lentibus uixit. Hic duorum Machariorum discipulus fuit, quorum mores imitando adeptus est meritum. Sanctus quoque presbyter Hieronymus ad Eustochium uirginem scribens,

accepasse luxuria sit. Idem Pauli, priori eremitę, uitam describens Iesum et angelos eius testatur in eremi parte, quę iuxta Syriam Saracenis iungitur, uidisse se monachos, quorum unus per annos triginta clausus ordeaceo pane et lutulenta aqua uixit, alter in cisterna ueteri, quam gentili sermone Syri cubam uocant, quinque caricis sustentabatur. Paulus autem (ut idem refert) a sexto decimo ętatis suę anno usque ad

sustentabatur. Paulus autem (ut idem refert) a sexto decimo ętatis suę anno usque ad sexagesimum palmę fructibus uixit. Deinde usque ad centesimum tertium decimum, quo terris relictis ad cęlum migravit, dimidiati panis fragmentum quotidie coruo alite deferente acceptauit. In aduentu Antonii integer allatus, Deo donante quantum utrique satis esset. Qui cum comedissent, ad fontem accedentes prono ore manibus concauis aquam hauriendo

aquam hauriendo sitim expulerunt. Timotheus quoque anachoreta in deserto Aegypti poenitentiam agens palmę fructibus et aqua de fonte hausta sustentatus est. Dorotheo abbati in Aegypto uncię panis sex et holusculorum fasciculus et aquę congius refectio erat. Pambo abbas, cum animam ageret, confessus est, quod ab eo die, quo solitudinem ingressus fuerat, panem non gustarit neque quicquam, cuius ipsum

Dorotheo abbati in Aegypto uncię panis sex et holusculorum fasciculus et aquę congius refectio erat. Pambo abbas, cum animam ageret, confessus est, quod ab eo die, quo solitudinem ingressus fuerat, panem non gustarit neque quicquam, cuius ipsum poeniteret, prolocutus fuerit, et se tamen sic e uita discedere, tanquam qui modo coepisset, non tanquam qui profecisset. Pior *corr. ex Pion abbas in

deambulando sumebat cibum, aqua in potu usus, quam ipse effosso puteo amaram in dulcem uerterat exorato Domino. Philoromus **corr. ex Philoronius presbyter in Galatia annos duodeuiginti in cęlla clausus pane et cocto abstinuit, dein duobus et triginta annis nullum pomi genus gustavit, ut omni ciborum dulcedine seposita edendi auiditatem coercere facilius posset. Hilarionem abbatem diuus Hieronymus tradit a quinto decimo

abbatem diuus Hieronymus tradit a quinto decimo usque ad uigesimum ętatis annum quindecim caricas post solis occasum comedisse. Triennio deinde dimidium lentis aqua maceratę sextarium ac deinde totidem annis panem cum sale et aqua et totidem aliis uirgultorum radices herbasque syluestres crudas. Deinde annis nouem ordeacei panis uncias sex et coctum modice holus absque oleo. Postea debilitate corporis compulsum olei parum addidisse

comedisse. Triennio deinde dimidium lentis aqua maceratę sextarium ac deinde totidem annis panem cum sale et aqua et totidem aliis uirgultorum radices herbasque syluestres crudas. Deinde annis nouem ordeacei panis uncias sex et coctum modice holus absque oleo. Postea debilitate corporis compulsum olei parum addidisse usque ad tertium et sexagesimum uitę annum. Inde usque ad octogesimum pane abstinuisse, sed sorbitiunculis usum de

crudas. Deinde annis nouem ordeacei panis uncias sex et coctum modice holus absque oleo. Postea debilitate corporis compulsum olei parum addidisse usque ad tertium et sexagesimum uitę annum. Inde usque ad octogesimum pane abstinuisse, sed sorbitiunculis usum de farina et holere comminuto factis, potu ciboque uix uncias sex appendentibus. Cęterum nunquam ante solis occasum quicquam gustasse, et neque diebus festiuis neque in grauissima

nunquam ante solis occasum quicquam gustasse, et neque diebus festiuis neque in grauissima febre soluisse ieiunium. Hospitius ille, qui Longobardorum in Italiam aduentum longe ante prędixit, pane et pomis uescebatur. Quadragesimę uero ieiunia herbarum tantum radicumque refectione transigebat semper abstemius. Romualdus abbas, ordinis Camaldulensis institutor, dum in eremo uitam ageret, panem et fabam aqua

pane et pomis uescebatur. Quadragesimę uero ieiunia herbarum tantum radicumque refectione transigebat semper abstemius. Romualdus abbas, ordinis Camaldulensis institutor, dum in eremo uitam ageret, panem et fabam aqua maceratam comedit. Maxentius, Pictauensis abbas, pane ordeaceo et aqua uictitavit. Arido in loco cum monachi siti laborarent, terram uirga percutiens fontem scaturire fecit, ut scias elementa ei seruire,

radicumque refectione transigebat semper abstemius. Romualdus abbas, ordinis Camaldulensis institutor, dum in eremo uitam ageret, panem et fabam aqua maceratam comedit. Maxentius, Pictauensis abbas, pane ordeaceo et aqua uictitavit. Arido in loco cum monachi siti laborarent, terram uirga percutiens fontem scaturire fecit, ut scias elementa ei seruire, qui gulę et uentri dominatur. Gregorius, Lingonensis episcopus,

pane ordeaceo et aqua uictitavit. Arido in loco cum monachi siti laborarent, terram uirga percutiens fontem scaturire fecit, ut scias elementa ei seruire, qui gulę et uentri dominatur. Gregorius, Lingonensis episcopus, panes ordeaceos triticea crusta oblitos esitavit, in aquę poculum tantillum uini addere solitus, ut aqua suum saporem seruaret colore mutato. Sic occultabat uictus angustioris usum, ostentationem fugiens et soli Deo placere

in Gallia abbas, annis sexaginta herbis tantum ac radicibus sustentatus est. Fontem de petra Deum precatus eduxit, qui hodie quoque effluit hubertim et terram irrigat. Alcibiadi martyri apud Lugdunum panis, sal aqua uictus erat. Sed tandem in carcerem trusus, ne scandalo esset iis, qui secum erant, reliqua immunda fortasse credituris, cum adhuc infirmi essent, nihil recusauit eorum, quibus ipsi utebantur, malens

finiuit. Non solum igitur in necessitate seruum suum Deus non deseruit, sed etiam pręrogativa passionis honestavit: esurienti misit cibos, latenti martyrii coronam. Benedicto abbati, cum saxeę rupis olim spelunca clauso panis defecisset, presbyter quidam diuinitus monitus prandiolum suum attulit, et quoniam tunc solennis Paschę dies erat, secum cibum liberius capere hortatus. Deo gratias egit Benedictus, tum quod sibi uictum in tempore

latebat, ne inani glorię daretur occasio, sed diuino conspectui munus illud syncerius offerretur, quod submouebatur humano. Promamus aliqua etiam hoc in genere foeminarum exempla! Agar ancilla cum Ismahele filio eiecta panem tantum et utrem aqua plenum secum in solitudinem defert. Consumpta deinde aqua, puer et ipsa siti uexati, fonte angeli pietate ostenso refocillantur. Abraham diues erat et inuitus illam emittebat; in

solam ad potum cessisse ei scribuntur, ut hinc facile coniici posit iam tum mulieribus nefas fuisse uinum bibere. Ruth Moabitis in agro Booz, cum spicas deciduas legeret, benigne ab ipso accepta panem tantum iubetur comedere et bucellam intingere in aceto et, cum sitierit, easdam aquas potare, quas potabant messores. Quod illa quidem pro magno munere habens, gratias egit comeditque et bibit. At ipse, quam uictu tam

Iudit, cum ad illud grande facinus, quod mente agitauerat, perficiendum properaret, imposuit (ut ait Scriptura) Abrę suę ascoperam uini et uas olei et polentam et palathas * corr. ex lapates et panes et caseum et profecta est. A carnibus ergo abstinebat atque, ut ego existimo, etiam a uino, tune tantummodo illo usa, cum et animi audacia opus esset et uires, quas ieiunio cilicioque ante fregerat, excitandę acriore

alimentis fuisse sustentatam accepimus, dum partem illam optimam possidere nititur quam elegerat et quę non auferetur ab ea. Et ut quędam, quę pręcedenti capite dicta sunt, hic etiam breuiter repetantur, Asella uirgo pane, sale et aqua contenta fuit; Paula oleum in cibo non cepit, lacticinia, mel et alia palato suauia gustare noluit, uinum ne infirma quidem; Euphrasia pręter hęc fructus gustu dulces repudiauit; Maria Aegyptiaca uel crudis

lacticinia, mel et alia palato suauia gustare noluit, uinum ne infirma quidem; Euphrasia pręter hęc fructus gustu dulces repudiauit; Maria Aegyptiaca uel crudis herbis radicibusque uel cibo nullo uixit; Maria Decegnies pane et aqua uacuum et ieiunum uentrem reficiebat, inediam semel ad trigesimum, iterum ad quinquagesimum produxit diem, rapta in spiritu, ut dictum est. Quisquis ad istarum glorię sublimitatem peruenire cupit, harum, quantum

glorię sublimitatem peruenire cupit, harum, quantum potest, imitetur continentiam. Multa sunt huiuscemodi exempla, quę longum esset enarrare. Te tamen, Othilia uirgo, tacere omnino non possum, quę leguminibus et ordeaceo pane lassum ieiuniis corpus sustentasti, donec in cęlestibus regnis grano illo frumenti satiari meruisti, quod cadens in terram multum fructum attulit. O quam breuem esuritionem ęternę immensęque dulcedinis subsecuta est

frumenti satiari meruisti, quod cadens in terram multum fructum attulit. O quam breuem esuritionem ęternę immensęque dulcedinis subsecuta est saturitas! Dum te sibi uilitate mortificas, facta es immortalis. Pro ordeaceo pane panem accepisti uitę, pro leguminibus huberrimum perennis lętitiae fructum. His iam dictis exemplis operęprecium est etiam paucas e multis diui Hieronymi sententiolas apponere, ut illa sequi uolentes, pręceptis

satiari meruisti, quod cadens in terram multum fructum attulit. O quam breuem esuritionem ęternę immensęque dulcedinis subsecuta est saturitas! Dum te sibi uilitate mortificas, facta es immortalis. Pro ordeaceo pane panem accepisti uitę, pro leguminibus huberrimum perennis lętitiae fructum. His iam dictis exemplis operęprecium est etiam paucas e multis diui Hieronymi sententiolas apponere, ut illa sequi uolentes, pręceptis quoque

raroque *corr. ex similia caroque pisciculi. Sic comedat, ut semper esuriat, ut statim post cibum possit legere, orare et psallere. Ad Nepotianum: Fortissimum ieiunium est — inquit — aqua et panis. Sed quia gloriam Dei non habet, et omnes pane et aqua uiuimus, quasi publicum et commune ieiunium putatur. Caue, ne hominum rumusculos aucuperis, ne offensam Dei populorum laude commutes!

Sic comedat, ut semper esuriat, ut statim post cibum possit legere, orare et psallere. Ad Nepotianum: Fortissimum ieiunium est — inquit — aqua et panis. Sed quia gloriam Dei non habet, et omnes pane et aqua uiuimus, quasi publicum et commune ieiunium putatur. Caue, ne hominum rumusculos aucuperis, ne offensam Dei populorum laude commutes! Virgines quoque Deo dicatas erudiens: Quando uos — inquit — ad

potuerint. Qui enim semel gustauerit, quam suauis est Dominus, omnes alias suauitates facile contemnet. Sed neque tunc paruum obedientię specimen dedere, cum in deserto turbę discumbenti iussi cibos apponere quinque panes et duos pisces, id est, totum, quod habebant, nihil sibi reseruantes, porrexerunt; siquidem ipsi fame periclitari quam necessitatem excusando Domino suo non statim obtemperare malebant. Et quoniam lubenter paruerant,

Aquitanię quondam et Prouincię dominus, postea uero ita humilis monachus, ut nihil tam paruum neque tam infimum esset, quod se indignum iudicaret, dum id sibi faciendum abbatis autoritas iniunxisset. Iussus ergo aliquando panes coquere, cum iam coenę tempus instaret, confestim succendit fornacem, rutabulo ignem circumuertit, sed scopam, qua prunas euerteret locumque ponendis panibus aptaret, non habuit. Insiliens ergo in

abbatis autoritas iniunxisset. Iussus ergo aliquando panes coquere, cum iam coenę tempus instaret, confestim succendit fornacem, rutabulo ignem circumuertit, sed scopam, qua prunas euerteret locumque ponendis panibus aptaret, non habuit. Insiliens ergo in fornacem melote pro scopa est usus. Tunc demum coctos panes fratribus nihilo tardius, quam res poscebat, attulit, nulla corporis aut indumentorum parte lęsa, ut propensę

confestim succendit fornacem, rutabulo ignem circumuertit, sed scopam, qua prunas euerteret locumque ponendis panibus aptaret, non habuit. Insiliens ergo in fornacem melote pro scopa est usus. Tunc demum coctos panes fratribus nihilo tardius, quam res poscebat, attulit, nulla corporis aut indumentorum parte lęsa, ut propensę obedientię alacritatem intelligas et inter pericula securam et inter infima nobilem. Factus erat hic quidem

Ac ne omnino impune mentitos crederes, mancipiorum more seruierunt. Dauid secundum cor Dei electus, capitalem Saulis odium declinans, cum Noben peruenisset, finxit se a rege missum et decepto Achimelech sacerdote panes ab eo accepit ensemque Golię Gethei, quem ipse ex prouocatione interemerat. Inde pergens uenit ad Achim, Getheorum regem, et periculum ueritus insaniam simulauit dimissusque abiit. Vtrunque dolum summa excusat

puritas, in uirore spei alacritas, in plumarum mollitie animi lenitudo atque facilitas. Maxentii etiam, Pictauiensis abbatis, humanitas effecit, ut agrestes uolucres non cupidius arborum ramis quam manibus suis insiderent. Panes micis aut tritici granis ab eo pastę auolabant. Hinc discamus non sine beneficio eos dimittere, qui sine hęsitatione nostrę se crediderint fidei. Seuerus, Agathensis abbas, passerem aduolantem ita humanitus

Madianitas ab Israhelitis duce Phinee superatos Moyses occidi ad unum iussit, pręter uirgines puellasque, ut uel hinc intelligas matrimonia morte dissolui, uirginitatem uero vita ęterna esse dignam. Achimelech sacerdos panes sanctificatos David esurienti et iis, qui cum illo erant, daturus interrogat, si mundi sunt, maxime a mulieribus. Vsque adeo cibos sacros dare etiam fame periclitantibus, nisi castes, non licebat. Et si hoc olim in pane

panes sanctificatos David esurienti et iis, qui cum illo erant, daturus interrogat, si mundi sunt, maxime a mulieribus. Vsque adeo cibos sacros dare etiam fame periclitantibus, nisi castes, non licebat. Et si hoc olim in pane illo seruatum est, quanto nunc mundiores esse decet, quibus sub eadem specie sumendum datur purissimum Christi corpus, spiritalis caro, ineffabile sacramentum. Iohel propheta uastationem atque excidium per Caldeos

spectandam mittere potuit, cui tamen accessum ad habitaculum suum interdixit! Et si talis lapsum pertimuit, quis tutum putabit ingerere se obtutibus mulierum? Paulum quoque abbatem, qui solitudinem Panephiso oppido proximam incoluit, ne foeminam uideret, impense cauisse accepimus. Et cum aliquando cum abbate Archebio ad quendam senem pergeret, uidens a longe obuiam uenire mulierem, protinus retulit pedem et comite frustra

suis, sed pro populi peccatis, dum ea ueluti sibi communia confitetur et perinde misericordiam Dei implorat, ac si et ipse deliquisset. Video in ieiuniis, in sacco, in cinere illum sponte affligi, per tres hebdomadas lugere, panem desyderabilem non comedere et neque carnem neque uinum gustare neque unguento perfundi. Video, inquam, illum pro delictis aliorum talia facientem, et intra me confusus conscientię metu concutior, quod ego miser

se fecit. Poenitendo igitur mutauit Aethiops pellem suam et pardus uarietates suas. Etenim quinque et septuaginta annos Deo in solitudine seruiuit, sex annos in cęlla inclusus permansit, ad multam noctem stans orabat, pane tantum et aqua sustentabatur. Deinde charitatis operi se accingens, noctu peragrabat, solitariorum tuguria hydriasque eorum aqua replebat, ut procul haustum petentibus laborem eleuaret; peracto officio tacitus redibat. Sic

Bauonem* quoque in Gallia ex prędone monachum factum accepimus, et qui in syluis uiatores despoliare solitus fuerat, postea in monasterio cęlla inclusum uixisse, manus ac pedes uinculis ferreis onerasse, ordeaceum panem cinere mixtum esitasse, carne uinoque abstinuisse, cilicium pro stratu, lapidem pro puluillo * corr. ex Banonem habuisse; sępe, dum laudes Deo diceret, eundem lapidem

ad poenitentiam conuersa, omnia, quę sibi meretricio quęstu parauerat, in foro congesta populo spectante combussit eiusdemque abbatis consilio foeminarum monasterium ingressa cęlla se inclusit, lugens peccatum suum, pane tantum et aqua uitam sustentans. Ipsumque Dei nomen proferre non ausa, orabat dicens: Qui plasmasti me, miserere mei! In tali labore triennio exacto Paulus, Antonii discipulus, in quiete uidit supra cęlum

uiris, mulieribus, omnibus angelis, omnibus sanctis uidenda coram exponentur. Nihil tunc absconditum erit, quod non reueletur, nihil occultum, quod non sciatur, nisi quod ante confessione ac poenitudine fuerit abolitum. Pandentur ex cordibus multorum secretę cogitationes, dicta factaque in aperto erunt, dicente Domino per prophetam: Reuelabo pudenda tua in facie tua. Sed omni etiam reuelatę turpitudinis confusione intolerabilior

Scripturarum, ne cui forte incredibile uideatur, quod supra omnem naturę uim fieri audierit, et ibi magis eius uacillet fides, ubi credentibus certior beatitudo promittitur. Dominus ergo noster Iesus Christus acceptum panem et uinum benedixit dicens: Hoc est corpus meum, et: Hic est sanguis meus. Non fallit ipse, qui ueritas est. Et si multa hominibus credimus, cum scriptum sit: Omnis homo mendax, non credemus

Hic est sanguis meus. Non fallit ipse, qui ueritas est. Et si multa hominibus credimus, cum scriptum sit: Omnis homo mendax, non credemus Deo, qui uerax est, immo ueritas ipsa? Aut non fuit illi possibile panis uinique mutare substantiam, cui possibile fuit creare cuncta? Sed panis et uini — inquies — formam permanere cerno; quomodo uis, ut aliud esse, quam quod uideo, credam? Eodem profecto modo, quo animal aliquod ex ęre

multa hominibus credimus, cum scriptum sit: Omnis homo mendax, non credemus Deo, qui uerax est, immo ueritas ipsa? Aut non fuit illi possibile panis uinique mutare substantiam, cui possibile fuit creare cuncta? Sed panis et uini — inquies — formam permanere cerno; quomodo uis, ut aliud esse, quam quod uideo, credam? Eodem profecto modo, quo animal aliquod ex ęre lapideue effigiatum conspicis fucatumque coloribus, et tamen non animal

non animal esse intelligis, sed ęs aut lapidem aut materiam aliam. Rursum dices: Ista quidem animalis effigies uisum potest decipere, odoratu tamen, gustu, tactu deprehenditur non esse id, quod uidetur. At in sacramento isto panis et uinum, sicut oculis uidentur, ita et sensibus cęteris pariter percipiuntur. Statuarius ergo in ęris uel lapidis materia potuit obiicere oculis tuis animalis speciem, non poterit Christus in corpore suo

et uinum, sicut oculis uidentur, ita et sensibus cęteris pariter percipiuntur. Statuarius ergo in ęris uel lapidis materia potuit obiicere oculis tuis animalis speciem, non poterit Christus in corpore suo panis et uini, sicut oculis ita et naribus et palato et tactui? Non uis plus Deum posse quam hominem, et cunctorum autorem quam creaturam? Quod si ille artifex efficere potuit, ut aliud cernas quam quod est, non poterit

non liquoris, sed uitri habent. Vides igitur quibusdam in rebus interdum contingere alterius rei saporem, colorem, odorem, tactum. Nec tamen ideo reris illas esse alias quam quę sunt, et de Christi corpore dubitas, quia, quę panis et uini sunt, in se conseruat, non quę carnis et sanguinis, cum tamen caro et sanguis sit, immo idem ille, qui natus est de Virgine, qui pependit in cruce, qui surrexit de sepulchro, qui ad dexteram Dei sedet in cęlo?

sensibus tuis credere, qui falli decipique possunt. Crede illi, qui nec falli nec fallere potest, quo nihil est uerius, nihil certius, a quo uel minimum dissentire perniciosissimus error est. Et quid mirum, si ille tibi in panis et uini figura apparet, qui Magdalenę in forma apparuit hortulani et Discipulis ad castellum Amaus pergentibus in forma peregrini. Et quidem ab iis noluit statim agnosci, tibi uero, quoties panis et uinum a sacerdote

quid mirum, si ille tibi in panis et uini figura apparet, qui Magdalenę in forma apparuit hortulani et Discipulis ad castellum Amaus pergentibus in forma peregrini. Et quidem ab iis noluit statim agnosci, tibi uero, quoties panis et uinum a sacerdote consecrantur, dicit: Hoc est corpus meum, hic est sanguis meus. Et: Beati, qui non uiderunt, et crediderunt, hoc est, qui sacram hostiam illam, quam uident, Christum Iesum esse

Christum Iesum esse credunt, quem non uident. Latet diuinitas, latet humanitas, sed utrunque sola intuetur fides, dum de utriusque pręsentia nihil hęsitat. Credendum ergo est et citra omnem rei ambiguitatem firmiter tenendum panis uinique substantiam in substantiam transire corporis et sanguinis Christi, et hoc quidem uirtute uerborum Cristi, quę per illos duntaxat proferuntur, quibus ipse dixit: Hoc facite in meam

per quorum ministerium ipse nobiscum esset ad consummationem seculi. Quoniam sine illo ieiuni et esurientes deficeremus in uia, ueluti defecerunt, quibus manna in deserto fastidio fuit. Cur autem panis et uini neque forma neque formę, accidentia immutentur? Ne scilicet manducare potareque exhorrescas. Si enim species illas in carnem et sanguinem, sicuti sunt, ita uersas cerneres, respueres profecto et stomachans atque

capax Christi est. Quem quidem haud inepte solis luci atque loquentis uoci comparauimus, quia ipse et Sol iustitię et Lux mundi et Verbum Patris est. Pręterea fractio illa manducatioque in specie panis et uini, non in substantia Christi fit, quę diuidi separarique non potest. Velut fracto speculo non frangitur intuentis imago, sed etiam cuique fragmento eadem imago, quę speculo integro inerat, inest. Attamen in

non potest. Velut fracto speculo non frangitur intuentis imago, sed etiam cuique fragmento eadem imago, quę speculo integro inerat, inest. Attamen in sacramento non imago Christi est, sed substantia eius. Imago autem panis et uini est, quanuis ipse Christus, imago Dei, inuisibilis sit. Quotidie enim a nobis sumptus non consumitur. Sicut nec amor erga me tuus iccirco minuetur, si aliis quoque, quanuis multis, communicatus fuerit.

Viterbii (quod oppidum Piceni est) sacerdos quidam, dum missam celebraret, hostiam sacram sumpturus dubitauit, essetne illa uera caro Saluatoris. Et cum de more manibus confregisset, cruor inde manare coepit, ita ut album panniculum, quod corporale appellant, sibi subiectum magna ex parte inficeret. Frustraque tentatum est maculam illam elui aquis. Atque ob miraculi fidem pannus ipse in sacrario Viterbinę ecclesię adhuc seruari dicitur. Eam

cum de more manibus confregisset, cruor inde manare coepit, ita ut album panniculum, quod corporale appellant, sibi subiectum magna ex parte inficeret. Frustraque tentatum est maculam illam elui aquis. Atque ob miraculi fidem pannus ipse in sacrario Viterbinę ecclesię adhuc seruari dicitur. Eam potissime ob rem quartus Vrbanus pontifex (cum forte ibi adesset) diem Corporis Christi festum constituit, qui peractis Pentecostes officiis feria quinta

diem Corporis Christi festum constituit, qui peractis Pentecostes officiis feria quinta proxima solennis est. Pontificis maximi testimonio credat annuęque celebritati ab eo indictę, quisquis uel miraculo non interfuit uel pannum sancto sanguine perfusum non uidit. Eduardo, Anglorum regi, sanctitate magis quam regno celebri, dum missali sacrificio interfuisset, in manibus sacrificantis presbyteri Christum ea corporis forma, quam

habebatur fides) uisa prędicaret. Eo attestante crediderunt, quibus ueritatem persuadere ratio nequiuerat. In beati quoque pontificis Gregorii uita legimus, cum corpus Dominicum cuidam foeminę sumendum offerret, quę panes ipsos, quos ille consecrabat, facere consueuerat, incredula renuebat accipere, quod diceret nequaquam esse illud corpus Domini, sed panem, quem ipsa suis manibus formauerat, ipsa coxerat. Tunc pontifex ęgre ferens

Gregorii uita legimus, cum corpus Dominicum cuidam foeminę sumendum offerret, quę panes ipsos, quos ille consecrabat, facere consueuerat, incredula renuebat accipere, quod diceret nequaquam esse illud corpus Domini, sed panem, quem ipsa suis manibus formauerat, ipsa coxerat. Tunc pontifex ęgre ferens infidelitatem mulieris orauit Dominum, et panis species uersa est in speciem carnis. Rursum orauit, atque ubi pristina sacramento facies rediit,

facere consueuerat, incredula renuebat accipere, quod diceret nequaquam esse illud corpus Domini, sed panem, quem ipsa suis manibus formauerat, ipsa coxerat. Tunc pontifex ęgre ferens infidelitatem mulieris orauit Dominum, et panis species uersa est in speciem carnis. Rursum orauit, atque ubi pristina sacramento facies rediit, credenti iam ac poenitenti illi obtulit. Experimento credidit mulier. Quod si absque eo credidisset, multo maius

ab ea demonem, a quo uexabatur, expulit. Quę liberata dixit sibi tunc uisum fuisse, quod ille puerum nudum ac uiuum uertici supponeret suo. Dubitari posset, ne commentum confixerint, si secuta sanitas non faceret fidem. Panem quippe malignus ille spiritus minime timuisset, sed ipsum ferre nequiuit, qui panis figuram nobis pręfert. Puer ergo terruit demonem et fugauit, ut, si foeminę uerbis non credimus, operibus Christi credamus. Marię

quod ille puerum nudum ac uiuum uertici supponeret suo. Dubitari posset, ne commentum confixerint, si secuta sanitas non faceret fidem. Panem quippe malignus ille spiritus minime timuisset, sed ipsum ferre nequiuit, qui panis figuram nobis pręfert. Puer ergo terruit demonem et fugauit, ut, si foeminę uerbis non credimus, operibus Christi credamus. Marię etiam cognomento Decegnies eundem pueri figura uisum perhibent, dum sacerdos inter

eundem pueri figura uisum perhibent, dum sacerdos inter sacrificandum de more manus sustulisset. In quo hoc quoque mirum et ineffabile, quomodo eodem tempore in eodem corpore alii aliam effigiem uiderint, illa pueri, alii panis, illa, quod erat, alii, quod esse uidetur, et non esse creditur. Cur autem ita ei, nisi ad submouendum scrupulum dubietatis, non ab ipsius mente, quę sancta et fidelis erat, sed illorum, qui dubitassent,

apparuerit? Vt scilicet credentes, quod non uident, uidere mereantur, quod credunt. Satis hęc de ueritate sacramenti. Nunc eius excellentiam dignitatemque tractemus. Inde primum tanti mysterii panditur magnitudo, ubi in Veteri Instrumenti figurę eius pręcesserunt. Et, si in signis nobilitas inerat singularis, quanto maior inest ueritati! In typum ergo huius prima libatio fuit panis et uini. Et ne uulgare

Inde primum tanti mysterii panditur magnitudo, ubi in Veteri Instrumenti figurę eius pręcesserunt. Et, si in signis nobilitas inerat singularis, quanto maior inest ueritati! In typum ergo huius prima libatio fuit panis et uini. Et ne uulgare sacrificium putes, qui libabat, et rex erat et sacerdos et quidem talis, ut sacerdotium significaret Christi, cui per Prophetam dictum est: Tu es sacerdos in ęternum secundum ordinem

carnibus hostię pacificorum, quę oblata est Domino, peribit de populis suis. De hac autem, quę de celo descendens pacem attulit terrę, concilians ima summis, per Apostolum dicitur: Probet seipsum homo, et sic de pane illo edat et de calice bibat. Qui enim manducat et bibit indigne, iudicium sibi manducat et bibit, non diiudicans corpus Domini. Manna etiam illud, quo populus Israhel

Alioquin fragiles et imbecilli deficeremus in uia neque diabolo resistere neque concupiscentiis repugnare possemus. Et tamen ad illos dicitur; Patres uestri manducauerunt manna, et mortui sunt. Qui uero comederit panem hunc, uiuet in ęternum, ut scias, quanto figurę pręcellat ueritas. Multo ergo ualidior est panis iste pane illo subcineritio, qui in manu Gedeonis ducis euertit castra Madian. Multo sanctior illo, quem ipsi Dauid

possemus. Et tamen ad illos dicitur; Patres uestri manducauerunt manna, et mortui sunt. Qui uero comederit panem hunc, uiuet in ęternum, ut scias, quanto figurę pręcellat ueritas. Multo ergo ualidior est panis iste pane illo subcineritio, qui in manu Gedeonis ducis euertit castra Madian. Multo sanctior illo, quem ipsi Dauid et iis, qui cum eo erant, edere non licuit, nisi cum se mundos a mulieribus esse confessi sunt. Multo

Et tamen ad illos dicitur; Patres uestri manducauerunt manna, et mortui sunt. Qui uero comederit panem hunc, uiuet in ęternum, ut scias, quanto figurę pręcellat ueritas. Multo ergo ualidior est panis iste pane illo subcineritio, qui in manu Gedeonis ducis euertit castra Madian. Multo sanctior illo, quem ipsi Dauid et iis, qui cum eo erant, edere non licuit, nisi cum se mundos a mulieribus esse confessi sunt. Multo plus uigoris

exterius obrigescebat, interius ineffabiliter consolabatur. Quantus hic ergo et qualis est, qui contemplatione sui totum occupat hominem et manentem in corpore a corpore facit alienum! Et nec sic profecto gloriam suam totam pandit, quam ne angeli quidem comprehendere possunt, cum incircumscripta atque infinita sit. Et ne tam admirabilis sacramenti homines mortales tantum ministros esse putemus, nonnunquam etiam ab excellentiore, hoc est,

apparuit manus eam sibi porrigens. Nec dubitauit ille accipere, quod diuinitus offerri credidit, neque ambigitur, quin angelus fuerit, qui pręripere ausus sit officium sacerdotis. Magisque incussit reuerentię erga se metum panis ipse Trinitatis, cum tam mirabiliter etiam ab angelis porrigi uisus est. Non minori adimiratione dignum nec minus ad huius sacramenti spectans dignitatem illud fuit, quod in uita Faustini et Iouitę martyrum legimus.

spectans dignitatem illud fuit, quod in uita Faustini et Iouitę martyrum legimus. Hi nanque cum Secundum militem Mediolani conuersum baptizassent et communione quoque membrum Ecclesię facere uoluissent nec haberent panem, ex quo sacramentum conficerent, a columba alite rostro delatum accepere eique sumendum porrexerunt, sacrum esse minime dubitantes, qui sic afferebatur. Quoniam autem in columbę figura Spiritum Sanctum apparere solitum

excellentia sacramenti. Reliquum est, ut aliquid de utilitate ipsa, quam ab eo haurimus, fructuque dicamus, tametsi nihil de illo pro dignitate dici queat, cum omnia diuina humani captu ingenii maiora sint. Christus igitur, panis uiuus de cęlo descendens, cum ex omni parte perfectissimus sit, haud dubium, quin se pie fideliterque sumentibus et pręsentis uitę conferat perfectionem et futurę. Confert primum peccatorum purgationem. Si enim

non cognouit et sui eum non receperunt dicentes: Nauseat anima nostra super cibo isto leuissimo. At uero illi, quorum in Amaus pergentium oculi caligabant et maiestatis Dominum agnoscere non poterant, nonne in ipsa panis fractione ipsum dicuntur agnouisse et mysteria, quę ignorabant, ipso aperiente didicisse? Et de uiro iusto per hęc ipsa sacramenta a Domino sapientię luce illustrando nonne scriptum est: Cibauit illum pane uitę

in ipsa panis fractione ipsum dicuntur agnouisse et mysteria, quę ignorabant, ipso aperiente didicisse? Et de uiro iusto per hęc ipsa sacramenta a Domino sapientię luce illustrando nonne scriptum est: Cibauit illum pane uitę et intellectus, et aqua sapientię salutaris potauit illum. Ac ne plura enumerando nimius sim, hęc uerissima sanctorum communio est, hoc felicissimum glutinum, quo Domino nostro

et, ut ita dicam, inserimur atque incorporamur, ueluti capiti membra. Ait enim: Qui manducat meam carnem et bibit meum sanguinem, in me manet et ego in eo. In illo manentes uiuimus in ęternum, quia panis uitę est. Et: Qui manducat me — inquit — et ipse uiuet propter me. Quam autem manducatio ista potusque nobis necessarius sit, declarat dicens: Nisi manducaueritis carnem

necessarium, nunquam negligamus. Cumque ipse, qui et conuiuium et inuitator est, uocet nos atque hortetur, solerter obsequamur. Scit enim quo indigeamus et quid expediat nobis. Venite — inquit — et comedite panem meum et bibite uinum, quod miscui uobis! Qualiter autem uenire debeamus, instruit subiungens: Relinquite infantiam et uenite, et ambulate per uias prudentiaę! Hoc sane poenitudo (de qua

exemplis more nostro confirmemus. In Actis Apostolorum legitur de illis, qui primi ipsis euangelizantibus credidere: Erant autem perseuerantes in doctrina apostolorum et communicatione fractionis panis et orationibus. Fiebat autem omni animę timor. Sicuti ergo quotidie cęlestem panem hunc illis gustare mos fuit, ita et cęlestium desyderio flagrantes, assidui factores uerbi erant, non auditores tantum, in

qui primi ipsis euangelizantibus credidere: Erant autem perseuerantes in doctrina apostolorum et communicatione fractionis panis et orationibus. Fiebat autem omni animę timor. Sicuti ergo quotidie cęlestem panem hunc illis gustare mos fuit, ita et cęlestium desyderio flagrantes, assidui factores uerbi erant, non auditores tantum, in oratione soliciti, in timore Dei humiles, in charitate feruentes. Vnde sequitur: Omnes etiam,

habebant omnia communia. Ad tantam perfectionem quid, quęso, illos adduxerat nisi fides Christi et frequens Christi communicatio? Quę postquam a posteris desita est frequentari, uitę quoque integritas languere coepit. Panis enim, qui quotidianus fuerat, factus est annuus. Cassio, Narniensi episcopo (ut in Dialogo Gregorius testatur) quotidie hoc sacrificium Deo offerenti presbyter eius retulit, dicens per uisum sibi a Domino fuisse

erit ad commisa in purgatorii locis diluenda. Gregorius pontifex refert quendam Centumcellensium presbyterorum, dum in thermis lauaretur, homini ignoto, qui tamen ipsi officiosius ibi inseruiret, panes aliquot referendę gratię causa muneri obtulisse, illum uero noluisse accipere, quod sibi eis non opus esset diceret uita hac iam defuncto. Se enim loci illius dominum aliquando fuisse et eo deinde labore expiare culpam

illum uero noluisse accipere, quod sibi eis non opus esset diceret uita hac iam defuncto. Se enim loci illius dominum aliquando fuisse et eo deinde labore expiare culpam ibi iussum. Quamobrem si sibi gratificari uellet, illos panes pro se consecratos Deo offerret. Quod cum ille fecisset, die octauo ad thermas reuersus, homine non inuento, noxa absolutum agnouit. Ille ergo primum poscendo, deinde non comparendo, quanto hoc sacrificium defunctis

quomodo id sibi contingere soleret, dies, quibus id ei contigerit, sciscitans, eosdem ipsos fuisse animaduertit quibus oblatum fuerat sacrificium. Idem testatur Agathum, episcopum Panormitanum, cum Romam uersus nauigaret, ad insulam, quę in Tyberis ostio est, applicuisse et sacrificium missale obtulisse pro nauta suo Baraca nomine, quem in scapham descendentem, dum nauis plenis uelis ferretur, rupto

autem ad Romanum portum uenisset, egressus in littore Baracam sibi obuium habuit et uehementer miratus audiuit eum, dum scapham regendo partim labore, partim inedia iam deficeret, obdormisse et dormienti sibi uisum a quodam panem accepisse atque eo gustato se refocillatum sensisse; deinde expergefactum nauigio iuxta prętereunte susceptum Romamque delatum. Rem ergo curiosius exquirens comperit ea ipsa die illum pane eo refectum fuisse, qua

et dormienti sibi uisum a quodam panem accepisse atque eo gustato se refocillatum sensisse; deinde expergefactum nauigio iuxta prętereunte susceptum Romamque delatum. Rem ergo curiosius exquirens comperit ea ipsa die illum pane eo refectum fuisse, qua sacrificium fuerat oblatum. Et Deo gratias egit, quia hic ille panis esset, de quo per Hieremiam dicitur: Inebriaui animam lassam, et omnem animam esurientem saturaui.

deinde expergefactum nauigio iuxta prętereunte susceptum Romamque delatum. Rem ergo curiosius exquirens comperit ea ipsa die illum pane eo refectum fuisse, qua sacrificium fuerat oblatum. Et Deo gratias egit, quia hic ille panis esset, de quo per Hieremiam dicitur: Inebriaui animam lassam, et omnem animam esurientem saturaui. Foeminarum quoque sanctarum hac in re curam studiumque indicabimus, ut ex eo simul et

solum quęsiuit, quem lugebat. Et tunc demum consolata abiit, cum ipsum resurrexisse cognouit. Petronilla uirgo cupiens iam ad cęleste de terreno transferri habitaculo, ne sine uiatico discederet, a presbytero Nicomede panem Trinitatis accepit. Itaque Sponso ęterno copulata cęlum adiit, ne frustra illum procis mortalibus pręposuisse uideretur, si eidem et in terris posita communicare neglexisset. Luciam uirginem nec inter

institutionis exempla, quę ad propositum quicquam spectare uidebuntur, colligemus. Dominus noster Iesus Christus Iudeorum in iudicando maliciam arguens: Venit -inquit- Ioannes Baptista neque manducans panem neque bibens uinum, et dicitis: Demonium habet. Venit Filius hominis manducans et bibens, et dicitis: Ecce homo deuorator et bibens uinum, amicus publicanorum et peccatorum! Tales sunt, qui de omnibus male

gratiam Deus contulit Lupo, ut, qui se dignum flagello confessus fuerat, a flagello liber esset. Benedictus abbas Florentium presbyterum uitę suę insidiantem patientissime tulisse perhibetur. Panem ueneno infectum sibi ab illo muneri missum, licet dolos cognouisset, benigne accepit, ne recusando scelus hominis, quod cęteros latebat, proderet. Ceterum abeuntibus, qui panem tulerant, coruo aliti pręcepit, ut illum

insidiantem patientissime tulisse perhibetur. Panem ueneno infectum sibi ab illo muneri missum, licet dolos cognouisset, benigne accepit, ne recusando scelus hominis, quod cęteros latebat, proderet. Ceterum abeuntibus, qui panem tulerant, coruo aliti pręcepit, ut illum rostro sublatum eo transportaret, ubi contingi a nemine posset. Et protinus uolucris illa iussis eius obediuit, cuius sanctitati homo inuidebat, ut appareat

stultam ac mentis emotę reputari: Theatrum - inquit - facti sumus mundo et angelis et hominibus; nos stulti propter Christum, sed stultum Dei sapientius est hominibus. Elizabeth, Pannonum regis filia, postquam amisso uiro distractisque fortunis Deo in paupertate seruire coepisset, forte per semitam pergens hinc inde lacunosis silicibus uoraginosam notę cuidam foeminę, et in quam non pauca quondam

eius tetrarchiam occupantibus, cum paruulis liberis eiecta, inops, egens, uaga, erumnis omnibus obruta, ab iis quoque, in quos olim beneficia contulerat, contempta, ita omnia constanti animo sustinuit, ut ad patrem regem in Pannoniam, cum accersiretur, redire nollet, ne patientiam et humilitatem, quam in miseriis inuenerat, inter regales delicias amitteret, unamquanque animi uirtutem thesauris omnibus habens chariorem. Nos quoque talibus instructi

sed animę curam haberent ueniamque a Domino sibi exorarent peccatorum, quę, dum sanus esset, se commisisse aiebat. Ita, quod peccator foret, plurimum angebatur, quod ęger, nihil. Paulus quoque, solitudinis quondam, quę Panephisi, Aegypti oppido, adiacet, cultor, resolutis (ut Cassianus tradit) paralysi membris in lectulo decumbens, cęteris, qui ęgrotabant, sanitati erat. Oleo enim, cui ipse benedictionem imposuisset, peruncti curabantur.

Aplaidem quoque uirginem toto corpore saniosam apud Tudotum, Gallię urbem, fuisse constat, tantę tamen apud Deum gratię ac meriti, ut per annos multos infirma nullo alio cibo uixerit pręterquam sacrosanctę eucharistię pane, in spiritu rapta damnatorum poenas beatorumque gloriam uiderit, quęque diuersis per orbem locis agerentur, scierit atque interdum futura prędixerit. Si tot ac tanta cum langore possunt uenire bona, quis illi pręferre

diuisio et totius corporis contritio et tormenta diaboli in me ueniant, tantum Christo fruar!« Cumque iam ductus esset ad bestias et rugientes audiret leones, ait: »Frumentum Christi sum. Dentibus bestiarum molar, ut panis mundus inueniar.« Pręfocatum itaque a leonibus et nusquam cruentatum ferunt. Profecto non fuisset in illo tam feruens pro Christo patiendi affectus, si quicquam dulcius esse potuisset quam frui Christo. Apronianus

se sanandum eius opem, quem interfecerat, requisiuit et, impetrata, credidit, mortui religionem sponte sequens, quem uiuentem, ut suam sequeretur, nulla ui, nullo prorsus supplicio cogere potuit. In Pantaleonem martyrem Nicomediae passum, dum Maximiani furor desęuiret, tormentorum genera defecerunt, ipsi patiendi ardor deesse non poterat. Pertulit itaque equitum ungulas, faculas, sartaginem, plumbum, in mare mersionem, in

Quem autem hominum omnino intentatum relinquet ille, qui Dei Filium Iesum tentare non timuit? Cum enim dubitaret, an ipse esset, ieiunum et iam esurientem ad gulę uitium prouocat dicens: Dic, ut lapides isti panes fiant. Mox, quem constantem in ieiunando cognouit, posse eum mentis elatione cadere credidit, qua sibi iam sanctus uideretur. Et supra pinnaculum templi constituto ait: Si Filius Dei es, mitte te deorsum.

reliquit eum, et angeli accesserunt, et ministrabant ei. Angelico ergo ministerio honorari dignus erit, qui diabolum uicerit. Vt autem uincamus, quoties ad lautiores cibos auiditas urget, meminerimus, quia non in solo pane uiuit homo. Quoties ad subeunda pericula sola temeritas prouocat, statim occurrat, quia Deum tentare non debemus. Quoties honorum opulentięque cupidine solicitamur, protinus ad mentem reuocetur: Dominum Deum tuum

ad desertum reuersus ita illic postea habitauit, ut de cęllulę suę septo annos septem et triginta pedem non extulerit. Sed rursum Sathan illum fraude aggreditur. Agasonem assimilat et asellum panibus oneratum agens, dum sub onere lapsum attollere nititur, Nathanaelis opem inclamat, ut foris euocet. Suspensus ille restitit: charitas proximo auxilium ferre stimulabat, propositi ratio exire dissuadebat. Dum autem, quid

ut, ubi ipse est, ibi sit minister eius. Ad quem etiam Cananea mulier in Euangelio clamat dicens: Miserere mei, Domine. Et Dominus tacet. Et rursum illa: Adiuua me! R espondet ipse: Non est bonum sumere panem filiorum et dare canibus. Illa tamen instat et urget nec dedignatur canibus comparari. Sed et catelli edunt — inquit — de micis, quę cadunt de mensa dominorum. Quia ergo et

et febricitare coepit. Deinde ingrauescente morbo, in oratorium delatus, sublatis manibus Deo se commendans, inter discipulorum manus expirauit ea ipsa, qua prędixerat, die. Quidam in uisu uiderunt uiam in sublime tendentem, panno stratam multisque lampadibus quasi stellis fulgentem. Et responsum accepere patri Benedicto, per quam ad cęlum ascenderet, paratam. Qualis quęso, gloria illa, ad quam fruendam pergebat, si talis uia, quam calcabat!

eius adducti essent, conualuere. Patrem Franciscum legimus nudum se super nudam humum deponi fecisse, cum diem expectaret supremum, fratribusque benedixisse et Dominico exemplo singulis buccellam panis dedisse, sumpto demum salutis uiatico uita discessisse. Sic ergo nudus, sic ad terram usque humiliatus cęlestibus abundauit diuitiis et supra cęlos exaltatus est illicque ipsi Seraph inseparabiliter iunctus, cuius olim

ęternitatis hospitio quam temporalitatis. Marię Aegyptiacę uasta in eremo degenti et ferarum tantum socię, ne in fine uitę sine salutari uiatico decederet, Zosimas abbas occurrit. Qui dato ei Trinitatis pane, cum postea defunctam reperisset, reperit simul in puluere scriptum: Sepeli, Zosima, Marię corpus et terram terra tege ac pro me ora. Tunc leo ad cauandam sepulturam operam pręstitit, Zosimas ad cadauer

indulta est potestas, confiteamur delicta nostra. Tum demum peccatorum uinculis expediti, submissius, quam possumus, accedamus ad mensam Domini et salutarem cibum ore sumentes, cordis hospitio suscipiamus Iesum. Hic est enim panis uerus, qui de cęlo descendit et dat ueniam mundo. Siquis ex ipso manducauerit, non morietur, sed uiuet in ęternum. Et quoniam maxime, cum uitę finis instat, leo ille rugiens modis omnibus ambit nos, ut

mortem, petat, et dabitur ei uita peccanti non ad mortem. Presbyter quidam Centumcellis, cum ad balnea lauatum uenisset et homini, qui ibi sępe iam illi operam lauandi gratuitam pręstiterat, panes aliquot muneri obtulisset, accepit ipsum eis non indigere; loci enim illius olim dominum fuisse et post mortem ibidem angustiari noxę cuiusdam expiandę causa piaculique soluendi; ueruntamen multum profore ei, si ipse

panes aliquot muneri obtulisset, accepit ipsum eis non indigere; loci enim illius olim dominum fuisse et post mortem ibidem angustiari noxę cuiusdam expiandę causa piaculique soluendi; ueruntamen multum profore ei, si ipse panem consecratum Deo offerendo pro illo oret. Quamobrem presbyter sacram hostiam obtulit, Deum precatus est, ad balnea rediit, sed non inuento homine a poena liberatum intellexit. Agnus igitur, qui

sunt. Pleraque enim talia iam et ante nos et nostra ętate contigere. Nouimus Italiam intestino bello sępe afflictam, peregrino uastatam. Audiuimus Hispaniam, Galliam, Germaniam, Britanniam inter se frequenter concurrisse, Pannonios quoque cum uicinis gentibus cruenta bella assidue gerere. Scimus Bithyniam, Asiam, Syriam, Graeciam, Macedoniam, Mysiam, plurimas denique Christianorum prouincias a barbaris nationibus aut ui aut deditione occupatas.

Caput II / DE ANTICHRISTI PERSECVTIONE Teterrimam bestiam omni immanitate atrociorem, Antichristum, ab aquilonis finibus uenturum autumant, iuxta illud Hieremię: Ab aquilone pandetur omne malum super omnes habitatores terrę. A tribu uero Dan oriturum ex eo, quod Iacob ad filios prophetante dicitur: Fiat Dan coluber in uia, cerastes in semita, mordens ungulas equi, ut cadat ascensor

testacea indurauit, uitrea formauit, ceram glaciemque et quędam duriora in usum suum liquefecit, petram ad ferruminandam murorum structuram in calcem conuertit, ad linienda nauigia de flagranti teda picem liquauit; per me panes coxit, cibos confecit, carnes nunc elixas nunc assas manducauit, sterilescentes glebas et effoeta arua incensis culmis pristinę foecunditati restituit; meo cauterio morbos curauit, meis cineribus ad candificandos

coxit, cibos confecit, carnes nunc elixas nunc assas manducauit, sterilescentes glebas et effoeta arua incensis culmis pristinę foecunditati restituit; meo cauterio morbos curauit, meis cineribus ad candificandos poliendosque pannos usus est. Et cum tot ex me commoda colligeret, nunquam animum induxit, ut tibi obtemperando gratiam referret.« Post hęc arguet illum et aere et igne excelsius CAELUM et dicet: »Me etiam,

Dei Verbum et ab utroque procedentem Spiritum. Intelligent, quomodo Pater et Filius et Spiritus sanctus sint unus Deus, discreti in personis, unum in substantia. Aperientur eis mysteriorum libri, et secreta cęlestis arcani pandentur, ut, quod nunc fide tenent, tunc, sicuti est, uidendo intelligendoque agnoscant. Audient arcana illa uerba, quę non licet homini loqui. Denique, quod oratorum princeps Demosthenes aut par illi in dicendo Tullius

uenias nigrae moderator maximus aulae,
1.182  At querulis ponas fletibus ipse modum.
1.183  Cerberus immanis tandem tria guttura pandens
1.184  Faucibus accipiat uiscera nostra suis.
1.185  Quaeque fouet nostras auido nunc igne medullas

26.19  Tota Tyros dibaphas uestes huc nobilis affert,
26.20  Sidon Agenorei uellera tincta gregis;
26.21  Balsama diues Arabs Panchaica mittit, Eoas
26.22  Huc plaga Mygdonii contulit orbis apes.
26.23  Quidquid fundit Hiber, flauas Harimaspus harenas

37.25  Moenia semiruto prodibunt Martia uultu
37.26  Et Capitolini limina quassa Iouis.
37.27  Tum ueteris fractae surgent Pandionis arces,
37.28  Cecropis hospitium Palladiumque uetus.
37.29  Inde draconigenae monstrabunt uulnera Thebae,

Erythraeo fulget sub littore, quicquid
38.62  Sidonio tincti fulget in aere gregis.
38.63  Quicquid ab Assyricis diues Panchaia campis,
38.64  Comparat, in Libycis quicquid aratur agris:
38.65  Dat tibi terra potens, Venetae celeberrima gentis

43.8  Currebam quando liberiore rota.
43.9  Solus eram, soli fuerant satis omnia quaeque;
43.10  Nil nisi uas simplex panis et unda foret.
43.11  Nunc alia est ratio, Briti carissime: plures
43.12  Circumeunt curae distrahimurque magis.