Your search found 7303 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 1-7303:

pius ad Dominum properat Domnius ut bravium referat, Sanguine quod sibi quaesierat. Aethera transmeat ad polica, Agmina jam videt Angelica, Gaudia cum quibus almifica Perpetuo meritis habeat. Martyrio dedit articulos, Curriculos spuit aureolos, Omnia carnis et illicita Funditus expulit ut vacua. Pyrgia verba philosophica Ventilat, adstruit, et reputat, Disputat, injicit,

lorificans pectora spiritu Adleta Fidei tegmine muniit Dextram lanceola fulgida preclua Spei viribus adjuvat. Vadit praevalidus terror in hostibus, Nam celsus meritis praeminet omnibus, Quem Christi pietas firmiter innovat, Ne miles suus excidat. Regis summopere munia praebuit, Hostiles acies undique terruit, Cujus praesidio pervolat

neque minae moverunt, ne confiteri vellet Christum Dominum. Allel. Psalm. Confitebor et c. Poenas constanter pertulit, et in Domino consolatus est, mortem contempsit, et vitam invenit. All.Psal. Beatus vir et c. Gratias agamus Deo, qui nobis talem dedit Patronum; et merita nos juvant, et tuentur. Allel. Psal. Laudate pueri et c. Laudetur Dominus, et honoretur Petrus Apostolus, qui per Domnium suum Discipulum, nos fecit Dei populum. Alleluja. Psal. Laudate Dominum omnes et c. Capitulum Stabunt Justi.

Fulget luce mirabili
Ante stellatum solium,
Et vultum Regis omnium,
Suscepit post martyrium
Perennis gaudii praemium.
Per hujus ergo merita
Deus, et gesta inclyta
Cum pietate solita
Dimitte nobis debita.
In multis te offendimus,
Sed parce confitentibus,
Et nos placatus

Offertorium. Ave Beate Domni unica spes Spalati. Ave gemma fidei nostrae. Ave lumen Dalmatiae. Ora pro nobis Christum omni tempore. Allel. Secreta. Hostias tibi, quaesumus Domine, B. Domnii Pontificis et Martyris tui dicatas meritis benignus assume, et ad perpetuum nobis tribue provenire subsidium. Per Dominum et c. Communio. Te summe Praesul poscimus, corde, ore et vocibus, ut nos venturo Judici commendes prece supplici. Alleluja.

Martyris atque Pontificis natalis concedis diem celebrare octavum: praesta quaesumus, ut cujus recolimus festa, per ejus gradiamur exempla. Per Dominum nostrum. Secreta. Suscipe Domine sacrificium placationis et laudis, quod nos intervenientibus S. Domnii Martyris meritis, cujus recolimus festa, et perducat ad veniam, et ad perpetuam gratiarum actionem constituat. Per Dominum et c. Postcom. S. Domnii Martyris tui, atque Pontificis natalitia recolentes, te suppliciter deprecamur, ut ejusdem precibus, hoc idem

Dies refulget annua
Nobis reducens gaudia
Translationis Domnii
Pignore sacro celebris.
Odas fundat mellifluas,
Laudes expromat debitas
Coetus noster pro munere,
Ejus suscepto corpore.
Miraculis innumeris
Suis praeclaris meritis
Diem signavit nobilem,
Quae colitur solemniter.
Infantum turmam satiat,
Dum tua membra bajulant,
Aqua sicco de lapide
Quae mire manat hodie.
Non sunt reperta corpora
Morbis oppressa gravibus,
Quae remanerent coelicae

Dum tua membra bajulant,
Aqua sicco de lapide
Quae mire manat hodie.
Non sunt reperta corpora
Morbis oppressa gravibus,
Quae remanerent coelicae
Privata dono gratiae.
Imbrem effunde desuper
Divinum Martyr inclyte,
Tui favore meriti
Quo satientur famuli.
Custodi tuos Servulos
Canentes tibi modulos,
Eisque Pater gloriam
Efflagita perpetuam.
Urbem, et plebem Spalati
Aspectu perenni recrea,
Cui tua membra conferunt
Et decus, et praesidium.
Sit Genitori,

Oratio Omnipotens sempiterne Deus, qui in hac translatione anniversaria B. Domnium Apostolicum virum innumeris virtutibus decoratum, pium Pontificem, et magnum Patronum populo tuo ordinari voluisti; concede propitius, ut apud misericordiam paternae pietatis tuae, meritis ejus et intercessionibus adjuvemur. Per Dominum nostrum et c. Ad Matut. Invit. Hym. Antiph. Psal. de Com. un. Mart. Lect. I. Noct. Ex lib. Sap. Laudemus Viros gloriosos et c. ut in die festo Natali. Lect. 4. Ex hist. Translationis, 5. et 6. Ex

vepribus
Condensus atque frondibus
Urbis Salonae fodere,
Nutu divinae gratiae.
Muneris tanti praemium
Repertum Anastasium
Primo transferunt Spalatum,
Deinde Patrem Domnium.
Ubi multa miracula,
Virtutes, et prodigia
Eorum fiunt meritis
Ad salutem Christicolis.
Laetatur urbs egregia,
Devota sumat gaudia,
Thesauro tam perfulgido
Suscepto cum tripudio.
Catervam Christi Martyres
Nostras ad sedes stabiles,
Ferte frui coelestibus,
Vestris Orationibus.
Deo

coram omnes monachos. 51. Ad hęc comparaui seruum nomine Dragadet de Gurgi filio Beriuoy pro uno mernico, quod fuit per manupreso de Ludino, et ipse mediator ex seruo. 52. Denique comparaui seruum nomine Dedona cum filio de

in privilegiorum quae lecta coram populo fuerant, scripsit privilegia, divisit provincias, et regiones regni sui, ac terminos, et fines earum hoc modo: secundum cursum aquarum, quae a montanis fluunt, et intrant in mare contra meridianam plagam, Maritima vocavit; aquas vero que a montanis fluunt contra septentrionalem plagam, et intrant in magnum flumen Donavi, vocavit Surbia. Deinde Maritima in duas divisit provincias: a loco Dalmae, ubi rex tunc

egressus est ecclesia moxque a militibus ante ianuam ecclesiae percussus, decollatus est XXII die intrante maio. Episcopi vero tollentes corpus eius in eadem ecclesia, cum hymnis, et laudibus sepelierunt; ut autem Dominus declararet merita beati martyris Vladimiri, multi diversis languoribus vexati, intrantes ecclesiam, orantesque ad eius tumulum, sanati sunt. Nocte vero videbatur ibi ab omnibus lumen divinum et quasi plurimas ardere candelas. Uxor vero beati

Mariae recondidit. Iacet corpus eius integrum, et redolet quasi pluribus conditum aromatibus, et crucem illam quam ab imperatore accepit, manu tenet; congregaturque multitudo populi in eadem ecclesia omni anno in festivitate eius, et meritis et intercessione eius prestantur ibi multa beneficia recto corde petentibus usque in hodiernum diem. Uzor vero beati Vladimiri Cossara, sanctimonialis effecta, pie, et sancte vivendo, in eadem

eius, et omnes populi magno terrore percussi, et metu, succenso igne per castra, eadem nocte fugerunt omnes per loca sua. Sicque factum est, ut nequissimus homicida, qui sedens ad prandium beatum Vladimirum decollari iusserat, et mertyrem fecerat, ipse hora coene percuteretur, ut angelus satanae efficeretur. Quantas et quales virtutes, et prodigia Deus operare dignatus est per beatum Vladimirum, famulum suum, qui scire desiderat, librum gestorum eius relegat, quo

et uirginum ingenti strepitu ferebatur ad celum. Nec quicquam miseri sarcinulis onerati ad portum properant, nauiculis se ingerere satagentes, alii autem uix nudi et uacui insilire in lembos poterant, alii innatare ad naues, alii conamine infelici inter ipsas perstrepentium turmas in fluctibus mergebantur. 8At uero hostes in ciuitatem subito irrumpentes fugientes a tergo cedere, prede instare, nulli occursanti parcere, ignem domibus apponere non cessabant. Mox ubi miserabilis ciuitas suorum destituta presidiis filiorum, hostili populo repleretur, non iam erat, qui

fidei normam in eadem Sclauonica lingua mentiendo conscripsit. Quam ob rem diuino iudicio repentina dicitur morte fuisse dampnatus. 7Denique cum hoc statutum synodali fuisset sententia promulgatum et apostolica auctoritate firmatum, omnes sacerdotes Sclauorum magno sunt merore confecti. Omnes quippe eorum ecclesie clause fuerunt, ipsi a consuetis officiis siluerunt. 8Factum est autem, ut quidam sacerdos aduena, Vlfus nomine, ad Chroatie partes accederet speciem pietatis uultu preferens, sed uenenum sue fallacie corde premens. Abiit ergo

clericis et aliis episcopalibus ministeriis exercendis diuina officia prophanare. 13Sed omnipotentis uirtus non diu passa est fraudem diabolice ludificationis animas decipere infelices. Statim namque cum hec impia gesta summi fuissent pontificis auribus intimata, graui merore confectus, absque omni mora quendam legatum Iohannem cardinalem mittere festinauit ad extirpandam nefandi scismatis fomitem de partibus Sclauonie. Itaque cardinalis ad illas partes adueniens multitudinem populi et cleri coadunari iussit ipsumque pseudoepiscopum coram suis Gothis de tante

autem tunc temporis ecclesia Spalatensi quidam cardinalis, uir magne auctoritatis et eximie honestatis, per totum regnum Hungarie legationibus officio fungebatur. Hic cum non modicam fecisset moram Spalati residendo, effectus erat familiaris omnibus et amicus, singulos enim pro meritis caritatis uiscere confouebat. Factum est autem, ut eo tempore congregaretur clerus Spalatine ecclesie pro archiepiscopo eligendo. Et tandem premisso tractatu de electione cuiusdam in archiepiscopum, ut moris est, omnia uota in personam eiusdem cardinalis concorditer conuenerunt. Itaque

facto, unde nunc turbulentis animis accessistis, opportet uos esse placatos, quia mea uoluntas magis concordat uobiscum, qui non uultis, quam cum clericorum uotis, qui me in suum desiderant pontificem promouere. Nec tamen propter uestras uoces electionem hanc respuo, sed quia maioris apud Deum meriti existimo hec esse uniuersalis ecclesie negotia, que exequenda comporto. Ad clerumque conuersus ait: Quia me sincero affectu diligitis, gratias refero, electionem autem uestram in alium transferatis. Post hec cardinalis iste reuersus ad curiam transactis aliquot annorum curriculis

ergo inde et uenit Iaderam. Fuit autem Raynerius archiepiscopus cum eo. 7Tunc Martinus insularum episcopus recuperata sanitate iam compos mentis effectus, querelam domino pape de sua expulsione et de Lucari intrusione deposuit. Summus uero pontifex auditis et cognitis cause meritis Lucarum deposuit, Martinum uero ad suam sedem remisit. 8Eo tempore Emanuhel inclite memorie apud Constantinopolim imperabat. Tota autem Dalmatia et pene Chroatia uniuersa subiecta erat principatui eius. Ipse autem erat benignissimus circa omnes sibi subiectos, non

terram ad montem Crassum, ubi scelus perpetratum fuerat, uenire accelerant properanter. Ut autem peruenerunt ad locum, ecce pontifex miserandus sub illa lapidum congerie quasi tumulatus iacebat, hostes omnes recesserant. Tunc extrahentes eum nauique extincta imponentes membra cum magno luctu et merore ad ciuitatem duxerunt. Clerus autem preparatis de more solempnibus exequiis una cum populo extulerunt corpus pontificis et sepelierunt eum in ecclesia sancti Benedicti. 12Erat autem eo tempore sacerdos quidam, nomine Micha. Hic, cum de suis excessibus a predicto antistite

uel alibi non deessent persone, que tutiori uia et iustiori possent ordine ad eam prouehi dignitatem: uulgaris tamen inscitia hac uanitatis uentositate raptatur, ut notos contempnant, ignotos posse patrare miracula arbitrentur. Ast alii tanta inuidie tabe liuescunt, ut quod ipsi assequi non merentur, hoc meritos prohibeant adipisci. Aliorum enim profectum sibi reputant in defectum. 5Cum ergo instantibus laycis omnes clerici ad eligendum fuissent inducti, adhuc archidiaconus cum suis nullatenus consentire uolebant. Sed cum tumultus popularis seditionis insurgere

non deessent persone, que tutiori uia et iustiori possent ordine ad eam prouehi dignitatem: uulgaris tamen inscitia hac uanitatis uentositate raptatur, ut notos contempnant, ignotos posse patrare miracula arbitrentur. Ast alii tanta inuidie tabe liuescunt, ut quod ipsi assequi non merentur, hoc meritos prohibeant adipisci. Aliorum enim profectum sibi reputant in defectum. 5Cum ergo instantibus laycis omnes clerici ad eligendum fuissent inducti, adhuc archidiaconus cum suis nullatenus consentire uolebant. Sed cum tumultus popularis seditionis insurgere uideretur, uix

erant in peruersitatis proposito indurati, ceperunt contra archiepiscopum tumultuari consensum adhibere negantes. Contra quos cardinalis multum aspera uerba intorquens uix eorum sedauit tumultum. Tandem facta promissione altrinsecus, quod ad omnia starent auditoris precepta, presul cum suo agmine merentibus animis et obducta facie sese hospitio receperunt. Et non expectantes arbitrium cardinalis unus post unum, quasi de naufragio, iter arripiunt ad propria redeundi. Tunc uenerabilis Otto, absoluto prius ad cautellam archidiacono et eodem in plenitudine sui offitii restituto, precepit

multa alia iura, que uidebantur necessaria in actibus publicis et priuatis, uidelicet in causis expediendis, in maleficiis puniendis et pro iustitia equo libramine omnibus exhibenda. Quem libellum curia semper habebat pre manibus nec absque eo iudices uel aduocati ad discutienda causarum merita procedebant. Hoc capitulare transcripserunt Tragurienses et alii, quos emulatio nostri regiminis ad bona studia prouocabat. 5Denique transcurso iam ex maiori parte anni spatio uentum est ad electionem anni sequentis. Et cum super hoc uniuersale agitaretur consilium, non

optinerent. Interim autem mare ad incrementum suo more surgens fecit enatare trierim et prospero aquarum cursu cum insperate prede tripudio ad propria deuecti sunt. Sed cum Spalatensium classis iterum uellent prelium uictoribus instaurare, ingruentibus iam nocturnis tenebris intercepta, tristis et merens ab hoste discessit. Capta est tunc Spalatensium ratis et LX fere de melioribus ciuitatis et omnes artis compedibus astricti carceris sunt custodia mancipati. 5Ecce, quomodo fatorum series non opinione humana sed diuina dispositione procedat, ut de sua uirtute confisi bello

manus regis et regine recipientes ibidem pro comite, secundum quod a ciuibus electus fuerat, predictum Rolandum banum. Pueros uero susceperunt alacri animo rex et regina pollicentes se benigne agere cum eis et quod non diutius ipsos detinerent. Et sic captiui, qui per biennium fere in carcere non meritam luerant penam, liberati sunt et ad propria redierunt. 8Iam uero de transitu Rogerii archiepiscopi disserendum esse censentes ad narrationis ordinem redeamus. Prefuit autem annis fere sedecim. Ad ultimum quidem podagrico languore correptus toto pene bienio in doloris

Cum prece, cum psalmis, cum laudis honore locarunt
Sanctae Mariae Domini genitricis in aede
1012* Anno milleno Domini simul ac duodeno.
Ipsorum meritis sanatis pluribus aegris
Plurima tunc et adhuc fiunt miracula multa. (4)
Post modicum tempus Vitale metropolitano,

exhibiturum, nam prefatus rex, ut diximus, intendebat omnia castra ipsorum suo imperio uelle supponere, tamen in aliis finibus ablatis proposuit restituere maiora. Et recesso inde nuntio, uenit ad partes Tnini narans eisdem, per quos fuerat destinatus, regis responsiuam. Quamuis intrinsecus merentes, sed extrinsecus letati sunt. Intelligens hec prenominatus banus, mouit militiam et inde secessit; pergebat Panoniam. Sed cum idem rex ipsa castra tradita per sui libitum uolebat gubernare, dicti exeniatores uoluntatem mutarunt et in sponsione facta nullatenus permanere

Venetiarum, Dalmatię et cetera ut supra, salutem et dilectionis affectum. Habuimus per litteras prouisorum nostrorum existentium in partibus Slauonię plenam notitiam de constantia et fidelitate, quam ad nostrum dominium prompte geritis et habetis, de quibus fidelitatem uestram merito comendamus hortantes uestram prudentiam, qualiter circa conseruationem nostri honoris illesam et bonum uestrum, quod proprium reputamus, sollicite et fideliter insistatis. Sumus enim feruenter dispositi et parati ad conseruationem uestram, pariter et bonum, ac degente et alio

memoratus Andreas rex a suis tyronibus impia nece extitit interfectus. De cuius morte Iadertini nimio dolore compuncti ingemiscere ceperunt et quamplures nobiles de Iadra amaritudinis tactu togas hilaritate confectas exuunt lugubriaque vestimenta in multo assumunt męrore et ea veraciter non mutarunt, donec spatium sex mensium circulariter non defluxit, ex eo, quod dicti Iadertini grandem spem et fiduciam in ipso rege retinebant et, nisi talis euentus contigisset, iam Iadertini liberationem sue patrię infalibiliter percepissent.

iactant et tela, multi ex Venetis recedunt sauciati, tandem partes vicissim se miscuunt, fit sonitus ensium et tumultus vocum. Multi ex Venetorum stipendiariis pereunt, non indulget pars parti ictus, denique nutu partium musculorum lassati, ipse partes quieti dant operam. Sed Iadertini hortantur mero saporabili, illi egestatem mellifluę potionis patiuntur. Surgunt Iadertini in multo furore contra aduersarios impetumque in ipsos facientes dupplicant vires, crebrant ictus ictibus, instringunt missilia et tela in eorum spatulis ac ensibus cruentatis non parcunt. Veneti fugam arripiunt,

exercitus Christianę gentis, et ad sticatum Venetorum applicauit et ibidem cum Venetis in multorum prolatione sermonum fertur protexisse. Sed ea, que mutuo contulerunt, iudicio lectoris disposuimus relinquere. Et sexto Kalendas Decembris fere hora proxima meridiei prefatus Delphinus ex quirinali parte portus cum dictis suis galleis se adhesit et duos suos speciales legatos Iadertinis delegauit rogans instantissime eosdem Iadertinos pro parte illius, cuius missi fuerant, quatenus aliquos ex discretis nobilibus Iadrę ad presentiam ipsius

accepturum, quod ipse apostolicus deique vicarius vere pęnitentibus et confessis veniam cunctorum peccatorum ad dictum viagium se disponentium instituit. Quare hęc discordia illorum Venetorum et vestri Iadertinorum redundat in validum detrimentum appetentium tam altissimum consequi meritum. Et ut noster accessus ad ipsas partes magis fidei Christiane augeat beneficium salutis, postulo, immo rogatu affectuosissimo precor coniunctionem aliquam fęderis, in qua partes eligere magis concupiuerint velle conscendere, cum nimis discriminosa sint guerre iudicia tam animę,

captiuatos Venetias transmittunt, quorum vnum aliquo tempore retroacto sanum ad patriam conduci fecerunt, reliquum usque ad executionem operis in duro carcere cum reliquis captiuis nexauerunt. Stipendiarios oppidi cum salute custodiunt Venetiasque captiuatos deducunt. A meridie inchoauit pugna et vsque ad solis occasum terminauit. 21. De dolore Iadertinorum ammissionis castri et eorum quodam facinore ac confectione alterius sticati Infęlices Iadertini

21. De dolore Iadertinorum ammissionis castri et eorum quodam facinore ac confectione alterius sticati Infęlices Iadertini neminem sibi fidelem reperiunt, suum infortunium audiunt, immenso męrore confliguntur. Sed tanta est consolatio eorum pectoris naturalis, quod siquidue accidat sinistri, minime recolunt. Iam ergo Iadertini inchoant suas vires debilitare, certe eorum peccatis imminentibus. Quoddam enim scelus horrendum sit diuulgatum, quod pyratę Iadertini

presidium. Quot ergo incomoda propter ipsum facinus Iadra diuino permittente iudicio supportauit, quod ipsum castrum, quod hostes ceperunt non violenta manu, in quantum et grande damnum aduersariis Iadertinis redundauit! Inde cibariis recentibus, tam esu carnium quam etiam meri liquore crebro Iadra alebatur, quibus nunc priuationem patitur. Ibi parones portum salutis adueniebant, nunc quidem arcta via eis conceditur, immo timore preuenti ad locum illum accedere non presumunt. Et quanto Veneti supereminentiorem assequntur prosperitatem,

quam naturali a gloria huius sęculi numeratur defecisse. De quorum numero non excessit numerus bisdenarius, qui gladio hos tunc incubuerunt. Ex infimatibus quidem infinita turba debitum vniuerse carnis persoluit. Horum autem, qui morte accidentali migrauerunt, incerta redditur veritas. Fit męror ingens inter ciues. Fere omnes nobiles mediocris et magnatis possibilitatis existentes elegica et lugubria induunt vestimenta. Nunc iste filium, nunc ille fratrem, nunc reliqui patrem et propinquum sepeliunt, quod multi doloris tactu similem transitum properabant. Fit

spiritus defectum passus est, sed plurimi crebra sagittarum iactione percussi. Et tunc eedem galleę reliquis succurendum et ut subsidium preberent transnatarunt. Fit ibi agonia lętalissima. Ex parte Venetorum grandem defectum gentis patiuntur tam hic quam etiam ex meridionali plaga vrbis. Qui confidentes de illis proditoribus et stipendiariis incolis eorum sponsionem effectui perductam, sub meniis et turribus currebant ac cum aduersariis austerrime certantes. Quos Iadertini ita fortissime plaga percusserunt,

in gyro civitatis, vbi flebilioris apparebat virtutis. Eminentissima fabricauerunt edificia, que Veneti procurantes eorum machinis in ruinam pręcipitare, sed ab astris facultas eis non fuit concessa. Item illi fraudulentes mense exeunte Iani quanto dignum pręmium eorum exigentibus meritis tollerauerunt et in fastigium quinque turrium Iadrę fundatarum ex austro eis extiterunt furiales fabricatę, in quibus disiunctum crudeliter sunt interfecti, concernentes ad simile propositum quisquam pręsummere non temptarunt.

de sincera fidelitate, quam domino regi, genitori nostro pię memorie, et ante hoc dominis regibus, predecessoribus nostris, et consequenter modo nobis cum effusione sanguinum et multis periculis vestris obseruastis. Pro quibus magnis fidelitatibus vestris regalem gratiam et dilectionem condigne meruistis, et petimus, vt ipsam laudabilem fidelitatem vestram, quam multo tempore tenuistis et diseruastis, modo in fine non uioletis et gloriosa vestra merita non perdatis, sed viriliter Venetis, nostris et vestris inimicis, resistatis et subdere uos non

vestris obseruastis. Pro quibus magnis fidelitatibus vestris regalem gratiam et dilectionem condigne meruistis, et petimus, vt ipsam laudabilem fidelitatem vestram, quam multo tempore tenuistis et diseruastis, modo in fine non uioletis et gloriosa vestra merita non perdatis, sed viriliter Venetis, nostris et vestris inimicis, resistatis et subdere uos non debeatis. Nam nos id, quod per priores litteras nostras vobis promisimus, totaliter et omnino adimplebimus, immo propensius adimplere curabimus. Ecce etenim cum tota potentia nostra

sexcenti equites. Inspecto hoc Iadertini talem dolum et proditionis conspirationem perfidorum athletarum necnon Stephani, Bosnensis bani, Belialis alumni, in multa stupefactione cordis commouentur, amittunt vires, nesciunt quo pergant, cruorem in se non sentiunt et tanto merore punguntur, quod plurimi ciuitatem ingredientes quasi semiuiui comperti sunt. Ipseque multitudinis cuneus Uenetorum versus cattos machinasque et alia Ungarorum et Bosnensium tegimmenta accelerant, student eas frequenter cremare septemque trabuchos ac quatuor spingardos in conspectu

plurimis portarunt diebus. Nam nullus fere nobilium reperiebatur, qui baculum in manu percusione vulnerum non habebat, et tres fuerunt neci traditi. Ex illis certitudinem penitus ignoramus, sed existimandum est, quod pauci ex istis pergunt. Idem Iadertini infęlices lassati, sed plus merore occupati conspiciunt suos trabuchos igne cremari; non est qui manum adiiciat ab illis a quibus erat sperandum. Ingenti tristitia et inextimabili infortunio cinguntur, ascendunt menia vrbis, conspiciunt suos trabuchos pyro consummere, tueri ipsos

dolor relictis agone nullumque ergo salubris consilii ualent perspicaciter pre tristitia speculari. Incedunt ut a uita priuati, tandem dolum illius tam excelsi principis et tam appetibilem suorum baronum auaritiam, quodsi illo die unanimiter omnes capite mutilati fuissent, maiori merore non deflerent. 10. Lamentatio Iadertinorum aduersus radios fortunę et ad alios Nec illis ualet conquestus ad radios fortunę, quam magno uociferabant ululatu ac inquirunt: O mirabilis fortuna et inconstans, o machina

qui eius poterat resistere uoluntati ac oppositum eorum nutui aliquid retractare. Sed hi, qui hos ictus supportabant, nullum indignationis inditium propalare publice presumebant. Quodam vero decimonono Iulii hoc contigit: Vniuersa plebs armis latentibus amicta in publico ciuitatis mercato cum valido strepitu et uocis clangore adiuit: prorsus appetere principem Venetianum. Quorum minis ingenui ciues nimiam cordis formidinem sumpserunt, ex dolore ingenti et pauore precincti uerba pro statu pacifico eructare non ualebant. Sed nedum

non obstante eorum sponsionis iuramento Instruuntur Iadertini, qui tot anxietates sustulerunt, non tantum corporis verum etiam animę nouis escis refocilari iam diu non fragratis, quemadmodum imfans, qui mamma priuatus et inconsuetis alimoniis depascitur. Cum vrbs omni cibo et mero cuiuslibet speciei impinguatur, ingens fit pressura turbę vendentis victum et ad sustentamentum fragilitatis humanę fulciunt ciues lares copia victualium ac vino inebriant stomacum. Denique die vicesimo tertio vltimi mensis memorati

erant, et ecce aliud mandatum Ducale intonuit, quinquaginta elegantiores ac nobiliores ciues Venetias debere celeriter adire, qui sexto Kalendas Februarii ad locum eis constitutum suum iter in galleis Venetorum arriperent. Fit grandis meror in vrbe, fit priuatio tantę nobilitatis, quę in ipsa tempore felici vigebat. Vbi nunc eorum palia muricis coloris, vbi eorum indumenta variis suffulta cutibus? Certe faciliter respondetur: sicut elegerunt et quale semen seminarunt, hoc eligent et metent. Habent enim asperrimum camum,

suae Sanctae Matris. 1386. Die 2. mensis iulii electus fui in comitem Tragurii, pro quo offitio intromittendo, applicui Tragurium die mercurii de mane, scilicet 25. eiusdem mensis. Die 18. mensis augusti idem dominus archiepiscopus ivit Pagum. Die martis 21. mensis (augusti)

maximo et certi nautae cum barchetis fugiebant in terram. Die sabbati 27. mensis iunii recessit a Iadra idem dominus Petrus Picontius cum galea nostra. Die mercurii 23. mensis decembrisiuravimus pacem inter nos in consilio generali Iadrae. Eodem die iam post vesperas applicuit Iadram dominus Ladislavus de Luscenz, banus Sclavoniae, gubernator Dalmatiae et Chroatiae el capitaneus excrcitus regii in Dalmatia et Chroatia.

et (totidem) partis utriusque vulnerati. Tunc etiam captus fuit unus Teutonicus de exercitu comitis Anz, quem idem prior ad manum salvam propria manu occidit, et ipse prior fuit vulneratus cum uno veretono in cosciam. Die mercurii 24. mensis novembris, in festo Sancti Grisogoni martyris, datus fuit per gentem nostram maximus conflictus in gentibus eiusdem prioris, in quo fertur fuisse inter mortuos et vulneratos ultra 120 homines et multi equi et animalia eorum per nostros tunc fuerunt accepta. Die veneris de

fuisse inter mortuos et vulneratos ultra 120 homines et multi equi et animalia eorum per nostros tunc fuerunt accepta. Die veneris de nocte 10. mensis decembris, idem exercitus discessit a campo turpiter, et reversus est Iadram. Die mercurii 15. mensis decembris, castrum Clissii reddidit se regi bosnensi. Die primo mensis decembris factus fui rector civitatis Iadrae una cum domino Iacobo de Raduchis et cum ser Ioanne de Grisogonis, qui ser Ioannes

primo mensis augusti creatus fui rector Iadrae una cum domino Raphaele de Sorba et ser Frederico de Grisogonis. 1392. Die iovis 11. mensis iulii hora meridiei, Tragurini praedicti intraverunt Tragurium et fuerunt homines circa triginta quattuor intrantes, qui caute venerant in quattuor barchis piscaritiis et tunc per eos interfectus extitit Lompre Micatii in platea. Die 21.

fuerunt quattuor stationes iuxta bechariam in opposito domus eorum de Georgiis, cum certis domunculis. Die 7. mensis februarii banus Vulch cum exercitu suo applicuit personaliter in Carinum. Die mercurii 12. predicti mensis huiusmodi novum venit Iadram, videlicet quod banus praedictus captivavit priorem Auranae et comitem Michloss de Palisna, fratrem eius, comitem Ostrovize, et voluit habere castra Vranae et Ostrovize. — Eodem die venit Iadram, causa visitandi corpus beati

Die veneris 10. mensis octobris applicuit Iadram dominus Antonius Cicchi de Arimino, iudex ad civilia Iadrae deputatus. Die mercurii 12. mensis novembris applicuerunt Iadram domini Nicolaus episcopus corbaviensis et Ioannes episcopus nonensis pro tractanda pace et concordia inter dominum banum Ioannem, comitem Segniae, et communitatem nostram. Die

de Grisogonis et Georgium de Rosa tunc rectores, cum sex nobilibus ad haec fienda deputatis. videlicet dominis Iacobo de Raduchis, Cressole de Nassis, Simeone de Cuzilla, Marino Ginano, Cosa de Begna et me Paulo de Paulo. Die mercurii 11. mensis martii rebellaverunt nobis Pagenses et eodem die eligerunt inter se tres rectores pro regimine eorum, videlicet Dissicium, Rastigna dictum Palaz et Cernucum, et praeceperunt ser Ioanni de Soppe, tunc comiti nostro ibidem, poena capitis usque diem tertiam

et cancellarium per nos eis datum, tunc ibi existentem. Die crastina, videlicet die iovis, hora circa vesperarum, nova attigerunt Iadram. Ergo immediate interposuimus curam parandae ultionis. Die dominico proxime sequenti, circa horam meridiei, pro nasciscenda ultione expedivimus unam galearum nostrarum minorum, scilicet optime ad hoc opus fulcitam, et multas barchas armatas et alias quamplures, pro transfretandis equitibus et peditibus nostris ad ipsam insulam, quorum capitaneus generalis extitit ser Damianus de

de Zadulinis. Die lunae proxime sequenti, expedivimus alteram nostram galeam, scilicet maiorem, cuius patronus seu armator extitit ser Blasius de Soppe, quo die etiam nonnullae aliae barchae illius profectae sunt praemissa occasione. Die mercurii immediate sequenti, hora quasi meridiei, ipsi Pagenses per gentes nostras in quodam rumore prope Pagum, ubi promunierant et in quo fugerant, omnes relicta terra Pagi conflicti sunt, quorum quidem arripientes fugam, ceteri omnes masculini sexus, exceptis minoribus aetate, aut

lunae proxime sequenti, expedivimus alteram nostram galeam, scilicet maiorem, cuius patronus seu armator extitit ser Blasius de Soppe, quo die etiam nonnullae aliae barchae illius profectae sunt praemissa occasione. Die mercurii immediate sequenti, hora quasi meridiei, ipsi Pagenses per gentes nostras in quodam rumore prope Pagum, ubi promunierant et in quo fugerant, omnes relicta terra Pagi conflicti sunt, quorum quidem arripientes fugam, ceteri omnes masculini sexus, exceptis minoribus aetate, aut interfecti aut captivati sunt, sed pro minori parte

Die martis 2. iunii, dominus Iacobus de Raduchis, ser Damianus de Nassis et Marinus de Ginano, ambasciatores ad ducale dominium Venetorum, recesserunt a Iadra. Die mercurii 29. mensis iulii recessit a Iadra ser Bandinus de (Padua), olim cancellarius Iadrae. Die prima augusti una cum ser Damiano de Nassis et ser Ioanne de Victor, creatus fui in rectorem Iadrae pro duobus

Die martis 21. (28.) mensis martii, ivi pro ambasciatore communis una cum ser Marino de Ginanis Sibenicum, pro tractanda unione cum Spaleto, Tragurio et Sibenico. Die mercurii 5. mensis aprilis factus fui rector Iadrae cum ser Ioanne de Soppe et cum ser Damiano de Begna. Die martis 23. mensis madii applicuit Iadram reverendissimus pater dominus Ioannes episcopus sagrabiensis, una cum

pater dominus Ioannes episcopus sagrabiensis, una cum domino Ioanne de Gara, fratre domini bani et comite Corbaviae. Die martis penultimo mensis madii secesserunt a Iadra euntes Nonam, causa ibi faciendi synodum, et cras die mercurii dominus Paulus de Georgiis, ser Marinus de Ginanis et ego Paulus, ambasciatores et syndici communitatis nostrae ivimus Nonam post dominum episcopum et comitem Ioannem de Gara, pro defendendis iuribus nostrae insulae Pagi, cum multis aliis popularibus nostris sociati. Et

episcopo traguriensi et Thomasio Thomasii et Saraceno Radovani de Sibenico, die lunae proxime venimus in Spaletum et cras die martis primo augusti pervenimus iuxta fluvium Salonae pro ipso negotio explendo. Die mercurii 9. augusti reversi fuimus Spaletum et die dominico proxime inde recessimus et die martis 15. augusti pervenimus Iadram. Die primo mensis octobris fui una cum ser Marco de Fanfogna

communis, pro excessu quem fecerat eodem die contra homines regios exactores, (qui colegerunt pecuniam) pro subsidio exercitus regii, et hoc deliberatione consilii sapientum Iadrae et praelatorum et sacerdotum Iadrae. Die mercurii scilicet (27.) mensis martii, per ser Andream Marulae de Spaleto et ser Ioannem de Fumatis de Iadra, in praesentia ser Andreae de Grisogonis, dominae Marchitae suae sororis, et dominae Colizae de Varicassis, fuerunt aestimatae res ac vestes pro dote dominae

alterius manum in nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti tangens et idem Artivitius dotium et conventionis instrumentum, in ibidem rogatus, celebravit: examinator (extitit) ser Gabriel de Nosdrogna. Die mercurii nocte sequenti fuit rixa et bellum intestinum in civitate Spaleti, videlicet inter nobiles et eos qui non potuerant eligi ad offitium iudicatus, ita quod eadem nocte fuerunt interfecti quattuor de familia Communis et hoc fuit 26. mensis iunii, nocte,

Die primo mensis madii intravi rector Iadrae una cum ser Ioanne de Soppe et ser Mauro de Grisogonis, et die 20. eiusdem mensis nos incarceravimus Antonium filium ser Damiani de Nassis, propter uxorem Iacobi merzarii, cum qua adulterium commisit: die 22. dicti mensis condemnavimus ipsum ad confinem civitatis, vel Anconae vel Arimini, pro duobus annis. Die 7. mensis madii mensuravi arborem alterius

mcrcurii 11. eiusdem mensis venerunt pro parte communitatis Arbi, scilicet Cerne et Cernota et Ioannes de Segna, nuntii ad nos, oferentes se ad beneplacitum nostrum contra Pagenses si expediret. Die sabbati post meridiem, 15. mensis iunii, expedivimus galeam nostram maiorem cum ducatis quattuor milia ducentis decem et cum certo argento etc., cuius patronus fuit ser Marcus de Grade et nuntius ser Colanus Mazoli de Galellis.

15. mensis iunii, expedivimus galeam nostram maiorem cum ducatis quattuor milia ducentis decem et cum certo argento etc., cuius patronus fuit ser Marcus de Grade et nuntius ser Colanus Mazoli de Galellis. Die mercurii post coenam 18. mensis iunii, reversa est galca superius dicta. Die martis 24. mensis iunii concessum fuit Bartolo de Qualis per maius consilium Iadrae, dispensandi centum modios vini de possessionibus suis

Die martis 24. mensis iunii concessum fuit Bartolo de Qualis per maius consilium Iadrae, dispensandi centum modios vini de possessionibus suis insularum Brachiae et Lesinae, anno quolibet. Die mercurii 25. mensis iunii creavimus patronum alium pro dicta galea armanda, causa eiusdem insulae Pagi et fuit creatus ser Georgius de Zadulinis. Eodem die 25. mensis iunii, existente rectore me Paulo cum ser Ioanne de Soppe et Mauro de Grisogonis, praedicta creatio revocata fuit per

augustum, vel prius, si mihi commoditas aderit. Die lunae 18. mensis augusti, de sero, transmisi res et massaricias meas, cum duobus famulis Sibenicum. Die mercurii 20. mensis augusti recessi a civitate Iadrae, iens versus Sibenicum per terram cum quattuordecim equis. Die veneris 22. augusti hora missarum, intravi civitatem Sibenici, iuravi offitio regiminis et coepi

consilio data fuit mihi soli facultas exigendi omnia credita communis. Die lunae 20. octobris, de mane, applicuit Sibenicum uxor, filia et tota familia mea. Die mercurii 26. mensis novembris, existente me in Sibenico in offitio comitatus, ipsa filia mea Michlina una cum praedicto viro suo Joseph et cum una servitiola visitavit me Sibenicum veniens per mare, et die veneris 5. decembris reversa est Tragurium.

5. mensis iunii audivi novum, quod dominus noster rex Sigismundus reversus est Ungariam, et locutus fuit hoc, qui propriis oculis vidit ipsum sanum et incolumen in loco vocato Vela Sobbota. Die mercurii 28. mensis iulii transmisi unam barcham cum rebus meis Iadram. Die 2. mensis augusti recepi totum residuum dicti mei salarii. Die 20. mensis

Die iovis 26. praedicti mensis augusti, pervenimus in Tragurium. Die sabbati 2. mensis octobris, recessi a Tragurio. Die mercurii 6. mensis octobris applicui Iadram cum tota familia mea. Die veneris 29. mensis octobris, Spalatenses intrinseci cum Clissiensibus, illis de Poglizia et Radobiglia dederunt maximum

duos dies et ultra. Die sabbati 18. eiusdem mensis decembris, communitas Iadrae accommodavit communitati Tragurii galeottam suam in defensione eorum et in offensam dictorum Spalatensium, quae galeotta die praedicto quasi in meridie, cum gente traguriensi, nautis videlicet et balestariis, secessit a portu Iadrae, cuius galeottae fuit patronus ser Blascho Andreae de Tragurio. 1401. Die

sequentis de hoc applicuit novum in Iadra. Die lunae, hora completorii, 3. mensis iulii, recessit Grubula et ivit Tragurium pro condolendo se de praedicta morte et ivit cum ipsa ser Petrus de Calzina, gener eius et die mercurii de meridie reversa est Iadram, quam associavit ser Ioseph, gener eius. Die 27. mensis augusti, existentibus rectoribus civitatis Iadrae, videlicet domino Guidone de Matafaris et Paulo quondam domini Francisci de

de hoc applicuit novum in Iadra. Die lunae, hora completorii, 3. mensis iulii, recessit Grubula et ivit Tragurium pro condolendo se de praedicta morte et ivit cum ipsa ser Petrus de Calzina, gener eius et die mercurii de meridie reversa est Iadram, quam associavit ser Ioseph, gener eius. Die 27. mensis augusti, existentibus rectoribus civitatis Iadrae, videlicet domino Guidone de Matafaris et Paulo quondam domini Francisci de Georgiis, ac ser

litteris suis datis Iadrae die praedicto, constituit me familiarem advocatum civilem dicti domini regis, ac procuratorem eius et omnium suarum camerarum trentesimae et talis in partibus Dalmatiae et Chroatiae existentium. Die mercurii 6. mensis septembris ultrascriptus dominus vicarius cum gentibus suis circa trecentis, Simon de Detrico caput gentium nostrorum numero circa quattuorcentarum, videlicet Pagensium et ceterum circa duo centum, villanorum terrae firmae circa centum et inter populares balistarios et

Georgiis, qui ad requisitionem dominorum rectorum Iadrae noluit exire Vranam, sed clausit se contra exercitum praedictum, habeatur ex tunc pro infideli et quod omnia bona eius sint confiscata pro communi Iadrae tanquam rebellis. Die mercurii 11. mensis octobris, castrum Vranae dedit se ipsi domino Aloysio capitaneo, nomine domini regis Ladislavi praedicti recipienti illud, quo die idem dominus capitaneus cum gente sua et nostra ingressus est illud. Die

Die dominico 15. mensis octobris idem capitaneus intromisit domum ser Philippi de Georgiis, quae est apud ecclesiam Sanctae Anastasiae et cepit habitare in ea. Die mercurii 18. mensis octobris idem capitaneus cum circa 50 equis et tres galeae eius, iverunt sub castrum Lyube et cras die iovis habuit illud castrum et die veneris iam in crepusculo rediit Iadram. Die sabbati 21. mensis

iam in crepusculo rediit Iadram. Die sabbati 21. mensis octobris Marculus et Ioannes Garbiza secesserunt de Spaleto, euntes versus Ungariam, ut dicitur. Die mercurii sequentis, scilicet 25 mensis octobris, dominus capitaneus praedictus cum tribus galeis, in quibus fuerunt circa 40 homines, scilicet Pagensium, iam de sero profectus est versus Spaletum. Die iovis 9. mensis

Bontiole et Nicole Gregorii, ser Antonio et Cresciolo Damiani, ser Ioanni Michaelis, omnium de Nassis, ser Misciolo de Calzina filiis ser Magioli de Gallo, ut vadant in Apuliam ad praedictum dominum regem, qui omnes in eadem galea domini capitanei antedicti, die mercurii 27. eiusdem mensis decembris, recesserunt a porta Iadrae. Die iovis 21. mensis decembris, Spalatenses exititii per concordiam intraverunt Spaletum; quinque illorum de civitate expulsi fuerunt, scilicet duo

de ipsa infirmitate mortui sunt, et illi qui decesserunt pro maiori parte, fuerunt valde senes. 1405. De mense februarii alii duo Pagenses et unus Segniensis, Mervicca scilicet, capti ut supra et ducti Iadram, suspensi fuerunt, scilicet ipse Mervicca ante Iadram et alii duo ad portam. Die veneris 12. mensis martii, existentibus rectoribus Iadrae domino

valde senes. 1405. De mense februarii alii duo Pagenses et unus Segniensis, Mervicca scilicet, capti ut supra et ducti Iadram, suspensi fuerunt, scilicet ipse Mervicca ante Iadram et alii duo ad portam. Die veneris 12. mensis martii, existentibus rectoribus Iadrae domino Antonio de Grisogonis tunc absente, ser Colano de Matafaris et ser Gabrieli de

20. mensis octobris, adhuc unus Pagensis ad furcas suspensus fuit in puncta Michae. 1406. Die 24. mensis ianuarii chocha Anconitanorum cum multis mercantiis pannorum et ramis eorum et etiam Ragusiensium, passa fuit naufragium in insulis nostris, quo perierunt homines, ut dicitur, triginta sex. Die lunae 22. mensis martii constitutus fui syndicus et procurator fratrum et

de Nosdrogna, in generali consilio civitatis Iadrae infrascripti nobiles Croatorum fuerunt accepti in cives et consiliarios Iadrae, videlicet . 1407. Die mercurii ante prandium 16. mensis februarii, castrum Novigradi, sub quo die martis videlicet 8. mensis februarii proxime praeteriti posuimus campum excrcitus nostri, capitaneo nostro, scilicet domino Aloisio de Matafaris, ibi cum certis nobilibus nostris et

quibusdam pactis et conditionibus liberatus fuit. Die sabbati 14. mensis iulii, existentibus rectoribus ser Simeone Detrici, ser Simeone de Fanfogna et Simeone de Zadulinis, electus fui comes Pagi. Die mercurii 25. eiusdem mensis iulii, recessi a Iadra, causa eundi Pagum et die iovis ante vesperas applicui Pagum et cras die veneris in mane elegi vice comitem et iudices.

contraxisti. Si ab his detraho calamum, splendidissimis tuis respondeam litteris, quibus pugasti nuda letissimis denotasti etc ex mea, ut asseris, fortitudine animique constantia ob meos turbulentos casus conceptos exiuisse maerores, imo laetitiae tunicam te induisse testaris . Compatri igitur qui te disposuit et talem mihi tamquam prudentissimum, tamquam cordialissimum, tamquam

commercium non resistat, saepissime scribe; tuis igitur litteris ita uero me refoues sicut Aethiopes uel Indos sitibundos ardenti in climate gelida lucidaque unda restaurat. Subiungis etiam ut te lotis uisitem litteris; et quia a me perpulisti maerores et contra contingentia aduersa remedia salubria contulisti, en praesto sum tuae honestissimae amicissimae petitioni parens. In calce huius hoc tibi notifico me sospitem uiuere et studio rerum honestarum terere tempus quoad possum, ne

salutem Heri vesperi humanissimę tuę litterę mihi oblatę fuerunt: quas sane tanta cum voluptate lectitavi ut, etsi ea tempestate febris dolore aliquantisper commoverer, lectis tamen tuis suauissimis litteris non parum ex illo merore me vendicavim. Quod autem scribis te magna lętitia affectum quod Tragurium diis continue secundis venerim: id crede mihi ob singularem tuam in me humanitatem etiam te tacente mihi persuasum erat. Ego vero et tibi abscenti congratulor et mihi ipsi

1.10.15  Postquam desierat superbus ales,
1.10.16  Pictam sideribus levare caudam;
1.10.17  Nostras labere totus in medullas,
1.10.18  Mentem certe ego si tuam merebor,
1.10.19   Iam nostrae dabo, crede, commeatum. 11. DE GUARINO
1.11.1  Quantum Roma suo debet reparata Camillo,

semper ut illa premas.
1.38.3  Nec levius serves, quam carcere quaestor in imo
1.38.4  Custodit, si quos ultima poena manet.
1.38.5  Tandem ea mitte foras, aut si meruere necari,
1.38.6  Fige cruci, vel sic perfruitura die. 39. IN SUPERFLUA QUAERITANTEM
1.39.1  Hoc unum semper quaeris: superetne

cum furaris iam praefurata Maroni,
1.44.4  Furari ex ipso, te puto, Vergilio.
1.44.5  At male cum vati, simul huic furaris et illi,
1.44.6  Quid, nisi iure malam, stulte, merere crucem? 45. DE AMATORE LIBRORUM VETERUM
1.45.1  Sunt quaedam, prope mille, puto, iam scripta per annos,
1.45.2  Docta quidem,

1.50.27   Captivos ita detinere versus
1.50.28  Parces, ut capitis reos nocentes.
1.50.29  In lucem magis efferes apertam.
1.50.30  Nolunt Pieriae latere merces,
1.50.31  Quas famae pretium manet perennis.
1.50.32  Quodsi perpetuo legi recuses;
1.50.33   Multo simplicius nihil reponas.

Parebo monitis, et flammea versibus addam;
1.51.4  Insit visceribus menta pusilla tuis. 52. DE GUARINO
1.52.1  Guarinum meritis parem Camillo,
1.52.2   Quis non censeat? Ambo reddiderunt,
1.52.3   Is regnum Latio, sed iste linguam. 53.

famae prosunt amplius illa tuae.
1.75.3   Fac tamen amborum ponantur commoda in aequo;
1.75.4  Sic etiam medium iure subibis onus.
1.75.5  Pallori nostro sit inanis gloria merces,
1.75.6  At vobis constet, quod venit inde, decus.
1.75.7  Si pro me non vis, vel pro te, Troïle, solvas,
1.75.8  Perdo meam partem, perdere nolo tuam.

Pannonis ursa dedit lac nobis, Grylle, fatemur,
1.78.4  At non ursa tibi, sed lupa, Grylle, dedit. 79. AD EUNDEM
1.79.1  Merdas, Grylle, tuas, meo libello
1.79.2   Te detergere velle comminaris.
1.79.3   Tergas, Grylle, licet; modo cruentas.

tui si nominis aspiretur,
1.99.2  Verum, Paule, tibi demum ita nomen erit. 100. DE SILVIA
1.100.1  Ex te concipio, meretrix mihi, Silvia, dicis,
1.100.2  Silvia, non magis hoc dicere, crede, potes;
1.100.3  Quam si per spinas incedens, Silvia, densas,
1.100.4  Dixeris: ista meum laesit iniqua

1.119.1  De te nos (tamen innocente) dicis
1.119.2  Incassum mala multa suspicari.
1.119.3  Recte id forte putas, Perine, verum
1.119.4  Culpa non vocat ille, qui meretur
1.119.5  (Insons sit licet) esse sons putari. 120. IN INCONSTANTEM
1.120.1  Fortunae non hac tantum ratione videris

1.135.15  Non est haec via filias locandi,
1.135.16  O vicine pater; meo nec unquam
1.135.17  Hunc tu consilio modum sequeris.
1.135.18  Sed venalia mercium tuarum,
1.135.19  Prima fronte locabis officinae,
1.135.20  Imis nec penetralibus recondes.
1.135.21  Tali tractus ut hospes illecebra,

151. IN PINDOLAM
1.151.1  Quid mihi, nescio cur, arrides, Pindola, semper?
1.151.2  Istud non novi, qua ratione facis.
1.151.3  Nil unquam de te merui bene; nil tibi certe
1.151.4  Ante dedi, sed nec forte deinde dabo.
1.151.5  Crustula tu nobis tamen et diapasmata donas,
1.151.6  Vel ficos plena castaneasve manu.

1.172.4  Salvari in patria siccine nemo potest? 173. DE EODEM
1.173.1  Iam fora cuncta viris, meritoria cuncta replentur
1.173.2  Agmine tam denso barbara turba venit.
1.173.3   Ipsum divitiis nullus non caupo lacesset
1.173.4   Cosmum, si talis

Nec nisi raro capit quicquam piscator et auceps,
1.174.4  Coponis nullo tempore lucra vacant. 175. DE EODEM
1.175.1  Nec mercatori, nec nunc ego bella gerenti,
1.175.2  Nec nautae invideo, nec, Macer, agricolae,
1.175.3   Nec medico, nec causidico, nec, crede, poetae,
1.175.4  Coponi multum sed, Macer,

diminuatur amor. 195. PRO CONVIVIO, AD PHILIPPUM BIBIUM
1.195.1  Quas tibi pro tanto referemus munere grates?
1.195.2  Quae dabimus meritis praemia digna, tuis?
1.195.3   Tu decus es Bibiae lumenque propaginis ingens,
1.195.4  Tu patriam insigni laude sub astra feres.
1.195.5   Urbs Genuae semper tanto exultabit

vescitur uva,
1.209.2  Hoc tibi, sed solo, cedit, Ïacche, Ceres. 210. DE FRANDO NAUFRAGO
1.210.1  Naufragus Eridani dum Frandus mergitur undis,
1.210.2  Siccine me miserum fata necatis? ait.
1.210.3   Si fueram liquida periturus morte, perissem
1.210.4  Per latices potius, dulcis Ïacche, tuos.

si magnum redolerent nostra Maronem,
1.225.2   Divinusque meo sub corde lateret Homerus,
1.225.3   Et mea centenis resonarent guttura linguis:
1.225.4   Vix, Galeotte, tibi meritas persolvere grates
1.225.5   Munere pro tali facundia nostra valeret.
1.225.6   Tot tibi sint igitur grates, quot litus harenas,
1.225.7   Tmolus habet vites; maturas

Accipe quaeso tui munuscula parva Ioannis,
1.227.2  Exhilares frontem, dum capis, ipse tuam.
1.227.3  Ante tamen nobis memor esto ignoscere, quod non
1.227.4  Redduntur meritis praemia digna tuis. 228. AD LIBROS SUOS
1.228.1  Vos, Ovidi, Lucane, Maro, si forte potestis,
1.228.2  Mutua praestetis bis

1.240.5  Si quid opus fuerit, si quid tibi forte iubebit,
1.240.6  Arbitrio nobis utere, Iane, tuo:
1.240.7  Dura licet iubeas, non tantum dura iubebis,
1.240.8  Quae pro te merito defugienda putem.
1.240.9  Efficiam quodcumque voles, quodcumque rogabis
1.240.10  Et dabitur precibus nulla repulsa tuis.
1.240.11  Iusta tibi dignas persolvant numina

1.254.9  Vel physiognomon es, Lucia, vel geometres,
1.254.10  Tale magisterium sola mathesis habet. 255. IN MERETRICEM LASCIVAM
1.255.1  Cum ventrem ventri, femori femur, ora labellis
1.255.2  Conserui, et cunno mentula delituit,
1.255.3   Principio cunctas vincis lasciva puellas,

266. DE PHRYNE, A QUA THEBAE RESTITUTAE FUERUNT
1.266.1  Quas ut Agenorides fundarat Apolline Cadmus.
1.266.2  Amphion dulci carmine munierat;
1.266.3  Restituit stratas, Phryne meretricula, Thebas,
1.266.4  Dum peritur multis, candida forma, procis,
1.266.5  Risit Vitisator, contra at Tirynthius heros;
1.266.6  Nunc, inquit, vere moenia nostra jacent.

ornas pulchro diademate reges,
1.293.9  Imperiale decus et sceptra nitentia donans.
1.293.10  Ille tamen cunctis felicior, ille beatus,
1.293.11  Scilicet, et merito fortunatissimus ille est,
1.293.12  Dulcia cui doctae, tribuerunt carmina, Musae,
1.293.13  Cui dedit ipse suum, iaculator Apollo, furorem.
1.293.14  Illi nectareus sacro

pauci, recitant mala carmina pauci,
1.307.8  Omnia cum scaenis amphitheatra silent,
1.307.9  Crimina seu portenta magis quibus ista vigebant.
1.307.10  Saecula quis merito praeferat illa novis.
1.307.11  Vis tibi versiculo me respondere sed uno,
1.307.12  Quod verum non est, dicere, Marce, soles.

1.321.9  Hos nobis dedit ille corrigendos?
1.321.10  Hos lima putat indigere nostra?
1.321.11  Tam sunt iudicio meo politi,
1.321.12  Tam belli, ut merito politiores
1.321.13  Ac bellos magis edidisse nullum
1.321.14  Nostris temporibus rear poetam.
1.321.15  Quod vero implacide iugum puellae

325. ARTEMISIA AD MAUSOLUM
1.325.1  In coelum si te poteram, dulcissime coniux,
1.325.2  Tollere; coeliferi pondus Atlantis eras.
1.325.3   Quod licuit, pelagi fluida nec mersus in unda,
1.325.4  Nec tegeris vili contumulatus humo;
1.325.5  Sed levat arte nova suspensum tertius aer,
1.325.6  Mortales ultra non valuere manus.

flebiliora trium! 344. AD IOANNEM ANTONIUM
1.344.1  Quod tibi, Ioannes Antoni, nulla refertur
1.344.2  Tam magnis in me gratia pro meritis;
1.344.3  Ne crede ingratum, neve admirere; referri
1.344.4  Gratia tunc debet, cum satis aequa potest. 345.

solo nostri est nullus amore modus.
1.357.5  Nam me plus multo laudas, miraris, honoras,
1.357.6  Quam mea quod virtus ingeniumve capit.
1.357.7  Quare tu plus, quam mereor, mihi, ne, rogo, praestes,
1.357.8  At tibi dent faciles, quanta merere, Dei. 358. DE EPISCOPO MUTINENSI
1.358.1  Aonios nullo

multo laudas, miraris, honoras,
1.357.6  Quam mea quod virtus ingeniumve capit.
1.357.7  Quare tu plus, quam mereor, mihi, ne, rogo, praestes,
1.357.8  At tibi dent faciles, quanta merere, Dei. 358. DE EPISCOPO MUTINENSI
1.358.1  Aonios nullo vates nunc esse querebar
1.358.2  In pretio, et nostri temporis hostis

Ut veniam tota clarus in urbe, facis.
1.359.9  Nec dubitas sacri mihi conciliare favorem
1.359.10  Principis, et per te, nos Leonellus amat.
1.359.11  Vir bonus est, meritis qui scilicet aequa rependit,
1.359.12  Omnia qui dat ubi nil merui, Deus est. 360. AD GALLUM
1.360.1  Galle, rogas quae sit

sacri mihi conciliare favorem
1.359.10  Principis, et per te, nos Leonellus amat.
1.359.11  Vir bonus est, meritis qui scilicet aequa rependit,
1.359.12  Omnia qui dat ubi nil merui, Deus est. 360. AD GALLUM
1.360.1  Galle, rogas quae sit perfectae regula vitae?
1.360.2  Ne facias, nolis quod fieri ipse

nemorum oblitus, posita formidine, cervus,
2.16.2  Non homines metuit, nec rabida ora canum;
2.16.3  Mollia sed leviter docili trahit esseda collo,
2.16.4  Inclyte rex, meriti, quis neget esse tui?
2.16.5  Talis cornigeris Diana iugalibus alte,
2.16.6  Frondosi vehitur per iuga Taÿgeti.
2.16.7  Talis erat nondum famulorum praeda suorum,

tam vani nominis umbram,
2.20.14  Fatorum ut similes experiare vices. 382. EPITAPHIUM BARBARAE MATRIS SUAE
2.21.1  Nobilior vitae meritis quam praesule nato,
2.21.2  Hac sub marmorea, Barbara, mole iacet.
2.21.3  Dum licuit, stirpis fovit pia cura parentem,
2.21.4  Illi dulce fuit sospite prole mori.

390. DE PAULO SUMMO PONTIFICE
2.29.1  Qui modo Petrus eras, Paulus nunc diceris idem,
2.29.2  Ac Petri et Pauli culmina summa tenes.
2.29.3   Clave potens, meritis reserat coelestia Petrus,
2.29.4  At Paulus gladio noxia cuncta secat.
2.29.5  Sic et tu amborum fungens vice, maxime praesul,
2.29.6  Percute sacrilegos, sidera pande

2.52.6  Contulit et casus quod medicina negat.
2.52.7  Seu timor id fecit, seu tactos forsan in artus,
2.52.8  Paeonia arcanam bestia misit opem.
2.52.9  Heu! sua quam meritis redduntur praemia raro,
2.52.10  Ille opifer serpens fuste peremtus obit.
2.52.11  Iudice me, reduci fueras mox digna chiragra,
2.52.12  In benefactorem, femina iniqua,

2.54.12  At iam secunda mensa, sublatis adest
2.54.13   Fictilibus, uvae rancidae et fici putres.
2.54.14  Quid hoc amabo? nilne ponis amplius?
2.54.15  Vale, ut mereris, hospes Antoni, vale!
2.54.16  Tam non putabam familiarem me tibi. 416. LAUDAT OPUS THEOLOGI CUIUSPIAM
2.55.1  Quae dictas,

nascitur iste color.
2.57.15  Ergo ut vera tibi est, ita sit longaeva iuventus,
2.57.16  Nec decus hoc senio laeserit ulla dies.
2.57.17  Quae fieri e pulla potuit sic flava, meretur
2.57.18  Ut fiat nunquam candida caesaries. 419. GASPARI TRIBRACHO SALUTEM
2.58.1  Centum luminibus cinctum caput Argos

Diva, suis iterum sic annue votis,
2.80.8  Victor ut e Turcis mox tibi plura ferat. 442. PALAESTRA GALEOTTI
2.81.1  Qualis in Aetola moerens Achelous arena,
2.81.2  Herculea legit cornua fracta manu;
2.81.3  Talis luctator Galeotto fusus Halesus,
2.81.4  Turpia pulverea signa reliquit humo.

2.81.5  Matthiae regi Latiae placuere palaestrae,
2.81.6  Risit Strigonia clarus ab arce pater.
2.81.7  At te ne pudeat ludi cessisse magistro.
2.81.8  Improbe, Mercurius noster et ista docet. 443. AD MATTHIAM REGEM
2.82.1  Quae te ultra tellus, quae gens feret, inclyte regum?
2.82.2  Quis non

2.83.1  Non tibi, Matthia, rex invictissime, frustra
2.83.2  Gens Massyleum misit Hetrusca pecus.
2.83.3   Multarum fecit par convenientia rerum,
2.83.4  Haec merito possent ut tibi dona dari.
2.83.5  Tu princeps hominum, princeps leo nempe ferarum,
2.83.6  Nobilis ille iuba, pulcher es ipse coma.
2.83.7  Unguibus ille ferox, gladio tu

3.1.14  Nec certans puro splendida lympha vitro.
3.1.15  Tam bene respondet paribus distantia membris,
3.1.16  Singula tam proprio ducta colore nitent.
3.1.17  Num te Mercurius divina stirpe creavit?
3.1.18  Num tibi lac, quamvis virgo, Minerva dedit?
3.1.19  Nobilis ingenio est, et nobilis arte vetustas,
3.1.20  Ingenio veteres vincis, et arte,

erat verbis, auris aperta, meis.
3.2.23  Obtuleram quae sunt a paupere dona ferenda,
3.2.24  Quantula erant, vidi grata suisque tamen.
3.2.25  Verum quae tandem meritorum summa tuorum
3.2.26  Erga me fuerint, commemorare iuvat:
3.2.27  Optavi medicas perdiscere saepius artes,
3.2.28  Quae multum ante omnes utilitatis habent,

3.2.41  Ut per multa tuam producant saecula vitam,
3.2.42  Quod possum Superos, supplice voce rogo.
3.2.43  Cum nequeam dignas verbis persolvere grates,
3.2.44  Est saltem meritis, mens mea grata, tuis.
3.2.45  Est, et semper erit, donec mea vita sub auras
3.2.46  Evolet, et flamma totus edace cremer.
3.2.47   Plus ego Tithono quamvis et Nestore

nihil his stimulis, nihil hoc animabimur oestro?
3.4.26  Haud adeo nobis ferrea corda rigent.
3.4.27  Sint tibi mille igitur, misso pro carmine grates,
3.4.28  Quod duplicis meriti pondus et instar habet,
3.4.29  Nam semper cura nitar studiosius omni,
3.4.30  Laudibus inveniar ne minor esse tuis.
3.4.31  Aut si non dabitur proprio clarescere

3.6.12  Perlegi, et fixo lumine semper hians.
3.6.13  Protinus obstupui, cuius de gurgite fontis
3.6.14  Fluxerit ingenii, copia tanta, tui.
3.6.15  Et merito obstupui; numerus iucundus in illis,
3.6.16  Et lepor, et gravitas, et sonus ipse facit.
3.6.17  Aut tu grandisonum servas sub corde Maronem,
3.6.18  Aut tibi in

ferus adversa cuspide fixus aper.
3.8.91  Non vigil Hesperidum serpens, non bellua ponti,
3.8.92  Nec quicquid saevum, terra fretumve creat.
3.8.93  Dicite, qua culpa meruit tam funus acerbum?
3.8.94  Cuius erat tanti criminis ille reus?
3.8.95  Scilicet hic Delphos, Triviaeve incenderat aedem!
3.8.96  Mactaratve boves, Sol venerande, tuas!

tu si Lethes flumina tota bibas.
3.8.161   Unum est quod verear; nam dum mihi tempora vitae
3.8.162  Spondeo longa tuae; dum reor esse Deos;
3.8.163   Tardavi demens meritas tibi solvere grates,
3.8.164  Nec tribui obsequiis, praemia digna, tuis.
3.8.165   Forsitan et tetricam, Dictaei ad iudicis, urnam,
3.8.166  Ingrati magno nos agis ore reos.

vobis possunt oscula mille dare.
3.9.15  Vos bene potaris, vos pingues manditis escas,
3.9.16  Inde premunt mollem, corpora vestra, torum.
3.9.17  Ambo igitur superum merito scandetis Olympum,
3.9.18  Hoc mercedis habet, qui bene semper agit.
3.9.19  Opto nimis, placidi, nunc rus celebrare, Scientae,
3.9.20  Opto nimis vestra commoditate frui.

3.9.15  Vos bene potaris, vos pingues manditis escas,
3.9.16  Inde premunt mollem, corpora vestra, torum.
3.9.17  Ambo igitur superum merito scandetis Olympum,
3.9.18  Hoc mercedis habet, qui bene semper agit.
3.9.19  Opto nimis, placidi, nunc rus celebrare, Scientae,
3.9.20  Opto nimis vestra commoditate frui.
3.9.21  O si Pegaseis liquido ferar

3.11.1  Si, Galeotte, meo te collaudavero versu,
3.11.2  Det veniam nobis cetera turba, precor,
3.11.3  Quippe licet multos habeam praedives amicos,
3.11.4  Vincitur a meritis, cetera turba, tuis.
3.11.5  Et, si versiculos facio non prorsus inertes,
3.11.6  Doctrinae fateor munus id esse tuae.
3.11.7  Per te conscendi celsas Heliconis in

tu per geminos audis cum sedulus annos,
3.11.52  Luce cibi parcus, nocte soporis eras.
3.11.53  Ipse ego tunc Italas primum devectus ad urbes,
3.11.54  In castris coepi tiro merere suis.
3.11.55  Magnus amicitiae iunxit nos protinus usus,
3.11.56  Ex illo noster tempore crevit amor.
3.11.57  Idem nos tenuit thalamus, tum mensa duobus

Nullum, qui curam velle habere mei.
3.11.65  Tu pariter fratrisque vicem, patruique gerebas,
3.11.66  Inque loco matris inque parentis eras.
3.11.67  Quantum sis de me meritus, si dicere vellem,
3.11.68  Ora prius nobis mille petenda forent.
3.11.69  Nec me alius docuit, (soleo quod saepe fateri),
3.11.70  Apta in legitimos cogere verba pedes.

3.11.70  Apta in legitimos cogere verba pedes.
3.11.71  Nunc quoniam vates inter numerare vetustos,
3.11.72  Imbutus monitis glorior esse tuis.
3.11.73  Et merito; Nam te fingendi carminis artem,
3.11.74  Callidius, quovis iudice, nemo tenet.
3.11.75  Singula tu proprias servare vocabula vires
3.11.76  Cogis, et in sedes dirigis apta

3.14.49  Forte roget quisquam, quo sit generata parente,
3.14.50  Attenta voces imbibat aure meas:
3.14.51  Hanc de doctiloquo genitam sciat esse Guarino,
3.14.52  Mercurius geminum cui dedit eloquium.
3.14.53  Quem loquor en! praesto est, quisnam de sanguine natum
3.14.54  Humano talem censeat esse virum?
3.14.55  Hunc genuit Verona parens,

Te voco post Divos, Italae, dux inclyte, gentis,
3.17.4  Quam virtus illis reddidit alma parem.
3.17.5   Tertius ad tantos accede, Guarine, favores,
3.17.6  Post Superos merito proxime, postque duces.
3.17.7   Quem si consilio mortales ante putabam
3.17.8  Vincere; nunc ipsis praefero iure Deis,
3.17.9  Quod talem natae delegeris ipse maritum,

3.19.78  Sit pro collatis gratia magna bonis!
3.19.79  Te celebres nostrae fiunt praecone Camoenae,
3.19.80  Per te nostra satis Musa favoris habet.
3.19.81  At quae pro meritis referam tibi commoda tantis?
3.19.82  Unica pro rebus reddere verba pudet;
3.19.83  Reddere verba pudet, sed verba rependere oportet:
3.19.84  Haec vis in nostro pectore

vis in nostro pectore sola viget.
3.19.85  Deme labris linguam, remanebit inutile corpus,
3.19.86  Debilis et nullis usibus aptus ego.
3.19.87  Scilicet Eoas vagus offert navita merces,
3.19.88  Offert picturas pingere docta manus,
3.19.89  Cui satis est auris, tribuendo est largus in auro,
3.19.90  Cui satis est pecoris, mille dat ille pecus.

4.2.39  Ac reduci sanus large nova musta propinem;
4.2.40  Tempora signabit candidus illa lapis. 23. DE STELLA AESTIVO MERIDIE VISA
4.3.1  Quodnam hoc tam clara sidus sub luce refulget,
4.3.2  Nec timet in medio praenituisse die?
4.3.3   Fulva Cleonaei certe per terga Leonis,

4.4.19  Macte animi, dirum, primus qui figere, monstrum
4.4.20  Ausus es; aeternum carmine nomen habe.
4.4.21  Vos simul agricolae memores, victoris ephebi
4.4.22  Populea meritum, cingite fronde, caput.
4.4.23  Ecce sed ingentem, pubes fert altera, cervum!
4.4.24  Silvia, qualis erat, vel, Cyparisse, tuus.
4.4.25  Ardua bis denis, assurgunt cornua,

4.5.38  At tu debueras manibus esse sacer.
4.5.39  Vana queror demens, nil unquam tempora peccant,
4.5.40  Quae peragit verso mobilis orbe polus.
4.5.41  Vos potius nostri moeroris crimen habetis,
4.5.42  Sidera, fatales volvere nata vices.
4.5.43  Vos penes est vitae pariter cum morte potestas,
4.5.44  A vobis causas inferiore trahunt.

4.5.70  Quin etiam nutrix tunc veneranda fuit.
4.5.71  Caietam e mediis Phrygius tulit hostibus heros.
4.5.72  Illa dedit Latiis nomina litoribus.
4.5.73  Arca in Romuleis meruit solennia fastis,
4.5.74  Ambiguae mulier nomine tecta lupae.
4.5.75  Iuppiter altrici donavit sidera caprae.
4.5.76  Splendet adhuc liquido nobilis illa polo.

Protinus ingenuas docilem transmittis ad artes,
4.5.100  Otia nec pateris ducere lenta domi.
4.5.101  Quicquid lana tibi, quicquid tibi tela lucelli
4.5.102  Attulerat, merces erudientis erat.
4.5.103  Imbiberam tenerae vix prima elementa Minervae,
4.5.104  Nec mala venturi iam documenta dabam,
4.5.105  Cum tuus Ausonias tradit me frater ad

4.6.31  Nec dubie toto quod sis vilissima coelo,
4.6.32  Possessi series arguit ipsa loci.
4.6.33  Esses ni vilis, non aetheris ima teneres,
4.6.34  Conveniens meritis, hic fuit ordo, tuis.
4.6.35  Quod fluidis nempe est elementis infima tellus,
4.6.36  Hoc te sidereis, novimus esse, plagis.
4.6.37  Unde etiam reliqui modulantur acutius

4.6.118  Nec finis illaesas montibus ire feras.
4.6.119  Perde malas tigres, et saevos perde leones,
4.6.120  Dum tantum silvis tutus inerret homo.
4.6.121  Esto tamen figi meruit violentus Orion,
4.6.122  Invitam stupro dum maculare parat,
4.6.123  Quid miser Actaeon sceleris commisit, ut illum
4.6.124  Obiiceret canibus, forma ferina,

pugnam fertur, ter repetisse fugam.
4.7.27  Sed postquam aeratas acies lux clara retexit,
4.7.28  Turbatum visu rettulit ille pedem.
4.7.29  Magna cadit campo pars, maxima mergitur amni,
4.7.30  Pars fert captiva, tristia vincla, manu.
4.7.31  Ipse per adversas evadit saucius undas,
4.7.32  Mittitur ad proprios praeda recepta Lares.

4.7.87  Gallia dormitat, nec curat Iberia Christum,
4.7.88  Anglia gentili seditione ruit.
4.7.89  Improba conventus Germania cogit inanes,
4.7.90  Permutat merces, Itala terra, suas,
4.7.91  Nec quenquam praeter Venetos ea cura remordet,
4.7.92  Quos iungunt satis, foedera parta, meis.
4.7.93  Hos dudum audimus moliri nobile

aut medicas vellere cura comas.
4.8.17  Nec cuiquam studium varios contundere succos,
4.8.18  Ulcus et artifici persecuisse manu.
4.8.19  Necdum etiam pressae redolenti merce carinae,
4.8.20  Portabant rubri, quod creat ora, maris.
4.8.21  Vita rudis, sed sospes erat, nec tabida pestis,
4.8.22  Angustum fati praecipitabat iter.

4.8.76  Vilius est gutta frigidioris aquae.
4.8.77  Talis in Oetaei Tirynthius aggere busti,
4.8.78  Arsit Nessea saucius a tunica.
4.8.79  Crudeles Superi! merui quo crimine tantum?
4.8.80  Quidve in me vobis displicuisse potest?
4.8.81  Si scelera odistis, removete cruenta latronum
4.8.82  Agmina, sacrilegos, tollite mille viros.

4.10.41  Blanda nec arguta Siren me voce resolvat,
4.10.42  Nec Circe Aeaeis daedala graminibus.
4.10.43  Nec si pollenti tangat mea corpora virga
4.10.44  Mercurius, tactu quo, vigil Arge, iaces.
4.10.45  Huc ades, o hominum, simul et rex, Somne, Deorum!
4.10.46  Huc ades, et placidus languida membra leva!
4.10.47  Te Lethaea, parens

ego te hostiles iubeo defigere turmas,
4.10.80  Caedibus ut subitis castra inimica premam.
4.10.81  Fraude nec audaci magnum sopire Tonantem,
4.10.82  Iunonis toties quod meruere preces.
4.10.83  Vel cum decepto Tirynthia vela vela: tela Basel marito,
4.10.84  Egit ab Iliacis litora Coa vadis;

ponetur tenerum iecur anseris albi,
4.10.98  Altera cristatus victima gallus erit.
4.10.99  Haec super adiiciam flavi duo cymbia mellis,
4.10.100  Ac totidem lactis cymbia mixta mero.
4.10.101  Alme pater rerum, miserae pars optima vitae,
4.10.102  Mens simul et corpus, quo recreante, vigent,
4.10.103  Index venturi; superas qui mittis ad oras,

deflet non unum rusticus annum;
4.12.24  Nam tritura simul cum satione perit.
4.12.25  Squalentes nuda marcent in vite racemi,
4.12.26  Putris et effuso, diffluit uva, mero.
4.12.27  Deficiunt pecudes, et clausi millia vulgi,
4.12.28  Urbibus in plenis, obsidet atra fames.
4.12.29  Dum queror, incubuit gravior metus; en vaga late,

qui tulit ante locus.
4.12.43  Ludimus. Innumeros hominum nova fata paventes,
4.12.44  Cum grege, cum stabulis, corripit uda lues.
4.12.45  Pagus erat, subito palus est, et mersa profundo,
4.12.46  Quaerunt montivagi culmina ruricolae.
4.12.47  Nec res ulla magis miseros, spe perdit inani,
4.12.48  Dum mala crementum non habitura putant.

ad motus, menstrua luna, tuos,
4.12.137  Verum quantus erat, cum sidera celsa petentes,
4.12.138  Obruit impulsis montibus anguipedes.
4.12.139  Ille et frondosos saltus iam mersit Eoae
4.12.140  Taprobanes, ipso cum grege dentifero.
4.12.141  Mersit et adversos, tecum Iuverna, Britannos,
4.12.142  Nec fortunatis temperat a populis.

4.12.138  Obruit impulsis montibus anguipedes.
4.12.139  Ille et frondosos saltus iam mersit Eoae
4.12.140  Taprobanes, ipso cum grege dentifero.
4.12.141  Mersit et adversos, tecum Iuverna, Britannos,
4.12.142  Nec fortunatis temperat a populis.
4.12.143  Illius immensis iam fluctibus astrifer Atlas
4.12.144  Tunditur, et collo non

igniferis officiosa focis.
4.13.11  Quam nucis est peior mea sors; ego laedor ab ipsis,
4.13.12  Fructibus, ob fructus laeditur illa suos.
4.13.13  Hac mercede fuit genetrix Agamemnonis uxor,
4.13.14  Vel quae celatum, misit in arma, virum.
4.13.15  Talia de natis referent si praemia matres,
4.13.16  Sacra ubi naturae iura

4.15.54  Terra, nec est nati tutus ab ense parens.
4.15.55  Concurrit, ruptis inter se legibus, orbis,
4.15.56  In clademque, ruunt omnia versa, suam.
4.15.57  Mersa est flagitiis tellus, de culmine summo
4.15.58  Pendet, et in praeceps corruit omne genus.
4.15.59  Nos neque iam norunt, nec coelo vivere credunt,
4.15.60  Aut quenquam

doloris occurit? Quandoquidem nullum adversum nos praetermissum est crudelitatis genus, et nullum est satis, sive vincamus, sive victi simus: hostis semper instat, utpote, qui maioribus prope adversus nos odiis certat, quam viribus. Nunc quoque hostis ipse, terra, marique magno exercitu, magna mercede coemto, magis supplicium de nobis quam victoriam quaerit, cuius vicinis insultibus citati ad bellum, ne tot malis adderetur culpa, exspectatum hostem adire magis, quam morando adiri statuimus; inferre, ut non patiamur, bella rati. Satis habeamus, vidisse tot sub iugum missos,

vulgo lapideum dicitur, die XVII. Sept. Anno Domini MCDXLVIII. Joann. de Zredna epist. 35. XLVII. Joannis de Hunyad victoria, in campo Kossovo seu merularum amissa, relatio et animi constantia. An. 1448. Venerabilis Pater, Frater nobis dilecte! Quo pacto eventum rerum nostrarum tuleris, facile coniicimus, quandoquidem eas multo prius gestas audire, quam gerendas orator ipse nunciare

nostri, utpote longo armorum pondere, longiorisque praelii toedio, item vulneribus confecti atque obruti vapularunt, gloria et area belli penes hostes remanente, quam quidem nos armorum potius quam animorum defectu perdidimus, ipsi vero multitudine et super haec omnia peccatorum nostrorum merito, acquisiverunt. Si laeta vel incruenta victoria fuerit, eis iudicandum relinquimus, nobis sufficit supernam animadversionem ad eruditionem potius, quam ad internecionem interpretari. Caeterum de persona nostra, si gloriari oportet coram te, recte in infirmitatibus, passionibusque nostris

promiserunt libere et expedite absque aliqua conditione; ideo detur juramentum illis nobilibus qui fecerunt dictas promissiones, et illi qui jurabunt se promisisse sub conditione quod presbiteri deberent dare subventionem, sint absoluti ab eorum promissionibus; illi autem qui jurabunt se promisisse libere absque aliqua conditione, remaneant obligati iuxta suos promissiones, et hoc quia illud quod semel oblatum est Deo libere, merito non debet rectratari aut revocari.

ac vigili cura semper studiosissime procurare et fovere curarunt. Nihilominus, quod iuxta Sapientis dictum, modus est adiacens rei determinatio, sine quo etiam bona intentio suo frustratur merito, nec sine debito claudi potest, adeo ut apud plerosque sapientes, modus omnium divinarum humanarumque actionum regula et mensura esse definiatur: primumque omnium Auctorem singula egisse et agere sub numero pondere et modo sive mensura nedum theologi sed

et agere sub numero pondere et modo sive mensura nedum theologi sed etiam vero philosophantes rationabiliter et catholice profitentur. Et quia modus in prefata parte contentus in principalioribus defficere videtur, ideo nulli mirum esse debet si debito ac optato fine claudi non meretur. Quod ex tribus liquido constare et patere potest, primo quod est contra Deum, secundo quod est contra salutem animarum, tertio quod est contra ecclesiastice libertatis emunitatem. Primum patet, servitium coactum nullatenus fore placitum seu acceptum,

ad Dei laudem, Nostri Illustrissimi Dominii honorem, nostrarum profectum animarum et ad huius reipublice celeberrimam ubique terrarum diffundendam, ut prefata laudabilis fabrica continuum recipiat incrementum, ne vicinorum nostrorum mordeamur invidia, quia merito nobis illudere poterunt illud evangelicum dicentes: isti homines inceperunt hedificare et non potuerunt consummare. Nam iuxta egregii doctoris Cassiodori dictum in suis epistolis, ad finem debitum perducere que prudentium intentio visa est suscepisse nam sicut

ampliatam in Civium prudentia et discretione, in populi numerositate, in juvenum venustate et decore, in divitiarum copia et, quod omnibus excellentius est, in gratissima corporum sospitate et in pestiferis morbi preservatione, quod certe post beatissimam domini Matrem, meritis beatissimi Apostoli Jacobi ad cuius honorem hoc templum dedicatum est, divinam clementiam egisse nulli ambiguum esse debet, ut igitur verbis utar beatissimi doctoris Gregorii in omelia super Matheum, solicite, inquit, dilectissimi, nos considerare expedit ne nos

apostolorum. Obijt Simon Matafarich de Jadra die 9 aprilis 1452. Obijt dominus Angelus Chauaza natione Venetus episcopus Traguriensis die 16 mensis madij 1452 hora meridia. 14VIII. mensis augusti die XXIIII in festo sancti Bartolome apostoli civitas Sibenici fuit combusta maiori parte aborea. Dominus Jacobinus Baduario natione venetus,

CXXXIII. Nicolaus Restis clarissimo equiti d. Francisco Barbaro s. Si oblivione, vel potius aliqua intermissione tuae maximae in me benevolentiae his superioribus temporibus saepissime ad te meas litteras dare destitissem, merito hominis ingratissimi nomen, quod ab ineunte aetate mea totis viribus evitare conatus sum, profecto incurrerem. Sed quia illa tempora cum in partibus regni Rassiae, tum etiam in Pannonia me pluribus incumbentibus causis detinuerunt, non parum dolui hanc causam me a scribendo tantum retardare

quae de summo viro polliceri possunt. Postquam iudicem suum te esse cognovi, ipsum bene sperari iussi. Est mea ex sententia sacerdos singulari modestia; mihi iustis de causis carissimus. Habet preterea causam (ut opinio mea fert) luce meridiana clariorem, cum diligentius consideres; pro singulari tua iuris prudentia, multarumque rerum usu facile percipies, non iure, set vi aperta et auctoritate nonnullorum causam suam oppugnari; et quod magis mirum ac stupendum est,

novitate et periculi magnitudine exteriti ad nos venere affirmant tantas copias agrum eius despoti invasisse, quantas vix unquam aut legimus aut vidimus. Traditum est, ipsum praeter domesticas gentes X. legiones mercenarias in armis habere, ex omni genere hominum conductos viros, singulari virtute et ad omne facinus audacissimos. Dux insolentissimus horum virtute fretus et prospero eventu superioris belli, quo Bizantium expugnaverat tantum illatus

recognoscas. Ceterum quod ad opusculum ipsum pertinet, nec ego id tibi admodum commendo, nec emitti abs te in vulgus magnopere cupio; quoniam ex ea re laudem nolo consequi, quam laudis gratia non sum ingressus; vituperationem certe non debeo, cum nec doctrina mea, nec aetas ea sit, ut citra veniae meritum quicquam potuerit a nobis delinqui. Quicquid erit, equidem prober ab aliis an reprehendar, juxta aestimo; si tu tantum obsequio meo contentus es, effugi poenitentiam. Vale. Kal. Decemb. M.CCCC.LVI.

χρύσεα qui dederas. Verum, mea quidem sententia, jam nihil aeque praeclarum, quam moralissima illa humanae nobilitatis sugillatio, ubi peritura terreni stemmatis viriditas, caducis silvarum frondibus aptissime comparatur; ut jam merito desinant mortales barbarico fastu, majorum gloriam jactitare, cum prosapiam suam, medio vere nascentibus, et primo autumno defluxuris arborum foliis quam simillimam esse cogitaverint; ac nonnulla insuper adnotanda, quae legens tu ipse animadvertes. Sed ut omnia liquidius clarescant,

Cardinali Diacono S. Eustachii. Reverendissime Pater! Accensus fama eminentissimarum virtutum R. P. V. quae jam pridem plurimorum sermone longe ac late praedicantur, accensus inquam hujusmodi fama, nec tam meis fretus meritis quam benignissima humanitate R. P. V. confisus, praesumsi prior scribere eidem ac offerre me in famulum et servitorem ad omnia mandata pro viribus paratissimum. Cujus quidem desiderii mei testis accedit R. P. D. Marcus Episcopus Tinniniensis, qui et praesentium

et locupletius viva voce, et commendatione supplebit. Nec tamen tanto teste contentus, misi pro V. R. P. per eundem pignora quaedam licet exilia, ab animo tamen deditissimo profecta, et quasi primicias obsequiorum meorum, quae pro nunc satis impetrabunt, si tantum admitti et respici merebuntur. Si quid praeterea est, quod post fratrem meum D. Varadiensem exiguitas mea possit, cogitet R. P. V. habere se unum ex minimis suis in Hungaria, cui omnia suo arbitratu valeat imperare. Altissimus R. P.

putavi. Et quoniam semel R. P. V. mei et Ecclesiae meae patrocinium suscepit, supplico humiliter, quatenus et nunc in certis causis meis, quas istic R. in Christo P. D. Marcus Episcopus Tinniniensis, moturus est, velit esse promotrix; suae magis benignitate naturae, quam meritorum meorum contemplatione. Altissimus R. P. V. diu servet incolumem ac felicem! 1462. VII. Episcopus Quinque-ecclesiarum Ioannes, ad Cardinalem

quo ego saltem hanc animi mei sibi deditissimi affectionem possim declarare. Cetera uberius referet R. P. D. Marcus, Episcopus Tinniniensis, quem mihi per R. P. V. commendatum, eidem una mecum invicem commendo. Equidem ii quid potuissem, libens pro eo fecissem, tum suis meritis, tum commendatione R. P. V. sed neque tum apud Regiam Majestatem affui, neque si interfuissem, multum mea praesentia momenti habuisset; satisque mihi etiam est, quod is, qui aliquid potest, rem ejus prospere expedivit. Omnipotens R. P. V. diu

nam ut est in quodam trito veteri proverbio: Quis laudabit patrem nisi probi liberi? Accedit huc pecculiare vinculum quo astricti sumus Maripetrorum vi familie, ob insignem memoriam generosi illius viri Nicolai Maripetri quondam pretoris nostri, immo parentis optime meriti ac protectoris beneficii. Quippe tibique, 50 ob praecipuam existimationem que de illo viro habebatur in vita, hos ipsos honores deferri oportere sperabamus. At tum volente Deo spes de illo prius concepta, iam dudum familie tue destinata, in te ac nomine tuo

Fieri: vieri Decorum: dequorum Reticere: redicere Late: lata Edium: eclius Hasce: hisce sua montes prope superant, omnibus bonis praesidium et propugnaculum, improbis vero ac novarum rerum cupidis terrorem et formidines incutere plane videatur. Si mercatoriam operam et negotiantium copiam, si peritiam opificum cernas, Sydonem et Tyrum vincit. Si denique senatorum ordines animo volvas, patria regnum est, par origine Romanis, institutione 63 vero rei publicae ac forma admodum superior, quam super millesimum

aucta, 79 ampliata et exornata sunt. Generosi artium doctoris domini Ambroxii Michete Dalmate legati Sibinicensis ad Pasqualem Maripetrum illustrissimum Venetum ducem oratio congratulatoria. Dicta in Ducali palatio die Mercurii primo Februarii MCCCCLVIII, indicione VI. 78 79 Versum: versus Acuta: aucta

2 Solent qui longinquas adeunt terras reuertentes e peregrinis deliciis munuscula amorem suum testantia carissimis suis deferre. Cum autem ego te in carissimorum uel parentum uel dominorum numero habeam, ac ne omnino uacuis ad te reuertar manibus, munera tibi ex Italis mercibus quas olim in exiguo ingenioli mei penu recondideram recondideram] corr. lector A1 ex recondiderem paraui, non quidem tam iucunda quam miserrima hac temporum nostrorum condicione congrua. Siquidem in his docetur ratio qua in turbulentissima

muliebri sed constantissimi uiri animo capitale interrita excepit iudicium potius quam contra legem Dei seniorum illorum libidini obtemperare? Π de Susanna not. lector A2 in marg. Quid de clarissimo illo gentium doctore Paulo, qui Domini testimonio uas electionis meruit appellari? Π de Paulo not. lector A2 in marg. Quanta se enumerat propter nomen Christi tormenta passum, in laboribus plurimis, in carceribus plurimis abundantius, in plagis supra modum, in mortibus frequenter: A Iudaeis,

plerique uix tandem sub flagello se peccasse sentiunt. Afflicti enim Israelitae a serpentibus ignotis dixerunt ad Moysen: Peccauimus, quia locuti sumus contra Dominum et contra te; ante uero nec peccatum suum recognoscebant, nec diuinum implorabant auxilium. Fratres Ioseph locuti sunt ad inuicem: Merito haec patimur, quia peccauimus in fratrem nostrum et idcirco uenit tribulatio. Et Dauid uidens Dominum propter peccatum elationis eius iratum humiliter culpam suam recognouit et petiit, ut ipsemet puniretur, populo autem parceretur, eiulans et dicens: Ego sum

et eminentius, et si non potuerit quis explere omnem satisfaciendi modum, quantulamcumque tamen et quamlibet quamlibet] correxi ex quodlibet breui tempore gestam non respuit paenitentiam; suscipit etiam ipsam, nec patitur quamuis exiguae conuersionis perdere mercedem.

Attende ergo diligentius, o peccator, et quocumque in statu peccatorum uel grauissimo et in maximis deprehensus sceleribus, non tardes in ipso uel iudicis uel tyrannorum praesentaneo supplicio ad Dominum tuum corde saltem reuerti et temporanea supplicia animi

huiusmodi lauacri gratiam procuraret in cuius potestate sunt omnia, alienat a regno suo in quod parentes mittit illorum, et quosdam filios inimicorum suorum facit in manus Christianorum uenire et per lauacrum introduci in regnum a quo eorum parentes alieni sunt, cum et illis malum et istis bonum meritum nullum sit paruulis ex eorum propria uoluntate. Sed hoc absoluens, quid inquit audiamus: Certe, ait, haec iudicia Dei, quoniam iusta et alta sunt, nec uituperari possunt, nec penetrari. De hoc eodem, cum de bono perseuerantiae disseritur: Non, inquit, fato cogitur Deus illis infantibus

audire iubilationem: Laetamini iusti in Domino et gloriamini omnes recti corde. – Nam quid quid] corr. lector A1 ex quidquid est, inquit Augustinus, “recti corde” nisi non resistentes Deo? Quisquis homo quicquid patitur propter uoluntatem afflictiones, maerores, labores et humiliationes non tribuit nisi uoluntati Dei iustae; ipse enim est rectus corde. Peruersi autem corde praui et distorti sunt, qui mala quae patiuntur non recte non recte] corr. lector A1 ex non que se pati dicunt, dant illi iniquitatem per cuius

provinciis leges dedisse et ab eis annua tributa reperisse. Committendam litteris eiusdem navigationis disciplinam instituimus vobisque eam destinare curavimus, serenissime dux et inclite senatus, vobis, inquam, quibus maritimarum rerum cura omnis et dominium est, ita ut Veneti maris domini merito nuncupemini mareque undique vestrum est. Quę enim civitas unquam antea fuit post inclinatam, ne iam dicam extinctamque Atheniensium urbem, quę satis late quondam mare tenuisse dicitur- aut Carthaginensium, qui permultum classe maritimisque rebus valuerunt, aut Ethodorum, quorum

Gaude igitur postquam Veneti decreta senatus
hunc tibi pretorem constituere uirum.
Hic est ille quidem fatis promissus ab aeuo
aurea qui reducet secula prisca tibi.
Plebs ammissa cito reparetur germine prolis,
quae tibi felices afferat usque dies.
Progeniem Lucina nouam iam duplicet et iam
pensa trahit Lachesis de meliore colo.
Saluator mundi sic anuet aure benigna
non meritis nostris sed pietate sua. Finis.

definitio praestabit. Proinde primum quid ipsa sit consolatio uideamus. Est igitur consolatio (quatenus ad propositum negotium spectat) amicis dictis uel factis maerentis animi refocillatio quaedam. Maeret autem animus praesentis mali opinione: praesentis, inquam, non re tantum uerum etiam imaginatione. Potest enim malum uel praeteriisse,

quid ipsa sit consolatio uideamus. Est igitur consolatio (quatenus ad propositum negotium spectat) amicis dictis uel factis maerentis animi refocillatio quaedam. Maeret autem animus praesentis mali opinione: praesentis, inquam, non re tantum uerum etiam imaginatione. Potest enim malum uel praeteriisse, uel esse futurum, et nihilominus aegritudine animum afficere, ceterum tunc dumtaxat, cum

amaris
Non patitur uires languor habere suas. Et postquam enumerauit incommoda, quae ob aegritudinem uel maerorem patiebatur, nec iam posse cibum ullum capere nec somnum, intulit:
Vix igitur posses uisos agnoscere uultus,
Quoque ierit, quaeras, qui fuit ante color.
Paruus in exiles sucus mihi

Qui potuit fingi acerbior persona uel doctius uel aptius, aut quibus euidentioribus naturae signis summus exprimi luctus et intestini doloris rabies? Dixi autem merito rabiem, quoniam testimonio Aristotelis multos in insaniam uertit mentis angor. Vnde et Vergilius non inconcinne de Amata Latini uxore fingit, cum impetrare nequiuit Lauiniam Turno in coniugium dari:

euolat et natam frondosis montibus abdit. Simili ratione non ab re Niobem Medeam et Hecubam aliosque furore correptos ob maeroris acerbitatem poetae scripserunt; etenim aegritudo uehementior cerebrum exsiccat et consumit ac spiritus illos animales enecat, qui imagines rerum a sensibus ad fantasiam adferunt. Succidit quippe eis neruos, dum florem

audita Periander dolore exstinctus est. Ex his iam constare potest quo modo quaue de causa nimia aegritudo uires animi et debilitet et grauet. Porro cur philosophari maerentes non ualeant, causa impromtu est: quamuis enim diuersae sunt uires animae, radix tamen eius substantiae simplex ac penitus una, quamobrem nemo simul animum nisi ad unum opus intendere potest, quod dum exsequitur, alia negligat necesse

magno negotio consolationem admittunt, utpote quae et imbecillis sensus sunt et ad quocumque libuerit deducendum faciles. Contra uero consolationi difficulter consentiunt senes, ut qui sua sponte ob amissam de se fiduciam sedulo maerore conficiuntur, neque ullis rationibus adduci possunt melius de se sperare, praesertim si qua aperta detrimenta acceperunt; continuo enim putant illa esse certissima interitus euersionisque suae indicia. Quod

omnipotentis iudicio destinata recte arbitrantur, ut Iob, Thobias, et alii sanctorum plerique aequo animo ferunt et consolationem lubentes amplectuntur. Similiter et illi facile maerorem reiciunt, quos natura ipsa finxit hilariores, ut sanguineos aut liberales aut humanarum rerum contemptores, quorum postremi maxime ualent et ad se et ad alios consolandos. Quod quidem probat caput illius epistulae, quam

maximam, nec aliunde pendere nec extrinsecus aut bene aut male uiuendi suspensas habere rationes. Ille autem pendere extrinsecus merito dicitur, cui spes non est in se ipso reposita, quin potius in externis bonis, quarum iacturam si fecerit, se periisse funditus arbitratur ac per hoc nisi restitutis bonis solacium admittit nullum; porro qui de se ipso bene sperat,

uarios ac instabiles famulos suos reddat necesse est, et semper eos cupiditate futurorum bonorum anhelantes efficiat, amore praesentium anxios, praeteritorum aut ademptorum iactura tristes ac luctuosos. Quomodo igitur non hic iure ac merito inops et miser, immo miserrimus sit censendus in tanta animi inopia et fluctuatione positus tametsi Attali aut Croesi thesauros possideat? Aut quis hunc probum uel bonum dixerit, cui nullum scelus adeo exsecrandum

tametsi ad nullum scelus illis sollicitaretur. Sed Crates Thebanus proprias diuitias collectas in pelagus proiecit, "Abite" dicens "in profundum malae cupiditates; ego uos mergam, ne mergar a uobis." Multi quoque philosophi proprias facultates abiecerunt, ut Democritus et Diogenes, qui se praedicabat Persarum rege ditiorem, quod ipse uidelicet paucorum indigeret. Et Stilbon rapta patria,

ad nullum scelus illis sollicitaretur. Sed Crates Thebanus proprias diuitias collectas in pelagus proiecit, "Abite" dicens "in profundum malae cupiditates; ego uos mergam, ne mergar a uobis." Multi quoque philosophi proprias facultates abiecerunt, ut Democritus et Diogenes, qui se praedicabat Persarum rege ditiorem, quod ipse uidelicet paucorum indigeret. Et Stilbon rapta patria, amissis

ab animo eorum illarum rerum amorem abducamus, ut, si beniuolorum quis uel interitum uel discessum dolet, proderit aliquando, si commode fieri poterit, illos, ob quos ipse tantam maestitiam assumit persuadere ei in amore minime respondisse, nec meritos esse, de quibus adeo uehemens sollicitudo capiatur; ut apud Mantuanum fecit Apollo: "Galle, quid insanis?" inquit; "tua cura Lycoris perque niues alium perque horrida castra secuta est."

expleuerunt dies multifaria felicitate exuberantes. Vt P. Rutilium, Lucium Lentulum, Cn. Cornelium. Quamuis aptius recentiorum adduci memoria et praecipue eorum, quos ipsi maerentes cognouerunt. Amplius hoc loco spe meliore inducere maestum animum non postponas. Vnde laudatus est Rhodius ille, cui in caueam a tyranno coniecto cum

aliorum uel ordinis uel generis eius miseriam, inopiam, infortunium ad memoriam reducere expedit ac monere uelint potius illis rebus gaudere et deo, qui eis tanta praestiterit, cum nihil amplius quam alii quiuis miseri promeriti ab eo essent, meritas agere gratias. Recolant quoque insigne illud ac omni laude dignum Amasis regis Aegypti factum, cui cum Polycrate tyranno Sami cum hospitium esset, audiretque ei frequenter uniuersa et bella et alia singula longo tempore

quod tantum ex tuis molestiis cepi doloris ut consolatione ipse eguerim, tamen, cum longius a summi luctus acerbitate meus abesset dolor quam tuus, statui nostrae necessitudinis esse meaeque in te beniuolentiae non tacere tanto in tuo maerore tam diu, sed adhibere aliquam modicam consolationem, uel quae leuare tuum dolorem posset, si minus sanare potuisset. Et ad L. Fabium:

ipsum, quod unice precatur, tranquilliore esse animo. Hinc et Anna apud Maronem in consolanda Didone sumpsit exordium: "O luce magis dilecta sorori, solane perpetua maerens carpere iuuenta." Hoc ipsum et Hieronymus Theodoram consolando in principio sermonis sui significare curauit: Lugubri nuntio consternatus super

consternatus super sancti ac uenerabilis mihi dormitione Lucinii uix breuem epistulam dictare potui, non quo eius uicem doleam, quem scio ad meliora transisse dicente Moyse transiens uidebo uisionem hanc magnam. Sed quo torqueor desiderio non meruisse eius uiri uidere faciem, quem in breui tempore huc uenturum esse credebam. Multa et alia apud alios doctos uiros ex hoc genere passim reperies.

est abducere animum a malis ad bona. Peripatetici, utpote qui mediocritatem in omnibus sectantur, officium consolatoris praecipuum statuunt persuadere afflictis non magna mala pati. Chrysippus uero caput censet in consolando inducere animum maerentis se putet in illo labore iusto ac debito officio fungi, nec ulla contumelia aut iniuria affectum; Cyrenaici lugentem censent admonendum conditionis humanae prudentisque esse officium uniuersas,

"loquebatur ei uerbum. Videbant enim dolorem esse uehementem." Vnde intelligi datur hanc rationem consolandi semper habendam esse in grauioribus aegritudinibus aut maeroribus, utpote qui ita perturbant uehementia sua animum, ut nullatenus prae acerbitate aut uoluntati deliberare aut menti uerum, uel honestum uel utile cernere concedatur. Qui ergo, obsecro, illum

epistula adhibuit, uisus est sibi dolorem eius potuisse temperare, quam docte hanc indulgentiam comprimere et angorem omnem conatus sit auferre, uideamus: "Cogitemus ergo", inquit, "Lucilii carissime cito nos eo peruenturos quo illum peruenisse maeremus; et fortasse, si uera sapientum fama est, recipit nos locus aliquis et, quem putamus periisse, praemissus est." Ecce quo modo aegritudinem paenitus tollere uoluit

ita res tulerit ut beniuolentia nostra fit obscurior, illa praecipue cura adhibenda est, ut haec, quibus amicus urgetur , doceat aut persuadeat mala non esse. Quippe ut superius habitum est, nemo maeret nisi grauiorum opinione malorum; quam si auferas, et maerorem procul dubio totum abstuleris. Auferri autem alio pacto nequit nisi ita auditoris inducas animum ut, quae prius putabat mala, credere

adhibenda est, ut haec, quibus amicus urgetur , doceat aut persuadeat mala non esse. Quippe ut superius habitum est, nemo maeret nisi grauiorum opinione malorum; quam si auferas, et maerorem procul dubio totum abstuleris. Auferri autem alio pacto nequit nisi ita auditoris inducas animum ut, quae prius putabat mala, credere desinat. Inducere autem poteris

ago; huc me singuli dies ducunt. Nascenti mihi natura posuit protinus hunc terminum: quid habeo quo indigner? Haec omnia et horum similia ideo ad leuandum maerorem ualent quoniam docent mortem non esse malam eo quod a natura praestatur. Et hic locus leuando funebri luctui est aptissimus; quem tamen aliis perpaucis ualebis

uita donatur. Infirmus qui fidit medico et a quo pristinam ualitudinem expectat, nullas amariores potiones, nullas incisiones, nulla cauteria, nullam omnino acerbitatem quam a medico patitur malam esse putat neque ob hanc aliquem concipit maerorem; idem et tu, si de Deo existimabis ut merito et de uero omnium patre et Domino debes, comperies liquido nihil tibi mali euenisse posseue euenire. Hinc merito ab ipso in euangelio arguimur et increpamur: Si uos, qui estis mali,

quo pristinam ualitudinem expectat, nullas amariores potiones, nullas incisiones, nulla cauteria, nullam omnino acerbitatem quam a medico patitur malam esse putat neque ob hanc aliquem concipit maerorem; idem et tu, si de Deo existimabis ut merito et de uero omnium patre et Domino debes, comperies liquido nihil tibi mali euenisse posseue euenire. Hinc merito ab ipso in euangelio arguimur et increpamur: Si uos, qui estis mali, nostis uestris filiis bona data dare, quanto magis pater

acerbitatem quam a medico patitur malam esse putat neque ob hanc aliquem concipit maerorem; idem et tu, si de Deo existimabis ut merito et de uero omnium patre et Domino debes, comperies liquido nihil tibi mali euenisse posseue euenire. Hinc merito ab ipso in euangelio arguimur et increpamur: Si uos, qui estis mali, nostis uestris filiis bona data dare, quanto magis pater uester caelestis. Itaque si,

augescit. Si fortuna tibi sinus paululum feliciores laxauerit, metu et sollicitudine sedulo angeris; sin autem numquam eos auara patefecerit aut patefactos instabilis contraxerit, tunc uero dolore simul et desiderio intabescis, tum maerore conficeris . Hic te postremo excipit senectus, exoptatum mortalium malum. Haec tibi affert morbos, haec omnes adimit, si quae fuerunt, uoluptates: iam cibus non sapit, gratus somnus

iam cibus non sapit, gratus somnus aufugit, distillant oculi simul et nasus, languescit caput, genua manusque tremunt. Sed haec ut iocundius legas, satyri tibi egregium senectutis carmen referam, quo merito deridet eos qui ad eam peruenire precantur: "Da spatium uitae, multos da, Iuppiter, annos." Hoc recto uultu solum, hoc et pallidus optas sed quam continuis et quantis longa senectus plena malis, deformem

gaudia; nam ueneris iam longa obliuio, uel si coneris, iacet exiguus cum ramice neruus et, quamuis tota palpetur nocte, iacebit. Anne aliquid sperare potest haec inguinis aegri canities? Quid quod merito suspecta libido est quae uenerem affectat sine uiribus. Aspice partis nunc damnum alterius. Nam quae cantante uoluptas, sit licet eximius citharoedus, situe Seleucus et quibus aurata mos est fulgere

cibum, quae aut insipida fastidis, aut si sapient, uentrem saginis oneratum uix a mensa refers ad thalamum. Hinc rictus aut uomitus exsecrandi, hinc stomachi uentrisque grauis dolor. Age rursum post somnum meridianum redi ad opus, rursum fames, rursum capiendus cibus. Interea nox uenit; deponendus est iterum ornatus, detrahenda uestimenta, et iam iterum ad plumae otia redimus, quam aut exerciti curis tota nocte insomnem fatigamus, aut

uitae praesentis ipsis suis augumentis ad detrimenta impellitur. Quomodo non iure mors dicitur in qua cotidie desinentes morimur, tanto infelicius quanto diutius? Merito enim et uulgus illam crudeliorem diramque magis mortem appellat, quae cruciatu longiori trahitur, contra uero fortunatam et felicem quae breui et facili momento consumitur. Hinc Augustinus ad Macedonum scribens digne

Sed si tamen eam mortem appellare non placet, et uitam esse uis, certe uel illud negare non poteris eam fallacem et umbrantem esse innumerisque laqueis praepeditam, quae pro uno gaudio multos sibi dat maerores, pro una uana laetitia innumeras uerasque tristitias, pro fastidiosissima sanitate complures saeuos morbos. Nunc te fortunatum in sublime tollit, tanto quidem altius quanto mox cupit praecipitare grauius; ita pauco

daemones quoque, licet sint mendacissimi, cum dictis, tum factis negare tamen non ualuerunt. Refert enim Cicero Trinacreum quendam Elysium, cum grauiter mortem filii maereret, uenisse in siccomantium querentem quae fuisset tantae calamitatis causa; huic in tabellis tres huiusmodi uersiculos datos: "Ignari homines in uita mentibus errant: Euthynous potitur fatorum numine laeto

non inuenit in humanis precium maius, quod Trophonio et Agamedi pro extructo templo persolueret, quam mortem. Cum enim templum hi exaedificassent, precati sunt Apollinem nominatim nihil, sed quod optimum homini esset, id operis sui daret mercedem; quod Apollo se daturum pollicitus est. Itaque post diem tertium eius diei mortui sunt; quo declarauit daemon homini nihil melius morte posse dari.

nobis peccantibus dedit Deus ubi etiam necesse est ut homo a Deo conteratur, ut in sudore et labore uultus sui, cum terra ei tribulos et spinas parit." Merito ergo maiores nostri corpus istud ergastulum animae nuncuparunt, quandoquidem, quam diu in eo detinetur, necesse est continuis laboribus iugiter maceretur. Hinc et sapiens ait: Auis ad

quam aliquis seruorum aut amicorum ipsorum, nec ampliore uestimentorum ornatu uti, nec aliarum rerum ulla expleri uoluptate. Nec uelim credas cunctorum imperantium aliam esse mercedem praeterquam quod eis uenientibus assurgimus, priores salutamus, dominosque uocitamus. Ceterum uidendum est uiro sapienti an tam exiguis fumus et tenuissima leuissimaque

Sin mali equidem gaudeo, quippe quibus displicere magna laus est." Sed adde quod prudenti bonorum etiam laudatio quaerenda non est, ne illud ex euangelio referatur: "Recepisti mercedem tuam." Quid ergo nobis prodest, ut sancte monet Hieronymus, si illi nos laudent quibus placere peccatum est, quidue obest si uituperent? Cur non

splendore et fuco mendacissimo illecti in bonis illud dicunt quod minime est bonum, et rursum, quod est bonum, malum arbitrantur. Quod optime intelligens Cicero ita scribit: Nos omnia aduersa cum eminentia metu augentes, tum maerore praesentia rerum naturam quam errorem nostrum damnare maluimus. Sed et huius culpae et ceterorum uitiorum peccatorumque nostrorum omnis a philosophia correptio petenda est. Cuius in sinum cum a primis aetatis nostrae

Idem tu si cum Cicerone facere uolueris, tuae curae relinquo. Nos uero satis nunc pro modulo nostro dixisse uidemur, praeceptionesque congruas posuisse, quibus consolator dabit operam maerorem lugentis funditus tollere. Diximus enim id fieri posse si illud, quod quempiam angit, bonum esse ostendatur et non malum; quo modo autem id consequi possimus, septem rationibus monstrauimus. Nunc ad reliqua pergamus.

ita res tulerit ut beniuolentia nostra fit obscurior, illa praecipue cura adhibenda est, ut haec, quibus amicus urgetur , doceat aut persuadeat mala non esse. Quippe ut superius habitum est, nemo maeret nisi grauiorum opinione malorum; quam si auferas, et maerorem procul dubio totum abstuleris. Auferri autem alio pacto nequit nisi ita auditoris inducas animum ut, quae prius putabat mala, credere

adhibenda est, ut haec, quibus amicus urgetur , doceat aut persuadeat mala non esse. Quippe ut superius habitum est, nemo maeret nisi grauiorum opinione malorum; quam si auferas, et maerorem procul dubio totum abstuleris. Auferri autem alio pacto nequit nisi ita auditoris inducas animum ut, quae prius putabat mala, credere desinat. Inducere autem poteris

ago; huc me singuli dies ducunt. Nascenti mihi natura posuit protinus hunc terminum: quid habeo quo indigner? Haec omnia et horum similia ideo ad leuandum maerorem ualent quoniam docent mortem non esse malam eo quod a natura praestatur. Et hic locus leuando funebri luctui est aptissimus; quem tamen aliis perpaucis ualebis

uita donatur. Infirmus qui fidit medico et a quo pristinam ualitudinem expectat, nullas amariores potiones, nullas incisiones, nulla cauteria, nullam omnino acerbitatem quam a medico patitur malam esse putat neque ob hanc aliquem concipit maerorem; idem et tu, si de Deo existimabis ut merito et de uero omnium patre et Domino debes, comperies liquido nihil tibi mali euenisse posseue euenire. Hinc merito ab ipso in euangelio arguimur et increpamur: Si uos, qui estis mali,

quo pristinam ualitudinem expectat, nullas amariores potiones, nullas incisiones, nulla cauteria, nullam omnino acerbitatem quam a medico patitur malam esse putat neque ob hanc aliquem concipit maerorem; idem et tu, si de Deo existimabis ut merito et de uero omnium patre et Domino debes, comperies liquido nihil tibi mali euenisse posseue euenire. Hinc merito ab ipso in euangelio arguimur et increpamur: Si uos, qui estis mali, nostis uestris filiis bona data dare, quanto magis pater

acerbitatem quam a medico patitur malam esse putat neque ob hanc aliquem concipit maerorem; idem et tu, si de Deo existimabis ut merito et de uero omnium patre et Domino debes, comperies liquido nihil tibi mali euenisse posseue euenire. Hinc merito ab ipso in euangelio arguimur et increpamur: Si uos, qui estis mali, nostis uestris filiis bona data dare, quanto magis pater uester caelestis. Itaque si,

ago; huc me singuli dies ducunt. Nascenti mihi natura posuit protinus hunc terminum: quid habeo quo indigner? Haec omnia et horum similia ideo ad leuandum maerorem ualent quoniam docent mortem non esse malam eo quod a natura praestatur. Et hic locus leuando funebri luctui est aptissimus; quem tamen aliis perpaucis ualebis

uita donatur. Infirmus qui fidit medico et a quo pristinam ualitudinem expectat, nullas amariores potiones, nullas incisiones, nulla cauteria, nullam omnino acerbitatem quam a medico patitur malam esse putat neque ob hanc aliquem concipit maerorem; idem et tu, si de Deo existimabis ut merito et de uero omnium patre et Domino debes, comperies liquido nihil tibi mali euenisse posseue euenire. Hinc merito ab ipso in euangelio arguimur et increpamur: Si uos, qui estis mali,

quo pristinam ualitudinem expectat, nullas amariores potiones, nullas incisiones, nulla cauteria, nullam omnino acerbitatem quam a medico patitur malam esse putat neque ob hanc aliquem concipit maerorem; idem et tu, si de Deo existimabis ut merito et de uero omnium patre et Domino debes, comperies liquido nihil tibi mali euenisse posseue euenire. Hinc merito ab ipso in euangelio arguimur et increpamur: Si uos, qui estis mali, nostis uestris filiis bona data dare, quanto magis pater

acerbitatem quam a medico patitur malam esse putat neque ob hanc aliquem concipit maerorem; idem et tu, si de Deo existimabis ut merito et de uero omnium patre et Domino debes, comperies liquido nihil tibi mali euenisse posseue euenire. Hinc merito ab ipso in euangelio arguimur et increpamur: Si uos, qui estis mali, nostis uestris filiis bona data dare, quanto magis pater uester caelestis. Itaque si,

augescit. Si fortuna tibi sinus paululum feliciores laxauerit, metu et sollicitudine sedulo angeris; sin autem numquam eos auara patefecerit aut patefactos instabilis contraxerit, tunc uero dolore simul et desiderio intabescis, tum maerore conficeris . Hic te postremo excipit senectus, exoptatum mortalium malum. Haec tibi affert morbos, haec omnes adimit, si quae fuerunt, uoluptates: iam cibus non sapit, gratus somnus

iam cibus non sapit, gratus somnus aufugit, distillant oculi simul et nasus, languescit caput, genua manusque tremunt. Sed haec ut iocundius legas, satyri tibi egregium senectutis carmen referam, quo merito deridet eos qui ad eam peruenire precantur: "Da spatium uitae, multos da, Iuppiter, annos." Hoc recto uultu solum, hoc et pallidus optas sed quam continuis et quantis longa senectus plena malis, deformem

gaudia; nam ueneris iam longa obliuio, uel si coneris, iacet exiguus cum ramice neruus et, quamuis tota palpetur nocte, iacebit. Anne aliquid sperare potest haec inguinis aegri canities? Quid quod merito suspecta libido est quae uenerem affectat sine uiribus. Aspice partis nunc damnum alterius. Nam quae cantante uoluptas, sit licet eximius citharoedus, situe Seleucus et quibus aurata mos est fulgere

cibum, quae aut insipida fastidis, aut si sapient, uentrem saginis oneratum uix a mensa refers ad thalamum. Hinc rictus aut uomitus exsecrandi, hinc stomachi uentrisque grauis dolor. Age rursum post somnum meridianum redi ad opus, rursum fames, rursum capiendus cibus. Interea nox uenit; deponendus est iterum ornatus, detrahenda uestimenta, et iam iterum ad plumae otia redimus, quam aut exerciti curis tota nocte insomnem fatigamus, aut

uitae praesentis ipsis suis augumentis ad detrimenta impellitur. Quomodo non iure mors dicitur in qua cotidie desinentes morimur, tanto infelicius quanto diutius? Merito enim et uulgus illam crudeliorem diramque magis mortem appellat, quae cruciatu longiori trahitur, contra uero fortunatam et felicem quae breui et facili momento consumitur. Hinc Augustinus ad Macedonum scribens digne

Sed si tamen eam mortem appellare non placet, et uitam esse uis, certe uel illud negare non poteris eam fallacem et umbrantem esse innumerisque laqueis praepeditam, quae pro uno gaudio multos sibi dat maerores, pro una uana laetitia innumeras uerasque tristitias, pro fastidiosissima sanitate complures saeuos morbos. Nunc te fortunatum in sublime tollit, tanto quidem altius quanto mox cupit praecipitare grauius; ita pauco

augescit. Si fortuna tibi sinus paululum feliciores laxauerit, metu et sollicitudine sedulo angeris; sin autem numquam eos auara patefecerit aut patefactos instabilis contraxerit, tunc uero dolore simul et desiderio intabescis, tum maerore conficeris . Hic te postremo excipit senectus, exoptatum mortalium malum. Haec tibi affert morbos, haec omnes adimit, si quae fuerunt, uoluptates: iam cibus non sapit, gratus somnus

iam cibus non sapit, gratus somnus aufugit, distillant oculi simul et nasus, languescit caput, genua manusque tremunt. Sed haec ut iocundius legas, satyri tibi egregium senectutis carmen referam, quo merito deridet eos qui ad eam peruenire precantur: "Da spatium uitae, multos da, Iuppiter, annos." Hoc recto uultu solum, hoc et pallidus optas sed quam continuis et quantis longa senectus plena malis, deformem

gaudia; nam ueneris iam longa obliuio, uel si coneris, iacet exiguus cum ramice neruus et, quamuis tota palpetur nocte, iacebit. Anne aliquid sperare potest haec inguinis aegri canities? Quid quod merito suspecta libido est quae uenerem affectat sine uiribus. Aspice partis nunc damnum alterius. Nam quae cantante uoluptas, sit licet eximius citharoedus, situe Seleucus et quibus aurata mos est fulgere

cibum, quae aut insipida fastidis, aut si sapient, uentrem saginis oneratum uix a mensa refers ad thalamum. Hinc rictus aut uomitus exsecrandi, hinc stomachi uentrisque grauis dolor. Age rursum post somnum meridianum redi ad opus, rursum fames, rursum capiendus cibus. Interea nox uenit; deponendus est iterum ornatus, detrahenda uestimenta, et iam iterum ad plumae otia redimus, quam aut exerciti curis tota nocte insomnem fatigamus, aut

uitae praesentis ipsis suis augumentis ad detrimenta impellitur. Quomodo non iure mors dicitur in qua cotidie desinentes morimur, tanto infelicius quanto diutius? Merito enim et uulgus illam crudeliorem diramque magis mortem appellat, quae cruciatu longiori trahitur, contra uero fortunatam et felicem quae breui et facili momento consumitur. Hinc Augustinus ad Macedonum scribens digne

Sed si tamen eam mortem appellare non placet, et uitam esse uis, certe uel illud negare non poteris eam fallacem et umbrantem esse innumerisque laqueis praepeditam, quae pro uno gaudio multos sibi dat maerores, pro una uana laetitia innumeras uerasque tristitias, pro fastidiosissima sanitate complures saeuos morbos. Nunc te fortunatum in sublime tollit, tanto quidem altius quanto mox cupit praecipitare grauius; ita pauco

augescit. Si fortuna tibi sinus paululum feliciores laxauerit, metu et sollicitudine sedulo angeris; sin autem numquam eos auara patefecerit aut patefactos instabilis contraxerit, tunc uero dolore simul et desiderio intabescis, tum maerore conficeris . Hic te postremo excipit senectus, exoptatum mortalium malum. Haec tibi affert morbos, haec omnes adimit, si quae fuerunt, uoluptates: iam cibus non sapit, gratus somnus

iam cibus non sapit, gratus somnus aufugit, distillant oculi simul et nasus, languescit caput, genua manusque tremunt. Sed haec ut iocundius legas, satyri tibi egregium senectutis carmen referam, quo merito deridet eos qui ad eam peruenire precantur: "Da spatium uitae, multos da, Iuppiter, annos." Hoc recto uultu solum, hoc et pallidus optas sed quam continuis et quantis longa senectus plena malis, deformem

gaudia; nam ueneris iam longa obliuio, uel si coneris, iacet exiguus cum ramice neruus et, quamuis tota palpetur nocte, iacebit. Anne aliquid sperare potest haec inguinis aegri canities? Quid quod merito suspecta libido est quae uenerem affectat sine uiribus. Aspice partis nunc damnum alterius. Nam quae cantante uoluptas, sit licet eximius citharoedus, situe Seleucus et quibus aurata mos est fulgere

cibum, quae aut insipida fastidis, aut si sapient, uentrem saginis oneratum uix a mensa refers ad thalamum. Hinc rictus aut uomitus exsecrandi, hinc stomachi uentrisque grauis dolor. Age rursum post somnum meridianum redi ad opus, rursum fames, rursum capiendus cibus. Interea nox uenit; deponendus est iterum ornatus, detrahenda uestimenta, et iam iterum ad plumae otia redimus, quam aut exerciti curis tota nocte insomnem fatigamus, aut

uitae praesentis ipsis suis augumentis ad detrimenta impellitur. Quomodo non iure mors dicitur in qua cotidie desinentes morimur, tanto infelicius quanto diutius? Merito enim et uulgus illam crudeliorem diramque magis mortem appellat, quae cruciatu longiori trahitur, contra uero fortunatam et felicem quae breui et facili momento consumitur. Hinc Augustinus ad Macedonum scribens digne

Sed si tamen eam mortem appellare non placet, et uitam esse uis, certe uel illud negare non poteris eam fallacem et umbrantem esse innumerisque laqueis praepeditam, quae pro uno gaudio multos sibi dat maerores, pro una uana laetitia innumeras uerasque tristitias, pro fastidiosissima sanitate complures saeuos morbos. Nunc te fortunatum in sublime tollit, tanto quidem altius quanto mox cupit praecipitare grauius; ita pauco

daemones quoque, licet sint mendacissimi, cum dictis, tum factis negare tamen non ualuerunt. Refert enim Cicero Trinacreum quendam Elysium, cum grauiter mortem filii maereret, uenisse in siccomantium querentem quae fuisset tantae calamitatis causa; huic in tabellis tres huiusmodi uersiculos datos: "Ignari homines in uita mentibus errant: Euthynous potitur fatorum numine laeto

non inuenit in humanis precium maius, quod Trophonio et Agamedi pro extructo templo persolueret, quam mortem. Cum enim templum hi exaedificassent, precati sunt Apollinem nominatim nihil, sed quod optimum homini esset, id operis sui daret mercedem; quod Apollo se daturum pollicitus est. Itaque post diem tertium eius diei mortui sunt; quo declarauit daemon homini nihil melius morte posse dari.

nobis peccantibus dedit Deus ubi etiam necesse est ut homo a Deo conteratur, ut in sudore et labore uultus sui, cum terra ei tribulos et spinas parit." Merito ergo maiores nostri corpus istud ergastulum animae nuncuparunt, quandoquidem, quam diu in eo detinetur, necesse est continuis laboribus iugiter maceretur. Hinc et sapiens ait: Auis ad

quam aliquis seruorum aut amicorum ipsorum, nec ampliore uestimentorum ornatu uti, nec aliarum rerum ulla expleri uoluptate. Nec uelim credas cunctorum imperantium aliam esse mercedem praeterquam quod eis uenientibus assurgimus, priores salutamus, dominosque uocitamus. Ceterum uidendum est uiro sapienti an tam exiguis fumus et tenuissima leuissimaque

Sin mali equidem gaudeo, quippe quibus displicere magna laus est." Sed adde quod prudenti bonorum etiam laudatio quaerenda non est, ne illud ex euangelio referatur: "Recepisti mercedem tuam." Quid ergo nobis prodest, ut sancte monet Hieronymus, si illi nos laudent quibus placere peccatum est, quidue obest si uituperent? Cur non

daemones quoque, licet sint mendacissimi, cum dictis, tum factis negare tamen non ualuerunt. Refert enim Cicero Trinacreum quendam Elysium, cum grauiter mortem filii maereret, uenisse in siccomantium querentem quae fuisset tantae calamitatis causa; huic in tabellis tres huiusmodi uersiculos datos: "Ignari homines in uita mentibus errant: Euthynous potitur fatorum numine laeto

non inuenit in humanis precium maius, quod Trophonio et Agamedi pro extructo templo persolueret, quam mortem. Cum enim templum hi exaedificassent, precati sunt Apollinem nominatim nihil, sed quod optimum homini esset, id operis sui daret mercedem; quod Apollo se daturum pollicitus est. Itaque post diem tertium eius diei mortui sunt; quo declarauit daemon homini nihil melius morte posse dari.

nobis peccantibus dedit Deus ubi etiam necesse est ut homo a Deo conteratur, ut in sudore et labore uultus sui, cum terra ei tribulos et spinas parit." Merito ergo maiores nostri corpus istud ergastulum animae nuncuparunt, quandoquidem, quam diu in eo detinetur, necesse est continuis laboribus iugiter maceretur. Hinc et sapiens ait: Auis ad

daemones quoque, licet sint mendacissimi, cum dictis, tum factis negare tamen non ualuerunt. Refert enim Cicero Trinacreum quendam Elysium, cum grauiter mortem filii maereret, uenisse in siccomantium querentem quae fuisset tantae calamitatis causa; huic in tabellis tres huiusmodi uersiculos datos:
"Ignari homines in uita mentibus errant:
Euthynous potitur fatorum numine laeto

non inuenit in humanis precium maius, quod Trophonio et Agamedi pro extructo templo persolueret, quam mortem. Cum enim templum hi exaedificassent, precati sunt Apollinem nominatim nihil, sed quod optimum homini esset, id operis sui daret mercedem; quod Apollo se daturum pollicitus est. Itaque post diem tertium eius diei mortui sunt; quo declarauit daemon homini nihil melius morte posse dari.

nobis peccantibus dedit Deus ubi etiam necesse est ut homo a Deo conteratur, ut in sudore et labore uultus sui, cum terra ei tribulos et spinas parit." Merito ergo maiores nostri corpus istud ergastulum animae nuncuparunt, quandoquidem, quam diu in eo detinetur, necesse est continuis laboribus iugiter maceretur. Hinc et sapiens ait: Auis ad

quam aliquis seruorum aut amicorum ipsorum, nec ampliore uestimentorum ornatu uti, nec aliarum rerum ulla expleri uoluptate. Nec uelim credas cunctorum imperantium aliam esse mercedem praeterquam quod eis uenientibus assurgimus, priores salutamus, dominosque uocitamus. Ceterum uidendum est uiro sapienti an tam exiguis fumus et tenuissima leuissimaque

quam aliquis seruorum aut amicorum ipsorum, nec ampliore uestimentorum ornatu uti, nec aliarum rerum ulla expleri uoluptate. Nec uelim credas cunctorum imperantium aliam esse mercedem praeterquam quod eis uenientibus assurgimus, priores salutamus, dominosque uocitamus. Ceterum uidendum est uiro sapienti an tam exiguis fumus et tenuissima leuissimaque

Sin mali equidem gaudeo, quippe quibus displicere magna laus est." Sed adde quod prudenti bonorum etiam laudatio quaerenda non est, ne illud ex euangelio referatur: "Recepisti mercedem tuam." Quid ergo nobis prodest, ut sancte monet Hieronymus, si illi nos laudent quibus placere peccatum est, quidue obest si uituperent? Cur non

Sin mali equidem gaudeo, quippe quibus displicere magna laus est." Sed adde quod prudenti bonorum etiam laudatio quaerenda non est, ne illud ex euangelio referatur: "Recepisti mercedem tuam." Quid ergo nobis prodest, ut sancte monet Hieronymus, si illi nos laudent quibus placere peccatum est, quidue obest si uituperent? Cur non

splendore et fuco mendacissimo illecti in bonis illud dicunt quod minime est bonum, et rursum, quod est bonum, malum arbitrantur. Quod optime intelligens Cicero ita scribit: Nos omnia aduersa cum eminentia metu augentes, tum maerore praesentia rerum naturam quam errorem nostrum damnare maluimus. Sed et huius culpae et ceterorum uitiorum peccatorumque nostrorum omnis a philosophia correptio petenda est. Cuius in sinum cum a primis aetatis nostrae

Idem tu si cum Cicerone facere uolueris, tuae curae relinquo. Nos uero satis nunc pro modulo nostro dixisse uidemur, praeceptionesque congruas posuisse, quibus consolator dabit operam maerorem lugentis funditus tollere. Diximus enim id fieri posse si illud, quod quempiam angit, bonum esse ostendatur et non malum; quo modo autem id consequi possimus, septem rationibus monstrauimus. Nunc ad reliqua pergamus.

splendore et fuco mendacissimo illecti in bonis illud dicunt quod minime est bonum, et rursum, quod est bonum, malum arbitrantur. Quod optime intelligens Cicero ita scribit: Nos omnia aduersa cum eminentia metu augentes, tum maerore praesentia rerum naturam quam errorem nostrum damnare maluimus. Sed et huius culpae et ceterorum uitiorum peccatorumque nostrorum omnis a philosophia correptio petenda est. Cuius in sinum cum a primis aetatis nostrae

Idem tu si cum Cicerone facere uolueris, tuae curae relinquo. Nos uero satis nunc pro modulo nostro dixisse uidemur, praeceptionesque congruas posuisse, quibus consolator dabit operam maerorem lugentis funditus tollere. Diximus enim id fieri posse si illud, quod quempiam angit, bonum esse ostendatur et non malum; quo modo autem id consequi possimus, septem rationibus monstrauimus. Nunc ad reliqua pergamus.

locus a iusto Atque id fieri poterit, ut Chrysippo placet, si malum, quod quis patitur, iustum esse exponemus dignumque declarabimus aequo potius quam iniquo animo tolerari, iuxta illud poetae Leuius ex merito, quicquid patiare, ferendum est, quae uenit indigne poena, dolenda uenit. Nihil autem adeo graue homini accidere potest quod non dicet iuste ac

ex merito, quicquid patiare, ferendum est, quae uenit indigne poena, dolenda uenit. Nihil autem adeo graue homini accidere potest quod non dicet iuste ac merito sibi euenisse si uel iustitiam altissimi aspiciet, qui uniuersa rectissimo consilio dispensat, uel peccata sua, quae aut in conditorem, aut in proximum suum commisit, ad memoriam reuocet. Priore ratione consolabatur se Thobias

enim praecepit ei ut malediceret Dauid. Quis est qui audeat dicere quare sic fecit? Posteriore uero ratione utebantur fratres Ioseph quando dicebant: Merito haec patimur quoniam peccauimus in fratrem nostrum et idcirco uenit tribulatio. Et Iudith obsessum ab Holoferne populum eadem ratione prudentissime

Et Iudith obsessum ab Holoferne populum eadem ratione prudentissime consolata est dicens: Et nos non ulciscamur nos pro his quae patimur, sed reputantes peccatis nostris haec ipsaque supplicia minora esse flagello quod meremur. Amicus quoque Iob idem attigit cum ait: Numquid homo Dei comparatione iustificabitur, aut factore suo purior erit uir? Ecce qui serui sunt ei non

morbo afficeris, quod languoribus et stimulis cruciaris, quod passionibus animae quateris, quod crassante impugnatione spirituum agitaris, et hoc ipsum tibi pro tuo peccato diuina iustitia irrogat. Omnis enim aduersitas rerum delictorum tuorum meritis excitatur: tua contra te dimicantur arma: sagittis tuis uulneraris. Per quae enim cecidisti, per haec et torqueris. Secutus es carnem, flagellaris in carne; in ipsa gemis in qua peccasti. In ipsa tibi est censura supplicii quae fuit

carne; in ipsa gemis in qua peccasti. In ipsa tibi est censura supplicii quae fuit causa peccati. Vnde corruisti a uita, inde luis tormenta. "Discute conscientiam tuam, o homo, intende mentem tuam, exanima te", loquitur tibi cor tuum. Considera meritum tuum: iuste argueris, iusto iudicio iudicaris, procella iusta te conterit, iustitiae poena te premit. Nihil enim bonum agis, nihil in te sanctitatis est, nihil pudoris; nulla memoria dignitatis; cotidie peccas, cotidie laberis, quotidie

Deprehendisti caeci numinis ambiguos uultus; quae sese adhuc uelat aliis, tota tibi prorsus innotuit. Si probas, utere moribus, ne queraris; sin perfidiam perhorrescis, sperne atque abice perniciose ludentem. Nam quae nunc tibi est tanti causa maeroris, haec eadem tranquillitatis causa esse debuisset. Reliquit enim te quam non relicturam nemo umquam poterit esse securus. An uero tu pretiosam existimas abituram felicitatem et cara est tibi forma praesens nec manendi fida et, cum

tranquillitatis causa esse debuisset. Reliquit enim te quam non relicturam nemo umquam poterit esse securus. An uero tu pretiosam existimas abituram felicitatem et cara est tibi forma praesens nec manendi fida et, cum discesserit, allatura maerorem? Quod si nec ex arbitrio retineri potest et calamitosos fugiens facit, quid est aliud fugax quam futurae quoddam calamitatis indicium? Neque enim, quod ante oculos est situm, sufficit intueri: rerum exitus prudentia metitur eademque in

Et Menander Trophimum consolando: "Si enim", inquit, "te solum hac conditione ex omnibus hominibus, Trophime, genuisset mater tuo ut nutu omnia succederent idque quis deus promiserit tibi, merito id aegre feres, quin te deceptum sentires indignis modis; sed si, quibus legibus nos sumus, isdem (ut tragice loquar) communem traxisti aera, ferenda haec melius et putanda ratione sunt.

in breui spatio defuncturos. Vincitur sermo rei magnitudine et minus est omne quod dicitur. Haec uero cur ad tollendum maerorem ualeant? Inde quod superiori loco in causa est, id est inusitatum eis nouumque aut iniustum acciderit nihil, sed quae ipsa humanae naturae fert conditio. III

filius albae, nos uiles pulli nati infelicibus ouis? et Homerus: Namque nimis multos atque omni luce carentes cernimus ut nemo possit maerore uacare. Quo magis est aequum tumulis mandare peremptos firmo animo et luctum lacrimis finire diurnis. Vanus est enim dolor, ut sapientissime

Lydem, in qua cunctas heroum calamitates recensuit. Et recte sane; enumeratio enim exemplorum, ut Cicero in Tusculanis quaestionibus scribit, magnopere luctum leuat, ut ille, qui maeret, ferendum id censeat quod uideat multos moderate et tranquille tulisse. III 8 Septimus locus a

consueuerunt. III 9 Octauus locus a diligentia. Et illud quoque, quod huic simile est, quando contingit, plurimum momenti habet ad leuandum maerorem: hoc est cum quis uel in tuendis opibus uel uitas liberorum uel dignitate uel aliud quodcumque bonorum omnem diligentiam adhibuit et nihilominus retinere nequiuit. Hinc et se ipsos

proficuunt, ac tanto post modum amplioribus fructibus praegrauata curuantur. Nauigantibus quoque ipsis longae serenitatis spem pollicetur nimis ualida ac diuturna tempestas. Sic et omnium fere creaturarum specie difficile exultatio aliqua nisi maerore praeeunte succedit. Quae cum ita sint, aequanimiter ferre conuenit, etiam si nos tribulationum imbribus ac dolorum asperioris hiemis procella concusserit; tanto ampliorem aestatis fructum delaturi, quanto in praesenti frigore uitam

pelagi debet terrere tempestas cum uentura sit etiam numquam finienda tranquillitas. Domini est enim illa uox dicentis: Beati estis cum uos maledixerint et persecuti uos fuerint et dixerint omne malum aduersum uos; gaudete et exultate, quia merces uestra copiosa est in caelis. Quisquis enim mercedis et beatitudinis suae curas non cum ingenti gaudio suscipit, certum est hunc aut infidelitate aut imperitia laborare. Optandum est etiam, quamuis sit amarum, quod lucrum parit et cum

etiam numquam finienda tranquillitas. Domini est enim illa uox dicentis: Beati estis cum uos maledixerint et persecuti uos fuerint et dixerint omne malum aduersum uos; gaudete et exultate, quia merces uestra copiosa est in caelis. Quisquis enim mercedis et beatitudinis suae curas non cum ingenti gaudio suscipit, certum est hunc aut infidelitate aut imperitia laborare. Optandum est etiam, quamuis sit amarum, quod lucrum parit et cum laetitia maiore sumendum quicquid ampliorem potest

beatitudinis suae curas non cum ingenti gaudio suscipit, certum est hunc aut infidelitate aut imperitia laborare. Optandum est etiam, quamuis sit amarum, quod lucrum parit et cum laetitia maiore sumendum quicquid ampliorem potest generare mercedem. Nec congestio laboris euitanda est quae est augumentatio commodorum. Sic namque negotiator amplioris quaestus cura nec maria pertimescit nec terrena discrimina, quae interdum etiam causae solent esse damnorum, et propter maioris lucri

loci, de quibus loquimur, qui ab utili et honesto ducuntur, uoluptatem non solum post se trahant sed etiam principaliter gignant, tamen alii sunt propiores magisque accommodati et ad diuertendum dolorem aut maerorem conuenientiores, ut postea docebimus, cum ad genus illud consolandi perueniemus. Tametsi, ut ab initio testati sumus, magis hoc in opere curandum duximus res illas, quae ad officium consolandi faciunt, tradere, quam illa

dolorem fingit in hoc casu, uestem deducere summam et contentus uexare oculos humore coacto; ploratur lacrimis amissa pecunia ueris. Hi quidem merito deridentur, quando illarum rerum iactura, quae uel nihil uel omnino parum bonitatis habent uehementius franguntur quam eorum quae ueriora sunt bona. Et malum in se paruum ita monstratur.

casu quodam fieri uideantur, tamen, si ea ad illam certam infallibilemque rectoris summi prouidentiam uel ordinationem conferamus, comperies illud tibi ab initio fuisse deputatum aut meritis tuis aut aliqua alia iusta omnipotentis dispositione. De qua re poterit consolator et apte et copiose multa disserere, quae nos prolixitatem deuitantes simulque ingeniis peritorum non diffidentes praetermittimus ut cetera

centum sint oraque centum, ferrea uox, omnes scelerum comprehendere formas, omnia poenarum percurrere nomina possem. Neque enim historiam proposui scribere, sed nostras breuiter flere miserias; alioquin ad haec merito explicanda et Titides et Sallustius muti sunt. Felix Nepotianus qui hoc non uidet, felix qui ista non audit. Nos miseri qui aut patimur aut patientes fratres nostros tanta prospicimus, et tamen uiuere uolumus eosque, qui his carent,

rerum ruina detrimentum suum non leuiter ferat? Nemo profecto nisi qui in tantam esset delapsus amentiam ut se omnibus principibus praeponendum dicat suamque conditionem uniuerso orbe existimet digniorem. Ceterum non ita sensit ille merito uel propter hoc ipsum habitus sapiens cui cum dictum esset: "Morieris!" respondit: Quo mundus transit ego quoque transibo; stultumque est nolle mundo secum pereunte mori.

languens, uno, quod proprium huic loco est, scilicet quod sua mala parua esse recognoscit, alio, quod ad quintam medendi rationem pertinet, quod ultionis uoluptate temperat suum maerorem. De qua re plenius disputabimus cum ad proprium locum perueniemus. Nunc uero cetera prosequamur quibus malorum opinio solet attenuari. III 18 Sextus locus a

inducimus ad credendum iam nobis tantis miseriis destinatis nihil boni nec posse dari nec deberi. Ita ex proprio maerore nostro ad communem omnium euocamur; quem quamuis grauiorem censeamus, leuius tamen toleramus, quandoquidem multos socios nos habere uidemus ut nos aut infortunatos ultra ceteros aut indigniore iniuria affectos cogitare non possimus, quae

uero inter homines uersatur, tantorum malorum immemor laetos ducit dies. Vnde uidere licet qua de re communis miseria leuius toleratur ac per hos cur prodest animum maerentem a priuato luctu ad communem aut publicum euocare. III 19 De sex locis funebribus Enimuero praeter hos locos, qui dicti sunt, sunt etiam

caruit malis ciuibus, quorum odia sustinebat, ne adhuc peregrinaretur in terra contraria; sicut apostolus monet dicens: quamdiu sumus in hoc saeculo, peregrinamur a Domino. Non ergo uobis luctum debet incutere quisquam cum e peregrinatione meruerit redire ad propriam regionem, maxime cum non inanis et uanus redire noscatur qui Christianitatis mercatus est lucrum, propter quod descendit ad mundi commercium.

monet dicens: quamdiu sumus in hoc saeculo, peregrinamur a Domino. Non ergo uobis luctum debet incutere quisquam cum e peregrinatione meruerit redire ad propriam regionem, maxime cum non inanis et uanus redire noscatur qui Christianitatis mercatus est lucrum, propter quod descendit ad mundi commercium. Negotium explicauit, reddidit et ideo debitum soluit; comparauit margaritam propter quam

Negotium explicauit, reddidit et ideo debitum soluit; comparauit margaritam propter quam descenderat ad temptationem, ad Dominum regredi properauit cui afferat mercedem ut comparatae mercis merito tam securitatem capiat quam honorem. Huic subnectit et aliam rationem omni laude dignam: "Desolatos se", inquit, "homines aut propter negotia peregrinis regionibus credunt

Negotium explicauit, reddidit et ideo debitum soluit; comparauit margaritam propter quam descenderat ad temptationem, ad Dominum regredi properauit cui afferat mercedem ut comparatae mercis merito tam securitatem capiat quam honorem. Huic subnectit et aliam rationem omni laude dignam: "Desolatos se", inquit, "homines aut propter negotia peregrinis regionibus credunt et gaudent tota uita

Negotium explicauit, reddidit et ideo debitum soluit; comparauit margaritam propter quam descenderat ad temptationem, ad Dominum regredi properauit cui afferat mercedem ut comparatae mercis merito tam securitatem capiat quam honorem. Huic subnectit et aliam rationem omni laude dignam: "Desolatos se", inquit, "homines aut propter negotia peregrinis regionibus credunt et gaudent tota uita sine

natare, quos diligunt, patiuntur et ut ad palatia caeli, ad studia Christi, ad honorem uitae perpetuae et patrimonium possessionis aeternae cum securitate ualeant peruenire; nemo filios suos libenter ab se gratulatur abscedere. Propter incertam mercedem filium uel fratrem uel parentem unusquisque compellit, et ad certam salutem suorum aliquem proficisci nullus admittet. Ad comparanda peccata gaudent tam parentes a filiis quam filii a parentibus prouocante diabolo separari, ad

Istorsumque spectant egregia facinora aut alia digna monumenta quae quis reliquit uel in re militari uel ciuili uel in sapientia, uel in alio quocumque uirtutis genere quod solet hominum memoriam reddere immortalem et quod merito filiorum posteritati anteponendum est. Pulchriorque huiusmodi proles est quam liberorum, et qua sola, etiam filii si desint, satis fecundus iure dici poterit unusquisque. Tali prole Ennius fretus dicebat: Nemo me lacrimis decoret,

Ouidius in epitaphio suo praecipuam adhibuit: Hic ego qui iaceo tenerorum lusor amorum Ingenio perii Naso poeta meo. Licet hoc, quod dicit, Ouidio uitio dari merito potest, tamen uiros huiusmodi consolando dicimus prae inuidiam esse oppressos. Fit uero iste locus tanto ad leuandam aegritudinem potentior, quanto innocentia afflicti est notior aut manifestior

arena obruentes. Apud Aethiopes uero mortuos suos quidam in flumine, quidam uitro circumdatos domi seruant, alii in uasis fictilibus conditos circa templa sepeliunt, alii, qui ad meridiem habitant Ichthyophagi nomine, defunctos in mare proiciunt inundationis tempore. Porro qui insulam Pityussam incolunt, sepeliendorum membra concisa in uase multo lapidum aggere

et, quid uerissimum est, docuit nihil ad mortuos attinere quo in loco marcescant et an potius ex his cineres an uermes fiant. Nam et Dominus, quod curam mortuorum commendauit, uiuorum magis gratia fecit, quippe qui aliquod bene merendi opus haberent, atque hoc si illud pie digneque exequerentur. Nam quod ad pompam luxumque sit mundi, probat sanctorum auctoritas et uiuis obesse et defunctis. "Illa quoque sanctorum exempla," ut Augustinus inquit, "non hoc

lacerationes genarum, pectoris feminini, capitis percussiones, barbae criniumque euulsiones, ut ille Homericus Agamemnon faciebat. In quem illud Bionis facetum est: "Perinde stultissimum regem in luctu capillum sibi euellere quasi uero caluitio maeror leuaretur. " Curandum igitur consolatori est huiusmodi falsis opinionibus et insanis delusionibus mentes imbutas liberare ad sanitatemque reuocare.

interrogatus Socrates cuias nam esset, mundanum se respondit, utpote qui totum mundum patriam sibi diceret. Et quae enim uerior patria terreno homini esse potest quam terra quae, quoniam uniuersa eiusdem rationis est, ut philosophi censent, merito cui una pars congruit et uniuersa congruere diiudicatur. Ita ergo ex hoc ultimo loco ad utramque partem poteris rationem leuandae aegritudinis inuenire. Isti loci sunt, quantum mente colligere potui, quibus

nec nostri sed alterius gratia. Praeter hos hic inducere poteris omnes fere mansuetudinis locos, de quibus suo loco disputauimus. Etenim singulis propemodum rationibus, quibus ira mitigatur, aegritudo quoque aut maeror animi uel tollitur uel minuitur, nec iniuria quidem. Nam omnis ira angor animi est, sed non omnis angor ira; addit enim ira ad angorem ulciscendi spem. Siquidem irascimur nemini nisi de quo uindictam aliquo pacto sumere

animi est, sed non omnis angor ira; addit enim ira ad angorem ulciscendi spem. Siquidem irascimur nemini nisi de quo uindictam aliquo pacto sumere speramus. Hinc nemo maioribus, ut regi aut principi, ob illatam succenset iniuriam, maerere tamen et dolere potest, quoniam dolor ex sui ratione spem uindictae non habet. Ex his igitur locis omnibus lenire malum poteris et minus quam putabatur persuadere; quae extendere studio breuitatis obmittimus et ne

multo uberiora praestantioraque esse explicabimus, adeo ut non debeat minorum iactura tantopere commoueri. Hoc facere uoluit ille poeta qui ait: Sed nec tam tenuis tibi census contigit, ut mediocris iacturae te mergat onus et illa ueneranda mulier apud Boethium: "si, quod in omni fortunae tuae censu pretiosissimum possidebas, id tibi diuinitus illaesum adhuc inuiolatumque

nobiscum et cum omnibus tuis uiuendi ac si dicat: "Tu qui haec tanta ac talia habes miserum te uel infortunatum appellare minime debes, nec tantis bonis stipatus maerere, quorum uel media pars si alteri daretur, felicem se dicere non dubitaret." Cuius perspicuum esse potest quantum diminuitur opinio accepti detrimenti huiusmodi

Vtile est consolatori scire maestitiam aegrotantis diminuere atque id quo pacto consequi ualeat iam his, quae tradidimus, instructus esse potest. Verum non minus proposito suo conducere ualebit si rectam assequatur rationem, qua maerorem omnem queat comprimere, et non permittere eum licentiosius permanare. Hanc uero Cyrenaici, ut ab initio docuimus, praecipuam et unicam esse posuerunt cunctorum casuum

leuetque aegritudinem quam perpetua in omni uita cogitatio nihil esse quod non accidere possit , quam meditatio conditionis humanae, quam uitae lex commentatioque parendi; quae non hoc affert ut semper maereamus, sed ut numquam. Neque enim qui rerum naturam, qui uitae uarietatem, qui et imbecillitatem generis humani cogitat, maeret cum hoc cogitat, sed tum uel maxime sapientiae fungitur munere. Vtrunque enim consequitur ut in considerandis

, quam meditatio conditionis humanae, quam uitae lex commentatioque parendi; quae non hoc affert ut semper maereamus, sed ut numquam. Neque enim qui rerum naturam, qui uitae uarietatem, qui et imbecillitatem generis humani cogitat, maeret cum hoc cogitat, sed tum uel maxime sapientiae fungitur munere. Vtrunque enim consequitur ut in considerandis rebus humanis philosophiae fruatur officio et aduersis casibus triplici consolatione sanetur: primum quod posse accidere diu

dumtaxat, quo consolatorem illis medicamentis instruamus, quibus aegroti uulnera ab infestis fortunae telis illata ualeat consolidare ac sanare et morbo, qui ex his uulneribus nascitur, congruas adhibere medelas. Eas ergo, quae ad comprimendum maerorem ualent, aptiores ex aliis locis (ut mea fert opinio) poterimus accipere. IV 2 Primus locus a pudore Ac primum admonendus est amicus ne nimium mollem aut

te in tuo non egere ac uelim facilius quam in tuo mihi nunc tu te meditare. Est autem alienum tanto uiro, quantus es tu, quod alteri praeceperit, id ipsum facere non posse. Me quidem cum rationes, quas collegeras, tum auctoritas tua a nimio maerore deterruit. Cum enim mollius tibi ferre uiderer quam deceret uirum, praesertim cum, qui alios consolari soleret, accusasti me per litteras grauioribus uerbis quam tua consuetudo ferebat. Itaque iudicium tuum magni existimans idque ueritus

constantissime pertulerunt magnamque ex eo laudem et admirationem sunt consecuti. Vt fuit Pericles princeps Atheniensium, qui cum intra quadriduum duobus praestantissimis filiis esset spoliatus, nullum neque in uultu neque in sermone signum maeroris ostendit, quin immo eundem ornatum retinuit nec quicquam ex ueteri ritu immutauit. Similiter et Paulus Aemilius duobus filiis orbatus, quorum alter ante triumphum patris quarto die decessit, alter

Hoc ipsum attigit et Seneca Lucilium de morte filiae consolando: finem dolendi etiam qui consilio non fecerat, tempore inuenit. Turpissimum autem est in homine prudenti remedium maeroris lassitudo maerendi. Malo relinquas dolorem quam ab illo relinquaris, et quam primum id facere desiste quod, etiam si uoles, diu facere non poteris. Annum feminis ad lugendum constituere maiores non ut tam diu lugerent, sed ne diutius:

Hoc ipsum attigit et Seneca Lucilium de morte filiae consolando: finem dolendi etiam qui consilio non fecerat, tempore inuenit. Turpissimum autem est in homine prudenti remedium maeroris lassitudo maerendi. Malo relinquas dolorem quam ab illo relinquaris, et quam primum id facere desiste quod, etiam si uoles, diu facere non poteris. Annum feminis ad lugendum constituere maiores non ut tam diu lugerent, sed ne diutius: uiris nullum

IV 5 Quartus locus a metu Enimuero praeter hos omnes locos est et ille, qui maxime ad comprimendum luctum ualet, qui ratione metus constituitur; hic autem fit cum timorem maerenti incutimus ex malo aliquo quod ei propter nimium dolorem euenturum comminamur. Vt puta quod caros suos dolendo offendat aut cruciet aut ipsis displiceat; secundum quam rationem Cicero Brutum est consolatus: Nunc populo et scaenae, ut

comicum ait: Cur meam senectutem huius sollicito amentia: an ut pro huius peccato ego supplicium feram? et apud Mantuanum: solane perpetua maerens carpere iuuenta? Idcirco et in consolando uulgo usurpatur: "Ne crucia te neue sponte eneca; nec uelis amicis liberis omnibusque tuis maerori esse aut eos affligere

solane perpetua maerens carpere iuuenta? Idcirco et in consolando uulgo usurpatur: "Ne crucia te neue sponte eneca; nec uelis amicis liberis omnibusque tuis maerori esse aut eos affligere diutius." Ad quem locum et illud Seruii ad Ciceronem spectat: Quod si quis etiam inferis est sensus, qui illius in te amor fuit pietasque in omnes tuos, hoc certe illa te facere

locum et illud Seruii ad Ciceronem spectat: Quod si quis etiam inferis est sensus, qui illius in te amor fuit pietasque in omnes tuos, hoc certe illa te facere non uult. Da hoc illi mortuae, da ceteris amicis ac familiaribus qui tuo dolore maerent, da patriae ut, si qua in re opus sit, opera consilio tuo uti possit. Denique, quoniam in eam fortunam deuenimus ut etiam huic rei nobis seruiendum sit, noli committere ut quisquam te putet non tam filiam quam rei publicae tempora et

regnum ad alium conferat, et tunc uerum atque amarissimum cognosces luctum." "His dictis," inquit Iosephus, "regem a tristitia reuocauit et ad causas utilitatesque rei publicae adduxit;" – et merito quidem. Eruditissime enim omnes fere partes perstrinxit quae unumquemque inducere possunt ut amplius dolere metuat et luctum, si non tanta damna pati uult aut uni malo multa accumulare, cohibeat et compescat. Hae

totum in summo illo optimoque bono, cuius perfruendi gratia et conditi sumus, repositam habuerimus, cunctorum aliorum iacturam flocci faciemus. Ex hac igitur ratione pulchre semper timorem cuiuis incuties atque, ut maerorem cohibeat, efficies. IV 6 Quintus locus a ratione inimici: Amplius superest adhuc, qui non mediocris momenti est ad hanc medendi rationem consolandi locus; is a

ostenditque inimico suo non tantum grauibus se oneratum malis, quantum ipse putabat; licet ipse aliter sentiret, tamen dissimulabat quoad poterat. Valet autem ideo dissimulatio doloris quia merentes comprimunt luctum dumque id frequentius tentant, tandem efficiunt ut uere accipiant consolationem. Et aliis quoque modis tristitiam posse reprimi non dubito;

RATIO CONSOLANDI Supremam autem rationem medendae aegritudinis diuersionem esse diximus; ea est qua animum a maerore ad aliam curam studiumue aut cogitationem uoluptuosam euocamus uel traducimus. Haec autem fit multipliciter, secundum quod multiplicia sunt quibus mortales oblectari aut occupari consueuerunt. Quorum nos, ut in aliis fecimus,

tuli communemque eam calamitatem existimaui qui, si istic adfuissem neque tibi defuissem, coramque meum dolorem declarassem." Leuatur autem idcirco maerore animus cum cernit alios sua incommoda uere dolere, uel quod socios se habere malorum uidet, uel quod plurimum se amari illo argumento colligit dum ceteros intuetur, et maxime non indignos, suis calamitatibus ingemiscere, tantamque ex

Haec singula uerba ingentem quandam uoluptatem praeseferre uidentur, cuius affectu dum singula officia tanto uerborum studio prosequitur, expleri non posse uidetur. Qua de re desolati homines merito amicos requirunt quibuscum infortunia sua communicent. Quod quidem et Cicero eidem Seruio rescribens se imprimis expetere demonstrauit: Ego uero, Serui, uellem, ut scribis, in meo grauissimo casu adfuisses; quantum

lectis aliquantulum acquieui. Ex quibus omnibus perspicuum esse potest maxima ex parte per compassionem aliorum maestitiam leuari. Quod cum ita sit, merito secundo loco adhibenda est eorum commemoratio qui afflictorum, quos consolamur, malis commouentur pluresque esse et bonos qui uicem eorum doleant. Ex quo genere est illud:

locus a lamentatione Age nunc huic illum subiciamus qui huius loci, de quo iam disseruimus, aptissimus est comes, immo, cum res postulat, nullus conuenientior aut iocundior. Hic est qui a lamentatione afflicti petitur, cum maerentem prouocamus uel petimus nobis casum infortunii sui exponat. Qua in re fit mirum quoddam ut maestum ad dolorem inuitando dolore tamen leuemus: id quidem fit, uerum non praeter rationem. Etenim exspuit quodammodo miserias

sua. Strangulat inclusus dolor atque cor aestuat intus, cogitur et uires multiplicare suas. Id uero ista ratione contingere praedicant quoniam, cum maeror duplicem habeat sedem, unam in corpore et in animo alteram; in corpore melancholiae humorem qui, ut physici docent, praecipuus in cerebro est, in animo uero phantasiam aut opinionem malorum quibus se oppressum cernit. Humorem

cum uoluptate est ex eo quod homo malis oneratus lacrimando et querendo putat conuenientia sibi abire munera; omnis uero eo quod quis sibi conueniens ducit oblectari necesse est . Vnde aliquos maerentes delectant solitudines, ut apud Homerum Bellerophontem, apud Vergilium uero Latini uxorem; alii se sponte cruciatibus uel doloribus deputant, ut ille Terentianus Demea; alii nec uoluptatibus nec

ratio uel uia longa facit. Quod neque sum cedro cultus nec pumice leui, erubui domino dulcior esse meo. His itaque liquet quare lamentari prodest maerentibus. Quod cum ita sit, prouocandi sunt a consolatione atque permittendi queri et plorare usque ad satietatem. IV 10 Tertius locus a laudatione

est dolendum in tam graui uulnere ne id ipsum, carere omni sensu doloris, sit miserius quam dolere Huiusmodi igitur laudibus et tali lacrimarum indulgentia maerentis animus haud mediocrem suscipit uoluptatem. Adeo autem laus defuncti delectat et ab omni paene maerore abducit ut Aegyptii, sicuti narrat Diodorus ,

Huiusmodi igitur laudibus et tali lacrimarum indulgentia maerentis animus haud mediocrem suscipit uoluptatem. Adeo autem laus defuncti delectat et ab omni paene maerore abducit ut Aegyptii, sicuti narrat Diodorus , eo unico solacio in mortuorum funere uterentur. Nam cum nemo inuenitur qui defunctum accuset, aut si

patriae et huic fortasse aetati ornamento fuerunt, quam eos, qui nobiscum esse non poterant, amisisse. Ita ergo laudes defunctorum abducunt a luctu animum, sed multo magis laudes ipsorum maerentium. Nemo est enim qui earum commendatione mirifice non tangatur aut cuius aures simul et corda non demulceat. Vnde animus ingenti dulcedine illectus uolens ac lubens ab illa maeroris imaginatione ad iocundissimam laudum suarum speciem

abducunt a luctu animum, sed multo magis laudes ipsorum maerentium. Nemo est enim qui earum commendatione mirifice non tangatur aut cuius aures simul et corda non demulceat. Vnde animus ingenti dulcedine illectus uolens ac lubens ab illa maeroris imaginatione ad iocundissimam laudum suarum speciem adducitur. Quod Hieronymus cum saepe tum Pammachium de morte Paulinae consolando et longo quidem sermone diligentissime exsecutus est, cuius nunc uerba referre studio

doleo te sapientia prope singulari non tuis bonis delectari potius quam alienis malis laborare. Inuitat eum ad bene actorum contemplationem, et merito quidem, quia, ut sapientissime idem alio in loco ait, acta aetas honeste ac splendide tantam affert consolationem ut eos, qui ita uixerunt, aut non attingat aegritudo aut perleuiter pungat.

animos ad satus accipiendos. Est profecto animi medicina, philosophia, cuius auxilium non ut in corporis morbis petendum est foris. Hinc et Seruium maerore leuare cupiens ad hanc inuitat ita scribens: Reliqua sunt in te ipso neque mihi ignota nec minima solacia. Et quidem ego sentio multo maxima, quae experiens quotidie sic probo ut ea mihi

potest, finem miseriarum nullum fore; quam ob rem, quoniam cepimus, tradamus nos ei curandos; sanabimur si uolemus. Inter omnes uero occupationes aut studia, quibus animus a maerore reuocatur, uis amoris est potentissima sacris etiam litteris testimonium perhibentibus, in quibus legimus Rebeccam adeo ab Isaac dilectam ut dolorem, qui ex matris morte acciderat, temperaret. Prudentissimum ergo et familiares Assueri

testimonium perhibentibus, in quibus legimus Rebeccam adeo ab Isaac dilectam ut dolorem, qui ex matris morte acciderat, temperaret. Prudentissimum ergo et familiares Assueri inierunt consilium, cum nouas puellas regi quaerere decreuerunt, quo maerorem regis, quem ob reiectam Vasthi reginam , amore nouae coniugis depellerent; uti et effecerunt. Neque id ab re euenire consueuit; etenim nulla est mentis qualitas quae

, amore nouae coniugis depellerent; uti et effecerunt. Neque id ab re euenire consueuit; etenim nulla est mentis qualitas quae uehementiore laetitia perfundat hominem quam amor. Sed ubi exuberans laetitia, ibi maerori loci est nihil. Aliarum uero rerum studia, quae nominauimus, uel quia singula eorum certae sequuntur uoluptates, uel quia animum a cogitatione rerum inuisarum abducunt et eorum memoriam tollunt: hinc diuturnitas temporis

Eruditissimus poeta uigilanter ad rem solacii causam quoque adiecit et quo pacto spe futurorum ademptus est maeror, declarauit. Non solum autem haec, sed et alia ex hac ratione exempla apud Vergilium passim comperies. Similiter et in epistulis apud Ciceronem, ut est illud ad Publium Figulum: "Familiares eius," id est Caesaris, "et hi

cum dolore concordat nec fides aliquando sentit quantamcumque iacturam. Et alibi simile quid scribit: Mihi crede, semper in omnibus incredulitas maeret et sicut non potest fides nosse quod doleat, sic diffidentia sola doloribus inuenitur ancilla. Nam si dormientes dicimus, dormientes utique credere debemus et non mortuos ac requiescentes in terris fideliter secundum uocem Domini.

putasne multo fuisse fortunatiorem si numquam liberos suscepisset? Nonne et Cassius, Aulus Fuluius, Q. Fabius, Clodius Pulcher, Q. Hortensius et ceteri omnes orbos se maluissent, quorum alii sceleribus filiorum intabescentes, alii ultra maerorem manus cum iugulo illis, quos genuerant, inferre compulsi sunt, et praeter iura naturae, quibus uitam dederant, necem crudelissimam acerbissimamque praestiterunt, ita et extremos dies in luctu et squalore misere

sunt funera natorum, rogus aspiciendus amatae coniugis et fratris plenaeque sordibus urnae. Haec data poena diu uiuentibus ut renouata semper clade domus multis in luctibus inque perpetuo maerore et nigra ueste senescant. Deinde enumerat plerosque, quibus uita longior grauissimas attulit calamitates eosque intolerabilibus onerauit malis. Vt Nestorem, Peleum, Priamum,

malis. Vt Nestorem, Peleum, Priamum, Andromachem, Mitridatem, Croesum, Hannibalem, Scipionem, Pompeium, quibus omnibus praestitisset nullos uidisse senectutis dies!" His atque eiusmodi cogitationibus sapientes uiri consueuerunt maerentia corda a luctu reuocare atque his abducere locis; qui omnes quinque fuerunt atque eorum primus a studio dictus, secundus a facetiis, tertius a spe, a munere uel pollicitatione quartus et quintus ab alio euentu grauiore. Et hi quidem

recte sane, quoniam dare ueniam ac salutem diuinum est munus, denegare uero aut tollere et impium et crudele. Nec est egregii animi aut nobilis uindictam appetere, sed, ut sapientissime Aristoteles docet, timidi ac uilis. Vnde merito illud Xenophontis laudatur quod cuidam maledicenti retulit: "Tu", inquit, "potens es maledicere, ego uero tua maledicta contemnere." Sed illud Socratis tanto maiore excipitur laude quanto in grauiore exhibitum iniuria.

I nunc et inter tot tantaque et diuina et humana clementiae specimina ac documenta insanire et furere non cessa et more rabidorum canum irritatores insectare. Aut si id turpe putas, ut merito debes, amplectere mansuetudinis tranquillitatisque pacem et huius potius uoluptate suauitateque fruere quam illius, quam a spe uindictae inepte uenaris. Quod si facies, Deo hominibusque gratificabere; cum horum clarissimam

non documenta erudiunt, non alliciunt blandae paternaeque pollicitationes, non sanctorum inducunt exempla, non sempiternae beatitudinis attrahunt praemia. Et quibus rebus gaudere debemus, ut pote indubiis ualidisque bonorum meritis, eisdem exacerbamur insani et tristamur uolentes ex crapulis et plumis per otium et uoluptates ad caelos euolare ad quos nemo umquam, immo nec ipsorum caelorum conditoris filius nisi ex carceribus

de pietatis loco hactenus. IV 20 Secundus locus a cogitatione finis humani Porro sapientiae loci apud complures fortiores sunt ad auertendum animum a maerore non quidem uirtute sua, uerum uitio humanae imbecillitatis infirmitatisque in qua minus uigere solet perfecta caritas quam uel prudentia uel sapientia; et uniuersi rem suam uigilantius pensant quam alienam; quod istis duobus locis, de

integras mentes ualeat ad exonerationem cunctarum molestiarum, quicumque sani consilii diiudicare potest. IV 21 Tertius locus a recordatione mortis Non minus forte maerores uniuersos cunctasque fluctuationes animi mortis sedat recordatio, quam putamus secundum locum sapientis. Quippe cuius memoria facit cuncta uilescere et reuelato fuco sordes uanitatesque cuiusque deprendere, ita ut liquido

faciebat cum inquit:
Heu heu, quam surda miseros auertitur aure
et flentes oculos claudere saeua negat;
dum leuibus male fida bonis fortuna faueret
paene caput tristis merserat hora meum;
nunc quia fallacem mutauit nubila uultum,
protrahit ingratas impia uita moras. Idem

potius uiuere habet, nefas est ei procul dubio uitam suam, quam Domino debet a quo eam et acceperat, adimere. Quod si ademerit, iure ab eo Dominus pro perfidia aut temeritate meritas poterit sumere poenas; nec poteris causari te inutilem ei fuisse aut ne ipsum offenderes subtraxisse, quia non est pecudis de se ipsa iudicare ad quem usum domino sit, sed pastoris; et figulus uasa probat et usibus quibus lubet

factum Lucretiae, Catonis, ceterorumque quos nominauimus, efferunt et commendant atque illud magnanimitati et constantiae tribuunt quod est ignominiosissimae pusillanimitati et turpissimae imbecillitati merito tribuendum. Siquidem quis est adeo obtuso aut hebeti ingenio qui aperte dispicere non queat hos omnes, quod prae mollitiem et infirmitatem uel dolores uel contumelias diutius perpeti extimescerent, mortem sibi consciuisse?

minorem excludat et leuia mala in conspectu sileant grauiorum. Vnde tenuiora leuius portantur quom difficiliora recordamur. Hinc maerentem sapientissime monet Isidorus dicens: Versetur ante oculos tuos imago futuri iudicii; praeuide quid postmodum eris passurus, futuram Dei sententiam cogita, futura Dei iudicia super te formida. Terreat te Gehennae metus:

ab obsecratione Hi sunt igitur omnes illi praecipui loci quos nobis Diuina clementia innotescere uoluit, quibus abduci animum a maerore posse putamus. Ille unus superest quem in calce huius nostri operis et ordine et ratione uidemur reseruasse. Vltimo enim loco haud inepte

17 sum quoque; 18 carum; 19 manifestaque; 20 abitura IV.8.7 Cic. fam. 4,6,1 IV.8.8 post merito delevit igitur IV.8.9 Verg. Aen. 1,460-62 | Verg. ecl. 5,20-28

gravissimus auctor fuerat, et suscepti certissimus adiutor fore sperabatur, extincto, cum interim longe iucundior fama insonuit Paulum Secundum cognominis Petri cathedram obtinuisse. Quo nuncio quasi vespertinum fletum matutina excipiente laetitia, discussere continuo spes metum, gaudia maerorem, nec quisquam dubitavit speciali Spiritus Sancti afflatu Ecclesiae Dei de tali pastore provisum, quem omnibus virtutum numeris praeditum, olim summum principem natura ipsa designasset, qui sapientiam, qui animi magnitudinem factis magis prae se ferret quam dictis. Sed haec una et communis

Primum igitur B. T. dignitati tota mentis devotione gratulatur; commendat se et suos ad pedum oscula beatorum; ac remota omnis conditionis invidia maiorum suorum sinceritatem secutus, tibi tanquam vero Christi vicario, puram plenam et canonicam offert obedientiam, merito vicissim expectans regni sui libertates, et bonas ac vetustas consuetudines in suo vigore perstituras. Illud deinde proximo loco et ad se pertinere et necessarium esse duxit, quo in statu sua et omnium Christianorum res sita sit, tuae declarare Sanctitati. Quapropter admonet: Hostem ingenio

et omnia, quae vel ex virium suarum tanto oneri haudquaquam pari mediocritate vel ex aliorum negligentia sequi possent, ante oculos sibi ipsi proponat, ac maturius et uberius opportunioribus viis, melioribus modis quam caeteri hactenus conati sunt, Reipublicae Christianae, cui praeesse meruit, consulat cum effectu. Quod quum S. T. ultro facturam confidit, more solito, omnes suas et suorum fortunas ac regium insuper caput, id quam necessario patriae debet, sponte fidei pollicetur. Hae sunt B. Pater, adventus nostri causae. Quarum posterior si proposita magis, quam exposita

modo translatum ab omnibus latinis agnosci, quam prorsus intactum inter paucos graece scientes delitescere. Cum ergo non ita multis noctibus coeptum absolvissem et subinde cogitarem, cui potissimum lucubratiunculam hanc, ut moris est, inscriberem, venit mihi continuo in mentem et melius de me meritum quam te esse neminem, cui uni omnes meas ac meorum fortunas debeo, et nulli aptius regum ac imperatorum clarissima dicta dedicari posse, quam tibi, qui idem et rex es et imperator. Rex dignitate, imperator assidua rerum bellicarum tractatione. Qua in re illud mihi commodissime contigerit,

non homines, non habet ira deos.
7  Cur totiens uideo confundi sacra profanis
8  Vltimaque in summo prima sedere gradu?
8b  Cur tolli aspicimus nullo discrimine sontes
8c  Et passim meritis pręmia nulla dari?
9  Cur semper meliora cadunt primosque sub annos
10  Deficiunt, cupias uiuere si qua diu?
11  Sic Paris amplexu tenerae languebat amicae
12  Haemoniis Hector cum traheretur equis;

Petri cardinalis sancti Sixti habita a reuerendo patre domino Nicolao episcopo Modrusiensi. Cum in omni funebri celebratione duo praecipue dicendi genera a maioribus nostris usurpari soleant, amplissimi patres, alterum quo tristes amicorum animos merore leuarent, quibus, cum amici uita suauissima extitit, mors ipsa iocunda esse non potuit, alterum quo extremum amici munus rebus ab eo bene gestis uirtutumque ipsius copia ac splendore amplissimis laudibus exornarent, illud ego prius consolationis genus

conseruis meis, quibus haec crudelis et dira mors tam benignissimum abstulit dominum, interuertit benefactorem, ademit praesidium, et unico atque eodem piissimo patre nos acerba orbauit. Nolite igitur expectare, praestantissimi patres, ut luctum ac merorem, in quo et uos nunc esse intueor et me ac totam hanc miserandam familiam, quoad uixerimus, fore necesse est uobis adimam. Quin potius pro uestra clementia dabitis dolori meo ueniam, si eius acerbitate abductus nec rerum ordinem seruare ualeam nec

educatusque fuisset, ut coepta eius declarant aedificia, totque magnificentissimo cultu celebrata conuiuia, et suppellex imperialibus fastibus digna. Turpe enim et indecorum merito ducebat in hoc totius orbis capite, in hac prima Christiane religionis sede, ad quam adorandam imperatores, reges, et cuncti ferme principes terrarum uentitare solent, non talem esse suppellectilem, non talia exstare

eius largitatem quis est qui ignoret nisi qui illa uti uel noluerit uel nescierit. Ea ipse ita flagrabat ut illos etiam, quibus iustis de causis aliquando irascebatur, muneribus tamen ornare non cessaret. Non semel neque solus interfui, cum quosdam familiarium merito obiurgasset, deinde uestimentis et magistratu donauit. Et cum aliquando a magistro domus suae, in cuius diligentissima fidissimaque cura merito conquiescebat, liberius argueretur quod nimia indulgentia et

de causis aliquando irascebatur, muneribus tamen ornare non cessaret. Non semel neque solus interfui, cum quosdam familiarium merito obiurgasset, deinde uestimentis et magistratu donauit. Et cum aliquando a magistro domus suae, in cuius diligentissima fidissimaque cura merito conquiescebat, liberius argueretur quod nimia indulgentia et largitate domesticos faceret insolentiores, placenda uoce respondit: Tuum est

meum autem pro illorum in me amore congruis praemiis afficere; id faciendo uterque nostrum suo munere optime fructus erit. O praeclaram uocem, o sententiam summo principe dignam; nec impunitatem erratorum laudauit, nec liberalitatem suam ullis male merentium factis occludi passus est. Felices quibus illa perfrui licuit, et nunc omnium infortunatissimos quibus tam crudeli fato erepta est. Quingentos ferme pascebat familiares, partim illustri, partim nobili, omnes honesto loco natos: praelatos,

ac flagitiose eius criminis insimulari persancte iurabat. Angi eum uehementer et summis animi cruciatibus torqueri uideres quod sibi, ut dicebat, per detrahentium liuorem non liceret in uiros praestantes ac bene meritos officiosum esse. Vbi nunc sunt rubiginosa illa maliuolorum pectora, ubi sunt dirissimo felle manantia praecordia, ubi rabidorum canum pestiferi dentes, qui inexpiabili temeritate ausi sunt os suum in caelo ponere et uicarii Christi fratremque

deperire pateretur. Vnde urbem illam magis ecclesiae quam fratris gratia uoluit uendicare. Porro iustitiam ipsius ex illo spectare licet quod in tanta rerum potestate constitutus nemini uim attulit, nullum uiolenter oppressit. Vnde et uicario illi Imolae, quamuis de ecclesia male merito, non solum uictum, sed nihil prioribus minores fortunas dari curauit. Quattuordecim enim milia ducatorum accepit, et opulentissimum oppidum

Qualem se erga amicos, qualem erga parentes, et praesertim qualem erga ipsum summum pontificem gesserit, malo haec omnia in aliud tempus differre quam adeo felicem meritorum ipsius copiam pauca dicendo uitiare . Illud unum dicam, cunctis, qui eius consuetudinem nouerunt, attestantibus nullum fuisse tam piissimum filium, nullum adeo parenti deditum, aut cui maior et salutis et honoris genitoris sui cura

me et fame et gloriae meae satis uixisse scio. Cepi enim illum ex hac mortalitate fructum quem maximum mea fortuna capere potuit. Maius restabat nihil, quicquid supererat, merito mihi suspectum metuendumque fuisset. Proinde licet cupiam dissolui et esse cum Christo, uror tamen sola uestrarum rerum cura. Cf. Philip. 1,

cura. Cf. Philip. 1, 23--24 coartor autem e duobus desiderium habens dissolui et cum Christo esse multo magis melius permanere autem in carne magis necessarium est propter uos . Cognosco enim me tenuem uobis mercedem pro meritis exhibuisse , tametsi nunquam mihi uoluntas defuerit, sed facultas. Et nisi tanta temporis angustia prohibitus fuissem, nullus uestrum meae gratitudinis uices doleret. Meritum, quod potui, moriens uobis persolui.

Cf. Philip. 1, 23--24 coartor autem e duobus desiderium habens dissolui et cum Christo esse multo magis melius permanere autem in carne magis necessarium est propter uos . Cognosco enim me tenuem uobis mercedem pro meritis exhibuisse , tametsi nunquam mihi uoluntas defuerit, sed facultas. Et nisi tanta temporis angustia prohibitus fuissem, nullus uestrum meae gratitudinis uices doleret. Meritum, quod potui, moriens uobis persolui. Supplicaui

Cognosco enim me tenuem uobis mercedem pro meritis exhibuisse , tametsi nunquam mihi uoluntas defuerit, sed facultas. Et nisi tanta temporis angustia prohibitus fuissem, nullus uestrum meae gratitudinis uices doleret. Meritum, quod potui, moriens uobis persolui. Supplicaui summo pontifici ut beneficia, quae in me contulerat, sua clementia inter uos partiatur, ut et uos meritorum uestrorum et me non prestiti officii minus paeniteat.

facultas. Et nisi tanta temporis angustia prohibitus fuissem, nullus uestrum meae gratitudinis uices doleret. Meritum, quod potui, moriens uobis persolui. Supplicaui summo pontifici ut beneficia, quae in me contulerat, sua clementia inter uos partiatur, ut et uos meritorum uestrorum et me non prestiti officii minus paeniteat. Ad haec compellit me et uehementius urget mea erga uos incredibilis caritas ut uos horter atque obtester ne huius mundi illecebris atque

sed omnia incorruptibilia, omnia sempiterna. Proinde date operam probitati, et uirtuti totis uiribus incumbite. Colite pietatem et integritati nihil anteponite, scientes unicuique uestrum propositam esse a domino laborum suorum mercedem; quae etiam si nulla esset, hoc tamen ipsum pie et sancte uixisse maxima uiro bono merces esse debet, quippe cuius beneficio homines a brutis secernuntur, et nomen suum sempiternae

integritati nihil anteponite, scientes unicuique uestrum propositam esse a domino laborum suorum mercedem; quae etiam si nulla esset, hoc tamen ipsum pie et sancte uixisse maxima uiro bono merces esse debet, quippe cuius beneficio homines a brutis secernuntur, et nomen suum sempiternae consecrant immortalitati. Reliquum

ad dominum suum confestim euolauit. Ad hanc... euolauit: deest in editione M. Cerdonis. O felix atque iterum felix cui et uita summam dedit gloriam et mors ipsa meritam diuinitatem non denegauit. Non est ergo quod eius casu ingemiscere habeamus, quoniam in paucis annis maximam aetatem compleuit; nec sibi nec gloriae suae parum uixit qui, quaecumque unius hominis fortuna capere potuit, abunde consecutus est. Nobis forsan amplius uiuere poterat, et

per quadriennium gesta sunt annotaui: tanto enim tempore et ille imperium gessit et ego praefectura functus sum. Quapropter opusculum in quo haec scripta sunt tibi mitto, quod cum perlegeris, non minus te egregias imperatoris uirtutes quam magnifica ipsius gesta admiraturum certum habeo meritoque damnabis eorum sententiam qui affirmare solent effetam esse naturam nec producere tales uiros quales priscis temporibus extiterunt omniaque mundo senescente degenerasse; quam falsi sint uel ex hoc maxime apparet. Nam si

Dum in his locis cum classe moratur, accepit uicum Ioniae opulentissimum temere sine praesidio esse. Situs est in continenti, ex aduerso Chiorum oppido (Passagium incolae uocant), in quem totius paene Asiae prouinciae merces comportantur, inde Chium deuehuntur. Ea urbs his temporibus, sub Genuensium ditione simul cum insula posita, omnibus fere Italiae populis commune emporium est. Quapropter

urbs his temporibus, sub Genuensium ditione simul cum insula posita, omnibus fere Italiae populis commune emporium est. Quapropter Passagium et frequentibus habitatoribus, et tabernae in eo mercibus repletae sunt. Igitur sublucano tempore imperator cum classe ad litus uico proximum applicuit. Ibi milites exposuit ac nauales socios, quibus addidit etiam non paruam partem turbae remigum, omnibusque praefecit magistrum suae nauis, quem uulgo

magistrum suae nauis, quem uulgo comitum appellant, qui e uestigio instructa ac disposita acie uelocissimo gradu ad uicum tendit. Coloni ac uici habitatores, subito hoste ac insperato malo perterriti, ad proximos montes diffugiunt. Nostri uicum habitatoribus uacuum, sed omni barbara merce refertum, intrant, diripiunt, distrahuntque omnia; pictis tapetis, uersicolori ac serica ueste, pannoque hircinae lanae, quem zambilotum dicunt, et omni alia pretiosissima merce se onerant. Caetera, ferre non ualentes, cum tectis supposito igne comburunt, praedamque omnem ad

malo perterriti, ad proximos montes diffugiunt. Nostri uicum habitatoribus uacuum, sed omni barbara merce refertum, intrant, diripiunt, distrahuntque omnia; pictis tapetis, uersicolori ac serica ueste, pannoque hircinae lanae, quem zambilotum dicunt, et omni alia pretiosissima merce se onerant. Caetera, ferre non ualentes, cum tectis supposito igne comburunt, praedamque omnem ad naues referunt. Imperator ditata classe ad reficiendas naues in hiberna Methonam se recepit: brumae enim tunc erat tempus, annique pars saeuissima. Nec

se mature conferunt. Ubi, habito simul colloquio, communi consensu statuunt praeter nauales copias decem equites in singulas naues accipere. Per omnes enim urbes Peloponnesi quae Venetorum sociae ac subditae sunt, habent Veneti mercenarios equites natione Epirotas, quos Graeco uerbo Stratiotas uocant, uiros magni animi et ad omne facinus peragendum paratos, qui, crebris excursionibus totam illam partem

Nostri, fusis fugatisque hostibus, per omnes uicos ad depraedandum discurrunt, ferro ignique cuncta deuastantes. Itaque depraedatis omnibus, maxime tapetis onusti, ad naues redeunt. Nam in his locis mulieres praecipue sunt operariae tapetorumque textrices, quae non solum ad usum, sed etiam ad mercaturam operam suam exercent. Homines pauci, praeter aliquot mulieres, quae asportandi sua cupidae non aufugerant, capiuntur. Allata sunt imperatori hostium capita absque numero; hostes uiui in proelio capti quam plurimi. Ex nostris desideratus nemo, sagittis uulnerati ad quinquaginta sunt.

et murorum deiectione urbe potiri. Attalia urbs est litoralis, omnium maritimarum Asiae prouinciae maxima, habens portum multis turribus ab utroque latere munitum et catena clausum: propterea Aegyptiis ac Syriis mercatoribus celebrata. Quamobrem toti prouinciae commune emporium est. Igitur imperator praefectos nauium ad se uocat, uti scalas et crates binas aut ternas in naues conficerent iubet. Quibus strenue paratis Samo soluit; zephyro flante

telis ac sagittis, catenam fregit atque portum intrat. Subsequuntur reliquae naues. Nostri quam primum turres omnes, quae circa portum erant, trucidatis defensoribus capiunt. Erat extra muros ad portum suburbium optime aedificatum, in quo habitabant maxime mercatores exponendarum atque imponendarum in naues mercium commodi gratia, qui omnes uisa classe, subito malo perterriti, relictis omnibus in urbem confugerant. Erant tabernae pipere, cinnamomo, caryophyllo, ture, tapetis et alia omnifaria merce plenae. Nostri, desilientes e nauibus, mature omnia

intrat. Subsequuntur reliquae naues. Nostri quam primum turres omnes, quae circa portum erant, trucidatis defensoribus capiunt. Erat extra muros ad portum suburbium optime aedificatum, in quo habitabant maxime mercatores exponendarum atque imponendarum in naues mercium commodi gratia, qui omnes uisa classe, subito malo perterriti, relictis omnibus in urbem confugerant. Erant tabernae pipere, cinnamomo, caryophyllo, ture, tapetis et alia omnifaria merce plenae. Nostri, desilientes e nauibus, mature omnia diripiunt, praedamque in naues imponunt, deinde

suburbium optime aedificatum, in quo habitabant maxime mercatores exponendarum atque imponendarum in naues mercium commodi gratia, qui omnes uisa classe, subito malo perterriti, relictis omnibus in urbem confugerant. Erant tabernae pipere, cinnamomo, caryophyllo, ture, tapetis et alia omnifaria merce plenae. Nostri, desilientes e nauibus, mature omnia diripiunt, praedamque in naues imponunt, deinde supposito igne tecta omnia concremant. Et quia ob altitudinem murorum urbem scalis oppugnare nulla spes erat, muros suffodere tentant. Rhodius praefectus cum suis militibus ad

et caeteris ad instruendam classem necessariis, et quae possent supra centum triremes optime instruere. Paratum se esse imperatori affirmat domum illam cum tota classe crematurum, modo necessaria ad rem peragendam sibi tribuantur. Opus sibi esse piscatoria naui cum sex comitibus, qua simulato mercatorio negotio castella Hellesponti, quae Dardanellos uocant, penetrare possit. Nam Othomanus, ubi maxime Hellespontus coit, duo munitissima castella ex utraque parte inuicem opposita aedificauit, ad quae multas bombardas mirae magnitudinis

transire uellet, bombardis fractam submergerent. Igitur imperator collaudato adolescente promissis eum onerat, si ea quae animo conceperat exequeretur. Deinde ab eo quaesita mature expedit. Antonius paratis necessariis intra paucos dies munitiones Hellesponti simulato mercatore superat, eadenque die Calipolim uenit atque uenalia poma exponit. Nauiculam enim his onerauerat, ut et mercaturam simulare et instrumenta rei necessaria tegere posset. Tum adueniente nocte, uigilia secunda, ad domum exploratam

ab eo quaesita mature expedit. Antonius paratis necessariis intra paucos dies munitiones Hellesponti simulato mercatore superat, eadenque die Calipolim uenit atque uenalia poma exponit. Nauiculam enim his onerauerat, ut et mercaturam simulare et instrumenta rei necessaria tegere posset. Tum adueniente nocte, uigilia secunda, ad domum exploratam et sibi cognitam tendit, fractisque forcipe claustris domum intrat, et pluribus in locis

domus cum omnibus, quae in ea erant, tota comburitur. Sequenti die subassa urbis cuncta perscrutari iubet, si quo pacto incendii auctorem inuenire posset, praemia magna indicibus proponens. Cum ergo scrutatores primum poma fluitantia, deinde nauiculam submersam offendissent, animaduerterunt mercatorem illum hesternum poma uendentem tale facinus patrasse. Igitur armati ad persequendum Antonium mittuntur, qui, prodentibus eum uestigiis, quoniam per arenosam humum iter fecerat, confestim ad

mihi in caput tuum idem liceret! . Othomanus, admirata adolescentis audacia, abductum cum comitibus interfici iussit; qui e uestigio per medium secti sunt. Itaque egregius adolescens, supra condicionem suam ausus, occubuit. Senatus Venetus ob Antonii merita, quae ei non potuit, fratri puero et sorori uirgini tribuit. Nam et fratri salarium annuum, et sorori dos ex publico data est. Interim, dum imperator ad muniendam urbem Neapolim hiberno tempore studet, et ut naues reficerentur operam dat, nuntius quidam cum litteris regis

designant uirum patricium Iosephum Barbarum, aetate grauem et linguae Persicae haud ignarum. Tum omnia parata in tres naues magnas imponunt, quae, etsi remis aguntur, onerariae potius quam actuariae dicendae sunt. Habent enim Veneti huius generis naues multas, quas mercaturae exercendae gratia ad omnes prouincias quotannis mittere solent. Quibus paratis, orator Venetiis soluit, ac Cyprum uenit, ut inde commode, cum Usunasanus ad maritima Ciliciae aut Syriae uenisset, dona ei offerret. Fama enim

consuetas copias, per omnes prouincias ditionis suae ut quaeque septem familiae singulos armatos mitterent imperat. Insuper ab omnibus sociis ac foederatis principibus magnum numerum equitum ac peditum euocat, multos mercenarios milites omnium nationum conducit. Praeter haec, multa milia curruum ad munienda castra parat, singulis curribus binas bombardas imponens. Tormentorum quoque omnium generum incredibilem copiam, atque hominum qui tormenta exercere usi erant magnum numerum parat. Quibus expeditis, omnes

exequendum mittit. Victor e uestigio se ad oppidum confert, tunc oppidum a praefecto per deditionem accipiens, Caramano (nam et ipse aderat) tradidit. Hesibegum quoque cum eius cohorte, opera et suasione legati, Caramanus ad militandum secum mercede conduxit. Deinde Caramanus, aduertens opera ac uirtute imperatoris nostri regnum sibi recuperatum esse, equum sella argentea et faleris bullatis ornatum, pardumque mansuetum imperatori ob rem bene et prospere gestam dono misit, simul gratias ei

aduertens opera ac uirtute imperatoris nostri regnum sibi recuperatum esse, equum sella argentea et faleris bullatis ornatum, pardumque mansuetum imperatori ob rem bene et prospere gestam dono misit, simul gratias ei agit, quod nullis suis praecedentibus meritis, uiribus et uirtute propria regnum sibi recuperasset Dum haec in Cilicia aguntur, de regis Persarum exercitu ac Othomani expeditionibus propter locorum distantiam nihil ueri praeter uanos rumores afferebatur. Imperator ergo, cum in Cilicia

praeter libera capita cum oppido imperatori tradens. Igitur imperator accepto oppido Charagum cum oppidanorum turba abire quo uellet permisit. Praeda militi concessa est, oppidum igne succensum ac solo aequatum. Erant suburbana, propter forum mercatorium late frequentibus tectis habitata, horti quoque ob irriguum solum egregie exculti, quae omnia igni ferroque deuastata sunt. Quibus peractis imperator inde soluens Fiscum uenit. Fiscum olim Lyciae oppidum fuit, Rhodiorum ciuitati e

imperator imposito in naues hordeo, quod ad multos dies equis sufficere poterat, inde soluens Cyprum diuertit. Cum ad urbem Famaugustae uenisset, reginam adiit, quae recenti funere regis in moerore posita ac graui dolore afflicta lugebat. Igitur imperator, multa exempla humanae fragilitatis uariaeque fortunae instabilitatem referens, reginam solatur. Tum ei operam suam, quandocunque ea indigeret, amplissimis uerbis pollicetur. Regina, tametsi insanabili uulnere afflicta, et prae

in ea insula ius dicit. Erat tunc praetor Nicolaus Pasqualicus, ad quem coniurati conueniunt. Andream ob auaritiam a militibus, quibus mercedem non soluerat, occisum narrant: se in fide reginae et in Venetorum amicitia mansuros affirmant; praetorem rogant, ut Senatui Veneto et imperatori scribat Andream sua culpa a militibus mercenariis, quos stipendio fraudauerat, interfectum esse. Se quoque

conueniunt. Andream ob auaritiam a militibus, quibus mercedem non soluerat, occisum narrant: se in fide reginae et in Venetorum amicitia mansuros affirmant; praetorem rogant, ut Senatui Veneto et imperatori scribat Andream sua culpa a militibus mercenariis, quos stipendio fraudauerat, interfectum esse. Se quoque oratorem Venetias et ad imperatorem mittere uelle dicunt, qui et fidem eorum integram regi suo cum matre, et amicitiam perpetuam Senatui Veneto polliceatur. Praetor, tametsi eos falsa locutos sciret,

non esse cessandum ratus, magistrum classis ad se uocat; ut naues instructae classisque parata sit iubet. Forte tunc aderant triremes magnae septem. Quattuor, quae Alexandriam mercatoriae rei gratia petebant, tres, quae ob eandem rem Syriam uersus proficiscebantur. Imperator omnes a cursu suo retinet. Alexandrinas Cretam mittit, magistratui quo in statu res Cypriae sint significat. Sunt Cretae stipendiarii equites

in illam insulam a Venetis deducerentur, equis militaturi praedia acceperant. Igitur duci Cretensium imperator mandat ut quam maximum numerum equitum comparet, nauibus Alexandrinis imponat. Praterea iubet ut, quascunque naues onerarias nactus fuerit, cibariis oneret, mercenariis militibus ex praesidiis ciuitatum deductis ac sagittariis Cretensibus compleat; has omnes copias ad se expectandum Rhodum mittat. Ibi enim omnes copias colligere, deinde

media hieme saeuiente mari foedaque tempestate nonnunquam interpellante, tantas copias ex diuersis locis tam breui tempore contraxerat. Imperator, inito numero copiarum, naues mercatorias caeterasque omnes quae undique euocatae aduenerant, praeter rostratas suae classis, soluit. Equites cuiusque generis cum militibus ex praesidiis deductis domum remisit, sagittarios Cretenses tantum retinens. Deinde ex Veneta natione praefectos delegit, quos cum

tantum suis rebus studet: de publicis minime curiosa est. Haec ciuitas prae caeteris Dalmatiae urbibus, publicis et priuatis operibus, magnifice extructa est. Habet et naualia ac portum catena clausum. Ciues etiam in diuersis prouinciis mercaturam exercentes caeteros Dalmatas opibus superant. Hic imperator, aduocatis medicis, potionibus ac medicamentis sanitatem procurat. Ciues etiam ipsi, tanquam in aliquem praesentem deum ac uindicem christianae rei

et intentus ne hosti occasionem rei bene gerendae daret, ipse non cessans hostem aliqua insigni clade afficere. Nam praeter urbes captas et prouincias ab eo desolatas atque euersas multae naues onerariae Turcorum mercibus onustae et supra quadraginta biremes cum lembis piraticis interceptae sunt. Piratas omnes captos supplicio affecit. Naues uel igne consumpsit uel ad commodum urbium quae Venetis subditae sunt reliquit. Itaque toto quadriennio, quo ipse imperium administrauit, res publica

Narcisus
Narcisus liquidis dum se speculatur in undis,
Nominis in florem uertitur ipse sui. Pentheus
Cędunt iura mero: discerpsit Penthea mater
Ebria nec fratrem nouerat Ino soror. Pyramus et Tysbe
Incubuit Tysbe pariter cui Pyramus ensi:
Causa necis miseris

De Antheo ab Hercule superato
Antheus Herculea sublatus in aera dextra
Defecit: uictor, si cecidisset, erat. De Męra, Proethi filia, a Ioue uitiata et a Diana interfecta
Cinthia, Proethidem quid curuo confodis arcu?
Parce, satis telum quod tulit illa Iouis! Pluto

Primorum mores hominum regumque potentum
Res uarias et opes et fera bella ducum
5  Et gnaras fati mentes sortisque futurę
Actaque tergemini prodigiosa Dei –
Hortamur paruum parua mercede parato
Hoc quod non paruę est utilitatis opus. Carmen de gestis Herculis
Paruulus Alcydes geminos interficit angues

Ad lectorem
Sęclorum finem paruus tenet iste libellus
Et summi examen iudiciumque Dei
Clangoremque tubę quo mortua corpora surgent
Et referent meritis pręmia digna suis.
5  Hunc lege et incipies uitiis post terga relictis
Iudicis ęterni iussa uerenda sequi.
Ille dabit populo cęlestia regna fideli
Infernisque reos ignibus ille dabit.

posthac, tu Leo dictus eris!
Iste etenim numerus numero est perfectior omni 5
Nobiliorque feris omnibus ista fera.«
Gaude igitur, Medices, tibi conuenit ampla potestas:
Conuenit et meritis nomen utrumque tuis. In Medicem Leonem X. Pontificem Maximum
Ducere securas ad pascua lęta capellas
Pastoris cura est officiumque pii;

Nostra ferens auras dissipet in tenues!
Sed nisi discordes iungat commune periclum,
Phoebea fient uera magis tripode! Domino Ioanni Baptistę de Molino Spalati prętori bene merito
Qui Christum profudit aqua Baptista uocatur
Atque eadem noster nomina prętor habet.
Alter sanctus erat, iustus nunc dicitur alter:
Ergo ut nominibus, sunt ita laude pares.

Qui Christum profudit aqua Baptista uocatur
Atque eadem noster nomina prętor habet.
Alter sanctus erat, iustus nunc dicitur alter:
Ergo ut nominibus, sunt ita laude pares.
5  Illius est merces cęlum; speramus et istum
Consortem cęli participemque fore.
Tale bonum capiet, cum terram liquerit olim,
Sed iuuat et terras ut colat ipse diu.

cęli participemque fore.
Tale bonum capiet, cum terram liquerit olim,
Sed iuuat et terras ut colat ipse diu. Ad inclytum uirum Andream Grittum Venetorum principem bene meritum nuperrime creatum
Placatis animis et uerso numina fato
Subsidium nobis auxiliumque ferunt.
Nanque deum nutu lectus mihi, Gritte, uideris,
Vt pręsis Venetę prospiciasque rei.

principe
Spirabit faciles Venetis pater Eolus auras
Neptunusque fauens ęquora tuta dabit;
Flaua Ceres fruges et dulces Bromius uuas
Incipient larga suppeditare manu;
5  Ditabit merces quęstu Mercurius amplo:
Hic etenim lucris fertur adesse deus;
Pręstabit claros uicto Mars hoste triumphos
Et Venetum domitus uiribus orbis erit.
Annuet his magni magnus regnator Olympi

Spirabit faciles Venetis pater Eolus auras
Neptunusque fauens ęquora tuta dabit;
Flaua Ceres fruges et dulces Bromius uuas
Incipient larga suppeditare manu;
5  Ditabit merces quęstu Mercurius amplo:
Hic etenim lucris fertur adesse deus;
Pręstabit claros uicto Mars hoste triumphos
Et Venetum domitus uiribus orbis erit.
Annuet his magni magnus regnator Olympi
10  

Babale, campi,
Sed tua, dic, quare non tibi plaga placet? In Antulum bibacem et loquacem
Felix, si prisco uixisses, Antule, sęclo:
Nam Baccho maior Mercurioque fores.
Deditus iste deus fando est atque ille bibendo,
Sed tu plus illis et bibis et loqueris. In Dominum Bartholomeum Aueroldum, episcopum Spalatensem

uiuere lege:
Vreris hyberno, sole tepente tremis! In Peschium ebrium
Peschius in nostram turba spectante puellam
Reiecit multo membra soluta mero
Securusque palam teneros tractare lacertos
Coepit et insana lactea colla manu.
5  Me miserum! Fecit quod me fecisse iuuaret.
Si licet hoc Baccho, parue Cupido, uale!

Ad Paulum de Franco moecho
Si potes uxorem Franco seruare furente
Non Argus sed tu, Paule, tetrargus eris. In Margaritam meretricem
Margarita suos sine certo coniuge natos
Edit: Lucinam, non Hymenea colit. De Chichia amasio Dianę
Ardet formosam deformis Chichia

patri!« Epitaphium diui Hieronymi
Condita Hironymi recubant hoc ossa sepulchro;
Ipse colit celsi regna beata poli.
Disce quibus meritis, nostro dum uixit in ęuo,
Tot bona nemo uni contulit ecclesię.
5  Correxit sacrę corrupta uolumina legis,
Exposuit ueterum mystica uerba patrum,
Errorum tenebras ueri splendore fugauit,

ruris opes: brassica, beta, cicer,
35  Et de uicino capti modo gurgite pisces:
Sargus, męna, canis, sepia, salpa, lupus.
Pocula non deerunt Baccho saturata rubello
Quęque solet rigidum lympha domare merum.
Denique quę mensę donat Pomona secundę,
40   Vel pira uel ficos uel melimela dabo.
Ergo, si qua meos nunc cura fatigat amicos
Visendique mei si qua cupido tenet,
Dic ueniant

Est ubi perpetui mansio certa boni,
Christicolas immensa beant ubi gaudia fidos,
Gaudia non ulla deperitura die.
Nil hostile timent, nec quicquam triste uerentur,
70   Conspectum summi qui meruere Dei.
Ipse quidem nobis cęlesti in lumine sedem
Esse iubet, non quam nunc habitamus humum.
Propterea quicunque gemit dispendia terrę,
Fallitur hęc patrię si putat esse suę.

supplicia? Christus:
Perferat offensas omnes, non inferat ullas
Qui super alta cupit sydera pace frui.
Vita breuis, modicus labor, optatissima merces,
Immensum semper perpetuumque bonum. 30
Quod si quem ne summa quidem iam pręmia tangunt,
Terreat ęterni carceris exilium,
Ignis inextinctus, nunquam discussa tenebra,

Talia quippe manent quos desertura uoluptas
Nunc tenet et blandis decipit illecebris,
Diuitias cupidis ostentans, ocia pigris,
40  Mollibus infandę concubitus Veneris,
Dulce merum, dulces uentri indulgentibus escas,
Inflatis pompas, fortibus exuuias.
His illecta dolis infelix turba, salutis
Immemor, in poenas perniciemque ruit.
45   Nec monitus audit, mea nec

65   Stabit et ante meum rediuiua caterua tribunal
Expectans pauido iussa tremenda metu.
Nanque indiscussum nihil occultumue latensue,
Nec quod quis tacitus mente agitarit erit.
Pro meritis dabitur merces: seu uita perennis
70  Seu iam non ullo mors moritura die.
Ergo agite, o miseri, quos nunc malus implicat error,
Dum licet, impliciti soluite uincla pedis.
Euigilate graui

Stabit et ante meum rediuiua caterua tribunal
Expectans pauido iussa tremenda metu.
Nanque indiscussum nihil occultumue latensue,
Nec quod quis tacitus mente agitarit erit.
Pro meritis dabitur merces: seu uita perennis
70  Seu iam non ullo mors moritura die.
Ergo agite, o miseri, quos nunc malus implicat error,
Dum licet, impliciti soluite uincla pedis.
Euigilate graui ne pressos

Tu soles mentes releuare motas,
30  Spiritus pellis pariter malignos,
Vota tu miti pia supplicantum
Suscipis aure.
Suscipe o nostros facilis rogatus,
Vt tuis semper meritis fauentem
35  Omnium autorem dominumque rerum
Glorificemus.
Amen. De Sancto Nicolao
Paruulus hic

Illi terribiles se submisere leones
Nec dedignati sunt sua iussa sequi.
Nullus tunc domitor, uis nulla subegerat illos,
Et caput imperio supposuere suo.
Grande uiri meritum, cui grex quoque mutus honorem 45
Pręstitit et sęuę quem coluere ferę.
Grandius hoc tamen est: illius nomina diri
Demones horrescunt effigiemque cauent;
Illi uota homines persoluunt sępe

Demones horrescunt effigiemque cauent;
Illi uota homines persoluunt sępe periclis,
50   Sępe graui erepti protinus exitio.
Ossa uiri, Solymis defuncti, Roma recępit:
Illius meritis hoc quoque credo datum.
Christus nanque mori Solymis elegit et idem
Ecclesię Romam pręstitit esse caput. Ambrosius

firmum columen fuit, inspice quicquid
Scripserit, hoc dices uerius esse nihil.
Inspice, pręterea, quicquid, dum uita manebat,
20   Gesserit, hoc dices iustius esse nihil.
Ergo sydereum merito conscendit Olympum
Et fruitur summis perpetuisque bonis. Augustinus
Augustinus erat stabilis defensio ueri,
Et

Terrarum uacuo quicquid in orbe patet.
De Te iustitię Sol ortus nocte fugata
Inuexit ueri dogmatis ecce diem.
Filia, sponsa, parens: tria nomina colligis in Te,
Tanta Tibi merito sunt data dona Tuo,
Tu magni superum Regis dignissima mater,
Qui soluit duro sęcula nostra iugo
Et libertatis donauit munere mundum
Vinclisque ereptos duxit ad astra patres.

mihi stupuit ceu Gorgone uisa,
Sed tamen assiduis fletibus ora madent,
Fletibus heu cassis; sed Tu, sanctissima Virgo,
Imple, precor, lachrymis uiscera nostra piis,
Vltimus ut saltem moeror mihi non sit inanis,
Nec qui coenosis commaculetur aquis,
Sed purus nitidusque fluens simul abluat omnes
Erroris maculas munditiemque paret,
Et sese ad uoti referens primordia

Sed purus nitidusque fluens simul abluat omnes
Erroris maculas munditiemque paret,
Et sese ad uoti referens primordia nostri
Exoret pacem iam mihi perpetuam.
Virgo fouens humiles meritoque perosa superbos,
Tangat Te nostrę conditionis amor.
Principium commune hominum Te flectat ut istam
Iam Tibi deuotam suscipias animam,
Quę, si mortalis labentia munera

Huic inerat gratę quędam pręstantia formę,
Ingenium, probitas consiliumque, decus.
Non sibi, sed patrię charisque uigebat amicis,
Iuuerat ignotos auxilioque suos.
Doctus, honoratę meruit pręconia uitę,
Mellifluum fundens semper ab ore fauum.
Adde quod ille quies studiorum, Marce, tuorum,
Ille tuis curis dulce leuamen erat.
Dum fuit hic, dulces Musarum expromere

mens est, cura perenis, amor,
Ast quibus immensum decus immortale per ęuum
Fulget et ęternum pręmia clara uigent,
Pace tua nunc sit, Mors o sęuissima, dictum:
Hi tibi nil debent, non meruere mori.
Mortem nemo timet nisi qui cum crimine uixit:
Qui bene uiuit habet sub ditione necem.«
Dixit et in uerbo medium sibi protulit unguem,
Intrepidus cęcę

1.1.28   Admirans posito pondere sistit iter.
1.1.29   Vndique depicte uolitabant nanque uolucres,
1.1.30   Corripuit pictas moeror acutus aues.
1.1.31   Fecerat infoelix lachrymoso carmine Musa,
1.1.32   Fecerat et querulo magna theatra sono.

2.3.9   Laurea texebant Driades tibi serta benigne,
2.3.10   Oscla Zouenzonio terque dedere uiro.
2.3.11   Te merito clarum ualeo uocitare poetam,
2.3.12   Cui Phoebus, Nymphae Pyeridesque fauent.
2.3.13   Vate quid est sacrius? Quid tanto nomine maius?

2.5.8   Necnon infoelix est mihi nocte sopor.
2.5.9   Est misero mihi nulla quies, labor undique nobis
2.5.10   Et, quocunque fugam torqueo, moeror adest.
2.5.11   Si capio sacri nodosa uolumina iuris,
2.5.12   Soluere conanti uincula moeror adest.
2.5.13   Si lego

2.5.10   Et, quocunque fugam torqueo, moeror adest.
2.5.11   Si capio sacri nodosa uolumina iuris,
2.5.12   Soluere conanti uincula moeror adest.
2.5.13   Si lego buccolicos pastorum carmina ludos,
2.5.14   Tu, Melibee, querens demere moesta negas.
2.5.15  

2.13.9   Hei tibi, cui sudant uitiis precordia nigris,
2.13.10   Clamabatque, tibi, turpis auare, caue!
2.13.11   Carpebat merito uel laudis amore tumentem
2.13.12   Vel qui mordaci rumpitur inuidia.
2.13.13   Saepe minabatur, quam captat Tantalus, undam

teste tuas,
2.23.17   Vel si me docti ditasset uena Maronis,
2.23.18   Dictarem studii gloria quanta tui.
2.23.19   Pro meritis dignas non possum soluere grates,
2.23.20   Sed precibus cunctos sollicitabo deos.
2.23.21   Gaudeat urbs Pataui foelici sydere semper,

lampas, pater et studentum,
2.24.3   Qui uelut Phoebus Latiis in oris,
2.24.4   Angele, fulges.
2.24.5   Scias meas curas merito probatas
2.24.6   Voce doctorum simul et fauore,
2.24.7   Qui micant totam Patauam per urbem
2.24.8   Sydera sicut.

et durum gladium triumphans
2.24.15   Portat et myrtum Veneris satelles
2.24.16   Carmina dictans.
2.24.17   Milites iuris merito sacrati
2.24.18   Et ferunt gemmas uarias et aurum,
2.24.19   Turba nam sacri studiosa iuris
2.24.20   Regnat in orbe.

mihi,
2.33.11   Que bene cantanti lauri cessere coronam
2.33.12   Et uatem plausu te petiere suo.
2.33.13   Sunt igitur merito data sunt tibi premia uatum
2.33.14   Omnia, que doctis sunt tribuenda uiris.
2.33.15   Nouisti elloquii, doctissime, flumina et artem,

Hilarion Vicentinus
2.34.1   Vatibus ut multis prestatur laurea, Gorgi,
2.34.2   Immeritis, merito sic tibi tantus honor.
2.34.3   Aonidum tibi turba fauet: dum carmina condis,
2.34.4   Surgit in obsequium Phoebus Apollo tuum.

2.34.7   Tu sapis ambrosiam et nectar sermone diserto,
2.34.8   Seu pedibus curras siue solutus eas.
2.34.9   Descripturus eram meritas tibi carmine laudes,
2.34.10   Ore licet rauco nostra Thalia foret,
2.34.11   Sed me Banda meus comitum fidissimus imus

dies longos mihi tu precaris,
3.9.23   Pro quibus pinguem iugulas iuuencam
3.9.24   Atque bidentem.
3.9.25   Pro tuis oro meritis poeta,
3.9.26   Sit tuo foelix Lachesis uigori,
3.9.27   Saeculum post hoc uideasque campos
3.9.28   Elysiorum.

Belgrammone, copiose scriptor,
3.13.6   Vt cernam genii tui nitorem.
3.13.7   Prudentem bene tu sapis Mineruam,
3.13.8   Sydus Mercurii fauet diserti,
3.13.9   Laurum Melpomene dabit capillo.

65 . Procerissimę arbores in India 75 . Ex una uite Iouis simulachrum 141 . Natura ligno nulli ęternior 142 . Agriculturam quam mercaturam plus conferre 143 . Lucio Opimio consule omnium generum ubertas. Libari uina diis ex imputata uite nefas esse constituit Numa 145 . Circa Memphim Ęgypti et in Elephantide Thebaidis nulli arbori

152 . In malicia sua lętificauerunt regem et in mendaciis principes 202 .
Auaritia. Munera non accipies 13 . Mercenario cito soluas 17 . Pecuniam fratri non dabis ad usuram 19 . Ammonites et Moabites non intrabunt in ecclesiam, quia noluerunt uobis occurrere cum pane et aqua. Non foenerabis ad usuram fratri, sed

191 . Non comedere morticinum nec captum a bestia, est non rapto uiuere nec de illicitis 196 . Aurum suum et argentum suum fecerunt sibi idola et interierunt 202 . Dilexisti mercedem super omnes areas tritici etc. 205 . Contra Israel, eo quod uendiderit pro argento iustum et pauperem pro calciamentis. Iccirco, pro eo quod diripiebatis pauperem et prędam electam tollebatis ab eo, domos ędificabitis et

pro eo quod diripiebatis pauperem et prędam electam tollebatis ab eo, domos ędificabitis et non habitabitis in eis etc. Accipientes munus et pauperes deprimentes. Audite hoc, qui conteritis pauperem etc. dicentes, quando transibit messis, et uenundabimus merces etc. Sequitur poena. Auaritia omnium in capite omnium etc. 205 . Concupierunt agros et uiolenter tulerunt, er rapuerunt domos. Qui uiolenter

et uiolenter tulerunt, er rapuerunt domos. Qui uiolenter tollitis pelles eorum desuper eis et carnem eorum desuper ossibus eorum etc. Principes eius in muneribus iudicabant, et sacerdotes eius in mercede docebant, et prophetę eius in pecunia diuinabant 208 . Adhuc ignis in domo impii, thesauri iniquitatis et mensura minor etc. 209 . Diripite argentum, diripite aurum

argentum, diripite aurum 202 . Ve qui congregat auaritiam malam domui suę, ut sit in excelso nidus eius 210 . Quis est in uobis qui claudat ostia et incendat altare meum gratuito? Qui calumniantur mercedem mercenarii, et humiliant uiduas et pupillos et opprimunt peregrinum. Sępe uictor in detrahendis spoliis occupatus ab iisdem quos fugauerat oppressus periit 218 . Heliodorus parabat diripere ęrarium templi; apparet eques cuius equi calcibus

argentum, diripite aurum 202 . Ve qui congregat auaritiam malam domui suę, ut sit in excelso nidus eius 210 . Quis est in uobis qui claudat ostia et incendat altare meum gratuito? Qui calumniantur mercedem mercenarii, et humiliant uiduas et pupillos et opprimunt peregrinum. Sępe uictor in detrahendis spoliis occupatus ab iisdem quos fugauerat oppressus periit 218 . Heliodorus parabat diripere ęrarium templi; apparet eques cuius equi calcibus

Arator, faber, architectus, pictor, ferrarius, figulus non promouebuntur ad regimen ecclesię 149 . Sume tibi gladium tonsorium, tonde caput et barbam 185 . Et non erit mercator ultra in domo Domini 215 .
Aqua. Ascendit Helias in uertice Carmeli, et facta est pluuia grandis 60 . Heliseus fonti pestifero salubritatem et terrę

uendit Dominum XIIII. Apostoli quare mittuntur bini XI.
Adulatio. Adulatores sicut apes mel portantes in ore, aculeum in tergo XII. Aduersa euenire quinque de causis: propter merita augenda ut Iob; propter humilitatem conseruandam ut Paulo, quem collafizat angelus Sathanę; propter peccata intelligenda et corrigenda ut Marię, sorori Moysi; propter gloriam Dei ut cęco nato et Lazaro; quinto ad initium damnationis sicut Herodi

propter habendum Deum diligamus inuicem. Hęc mando uobis, ut diligatis inuicem XV.
Auaritia. Quęritis me, non quia uidistis signa, sed quia manducastis ex panibus, et saturati estis VI. Mercenarius uidet lupum uenientem, et dimittit oues, et fugit X. Iudas: Quare hoc unguentum non uenditur CCC denariis, et datumm est egenis- non quia de egenis pertinebat ad eum, sed quia fur erat et loculos habens XII. Nunc etiam Christus quodammodo

Adulatio. Hyenna fera quoscunque colores tangit, eos illico assimilat XV . Auaritia sęculo ęneo subrepsit I . Bathus uaccam accepit a Mercurio, ne furtum eius indicaret, mox ut proderet uaccam cum boue offerenti, prodidit et ab eodem in lapidem indicem uersus est. Aglaura, ut Hersam sororem Mercurio iungeret, aurum poposcit, a Minerua in saxum mutatur II . Iason Cholcos

Auaritia sęculo ęneo subrepsit I . Bathus uaccam accepit a Mercurio, ne furtum eius indicaret, mox ut proderet uaccam cum boue offerenti, prodidit et ab eodem in lapidem indicem uersus est. Aglaura, ut Hersam sororem Mercurio iungeret, aurum poposcit, a Minerua in saxum mutatur II . Iason Cholcos petiit ad pellem auream asportandam. Tauri ignem spirantes et draco custodes Phrixei uelleris. Arne auro corrupta Athenas patriam hosti prodidit, in monedulam

Quę causa hominem aduersus hominem impulit 124 . Quidam pueros expositos debilitabat et indebiliatos mendicare cogebat ac mercedem exigebat ab eis 145 . Diues auarus 2 . Cupiditates uitandę 7 . Si uis locuples fieri, non pecunię adiiciendum, sed cupiditatibus detrahendum est

alii belli apparatus uel auri magnitudo 332 . Carebat enim amicis fidisque hominibus, quo nullum maius est argumentum uel improbitatis, si desint, uel probitatis, si adsint 333 . Non enim per uulgarem mercenariamque beniuolentiam factus erat amicus, sed per liberalis disciplinę communionem, cui certe uni, qui sapit, plus adhibet fidei quam ulli aut animorum coniunctioni aut corporum consanquinitati 333 .

duabus artibus uacet 303 . Artem mortalem a mortalibus factam 311 . Lex de artificibus: Si statuto tempore opus non absoluerint per maliciam, ne plus ęquo opus liceatur nec decipiat. Siquis opifici mercem pactam non dederit 316 . Quid est artificium? Mens artificis in materia separata 352 . Duo sunt artium genera 302 .

uelit eadem, et quantum in se est, agat subito quicquid agit. In angelo multitudo ut essentia, intellectus, actus 342 . Angelus receptaculum specierum est et multitudo immobilis. Quare immobilis? Quare multitudo? Angelus non est actus merus, quia componitur ex actu et potentia 350 . Quod sit unum quiddam et quod sit actus, non a se ipso habet, sed a Deo uere uno actuque purissimo; sed quod sit simplex per potentiam suscipiendi et patiendi, habet ex se ipso. Quantum extra

Mens animę oculus. Animę opus est uitalem motum prębere, siquidem ipsa uita quędam est. Mentis autem opus ordinare per formas 342 . Anima materiam specie terminat. Anima non diuisibilis, sed mobilis multitudo. Anima non est merus actus. Anima quod una quędam substantia sit et actus stabilis per essentiam non a se ipsa, sed a Deo sortitur. Primum mobile anima. Quomodo anima a se mouetur 350 . Anima inter summa et infima media est. Summa sunt Deus et angelus, infima

uti potes 105 . Boetios interrogauit Lysander, rectisne an inclinatis hastis per ipsorum agrum se incedere uellent 120 . Cimon dona offerentem interrogat, mercenarium ne Cimonem an amicum habere mallet 3 . Amicos non potentes, sed promptos amplexus est Agesilaus 30 . Prometheus dilexit Herculem, populus Romanus Pompeium, uterque patres eorum osi

Deposita dictatura ad agrum rediit 141 . Pensiles horti in arce Babylonis 219 . Regulus per litteras petiit, ut sibi successor mitteretur, causatus quod suus agellus a mercenariis cultoribus uastaretur 255 . Ficus a Catone in senatu ostensa 326 . Lex 335 . Agrorum curam foeminis et senibus delegant 347 .

Aduersa. De repulsis, liber VII, caput V. De necessitate, caput VI. Rutilius nec accusatus uultum mutauit nec exul animum deiecit et Sylla reuocante redire noluit, liber VI, caput IIII. Solon amicum moerentem in arcem produxix et "cogita nunc tecum", inquit, "quam multi luctus sub his tectis et olim fuerint et hodie uersentur et sequentibus sęculis erunt habitaturi". Idem aiebat, si in unum locum cuncti mala sua contulissent, futurum ut propria reportare domum quam ex

Animi cultus 43 . Anima immortalis 76. 77 . Platonis errores de anima 90.
Auaritia. A Mercurio nummularii 39 . Angeli innumerabiles 45 . Ad custodiam dati 88 . Artium inuentores 65 .

et caro de carnibus, sed non anima de anima 27 . Anima et corpus 54 . Depositum Dei anima et corpus 58 . Sponsa 84 . Anima meretrix 84 . Animę pulchritudo 84 . Lucus sanctus anima rationalis 86 . Signa cuiusque propria. Animi motus 53 . Ętates

Andabatę digladiantes 141 .
Bonus. Iustorum non ęqualis gloria contra Iouinianum 49 . Sicut in templo partes diuersę, sic iustorum merita 51 . Sic et operarii diuersarum horarum in Euangelio 52 . Iusti in Scripturis appellati non quod omni uitio caruissent, sed quod multę essen probitatis 70 .

52 . Iusti in Scripturis appellati non quod omni uitio caruissent, sed quod multę essen probitatis 70 . Ex quo in nobis consistat iustitia 72 . Iustorum merita diuersa. Nemo omnes potest habere uirtutes 73 . Iustus dicitur non quod non peccat, sed quod multum boni operatur 84 . Omne bonum, quod gerimus, a Deo est 85 .

Christianus uerus et perfectus 305 .
Baptismus. Per aquam et uerbum mundatur Ecclesia 122 . Aquila in fontem ter se mergit errectis prius pennis aduersi solis calore concepto et ad iuuentutem redit 205 . BIBLIA
Beneficium. Definit Dominus

sustulit de Iuda 67 . Salomoni regnum perpetuum promittitur, si ambulauerit sicut Dauid; sin uero neglexerit, contraria denunciantur 76 . Iosaphat ambulauit in uiis Dauid. Et dicitur ei, quod iram Dei meruerit quia communicauerat Achab regi, sed propter bona opera sua placatum fuisse Dominum 78 . Amasias fecit bonum, sed non in corde perfecto 79 . Ezechias bonus de patre malo Achaz

sed quo cauetur Domini offensio II. Parate uiam Domini--- per conuersationem bonam. Rectas facite semitas eius--- non deuiando a ueritate, ut in te sermo Dei absque offensa perambulet. Ioannes Baptista in tantam opinionem meritis uirtutis ascendit, ut plerisque Christus putaretur III. Non est arbor mala faciens fructum bonum. Bonus homo de thesauro cordis sui profert bonum VI. Terra bona suscipiens semen et faciens fructum centuplum

Sanctifica eos in ueritate; sermo tuus ueritas est etc. XVII. SANCTVS PAVLVS AD ROMANOS
Bonus. Nemo sua iustitia salutem meruit, sed Dei gratia ueniam consecutus I. Gloria autem, et honor, et pax omni operanti bonum, Iudeo primum et Gręco II. Nihil mihi conscius sum IIII. Non regnet pecccatum in uobis; non enim sub Lege estis, sed sub gratia liberati a

sunt, quę a uirtute profecta contractaque sunt. Vir bonus quid faciet. Vnum bonum ipsa uirtus 29 . Virtutem nulla uis potest subducere 31 . Quid tibi opus est, ut sis bonus? Velle. Recte facti fecisse merces est 32 . Animus recti ac boni amator. Virtus enim concordi animo decreta, peragit 33 . Satis esse uirtutem ad uitam beatam 35 . Secundum Stoicos quod bonum est

41 . Bonus exemplo facit bonos 47 . Frugalitas Pisonis. Sapientia Lelii, pietas Metelli 50 . Optimus dictus 50 . Beneficium quod merentibus tribuitur 36 . PHALARIS
Bonus. Bona opera remunerat 8 . Non te peniteat bonum

contentus sit 250 . Nec ad dextram nec ad sinistram declinans 259 . Montes et colles 260 . Qui iustitias diligit 264 . Maiorum merita posteris prosunt 269 . Qui portat imaginem cęlestis 272 . Virtutum chorus 286 . Ornamentum ecclesię 288 . Vasa Domini.

Deus habitat cum iustis 342 . Templum Domini 343 . Lumbare Dei 350 . Solium glorię Dei 353 . Sanctorum merita descendunt ad posteros 353 . Sanctissimus Hieremias 363 . Bonorum ficorum calathus Ieconias 366 . Ad

Profectus uirtutis 116 . Nisi tentationes uicerimus, ad perfectionem statim uenire non poterimus 118 . Iustus sinistram non habet 147 . Non uirtus, sed uirtutis causa mercedem habet 147 . Ramos in uia sternebant, ut praua recta facerent 168 . Vestis nuptialis 170 . Aquilę 174 .

242 . Electi Dei 242. Sanctus et pius 244 . Qui etiam ab aduersariis habet testimonium 247 . Frui in Domino 2 54 . Boni merces 259 . Tabernacula iustorum benedicentur 261 . Via uirtutis primum arcta, deinde spaciosa 261 . Benedictio Domini super caput iusti 266 .

delectatur cor 281 . Qui seruat ficum, comedet fructus eius 281 . Iustus quasi leo 281 . Igne purgatum 283 . Virtutis prima merces proficiendi facultas 285 . Gustus boni 285 . Profectus. Virtutis multiplex decor 286 . Congregauerunt sibi diuitias 287 .

accipitur 170 . Canis affectio erga dominum suum 181 . Boni stellę nominantur 2 . Diuersa merita 5 . Sara, id est animi uirtus 12 . Calcare uitia 24 . De profectione filiorum Israel 34 . Sancti non merguntur

Diuersa merita 5 . Sara, id est animi uirtus 12 . Calcare uitia 24 . De profectione filiorum Israel 34 . Sancti non merguntur 36 . Dii qui Deo similes 36 . Bonus inter malos 38 . Sanctificatio sine qua non uidetur Deus. Multę uirtutes 44 .

debebatur, non exegit, quia attenuatus erat populus 86 . Cyrus dimisit Iudeos; iuuit ut ędificent templum; uasa quę transtulerat Nabuchodonosor, restituit 88 . Multo minora exigeris a Deo quam meretur iniquitas tua 103 . Innocenter se habens erga bonos. Psalmus C 117 . Clementia 117 . Clementia Dauid in Saul 49 .

ordeum, fabam, lentem, milium, uiciam etc.; fac tibi panem; cibus quo uesceris, erit XX stateres in die; aquam bibes sextam partem hin etc. 184 . Panem tuum in conturbatione comede, sed et aquam tuam in festinatione et moerore bibe. Panem suum in solitudine comedent, et aquam suam in desolatione bibent 186 . Sacerdotes intraturi atrium interius, uinum non bibent, morticinum et captum a bestia non comedent

Tollite uobiscum uerba, et conuertimini ad Dominum 203 . Conuertentur sedentes in umbra eius. Conuertimini ad me, et scindite corda uestra, et non uestimenta 204 . Iona merso in mari timuerunt uiri Dominum; hostias immolauerunt, et uouerunt uota 207 . Erit mons domus Domini etc. et fluent ad eum populi 208 . At tamen timebis me, suscipies disciplinam

Consolatio. Consolatores onerosi estis; utinam esset etc.; consolarer et ego uos sermonibus 104 . Consolare me, et uiuam. Psalmus CXVIII 120 . Moerentibus date siceram et uinum 132 . Non desis plorantibus 142 . Fac luctum propter detractionem, sed consolare propter tristitiam. Consolare proximum in exitu spiritus sui

Iudam etiam communicat Dominus, docens neminem a societate ecclesię expellendum nisi pro aliquo manifesto et publico crimine XXVI. Iesus benedixit panem etc. Sub alia specie carnem et sanguinem suum tradidit sumendum, ut fides haberet meritum. Fides enim de his est quę non uident XXVI. Sindone munda inuoluit Iesum qui mente pura eum suscipit XXVII.
Crudelis. Herodes Ioannem Baptistam decolauit XIIII. Agricolę

Si enim reuelauerimus peccata nostra non solum Deo, sed his qui possunt mederi uulneribus nostris, delebuntur peccata nostra II. Pater, peccaui in cęlum et coram te; iam non sum dignus uocari filius tuus. Post hanc confessionem benigne suscipi meruit a patre XV. Decem leprosis iussit Iesus, ut ostenderent se sacerdotibus, et dum irent, mundati sunt XVII. Circumcisio in signum distinctionis, donec promissum Abrahę fuit impletum; tollitur signum et succedit baptismus I.

Cibus et potus. Discipuli eius abierant in ciuitatem, ut cibos emerent. Ego cibum habeo manducare, quem uos nescitis. Nunquid aliquis attulit ei manducare? Considerandum quod cibos ab aliis oblatos Dominus solitus erat suscipere, ut deferentes meritum consequerentur, simu nos instruens non erubescere paupertatem. Proprium est doctorum alios habere procuratores ciborum, ut ipsi uerbi ministrationi tantummodo incumbant IIII. Panes tantum ordeaceos habuerunt apostoli, quando Dominus pascere uoluit

Sumebant cibum cum exultatione, collaudantes Deum II. APOCALYPSIS: Ego sitienti dabo de fonte aquę uiuę gratis XXI.
Celeritas. ACTVVM: Philippus abiens contra meridianum raptus spiritu Domini inuenitur in Azoto VIII.
Curiosus. AD ROMANOS: Tu quis es, qui respondeas Deo? Nunquid dicit figmentum ei qui se finxit: Quid me fecisti sic? An non habet potestatem

Iuppiter in aquilam uersus rapuit Ganymedem. Atalantes cum procis cursu contendit X . In Hyperborea homines qui in uolucres uertuntur, cum nouies in Tritonia palude sua corpora merserint. Sithides sunt foeminę, quę uenenis aspersę, in aues mutantur XV .
Consilium. Gorgones uno oculo usę, id est unius sapientis consilio obedientes IIII .

qui occidit Ciceronem, a quo defensus et paricidii absolutus fuerat 132 . Filius abdicatus, cum ueneno deprehensus se mori uelle dixit et effudit; suspectus accusatur pericidii 133 . Flaminius proconsul a meretrice rogatus in coena occidit hominem 138 . Quidam mortua uxore, ex qua filium habebat, duxit aliam et ex ea filiam sustulit. Decessit adolescens, accusauit maritus nouercam ueneficii. Damnata cum torqueretur, dixit sibi consciam

Qualitas mouet aliud et mouetur ab alio 350 . Corporis magnitudo neque prodest dotibus animi neque nocet 367 . Nunquid humanum corpus ea est dignitate donatum, ut mentem perpetuam excipere hospitem mereatur 382 . Complexio corporum 392 . Corpus ex quattuor elementis. Quare corpus fragile 429 . DIONYSIVS

sit quam ordeaceus 56 . Cur panes saliti minus ponderent quam non saliti 56 . Cur ocius dulcibus quam acribus satiemur 58 . Cur post fructuum ęsitationem uel uinum merum uel aquam superbibere debeamus 58 . Cur minus sitim quam famem tolerare possumus 66 .
Crudelitas. Cur mulierem interfecisse iniquius sit quam uirum

62 .
Cibus, potus. Magis esca olus, caseus panisque cibarius 3 . Anacharsis dixit uitem uuas tris ferre: primam uoluptatis, secundam ebrietatis, tertiam moeroris 13 . Oleum uesanię pharmacum 14 . Socrates adeo parce ac temperate uixit, ut, cum Athenas lues sępe uastaret, ipse nunquam ęgrotauerit. Dicebat eum qui suauissime comederet, obsonio non egere

indutus et arma gerens 40 . In tumultu festinatio quoque tarda est 60 .
Credulus Alexander Bagoę spadonis delationibus Orsinem, nobilissimum satrapem et de se bene meritum, inique supplicio affici iussit 62 .
Curiositas. Inter Tygrim et Euphratem regio tam uberi et pingui solo, ut a pastu repelli pecora dicantur, ne satietas perimat 20 .

Eschines nusquam a Socrate discedens 192 . Rhodanus supermeat Lemanum lacum, Abdua Larium, Ticinus Verbanum, Mincius Benachum, Ollius Sebinum 206 . Ad Neruios nullus mercatoribus aditus, neque uinum neque alia luxurię fomenta ad se importari passi 371 .
Callidus. Hostilis ars in legatis decipiendis 371 . Trasibuli

Ptolomei Phisconis crudelitas 337 . Mater Grypho uenenum porrigens deprehensa cogitur bibere 341 . Cleopatrę manus pręciduntur 341 . Germani Mercurio humanas hostias immolabant 347 . Cymbricę mulieres ex desperatione in suos et se ipsas sęuientes. Aristobulus impius in fratrem 348 . Ptolemeus humana membra aheno iussit elixari. Alexandri

Chrysaori cum duobus fratribus in Hiberia regnantis, ex quo dictus est Geriones triceps 31 . Concordię templum 339 .
Contraria. Hammonis fons mane tepidus, meridie frigidissimus 215 .
Communio. Qui negligentius sacram hostiam et calicem contrectarint 430 .
Contemplatio.

Emittet uerbum suum et liquefaciet ea 434 .
Consolatio. Et doloris et gaudii nostri gestimus alios facere participes 10 . Date siceram moerentibus 284 . Renuit consolari anima mea 375 . Fiat nunc misericordia tua, ut consoletur me 416 .
Cor. Omni custodia

Larix ustis radicibus non repullulat 155 . Graue ostentum, cum arbores deteriorantur 175 . Laodiceę Xerxis aduentu platanus in oleam mutata. Lapidem in Scyro insula integrum fluctuare, comminutum mergi 343 . STRABO
Dolus. Traces factis dierum induciis noctu inopinantes deprędarunt 161 . Polemo rex,

73 . TVLLIVS IN TVSCVLANIS
Diuitię. Nihil beatitudinis loco habendum quod amitti potest 148 . Exemplum: quid Lacon mercatori respondit. Non sunt bona dicenda, quibus abundantem licet esse miserrimum. Diuitię non habendę in bonis quod eas et mali habent 149 .
Dolor. An dolor sit malorum maximum

morbi uero non possunt 116 . Morsus pestilentię. Quare dolor minuitur tempore 124 . Dolor corporis perfertur proposita spe boni 126 . Lugendi genera detestabilia. Qui in moerore uellunt sibi capillum. Item exempla eiusmodi. Luctum et moerorem non esse uiri 127 . Causę suscipiendi doloris. Artemisia luctu contabuit. Officia consolantium in dolore 128 . Dolor

Morsus pestilentię. Quare dolor minuitur tempore 124 . Dolor corporis perfertur proposita spe boni 126 . Lugendi genera detestabilia. Qui in moerore uellunt sibi capillum. Item exempla eiusmodi. Luctum et moerorem non esse uiri 127 . Causę suscipiendi doloris. Artemisia luctu contabuit. Officia consolantium in dolore 128 . Dolor est ęgritudo crucians 131 .

POMPONIVS MELLA IN GEOGRAPHIA
Diuitię. Vbi ęs magis in precio quam aurum, quia plus abundant auro Macrobii et Automolę in Meroe, insula Nili 56 . BEATVS HIERONYMVS IN PARTE PRIMA
Deus. Substantia sine initio, sine fine etc.

iustorum 132 . Qui fodit foueam, incidet in eam 134 . Caue a dolosis et sperbis 144 . Dolosus et insidiator 147 . Qui fraudem facit mercenario 148 . Malicia amicorum falsorum 148 . Erubescite de offuscatione dati et accepti 149 . Sicut decipula plena auibus, sic domus eorum plenę dolo. A propheta usque ad

est auro et argento, et omnis spiritus non est in uisceribus eius 210 . Disperierunt omnes inuoluti argento. Argentum eorum et aurum eorum non poterit liberare eos in die irę Domini 211 . Et qui mercedes congregauit, misit eas in sacculum pertusum 211 . Peccatoribus non proderunt diuitię 214 . Iudas fugatis hostibus cum ad castra eorum reuertisset, uetuit tolli spolia, ne in his dirripiendis occupatos

fecit lamentationes 82 . In reędificatione templi sub Zorobabel populus pars gaudebat, pars lugebat clamore mixto 83. 89 . Esdras scidit uestimenta, uulsit capillos et barbam, sedit moerens usque ad uesperum. Fleuit populus. Neemias: Fleui et luxi diebus multis 85. 90 . Anna flet Thobiam discedentem 91 . Factus est fletus et ululatus in ecclesia per multas horas clamantium ad Deum

mei et felis. Oculus meus afflictus est. Diuisiones aquarum deduxerunt oculi mei 182 . Defecit gaudium cordis mei, uersus est in luctum chorus noster; cecidit corona capitis nostri 183 . Sedi VII diebus moerens 184 . Percute manum tuam et allide pedem tuum, et dic: Heu ad omnes abominationes malorum domuus Israel 185 . Rui in faciem et exclamaui: Heu, heu, heu, Domine Deus. Ezechiel flet mortem Pheltię:

Lex de custodibus et rebus alteri commendatis 13 . Qui abiurauit depositum 15 . Debitum et creditum. Si pignus indumentum tuleris, ante solis occasum redde 13 . Mercenario cito soluas 17 . Septimo anno facies remissionem, et creditor quicquam repetere non poterit etc. 27 . Cum repetes debitum etc. Reddes precium laboris pauperi ante solis occasum

Nolite diligere mundum neque ea quę in mundo sunt etc. II. APOCALYPSIS: Dicis diues sum etc. et nescis quia tu es miser. Suadeo tibi emere a me aurum ignitum probatum, ut locuplex fias etc. III. Mercatores terrę flebunt et lugebunt etc. quoniam merces eorum nemo emet amplius; merces auri, et argenti, et lapidis preciosi etc. discesserunt a te; et omnia pinguia et pręclara perierunt a te etc. XVIII.

II. APOCALYPSIS: Dicis diues sum etc. et nescis quia tu es miser. Suadeo tibi emere a me aurum ignitum probatum, ut locuplex fias etc. III. Mercatores terrę flebunt et lugebunt etc. quoniam merces eorum nemo emet amplius; merces auri, et argenti, et lapidis preciosi etc. discesserunt a te; et omnia pinguia et pręclara perierunt a te etc. XVIII.
Dolor. AD CORINTHIOS

Dicis diues sum etc. et nescis quia tu es miser. Suadeo tibi emere a me aurum ignitum probatum, ut locuplex fias etc. III. Mercatores terrę flebunt et lugebunt etc. quoniam merces eorum nemo emet amplius; merces auri, et argenti, et lapidis preciosi etc. discesserunt a te; et omnia pinguia et pręclara perierunt a te etc. XVIII.
Dolor. AD CORINTHIOS II: Quę secundum Deum

Cippus cornibus in temporibus natis, cum uictor Romam redisset XV .
Dolus. Argus a Mercurio Syringę fistulę cantu sopitus et interemptus I . Semele ob pellicatum a Iunone decepta interiit III . Peliam filię uolentes benefacere occiderunt, dolis Medeę captę. Chiron

earum in electrum. Cygnus ipsum deflendo in auem sui nominis mutatus est II . Naiades fratrem Narcisum flentes III . Comites Inoos casum moerentes in saxa mutatę IIII . Ciane Proserpinam raptam lugens in fontem sui nominis cessit, qui est iuxta lacum Arethusę V . Amphion amissis filiis se ipsum interemit. Niobe uxor in saxum diriguit. Nymphę satyrique

Thelechinam et Iailium mari subiecit. Ex Alcumena genuit Herculem, ex Ęgina Ęacum, cui concessit, ut formicę, quas in arbore uiderat, in homines uerterentur VII . Ex Europa genuit Mynoem, Cretę regem. Cum Mercurio in homines uersi in Phrygia a Philemone et Baucide libenter suscepti, casam eorum in templum, eos in antistites templi, deinde Philemonem in fruticem, Baucidem in thiliam uerterunt, oppidum uero propter incolarum inhospitalitatem in stagnum

et bonorum insidiatores in simias transfudit. Veneris rogatu Ęneam, eius et Priami filium, deum fecit, quem Indigetem nuncuparunt XIIII . Iuno, Iouis et soror et coniunx, Argum a Mercurio occisum uertit in pauonem. Calistonem cum Arcade filio in ursam uersos inter sydera collocauit II . Semelen in anum uersa decepit ad necem ob pellicatum. Tyresiam pro Ioue contra se iudicantem luminibus orbauit. Echo nympham, quod se

aliquando concubitu usus fuerat, cum uendita seruiret, in pis/catorem senem conuertens seruitute liberauit VIII . Laomedonti in construenda Ilio cum Apolline operam locauit, sed mercedem negante agros eius undis oppleuit et Hesionen filiam belluę marinę prostituit. Peleo a Thetide sępe eluso per Proteum consuluit, ut in meridiano calore quiescenti uincula iniiceret. Sic ipse illa potitus Achillem genuit XI .

Laomedonti in construenda Ilio cum Apolline operam locauit, sed mercedem negante agros eius undis oppleuit et Hesionen filiam belluę marinę prostituit. Peleo a Thetide sępe eluso per Proteum consuluit, ut in meridiano calore quiescenti uincula iniiceret. Sic ipse illa potitus Achillem genuit XI . Cygnum filium, qui nullo telo interimi poterat, ab Achille eliso gutture pręfocatum in uolucrem sui nominis mutauit. Ceneidi, Elateę filię, pro

genuit, currum suum illi regendum concessit, quod illi uersum est in perniciem. Idem Apollo ex Coronide Esculapium genuit, quem Chironi medendi artibus imbuendum tradidit. Pecus Admeti regis pauit, fistula et cantu solitudinem protegens. Boues ab eo aberrantes furto sustulit Mercurius II . Cadmo condendę urbis locum consultus monstrauit III . Idem Sol relictis Climene, Rhodo, Clitie Leucothoen adamauit eamque in speciem Eurimenes, matris eius,

monile Hermioni, coronam Ariadnę, Achilli et oneę arma. A Minerua spretus ex solo complexu genuit Erictonium. Venerem habuit uxorem. Quę cum Marti obsequeretur, in adulterio deprehensos cathenis tenuissimis ligauit et spectaculum prębuit diis. Sic Tortellius. Mercurius, Iouis et Maię filius, deorum nuncius, Argum Iouis iussu sopitum interemit. I . Apollini poscenti Admeti regis boues furto subduxit. Bathum perfidia eius offensus in saxum mutauit. Hersen, Cecropis filiam, sorore

Exustus pyra, quam ei Philotetes struxerat, deificatus est. Hebben, Iunonis filiam, sibi copulauit; ex qua Iolaum genuit; genitus pręuenit ętatem adultu IX . Hesionen, Laomedontis filiam, belluę marinę expositam liberauit. Equos pro mercede pollicitos cum dare Laomedon diferret, Ilium expugnauit et Hesionen abreptam Thelamoni, militię socio, tradidit XI . Citillum, Alcmonis filium, Argis procreatum in somnis monuit, ut patriam relinqueret et iuxta Hesereum,

ex Vulcani complexu natum sustulit, in cistella condidit. Quam contra eius edictum cum Cornix aperuisset et uisa diuulgasset, eam a se expulit, Neptunno tamen uitiare uolenti subtraxit, in auem sui nominis conuersam. Aglauram, quod precio corrupta Hersen sororem iunxit Mercurio, tum quia et ipsa cistellam ausa fuisset aperire, Inuidię tradidit et diu successibus sororum excruciatam in saxum mutauit II . Cadmum monuit draconis dentes humi spargere III .

tantum, sed doloris opinione uexamur, more puerorum etc. 76 . Dolens mortem fratris 81 . Muliebre est se dolori consumendum comittere 82 . Non exigit, ne ex toto moereat, quamuis quidam negent doliturum esse sapientem 84 . Dolor et timor uim suam perdit in eo qui ultra sensum mali miser est 99 . Imbecillis et ignauus est, qui propter dolorem moritur, stultus qui doloris causa

ad lugendum 22 . Inter gaudium et dolorem 23 . Ad opinionem dolemus. Tam miser est quisque quam credidit. Patientia doloris 31 . Peripatetici dicunt sapientem non uinci moerore, sed tamen tangi 35 . Optimam doloris esse naturam, quod non potest nec qui extenditur magnus esse nec qui magnus extendi 43 . Dolor quomodo temperandus. Sępe salua sapientis autoritate fluunt lachrymę

Dolor quomodo temperandus. Sępe salua sapientis autoritate fluunt lachrymę 49 .
DEVS. Natura, Iuppiter Stator, Fatum, Liber pater, Hercules, Mercurius. Nomina multa, Deus unus 33 . De Deo metuendo contra Epicurum 34 . Dei benefica natura nocere non potest 51 . Quid sit Deus, et iterum 88 .

quorum corpora aliquando uidentur 353 . Ęgyptii, Origenes, Numenius, Porphyrius: multos esse demones, qui ad superiora animos erigunt multosque ad inferiora detorquent; pessimos esse in occidente, malos in septentrionali plaga, bonos in meridionali, optimos in orientali 282 . Demonum natura 430 . DIONYSIVS HALICARNASEVS
Dolus. Raptus

PROBLEMATA ARISTOTELIS
Diuitię. Cur diuitię hominibus potius prauis quam bonis sunt 66 .
Dolor. Cur lachrimę moeroris calidę sunt, oculorum autem male affectorum frigidę 70 .
Depositum. Cur depositum denegare iniquius sit quam mutuum 66 .

Deffensor. Hercules et Theseus eo animo terram peragrantes, ut nemini iniuriam inferrent nisi iniuriam inferentibus 2 . Cicero in patrociniis operam gratuitam pręstitit a nemine mercedem accipiens 89 . Sostratus Arium sequens clamabat: Docti doctos seruabunt, si erunt docti 111 .
DEVS. Numa Pompilius uetuit fieri deorum

DEVS unus an multi 3.4.5.6. 7 . Contra eos qui plures putauerunt 8 . De Hercule 9 . De Esculapio, Apolline, Neptunno, Marte, Castore, Polluce, Mercurio, Ioue 10 . Iupiter, Neptunus, Pluto 12 . Iupiter, Saturnus 13 . Vesta, Vulcanus, Sol, Rhea, Ops 14 . Vranus ante

Zeno duo principia posuit, Deum et materiam 142 . Prothagoras: An dii sint, statuere, inquit, nequeo 150 . Templum Iunonis deflagrauit 164 . Athenis omnes Mercurii una nocte truncati 168 . Deus incorporeus 233 . Serpens osculapius 245 . Virtuti et Honori ędes 294 . Mater

scelus in debitorem 215 . Grauis seditio ciuitatem inuasit ob ęsalienum 245 . Dona Scytharum Dario missa 106 . Rex Macedonum Perdicę et fratribus pro opera mercedem poscentibus radios solis per fumarium insertos se illis mercedis loco dare respondit 132 . Dona Orsinis regi Alexandro 232 . Munera Siphaci missa et Ptolomeo et Cleopatrę

Grauis seditio ciuitatem inuasit ob ęsalienum 245 . Dona Scytharum Dario missa 106 . Rex Macedonum Perdicę et fratribus pro opera mercedem poscentibus radios solis per fumarium insertos se illis mercedis loco dare respondit 132 . Dona Orsinis regi Alexandro 232 . Munera Siphaci missa et Ptolomeo et Cleopatrę 292 . Adrianus a Sarasmane rege dona accepit et in his

Diuitię. Cęteris res suas efferentibus Bias nihil ferens omnia bona se sua secum ferre dixit, liber VII, caput II.
Dolor. Pictor quidam summi moeroris acerbitatem exprimere non ualens Agamemnonis in Ephigenię immolate nece lugentis caput inuoluit, liber VIII, caput XI.
Degener. Qui a parentibus claris degenerauerunt, liber

Patroni 80 .
Diuitię. Marcus Crassus negabat esse pecuniosum, qui suis fructibus exercitum alere non posset 77 . Quęstus, mercatura 108 . Quibus rebus res familiaris quęri debet 134 . Diuitię non expetendę 174 . Nihil est nostrum, quod amitti potest 179 .

deorum mortuorum, qui appellantur idola 140 . Dei inuestigabilis sapientia 146 . Trinitas 148. 150 . Ira Domini non perturbationem signat sui qui irascitur, sed eorum merita atque peccata, in quos Dei ira desęuit 151 . Trinitas 158 . Omnes affectus Dei non humani sermonis uitio, sed diuinę maiestatis sensu accipiamus 164 .

Equi mali 375 . Immissionem per angelos malos 378 . Casus 381 . Venator 389 . Laquei diaboli. Timor nocturnus. Demon meridianus. Simptosis euentus. Simptoma, quoniam simul multi cadunt 390 . Draco iste quem formasti ad illudendum ei 399 . Diabolus uictus 403 . Moab. Olla succensa

Nomina, 44. 45 . Quod ęternam uitam nemini pręstent. Dii selecti 45. 46 . Hercules. Lares. Genii. Ianus. Terminus. Iouis et Iani comparatio 47. 48 . Mercurius, Mars 48 . Apollo, Diana, Vesta, Iuppiter, Iuno, Minerua. Vnde de diis error inoleuerit. Saturnus. Cereris sacra. Liberi sacra. 49 . Neptunnus, Salatia, Venilia, Terra, Tellus

Quid dii ab hominibus differant secundum Apuleium 64 . Diffinicio deorum cęlestium secundum Platonicos 65 . Apis. Serapis 139 . Mercurius, Hercules, Minerua 140 . De sacris falsorum deorum. Fabularum figmenta. Diomedes in deos relatus 141 . DEVS unus 29 . Varro censuit unum deum

Multę nationes conuertentur et pacificabuntur in unitate fidei 154 . Ego quiescam et considerabo in loco meo, id est in ecclesia 155 . Deum laudat pro suscitatione Ecclesię per apostolos. In die illa uinea meri cantabit ei 156 . Impleuit Syon iudicio et iustitia. Respice, Syon, ciuitatem etc. 158 . Lętabitur deserta et inuia

auem non auem, sub arbore non arbore 1. Eunucus luscus percussit uespertilionem sub sambuco 209 . Emptio et uenditio. Nunquam uenditor rei uenalis duo precia dicat nec quicquam dolo faciat. odiles de his cognoscant. Lex nequis inter eos caupo mercator ue sit 315 . Heretici. Qui deos esse uel curare humana negant 310 . Lex in impios. Sex genera in Deum peccantium 314 . Socrates accusatus, quod non recte de diis

morbus pestilens pręcipue afficiat eos qui ad laborantes eo propius accesserint 26 . Contra febrim remedium 29 . Cur sternutamenti erruptio sacra habita est. Cur sternutamenta, quę de medio noctis ad meridiem usque moueantur, damnemus, quę a meridie ad medium noctis, approbemus 71 . Ętas. Cur homines qui raris dentibus sunt, magna ex parte breuioris sunt uitę 42. 72 . Cur qui

qui ad laborantes eo propius accesserint 26 . Contra febrim remedium 29 . Cur sternutamenti erruptio sacra habita est. Cur sternutamenta, quę de medio noctis ad meridiem usque moueantur, damnemus, quę a meridie ad medium noctis, approbemus 71 . Ętas. Cur homines qui raris dentibus sunt, magna ex parte breuioris sunt uitę 42. 72 . Cur qui manus cęsuram per totam obtinent palmam uiuere

Inter heresim ut scisma 250 . Qui putant alium conditorem paruorum, alium magnorum 251 . Mulier extranea hereticorum prauitas. Origeniani. Impii de terra perdentur 259 . Meretrix et adultera. Longe fac ab ea uiam tuam. Quare seduceris ab aliena 262 . Meretrix ornata ad capiendas animas 264 . Aquę furtiuę et panis absconditus. Mulier stulta et clamosa

251 . Mulier extranea hereticorum prauitas. Origeniani. Impii de terra perdentur 259 . Meretrix et adultera. Longe fac ab ea uiam tuam. Quare seduceris ab aliena 262 . Meretrix ornata ad capiendas animas 264 . Aquę furtiuę et panis absconditus. Mulier stulta et clamosa 265 . Mulier pulchra et fatua 267 . Nuncius impii cadet in malum

soli, id est Ecclesia Christo 133 . Ecclesia Dei 149 . Raab Ecclesia. Extra Ecclesiam nemo saluatur 150 . Corpus Ecclesię 152 . Meretrix saluata 153 . Ciuitas Ecclesia 156 . Iebusei in Ecclesia 169 . Heretici. Apelles, Martionis discipulus, contra Vetus Testamentum 5 .

Facinus ęgregium non fit sine periculo 49 . Facinus clarum et cum periculo adeundum. Facere bene quam dicere pręstat 20 . Res pręstat uerbis 8 . Facta merentur pręmium, non uerba. Furtum. Furari licet, deprehendi non licet apud Lacedemonios 96 . FABIVS QVINTILIANVS IN DECLAMATIONIBVS
Fortuna. Sydera

119 . Frugalitatis nomine uirtutes continentur 134 . Hominem frugi omnia recte facere. Fletus. Angor fit ex interitu eius qui carus fuit 131 . Moeror ęgritudo flebilis. Lugendi genera detestabilia 126 . TVLLIVS DE FINIBVS
Foelicitas. Beata uita non depulsione mali, sed adeptione boni iudicatur 23 .

Dominum in sanctis eius. Psalmus CL. In primo Psalmo beatitudo terrena in hoc ultimo cęlestis continetur 125 . Prosperitas stultorum perdet eos. Auro et argento melior sapientia 126 . Merces iusti 127 . Prosperitas iusti et impii 128 . Lucerna impiorum extinguetur 131 . Delicię, diuitię, risus, gaudium omnia uanitas. Homini bono in conspectu suo dedit

discurrent; iudicabunt nationes et dominabuntur populis. O quam pulchra est casta generatio, cum claritate 137 . Ecce quomodo computati sunt inter filios Dei, et inter sanctos sors illorum est. Iusti in perpetuum uiuent, et apud Dominum est merces eorum. Fructus et delectatio et honor et immortalitas possidentium ueram sapientiam 138 . Iter fecerunt per deserta, de inimicis se uindicauerunt, sitientibus data est aqua de petra 139 . In die

conseruabit bona. Et quis satiabitur uidens gloriam eius? Corpora ipsorum in pace sepulta sunt, et nomen eorum uiuet etc. Sapientiam ipsorum narrent populi, et laudem eorum nunciet ecclesia 150 . Dabit uobis pro labore mercedem uestram in tempore suo 151 . Post LXX annos erit Tyro quasi canticum meretricis etc. Erunt negotiationes eius sanctificatę Domino 155 . Hi leuabunt uocem suam atque laudabunt, cum

eorum uiuet etc. Sapientiam ipsorum narrent populi, et laudem eorum nunciet ecclesia 150 . Dabit uobis pro labore mercedem uestram in tempore suo 151 . Post LXX annos erit Tyro quasi canticum meretricis etc. Erunt negotiationes eius sanctificatę Domino 155 . Hi leuabunt uocem suam atque laudabunt, cum glorificatus fuerit Dominus. Gratias agit pro translatione iustorum ad cęlos 156 .

97 . Tres filię Iob, quarum nomina Dies, Cassia, Cornu stibii; omnium pulcherrimę et fratrum cohęredes 108 . Mulier pulchra et fatua 128 . Os alienę, id est meretricis 131 . Animalia statura minima et sapientissima. Fallax gratia et uana est pulchritudo 132 . Laus formę muliebris 136 . Speciem mulieris alienę multi admirati

nostri XX. Si habueritis fidem et non hęsitaueritis, monti dicetis etc. et fietXXI. Omni habenti dabitur, et abundabit; ei autem qui non habet XXV. Iesus benedixit panem etc. Sub alia specie corpus suum et sanguinem sumendum dedit, ut fides haberet meritum.Fides enim de his est quę non uidentur XXVI.Fides sine operibus. Non omnis qui dicit mihi: Domine, Domine etc., sed qui facit uoluntatem Patris mei. Dicam eis: Nunquam noui uos; discedite a me omnes qui operamini iniquitatem. Qui audit et facit,

ACTVVM: Credebant pariter II. Multitudinis credentium erat cor unum et anima una IIII. In Antiochia discipuli primum dicti Christiani XI. IACOBI: Fides, si non habeat opera, mortua est in se metipsa. Abraham ex operibus iustificatus est et Raab meretrix II. PETRI I: Qui crediderit in eum, non confundetur II. IOANNIS I: Vos unctionem habetis a Sancto, et nostis omnia II. Hoc est mandatum eius, ut credamus in nomine Filii eius Iesu Christi, et diligamus alterutrum III. Nolite omni

Formosus. Gygantes terrigenę. Daphne omnium in Thesalia speciosissima ab Apolline adamata, Io a Ioue, Syringa a Pane I . Calisto a Ioue, Herse, Cecropis filia, a Mercurio, Europa a Ioue II . Diana nuda se lauans in ualle Gargaphię. Narcisus propria forma captus contabuit in florem III . Bacchus puer propter formam a Tyrenis captus

Ganimedem Iuppiter, Iacinthum Apollo, sygnum eburneum Pygmaliom, quod in uirginem animatum genuit ei Paphum. Adonem dilexit Venus. Athalantes petita capitis periculo X . Chione, Dedalionis filia, amata a Mercurio et Apolline, Dianę se pręferens ab eadem sagitta confixa interiit XI . Polixena, id est multum admiranda. Galathea, Nerei et Doridis filia, mutuo amore iuncta Athi, Fauni filio XIII .

a Vertumno, Anaxartes a qua Iphis contemptus defecit XIIII . Capilli aurei coloris Cratim flumen bibentium XV .
Fur. Apolline pecus Admeti pascente Mercurius boues aberrantes auertit et in silua occuluit II . Liber pater in nemore Ideo iuuencum in ceruum mutatum subtraxit VII . Scylla Niso patri dormienti crinem purpureum patrię fatalem furata

Liber pater in nemore Ideo iuuencum in ceruum mutatum subtraxit VII . Scylla Niso patri dormienti crinem purpureum patrię fatalem furata est VIII . Auctolicus, Chiones et Mercurii filius, furacissimus XI .
Fames. Mestra et Eriston pater uiscera sua epulari coacti Cereris ira VIII .

Quod si fidem fefelissent, non solum apud hostes, sed apud ciues quoque ut perfidi et iniusti et infames erant 84 . Fur. Cur in furto aut aliquo flagitio deprehensos furciferos appellant 79 . Samii Mercurio Charidotę sacrificantes furari et latrocinari permittunt 86 . Festis diebus nihil nisi rem diuinam agebant 76 . Veneris festo uinum profundunt, quod festa sobrie agi oporteat

Christus queritur de raritate fidelium 108 . Displicet qui promissa uenire non credit. Iustus ex fide uiuit 123. 124 . Quicquid boni operis feceris, nisi in nomine Christi feceris, mercedem non habebis. Ego sum uitis et uos rami 163 . Quot quot ex fide sunt, filii sunt Abraham 169 . In die illa disperdam nomen idolorum 174 . Tertia pars Christiani sunt

Filius cadauer patris unco traxit 219 . Honora patrem, ut sis longeuus etc. Iuxta litteram stare non potest 310 . Filii et filię 313 . Patris meritum suffragatur filio 334 . Festiuitates tuas celebra non in uino et epulis, ut carnei Iudei existimant, sed in spiritalibus deliciis et uoluptate torrentis 114 . Aggei, id est

sunt mihi: In domum Domini ibimus 419 . Mons Syon, qui habitat in Hierusalem. Montes in circuitu eius et Dominus in circuitu populi sui ex hoc nunc et usque in sęculum 420 . Ecce hęreditas Domini, filii; merces fructus uentris. Non confundetur, cum loquetur inimicis suis in porta 421 . Labores fructuum tuorum quia manducabis. Beatus es et bene tibi erit

nostri post ruinam 380 . Sabbati obseruatio 390 . Felix. Anima autem mea exultabit in Domino, delectabitur super salutari eius 346 . Inebriabuntur tanquam meridie 348 . Impii felicitas breuis. Delectabuntur in multitudine pacis 348 . Hęreditabunt terram. Inhabita in sęculum sęculi 349 .

Felix. Quam pudendis prosperitatibus affluere uelint qui de Christianis temporibus conqueruntur 8 . Felicitas turpis 13 . Felicitas dea 29 . Merces Stoicorum 30 . Bonum summum 54. 55 . Veram beatitudinem per unum deum tribui 66 . Boni finis 67 . Visio Dei

dictum de lapide Chio et Tyburtino 338. Gula. Pamphagi omnia mandentes 72. Catuli, quo largiore aluntur lacte, eo tardiorem uisum accipiunt 93. Caprę pinguedine sterilescunt 95. Qui cibi ex sue coenis interdicti 96. Mulus piscis octo milibus nummum mercatus; ea comedonum prodigalitas 100. De diuitiis marinis. Gulam notat pisces condientium 101. Cleopatra absorbuit uniones 102. Item. Clodius, Esopi tragedi filius. Hortensius orator murenam exanimatam fleuit 105. Antonia Drusi murenę inaures addidit. Orator

fit; tanta suauitas pomi est. Pyrrhi legatus austeritate uini offensus, marito matrem eius pendere in tam alta cruce dixit 142. Inerticula uitis sola non facit temulentum 144. Alexander in temulentia amicos interemit. Gloriam bibendo Parthi quęrunt. Famam apud Gręcos Alcybiades meruit, apud nos cognomen etiam Tricungius Mediolanensis tribus congiis epotis uno impetu 147. Lucius Piso biduo duabusque noctibus perpotationem continuauit. Marcus Antonius ebrius multa mala orbi terrarum intulit. Bibendi consuetudo auget auiditatem. Parthos plus sitire quo plus biberint.

cupidi Musis immolabant 89. Idem 96. Laus iocundior saluis parentibus 31. De gloria stultum est certare cum diis 42. Laus communis priuatę anteponenda 27. Gratus beneficii memor 19. / Honorem meritis maiorem dedit 32. Gratus plus quam patiantur leges 44. Gulę infamia maior quam impensa 30. Corpulenti inutiles. Victus immoderatus. Gulosus difficulter corrigitur 39. Gula damnosa. Comedones 71. Ebrietati et gulę cautum

uituperatione frangitur miles Christi 233. Alexander ad Achillis tumulum felicem dixit, quod Homerum uirtutum suarum pręconem sortitus esset 236. Hilarion gloriam calcauit fugiendo 239. Si humanam laudem quęrimus, diuinam amittimus 255. Doctissimi Gręcorum accepta mercede regum uel principum laudes dicebant 286. Gula. Conuiuia sęcularium uitanda 132. Sunt qui in religione lautius uictitant quam uixeirint in sęculo 148. Ebrietas Noe uerenda nudauit, Loth ad incestum compulit 156.

Gratia gratis dimittit peccata 122. Dona Spiritus Sancti uenti qui de thesauris, id est de Christo, educuntur 127. Gratia non operum retributio, sed donantis largitas est 171. Gratia Dei indigemus ad bene operandum 182. Plenam perfectionem ex gratia Dei, non ex merito possideri credimus 233. Omne quod habent homines a Deo, gratia est 297. BIBLIA Gloria. Translata est gloria ab Israel capta archa a Philisteis. Phinees uxor Ezechias peperit Ichaboth, id est Inglorium 41. Ezechias

in castello Doech; inuitati ad conuiuium, cum ebriati essent, occiduntur. Primum erat declinare suspecta conuiuia, deinde temulentiam, ut saluti suę prospicerent 224. Gratus. Noe egressus de archa ędificauit altare et obtulit holocaustum 2. Moyses mersis Ęgyptiis cecinit canticum Domino 11. Oblatio pro gratiarum actione panes absque fermento etc. 16. Transierunt Iordanem per siccum et in memoriam miraculi tulerunt XII lapides de Iordane etc. 30. Gratiarum actio Delborę et Barach pro

potationibus abhorrerent 94. / Marcus Antonius, cum se uino ingurgitasset, uomitauit in senatu 104. Idem domum magnatis cuiusdam donauit coquo, quod coenam bene parauisset 105. Cyrus gloriatur se uini plus bibere ac melius ferre 113. Gloria. Mamurii merces pro ancyliorum fabricationis memoria a Saliis celebrata 18. De Themistocle puero magister ait nihil de illo se paruum augurari, sed magnum siue bonum siue malum futurum 41. Idem glorię cupidus Milciadis tropheum sibi somnos adimere

cuius hęc arra fuit 27. Plato ebriis consulere solitus, ut in speculo studiose intuerentur 33. Xenocrates ad Antipatrum missus, ut peteret captiuos, ab eo ad coenam inuitatus noluit ante quicquam gustare quam quod petebat impetrasset 39. Arcesilaus obiit, cum merum immodice hausisset 43. Lacydes ex nimia potatione paralisi correptus obiit 44. Diogenes rogatus, cuius rei gratia athletę insensibiles sunt: Quia, inquit, suillis ac bubulis carnibus instructi sunt. Ventrem uitę Caribdim appellabat 58. Rogatus, qualis esset canis:

conuiuis relinquenti appositum piscem sustulit. Cumque iile turbaretur: Si tu, inquit, meam edacitatem ferre non uales, quid socios quotidie tolerare arbitraris? 64. Chrysippus in potatione tantum crura agitans, ita ut ancilla diceret Chrysippi sola inebriari crura. Mero hausto suffocatur 79. Pythagoras ebrietatem perniciem uocat 81. Nunquam deprehensus est siue saturitati siue Venereis rebus siue ebrietati operam dare. Dixit fugiendam carnis superfluam pinguedinem 82. Empedocles, a quo inuitatus fuerat, cum ille in conuiuio iussisset

hausto suffocatur 79. Pythagoras ebrietatem perniciem uocat 81. Nunquam deprehensus est siue saturitati siue Venereis rebus siue ebrietati operam dare. Dixit fugiendam carnis superfluam pinguedinem 82. Empedocles, a quo inuitatus fuerat, cum ille in conuiuio iussisset aut merum omnes biberent aut in caput effundi paterentur, ipsum interemit ob tyrannidis suspicionem 85. Gratia. Aristotelles rogatus, quid nam cito consenesceret, gratia inquit 46. QVINTVS CVRTIVS

et effeminari 373. Cęsar populo Romano epulum dedit 388. Antonius conuiuiis et potationibus deditus 396. Tiberius Biberius dictus 412. Claudius uini cibique incontinentissimus 415. Claudius boleto periit, cuius erat appetentissimus 416. Nero epulas a meridie ad mediam noctem protrahebat 418. Vitelii uoracitas 421. Edulium, quo Adrianus fere usus dicitur, confusa simul: sumen, phasianus, pauo et apruna et crustula etc. 429. Auli Veri coena infamis 432. Albinus prodigiosę edacitatis 435.

strutionem uno die comedit, duas uini situlas bibit 448. Phagonis uoracitas 448. In Bonosum bibacem 450. Iouinianus ciborum crapula extinctus 456. Gratus. Theseus erga liberatorem suum Herculem 36. Gratus Dauid erga Ionatę filium ob patris merita 51. Gratus Arbacis animus erga Belesum. Romanorum gratitudo in Coclytem 104. In Manlium 187. Darius gratias agit moriens ei qui sibi aquę potum obtulit 221. Minucii gratitudo in Fabium 272. Gratus populus Romanus in Apiam et Cluuiam 291.

gentiles 108. Asina Balaam 115. / Asina quam soluunt discipuli 116. Iacob. Israel 118. Ecce populus sicut catulus leonis 121. Initium gentium Amalech. Et semen eorum peribit 127. Primogeniti 149. Meretrix habens infantem uiuum 150. Raab 154. Ipsi sibi sunt lex 157. Asini 163. Gentiles 174. Iahel figuram tenet Ecclesię 178. Israel secundum spiritum 180. Gedeonis signum testatur etiam gentibus Dominum aduenisse 181.

et conuersione omnium in fine et aduentu Domini secundo 215. Ipse enim quasi ignis conflans et quasi herba fulonum. Et sedebit conflans et emundans argentum etc. Et accedam ad uos in iudicio et ero testis uelox maleficis et adulteris et periuris et qui calumniantur mercedem mercenarii etc. Ecce dies ueniet succensa quasi caminus etc. 216. Iudei et quę de iis sunt prophetata. Filios enutriui et exaltaui, ipsi uero spreuerunt me. Terra uestra deserta desolabitur etc. Quomodo facta est meretrix ciuitas

conuersione omnium in fine et aduentu Domini secundo 215. Ipse enim quasi ignis conflans et quasi herba fulonum. Et sedebit conflans et emundans argentum etc. Et accedam ad uos in iudicio et ero testis uelox maleficis et adulteris et periuris et qui calumniantur mercedem mercenarii etc. Ecce dies ueniet succensa quasi caminus etc. 216. Iudei et quę de iis sunt prophetata. Filios enutriui et exaltaui, ipsi uero spreuerunt me. Terra uestra deserta desolabitur etc. Quomodo facta est meretrix ciuitas fidelis.

calumniantur mercedem mercenarii etc. Ecce dies ueniet succensa quasi caminus etc. 216. Iudei et quę de iis sunt prophetata. Filios enutriui et exaltaui, ipsi uero spreuerunt me. Terra uestra deserta desolabitur etc. Quomodo facta est meretrix ciuitas fidelis. Argentum tuum uersum est in scoriam etc. Qui dereliquerunt Dominum, consummentur 151. Propter quid captiuata domus Iacob. Persecuti sunt eos Chaldei. Dominus auferet ab Hierusalem ualidum et fortem, et effeminati, id est idolatrę Romani dominabuntur

throni; et libri aperti sunt; et alius liber apertus est, qui est uitę. Et iudicati sunt mortui etc. Et qui non inuentus est in libro uitę scriptus, missus est in stagnum ignis XX. Et uidi celum nouum et terram nouam XXI. Tempus enim prope est etc. Ecce uenio cito, et merces mea mecum est, reddere unicuique secundum opera sua XXII. Iudicium hominis. AD ROMANOS: Inexcusabilis es, o homo, omnis qui iudicas etc. II. Is qui manducat, non manducantem non spernat; et qui non manducat, manducantem non iudicet. Tu quis es qui iudicas

Imprudens. AD CORINTHIOS I: Placuit Deo per stultitiam prędicationis saluos facere credentes. Quod stultum est Dei sapientius est hominibus, et infirmum fortius. Stulta mundi elegit Deus etc. I. Inconstantia. In Iconio Paulo sacrificare uoluerunt credentes esse Mercurium; mox eiecerunt lapidantes XIIII. IACOBI: Vir duplex inconstans est I. Contra naturam ex eodem fonte aqua dulcis et amara, et ex eadem arbore diuersi fructus IIL / APOCALYPSIS: Ecclesia Ephesi arguitur, quod primam caritatem

Vnus quisque onus suum portabit. Nolite errare; Deus non iriridetur. Quę seminauerit homo, hęc et metet: de carne corruptionem, de spiritu uitam ęternam VI. AD COLOSSENSES: Non est acceptio personarum apud Deum III. IACOBI: Vt in aliquo ad dignitatem promouendo inspiciatur meritum II. Ignorantia. AD CORINTHIOS I: Siquis autem ignorat, ignorabitur XIIII. ACTVVM: Paulus apertis oculis nihil uidens admanum ducitur in Damascum. Ab Anania uisum recipit et baptizatur VIIII. Infernus. APOCALYPSIS: Cruciabitur igne et sulphure in conspectu

et contentiones et pugnas legis deuita III. PETRI II: Omnis prophetia Scripturę propria interpretatione non fit. Non enim uoluntate humana allata est aliquando prophetia, sed Spiritu Sancto inspirati locuti sunt sancti Dei homines I. APOCALYPSIS: Aquas quas uidisti, ubi meretrix sedet, populi sunt et gentes et linguę XVII. Ingratus. AD CORINTHIOS I: Quid habes quod non accepisti? Quid gloriaris quasi non acceperis IIII. Beneficiis Dei delinquendo abusi perierunt X. Inimicus. AD ROMANOS: Si esurierit inimicus tuus, ciba illum; si

Meleagri fatalis, quo consumpto et ipse defecit VIII . Pyra qua arsit Hercules VIIII .
Iniustus Hercules famulum Lycam innocentem in Euboico mari iactauit et mersit IX .
Impatientia. Aracne uicta suspendio se affecit VI . Aiax, quod armis Achillis potiri non potuit, in furorem uersus suas sibi intulit manus

Ingratus est qui beneficium reddit sine usura. Quid eo / miserius cui beneficia excidunt, hęrent iniurię. Sua malicia torquet ingratum 32. Inimicus. Latrones 3. Scipio Grachi inimicus, postea socer 11. Id agas, nequis merito tuo te oderit. Malis displicere laudari est 86. Discident fratres, filius patruo egenti succurrit, accusatur apatre 116. Nullum magis aduersarium timeas quam qui uiuere non potest, occidere potest 142. Placere populo non potest, cui placet uirtus 11. Insidias

Vir fortis in bello manus perdidit, deprehendit adulterum cum uxore, imperauit filio ut occideret, non occidit, adulter effugit, abdicat filium, res uenit in iudicium 120. PLATO Iudicium. Iudicatę animę sub terra in iudicii locum euntes meritas illic poenas sustinent 162. Opera eorum sequuntur illos. Locus ubi oporteat omnes collectos iudicari ac deinde ad inferos proficisci 84,185. Non iuuenem, sed senem esse bonum iudicem oportet 202. Vter iudex melior etc. 268. Curię iccirco templis

428. Infernus. Quicunque non expiatur, migrabit ad inferos; eum iacere in luto, qui purgatus, cum diis habitare 177. / Damnatorum animę 179. Damnatę animę consortium omnes declinant 184. Quorum scelus insanabile, hi mersi in Tartarum nunquam egrediuntur 185. Damnatorum poena. Centum errant annos etc. 234. Poena decupla animę iniuriantis 239. Poena tyranni 240. Animarum poenę ac pręmia 313. Scelerum post mortem supplicia 322. Necesse est animam,

urbe excludendum propter incendia 78. Lychnum non extinguebant, sed per se languescere ac deficere sinebant 80. Ingratus. Prouerbium: Benefactori bouem extra Pyrriam immolat nemo 85. Inimicus. In ęde Matutę nemo bona filiis suis optat, quoniam ipsa suum secum mersit in mare 75. Sola spolia in templo non refìciuntur, quod signa inimicicię renouare nefas putant 77. Dorixenus dictus,qui se redimens de captiuitate illius deinde amiciciam colebat, a quo fuerat captus 84. Iuramentum. Quid est quod prohibeant per Herculem

contigerit 43. Demetrius inuidia agitatus, quia clarissimus 52. Antisthenes: Sicuti rubigo ferrum, ita inuidiam inuidos consumere aiebat. Absurdum esse dicebat triticum purgare lolio bellumque inutili milite, rem uero publicam inuidis non exhaurire 54. Heraclitus dixit: Merentur Ephesii omnes adulti mori impuberibusque urbem derelinquere, quoniam Hermodorum sui pręstantissimum expulerunt dicentes: Nostrum nemo inęqualis sit, quod siquis erit talis, alibi et cum aliis habitet 89. Ira. Plato iratus timuit uerberare seruos,

agitans, ita ut ancilla diceret Chrysippi sola inebriari crura 79. Anaxarchus se ne id quidem scire dicebat, quod nihil sciret 94. Iustitię tria genera: circa deos, circa homines, circa defunctos 36. Aristoteles iustitiam dicebat uirtutem animi cuique secundum merita distribuentem 47. Stateram non transiliendam 82. Iustus a perturbatione remotissimus, iniustus uero perturbatione plenus est 110. Ignis. Heraclitus ex igne cuncta constare dixit in illumque resolui 89. Infernus. Bion dicebat eos qui essent

98. Iuramentum. Thales: Non est, inquit, periurium adulterio deterius 6. Zeno per caparim, Socrates per canem deierabant 66. / Pythagoras iurare per deos uetabat; quemque enim studiose curare oportere, ut ex uitę merito sibi fides habeatur 82. Infamia. Socrates dicebat expedire se ipsum comicis exponere. Nam si quidem ea dixerint, quę in nobis corrigenda sunt, emendabunt, sin alia, nihil ad nos 19. Conuitia in Aristotelle 46. Diogenes grammaticos admirabatur, quod cum

condidissent , cum ante oculos oportunissimum habuissent 107. Cleomenes insanus factus 121. Xerxes Hellesponto uerbera infligi iussit et compedes demitti 126. Diodorus sophisma soluere non ualens uitam / moerore finiuit 192. Titus Manlius, Lucii filius, tardus ingenio 198. Xenocrates 233. Hannibal leges et iura ciuitatis parum se callere dixit 308. Fuluio Flacco mens parum constare coepit, cum tegulas de templo Iunonis asportasset 323. Catonis iocus in

quasi ignis deuorans. Vox Domini 261. Indignatio Domini super omnes gentes. Libri in quibus opera scripta. Stellę cadentes 265. Gladius Domini, id est sententia. Reges et principes terrę iudicabuntur 265. Mensura et perpendiculum, id est sententia 265. Ecce merces eius cum eo 272. Agni congregantur 273. In conspectu eius reges colla submittent 275. Aduentus secundum gloriam 277. Vt iustificeris in sermonibus tuis 279. Gladius Domini 286. Reges uidebunt et consurgent principes 287. Apostolorum

et piis detrahitur 144. Hipocrita. Mentietur opus oliuę 134. PneumatofÒroi, portantes spiritum siue spiritales, et hoc eironikws legendum 142. Offerens cęcum, claudum, languidum 181. Miscet siceram 201, 212. Cuncta ob mercedem faciunt 236. Inobediens uerbis prophetę 256. Non audierunt uerba mea, quę per seruos meos locutus sum 373. ludei et gentiles 2. Ruit Hierusalem, quia lingua eorum contra Dominum 9. Synagogę fornicatio. ludei et gentiles. Iudei

nostrum 398. Petra refugium erinaciis 399. Hierusalem uastatio 19. Vmbilicus terrę 29. Hierusalem quattuor modis intelligitur 45. Comparatur mulieri pulchrę, rursum leenę, deinde uiti et uineę pulcherrimę 57. Saltum meridianum 61. Ooliba Hierusalem, Oola Samaria 63. Obsessa sub Tito 66. Primus Iudeam Romanorum subiecit Pompeius 120. Hierusalem euersa 170. Et peccatum matris eorum non deleatur 405. Hierusalem cęlestis 421,424. Templum 426.

hęredem, ut perderent hęreditatem 56. Tropologice sub typo adulterarum dicta sunt contra Samariam et Hierusalem 65. Decem tribus ad Assyrios, duę ad Chaldeos 82. A gratia excidistis, qui in lege iustificamini 86. Passi ob cędem Christi 91. Iudei de meridie tendentes ad aquilonem 116. Curauimus Babylonem, et non est sanata 119. Possessio communis Israelitis et aduenis 120. Iudeorum perfidia 151. Cum immundus spiritus exierit ab homine 156. Cęci 167. Asina synagoga, pullus gentiles 168.

39. Iudeus in manifesto, ludeus in occulto 61. Residuus Israel sanguis quo cornua altaris tinguntur. Iudei figuram amplexi ueritatem respuerunt 82. Non luxit eis sol 85. Tribuum stationes 94. Filii Caath, Gerson, Aaron, Leuitę, filii Merari 95. Maria synagoga 98, 99. Primus Iudeorum status 100. Balaam, scribę et pharisei 116. Scribę contra Christum 116. In fine saluandi 122. Hebrei 127. Iudei reprobantur, et introducuntur gentiles 130. Primogeniti priorem populum

Palpebre defluunt Venere abundantibus. Arianidis herbe tactu ligna oleo uncta accendi 245. Cizici fons Cupidinis dicitur. Ex quo potantes amorem deponunt 296. Aues quę Auernum superuolauerint, emori 297. Rhodope meretrix pyramidem erexit in Ęgypto 340. Serpentes intelligere adulterino sanguine natos uel spurios uim eam non habere, quam legittime procreatos 74. Labor. Camellis sua cuique mensura sicuti uires nec ultra assuetum procedit spacium nec plus instituto

quod probari nequit 80. Libertas coacta genus seruitutis est 34. Liberalitas. Nemo plus dedit quam qui sibi nihil reliquit 21. Libido in sexum uirilem 14. Qui libidinis dedere poenas 15. Meretricis uita 67. Meretricis mores. Libidinosi amoris uis 70. Amor turpis 71. Labor. Stulta cura est quę spem non habet 31. Apum labor assiduus 65. Lex. Priuilegium non datur inuito 34. TVLLIVS IN

Libertas coacta genus seruitutis est 34. Liberalitas. Nemo plus dedit quam qui sibi nihil reliquit 21. Libido in sexum uirilem 14. Qui libidinis dedere poenas 15. Meretricis uita 67. Meretricis mores. Libidinosi amoris uis 70. Amor turpis 71. Labor. Stulta cura est quę spem non habet 31. Apum labor assiduus 65. Lex. Priuilegium non datur inuito 34. TVLLIVS IN TVSCVLANIS Lis.

super te in uita tua 140. Portę ciuitatis signant liberum ad principem aditum 196. / Liberalitas. Abraham uictor regi Sodomorum animas tantum suorum petenti, largitus est et substantiam 3. Rebecca potum aquę dedit et meruit accipere inaures aureas et armillas et fieri uxor Isaac 4. Cum metis, relinque paleas et uuam deciduam, cum uindemias, ut sit pauperibus et peregrinis 17. Non secabis usque ad solum, nec remanentes spicas colligetis etc. 18. Perfecto tabernaculo

ille Sarram, quam tulerat, restituit Abrahę 3. Dina, filia Iacob, uiolatur a Sichem, filio Emor, principe terrę Salem. Ob hoc urbs deprędata, mares cęsi, reliqui ducti captiui, Dina erepta 6, 95. Ruben dormiuit cum Bala, patris concubina 6. Thamar sub habitu meretritio se occultans cum Iuda, uiri sui defuncti patre, concubuit. Accusata liberatur 7. Iacob maledixit Ruben: Non crescas, quia ascendisti cubile patris tui 9. Lex: Siquis seduxerit uirginem 13. Patiens fluxum seminis immundus erit etc. Item qui

Hoc enim nefas et iniquitas maxima, ignis* usque ad perditionem deuorans et omnia eradicans germina 106. Fortitudo eius in lumbis eius et fortitudo illius in umbilico uentris eius 108. Orat Dauid pro peccato adulterii. Psalmus L 112 . Fauus distilans labia meretricis etc. fuge ab ea 126. Quę sunt quę nos custodiunt a muliere mala etc. Decipit blanditiis et ad mortem ducit 127. Libidinosus. Auaritia et libido sanguisugę. Os uuluę insatiabile. Adultera. Ne dederis substantiam tuam in libidinem et ebrietatem

exardescit. Ne sedeas cum ea nec accumbas in uino 144. Vinum et mulieres apostatare faciunt sapientes 145. Concubitus concupiscentię ne apprehendant me. Fornicarius. Adulter, adultera, mulier fornicaria 146. Erubescite de fornicatione 149. Erubescite ab aspectu meretricis. Ne respicias mulierem alieni uiri etc. Custodi fìliam luxuriosam 150. In medio mulierum noli commorari. De uestimentis enim procedit tinea et a muliere iniquitas uiri. Salomon inclinauit foemora sua mulieribus, dedit maculam in gloria sua 150.

commorari. De uestimentis enim procedit tinea et a muliere iniquitas uiri. Salomon inclinauit foemora sua mulieribus, dedit maculam in gloria sua 150. Mulierum superbia deiicietur lasciuientium et luxuriantium in ornamentis 152. Saturaui eos, et mechati sunt, et in domo meretricis luxuriabantur. Equi amatores in foeminas et emissarii facti sunt. Vnusquisque ad uxorem proximi sui hinniebat. Nunquid super his non uisitabo, ait Dominus? 168. Quosdam rex Babylonis frixit in igne pro eo quod mechati sunt in uxores amicorum et prophetarunt mendaciter 175.

142. Melior est qui operatur [operatur] 1 et abundat in omnibus quam qui gloriatur et eget pane. Parua est apis et multi fruętus 144. Operarii uita laudatur 149. Modicum laboraui, et inueni mihi multam requiem. Operamini opus uestrum ante tempus, et dabit uobis mercedem uestram in tempore suo 151. Arabit ludas, confringet sibi sulcos lacob 203. Et ingressi faciebant opus in domo Domini exercituum, Dei sui 212. Lex de successionibus 24. Moysi, id est Legi Veteri dicitur: Videbis terram, in quam non

Dei combussit rex Antiochus 217. Lętitia. Dauid et omnis Israel, cum reducerent archam ludebant coram Domino 50. Achimas uictoriam nunciauit regi Dauid; Absalonis necem tacuit, ne lętis misceret tristia. Superuenit Chusi et indicauit, ut, quam proxime humanum gaudium moeror subsequatur, doceret 53. Heliseo prophetante Iehu regnaturum super Israel, posuerunt palia sub pedibus eius et cecinerunt tuba 64. Dauid uncto in Ebron fuerunt ibi tribus diebus edentes et bibentes in gaudio 71. Illata archa in sancta sanctorum egressisque

Luna designans tempora 150. MATTHEVS Libido. Omnis qui uiderit mulierem ad concupiscendum V. Si oculus tuus fuerit nequam VI. Socrus Petri febri laboratur, id est libidine ardens conuertitur VIII. Demones intrant in porcos, et grex mergitur VIII. Hoc genus non eiicitur nisi per orationem et ieiunium XVII. Talentum domini defodiens in terra XXV. Luxuria. Lata porta et spaciosa uia est quę ducit ad perditionem VII. Luca VII Ecce qui mollibus uestiuntur in

uerba autem mea non pręteribunt XXIIII. Liberalitas. Qui petit a te, da ei et uolenti mutuare a te ne auertaris. Sit elemosyna tua in abscondito V. Quicunque potum dederit uni ex minimis istis calicem aquę frigidę tantum in nomine discipuli, amen dico uobis, non perdet mercedem suam X. Manum aridam sanauit. Dominus iubens extendere, id est elemosynam porrigere XII. Vende omnia quę habes et da pauperibus, et habebis thesaurum in cęlo XIX. Dilationem petenti et debitum dimisit Dominus. Vendentes oleum sunt pauperes qui accepta elemosyna largienti retributionem

contra propriam uoluntatem IIII. LVCAS Liberalitas. Qui habet duas tunicas, det non habenti, et qui habet escas, similiter faciat III. Omni autem petenti te tribue. Benefacite et mutuum date nihil inde sperantes. Et erit merces uestra multa et eritis filii Altissimi. Estote ergo misericordes. Date et dabitur uobis; mensuram bonam et confertam et coagitatam et supereffluentem dabunt in sinum uestrum. Eadem quippe mensura, qua mensi fueritis, remetietur uobis VI. Mulieres ministrantes Iesu de facultatibus suis VIII.

quia sępe me refrigerauit, cathenam meam non erubuit, sollicite me quęsiuit et inuenit I. AD PHILEMONEM: Philemoni gratias agit, quod per eum uiscera sanctorum requieuerint I. ACTVVM: Petrus claudo petenti elemosynam dedit sanitatem III. Tabita, quę et Dorca, elemosinis meruit a morte suscitari pauperibus pro ea Petrum deprecantibus IX. Cornelius centurio ob largitionem elemosinarum suscepit fidei reuelationem et a Petro baptizatus est X. Dominus dixit beatius esse magis dare quam accipere XX. IACOBI: Religio munda uisitare pupillos et uiduas in tribulationibus

Libido. AD CORINTHIOS I: Omnino auditur inter uos fornicatio etc. V. Nolite errare: fornicarii, idolatrę, adulteri, molles, Sodomite, fures, auari etc. regnum Dei non possidebunt. An nescitis, quoniam qui adhęret meretrici, unum corpus efficitur? Qui fornicatur, in corpus suum peccat VI. AD EPHESIOS: De fornicatione et immunditia uitanda et turpitudine V. AD HEBREOS: Fornicatores enim et adulteros iudicabit Deus XIII. APOCALYPSIS: Fornicatio quot modis intelligitur in glossis II. Fornicatoribus pars erit in

Libido. Apollo arsit uisa Daphne, Iuppiter Ione, Pan Syringa I . Iuppiter uitiauit Calistonem, Apollo Clymenen, Neptunnus Cornicem, Iuppiter Europam. Nictimene Lesbia patri ignaro se supposuit. Mercurius adamauit Hersen, Cecropis filiam II . Acteon Dianam nudam tantum uidit et in ceruum uersus a suis canibus laceratur. Semele Iouis concubitum, quo cum Iunone coit, appetiit. Maior uoluptas

uino et libidini uacant 79. De obscena libidine cuiusdam Hostii diuitis, qui scelera sua in speculo spectabat 91. Incesti damnatus, antequam deiiceretur de saxo, inuocauit Vestam; deiecta repetitur ad poenam, defenditur 119. Abdicauit quidam filium; abdicatus se contulit ad meretricem; ex illa sustulit filium; ęger ad patrem misit; cum uenisset, commendauit ei filium suum et decessit; adoptauit puerum; ab altero filio pater accusatur dementię 127. In uxorem de adulterio suspectam 129. In adulterio deprehensam uir interemit 137. Flaminius

cum uenisset, commendauit ei filium suum et decessit; adoptauit puerum; ab altero filio pater accusatur dementię 127. In uxorem de adulterio suspectam 129. In adulterio deprehensam uir interemit 137. Flaminius proconsul in conuiuio unum ex damnatis occidit, exoratus a meretrice 138. Impudici signa 17. Stupra et adulteria impunita 47. Labor. Stoici nunquam ociosi 63. Necesse est ut opprimant onera, quę ferente maiora sunt 73. Omnis labor aliquo referatur 74.

O nomen dulce libertatis 56 .
Liberalitas. Caia Tarracia siue Suffecia campum Tyberinum siue Martium populo Romano condonauit. Acca Larentia meretrix Romulum uel populum Romanum hęredem fecit 40 . Herodes Atticus, uir consularis, cuidam turpi homini, qui quod petierat, nisi accepisset, conuitio solebat incessere: Demus, inquit, huic aliquid ęris cuiusmodi est tanquam homines, non

Ego penitere tanti non emo 4 . Filia hominis pauperis in peruigilio uitiata clam patre 18 . Pellex ędem Iunonis non tangito 28 . Hostilius Mancinus ędilis a Mamilia meretrice lapide ictus, quod ui ad illam irrumpere uellet. Tribuni mulierem impune dimiserunt et de illo ne cum populo ędilis ageret, intercesserunt 31 . Acca Larentia corpus uulgando tantum pecunię comparauit, ut populum

intercesserunt 31 . Acca Larentia corpus uulgando tantum pecunię comparauit, ut populum Romanum non depuderet eius esse hęredem 40 . Grammaticus idem: Tolle fornicationem, nullum meretricis decretum erit 51 . Optatos dedit amplexus placidumque petiuit coniugis infusus gremio per membra soporem. Item: Virgineum soluit cęstum legemque cubilis inque thoris illi sculptis cępere soporem 53 .

pater concessit, ne amore contabesceret 100. Quicquid uirtutis fuerat in Antonio deleuit amor Cleopatrę, uitia detexit 105. Cleopatrę malicia, qua se ardere Antonium ostendit 108. In parte prima: Lacedemonę uxores pene communes 13. Solonis lege, qui e meretricibus nati sunt, parentes alere non tenentur 23. Agidis, Lacedemoniorum regis, uxor Timea cum Alcibiade rem habuisse et Leotichidem peperisse 32. Aspasia in Samo forma et sapientia insignis, sed impudica. Thragedia pręter formam ualuit dicendi suauitate 53.

85. Idem Catone censore senatu motus 93. Turpis libidinis tentator impune interemptus 134. Cymon / in mulieres intemperantis ingenii fuit 1. Cleonice a Pausania adamata erroreque interempta 2. Precię meretricis ope usus Lucullus Ciliciam prouinciam sibi demandari curauit 5. Labor. Athenienses, cum heccatomben ędificarent, quotquot ex mulis egregie laborem tolerassent, uinculis solutos libere pasci sinebant 91. Agesilaus labore gaudere, ocium

age 133. Luna. Lunaris uarietatis rationem primus depręhendit Anaxagoras 18. LACTANTIVS FIRMIANVS Liberalitas Thimonis in pauperes 128. Qualiter utendum liberalitate 130. Verę liberalitatis merces 131. Captiuorum redemptio 132. Quoties rogaris a paupere, tentaris a Deo 134. Luxus. Voluptatem non esse summum bonum 57. Voluptatis assertores: Leucippus, Democritus, Epicurus 63. Quare plus uoluptatis datum homini quam cęteris animalibus

redemptio 132. Quoties rogaris a paupere, tentaris a Deo 134. Luxus. Voluptatem non esse summum bonum 57. Voluptatis assertores: Leucippus, Democritus, Epicurus 63. Quare plus uoluptatis datum homini quam cęteris animalibus 140. Libido. Meretrices honoribus affectę: Lupa, Leena, Fauna. Flora uel Cloris 21. Libido 140. De uoluptate tactus 143. Libido 140. Contra illos qui per uoluptatem nembris genitalibus abutuntur 197. Lex uetus quare dicitur Testamentum et quod Nouum Testamentum

Cum postularet quempiam, nam et hoc agebat propter inopiam, dicebat: Siquidem et aliis dedisti, et mihi da; si uero nemini, a me incipe 58 . Laudantibus quibusdam eum qui illi erogauerat: Me autem non laudatis, inquit, qui accipere merui 59 . A luxurioso petebat minam. A quo cum rogaretur, cur ab aliis obolum, ab se peteret minam: Quia, inquit, ab aliis ommibus denuo me accepturum spero, abste sic! uero an rursus accepturus sim, in deorum gremio situm est

finis ratione metiendus. Eius genera tria llO.
Libido. Thales percunctanti adultero, an iuraret se minime adulterasse: Non est, ait, periurium adulterio deterius 6 . Ad meretricem non ingredi, sed egredi non posse turpe est 22 . Aristippus nihil differre putat, utrum meretrici congrediaris an uirgini. Cum suggillaretur , quod haberet Laydem: At a Layde non habeor, inquit

percunctanti adultero, an iuraret se minime adulterasse: Non est, ait, periurium adulterio deterius 6 . Ad meretricem non ingredi, sed egredi non posse turpe est 22 . Aristippus nihil differre putat, utrum meretrici congrediaris an uirgini. Cum suggillaretur , quod haberet Laydem: At a Layde non habeor, inquit 23 . Dicente scorto: Ex te concipio- Non, inquit, hoc magis nosti quam si per spinas densissimas pergens

Stilpo, cum illi impudicam filiam probro esse dicerent: Non, inquit, ista maiori mihi probro est quam ego illi ornamento 26 . Platonis amor in pueros 32 . Polemo pecunias circumferens secum meretricandi causa et uoluptatibus indulgendi 40 . Arcesilaus philosophus Theodote ac Philetete Eliensibus scortis palam congrediebatur 42 . Bion pueris abusus

hyeme, non ęstate facienda, autumno ac uere leuius. Omni autem tempore esse grauia et ad sanitatem minime idonea. Rogatus, quando esset concumbendum: Tunc, inquit, cum te ipso infirmior fieri uis 81 . Epicurus quam molliter scripsit ad meretrices 99 .
Labor. Corporis exercitationem conferre ad uirtutem capessendam 24 . Antisthenes, quod labor bonum eesset, magni Herculis ac Cyri exemplo suadebat, id a

8. Foeminę impudicicia in Ioseph 9. Leuitę uxoris in Gabaa stupratio 24. Iason Medea relicta Glaucam superduxit 30. Ariadna Theseum secuta 34. Phedra Hippolitum priuignum adamauit 35. Helenę raptus 35. Augen ab Hercule uitiatam pater mergi iussit 36. Nessi libido in Deianiram exitio illi fuit 36. Sanson uoluptate uincitur 38. Io, Europa, Medea rapta 39. Helenę raptus 40. Dauid arsit Bersaben 51. Ammon uitiata Thamar interficitur 52.

Cleomenis dicto foedę libidinis notatur 277. Pręfectus Tarenti a puella, quam perdite amabat, impulsus urbem Fabio tradidit 283. Philippus successu lętus in multam se libidinem immersit 294. Libido Massanisse causa mali 302. Philopator meretricio Agatocleę amori addictus Beronicen, sororem suam eandemque uxorem, interimit 304. Romanus centurio Orisgontis reguli uxorem stuprauit non inultus 317. Promiscua puerorum et matronarum stupra occulto sacrorum commento 319. Quintus Flaminius in gratiam Cathamiti

Caius Lucius a Trebonio adolescente, cuius pudicicię uim inferre conatus est, interficitur 346. Serui in matronas et pueros lasciuientes trucidati 357. Pompeius militi oculos erruit, quod obscenis locis digitos adegisset mulieri oblatę 358. Fuluia Quintum Curium meretricio sibi amore iunctum prodidit 365. Publius Clodius Bonę Deę sacrarium muliebri habitu ingressus cum Metelli pontificis uxore adulterium commisit 367. Britanni siluicolę matribus et sororibus coeunt 374. Antonius et Cleopatra 396, 404. Iuuenis Isiacorum

exarsit, ita ut egrotaret 431. Commodus CCC concubinis usus 433. AntoninusIuliam nouercam ab ea inuitatus accepit uxorem 437. Macrini sęuitia in conuictos adulterii 438. Heliogabalus muliebriter uiros passus. Vestalem pro uxore abduxit. Omnes meretrices et lenones pro contione affatus est 439. Immoderatus in foeminas Gordianus 442. In militem qui hospitis uxorem adulterauit 447. Proculi de libidine iactantia 450. Charinus ne genio quidem sui sexus pepercit

uter nequior de duobus 19. ORATIVS IN EPISTVLIS Luxus. Voluptarii 3. Amor iocique 7. Quem damnosa Venus, quem pręceps alea nudat 17. Luxus oritur ex ocio 22. Libido. Meretricis acumina 16. Lis. Alter rixatur de lana sępe caprina 17. Diuersi natura inter se dissident 18. Ludus in contentionem uersus 20. TERTVLLIANVS Lex. Licurgus, Papia, Iulia 2. Leges antiquatę,

omnem in eo calorem libidinis frigescere 178. In pueros 193. Mulieres dominatę sunt eis 197. Dux regis Assyrii expugnat libidini seruientes 240. Belphegor Priapus 247. [Senacherib] Semmathech 284. Non offeres mercedem meretricis 327. Qui carnem suillam comedunt 330. Libido Ęgyptiorum 335. Libidinis insania 351. Adulteriis repleta est terra 364. Presbiteri mechati uxores ciuium suorum 373. Labor. Qui descendunt in mare nauibus

in eo calorem libidinis frigescere 178. In pueros 193. Mulieres dominatę sunt eis 197. Dux regis Assyrii expugnat libidini seruientes 240. Belphegor Priapus 247. [Senacherib] Semmathech 284. Non offeres mercedem meretricis 327. Qui carnem suillam comedunt 330. Libido Ęgyptiorum 335. Libidinis insania 351. Adulteriis repleta est terra 364. Presbiteri mechati uxores ciuium suorum 373. Labor. Qui descendunt in mare nauibus et faciunt

Presbiteri in Susanam 141. Qui uiderit mulierem, habet passionem, qui concupierit propassionem 146. Socrus Petri febricitans 184. In uitium fornicationis 213. Turpitudo 234. Vt erruaris amuliere aliena. Adultera 259. Fauus distilans labia meretricis 262. Precium scorti uix unius panis est 263. Meretrix ornata ad capiendas animas 264. Statim eam sequitur quasi bos ductus ad uictimam 264. Fouea profunda os alienę 276. Oculi tui uidebunt extraneas 278. Adultera 283. Ne dederis

passionem, qui concupierit propassionem 146. Socrus Petri febricitans 184. In uitium fornicationis 213. Turpitudo 234. Vt erruaris amuliere aliena. Adultera 259. Fauus distilans labia meretricis 262. Precium scorti uix unius panis est 263. Meretrix ornata ad capiendas animas 264. Statim eam sequitur quasi bos ductus ad uictimam 264. Fouea profunda os alienę 276. Oculi tui uidebunt extraneas 278. Adultera 283. Ne dederis mulieribus substantiam tuam 284. Mulier laqueus

Quod ęternus sit etc. 22. Multitudo. Gentes a minutis animalibus deletę 90. Balearici contra cuniculos petiere auxilium 96. In Gyaro insula mures, cum incolas fugassent, ferrum quoque rosisse. Coturnices in uella incidentes mersere nauigia 109. Mures a Troade fugauere accolas 115. Miracula. Aquę in quibus uirgulta mersa lapidescunt etc. de aquis 35. Ebusi terra serpentes fugat, Colubrarię parit 41. In Mari Rubro arbores uisę 141. Fons aquę dulcis, qua

Balearici contra cuniculos petiere auxilium 96. In Gyaro insula mures, cum incolas fugassent, ferrum quoque rosisse. Coturnices in uella incidentes mersere nauigia 109. Mures a Troade fugauere accolas 115. Miracula. Aquę in quibus uirgulta mersa lapidescunt etc. de aquis 35. Ebusi terra serpentes fugat, Colubrarię parit 41. In Mari Rubro arbores uisę 141. Fons aquę dulcis, qua pota dentes cadunt 247. Matrimonium. Nubentes uirgines comitatur colus compta et fusus cum stamine 95.

in Italia 75. Pyrrhi regis pollex dextri pedis tactu lyenosis medebatur. Hippocrates uenientem ab Illyriis pestilentiam prędixit 80. Theombrotus seruato rege Antiocho centum talentis donatus a Ptolomeo est. Critobulus extracta Philippi regis oculo sagitta famam meruit. Asclepiades Prusiensis sponsionem fecit cum fortuna, ne medicus crederetur, si unquam inualidus fuisset ipse. Lapsu scalarum exanimatus est. Tapsia Nero uerberum notas tollebat 140. Diuus Augustus lactuca conseruatus in ęgritudine Musę medici 198. Sextus

Corruptores exterminandi 67. Inutilia et superflua eiicienda 70. Nouissima peiora prioribus 82. Attici sciunt honesta, Thebani agunt 93. Malus nihil turpe reputat 94. Improbum, dum poenas dat, alloquitor 24. Malus, etsi bene quid egerit, non meretur laudem 91. Turpi non sapit uirtus 95. Maledicus 6. Detrahens meliori 7. Reprehensores iusti audiendi 20. Cauillationes timere ignaui est, non eas fugere 34. Coreptores remunerandi 18. Culpans alios quod ipse

signum cessionis 40. Dauid accepit filiam Saulis Michol pro CC prępuciis Philistinorum 45. Michol fidelis non est obsecuta patri, ut proderet uirum suum Dauid neque tam regem timuit quam dilexit maritum 46. Abigail prudens et speciosa placauit Dauid iratum marito suo Nabal meruitque uiro uxor fieri Dauid 47. Peccauerunt filii Israel miscentes connubia cum gentibus 85. Maledixi coniugatos alienigenis. Vxores enim alienigenę Salomonem peccare fecerunt 87. Mulierum fortitudo 88. Dubitante Thobia accipere Saram, quoniam qui eam accipiebat